॥ Avadhuta Geetaa Odia Lyrics ॥
॥ ଅବଧୂତ ଗୀତା ॥ (Simhadrikhanda of Padmapurana)
ଅଥ ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ଈଶ୍ୱରାନୁଗ୍ରହାଦେବ ପୁଂସାମଦ୍ୱୈତବାସନା ।
ମହଦ୍ଭୟପରିତ୍ରାଣାଦ୍ୱିପ୍ରାଣାମୁପଜାୟତେ ॥ ୧ ॥
ଯେନେଦଂ ପୂରିତଂ ସର୍ୱମାତ୍ମନୈବାତ୍ମନାତ୍ମନି ।
ନିରାକାରଂ କଥଂ ବନ୍ଦେ ହ୍ୟଭିନ୍ନଂ ଶିବମବ୍ୟଯମ୍ ॥ ୨ ॥
ପଞ୍ଚଭୂତାତ୍ମକଂ ବିଶ୍ୱଂ ମରୀଚିଜଲସନ୍ନିଭମ୍ ।
କସ୍ୟାପ୍ୟହୋ ନମସ୍କୁର୍ୟାମହମେକୋ ନିରଞ୍ଜନଃ ॥ ୩ ॥
ଆତ୍ମୈବ କେବଲଂ ସର୍ୱଂ ଭେଦାଭେଦୋ ନ ବିଦ୍ୟତେ ।
ଅସ୍ତି ନାସ୍ତି କଥଂ ବ୍ରୂୟାଂ ବିସ୍ମୟଃ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ ୪ ॥
ବେଦାନ୍ତସାରସର୍ୱସ୍ୱଂ ଜ୍ଞାନଂ ବିଜ୍ଞାନମେବ ଚ ।
ଅହମାତ୍ମା ନିରାକାରଃ ସର୍ୱବ୍ୟାପୀ ସ୍ୱଭାବତଃ ॥ ୫ ॥
ଯୋ ବୈ ସର୍ୱାତ୍ମକୋ ଦେବୋ ନିଷ୍କଲୋ ଗଗନୋପମଃ ।
ସ୍ୱଭାବନିର୍ମଲଃ ଶୁଦ୍ଧଃ ସ ଏବାୟଂ ନ ସଂଶୟଃ ॥ ୬ ॥
ଅହମେବାବ୍ୟଯୋଽନନ୍ତଃ ଶୁଦ୍ଧବିଜ୍ଞାନବିଗ୍ରହଃ ।
ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ନ ଜାନାମି କଥଂ କସ୍ୟାପି ବର୍ତତେ ॥ ୭ ॥
ନ ମାନସଂ କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭଂ ମେ
ନ କାୟିକଂ କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭଂ ମେ ।
ନ ବାଚିକଂ କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭଂ ମେ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ଶୁଦ୍ଧମତୀନ୍ଦ୍ରିୟୋଽହମ୍ ॥ ୮ ॥
ମନୋ ବୈ ଗଗନାକାରଂ ମନୋ ବୈ ସର୍ୱତୋମୁଖମ୍ ।
ମନୋଽତୀତଂ ମନଃ ସର୍ୱଂ ନ ମନଃ ପରମାର୍ଥତଃ ॥ ୯ ॥
ଅହମେକମିଦଂ ସର୍ୱଂ ବ୍ୟୋମାତୀତଂ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
ପଶ୍ୟାମି କଥମାତ୍ମାନଂ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ ବା ତିରୋହିତମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ତ୍ୱମେବମେକଂ ହି କଥଂ ନ ବୁଧ୍ୟସେ
ସମଂ ହି ସର୍ୱେଷୁ ବିମୃଷ୍ଟମବ୍ୟଯମ୍ ।
ସଦୋଦିତୋଽସି ତ୍ୱମଖଣ୍ଡିତଃ ପ୍ରଭୋ
ଦିବା ଚ ନକ୍ତଂ ଚ କଥଂ ହି ମନ୍ୟସେ ॥ ୧୧ ॥
ଆତ୍ମାନଂ ସତତଂ ବିଦ୍ଧି ସର୍ୱତ୍ରୈକଂ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
ଅହଂ ଧ୍ୟାତା ପରଂ ଧ୍ୟେୟମଖଣ୍ଡଂ ଖଣ୍ଡ୍ୟତେ କଥମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ନ ଜାତୋ ନ ମୃତୋଽସି ତ୍ୱଂ ନ ତେ ଦେହଃ କଦାଚନ ।
ସର୍ୱଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ବିଖ୍ୟାତଂ ବ୍ରବୀତି ବହୁଧା ଶ୍ରୁତିଃ ॥ ୧୩ ॥
ସ ବାହ୍ୟାଭ୍ୟନ୍ତରୋଽସି ତ୍ୱଂ ଶିବଃ ସର୍ୱତ୍ର ସର୍ୱଦା ।
ଇତସ୍ତତଃ କଥଂ ଭ୍ରାନ୍ତଃ ପ୍ରଧାବସି ପିଶାଚବତ୍ ॥ ୧୪ ॥
ସଂୟୋଗଶ୍ଚ ବିୟୋଗଶ୍ଚ ବର୍ତତେ ନ ଚ ତେ ନ ମେ ।
ନ ତ୍ୱଂ ନାହଂ ଜଗନ୍ନେଦଂ ସର୍ୱମାତ୍ମୈବ କେବଲମ୍ ॥ ୧୫ ॥
ଶବ୍ଦାଦିପଞ୍ଚକସ୍ୟାସ୍ୟ ନୈବାସି ତ୍ୱଂ ନ ତେ ପୁନଃ ।
ତ୍ୱମେବ ପରମଂ ତତ୍ତ୍ୱମତଃ କିଂ ପରିତପ୍ୟସେ ॥ ୧୬ ॥
ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁର୍ନ ତେ ଚିତ୍ତଂ ବନ୍ଧମୋକ୍ଷୌ ଶୁଭାଶୁଭୌ ।
କଥଂ ରୋଦିଷି ରେ ବତ୍ସ ନାମରୂପଂ ନ ତେ ନ ମେ ॥ ୧୭ ॥
ଅହୋ ଚିତ୍ତ କଥଂ ଭ୍ରାନ୍ତଃ ପ୍ରଧାବସି ପିଶାଚବତ୍ ।
ଅଭିନ୍ନଂ ପଶ୍ୟ ଚାତ୍ମାନଂ ରାଗତ୍ୟାଗାତ୍ସୁଖୀ ଭବ ॥ ୧୮ ॥
ତ୍ୱମେବ ତତ୍ତ୍ୱଂ ହି ବିକାରବର୍ଜିତଂ
ନିଷ୍କମ୍ପମେକଂ ହି ବିମୋକ୍ଷବିଗ୍ରହମ୍ ।
ନ ତେ ଚ ରାଗୋ ହ୍ୟଥବା ବିରାଗଃ
କଥଂ ହି ସନ୍ତପ୍ୟସି କାମକାମତଃ ॥ ୧୯ ॥
ବଦନ୍ତି ଶ୍ରୁତୟଃ ସର୍ୱାଃ ନିର୍ଗୁଣଂ ଶୁଦ୍ଧମବ୍ୟଯମ୍ ।
ଅଶରୀରଂ ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ତନ୍ମାଂ ବିଦ୍ଧି ନ ସଂଶୟଃ ॥ ୨୦ ॥
ସାକାରମନୃତଂ ବିଦ୍ଧି ନିରାକାରଂ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
ଏତତ୍ତତ୍ତ୍ୱୋପଦେଶେନ ନ ପୁନର୍ଭବସମ୍ଭବଃ ॥ ୨୧ ॥
ଏକମେବ ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ବଦନ୍ତି ହି ବିପଶ୍ଚିତଃ ।
ରାଗତ୍ୟାଗାତ୍ପୁନଶ୍ଚିତ୍ତମେକାନେକଂ ନ ବିଦ୍ୟତେ ॥ ୨୨ ॥
ଅନାତ୍ମରୂପଂ ଚ କଥଂ ସମାଧି-
ରାତ୍ମସ୍ୱରୂପଂ ଚ କଥଂ ସମାଧିଃ ।
ଅସ୍ତୀତି ନାସ୍ତୀତି କଥଂ ସମାଧି-
ର୍ମୋକ୍ଷସ୍ୱରୂପଂ ଯଦି ସର୍ୱମେକମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ବିଶୁଦ୍ଧୋଽସି ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ବିଦେହସ୍ତ୍ୱମଜୋଽବ୍ୟଯଃ ।
ଜାନାମୀହ ନ ଜାନାମୀତ୍ୟାତ୍ମାନଂ ମନ୍ୟସେ କଥମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ତତ୍ତ୍ୱମସ୍ୟାଦିବାକ୍ୟେନ ସ୍ୱାତ୍ମା ହି ପ୍ରତିପାଦିତଃ ।
ନେତି ନେତି ଶ୍ରୁତିର୍ବ୍ରୂୟାଦନୃତଂ ପାଞ୍ଚଭୌତିକମ୍ ॥ ୨୫ ॥
ଆତ୍ମନ୍ୟେବାତ୍ମନା ସର୍ୱଂ ତ୍ୱୟା ପୂର୍ଣଂ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
ଧ୍ୟାତା ଧ୍ୟାନଂ ନ ତେ ଚିତ୍ତଂ ନିର୍ଲଜ୍ଜଂ ଧ୍ୟାୟତେ କଥମ୍ ॥ ୨୬ ॥
ଶିବଂ ନ ଜାନାମି କଥଂ ବଦାମି
ଶିବଂ ନ ଜାନାମି କଥଂ ଭଜାମି ।
ଅହଂ ଶିବଶ୍ଚେତ୍ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ସମସ୍ୱରୂପଂ ଗଗନୋପମଂ ଚ ॥ ୨୭ ॥
ନାହଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ କଲ୍ପନାହେତୁବର୍ଜିତମ୍ ।
ଗ୍ରାହ୍ୟଗ୍ରାହକନିର୍ମୁକ୍ତଂ ସ୍ୱସଂବେଦ୍ୟଂ କଥଂ ଭବେତ୍ ॥ ୨୮ ॥
ଅନନ୍ତରୂପଂ ନ ହି ବସ୍ତୁ କିଂଚି-
ତ୍ତତ୍ତ୍ୱସ୍ୱରୂପଂ ନ ହି ବସ୍ତୁ କିଂଚିତ୍ ।
ଆତ୍ମୈକରୂପଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ନ ହିଂସକୋ ବାପି ନ ଚାପ୍ୟହିଂସା ॥ ୨୯ ॥
ବିଶୁଦ୍ଧୋଽସି ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ବିଦେହମଜମବ୍ୟଯମ୍ ।
ବିଭ୍ରମଂ କଥମାତ୍ମାର୍ଥେ ବିଭ୍ରାନ୍ତୋଽହଂ କଥଂ ପୁନଃ ॥ ୩୦ ॥
ଘଟେ ଭିନ୍ନେ ଘଟାକାଶଂ ସୁଲୀନଂ ଭେଦବର୍ଜିତମ୍ ।
ଶିବେନ ମନସା ଶୁଦ୍ଧୋ ନ ଭେଦଃ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ ୩୧ ॥
ନ ଘଟୋ ନ ଘଟାକାଶୋ ନ ଜୀବୋ ଜୀବବିଗ୍ରହଃ ।
କେବଲଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଂବିଦ୍ଧି ବେଦ୍ୟବେଦକବର୍ଜିତମ୍ ॥ ୩୨ ॥
ସର୍ୱତ୍ର ସର୍ୱଦା ସର୍ୱମାତ୍ମାନଂ ସତତଂ ଧ୍ରୁବମ୍ ।
ସର୍ୱଂ ଶୂନ୍ୟମଶୂନ୍ୟଂ ଚ ତନ୍ମାଂ ବିଦ୍ଧି ନ ସଂଶୟଃ ॥ ୩୩ ॥
ବେଦା ନ ଲୋକା ନ ସୁରା ନ ଯଜ୍ଞା
ବର୍ଣାଶ୍ରମୋ ନୈବ କୁଲଂ ନ ଜାତିଃ ।
ନ ଧୂମମାର୍ଗୋ ନ ଚ ଦୀପ୍ତିମାର୍ଗୋ
ବ୍ରହ୍ମୈକରୂପଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱମ୍ ॥ ୩୪ ॥
