Vritra Gita In English

Adhyaya numbers 269-270 in Shanti Parva, Mahabharata critical edition (Bhandarkar Oriental Research Institute BORI). In Kinyavadekar’s edition, they are 279-280.

॥ Vritra Geetaa English Lyrics ॥

॥ vri’trageetaa ॥
adhyaayah’ 270
y
dhanyaa dhanyaa iti janaah’ sarve’smaanpravadantyuta ।
na duh’khitatarah’ kashchitpumaanasmaabhirasti ha ॥ 1 ॥

lokasambhaavitairduh’kham yatpraaptam kurusattama ।
praapya jaatim manushyeshu devairapi pitaamaha ॥ 2 ॥

kadaa vayam karishyaamah’ samnyaasam duh’khasanjnyakam ।
duh’khametachchhareeraanaam dhaaranam kurusattama ॥ 3 ॥

vimuktaah’ saptadashabhirhetubhootaishcha panchabhih’ ।
indriyaarthairgunaishchaiva astaabhih’ prapitaamaha ॥ 4 ॥

na gachchhanti punarbhaavam munayah’ samshitavrataah’ ।
kadaa vayam bhavishyaamo raajyam hitvaa parantapa ॥ 5 ॥

bhee
naastyanantam mahaaraaja sarvam sankhyaana gocharam ।
punarbhaavo’pi sankhyaato naasti kim chidihaachalam ॥ 6 ॥

na chaapi gamyate raajannaisha doshah’ prasangatah’ ।
udyogaadeva dharmajnya kaalenaiva gamishyatha ॥ 7 ॥

eesho’yam satatam dehee nri’pate punyapaapayoh’ ।
tata eva samutthena tamasaa rudhyate’pi cha ॥ 8 ॥

yathaanjana mayo vaayuh’ punarmaanah’ shilam rajah’ ।
anupravishya tadvarno dri’shyate ranjayandishah’ ॥ 9 ॥

tathaa karmaphalairdehee ranjitastamasaavri’tah’ ।
vivarno varmamaashritya deheshu parivartate ॥ 10 ॥

nyaanena hi yadaa janturajnyaanaprabhavam tamah’ ।
vyapohati tadaa brahma prakaasheta sanaatanam ॥ 11 ॥

ayatna saadhyam munayo vadanti
ye chaapi muktaasta upaasitavyaah’ ।
tvayaa cha lokena cha saamarena
tasmaanna shaamyanti maharshisanghaah’ ॥ 12 ॥

asminnarthe puraa geetam shri’nushvaika manaa nri’pa ।
yathaa daityena vri’trena bhrasht’aishvaryena chesht’itam ॥ 13 ॥

nirjitenaasahaayena hri’taraajyena bhaarata ।
ashochataa shatrumadhye buddhimaasthaaya kevalaam ॥ 14 ॥

bhrasht’aishvaryam puraa vri’tramushanaa vaakyamabraveet ।
kachchitparaajitasyaadya na vyathaa te’sti daanava ॥ 15 ॥

vrtra
satyena tapasaa chaiva viditvaa sankshayam hyaham ।
na shochaami na hri’shyaami bhootaanaamaagatim gatim ॥ 16 ॥

kaalasanchoditaa jeevaa majjanti narake’vashaah’ ।
paridri’sht’aani sarvaani divyaanyaahurmaneeshinah’ ॥ 17 ॥

kshapayitvaa tu tam kaalam ganitam kaalachoditaah’ ।
saavasheshena kaalena sambhavanti punah’ punah’ ॥ 18 ॥

tiryagyonisahasraani gatvaa narakameva cha ।
nirgachchhantyavashaa jeevaah’ kaalabandhana bandhanaah’ ॥ 19 ॥

evam samsaramaanaani jeevaanyahamadri’sht’avaan ।
yathaa karma tathaa laabha iti shaastranidarshanam ॥ 20 ॥

tiryaggachchhanti narakam maanushyam daivameva cha ।
sukhaduh’khe priyadveshye charitvaa poorvameva cha ॥ 21 ॥

kri’taantavidhisamyuktam sarvalokah’ prapadyate ।
gatam gachchhanti chaadhvaanam sarvabhootaani sarvadaa ॥ 22 ॥

