Hansa Gita In English

Mahabharata Shanti Parva mokShadharmaparva adhyAyaH 288 in a critical edition, 289 in Kinjavadekar Edition.

॥ Hansa Geetaa English Lyrics ॥

॥ hamsageetaa ॥
yudhisht’hira uvaacha ।
satyam damam kshamaam prajnyaam prashamsanti pitaamaha ।
vidvaamso manujaa loke kathametanmatam tava ॥ 1 ॥

bheeshma uvaacha ।
atra te vartayishye’hamitihaasam puraatanam ।
saadhyaanaamiha samvaadam hamsasya cha yudhisht’hira ॥ 2 ॥

hamso bhootvaatha sauvarnastvajo nityah’ prajaapatih’ ।
sa vai paryeti lokaamstreenatha saadhyaanupaagamat ॥ 3 ॥

saadhyaa oochuh’ ।
shakune vayam sma devaa vai saadhyaastvaamanuyujmahe ।
pri’chchhaamastvaam mokshadharmam bhavaamshcha kila mokshavit ॥ 4 ॥

shruto’si nah’ pand’ito dheeravaadee
saadhushabdashcharate te patatrin ।
kim manyase shresht’hatamam dvija tvam
kasminmanaste ramate mahaatman ॥ 5 ॥

tannah’ kaaryam pakshivara prashaadhi
yatkarmanaam manyase shresht’hamekam ।
yatkri’tvaa vai purushah’ sarvabandhair-
vimuchyate vihagendreha sheeghram ॥ 6 ॥

hamsa uvaacha ।
idam kaaryamamri’taashaah’ shri’nomi
tapo damah’ satyamaatmaabhiguptih’ ।
grantheen vimuchya hri’dayasya sarvaan
priyaapriye svam vashamaanayeeta ॥ 7 ॥

naaruntudah’ syaanna nri’shamsavaadee
na heenatah’ paramabhyaadadeeta ।
yayaasya vaachaa para udvijeta
na taam vadedrushateem paapalokyaam ॥ 8 ॥

vaaksaayakaa vadanaannishpatanti
yairaahatah’ shochati raatryahaani ।
parasya naamarmasu te patanti
taan pand’ito naavasri’jetpareshu ॥ 9 ॥

parashchedenamati vaadabaanair-
bhri’sham vidhyechchhama eveha kaaryah’ ।
samroshyamaanah’ pratihri’shyate yah’
sa aadatte sukri’tam vai parasya ॥ 10 ॥

kshepaabhimaanaadabhishangavyaleekam var kshepaayamaanamabhishanga
nigri’hnaati jvalitam yashcha manyum ।
adusht’achetaa mudito’nasooyuh’
sa aadatte sukri’tam vai pareshaam ॥ 11 ॥

aakrushyamaano na vadaami kinchit
kshamaamyaham taad’yamaanashcha nityam ।
shresht’ham hyetat yat kshamaamaahuraaryaah’
satyam tathaivaarjavamaanri’shamsyam ॥ 12 ॥

See Also  1000 Names Of Sri Shiva From Rudrayamala Tantra In English

vedasyopanishatsatyam satyasyopanishaddamah’ ।
damasyopanishanmoksham etatsarvaanushaasanam ॥ 13 ॥

vaacho vegam manasah’ krodhavegam vivitsaa vegamudaropastha vegam ।
etaan vegaan yo vishahadudeernaamstam manye’ham braahmanam vai munim cha ॥ 14 ॥

akrodhanah’ krudhyataam vai vishisht’astathaa titikshuratitikshorvishisht’ah’ ।
amaanushaanmaanusho vai vishisht’as tathaa jnyaanaajjnyaanavaanvai pradhaanah’ ॥ 15 ॥
var jnyaanavidvai vishisht’ah’
aakrushyamaano naakroshenmanyureva titikshatah’ । var naakrushyet manyurenam
aakrosht’aaram nirdahati sukri’tam chaasya vindati ॥ 16 ॥

yo naatyuktah’ praaha rooksham priyam vaa
yo vaa hato na pratihanti dhairyaat ।
paapam cha yo nechchhati tasya hantus-
tasmai devaah’ spri’hayante sadaiva ॥ 17 ॥ var tasyeha devaah’ spri’hayanti
nityam ।
paapeeyasah’ kshametaiva shreyasah’ sadri’shasya cha ।
vimaanito hato”krusht’a evam siddhim gamishyati ॥ 18 ॥

sadaahamaaryaannibhri’to’pyupaase
na me vivitsaa na chame’sti roshah’ । var vivitsotsahate na roshah’
na chaapyaham lipsamaanah’ paraimi
na chaiva kinchidvishayena yaami ॥ 19 ॥

naaham shaptah’ pratishapaami kinchid
damam dvaaram hyamri’tasyeha vedmi ।
guhyam brahma tadidam vaa braveemi
na maanushaachchhresht’hataram hi kinchit ॥ 20 ॥

vimuchyamaanah’ paapebhyo dhanebhya iva chandramaah’ ।
virajaah’ kaalamaakaankshan dheero dhairyena sidhyati ॥ 21 ॥

yah’ sarveshaam bhavati hyarchaneeya
utsedhanastambha ivaabhijaatah’ ।
yasmai vaacham suprashastaam vadanti var tasmai vaacham suprasannaam
sa vai devaangachchhati samyataatmaa ॥ 22 ॥

na tathaa vaktumichchhanti kalyaanaan purushe gunaan ।
yathaishaam vaktumichchhanti nairgunyamanuyunjakaah’ ॥ 23 ॥

yasya vaangmanasee gupte samyakpranihite sadaa ।
vedaastapashcha tyaagashcha sa idam sarvamaapnuyaat ॥ 24 ॥