ବ୍ୟାପ୍ୟବ୍ୟାପକନିର୍ମୁକ୍ତଃ ତ୍ୱମେକଃ ସଫଲଂ ଯଦି ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ ଚାପରୋକ୍ଷଂ ଚ ହ୍ୟାତ୍ମାନଂ ମନ୍ୟସେ କଥମ୍ ॥ ୩୫ ॥
ଅଦ୍ୱୈତଂ କେଚିଦିଚ୍ଛନ୍ତି ଦ୍ୱୈତମିଚ୍ଛନ୍ତି ଚାପରେ ।
ସମଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ନ ବିନ୍ଦନ୍ତି ଦ୍ୱୈତାଦ୍ୱୈତବିବର୍ଜିତମ୍ ॥ ୩୬ ॥
ଶ୍ୱେତାଦିବର୍ଣରହିତଂ ଶବ୍ଦାଦିଗୁଣବର୍ଜିତମ୍ ।
କଥୟନ୍ତି କଥଂ ତତ୍ତ୍ୱଂ ମନୋବାଚାମଗୋଚରମ୍ ॥ ୩୭ ॥
ଯଦାଽନୃତମିଦଂ ସର୍ୱଂ ଦେହାଦିଗଗନୋପମମ୍ ।
ତଦା ହି ବ୍ରହ୍ମ ସଂବେତ୍ତି ନ ତେ ଦ୍ୱୈତପରମ୍ପରା ॥ ୩୮ ॥
ପରେଣ ସହଜାତ୍ମାପି ହ୍ୟଭିନ୍ନଃ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ।
ବ୍ୟୋମାକାରଂ ତଥୈବୈକଂ ଧ୍ୟାତା ଧ୍ୟାନଂ କଥଂ ଭବେତ୍ ॥ ୩୯ ॥
ଯତ୍କରୋମି ଯଦଶ୍ନାମି ଯଜ୍ଜୁହୋମି ଦଦାମି ଯତ୍ ।
ଏତତ୍ସର୍ୱଂ ନ ମେ କିଂଚିଦ୍ୱିଶୁଦ୍ଧୋଽହମଜୋଽବ୍ୟଯଃ ॥ ୪୦ ॥
ସର୍ୱଂ ଜଗଦ୍ୱିଦ୍ଧି ନିରାକୃତୀଦଂ
ସର୍ୱଂ ଜଗଦ୍ୱିଦ୍ଧି ବିକାରହୀନମ୍ ।
ସର୍ୱଂ ଜଗଦ୍ୱିଦ୍ଧି ବିଶୁଦ୍ଧଦେହଂ
ସର୍ୱଂ ଜଗଦ୍ୱିଦ୍ଧି ଶିବୈକରୂପମ୍ ॥ ୪୧ ॥
ତତ୍ତ୍ୱଂ ତ୍ୱଂ ନ ହି ସନ୍ଦେହଃ କିଂ ଜାନାମ୍ୟଥବା ପୁନଃ ।
ଅସଂବେଦ୍ୟଂ ସ୍ୱସଂବେଦ୍ୟମାତ୍ମାନଂ ମନ୍ୟସେ କଥମ୍ ॥ ୪୨ ॥
ମାୟାଽମାୟା କଥଂ ତାତ ଛାୟାଽଛାୟା ନ ବିଦ୍ୟତେ ।
ତତ୍ତ୍ୱମେକମିଦଂ ସର୍ୱଂ ବ୍ୟୋମାକାରଂ ନିରଞ୍ଜନମ୍ ॥ ୪୩ ॥
ଆଦିମଧ୍ୟାନ୍ତମୁକ୍ତୋଽହଂ ନ ବଦ୍ଧୋଽହଂ କଦାଚନ ।
ସ୍ୱଭାବନିର୍ମଲଃ ଶୁଦ୍ଧ ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚିତା ମତିଃ ॥ ୪୪ ॥
ମହଦାଦି ଜଗତ୍ସର୍ୱଂ ନ କିଂଚିତ୍ପ୍ରତିଭାତି ମେ ।
ବ୍ରହ୍ମୈବ କେବଲଂ ସର୍ୱଂ କଥଂ ବର୍ଣାଶ୍ରମସ୍ଥିତିଃ ॥ ୪୫ ॥
ଜାନାମି ସର୍ୱଥା ସର୍ୱମହମେକୋ ନିରନ୍ତରମ୍ ।
ନିରାଲମ୍ବମଶୂନ୍ୟଂ ଚ ଶୂନ୍ୟଂ ବ୍ୟୋମାଦିପଞ୍ଚକମ୍ ॥ ୪୬ ॥
ନ ଷଣ୍ଢୋ ନ ପୁମାନ୍ନ ସ୍ତ୍ରୀ ନ ବୋଧୋ ନୈବ କଲ୍ପନା ।
ସାନନ୍ଦୋ ବା ନିରାନନ୍ଦମାତ୍ମାନଂ ମନ୍ୟସେ କଥମ୍ ॥ ୪୭ ॥
ଷଡଙ୍ଗୟୋଗାନ୍ନ ତୁ ନୈବ ଶୁଦ୍ଧଂ
ମନୋବିନାଶାନ୍ନ ତୁ ନୈବ ଶୁଦ୍ଧମ୍ ।
ଗୁରୂପଦେଶାନ୍ନ ତୁ ନୈବ ଶୁଦ୍ଧଂ
ସ୍ୱୟଂ ଚ ତତ୍ତ୍ୱଂ ସ୍ୱୟମେବ ବୁଦ୍ଧମ୍ ॥ ୪୮ ॥
ନ ହି ପଞ୍ଚାତ୍ମକୋ ଦେହୋ ବିଦେହୋ ବର୍ତତେ ନ ହି ।
ଆତ୍ମୈବ କେବଲଂ ସର୍ୱଂ ତୁରୀୟଂ ଚ ତ୍ରୟଂ କଥମ୍ ॥ ୪୯ ॥
ନ ବଦ୍ଧୋ ନୈବ ମୁକ୍ତୋଽହଂ ନ ଚାହଂ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ପୃଥକ୍ ।
ନ କର୍ତା ନ ଚ ଭୋକ୍ତାହଂ ବ୍ୟାପ୍ୟବ୍ୟାପକବର୍ଜିତଃ ॥ ୫୦ ॥
ଯଥା ଜଲଂ ଜଲେ ନ୍ୟସ୍ତଂ ସଲିଲଂ ଭେଦବର୍ଜିତମ୍ ।
ପ୍ରକୃତିଂ ପୁରୁଷଂ ତଦ୍ୱଦଭିନ୍ନଂ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ ୫୧ ॥
ଯଦି ନାମ ନ ମୁକ୍ତୋଽସି ନ ବଦ୍ଧୋଽସି କଦାଚନ ।
ସାକାରଂ ଚ ନିରାକାରମାତ୍ମାନଂ ମନ୍ୟସେ କଥମ୍ ॥ ୫୨ ॥
ଜାନାମି ତେ ପରଂ ରୂପଂ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଂ ଗଗନୋପମମ୍ ।
ଯଥା ପରଂ ହି ରୂପଂ ଯନ୍ମରୀଚିଜଲସନ୍ନିଭମ୍ ॥ ୫୩ ॥
ନ ଗୁରୁର୍ନୋପଦେଶଶ୍ଚ ନ ଚୋପାଧିର୍ନ ମେ କ୍ରିୟା ।
ବିଦେହଂ ଗଗନଂ ବିଦ୍ଧି ବିଶୁଦ୍ଧୋଽହଂ ସ୍ୱଭାବତଃ ॥ ୫୪ ॥
ବିଶୁଦ୍ଧୋଽସ୍ୟ ଶରୀରୋଽସି ନ ତେ ଚିତ୍ତଂ ପରାତ୍ପରମ୍ ।
ଅହଂ ଚାତ୍ମା ପରଂ ତତ୍ତ୍ୱମିତି ବକ୍ତୁଂ ନ ଲଜ୍ଜସେ ॥ ୫୫ ॥
କଥଂ ରୋଦିଷି ରେ ଚିତ୍ତ ହ୍ୟାତ୍ମୈବାତ୍ମାତ୍ମନା ଭବ ।
ପିବ ବତ୍ସ କଲାତୀତମଦ୍ୱୈତଂ ପରମାମୃତମ୍ ॥ ୫୬ ॥
ନୈବ ବୋଧୋ ନ ଚାବୋଧୋ ନ ବୋଧାବୋଧ ଏବ ଚ ।
ଯସ୍ୟେଦୃଶଃ ସଦା ବୋଧଃ ସ ବୋଧୋ ନାନ୍ୟଥା ଭବେତ୍ ॥ ୫୭ ॥
ଜ୍ଞାନଂ ନ ତର୍କୋ ନ ସମାଧିୟୋଗୋ
ନ ଦେଶକାଲୌ ନ ଗୁରୂପଦେଶଃ ।
ସ୍ୱଭାବସଂବିତ୍ତରହଂ ଚ ତତ୍ତ୍ୱ-
ମାକାଶକଲ୍ପଂ ସହଜଂ ଧ୍ରୁବଂ ଚ ॥ ୫୮ ॥
ନ ଜାତୋଽହଂ ମୃତୋ ବାପି ନ ମେ କର୍ମ ଶୁଭାଶୁଭମ୍ ।
ବିଶୁଦ୍ଧଂ ନିର୍ଗୁଣଂ ବ୍ରହ୍ମ ବନ୍ଧୋ ମୁକ୍ତିଃ କଥଂ ମମ ॥ ୫୯ ॥
ଯଦି ସର୍ୱଗତୋ ଦେବଃ ସ୍ଥିରଃ ପୂର୍ଣୋ ନିରନ୍ତରଃ ।
ଅନ୍ତରଂ ହି ନ ପଶ୍ୟାମି ସ ବାହ୍ୟାଭ୍ୟନ୍ତରଃ କଥମ୍ ॥ ୬୦ ॥
ସ୍ଫୁରତ୍ୟେବ ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନମଖଣ୍ଡିତନିରନ୍ତରମ୍ ।
ଅହୋ ମାୟାମହାମୋହୋ ଦ୍ୱୈତାଦ୍ୱୈତବିକଲ୍ପନା ॥ ୬୧ ॥
ସାକାରଂ ଚ ନିରାକାରଂ ନେତି ନେତୀତି ସର୍ୱଦା ।
ଭେଦାଭେଦବିନିର୍ମୁକ୍ତୋ ବର୍ତତେ କେବଲଃ ଶିବଃ ॥ ୬୨ ॥
ନ ତେ ଚ ମାତା ଚ ପିତା ଚ ବନ୍ଧୁଃ
ନ ତେ ଚ ପତ୍ନୀ ନ ସୁତଶ୍ଚ ମିତ୍ରମ୍ ।
ନ ପକ୍ଷପାତୀ ନ ବିପକ୍ଷପାତଃ
କଥଂ ହି ସଂତପ୍ତିରିୟଂ ହି ଚିତ୍ତେ ॥ ୬୩ ॥
ଦିବା ନକ୍ତଂ ନ ତେ ଚିତ୍ତଂ ଉଦୟାସ୍ତମୟୌ ନ ହି ।
ବିଦେହସ୍ୟ ଶରୀରତ୍ୱଂ କଲ୍ପୟନ୍ତି କଥଂ ବୁଧାଃ ॥ ୬୪ ॥
ନାବିଭକ୍ତଂ ବିଭକ୍ତଂ ଚ ନ ହି ଦୁଃଖସୁଖାଦି ଚ ।
ନ ହି ସର୍ୱମସର୍ୱଂ ଚ ବିଦ୍ଧି ଚାତ୍ମାନମବ୍ୟଯମ୍ ॥ ୬୫ ॥
ନାହଂ କର୍ତା ନ ଭୋକ୍ତା ଚ ନ ମେ କର୍ମ ପୁରାଽଧୁନା ।
ନ ମେ ଦେହୋ ବିଦେହୋ ବା ନିର୍ମମେତି ମମେତି କିମ୍ ॥ ୬୬ ॥
ନ ମେ ରାଗାଦିକୋ ଦୋଷୋ ଦୁଃଖଂ ଦେହାଦିକଂ ନ ମେ ।
ଆତ୍ମାନଂ ବିଦ୍ଧି ମାମେକଂ ବିଶାଲଂ ଗଗନୋପମମ୍ ॥ ୬୭ ॥
ସଖେ ମନଃ କିଂ ବହୁଜଲ୍ପିତେନ
ସଖେ ମନଃ ସର୍ୱମିଦଂ ବିତର୍କ୍ୟମ୍ ।
ଯତ୍ସାରଭୂତଂ କଥିତଂ ମୟା ତେ
ତ୍ୱମେବ ତତ୍ତ୍ୱଂ ଗଗନୋପମୋଽସି ॥ ୬୮ ॥
ଯେନ କେନାପି ଭାବେନ ଯତ୍ର କୁତ୍ର ମୃତା ଅପି ।
ଯୋଗିନସ୍ତତ୍ର ଲୀୟନ୍ତେ ଘଟାକାଶମିବାମ୍ବରେ ॥ ୬୯ ॥
ତୀର୍ଥେ ଚାନ୍ତ୍ୟଜଗେହେ ବା ନଷ୍ଟସ୍ମୃତିରପି ତ୍ୟଜନ୍ ।
ସମକାଲେ ତନୁଂ ମୁକ୍ତଃ କୈବଲ୍ୟବ୍ୟାପକୋ ଭବେତ୍ ॥ ୭୦ ॥
ଧର୍ମାର୍ଥକାମମୋକ୍ଷାଂଶ୍ଚ ଦ୍ୱିପଦାଦିଚରାଚରମ୍ ।
ମନ୍ୟନ୍ତେ ଯୋଗିନଃ ସର୍ୱଂ ମରୀଚିଜଲସନ୍ନିଭମ୍ ॥ ୭୧ ॥
ଅତୀତାନାଗତଂ କର୍ମ ବର୍ତମାନଂ ତଥୈବ ଚ ।
ନ କରୋମି ନ ଭୁଞ୍ଜାମି ଇତି ମେ ନିଶ୍ଚଲା ମତିଃ ॥ ୭୨ ॥
ଶୂନ୍ୟାଗାରେ ସମରସପୂତ-
ସ୍ତିଷ୍ଠନ୍ନେକଃ ସୁଖମବଧୂତଃ ।
ଚରତି ହି ନଗ୍ନସ୍ତ୍ୟକ୍ତ୍ୱା ଗର୍ୱଂ
ବିନ୍ଦତି କେବଲମାତ୍ମନି ସର୍ୱମ୍ ॥ ୭୩ ॥
ତ୍ରିତୟତୁରୀୟଂ ନହି ନହି ଯତ୍ର
ବିନ୍ଦତି କେବଲମାତ୍ମନି ତତ୍ର ।
ଧର୍ମାଧର୍ମୌ ନହି ନହି ଯତ୍ର
ବଦ୍ଧୋ ମୁକ୍ତଃ କଥମିହ ତତ୍ର ॥ ୭୪ ॥
ବିନ୍ଦତି ବିନ୍ଦତି ନହି ନହି ମନ୍ତ୍ରଂ
ଛନ୍ଦୋଲକ୍ଷଣଂ ନହି ନହି ତନ୍ତ୍ରମ୍ ।
ସମରସମଗ୍ନୋ ଭାବିତପୂତଃ
ପ୍ରଲପିତମେତତ୍ପରମବଧୂତଃ ॥ ୭୫ ॥
ସର୍ୱଶୂନ୍ୟମଶୂନ୍ୟଂ ଚ ସତ୍ୟାସତ୍ୟଂ ନ ବିଦ୍ୟତେ ।
ସ୍ୱଭାବଭାବତଃ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ଶାସ୍ତ୍ରସଂବିତ୍ତିପୂର୍ୱକମ୍ ॥ ୭୬ ॥
ଇତି ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୧ ॥
ଅଥ ଦ୍ୱିତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ବାଲସ୍ୟ ବା ବିଷୟଭୋଗରତସ୍ୟ ବାପି
ମୂର୍ଖସ୍ୟ ସେବକଜନସ୍ୟ ଗୃହସ୍ଥିତସ୍ୟ ।
ଏତଦ୍ଗୁରୋଃ କିମପି ନୈବ ନ ଚିନ୍ତନୀୟଂ
ରତ୍ନଂ କଥଂ ତ୍ୟଜତି କୋଽପ୍ୟଶୁଚୌ ପ୍ରବିଷ୍ଟମ୍ ॥ ୧ ॥
ନୈବାତ୍ର କାବ୍ୟଗୁଣ ଏବ ତୁ ଚିନ୍ତନୀୟୋ
ଗ୍ରାହ୍ୟଃ ପରଂ ଗୁଣବତା ଖଲୁ ସାର ଏବ ।