bhee
kaalasankhyaana sankhyaatam sri’sht’i sthiti paraayanam ।
tam bhaasamaanam bhagavaanushanaah’ pratyabhaasata ।
bheemaandusht’apralaapaamstvam taata kasmaatprabhaasase ॥ 23 ॥

vrtra
pratyakshametadbhavatastathaanyeshaam maneesinaam ।
mayaa yajjaya lubdhena puraa taptam mahattapah’ ॥ 24 ॥

gandhaanaadaaya bhootaanaam rasaamshcha vividhaanapi ।
avardham treensamaakramya lokaanvai svena tejasaa ॥ 25 ॥

jvaalaamaalaa parikshipto vaihaayasacharastathaa ।
ajeyah’ sarvabhootaanaamaasam nityamapetabheeh’ ॥ 26 ॥

aishvaryam tapasaa praaptam bhrasht’am tachcha svakarmabhih’ ।
dhri’timaasthaaya bhagavanna shochaami tatastvaham ॥ 27 ॥

yuyutsataa mahendrena puraa saardham mahaatmanaa ।
tato me bhagavaandri’sht’o harirnaaraayanah’ prabhuh’ ॥ 28 ॥

vaikunt’hah’ purusho vishnuh’ shuklo’nantah’ sanaatanah’ ।
munjakesho harishmashruh’ sarvabhootapitaamahah’ ॥ 29 ॥

See Also  Shrimad Bhagavad Gita Shankara Bhashya In Telugu

noonam tu tasya tapasah’ saavashesham mamaasti vai ।
yadaham prastumichchhaami bhavantam karmanah’ phalam ॥ 30 ॥

aishvaryam vai mahadbrahmankasminvarne pratisht’hitam ।
nivartate chaapi punah’ kathamaishvaryamuttamam ॥ 31 ॥

kasmaadbhootaani jeevanti pravartante’tha vaa punah’ ।
kim vaa phalam param praapya jeevastisht’hati shaashvatah’ ॥ 32 ॥

kena vaa karmanaa shakyamatha jnyaanena kena vaa ।
brahmarshe tatphalam praaptum tanme vyaakhyaatumarhasi ॥ 33 ॥

iteedamuktah’ sa munistadaaneem
pratyaaha yattachchhri’nu raajasimha ।
mayochyamaanam purusharshabha tvam
ananyachittah’ saha sodareeyaih’ ॥ 34 ॥


adhyaayah’ 271
ushanas
namastasmai bhagavate devaaya prabhavishnave ।
yasya pri’thvee talam taata saakaasham baahugocharam ॥ 1 ॥

moordhaa yasya tvanantam cha sthaanam daanava sattama ।
tasyaaham te pravakshyaami vishnormaahaatmyamuttamam ॥ 2 ॥

bhee
tayoh’ samvadatorevamaajagaama mahaamunih’ ।
sanatkumaaro dharmaatmaa samshaya chhedanaaya vai ॥ 3 ॥

sa poojito’surendrena muninoshanasaa tathaa ।
nishasaadaasane raajanmahaarhe munipungavah’ ॥ 4 ॥

tamaaseenam mahaapraajnyamushanaa vaakyamabraveet ।
broohyasmai daanavendraaya vinsormaahaatmyamuttamam ॥ 5 ॥

sanatkumaarastu tatah’ shrutvaa praaha vacho’rthavat ।
vishnormaahaatmya samyuktam daanavendraaya dheemate ॥ 6 ॥

shri’nu sarvamidam daitya vinsormaahaatmyamuttamam ।
vishnau jagatsthitam sarvamiti viddhi parantapa ॥ 7 ॥

sri’jatyesha mahaabaaho bhootagraamam charaacharam ।
esha chaakshipate kaale kaale visri’jate punah’ ।
asmingachchhanti vilayamasmaachcha prabhavantyuta ॥ 8 ॥

naisha daanavataa shakyastapasaa naiva chejyayaa ।
sampraaptumindriyaanaam tu samyamenaiva shakyate ॥ 9 ॥

baahye chaabhyantare chaiva karmanaa manasi sthitah’ ।
nirmalee kurute buddhyaa so’mutraanantyamashnute ॥ 10 ॥