See Also  Devi Mahatmyam Durga Saptasati Chapter 8 In Kannada And English

aakroshanaavamaanaabhyaam naabudhaan garhayed budhah’ । var bodhayed budhah’
tasmaanna vardhayedanyam na chaatmaanam vihimsayet ॥ 25 ॥

amri’tasyeva santri’pyedavamaanasya vai dvijah’ । var pand’itah’ ।
sukham hyavamatah’ shete yo’vamantaa sa nashyati ॥ 26 ॥

yatkrodhano yajate yaddadaati
yadvaa tapastapyati yajjuhoti ।
vaivasvatastaddharate’sya sarvam
moghah’ shramo bhavati hi krodhanasya ॥ 27 ॥

chatvaari yasya dvaaraani suguptaanyamarottamaah’ ।
upasthamudaram hastau vaakchaturthee sa dharmavit ॥ 28 ॥

satyam damam hyaarjavamaanri’shamsyam
dhri’tim titikshaamabhisevamaanah’ । var titikshaam cha samsevamaanah’
svaadhyaayanityo’spri’hayanpareshaam var yukto’spri’hayan pareshaam
ekaantasheelyoordhvagatirbhavetsah’ ॥ 29 ॥

sarvaanetaananucharan vatsavachchaturah’ stanaan । var sarvaamshchainaananucharan
na paavanatamam kinchitsatyaadadhyagamam kvachit ॥ 30 ॥

aachakshe’ham manushyebhyo devebhyah’ pratisancharan ।
satyam svargasya sopaanam paaraavaarasya nauriva ॥ 31 ॥

yaadri’shaih’ samnivasati yaadri’shaamshchopasevate ।
yaadri’gichchhechcha bhavitum taadri’gbhavati poorushah’ ॥ 32 ॥

yadi santam sevati yadyasantam
tapasvinam yadi vaa stenameva ।
vaaso yathaa rangavasham prayaati
tathaa sa teshaam vashamabhyupaiti ॥ 33 ॥

sadaa devaah’ saadhubhih’ samvadante
na maanusham vishayam yaanti drasht’um ।
nenduh’ samah’ syaadasamo hi vaayur-
uchchaavacham vishayam yah’ sa veda ॥ 34 ॥

adusht’am vartamaane tu hri’dayaantarapoorushe ।
tenaiva devaah’ preeyante sataam maargasthitena vai ॥ 35 ॥

shishnodare ye’bhirataah’ sadaiva var ye nirataah’
stenaa naraa vaakparushaashcha nityam ।
apetadoshaaniti taan viditvaa
dooraaddevaah’ samparivarjayanti ॥ 36 ॥

na vai devaa heenasattvena toshyaah’
sarvaashinaa dushkri’takarmanaa vaa ।
satyavrataa ye tu naraah’ kri’tajnyaa
dharme rataastaih’ saha sambhajante ॥ 37 ॥

See Also  1000 Names Of Sri Tara Takaradi – Sahasranama Stotram In English

avyaahri’tam vyaakri’taachchhreya aahuh’
satyam vadedvyaahri’tam taddviteeyam ।
dharmam vadedvyaahri’tam tattri’teeyam
priyamvadedvyaahri’tam tachchaturtham ॥ 38 ॥

saadhyaa oochuh’ ।
kenaayamaavri’to lokah’ kena vaa na prakaashate ।
kena tyajati mitraani kena svargam na gachchhati ॥ 39 ॥

hamsa uvaacha ।
ajnyaanenaavri’to loko maatsaryaanna prakaashate ।
lobhaattyajati mitraani sangaatsvargam na gachchhati ॥ 40 ॥

saadhyaa oochuh’ ।
kah’ svideko ramate braahmanaanaam
kah’ svideko bahubhirjoshamaaste ।
kah’ svideko balavaan durbalo’pi
kah’ svideshaam kalaham naanvavaiti ॥ 41 ॥

hamsa uvaacha ।
praajnya eko ramate braahmanaanaam
praajnyashchaiko bahubhirjoshamaaste ।
praajnya eko balavaan durbalo’pi
praajnya eshaam kalaham naanvavaiti ॥ 42 ॥

saadhyaa oochuh’ ।
kim braahmanaanaam devatvam kim cha saadhutvamuchyate ।
asaadhutvam cha kim teshaam kimeshaam maanusham matam ॥ 43 ॥

hamsa uvaacha ।
svaadhyaaya eshaam devatvam vratam saadhutvamuchyate ।
asaadhutvam pareevaado mri’tyurmaanushyamuchyate ॥ 44 ॥

bheeshma uvaacha ।
samvaada ityayam shresht’hah’ saadhyaanaam parikeertitah’ ।
kshetram vai karmanaam yonih’ sadbhaavah’ satyamuchyate ॥ 45 ॥

var
ityuktvaa paramo deva bhagavaan nitya avyayah’ ।
saadhyairdevaganaih’ saardham divamevaaruroha sah’ ॥ 45 ॥

etad yashasyamaayushyam punyam svargaaya cha dhruvam ।
darshitam devadevena paramenaavyayena cha ॥ 46 ॥

॥ iti shreemahaabhaarate shaantiparvani mokshadharmaparvani
hamsageetaa samaaptaa ॥

– Chant Stotra in Other Languages –

Hansa Gita in Sanskrit – English – BengaliGujaratiKannadaMalayalamOdiaTeluguTamil