ସିନ୍ଦୂରଚିତ୍ରରହିତା ଭୁବି ରୂପଶୂନ୍ୟା
ପାରଂ ନ କିଂ ନୟତି ନୌରିହ ଗନ୍ତୁକାମାନ୍ ॥ ୨ ॥
ପ୍ରୟତ୍ନେନ ବିନା ଯେନ ନିଶ୍ଚଲେନ ଚଲାଚଲମ୍ ।
ଗ୍ରସ୍ତଂ ସ୍ୱଭାବତଃ ଶାନ୍ତଂ ଚୈତନ୍ୟଂ ଗଗନୋପମମ୍ ॥ ୩ ॥
ଅୟତ୍ନାଛାଲୟେଦ୍ୟସ୍ତୁ ଏକମେବ ଚରାଚରମ୍ ।
ସର୍ୱଗଂ ତତ୍କଥଂ ଭିନ୍ନମଦ୍ୱୈତଂ ବର୍ତତେ ମମ ॥ ୪ ॥
ଅହମେବ ପରଂ ଯସ୍ମାତ୍ସାରାତ୍ସାରତରଂ ଶିବମ୍ ।
ଗମାଗମବିନିର୍ମୁକ୍ତଂ ନିର୍ୱିକଲ୍ପଂ ନିରାକୁଲମ୍ ॥ ୫ ॥
ସର୍ୱାବୟବନିର୍ମୁକ୍ତଂ ତଥାହଂ ତ୍ରିଦଶାର୍ଚିତମ୍ ।
ସମ୍ପୂର୍ଣତ୍ୱାନ୍ନ ଗୃହ୍ଣାମି ବିଭାଗଂ ତ୍ରିଦଶାଦିକମ୍ ॥ ୬ ॥
ପ୍ରମାଦେନ ନ ସନ୍ଦେହଃ କିଂ କରିଷ୍ୟାମି ବୃତ୍ତିମାନ୍ ।
ଉତ୍ପଦ୍ୟନ୍ତେ ବିଲୀୟନ୍ତେ ବୁଦ୍ବୁଦାଶ୍ଚ ଯଥା ଜଲେ ॥ ୭ ॥
ମହଦାଦୀନି ଭୂତାନି ସମାପ୍ୟୈବଂ ସଦୈବ ହି ।
ମୃଦୁଦ୍ରବ୍ୟେଷୁ ତୀକ୍ଷ୍ଣେଷୁ ଗୁଡେଷୁ କଟୁକେଷୁ ଚ ॥ ୮ ॥
କଟୁତ୍ୱଂ ଚୈବ ଶୈତ୍ୟତ୍ୱଂ ମୃଦୁତ୍ୱଂ ଚ ଯଥା ଜଲେ ।
ପ୍ରକୃତିଃ ପୁରୁଷସ୍ତଦ୍ୱଦଭିନ୍ନଂ ପ୍ରତିଭାତି ମେ ॥ ୯ ॥
ସର୍ୱାଖ୍ୟାରହିତଂ ଯଦ୍ୟତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମାତ୍ସୂକ୍ଷ୍ମତରଂ ପରମ୍ ।
ମନୋବୁଦ୍ଧୀନ୍ଦ୍ରିୟାତୀତମକଲଙ୍କଂ ଜଗତ୍ପତିମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ଈଦୃଶଂ ସହଜଂ ଯତ୍ର ଅହଂ ତତ୍ର କଥଂ ଭବେତ୍ ।
ତ୍ୱମେବ ହି କଥଂ ତତ୍ର କଥଂ ତତ୍ର ଚରାଚରମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ଗଗନୋପମଂ ତୁ ଯତ୍ପ୍ରୋକ୍ତଂ ତଦେବ ଗଗନୋପମମ୍ ।
ଚୈତନ୍ୟଂ ଦୋଷହୀନଂ ଚ ସର୍ୱଜ୍ଞଂ ପୂର୍ଣମେବ ଚ ॥ ୧୨ ॥
ପୃଥିବ୍ୟାଂ ଚରିତଂ ନୈବ ମାରୁତେନ ଚ ବାହିତମ୍ ।
ବରିଣା ପିହିତଂ ନୈବ ତେଜୋମଧ୍ୟେ ବ୍ୟବସ୍ଥିତମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ଆକାଶଂ ତେନ ସଂବ୍ୟାପ୍ତଂ ନ ତଦ୍ୱ୍ୟାପ୍ତଂ ଚ କେନଚିତ୍ ।
ସ ବାହ୍ୟାଭ୍ୟନ୍ତରଂ ତିଷ୍ଠତ୍ୟବଚ୍ଛିନ୍ନଂ ନିରନ୍ତରମ୍ ॥ ୧୪ ॥
ସୂକ୍ଷ୍ମତ୍ୱାତ୍ତଦଦୃଶ୍ୟତ୍ୱାନ୍ନିର୍ଗୁଣତ୍ୱାଚ୍ଚ ଯୋଗିଭିଃ ।
ଆଲମ୍ବନାଦି ଯତ୍ପ୍ରୋକ୍ତଂ କ୍ରମାଦାଲମ୍ବନଂ ଭବେତ୍ ॥ ୧୫ ॥
ସତତାଽଭ୍ୟାସୟୁକ୍ତସ୍ତୁ ନିରାଲମ୍ବୋ ଯଦା ଭବେତ୍ ।
ତଲ୍ଲୟାଲ୍ଲୀୟତେ ନାନ୍ତର୍ଗୁଣଦୋଷବିବର୍ଜିତଃ ॥ ୧୬ ॥
ବିଷବିଶ୍ୱସ୍ୟ ରୌଦ୍ରସ୍ୟ ମୋହମୂର୍ଚ୍ଛାପ୍ରଦସ୍ୟ ଚ ।
ଏକମେବ ବିନାଶାୟ ହ୍ୟମୋଘଂ ସହଜାମୃତମ୍ ॥ ୧୭ ॥
ଭାବଗମ୍ୟଂ ନିରାକାରଂ ସାକାରଂ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚରମ୍ ।
ଭାବାଭାବବିନିର୍ମୁକ୍ତମନ୍ତରାଲଂ ତଦୁଚ୍ୟତେ ॥ ୧୮ ॥
ବାହ୍ୟଭାବଂ ଭବେଦ୍ୱିଶ୍ୱମନ୍ତଃ ପ୍ରକୃତିରୁଚ୍ୟତେ ।
ଅନ୍ତରାଦନ୍ତରଂ ଜ୍ଞେୟଂ ନାରିକେଲଫଲାମ୍ବୁବତ୍ ॥ ୧୯ ॥
ଭ୍ରାନ୍ତିଜ୍ଞାନଂ ସ୍ଥିତଂ ବାହ୍ୟଂ ସମ୍ୟଗ୍ଜ୍ଞାନଂ ଚ ମଧ୍ୟଗମ୍ ।
ମଧ୍ୟାନ୍ମଧ୍ୟତରଂ ଜ୍ଞେୟଂ ନାରିକେଲଫଲାମ୍ବୁବତ୍ ॥ ୨୦ ॥
ପୌର୍ଣମାସ୍ୟାଂ ଯଥା ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ ଏବାତିନିର୍ମଲଃ ।
ତେନ ତତ୍ସଦୃଶଂ ପଶ୍ୟେଦ୍ଦ୍ୱିଧାଦୃଷ୍ଟିର୍ୱିପର୍ୟଯଃ ॥ ୨୧ ॥
ଅନେନୈବ ପ୍ରକାରେଣ ବୁଦ୍ଧିଭେଦୋ ନ ସର୍ୱଗଃ ।
ଦାତା ଚ ଧୀରତାମେତି ଗୀୟତେ ନାମକୋଟିଭିଃ ॥ ୨୨ ॥
ଗୁରୁପ୍ରଜ୍ଞାପ୍ରସାଦେନ ମୂର୍ଖୋ ବା ଯଦି ପଣ୍ଡିତଃ ।
ଯସ୍ତୁ ସମ୍ବୁଧ୍ୟତେ ତତ୍ତ୍ୱଂ ବିରକ୍ତୋ ଭବସାଗରାତ୍ ॥ ୨୩ ॥
ରାଗଦ୍ୱେଷବିନିର୍ମୁକ୍ତଃ ସର୍ୱଭୂତହିତେ ରତଃ ।
ଦୃଢବୋଧଶ୍ଚ ଧୀରଶ୍ଚ ସ ଗଚ୍ଛେତ୍ପରମଂ ପଦମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ଘଟେ ଭିନ୍ନେ ଘଟାକାଶ ଆକାଶେ ଲୀୟତେ ଯଥା ।
ଦେହାଭାବେ ତଥା ଯୋଗୀ ସ୍ୱରୂପେ ପରମାତ୍ମନି ॥ ୨୫ ॥
ଉକ୍ତେୟଂ କର୍ମୟୁକ୍ତାନାଂ ମତିର୍ୟାନ୍ତେଽପି ସା ଗତିଃ ।
ନ ଚୋକ୍ତା ଯୋଗୟୁକ୍ତାନାଂ ମତିର୍ୟାନ୍ତେଽପି ସା ଗତିଃ ॥ ୨୬ ॥
ଯା ଗତିଃ କର୍ମୟୁକ୍ତାନାଂ ସା ଚ ବାଗିନ୍ଦ୍ରିୟାଦ୍ୱଦେତ୍ ।
ଯୋଗିନାଂ ଯା ଗତିଃ କ୍ୱାପି ହ୍ୟକଥ୍ୟା ଭବତୋର୍ଜିତା ॥ ୨୭ ॥
ଏବଂ ଜ୍ଞାତ୍ୱା ତ୍ୱମୁଂ ମାର୍ଗଂ ଯୋଗିନାଂ ନୈବ କଲ୍ପିତମ୍ ।
ବିକଲ୍ପବର୍ଜନଂ ତେଷାଂ ସ୍ୱୟଂ ସିଦ୍ଧିଃ ପ୍ରବର୍ତତେ ॥ ୨୮ ॥
ତୀର୍ଥେ ବାନ୍ତ୍ୟଜଗେହେ ବା ଯତ୍ର କୁତ୍ର ମୃତୋଽପି ବା ।
ନ ଯୋଗୀ ପଶ୍ୟତେ ଗର୍ଭଂ ପରେ ବ୍ରହ୍ମଣି ଲୀୟତେ ॥ ୨୯ ॥
ସହଜମଜମଚିନ୍ତ୍ୟଂ ଯସ୍ତୁ ପଶ୍ୟେତ୍ସ୍ୱରୂପଂ
ଘଟତି ଯଦି ଯଥେଷ୍ଟଂ ଲିପ୍ୟତେ ନୈବ ଦୋଷୈଃ ।
ସକୃଦପି ତଦଭାବାତ୍କର୍ମ କିଂଚିନ୍ନକୁର୍ୟାତ୍
ତଦପି ନ ଚ ବିବଦ୍ଧଃ ସଂୟମୀ ବା ତପସ୍ୱୀ ॥ ୩୦ ॥
ନିରାମୟଂ ନିଷ୍ପ୍ରତିମଂ ନିରାକୃତିଂ
ନିରାଶ୍ରୟଂ ନିର୍ୱପୁଷଂ ନିରାଶିଷମ୍ ।
ନିର୍ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱନିର୍ମୋହମଲୁପ୍ତଶକ୍ତିକଂ
ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୧ ॥
ବେଦୋ ନ ଦୀକ୍ଷା ନ ଚ ମୁଣ୍ଡନକ୍ରିୟା
ଗୁରୁର୍ନ ଶିଷ୍ୟୋ ନ ଚ ଯନ୍ତ୍ରସମ୍ପଦଃ ।
ମୁଦ୍ରାଦିକଂ ଚାପି ନ ଯତ୍ର ଭାସତେ
ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୨ ॥
ନ ଶାମ୍ଭବଂ ଶାକ୍ତିକମାନବଂ ନ ବା
ପିଣ୍ଡଂ ଚ ରୂପଂ ଚ ପଦାଦିକଂ ନ ବା ।
ଆରମ୍ଭନିଷ୍ପତ୍ତିଘଟାଦିକଂ ଚ ନୋ
ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୩ ॥
ଯସ୍ୟ ସ୍ୱରୂପାତ୍ସଚରାଚରଂ ଜଗ-
ଦୁତ୍ପଦ୍ୟତେ ତିଷ୍ଠତି ଲୀୟତେଽପି ବା ।
ପୟୋବିକାରାଦିବ ଫେନବୁଦ୍ବୁଦା-
ସ୍ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୪ ॥
ନାସାନିରୋଧୋ ନ ଚ ଦୃଷ୍ଟିରାସନଂ
ବୋଧୋଽପ୍ୟବୋଧୋଽପି ନ ଯତ୍ର ଭାସତେ ।
ନାଡୀପ୍ରଚାରୋଽପି ନ ଯତ୍ର କିଞ୍ଚି-
ତ୍ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୫ ॥
ନାନାତ୍ୱମେକତ୍ୱମୁଭତ୍ୱମନ୍ୟତା
ଅଣୁତ୍ୱଦୀର୍ଘତ୍ୱମହତ୍ତ୍ୱଶୂନ୍ୟତା ।
ମାନତ୍ୱମେୟତ୍ୱସମତ୍ୱବର୍ଜିତଂ
ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୬ ॥
ସୁସଂୟମୀ ବା ଯଦି ବା ନ ସଂୟମୀ
ସୁସଂଗ୍ରହୀ ବା ଯଦି ବା ନ ସଂଗ୍ରହୀ ।
ନିଷ୍କର୍ମକୋ ବା ଯଦି ବା ସକର୍ମକ-
ସ୍ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୭ ॥
ମନୋ ନ ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ଶରୀରମିନ୍ଦ୍ରିୟଂ
ତନ୍ମାତ୍ରଭୂତାନି ନ ଭୂତପଞ୍ଚକମ୍ ।
ଅହଂକୃତିଶ୍ଚାପି ବିୟତ୍ସ୍ୱରୂପକଂ
ତମୀଶମାତ୍ମାନମୁପୈତି ଶାଶ୍ୱତମ୍ ॥ ୩୮ ॥
ବିଧୌ ନିରୋଧେ ପରମାତ୍ମତାଂ ଗତେ
ନ ଯୋଗିନଶ୍ଚେତସି ଭେଦବର୍ଜିତେ ।
ଶୌଚଂ ନ ବାଶୌଚମଲିଙ୍ଗଭାବନା
ସର୍ୱଂ ବିଧେୟଂ ଯଦି ବା ନିଷିଧ୍ୟତେ ॥ ୩୯ ॥
ମନୋ ବଚୋ ଯତ୍ର ନ ଶକ୍ତମୀରିତୁଂ
ନୂନଂ କଥଂ ତତ୍ର ଗୁରୂପଦେଶତା ।
ଇମାଂ କଥାମୁକ୍ତବତୋ ଗୁରୋସ୍ତ-
ଦ୍ୟୁକ୍ତସ୍ୟ ତତ୍ତ୍ୱଂ ହି ସମଂ ପ୍ରକାଶତେ ॥ ୪୦ ॥
ଇତି ଦ୍ୱିତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୨ ॥
ଅଥ ତୃତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ଗୁଣବିଗୁଣବିଭାଗୋ ବର୍ତତେ ନୈବ କିଞ୍ଚିତ୍