yathaa hiranyakartaa vai roopyamagnau vishodhayet ।
bahusho’tiprayatnena mahataatma kri’tena ha ॥ 11 ॥

tadvajjaatishatairjeevah’ shudhyate’lpena karmanaa ।
yatnena mahataa chaivaapyekajaatau vishudhyate ॥ 12 ॥

leelayaalpam yathaa gaatraatpramri’jyaadaatmano rajah’ ।
bahu yatnena mahataa doshanirharanam tathaa ॥ 13 ॥

yathaa chaalpena maalyena vaasitam tilasarshapam ।
na munchati svakam gandham tadvatsookshmasya darshanam ॥ 14 ॥

tadeva bahubhirmaalyairvaasyamaanam punah’ punah’ ।
vimunchati svakam gandham maalyagandhe’vatisht’hati ॥ 15 ॥

evam jaatishatairyukto gunaireva prasangishu ।
buddhyaa nivartate dosho yatnenaabhyaasajena vai ॥ 16 ॥

karmanaa svena raktaani viraktaani cha daanava ।
yathaa karmavisheshaamshcha praapnuvanti tathaa shri’nu ॥ 17 ॥

yathaa cha sampravartante yasmimstisht’hanti vaa vibho ।
tatte’nupoorvyaa vyaakhyaasye tadihaikamanaah’ shri’nu ॥ 18 ॥

anaadi nidhanam shreemaanharirnaaraayanah’ prabhuh’ ।
sa vai sri’jati bhootaani sthaavaraani charaani cha ॥ 19 ॥

esha sarveshu bhooteshu ksharashchaakshara eva cha ।
ekaadasha vikaaraatmaa jagatpibati rashmibhih’ ॥ 20 ॥

paadau tasya maheem viddhi moordhaanam divameva cha ।
baahavastu disho daitya shrotramaakaashameva cha ॥ 21 ॥

tasya tejomayah’ sooryo manash chandramasi sthitam ।
buddhirjnyaanagataa nityam rasastvaapsu pravartate ॥ 22 ॥

bhruvoranantaraastasya grahaa daanava sattama ।
nakshatrachakram netraabhyaam paadayorbhooshcha daanava ॥ 23 ॥

rajastamashcha sattvam cha viddhi naaraayanaatmakam ।
so”shramaanaam mukham taata karmanastatphalam viduh’ ॥ 24 ॥

akarmanah’ phalam chaiva sa eva paramavyayah’ ।
chhandaamsi tasya romaani aksharam cha sarasvatee ॥ 25 ॥

See Also  Devi Vaibhava Ashcharya Ashtottara Shata Divyanama Stotram In English

bahvaashrayo bahu mukho dharmo hri’di samaashritah’ ।
sa brahma paramo dharmastapashcha sadasachcha sah’ ॥ 26 ॥

shrutishaastragrahopetah’ shod’ashartvikkratushcha sah’ ।
pitaamahashcha vishnushcha so’shvinau sa purandarah’ ॥ 27 ॥

mitrashcha varunashchaiva yamo’tha dhanadastathaa ।
te pri’thagdarshanaastasya samvidanti tathaikataam ।
ekasya viddhi devasya sarvam jagadidam vashe ॥ 28 ॥

naanaa bhootasya daityendra tasyaikatvam vadatyayam ।
yantuh’ pashyati jnyaanena tatah’ sattvam prakaashate ॥ 29 ॥

samhaara vikshepasahasrakotees
tisht’hanti jeevaah’ pracharanti chaanye ।
prajaa visargasya cha paarimaanyam
vaapee sahasraani bahooni daitya ॥ 30 ॥

vaapyah’ punaryojanavistri’taastaah’
krosham cha gambheeratayaavagaadhaah’ ।
aayaamatah’ panchashataashcha sarvaah’
pratyekasho yojanatah’ pravri’tthaah’ ॥ 31 ॥

vaapyaa jalam kshipyati vaalakotyaa
tvahnaa sakri’chchaapyatha na dviteeyam ।
taasaam kshaye viddhi kri’tam visargam
samhaaramekam cha tathaa prajaanaam ॥ 32 ॥

so jeeva vargaah’ paramam pramaanam
kri’shno dhoomro neelamathaasya madhyam ।
raktam punah’ sahyataram sukham tu
haaridra varnam susukham cha shuklam ॥ 33 ॥