ରତିବିରତିବିହୀନଂ ନିର୍ମଲଂ ନିଷ୍ପ୍ରପଞ୍ଚମ୍ ।
ଗୁଣବିଗୁଣବିହୀନଂ ବ୍ୟାପକଂ ବିଶ୍ୱରୂପଂ
କଥମହମିହ ବନ୍ଦେ ବ୍ୟୋମରୂପଂ ଶିବଂ ବୈ ॥ ୧ ॥
ଶ୍ୱେତାଦିବର୍ଣରହିତୋ ନିୟତଂ ଶିବଶ୍ଚ
କାର୍ୟଂ ହି କାରଣମିଦଂ ହି ପରଂ ଶିବଶ୍ଚ ।
ଏବଂ ବିକଲ୍ପରହିତୋଽହମଲଂ ଶିବଶ୍ଚ
ସ୍ୱାତ୍ମାନମାତ୍ମନି ସୁମିତ୍ର କଥଂ ନମାମି ॥ ୨ ॥
ନିର୍ମୂଲମୂଲରହିତୋ ହି ସଦୋଦିତୋଽହଂ
ନିର୍ଧୂମଧୂମରହିତୋ ହି ସଦୋଦିତୋଽହମ୍ ।
ନିର୍ଦୀପଦୀପରହିତୋ ହି ସଦୋଦିତୋଽହଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩ ॥
ନିଷ୍କାମକାମମିହ ନାମ କଥଂ ବଦାମି
ନିଃସଙ୍ଗସଙ୍ଗମିହ ନାମ କଥଂ ବଦାମି ।
ନିଃସାରସାରରହିତଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୪ ॥
ଅଦ୍ୱୈତରୂପମଖିଲଂ ହି କଥଂ ବଦାମି
ଦ୍ୱୈତସ୍ୱରୂପମଖିଲଂ ହି କଥଂ ବଦାମି ।
ନିତ୍ୟଂ ତ୍ୱନିତ୍ୟମଖିଲଂ ହି କଥଂ ବଦାମି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୫ ॥
ସ୍ଥୂଲଂ ହି ନୋ ନହି କୃଶଂ ନ ଗତାଗତଂ ହି
ଆଦ୍ୟନ୍ତମଧ୍ୟରହିତଂ ନ ପରାପରଂ ହି ।
ସତ୍ୟଂ ବଦାମି ଖଲୁ ବୈ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୬ ॥
ସଂବିଦ୍ଧି ସର୍ୱକରଣାନି ନଭୋନିଭାନି
ସଂବିଦ୍ଧି ସର୍ୱବିଷୟାଂଶ୍ଚ ନଭୋନିଭାଂଶ୍ଚ ।
ସଂବିଦ୍ଧି ଚୈକମମଲଂ ନ ହି ବନ୍ଧମୁକ୍ତଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୭ ॥
ଦୁର୍ବୋଧବୋଧଗହନୋ ନ ଭବାମି ତାତ
ଦୁର୍ଲକ୍ଷ୍ୟଲକ୍ଷ୍ୟଗହନୋ ନ ଭବାମି ତାତ ।
ଆସନ୍ନରୂପଗହନୋ ନ ଭବାମି ତାତ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୮ ॥
ନିଷ୍କର୍ମକର୍ମଦହନୋ ଜ୍ୱଲନୋ ଭବାମି
ନିର୍ଦୁଃଖଦୁଃଖଦହନୋ ଜ୍ୱଲନୋ ଭବାମି ।
ନିର୍ଦେହଦେହଦହନୋ ଜ୍ୱଲନୋ ଭବାମି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୯ ॥
ନିଷ୍ପାପପାପଦହନୋ ହି ହୁତାଶନୋଽହଂ
ନିର୍ଧର୍ମଧର୍ମଦହନୋ ହି ହୁତାଶନୋଽହମ୍ ।
ନିର୍ବନ୍ଧବନ୍ଧଦହନୋ ହି ହୁତାଶନୋଽହଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ନିର୍ଭାବଭାବରହିତୋ ନ ଭବାମି ବତ୍ସ
ନିର୍ୟୋଗୟୋଗରହିତୋ ନ ଭବାମି ବତ୍ସ ।
ନିଶ୍ଚିତ୍ତଚିତ୍ତରହିତୋ ନ ଭବାମି ବତ୍ସ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ନିର୍ମୋହମୋହପଦବୀତି ନ ମେ ବିକଲ୍ପୋ
ନିଃଶୋକଶୋକପଦବୀତି ନ ମେ ବିକଲ୍ପଃ ।
ନିର୍ଲୋଭଲୋଭପଦବୀତି ନ ମେ ବିକଲ୍ପୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ସଂସାରସନ୍ତତିଲତା ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍
ସନ୍ତୋଷସନ୍ତତିସୁଖୋ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ଅଜ୍ଞାନବନ୍ଧନମିଦଂ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ସଂସାରସନ୍ତତିରଜୋ ନ ଚ ମେ ବିକାରଃ
ସନ୍ତାପସନ୍ତତିତମୋ ନ ଚ ମେ ବିକାରଃ ।
ସତ୍ତ୍ୱଂ ସ୍ୱଧର୍ମଜନକଂ ନ ଚ ମେ ବିକାରୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୪ ॥
ସନ୍ତାପଦୁଃଖଜନକୋ ନ ବିଧିଃ କଦାଚିତ୍
ସନ୍ତାପୟୋଗଜନିତଂ ନ ମନଃ କଦାଚିତ୍ ।
ଯସ୍ମାଦହଙ୍କୃତିରିୟଂ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୫ ॥
ନିଷ୍କମ୍ପକମ୍ପନିଧନଂ ନ ବିକଲ୍ପକଲ୍ପଂ
ସ୍ୱପ୍ନପ୍ରବୋଧନିଧନଂ ନ ହିତାହିତଂ ହି ।
ନିଃସାରସାରନିଧନଂ ନ ଚରାଚରଂ ହି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୬ ॥
ନୋ ବେଦ୍ୟବେଦକମିଦଂ ନ ଚ ହେତୁତର୍କ୍ୟଂ
ବାଚାମଗୋଚରମିଦଂ ନ ମନୋ ନ ବୁଦ୍ଧିଃ ।
ଏବଂ କଥଂ ହି ଭବତଃ କଥୟାମି ତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୭ ॥
ନିର୍ଭିନ୍ନଭିନ୍ନରହିତଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱ-
ମନ୍ତର୍ବହିର୍ନ ହି କଥଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱମ୍ ।
ପ୍ରାକ୍ସମ୍ଭବଂ ନ ଚ ରତଂ ନହି ବସ୍ତୁ କିଞ୍ଚିତ୍
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ରାଗାଦିଦୋଷରହିତଂ ତ୍ୱହମେବ ତତ୍ତ୍ୱଂ
ଦୈବାଦିଦୋଷରହିତଂ ତ୍ୱହମେବ ତତ୍ତ୍ୱମ୍ ।
ସଂସାରଶୋକରହିତଂ ତ୍ୱହମେବ ତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୧୯ ॥
ସ୍ଥାନତ୍ରୟଂ ଯଦି ଚ ନେତି କଥଂ ତୁରୀୟଂ
କାଲତ୍ରୟଂ ଯଦି ଚ ନେତି କଥଂ ଦିଶଶ୍ଚ ।
ଶାନ୍ତଂ ପଦଂ ହି ପରମଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୦ ॥
ଦୀର୍ଘୋ ଲଘୁଃ ପୁନରିତୀହ ନମେ ବିଭାଗୋ
ବିସ୍ତାରସଂକଟମିତୀହ ନ ମେ ବିଭାଗଃ ।
କୋଣଂ ହି ବର୍ତୁଲମିତୀହ ନ ମେ ବିଭାଗୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ମାତାପିତାଦି ତନୟାଦି ନ ମେ କଦାଚିତ୍
ଜାତଂ ମୃତଂ ନ ଚ ମନୋ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ନିର୍ୱ୍ୟାକୁଲଂ ସ୍ଥିରମିଦଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ଶୁଦ୍ଧଂ ବିଶୁଦ୍ଧମବିଚାରମନନ୍ତରୂପଂ
ନିର୍ଲେପଲେପମବିଚାରମନନ୍ତରୂପମ୍ ।
ନିଷ୍ଖଣ୍ଡଖଣ୍ଡମବିଚାରମନନ୍ତରୂପଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ବ୍ରହ୍ମାଦୟଃ ସୁରଗଣାଃ କଥମତ୍ର ସନ୍ତି
ସ୍ୱର୍ଗାଦୟୋ ବସତୟଃ କଥମତ୍ର ସନ୍ତି ।
ଯଦ୍ୟେକରୂପମମଲଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ନିର୍ନେତି ନେତି ବିମଲୋ ହି କଥଂ ବଦାମି
ନିଃଶେଷଶେଷବିମଲୋ ହି କଥଂ ବଦାମି ।
ନିର୍ଲିଙ୍ଗଲିଙ୍ଗବିମଲୋ ହି କଥଂ ବଦାମି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୫ ॥
ନିଷ୍କର୍ମକର୍ମପରମଂ ସତତଂ କରୋମି
ନିଃସଙ୍ଗସଙ୍ଗରହିତଂ ପରମଂ ବିନୋଦମ୍ ।
ନିର୍ଦେହଦେହରହିତଂ ସତତଂ ବିନୋଦଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୬ ॥
ମାୟାପ୍ରପଞ୍ଚରଚନା ନ ଚ ମେ ବିକାରଃ ।
କୌଟିଲ୍ୟଦମ୍ଭରଚନା ନ ଚ ମେ ବିକାରଃ ।
ସତ୍ୟାନୃତେତି ରଚନା ନ ଚ ମେ ବିକାରୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୭ ॥
ସନ୍ଧ୍ୟାଦିକାଲରହିତଂ ନ ଚ ମେ ବିୟୋଗୋ-
ହ୍ୟନ୍ତଃ ପ୍ରବୋଧରହିତଂ ବଧିରୋ ନ ମୂକଃ ।
ଏବଂ ବିକଲ୍ପରହିତଂ ନ ଚ ଭାବଶୁଦ୍ଧଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୮ ॥
ନିର୍ନାଥନାଥରହିତଂ ହି ନିରାକୁଲଂ ବୈ
ନିଶ୍ଚିତ୍ତଚିତ୍ତବିଗତଂ ହି ନିରାକୁଲଂ ବୈ ।
ସଂବିଦ୍ଧି ସର୍ୱବିଗତଂ ହି ନିରାକୁଲଂ ବୈ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨୯ ॥
କାନ୍ତାରମନ୍ଦିରମିଦଂ ହି କଥଂ ବଦାମି
ସଂସିଦ୍ଧସଂଶୟମିଦଂ ହି କଥଂ ବଦାମି ।
ଏବଂ ନିରନ୍ତରସମଂ ହି ନିରାକୁଲଂ ବୈ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୦ ॥
ନିର୍ଜୀବଜୀବରହିତଂ ସତତଂ ବିଭାତି
ନିର୍ବୀଜବୀଜରହିତଂ ସତତଂ ବିଭାତି ।
ନିର୍ୱାଣବନ୍ଧରହିତଂ ସତତଂ ବିଭାତି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୧ ॥
ସମ୍ଭୂତିବର୍ଜିତମିଦଂ ସତତଂ ବିଭାତି
ସଂସାରବର୍ଜିତମିଦଂ ସତତଂ ବିଭାତି ।
ସଂହାରବର୍ଜିତମିଦଂ ସତତଂ ବିଭାତି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୨ ॥
ଉଲ୍ଲେଖମାତ୍ରମପି ତେ ନ ଚ ନାମରୂପଂ
ନିର୍ଭିନ୍ନଭିନ୍ନମପି ତେ ନ ହି ବସ୍ତୁ କିଞ୍ଚିତ୍ ।
ନିର୍ଲଜ୍ଜମାନସ କରୋଷି କଥଂ ବିଷାଦଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୩ ॥
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଜରା ନ ମୃତ୍ୟୁଃ
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ଜନ୍ମ ଦୁଃଖମ୍ ।
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ବିକାରୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୪ ॥
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ସ୍ୱରୂପଂ
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ବିରୂପମ୍ ।
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ବୟାଂସି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୫ ॥
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ବୟାଂସି
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ମନାଂସି ।
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ତବେନ୍ଦ୍ରିୟାଣି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୬ ॥
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେଽସ୍ତି କାମଃ
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ପ୍ରଲୋଭଃ ।
କିଂ ନାମ ରୋଦିଷି ସଖେ ନ ଚ ତେ ବିମୋହୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୭ ॥
ଐଶ୍ୱର୍ୟମିଚ୍ଛସି କଥଂ ନ ଚ ତେ ଧନାନି
ଐଶ୍ୱର୍ୟମିଚ୍ଛସି କଥଂ ନ ଚ ତେ ହି ପତ୍ନୀ ।
ଐଶ୍ୱର୍ୟମିଚ୍ଛସି କଥଂ ନ ଚ ତେ ମମେତି
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୮ ॥
ଲିଙ୍ଗପ୍ରପଞ୍ଚଜନୁଷୀ ନ ଚ ତେ ନ ମେ ଚ
ନିର୍ଲଜ୍ଜମାନସମିଦଂ ଚ ବିଭାତି ଭିନ୍ନମ୍ ।
ନିର୍ଭେଦଭେଦରହିତଂ ନ ଚ ତେ ନ ମେ ଚ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୩୯ ॥
ନୋ ବାଣୁମାତ୍ରମପି ତେ ହି ବିରାଗରୂପଂ
ନୋ ବାଣୁମାତ୍ରମପି ତେ ହି ସରାଗରୂପମ୍ ।
ନୋ ବାଣୁମାତ୍ରମପି ତେ ହି ସକାମରୂପଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୪୦ ॥
ଧ୍ୟାତା ନ ତେ ହି ହୃଦୟେ ନ ଚ ତେ ସମାଧି-
ର୍ଧ୍ୟାନଂ ନ ତେ ହି ହୃଦୟେ ନ ବହିଃ ପ୍ରଦେଶଃ ।
ଧ୍ୟେୟଂ ନ ଚେତି ହୃଦୟେ ନ ହି ବସ୍ତୁ କାଲୋ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୪୧ ॥
ଯତ୍ସାରଭୂତମଖିଲଂ କଥିତଂ ମୟା ତେ
ନ ତ୍ୱଂ ନ ମେ ନ ମହତୋ ନ ଗୁରୁର୍ନ ନ ଶିଷ୍ୟଃ ।
ସ୍ୱଚ୍ଛନ୍ଦରୂପସହଜଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଂ
ଜ୍ଞାନାମୃତଂ ସମରସଂ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୪୨ ॥
କଥମିହ ପରମାର୍ଥଂ ତତ୍ତ୍ୱମାନନ୍ଦରୂପଂ
କଥମିହ ପରମାର୍ଥଂ ନୈବମାନନ୍ଦରୂପମ୍ ।
କଥମିହ ପରମାର୍ଥଂ ଜ୍ଞାନବିଜ୍ଞାନରୂପଂ
ଯଦି ପରମହମେକଂ ବର୍ତତେ ବ୍ୟୋମରୂପମ୍ ॥ ୪୩ ॥
ଦହନପବନହୀନଂ ବିଦ୍ଧି ବିଜ୍ଞାନମେକ-
ମବନିଜଲବିହୀନଂ ବିଦ୍ଧି ବିଜ୍ଞାନରୂପମ୍ ।
ସମଗମନବିହୀନଂ ବିଦ୍ଧି ବିଜ୍ଞାନମେକଂ
ଗଗନମିବ ବିଶାଲଂ ବିଦ୍ଧି ବିଜ୍ଞାନମେକମ୍ ॥ ୪୪ ॥
ନ ଶୂନ୍ୟରୂପଂ ନ ବିଶୂନ୍ୟରୂପଂ
ନ ଶୁଦ୍ଧରୂପଂ ନ ବିଶୁଦ୍ଧରୂପମ୍ ।
ରୂପଂ ବିରୂପଂ ନ ଭବାମି କିଞ୍ଚିତ୍
ସ୍ୱରୂପରୂପଂ ପରମାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱମ୍ ॥ ୪୫ ॥
ମୁଞ୍ଚ ମୁଞ୍ଚ ହି ସଂସାରଂ ତ୍ୟାଗଂ ମୁଞ୍ଚ ହି ସର୍ୱଥା ।
ତ୍ୟାଗାତ୍ୟାଗବିଷଂ ଶୁଦ୍ଧମମୃତଂ ସହଜଂ ଧ୍ରୁବମ୍ ॥ ୪୬ ॥
ଇତି ତୃତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୩ ॥
ଅଥ ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ନାବାହନଂ ନୈବ ବିସର୍ଜନଂ ବା
ପୁଷ୍ପାଣି ପତ୍ରାଣି କଥଂ ଭବନ୍ତି ।
ଧ୍ୟାନାନି ମନ୍ତ୍ରାଣି କଥଂ ଭବନ୍ତି
ସମାସମଂ ଚୈବ ଶିବାର୍ଚନଂ ଚ ॥ ୧ ॥
ନ କେବଲଂ ବନ୍ଧବିବନ୍ଧମୁକ୍ତୋ
ନ କେବଲଂ ଶୁଦ୍ଧବିଶୁଦ୍ଧମୁକ୍ତଃ ।
ନ କେବଲଂ ଯୋଗବିୟୋଗମୁକ୍ତଃ
ସ ବୈ ବିମୁକ୍ତୋ ଗଗନୋପମୋଽହମ୍ ॥ ୨ ॥
ସଞ୍ଜାୟତେ ସର୍ୱମିଦଂ ହି ତଥ୍ୟଂ
ସଞ୍ଜାୟତେ ସର୍ୱମିଦଂ ବିତଥ୍ୟମ୍ ।
ଏବଂ ବିକଲ୍ପୋ ମମ ନୈବ ଜାତଃ
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୩ ॥
ନ ସାଞ୍ଜନଂ ଚୈବ ନିରଞ୍ଜନଂ ବା
ନ ଚାନ୍ତରଂ ବାପି ନିରନ୍ତରଂ ବା ।
ଅନ୍ତର୍ୱିଭନ୍ନଂ ନ ହି ମେ ବିଭାତି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୪ ॥
ଅବୋଧବୋଧୋ ମମ ନୈବ ଜାତୋ
ବୋଧସ୍ୱରୂପଂ ମମ ନୈବ ଜାତମ୍ ।
ନିର୍ବୋଧବୋଧଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୫ ॥
ନ ଧର୍ମୟୁକ୍ତୋ ନ ଚ ପାପୟୁକ୍ତୋ
ନ ବନ୍ଧୟୁକ୍ତୋ ନ ଚ ମୋକ୍ଷୟୁକ୍ତଃ ।
ଯୁକ୍ତଂ ତ୍ୱୟୁକ୍ତଂ ନ ଚ ମେ ବିଭାତି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୬ ॥
ପରାପରଂ ବା ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍
ମଧ୍ୟସ୍ଥଭାବୋ ହି ନ ଚାରିମିତ୍ରମ୍ ।
ହିତାହିତଂ ଚାପି କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୭ ॥
ନୋପାସକୋ ନୈବମୁପାସ୍ୟରୂପଂ
ନ ଚୋପଦେଶୋ ନ ଚ ମେ କ୍ରିୟା ଚ ।
ସଂବିତ୍ସ୍ୱରୂପଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୮ ॥
ନୋ ବ୍ୟାପକଂ ବ୍ୟାପ୍ୟମିହାସ୍ତି କିଞ୍ଚିତ୍
ନ ଚାଲୟଂ ବାପି ନିରାଲୟଂ ବା ।
ଅଶୂନ୍ୟଶୂନ୍ୟଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୯ ॥
ନ ଗ୍ରାହକୋ ଗ୍ରାହ୍ୟକମେବ କିଞ୍ଚିତ୍
ନ କାରଣଂ ବା ମମ ନୈବ କାର୍ୟମ୍ ।
ଅଚିନ୍ତ୍ୟଚିନ୍ତ୍ୟଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ନ ଭେଦକଂ ବାପି ନ ଚୈବ ଭେଦ୍ୟଂ
ନ ବେଦକଂ ବା ମମ ନୈବ ବେଦ୍ୟମ୍ ।
ଗତାଗତଂ ତାତ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ନ ଚାସ୍ତି ଦେହୋ ନ ଚ ମେ ବିଦେହୋ
ବୁଦ୍ଧିର୍ମନୋ ମେ ନ ହି ଚେନ୍ଦ୍ରିୟାଣି ।
ରାଗୋ ବିରାଗଶ୍ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ଉଲ୍ଲେଖମାତ୍ରଂ ନ ହି ଭିନ୍ନମୁଚ୍ଚୈ-
ରୁଲ୍ଲେଖମାତ୍ରଂ ନ ତିରୋହିତଂ ବୈ ।