param tu shuklam vimalam vishokam
gataklamam sidhyati daanavendra ।
gatvaa tu yoniprabhavaani daitya
sahasrashah’ siddhimupaiti jeevah’ ॥ 34 ॥

gatim cha yaam darshanamaaha devo
gatvaa shubham darshanameva chaaha ।
gatih’ punarvarnakri’taa prajaanaam
varnastathaa kaalakri’to’surendra ॥ 35 ॥

shatam sahasraani chaturdasheha
paraa gatirjeeva gunasya daitya ।
aarohanam tatkri’tameva viddhi
sthaanam tathaa nih’saranam cha teshaam ॥ 36 ॥

kri’shnasya varnasya gatirnikri’sht’aa
sa majjate narake pachyamaanah’ ।
sthaanam tathaa durgatibhistu tasya
prajaa visargaansubahoonvadanti ॥ 37 ॥

shatam sahasraani tatashcharitvaa
praapnoti varnam haritam tu pashchaat ।
sa chaiva tasminnivasatyaneesho
yugakshaye tamasaa samvri’taatmaa ॥ 38 ॥

sa vai yadaa sattvagunena yuktas
tamo vyapohanghatate svabuddhyaa ।
sa lohitam varnamupaiti neelo
manushyaloke parivartate cha ॥ 39 ॥

sa tatra samhaara visargameva
svakarmajairbandhanaih’ klishyamaanah’ ।
tatah’ sa haaridramupaiti varnam
samhaara vikshepashate vyateete ॥ 40 ॥

haaridra varnastu prajaa visargaan
sahasrashastisht’hati sancharanvai ।
avipramukto niraye cha daitya
tatah’ sahasraani dashaaparaani ॥ 41 ॥

gateeh’ sahasraani cha pancha tasya
chatvaari samvartakri’taani chaiva ।
vimuktamenam nirayaachcha viddhi
sarveshu chaanyeshu cha sambhaveshu ॥ 42 ॥

sa devaloke viharatyabheekshnam
tatashchyuto maanushataam upaiti ।
samhaara vikshepashataani chaasht’au
martyeshu tisht’hannamri’tatvameti ॥ 43 ॥

so’smaadatha bhrashyati kaalayogaat
kri’shne tale tisht’hati sarvakaste ।
yathaa tvayam sidhyati jeevalokas
tatte’bhidhaasyaamyasurapraveera ॥ 44 ॥

daivaani sa vyooha shataani sapta
rakto haridro’tha tathaiva shuklah’ ।
samshritya sandhaavati shuklametam
astaaparaanarchyatamaansa lokaan ॥ 45 ॥

asht’au cha shasht’im cha shataani yaani
mano viruddhaani mahaadyuteenaam ।
shuklasya varnasya paraa gatiryaa
treenyeva ruddhaani mahaanubhaava ॥ 46 ॥

samhaara vikshepamanisht’amekam
chatvaari chaanyaani vasatyaneeshah’ ।
sasthasya varnasya paraa gatiryaa
siddhaa vishisht’asya gataklamasya ॥ 47 ॥

saptottaram teshu vasatyaneeshah’
samhaara vikshepashatam sashesham ।
tasmaadupaavri’tya manushyaloke
tato mahaanmaanushataam upaiti ॥ 48 ॥

See Also  Mahakala Bhairava Ashtakam In English

tasmaadupaavri’tya tatah’ kramena
so’gre sma santisht’hati bhootasargam ।
sa saptakri’tvashcha paraiti lokaan
samhaara vikshepakri’tapravaasah’ ॥ 49 ॥

saptaiva samhaaramupaplavaani
sambhaavya santisht’hati siddhaloke ।
tato’vyayam sthaanamanantameti
devasya vishnoratha brahmanash cha ।
sheshasya chaivaatha narasya chaiva
devasya vishnoh’ paramasya chaiva ॥ 50 ॥

samhaara kaale paridagdha kaayaa
brahmaanamaayaanti sadaa prajaa hi ।
chesht’aatmano devaganaash cha sarve
ye brahmalokaadamaraah’ sma te’pi ॥ 51 ॥

prajaa visargam tu sasheshakaalam
sthaanaani svaanyeva saranti jeevaah’ ।
nih’sheshaanaam tatpadam yaanti chaante
sarvaapadaa ye sadri’shaa manushyaah’ ॥ 52 ॥

ye tu chyutaah’ siddhalokaatkramena
teshaam gatim yaanti tathaanupoorvyaa ।
yeevaah’ pare tadbalavesharoopaa
vidhim svakam yaanti viparyayena ॥ 53 ॥

sa yaavadevaasti sasheshabhukte
prajaashcha devau cha tathaiva shukle ।
taavattadaa teshu vishuddhabhaavah’
samyamya panchendriya roopametat ॥ 54 ॥

shuddhaam gatim taam paramaam paraiti
shuddhena nityam manasaa vichinvan ।
tato’vyayam sthaanumupaiti brahma
dushpraapamabhyeti sa shaashvatam vai ।
ityetadaakhyaatamaheenasattva
naaraayanasyeha balam mayaa te ॥ 55 ॥

vrtra
evangate me na vishaado’sti kash chit
samyakcha pashyaami vachastavaitat ।
shrutvaa cha te vaachamadeenasattva
vikalmasho’smyadya tathaa vipaapmaa ॥ 56 ॥

pravri’ttametadbhagavanmaharshe
mahaadyuteshchakramananva veeryam ।
vishnoranantasya sanaatanam tat
sthaanam sargaa yatra sarve pravri’ttaah’ ।
sa vai mahaatmaa purushottamo vai
tasminjagatsarvamidam pratisht’hitam ॥ 57 ॥

bhee
evamuktvaa sa kaunteya vri’trah’ praanaanavaasri’jat ।
yojayitvaa tathaatmaanam param sthaanamavaaptavaan ॥ 58 ॥

y
ayam sa bhagavaandevah’ pitaamaha janaardanah’ ।
sanatkumaaro vri’traaya yattadaakhyaatavaanpuraa ॥ 59 ॥

bhee
moolasthaayee sa bhagavaansvenaanantena tejasaa ।
tatsthah’ sri’jati taanbhaavaannaanaaroopaanmahaatapah’ ॥ 60 ॥

tureeyaardhena tasyemam viddhi keshavamachyutam ।
tureeyaardhena lokaamstreenbhaavayatyesha buddhimaan ॥ 61 ॥

arvaaksthitastu yah’ sthaayee kalpaante parivartate ।
sa shete bhagavaanapsu yo’saavatibalah’ prabhuh’ ।
taanvidhaataa prasannaatmaa lokaamshcharati shaashvataan ॥ 62 ॥

sarvaanyashoonyaani karotyanantah’
sanatkumaarah’ sancharate cha lokaan ।
sa chaaniruddhah’ sri’jate mahaatmaa
tatstham jagatsarvamidam vichitram ॥ 63 ॥

y
vri’trena paramaarthajnya dri’sht’aa manye”tmano gatih’ ।
shubhaa tasmaatsa sukhito na shochati pitaamaha ॥ 64 ॥

shuklah’ shuklaabhijaateeyah’ saadhyo naavartate’nagha ।
tiryaggateshcha nirmukto nirayaachcha pitaamaha ॥ 65 ॥

haaridra varne rakte vaa vartamaanastu paarthiva ।
tiryagevaanupashyeta karmabhistaamasairvri’tah’ ॥ 66 ॥

vayam tu bhri’shamaapannaa raktaah’ kasta mukhe’sukhe ।
kaam gatim pratipatsyaamo neelaam kri’shnaadhamaam atha ॥ 67 ॥

bhee
shuddhaabhijanasampannaah’ paand’avaah’ samshitavrataah’ ।
vihri’tya devalokeshu punarmaanushyameshyatha ॥ 68 ॥

prajaa visargam cha sukhena kaale
pratyetya deveshu sukhaani bhuktvaa ।
sukhena samyaasyatha siddhasankhyaam
maa vo bhayam bhoodvimalaah’ stha sarve ॥ 69 ॥

॥ iti vri’trageetaa samaaptaa ॥

– Chant Stotra in Other Languages –

Vritra Gita from Adhyatma Ramayana in Sanskrit – English – BengaliGujaratiKannadaMalayalamOdiaTeluguTamil