ସମାସମଂ ମିତ୍ର କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟୋଽହଂ ତ୍ୱଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟୋ ବା
ନ ସଂୟମୋ ମେ ନିୟମୋ ନ ଜାତଃ ।
ଜୟାଜୟୌ ମିତ୍ର କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୪ ॥
ଅମୂର୍ତମୂର୍ତିର୍ନ ଚ ମେ କଦାଚି-
ଦାଦ୍ୟନ୍ତମଧ୍ୟଂ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ବଲାବଲଂ ମିତ୍ର କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୫ ॥
ମୃତାମୃତଂ ବାପି ବିଷାବିଷଂ ଚ
ସଞ୍ଜାୟତେ ତାତ ନ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ଅଶୁଦ୍ଧଶୁଦ୍ଧଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୬ ॥
ସ୍ୱପ୍ନଃ ପ୍ରବୋଧୋ ନ ଚ ଯୋଗମୁଦ୍ରା
ନକ୍ତଂ ଦିବା ବାପି ନ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ଅତୁର୍ୟତୁର୍ୟଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୭ ॥
ସଂବିଦ୍ଧି ମାଂ ସର୍ୱବିସର୍ୱମୁକ୍ତଂ
ମାୟା ବିମାୟା ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ସନ୍ଧ୍ୟାଦିକଂ କର୍ମ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ସଂବିଦ୍ଧି ମାଂ ସର୍ୱସମାଧିୟୁକ୍ତଂ
ସଂବିଦ୍ଧି ମାଂ ଲକ୍ଷ୍ୟବିଲକ୍ଷ୍ୟମୁକ୍ତମ୍ ।
ଯୋଗଂ ବିୟୋଗଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୧୯ ॥
ମୂର୍ଖୋଽପି ନାହଂ ନ ଚ ପଣ୍ଡିତୋଽହଂ
ମୌନଂ ବିମୌନଂ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ତର୍କଂ ବିତର୍କଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୨୦ ॥
ପିତା ଚ ମାତା ଚ କୁଲଂ ନ ଜାତି-
ର୍ଜନ୍ମାଦି ମୃତ୍ୟୁର୍ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ସ୍ନେହଂ ବିମୋହଂ ଚ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ଅସ୍ତଂ ଗତୋ ନୈବ ସଦୋଦିତୋଽହଂ
ତେଜୋବିତେଜୋ ନ ଚ ମେ କଦାଚିତ୍ ।
ସନ୍ଧ୍ୟାଦିକଂ କର୍ମ କଥଂ ବଦାମି
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ଅସଂଶୟଂ ବିଦ୍ଧି ନିରାକୁଲଂ ମାଂ
ଅସଂଶୟଂ ବିଦ୍ଧି ନିରନ୍ତରଂ ମାମ୍ ।
ଅସଂଶୟଂ ବିଦ୍ଧି ନିରଞ୍ଜନଂ ମାଂ
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ଧ୍ୟାନାନି ସର୍ୱାଣି ପରିତ୍ୟଜନ୍ତି
ଶୁଭାଶୁଭଂ କର୍ମ ପରିତ୍ୟଜନ୍ତି ।
ତ୍ୟାଗାମୃତଂ ତାତ ପିବନ୍ତି ଧୀରାଃ
ସ୍ୱରୂପନିର୍ୱାଣମନାମୟୋଽହମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ବିନ୍ଦତି ବିନ୍ଦତି ନ ହି ନ ହି ଯତ୍ର
ଛନ୍ଦୋଲକ୍ଷଣଂ ନ ହି ନ ହି ତତ୍ର ।
ସମରସମଗ୍ନୋ ଭାବିତପୂତଃ
ପ୍ରଲପତି ତତ୍ତ୍ୱଂ ପରମବଧୂତଃ ॥ ୨୫ ॥
ଇତି ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୪ ॥
ଅଥ ପଞ୍ଚମୋଧ୍ୟାୟଃ ॥
ଓଁ ଇତି ଗଦିତଂ ଗଗନସମଂ ତତ୍
ନ ପରାପରସାରବିଚାର ଇତି ।
ଅବିଲାସବିଲାସନିରାକରଣଂ
କଥମକ୍ଷରବିନ୍ଦୁସମୁଚ୍ଚରଣମ୍ ॥ ୧ ॥
ଇତି ତତ୍ତ୍ୱମସିପ୍ରଭୃତିଶ୍ରୁତିଭିଃ
ପ୍ରତିପାଦିତମାତ୍ମନି ତତ୍ତ୍ୱମସି ।
ତ୍ୱମୁପାଧିବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨ ॥
ଅଧ ଊର୍ଧ୍ୱବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
ବହିରନ୍ତରବର୍ଜିତସର୍ୱସମମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୩ ॥
ନ ହି କଲ୍ପିତକଲ୍ପବିଚାର ଇତି
ନ ହି କାରଣକାର୍ୟବିଚାର ଇତି ।
ପଦସନ୍ଧିବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୪ ॥
ନ ହି ବୋଧବିବୋଧସମାଧିରିତି
ନ ହି ଦେଶବିଦେଶସମାଧିରିତି ।
ନ ହି କାଲବିକାଲସମାଧିରିତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୫ ॥
ନ ହି କୁମ୍ଭନଭୋ ନ ହି କୁମ୍ଭ ଇତି
ନ ହି ଜୀବବପୁର୍ନ ହି ଜୀବ ଇତି ।
ନ ହି କାରଣକାର୍ୟବିଭାଗ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୬ ॥
ଇହ ସର୍ୱନିରନ୍ତରମୋକ୍ଷପଦଂ
ଲଘୁଦୀର୍ଘବିଚାରବିହୀନ ଇତି ।
ନ ହି ବର୍ତୁଲକୋଣବିଭାଗ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୭ ॥
ଇହ ଶୂନ୍ୟବିଶୂନ୍ୟବିହୀନ ଇତି
ଇହ ଶୁଦ୍ଧବିଶୁଦ୍ଧବିହୀନ ଇତି ।
ଇହ ସର୍ୱବିସର୍ୱବିହୀନ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୮ ॥
ନ ହି ଭିନ୍ନବିଭିନ୍ନବିଚାର ଇତି
ବହିରନ୍ତରସନ୍ଧିବିଚାର ଇତି ।
ଅରିମିତ୍ରବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୯ ॥
ନ ହି ଶିଷ୍ୟବିଶିଷ୍ୟସ୍ୱରୂପ ଇତି
ନ ଚରାଚରଭେଦବିଚାର ଇତି ।
ଇହ ସର୍ୱନିରନ୍ତରମୋକ୍ଷପଦଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ନନୁ ରୂପବିରୂପବିହୀନ ଇତି
ନନୁ ଭିନ୍ନବିଭିନ୍ନବିହୀନ ଇତି ।
ନନୁ ସର୍ଗବିସର୍ଗବିହୀନ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୧ ॥
ନ ଗୁଣାଗୁଣପାଶନିବନ୍ଧ ଇତି
ମୃତଜୀବନକର୍ମ କରୋମି କଥମ୍ ।
ଇତି ଶୁଦ୍ଧନିରଞ୍ଜନସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ଇହ ଭାବବିଭାବବିହୀନ ଇତି
ଇହ କାମବିକାମବିହୀନ ଇତି ।
ଇହ ବୋଧତମଂ ଖଲୁ ମୋକ୍ଷସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ଇହ ତତ୍ତ୍ୱନିରନ୍ତରତତ୍ତ୍ୱମିତି
ନ ହି ସନ୍ଧିବିସନ୍ଧିବିହୀନ ଇତି ।
ଯଦି ସର୍ୱବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୪ ॥
ଅନିକେତକୁଟୀ ପରିବାରସମଂ
ଇହସଙ୍ଗବିସଙ୍ଗବିହୀନପରମ୍ ।
ଇହ ବୋଧବିବୋଧବିହୀନପରଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୫ ॥
ଅବିକାରବିକାରମସତ୍ୟମିତି
ଅବିଲକ୍ଷବିଲକ୍ଷମସତ୍ୟମିତି ।
ଯଦି କେବଲମାତ୍ମନି ସତ୍ୟମିତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୬ ॥
ଇହ ସର୍ୱସମଂ ଖଲୁ ଜୀବ ଇତି
ଇହ ସର୍ୱନିରନ୍ତରଜୀବ ଇତି ।
ଇହ କେବଲନିଶ୍ଚଲଜୀବ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୭ ॥
ଅବିବେକବିବେକମବୋଧ ଇତି
ଅବିକଲ୍ପବିକଲ୍ପମବୋଧ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରବୋଧ ଇତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ନ ହି ମୋକ୍ଷପଦଂ ନ ହି ବନ୍ଧପଦଂ
ନ ହି ପୁଣ୍ୟପଦଂ ନ ହି ପାପପଦମ୍ ।
ନ ହି ପୂର୍ଣପଦଂ ନ ହି ରିକ୍ତପଦଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୧୯ ॥
ଯଦି ବର୍ଣବିବର୍ଣବିହୀନସମଂ
ଯଦି କାରଣକାର୍ୟବିହୀନସମମ୍ ।
ଯଦିଭେଦବିଭେଦବିହୀନସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୦ ॥
ଇହ ସର୍ୱନିରନ୍ତରସର୍ୱଚିତେ
ଇହ କେବଲନିଶ୍ଚଲସର୍ୱଚିତେ ।
ଦ୍ୱିପଦାଦିବିବର୍ଜିତସର୍ୱଚିତେ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ଅତିସର୍ୱନିରନ୍ତରସର୍ୱଗତଂ
ଅତିନିର୍ମଲନିଶ୍ଚଲସର୍ୱଗତମ୍ ।
ଦିନରାତ୍ରିବିବର୍ଜିତସର୍ୱଗତଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ନ ହି ବନ୍ଧବିବନ୍ଧସମାଗମନଂ
ନ ହି ଯୋଗବିୟୋଗସମାଗମନମ୍ ।
ନ ହି ତର୍କବିତର୍କସମାଗମନଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ଇହ କାଲବିକାଲନିରାକରଣଂ
ଅଣୁମାତ୍ରକୃଶାନୁନିରାକରଣମ୍ ।
ନ ହି କେବଲସତ୍ୟନିରାକରଣଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ଇହ ଦେହବିଦେହବିହୀନ ଇତି
ନନୁ ସ୍ୱପ୍ନସୁଷୁପ୍ତିବିହୀନପରମ୍ ।
ଅଭିଧାନବିଧାନବିହୀନପରଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୫ ॥
ଗଗନୋପମଶୁଦ୍ଧବିଶାଲସମଂ
ଅତିସର୍ୱବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମମ୍ ।
ଗତସାରବିସାରବିକାରସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୬ ॥
ଇହ ଧର୍ମବିଧର୍ମବିରାଗତର-
ମିହ ବସ୍ତୁବିବସ୍ତୁବିରାଗତରମ୍ ।
ଇହ କାମବିକାମବିରାଗତରଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୭ ॥
ସୁଖଦୁଃଖବିବର୍ଜିତସର୍ୱସମ-
ମିହ ଶୋକବିଶୋକବିହୀନପରମ୍ ।
ଗୁରୁଶିଷ୍ୟବିବର୍ଜିତତତ୍ତ୍ୱପରଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୮ ॥
ନ କିଲାଙ୍କୁରସାରବିସାର ଇତି
ନ ଚଲାଚଲସାମ୍ୟବିସାମ୍ୟମିତି ।
ଅବିଚାରବିଚାରବିହୀନମିତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୨୯ ॥
ଇହ ସାରସମୁଚ୍ଚୟସାରମିତି ।
କଥିତଂ ନିଜଭାବବିଭେଦ ଇତି ।
ବିଷୟେ କରଣତ୍ୱମସତ୍ୟମିତି
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୩୦ ॥
ବହୁଧା ଶ୍ରୁତୟଃ ପ୍ରବଦନ୍ତି ଯତୋ
ବିୟଦାଦିରିଦଂ ମୃଗତୋୟସମମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱସମଂ
କିମୁ ରୋଦିଷି ମାନସି ସର୍ୱସମମ୍ ॥ ୩୧ ॥
ବିନ୍ଦତି ବିନ୍ଦତି ନ ହି ନ ହି ଯତ୍ର
ଛନ୍ଦୋଲକ୍ଷଣଂ ନ ହି ନ ହି ତତ୍ର ।
ସମରସମଗ୍ନୋ ଭାବିତପୂତଃ
ପ୍ରଲପତି ତତ୍ତ୍ୱଂ ପରମବଧୂତଃ ॥ ୩୨ ॥
ଇତି ପଞ୍ଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୫ ॥
ଅଥ ଷଷ୍ଠମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ବହୁଧା ଶ୍ରୁତୟଃ ପ୍ରବଦନ୍ତି ବୟଂ
ବିୟଦାଦିରିଦଂ ମୃଗତୋୟସମମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବ-
ମୁପମେୟମଥୋହ୍ୟୁପମା ଚ କଥମ୍ ॥ ୧ ॥
ଅବିଭକ୍ତିବିଭକ୍ତିବିହୀନପରଂ
ନନୁ କାର୍ୟବିକାର୍ୟବିହୀନପରମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ଯଜନଂ ଚ କଥଂ ତପନଂ ଚ କଥମ୍ ॥ ୨ ॥
ମନ ଏବ ନିରନ୍ତରସର୍ୱଗତଂ
ହ୍ୟବିଶାଲବିଶାଲବିହୀନପରମ୍ ।
ମନ ଏବ ନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ମନସାପି କଥଂ ବଚସା ଚ କଥମ୍ ॥ ୩ ॥
ଦିନରାତ୍ରିବିଭେଦନିରାକରଣ-
ମୁଦିତାନୁଦିତସ୍ୟ ନିରାକରଣମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ରବିଚନ୍ଦ୍ରମସୌ ଜ୍ୱଲନଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୪ ॥
ଗତକାମବିକାମବିଭେଦ ଇତି
ଗତଚେଷ୍ଟବିଚେଷ୍ଟବିଭେଦ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ବହିରନ୍ତରଭିନ୍ନମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୫ ॥
ଯଦି ସାରବିସାରବିହୀନ ଇତି
ଯଦି ଶୂନ୍ୟବିଶୂନ୍ୟବିହୀନ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ପ୍ରଥମଂ ଚ କଥଂ ଚରମଂ ଚ କଥମ୍ ॥ ୬ ॥
ଯଦିଭେଦବିଭେଦନିରାକରଣଂ
ଯଦି ବେଦକବେଦ୍ୟନିରାକରଣମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ତୃତୀୟଂ ଚ କଥଂ ତୁରୀୟଂ ଚ କଥମ୍ ॥ ୭ ॥
ଗଦିତାବିଦିତଂ ନ ହି ସତ୍ୟମିତି
ବିଦିତାବିଦିତଂ ନହି ସତ୍ୟମିତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ବିଷୟେନ୍ଦ୍ରିୟବୁଦ୍ଧିମନାଂସି କଥମ୍ ॥ ୮ ॥
ଗଗନଂ ପବନୋ ନ ହି ସତ୍ୟମିତି
ଧରଣୀ ଦହନୋ ନ ହି ସତ୍ୟମିତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ଜଲଦଶ୍ଚ କଥଂ ସଲିଲଂ ଚ କଥମ୍ ॥ ୯ ॥
ଯଦି କଲ୍ପିତଲୋକନିରାକରଣଂ
ଯଦି କଲ୍ପିତଦେବନିରାକରଣମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ଗୁଣଦୋଷବିଚାରମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୧୦ ॥
ମରଣାମରଣଂ ହି ନିରାକରଣଂ
କରଣାକରଣଂ ହି ନିରାକରଣମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ଗମନାଗମନଂ ହି କଥଂ ବଦତି ॥ ୧୧ ॥
ପ୍ରକୃତିଃ ପୁରୁଷୋ ନ ହି ଭେଦ ଇତି
ନ ହି କାରଣକାର୍ୟବିଭେଦ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ପୁରୁଷାପୁରୁଷଂ ଚ କଥଂ ବଦତି ॥ ୧୨ ॥
ତୃତୀୟଂ ନ ହି ଦୁଃଖସମାଗମନଂ
ନ ଗୁଣାଦ୍ଦ୍ୱିତୀୟସ୍ୟ ସମାଗମନମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ସ୍ଥବିରଶ୍ଚ ଯୁବା ଚ ଶିଶୁଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୧୩ ॥
ନନୁ ଆଶ୍ରମବର୍ଣବିହୀନପରଂ
ନନୁ କାରଣକର୍ତୃବିହୀନପରମ୍ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବ-
ମବିନଷ୍ଟବିନଷ୍ଟମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୧୪ ॥
ଗ୍ରସିତାଗ୍ରସିତଂ ଚ ବିତଥ୍ୟମିତି
ଜନିତାଜନିତଂ ଚ ବିତଥ୍ୟମିତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବ-
ମବିନାଶି ବିନାଶି କଥଂ ହି ଭବେତ୍ ॥ ୧୫ ॥
ପୁରୁଷାପୁରୁଷସ୍ୟ ବିନଷ୍ଟମିତି
ବନିତାବନିତସ୍ୟ ବିନଷ୍ଟମିତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବ-
ମବିନୋଦବିନୋଦମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୧୬ ॥
ଯଦି ମୋହବିଷାଦବିହୀନପରୋ
ଯଦି ସଂଶୟଶୋକବିହୀନପରଃ ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବ-
ମହମତ୍ର ମମେତି କଥଂ ଚ ପୁନଃ ॥ ୧୭ ॥ ମହମେତି
ନନୁ ଧର୍ମବିଧର୍ମବିନାଶ ଇତି
ନନୁ ବନ୍ଧବିବନ୍ଧବିନାଶ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ-
ମିହଦୁଃଖବିଦୁଃଖମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୧୮ ॥
ନ ହି ଯାଜ୍ଞିକୟଜ୍ଞବିଭାଗ ଇତି
ନ ହୁତାଶନବସ୍ତୁବିଭାଗ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ବଦ କର୍ମଫଲାନି ଭବନ୍ତି କଥମ୍ ॥ ୧୯ ॥
ନନୁ ଶୋକବିଶୋକବିମୁକ୍ତ ଇତି
ନନୁ ଦର୍ପବିଦର୍ପବିମୁକ୍ତ ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ନନୁ ରାଗବିରାଗମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୨୦ ॥
ନ ହି ମୋହବିମୋହବିକାର ଇତି
ନ ହି ଲୋଭବିଲୋଭବିକାର ଇତି ।
ଯଦି ଚୈକନିରନ୍ତରସର୍ୱଶିବଂ
ହ୍ୟବିବେକବିବେକମତିଶ୍ଚ କଥମ୍ ॥ ୨୧ ॥
ତ୍ୱମହଂ ନ ହି ହନ୍ତ କଦାଚିଦପି
କୁଲଜାତିବିଚାରମସତ୍ୟମିତି ।
ଅହମେବ ଶିବଃ ପରମାର୍ଥ ଇତି
ଅଭିବାଦନମତ୍ର କରୋମି କଥମ୍ ॥ ୨୨ ॥
ଗୁରୁଶିଷ୍ୟବିଚାରବିଶୀର୍ଣ ଇତି
ଉପଦେଶବିଚାରବିଶୀର୍ଣ ଇତି ।
ଅହମେବ ଶିବଃ ପରମାର୍ଥ ଇତି
ଅଭିବାଦନମତ୍ର କରୋମି କଥମ୍ ॥ ୨୩ ॥
ନ ହି କଲ୍ପିତଦେହବିଭାଗ ଇତି
ନ ହି କଲ୍ପିତଲୋକବିଭାଗ ଇତି ।
ଅହମେବ ଶିବଃ ପରମାର୍ଥ ଇତି
ଅଭିବାଦନମତ୍ର କରୋମି କଥମ୍ ॥ ୨୪ ॥
ସରଜୋ ବିରଜୋ ନ କଦାଚିଦପି
ନନୁ ନିର୍ମଲନିଶ୍ଚଲଶୁଦ୍ଧ ଇତି ।
ଅହମେବ ଶିବଃ ପରମାର୍ଥ ଇତି
ଅଭିବାଦନମତ୍ର କରୋମି କଥମ୍ ॥ ୨୫ ॥
ନ ହି ଦେହବିଦେହବିକଲ୍ପ ଇତି
ଅନୃତଂ ଚରିତଂ ନ ହି ସତ୍ୟମିତି ।
ଅହମେବ ଶିବଃ ପରମାର୍ଥ ଇତି
ଅଭିବାଦନମତ୍ର କରୋମି କଥମ୍ ॥ ୨୬ ॥
ବିନ୍ଦତି ବିନ୍ଦତି ନ ହି ନ ହି ଯତ୍ର
ଛନ୍ଦୋଲକ୍ଷଣଂ ନ ହି ନ ହି ତତ୍ର ।
ସମରସମଗ୍ନୋ ଭାବିତପୂତଃ
ପ୍ରଲପତି ତତ୍ତ୍ୱଂ ପରମବଧୂତଃ ॥ ୨୭ ॥
ଇତି ଷଷ୍ଠମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୬ ॥
ଅଥ ସପ୍ତମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ରଥ୍ୟାକର୍ପଟବିରଚିତକନ୍ଥଃ
ପୁଣ୍ୟାପୁଣ୍ୟବିବର୍ଜିତପନ୍ଥଃ ।
ଶୂନ୍ୟାଗାରେ ତିଷ୍ଠତି ନଗ୍ନୋ
ଶୁଦ୍ଧନିରଞ୍ଜନସମରସମଗ୍ନଃ ॥ ୧ ॥
ଲକ୍ଷ୍ୟାଲକ୍ଷ୍ୟବିବର୍ଜିତଲକ୍ଷ୍ୟୋ
ଯୁକ୍ତାୟୁକ୍ତବିବର୍ଜିତଦକ୍ଷଃ ।
କେବଲତତ୍ତ୍ୱନିରଞ୍ଜନପୂତୋ
ବାଦବିବାଦଃ କଥମବଧୂତଃ ॥ ୨ ॥
ଆଶାପାଶବିବନ୍ଧନମୁକ୍ତାଃ
ଶୌଚାଚାରବିବର୍ଜିତୟୁକ୍ତାଃ ।
ଏବଂ ସର୍ୱବିବର୍ଜିତଶାନ୍ତା-
ସ୍ତତ୍ତ୍ୱଂ ଶୁଦ୍ଧନିରଞ୍ଜନବନ୍ତଃ ॥ ୩ ॥
କଥମିହ ଦେହବିଦେହବିଚାରଃ
କଥମିହ ରାଗବିରାଗବିଚାରଃ ।
ନିର୍ମଲନିଶ୍ଚଲଗଗନାକାରଂ
ସ୍ୱୟମିହ ତତ୍ତ୍ୱଂ ସହଜାକାରମ୍ ॥ ୪ ॥
କଥମିହ ତତ୍ତ୍ୱଂ ବିନ୍ଦତି ଯତ୍ର
ରୂପମରୂପଂ କଥମିହ ତତ୍ର ।
ଗଗନାକାରଃ ପରମୋ ଯତ୍ର
ବିଷୟୀକରଣଂ କଥମିହ ତତ୍ର ॥ ୫ ॥
ଗଗନାକାରନିରନ୍ତରହଂସ-
ସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିଶୁଦ୍ଧନିରଞ୍ଜନହଂସଃ ।
ଏବଂ କଥମିହ ଭିନ୍ନବିଭିନ୍ନଂ
ବନ୍ଧବିବନ୍ଧବିକାରବିଭିନ୍ନମ୍ ॥ ୬ ॥
କେବଲତତ୍ତ୍ୱନିରନ୍ତରସର୍ୱଂ
ଯୋଗବିୟୋଗୌ କଥମିହ ଗର୍ୱମ୍ ।
ଏବଂ ପରମନିରନ୍ତରସର୍ୱ-
ମେବଂ କଥମିହ ସାରବିସାରମ୍ ॥ ୭ ॥
କେବଲତତ୍ତ୍ୱନିରଞ୍ଜନସର୍ୱଂ
ଗଗନାକାରନିରନ୍ତରଶୁଦ୍ଧମ୍ ।
ଏବଂ କଥମିହ ସଙ୍ଗବିସଙ୍ଗଂ
ସତ୍ୟଂ କଥମିହ ରଙ୍ଗବିରଙ୍ଗମ୍ ॥ ୮ ॥
ଯୋଗବିୟୋଗୈ ରହିତୋ ଯୋଗୀ
ଭୋଗବିଭୋଗୈ ରହିତୋ ଭୋଗୀ ।
ଏବଂ ଚରତି ହି ମନ୍ଦଂ ମନ୍ଦଂ
ମନସା କଲ୍ପିତସହଜାନନ୍ଦମ୍ ॥ ୯ ॥
ବୋଧବିବୋଧୈଃ ସତତଂ ଯୁକ୍ତୋ
ଦ୍ୱୈତାଦ୍ୱୈତୈଃ କଥମିହ ମୁକ୍ତଃ ।
ସହଜୋ ବିରଜଃ କଥମିହ ଯୋଗୀ
ଶୁଦ୍ଧନିରଞ୍ଜନସମରସଭୋଗୀ ॥ ୧୦ ॥
ଭଗ୍ନାଭଗ୍ନବିବର୍ଜିତଭଗ୍ନୋ
ଲଗ୍ନାଲଗ୍ନବିବର୍ଜିତଲଗ୍ନଃ ।
ଏବଂ କଥମିହ ସାରବିସାରଃ
ସମରସତତ୍ତ୍ୱଂ ଗଗନାକାରଃ ॥ ୧୧ ॥
ସତତଂ ସର୍ୱବିବର୍ଜିତୟୁକ୍ତଃ
ସର୍ୱଂ ତତ୍ତ୍ୱବିବର୍ଜିତମୁକ୍ତଃ ।
ଏବଂ କଥମିହ ଜୀବିତମରଣଂ
ଧ୍ୟାନାଧ୍ୟାନୈଃ କଥମିହ କରଣମ୍ ॥ ୧୨ ॥
ଇନ୍ଦ୍ରଜାଲମିଦଂ ସର୍ୱଂ ଯଥା ମରୁମରୀଚିକା ।
ଅଖଣ୍ଡିତମନାକାରୋ ବର୍ତତେ କେବଲଃ ଶିବଃ ॥ ୧୩ ॥
ଧର୍ମାଦୌ ମୋକ୍ଷପର୍ୟନ୍ତଂ ନିରୀହାଃ ସର୍ୱଥା ବୟମ୍ ।
କଥଂ ରାଗବିରାଗୈଶ୍ଚ କଲ୍ପୟନ୍ତି ବିପଶ୍ଚିତଃ ॥ ୧୪ ॥
ବିନ୍ଦତି ବିନ୍ଦତି ନ ହି ନ ହି ଯତ୍ର
ଛନ୍ଦୋଲକ୍ଷଣଂ ନ ହି ନ ହି ତତ୍ର ।
ସମରସମଗ୍ନୋ ଭାବିତପୂତଃ
ପ୍ରଲପତି ତତ୍ତ୍ୱଂ ପରମବଧୂତଃ ॥ ୧୫ ॥
ଇତି ସପ୍ତମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୭ ॥
ଅଥ ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥
ତ୍ୱଦ୍ୟାତ୍ରୟା ବ୍ୟାପକତା ହତା ତେ
ଧ୍ୟାନେନ ଚେତଃପରତା ହତା ତେ ।
ସ୍ତୁତ୍ୟା ମୟା ବାକ୍ପରତା ହତା ତେ
କ୍ଷମସ୍ୱ ନିତ୍ୟଂ ତ୍ରିବିଧାପରାଧାନ୍ ॥ ୧ ॥
କାମୈରହତଧୀର୍ଦାନ୍ତୋ ମୃଦୁଃ ଶୁଚିରକିଞ୍ଚନଃ ।
ଅନୀହୋ ମିତଭୁକ୍ ଶାନ୍ତଃ ସ୍ଥିରୋ ମଚ୍ଛରଣୋ ମୁନିଃ ॥ ୨ ॥
ଅପ୍ରମତ୍ତୋ ଗଭୀରାତ୍ମା ଧୃତିମାନ୍ ଜିତଷଡ୍ଗୁଣଃ ।
ଅମାନୀ ମାନଦଃ କଲ୍ପୋ ମୈତ୍ରଃ କାରୁଣିକଃ କବିଃ ॥ ୩ ॥
କୃପାଲୁରକୃତଦ୍ରୋହସ୍ତିତିକ୍ଷୁଃ ସର୍ୱଦେହିନାମ୍ ।
ସତ୍ୟସାରୋଽନବଦ୍ୟାତ୍ମା ସମଃ ସର୍ୱୋପକାରକଃ ॥ ୪ ॥
ଅବଧୂତଲକ୍ଷଣଂ ବର୍ଣୈର୍ଜ୍ଞାତବ୍ୟଂ ଭଗବତ୍ତମୈଃ ।
ବେଦବର୍ଣାର୍ଥତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞୈର୍ୱେଦବେଦାନ୍ତବାଦିଭିଃ ॥ ୫ ॥
ଆଶାପାଶବିନିର୍ମୁକ୍ତ ଆଦିମଧ୍ୟାନ୍ତନିର୍ମଲଃ ।
ଆନନ୍ଦେ ବର୍ତତେ ନିତ୍ୟମକାରଂ ତସ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୬ ॥
ବାସନା ବର୍ଜିତା ଯେନ ବକ୍ତବ୍ୟଂ ଚ ନିରାମୟମ୍ ।
ବର୍ତମାନେଷୁ ବର୍ତେତ ବକାରଂ ତସ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୭ ॥
ଧୂଲିଧୂସରଗାତ୍ରାଣି ଧୂତଚିତ୍ତୋ ନିରାମୟଃ ।
ଧାରଣାଧ୍ୟାନନିର୍ମୁକ୍ତୋ ଧୂକାରସ୍ତସ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୮ ॥
ତତ୍ତ୍ୱଚିନ୍ତା ଧୃତା ଯେନ ଚିନ୍ତାଚେଷ୍ଟାବିବର୍ଜିତଃ ।
ତମୋଽହଂକାରନିର୍ମୁକ୍ତସ୍ତକାରସ୍ତସ୍ୟ ଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୯ ॥
ଦତ୍ତାତ୍ରେୟାବଧୂତେନ ନିର୍ମିତାନନ୍ଦରୂପିଣା ।
ଯେ ପଠନ୍ତି ଚ ଶୃଣ୍ୱନ୍ତି ତେଷାଂ ନୈବ ପୁନର୍ଭବଃ ॥ ୧୦ ॥
ଇତି ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ॥ ୮ ॥
ଇତି ଅବଧୂତଗୀତା ସମାପ୍ତା ॥
অপ্রমত্তো গভীরাত্মা ধৃতিমান্ জিতষড্গুণঃ ।
অমানী মানদঃ কল্পো মৈত্রঃ কারুণিকঃ কবিঃ ॥ ৩ ॥
কৃপালুরকৃতদ্রোহস্তিতিক্ষুঃ সর্বদেহিনাম্ ।
সত্যসারোঽনবদ্যাত্মা সমঃ সর্বোপকারকঃ ॥ ৪ ॥
অবধূতলক্ষণং বর্ণৈর্জ্ঞাতব্যং ভগবত্তমৈঃ ।
বেদবর্ণার্থতত্ত্বজ্ঞৈর্বেদবেদান্তবাদিভিঃ ॥ ৫ ॥
আশাপাশবিনির্মুক্ত আদিমধ্যান্তনির্মলঃ ।
আনন্দে বর্ততে নিত্যমকারং তস্য লক্ষণম্ ॥ ৬ ॥
বাসনা বর্জিতা যেন বক্তব্যং চ নিরাময়ম্ ।
বর্তমানেষু বর্তেত বকারং তস্য লক্ষণম্ ॥ ৭ ॥
ধূলিধূসরগাত্রাণি ধূতচিত্তো নিরাময়ঃ ।
ধারণাধ্যাননির্মুক্তো ধূকারস্তস্য লক্ষণম্ ॥ ৮ ॥
তত্ত্বচিন্তা ধৃতা যেন চিন্তাচেষ্টাবিবর্জিতঃ ।
তমোঽহংকারনির্মুক্তস্তকারস্তস্য লক্ষণম্ ॥ ৯ ॥
দত্তাত্রেয়াবধূতেন নির্মিতানন্দরূপিণা ।
যে পঠন্তি চ শৃণ্বন্তি তেষাং নৈব পুনর্ভবঃ ॥ ১০ ॥
ইতি অষ্টমোঽধ্যায়ঃ ॥ ৮ ॥
ইতি অবধূতগীতা সমাপ্তা ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Avadhuta Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil