॥ Devi or Parvathisahasranamastotram Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીદેવી અથવા પાર્વતિસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ કૂર્મપુરાણાન્તર્ગતમ્ ॥
અથ દેવીમાહાત્મ્યમ્ ।
સૂત ઉવાચ
ઇત્યાકર્ણ્યાથ મુનયઃ કૂર્મરૂપેણ ભાષિતમ્ ।
વિષ્ણુના પુનરેવૈનં પ્રણતા હરિમ્ ॥ ૧૨।૧ ॥
ઋષયઃ ઊચુઃ
કૈષા ભગવતી દેવી શંકરાર્દ્ધશરીરિણી ।
શિવા સતી હૈમવતી યથાવદ્બ્રૂહિ પૃચ્છતામ્ ॥ ૧૨।૨ ॥
તેષાં તદ્વચનં શ્રુત્વા મુનીનાં પુરુષોત્તમઃ ।
પ્રત્યુવાચ મહાયોગી ધ્યાત્વા સ્વં પરમં પદમ્ ॥ ૧૨।૩ ॥
શ્રીકૂર્મ ઉવાચ
પુરા પિતામહેનોક્તં મેરુપૃષ્ઠે સુશોભને ।
રહસ્યમેતદ્ વિજ્ઞાનં ગોપનીયં વિશેષતઃ ॥ ૧૨।૪ ॥
સાંખ્યાનાં પરમં સાંખ્યં બ્રહ્મવિજ્ઞાનમુત્તમમ્ ।
સંસારાર્ણવમગ્નાનાં જન્તૂનામેકમોચનમ્ ॥ ૧૨।૫ ॥
યા સા માહેશ્વરી શક્તિર્જ્ઞાનરૂપાઽતિલાલસા ।
વ્યોમસંજ્ઞા પરા કાષ્ઠા સેયં હૈમવતી મતા ॥ ૧૨।૬ ॥
શિવા સર્વગતાઽનાન્તા ગુણાતીતાતિનિષ્કલા ।
એકાનેકવિભાગસ્થા જ્ઞાનરૂપાઽતિલાલસા ॥ ૧૨।૭ ॥
અનન્યા નિષ્કલે તત્ત્વે સંસ્થિતા તસ્ય તેજસા ।
સ્વાભાવિકી ચ તન્મૂલા પ્રભા ભાનોરિવામલા ॥ ૧૨।૮ ॥
એકા માહેશ્વરી શક્તિરનેકોપાધિયોગતઃ ।
પરાવરેણ રૂપેણ ક્રીડતે તસ્ય સન્નિધૌ ॥ ૧૨।૯ ॥
સેયં કરોતિ સકલં તસ્યાઃ કાર્યમિદં જગત્ ।
ન કાર્યં નાપિ કરણમીશ્વરસ્યેતિ સૂરયઃ ॥ ૧૨।૧૦ ॥
ચતસ્રઃ શક્તયો દેવ્યાઃ સ્વરૂપત્વેન સંસ્થિતાઃ ।
અધિષ્ઠાનવશાત્તસ્યાઃ શૃણુધ્વં મુનિપુંગવાઃ ॥ ૧૨।૧૧ ॥
શાન્તિર્વિદ્યા પ્રતિષ્ઠા ચ નિવૃત્તિશ્ચેતિ તાઃ સ્મૃતાઃ ।
ચતુર્વ્યૂહસ્તતો દેવઃ પ્રોચ્યતે પરમેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૧૨ ॥
અનયા પરયા દેવઃ સ્વાત્માનન્દં સમશ્નુતે ।
ચતુર્ષ્વપિ ચ વેદેષુ ચતુર્મૂર્તિર્મહેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૧૩ ॥
અસ્યાસ્ત્વનાદિસંસિદ્ધમૈશ્વર્યમતુલં મહત્ ।
તત્સમ્બન્ધાદનન્તાયા રુદ્રેણ પરમાત્મના ॥ ૧૨।૧૪ ॥
સૈષા સર્વેશ્વરી દેવી સર્વભૂતપ્રવર્તિકા ।
પ્રોચ્યતે ભગવાન્ કાલો હરિઃ પ્રાણો મહેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૧૫ ॥
તત્ર સર્વમિદં પ્રોતમોતંચૈવાખિલં જગત્ ।
સ કાલોઽગ્નિર્હરો રુદ્રો ગીયતે વેદવાદિભિઃ ॥ ૧૨।૧૬ ॥
કાલઃ સૃજતિ ભૂતાનિ કાલઃ સંહરતે પ્રજાઃ ।
સર્વે કાલસ્ય વશગા ન કાલઃ કસ્યચિદ્ વશે ॥ ૧૨।૧૭ ॥
પ્રધાનં પુરુષસ્તત્ત્વં મહાનાત્મા ત્વહંકૃતિઃ ।
કાલેનાન્યાનિ તત્ત્વાનિ સમાવિષ્ટાનિ યોગિના ॥ ૧૨।૧૮ ॥
તસ્ય સર્વજગન્મૂર્તિઃ શક્તિર્માયેતિ વિશ્રુતા ।
તદેયં ભ્રામયેદીશો માયાવી પુરુષોત્તમઃ ॥ ૧૨।૧૯ ॥
સૈષા માયાત્મિકા શક્તિઃ સર્વાકારા સનાતની ।
વૈશ્વરૂપં મહેશસ્ય સર્વદા સમ્પ્રકાશયેત્ ॥ ૧૨।૨૦ ॥
અન્યાશ્ચ શક્તયો મુખ્યાસ્તસ્ય દેવસ્ય નિર્મિતાઃ ।
જ્ઞાનશક્તિઃ ક્રિયાશક્તિઃ પ્રાણશક્તિરિતિ ત્રયમ્ ॥ ૧૨।૨૧ ॥
સર્વાસામેવ શક્તીનાં શક્તિમન્તો વિનિર્મિતાઃ ।
માયયૈવાથ વિપ્રેન્દ્રાઃ સા ચાનાદિરનશ્વરાઃ ॥ ૧૨।૨૨ ॥
સર્વશક્ત્યાત્મિકા માયા દુર્નિવારા દુરત્યયા ।
માયાવી સર્વશક્તીશઃ કાલઃ કાલકારઃ પ્રભુઃ ॥ ૧૨।૨૩ ॥
કરોતિ કાલઃ સકલં સંહરેત્ કાલ એવ હિ ।
કાલઃ સ્થાપયતે વિશ્વં કાલાધીનમિદં જગત્ ॥ ૧૨।૨૪ ॥
લબ્ધ્વા દેવાધિદેવસ્ય સન્નિધિં પરમેષ્ઠિનઃ ।
અનન્તસ્યાખિલેશસ્ય શંભોઃ કાલાત્મનઃ પ્રભોઃ ॥ ૧૨।૨૫ ॥
પ્રધાનં પુરુષો માયા માયા ચૈવં પ્રપદ્યતે ।
એકા સર્વગતાનન્તા કેવલા નિષ્કલા શિવા ॥ ૧૨।૨૬ ॥
એકા શક્તિઃ શિવૈકોઽપિ શક્તિમાનુચ્યતે શિવઃ ।
શક્તયઃ શક્તિમન્તોઽન્યે સર્વશક્તિસમુદ્ભવાઃ ॥ ૧૨।૨૭ ॥
શક્તિશક્તિમતોર્ભેદં વદન્તિ પરમાર્થતઃ ।
અભેદંચાનુપશ્યન્તિ યોગિનસ્તત્ત્વચિન્તકાઃ ॥ ૧૨।૨૮ ॥
શક્તયો ગિરજા દેવી શક્તિમાનથ શંકરઃ ।
વિશેષઃ કથ્યતે ચાયં પુરાણે બ્રહ્મવાદિભિઃ ॥ ૧૨।૨૯ ॥
ભોગ્યા વિશ્વેશ્વરી દેવી મહેશ્વરપતિવ્રતા ।
પ્રોચ્યતે ભગવાન્ ભોક્તા કપર્દી નીલલોહિતઃ ॥ ૧૨।૩૦ ॥
મન્તા વિશ્વેશ્વરો દેવઃ શંકરો મન્મથાન્તકઃ ।
પ્રોચ્યતે મતિરીશાની મન્તવ્યા ચ વિચારતઃ ॥ ૧૨।૩૧ ॥
ઇત્યેતદખિલં વિપ્રાઃ શક્તિશક્તિમદુદ્ભવમ્ ।
પ્રોચ્યતે સર્વવેદેષુ મુનિભિસ્તત્ત્વદર્શિભિઃ ॥ ૧૨।૩૨ ॥
એતત્પ્રદર્શિતં દિવ્યં દેવ્યા માહાત્મ્યમુત્તમમ્ ।
સર્વવેદાન્તવીદેષુ નિશ્ચિતં બ્રહ્મવાદિભિઃ ॥ ૧૨।૩૩ ॥
એકં સર્વગતં સૂક્ષ્મં કૂટસ્થમચલં ધ્રુવમ્ ।
યોગિનસ્તત્પ્રપશ્યન્તિ મહાદેવ્યાઃ પરં પદમ્ ॥ ૧૨।૩૪ ॥
આનન્દમક્ષરં બ્રહ્મ કેવલં નિષ્કલં પરમ્ ।
યોગિનસ્તત્પ્રપશ્યન્તિ મહાદેવ્યાઃ પરં પદમ્ ॥ ૧૨।૩૫ ॥
પરાત્પરતરં તત્ત્વં શાશ્વતં શિવમચ્યુતમ્ ।
અનન્તપ્રકૃતૌ લીનં દેવ્યાસ્તત્પરમં પદમ્ ॥ ૧૨।૩૬ ॥
શુભં નિરઞ્જનં શુદ્ધં નિર્ગુણં દ્વૈતવર્જિતમ્ ।
આત્મોપલબ્ધિવિષયં દેવ્યાસ્તતપરમં પદમ્ ॥ ૧૨।૩૭ ॥
સૈષા ધાત્રી વિધાત્રી ચ પરમાનન્દમિચ્છતામ્ ।
સંસારતાપાનખિલાન્નિહન્તીશ્વરસંશ્રયા ॥ ૧૨।૩૮ ॥
તસ્માદ્વિમુક્તિમન્વિચ્છન્ પાર્વતીં પરમેશ્વરીમ્ ।
આશ્રયેત્સર્વભૂતાનામાત્મભૂતાં શિવાત્મિકામ્ ॥ ૧૨।૩૯ ॥
લબ્ધ્વા ચ પુત્રીં શર્વાણીં તપસ્તપ્ત્વા સુદુશ્ચરન્ ।
સભાર્યઃ શરણં યાતઃ પાર્વતીં પરમેશ્વરીમ્ ॥ ૧૨।૪૦ ॥
તાં દૃષ્ટ્વા જાયમાનાં ચ સ્વેચ્છયૈવ વરાનનામ્ ।
મેના હિમવતઃ પત્ની પ્રાહેદં પર્વતેશ્વરમ્ ॥ ૧૨।૪૧ ॥
મેનોવાચ
પશ્ય બાલામિમાં રાજન્રાજીવસદૃશાનનામ્ ।
હિતાય સર્વભૂતાનાં જાતા ચ તપસાવયોઃ ॥ ૧૨।૪૨ ॥
સોઽપિ દૃષ્ટ્વા તતઃ દેવીં તરુણાદિત્યસન્નિભામ્ ।
કપર્દિનીં ચતુર્વક્રાં ત્રિનેત્રામતિલાલસામ્ ॥ ૧૨।૪૩ ॥
અષ્ટહસ્તાં વિશાલાક્ષીં ચન્દ્રાવયવભૂષણામ્ ।
નિર્ગુણાં સગુણાં સાક્ષાત્સદસદ્વ્યક્તિવર્જિતામ્ ॥ ૧૨।૪૪ ॥
પ્રણમ્ય શિરસા ભૂમૌ તેજસા ચાતિવિહ્વલઃ ।
ભીતઃ કૃતાઞ્જલિસ્તસ્યાઃ પ્રોવાચ પરમેશ્વરીમ્ ॥ ૧૨।૪૫ ॥
હિમવાનુવાચ
કા ત્વં દેવિ વિશાલાક્ષિ શશાઙ્કાવયવાઙ્કિતે ।
ન જાને ત્વામહં વત્સે યથાવદ્બ્રૂહિ પૃચ્છતે ॥ ૧૨।૪૬ ॥
ગિરીન્દ્રવચનં શ્રુત્વા તતઃ સા પરમેશ્વરી ।
વ્યાજહાર મહાશૈલં યોગિનામભયપ્રદા ॥ ૧૨।૪૭ ॥
દેવ્યુવાચ
માં વિદ્ધિ પરમાં શક્તિં પરમેશ્વરસમાશ્રયામ્ ॥ ૧૨।૪૮ ॥
અનન્યામવ્યયામેકાં યાં પશ્યન્તિ મુમુક્ષવઃ ।
અહં વૈ સર્વભાવાનાત્મા સર્વાન્તરા શિવા ॥ ૧૨।૪૯ ॥
શાશ્વતૈશ્વર્યવિજ્ઞાનમૂર્તિઃ સર્વપ્રવર્તિકા ।
અનન્તાઽનન્તમહિમા સંસારાર્ણવતારિણી ॥ ૧૨।૫૦ ॥
દિવ્યં દદામિ તે ચક્ષુઃ પશ્ય મે રૂપમૈશ્વરમ્ ।
એતાવદુક્ત્વા વિજ્ઞાનં દત્ત્વા હિમવતે સ્વયમ્ ॥ ૧૨।૫૧ ॥
સ્વં રૂપં દર્શયામાસ દિવ્યં તત્ પારમેશ્વરમ્ ।
કોટિસૂર્યપ્રિતીકાશં તેજોબિમ્બં નિરાકુલમ્ ॥ ૧૨।૫૨ ॥
જ્વાલામાલાસહસ્રાઢ્યં કાલાનલશતોપમમ્ ।
દંષ્ટ્રાકરાલં દુર્દ્ધર્ષં જટામણડલમણ્ડિતમ્ ॥ ૧૨।૫૩ ॥
કિરીટિનં ગદાહસ્તં શઙ્કચક્રધરં તથા ।
ત્રિશૂલવરહસ્તં ચ ઘોરરૂપં ભયાનકમ્ ॥ ૧૨।૫૪ ॥
પ્રશાન્તં સોમ્યવદનમનન્તાશ્ચર્યસંયુતમ્ ।
ચન્દ્રાવયવલક્ષ્માણં ચન્દ્રકોટિસમપ્રભમ્ ॥ ૧૨।૫૫ ॥
કિરીટિનં ગદાહસ્તં નૂપુરૈરુપશોભિતમ્ ।
દિવ્યમાલ્યામ્બરધરં દિવ્યગન્ધાનુલેપનમ્ ॥ ૧૨।૫૬ ॥
શઙ્ખચક્રધરં કામ્યં ત્રિનેત્રં કૃત્તિવાસસમ્ ।
અણ્ડસ્થં ચાણ્ડબાહ્યસ્થં બાહ્યમાભ્યન્તરં પરમ્ ॥ ૧૨।૫૭ ॥
સર્વશક્તિમયં શુભ્રં સર્વાકારં સનાતનમ્ ।
બ્રહ્મોન્દ્રોપેન્દ્રયોગીન્દ્રૈર્વન્દ્યમાનપદામ્બુજમ્ ॥ ૧૨।૫૮ ॥
સર્વતઃ પાણિપાદાન્તં સર્વતોઽક્ષિશિરોમુખમ્ ।
સર્વમાવૃત્ય તિષ્ઠન્તં દદર્શ પરમેશ્વરમ્ ॥ ૧૨।૫૯ ॥
દૃષ્ટ્વા તદીદૃશં રૂપં દેવ્યા માહેશ્વરં પરમ્ ।
ભયેન ચ સમાવિષ્ટઃ સ રાજા હૃષ્ટમાનસઃ ॥ ૧૨।૬૦ ॥
આત્મન્યાધાય ચાત્માનમોઙ્કારં સમનુસ્મરન્ ।
નામ્નામષ્ટસહસ્રેણ તુષ્ટાવ પરમેશ્વરીમ્ ॥ ૧૨।૬૧ ॥
હિમવાનુવાચ
શિવોમા પરમા શક્તિરનન્તા નિષ્કલામલા ।
શાન્તા માહેશ્વરી નિત્યા શાશ્વતી પરમાક્ષરા ॥ ૧૨।૬૨ ॥
અચિન્ત્યા કેવલાઽનન્ત્યા શિવાત્મા પરમાત્મિકા ।
અનાદિરવ્યયા શુદ્ધા દેવાત્મા સર્વગાઽચલા ॥ ૧૨।૬૩ ॥
એકાનેકવિભાગસ્થા માયાતીતા સુનિર્મલા ।
મહામાહેશ્વરી સત્યા મહાદેવી નિરઞ્જના ॥ ૧૨।૬૪ ॥
કાષ્ઠા સર્વાન્તરસ્થા ચ ચિચ્છક્તિરતિલાલસા ।
નન્દા સર્વાત્મિકા વિદ્યા જ્યોતીરૂપાઽમૃતાક્ષરા ॥ ૧૨।૬૫ ॥
શાન્તિઃ પ્રતિષ્ઠા સર્વેષાં નિવૃત્તિરમૃતપ્રદા ।
વ્યોમમૂર્તિર્વ્યોમલયા વ્યોમાધારાઽચ્યુતાઽમરા ॥ ૧૨।૬૬ ॥
અનાદિનિધનાઽમોઘા કારણાત્માકુલાકુલા ।
સ્વતઃ પ્રથમજાનાભિરમૃતસ્યાત્મસંશ્રયા ॥ ૧૨।૬૭ ॥
પ્રાણેશ્વરપ્રિયા માતા મહામહિષઘાતિની ।
પ્રાણેશ્વરી પ્રાણરૂપા પ્રધાનપુરુષેશ્વરી ॥ ૧૨।૬૮ ॥
મહામાયા સુદુષ્પૂરા મૂલપ્રકૃતિરીશ્વરી
સર્વશક્તિકલાકારા જ્યોત્સ્ના દ્યોર્મહિમાસ્પદા ॥ ૧૨।૬૯ ॥
સર્વકાર્યનિયન્ત્રી ચ સર્વભૂતેશ્વરેશ્વરી ।
સંસારયોનિઃ સકલા સર્વશક્તિસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૭૦ ॥
સંસારપોતા દુર્વારા દુર્નિરીક્ષ્ય દુરાસદા ।
પ્રાણશક્તિઃ પ્રાણવિદ્યા યોગનીપરમા કલા ॥ ૧૨।૭૧ ॥
મહવિભૂતિદુર્દર્ષા મૂલપ્રકૃતિસમ્ભવા ।
અનાદ્યનન્તવિભવા પરમાદ્યાપકર્ષિણી ॥ ૧૨।૭૨ ॥
સર્ગસ્થિત્યન્તકરણી સુદુર્વાચ્યાદુરત્યયા ।
શબ્દયોનિઃ શબ્દમયી નાદાખ્યા નાદવિગ્રહા ॥ ૧૨।૭૩ ॥
અનાદિરવ્યક્તગુણા મહાનન્દા સનાતની ।
આકાશયોનિર્યોગસ્થા મહાયોગેશ્વરેશ્વરી ॥ ૧૨।૭૪ ॥
મહામાયા સુદુષ્પારા મૂલપ્રકૃતિરીશ્વરી
પ્રધાનપુરુષાતીતા પ્રધાનપુરુષાત્મિકા ॥ ૧૨।૭૫ ॥
પુરાણી ચિન્મયી પુંસામાદિઃ પુરુષરૂપિણી ।
ભૂતાન્તરાત્મા કૂટસ્થા મહાપુરુષસંજ્ઞિતા ॥ ૧૨।૭૬ ॥
જન્મમૃત્યુજરાતીતા સર્વશક્તિસમન્વિતા ।
વ્યાપિની ચાનવચ્છિન્ના પ્રધાનાનુપ્રવેશિની ॥ ૧૨।૭૭ ॥
ક્ષેત્રજ્ઞશક્તિરવ્યક્તલક્ષણા મલવર્જિતા ।
અનાદિમાયાસંભિન્ના ત્રિતત્ત્વા પ્રકૃતિગ્રહા ॥ ૧૨।૭૮ ॥
મહામાયાસમુત્પન્ના તામસી પૌરુષી ધ્રુવા ।
વ્યક્તાવ્યક્તાત્મિકા કૃષ્ણા રક્તા શુક્લા પ્રસૂતિકા ॥ ૧૨।૭૯ ॥
અકાર્યા કાર્યજનની નિત્યં પ્રસવધર્મિણી ।
સર્ગપ્રલયનિર્મુક્તા સૃષ્ટિસ્થિત્યન્તધર્મિણી ॥ ૧૨।૮૦ ॥
બ્રહ્મગર્ભા ચતુર્વિશા પદ્મનાભાઽચ્યુતાત્મિકા ।
વૈદ્યુતી શાશ્વતી યોનિર્જગન્માતેશ્વરપ્રિયા ॥ ૧૨।૮૧ ॥
સર્વાધારા મહારૂપા સર્વૈશ્વર્યસમન્વિતા ।
વિશ્વરૂપા મહાગર્ભા વિશ્વેશેચ્છાનુવર્તિની ॥ ૧૨।૮૨ ॥
મહીયસી બ્રહ્મયોનિઃ મહાલક્ષ્મીસમુદ્ભવા
મહાવિમાનમધ્યસ્થા મહાનિદ્રાત્મહેતુકા ॥ ૧૨।૮૩ ॥
સર્વસાધારણી સૂક્ષ્મા હ્યવિદ્યા પારમાર્થિકા ।
અનન્તરૂપાઽનન્તસ્થા દેવી પુરુષમોહિની ॥ ૧૨।૮૪ ॥
અનેકાકારસંસ્થાના કાલત્રયવિવર્જિતા ।
બ્રહ્મજન્મા હરેર્મૂર્તિર્બ્રહ્મવિષ્ણુશિવાત્મિકા ॥ ૧૨।૮૫ ॥
બ્રહ્મેશવિષ્ણુજનની બ્રહ્માખ્યા બ્રહ્મસંશ્રયા ।
વ્યક્તા પ્રથમજા બ્રાહ્મી મહતી જ્ઞાનરૂપિણી ॥ ૧૨।૮૬ ॥
વૈરાગ્યૈશ્વર્યધર્માત્મા બ્રહ્મમૂર્તિર્હૃદિસ્થિતા ।
અપાંયોનિઃ સ્વયંભૂતિર્માનસી તત્ત્વસંભવા ॥ ૧૨।૮૭ ॥
ઈશ્વરાણી ચ શર્વાણી શંકરાર્દ્ધશરીરિણી ।
ભવાની ચૈવ રુદ્રાણી મહાલક્ષ્મીરથામ્બિકા ॥ ૧૨।૮૮ ॥
મહેશ્વરસમુત્પન્ના ભુક્તિમુક્તિફલપ્રદા ।
સર્વેશ્વરી સર્વવન્દ્યા નિત્યં મુદિતમાનસા ॥ ૧૨।૮૯ ॥
બ્રહ્મેન્દ્રોપેન્દ્રનમિતા શંકરેચ્છાનુવર્તિની ।
ઈશ્વરાર્દ્ધાસનગતા મહેશ્વરપતિવ્રતા ॥ ૧૨।૯૦ ॥
સકૃદ્વિભાતા સર્વાર્તિ સમુદ્રપરિશોષિણી ।
પાર્વતી હિમવત્પુત્રી પરમાનન્દદાયિની ॥ ૧૨।૯૧ ॥
ગુણાઢ્યા યોગજા યોગ્યા જ્ઞાનમૂર્તિર્વિકાસિની ।
સાવિત્રીકમલા લક્ષ્મીઃ શ્રીરનન્તોરસિ સ્થિતા ॥ ૧૨।૯૨ ॥
સરોજનિલયા મુદ્રા યોગનિદ્રા સુરાર્દિની ।
સરસ્વતી સર્વવિદ્યા જગજ્જ્યેષ્ઠા સુમઙ્ગલા ॥ ૧૨।૯૩ ॥
વાગ્દેવી વરદા વાચ્યા કીર્તિઃ સર્વાર્થસાધિકા ।
યોગીશ્વરી બ્રહ્મવિદ્યા મહાવિદ્યા સુશોભના ॥ ૧૨।૯૪ ॥
ગુહ્યવિદ્યાત્મવિદ્યા ચ ધર્મવિદ્યાત્મભાવિતા ।
સ્વાહા વિશ્વંભરા સિદ્ધિઃ સ્વધા મેધા ધૃતિઃ શ્રુતિઃ ॥ ૧૨।૯૫ ॥
નીતિઃ સુનીતિઃ સુકૃતિર્માધવી નરવાહિની ।
પૂજ્યા વિભાવરી સૌમ્યા ભોગિની ભોગશાયિની ॥ ૧૨।૯૬ ॥
શોભા વંશકરી લોલા માલિની પરમેષ્ઠિની ।
ત્રૈલોક્યસુન્દરી રમ્યા સુન્દરી કામચારિણી ॥ ૧૨।૯૭ ॥
મહાનુભાવા સત્ત્વસ્થા મહામહિષમર્દિની ।
પદ્મમાલા પાપહરા વિચિત્રા મુકુટાનના ॥ ૧૨।૯૮ ॥
કાન્તા ચિત્રામ્બરધરા દિવ્યાબરણભૂષિતા ।
હંસાખ્યા વ્યોમનિલયા જગત્સૃષ્ટિવિવર્દ્ધિની ॥ ૧૨।૯૯ ॥
નિર્યન્ત્રા યન્ત્રવાહસ્થા નન્દિની ભદ્રકાલિકા ।
આદિત્યવર્ણા કૌમારી મયૂરવરવાહના ॥ ૧૨।૧૦૦ ॥
વૃષાસનગતા ગૌરી મહાકાલી સુરાર્ચિતા ।
અદિતિર્નિયતા રૌદ્રા પદ્મગર્ભા વિવાહના ॥ ૧૨।૧૦૧ ॥
વિરૂપાક્ષી લેલિહાના મહાપુરનિવાસિની ।
મહાફલાઽનવદ્યાઙ્ગી કામરુપા વિભાવરી ॥ ૧૨।૧૦૨ ॥
વિચિત્રરત્નમુકુટા પ્રણતાર્તિપ્રભઞ્જની ।
કૌશિકી કર્ષણી રાત્રિસ્ત્રિદશાર્તિવિનાશિની ॥ ૧૨।૧૦૩ ॥
બહુરૂપા સ્વરૂપા ચ વિરૂપા રૂપવર્જિતા ।
ભક્તાર્તિશમની ભવ્યા ભવભારવિનાશની ॥ ૧૨।૧૦૪ ॥
નિર્ગુણા નિત્યવિભવા નિઃસારા નિરપત્રપા ।
યશસ્વિની સામગીતિર્ભવાઙ્ગનિલયાલયા ॥ ૧૨।૧૦૫ ॥
દીક્ષા વિદ્યાધરી દીપ્તા મહેન્દ્રવિનિપાતિની ।
સર્વાતિશાયિની વિશ્વા સર્વસિદ્ધિપ્રદાયિની ॥ ૧૨।૧૦૬ ॥
સર્વેશ્વરપ્રિયા ભાર્યા સમુદ્રાન્તરવાસિની ।
અકલઙ્કા નિરાધારા નિત્યસિદ્ધા નિરામયા ॥ ૧૨।૧૦૭ ॥
કામધેનુર્બૃહદ્ગર્ભા ધીમતી મોહનાશિની ।
નિઃસઙ્કલ્પા નિરાતઙ્કા વિનયા વિનયપ્રિયા ॥ ૧૨।૧૦૮ ॥
જ્વાલામાલાસહસ્રાઢ્યા દેવદેવી મનોમયી ।
મહાભગવતી ભર્ગા વાસુદેવસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૧૦૯ ॥
મહેન્દ્રોપેન્દ્રભગિની ભક્તિગમ્યા પરાવરા ।
જ્ઞાનજ્ઞેયા જરાતીતા વેદાન્તવિષયા ગતિઃ ॥ ૧૨।૧૧૦ ॥
દક્ષિણા દહના માયા સર્વભૂતનમસ્કૃતા ।
યોગમાયા વિભાગજ્ઞા મહામોહા મહીયસી ॥ ૧૨।૧૧૧ ॥
સંધ્યા સર્વસમુદ્ભૂતિર્બ્રહ્મવૃક્ષાશ્રયાનતિઃ ।
બીજાઙ્કુરસમુદ્ભૂતિર્મહાશક્તિર્મહામતિઃ ॥ ૧૨।૧૧૨ ॥
ખ્યાતિઃ પ્રજ્ઞા ચિતિઃ સંચ્ચિન્મહાભોગીન્દ્રશાયિની ।
વિકૃતિઃ શાંસરી શાસ્તિર્ગણગન્ધર્વસેવિતા ॥ ૧૨।૧૧૩ ॥
વૈશ્વાનરી મહાશાલા દેવસેના ગુહપ્રિયા ।
મહારાત્રિઃ શિવામન્દા શચી દુઃસ્વપ્નનાશિની ॥ ૧૨।૧૧૪ ॥
ઇજ્યા પૂજ્યા જગદ્ધાત્રી દુર્વિજ્ઞેયા સુરૂપિણી ।
તપસ્વિની સમાધિસ્થા ત્રિનેત્રા દિવિ સંસ્થિતા ॥ ૧૨।૧૧૫ ॥
ગુહામ્બિકા ગુણોત્પત્તિર્મહાપીઠા મરુત્સુતા ।
હવ્યવાહાન્તરાગાદિઃ હવ્યવાહસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૧૧૬ ॥
જગદ્યોનિર્જગન્માતા જન્મમૃત્યુજરાતિગા ।
બુદ્ધિમાતા બુદ્ધિમતી પુરુષાન્તરવાસિની ॥ ૧૨।૧૧૭ ॥
તરસ્વિની સમાધિસ્થા ત્રિનેત્રા દિવિસંસ્થિતા ।
સર્વેન્દ્રિયમનોમાતા સર્વભૂતહૃદિ સ્થિતા ॥ ૧૨।૧૧૮ ॥
સંસારતારિણી વિદ્યા બ્રહ્મવાદિમનોલયા ।
બ્રહ્માણી બૃહતી બ્રાહ્મી બ્રહ્મભૂતા ભવારણી ॥ ૧૨।૧૧૯ ॥
હિરણ્મયી મહારાત્રિઃ સંસારપરિવર્ત્તિકા ।
સુમાલિની સુરૂપા ચ ભાવિની તારિણી પ્રભા ॥ ૧૨।૧૨૦ ॥
ઉન્મીલની સર્વસહા સર્વપ્રત્યયસાક્ષિણી ।
સુસૌમ્યા ચન્દ્રવદના તાણ્ડવાસક્તમાનસા ॥ ૧૨।૧૨૧ ॥
સત્ત્વશુદ્ધિકરી શુદ્ધિર્મલત્રયવિનાશિની ।
જગત્પ્રિયા જગન્મૂર્તિસ્ત્રિમૂર્તિરમૃતાશ્ ॥ ૧૨।૧૨૨ ॥
નિરાશ્રયા નિરાહારા નિરઙ્કુરવનોદ્ભવા ।
ચન્દ્રહસ્તા વિચિત્રાઙ્ગી સ્રગ્વિણી પદ્મધારિણી ॥ ૧૨।૧૨૩ ॥
પરાવરવિધાનજ્ઞા મહાપુરુષપૂર્વજા ।
વિદ્યેશ્વરપ્રિયા વિદ્યા વિદ્યુજ્જિહ્વા જિતશ્રમા ॥ ૧૨।૧૨૪ ॥
વિદ્યામયી સહસ્રાક્ષી સહસ્રવદનાત્મજા ।
સહસ્રરશ્મિઃ સત્ત્વસ્થા મહેશ્વરપદાશ્રયા ॥ ૧૨।૧૨૫ ॥
ક્ષાલિની સન્મયી વ્યાપ્તા તૈજસી પદ્મબોધિકા ।
મહામાયાશ્રયા માન્યા મહાદેવમનોરમા ॥ ૧૨।૧૨૬ ॥
વ્યોમલક્ષ્મીઃ સિહરથા ચેકિતાનામિતપ્રભા ।
વીરેશ્વરી વિમાનસ્થા વિશોકાશોકનાશિની ॥ ૧૨।૧૨૭ ॥
અનાહતા કુણ્ડલિની નલિની પદ્મવાસિની ।
સદાનન્દા સદાકીર્તિઃ સર્વભૂતાશ્રયસ્થિતા ॥ ૧૨।૧૨૮ ॥
વાગ્દેવતા બ્રહ્મકલા કલાતીતા કલારણી ।
બ્રહ્મશ્રીર્બ્રહ્મહૃદયા બ્રહ્મવિષ્ણુશિવપ્રિયા ॥ ૧૨।૧૨૯ ॥
વ્યોમશક્તિઃ ક્રિયાશક્તિર્જ્ઞાનશક્તિઃ પરાગતિઃ ।
ક્ષોભિકા બન્ધિકા ભેદ્યા ભેદાભેદવિવર્જિતા ॥ ૧૨।૧૩૦ ॥
અભિન્નાભિન્નસંસ્થાના વંશિની વંશહારિણી ।
ગુહ્યશક્તિર્ગુણાતીતા સર્વદા સર્વતોમુખી ॥ ૧૨।૧૩૧ ॥
ભગિની ભગવત્પત્ની સકલા કાલકારિણી ।
સર્વવિત્ સર્વતોભદ્રા ગુહ્યાતીતા ગુહાવલિઃ ॥ ૧૨।૧૩૨ ॥
પ્રક્રિયા યોગમાતા ચ ગઙ્ગા વિશ્વેશ્વરેશ્વરી ।
કપિલા કાપિલા કાન્તાકનકાભાકલાન્તરા ॥ ૧૨।૧૩૩ ॥
પુણ્યા પુષ્કરિણી ભોક્ત્રી પુરંદરપુરસ્સરા ।
પોષણી પરમૈશ્વર્યભૂતિદા ભૂતિભૂષણા ॥ ૧૨।૧૩૪ ॥
પઞ્ચબ્રહ્મસમુત્પત્તિઃ પરમાર્થાર્થવિગ્રહા ।
ધર્મોદયા ભાનુમતી યોગિજ્ઞેય મનોજવા ॥ ૧૨।૧૩૫ ॥
મનોહરા મનોરસ્થા તાપસી વેદરૂપિણી ।
વેદશક્તિર્વેદમાતા વેદવિદ્યાપ્રકાશિની ॥ ૧૨।૧૩૬ ॥
યોગેશ્વરેશ્વરી માતા મહાશક્તિર્મનોમયી ।
વિશ્વાવસ્થા વિયન્મૂર્ત્તિર્વિદ્યુન્માલા વિહાયસી ॥ ૧૨।૧૩૭ ॥
કિંનરી સુરભિર્વન્દ્યા નન્દિની નન્દિવલ્લભા ।
ભારતી પરમાનન્દા પરાપરવિભેદિકા ॥ ૧૨।૧૩૮ ॥
સર્વપ્રહરણોપેતા કામ્યા કામેશ્વરેશ્વરી ।
અચિન્ત્યાઽચિન્ત્યવિભવા હૃલ્લેખા કનકપ્રભા ૧૨।૧૩૯ ॥
કૂષ્માણ્ડી ધનરત્નાઢ્યા સુગન્ધા ગન્ધાયિની ।
ત્રિવિક્રમપદોદ્ભૂતા ધનુષ્પાણિઃ શિવોદયા ॥ ૧૨।૧૪૦ ॥
સુદુર્લભા ધનાદ્યક્ષા ધન્યા પિઙ્ગલલોચના ।
શાન્તિઃ પ્રભાવતી દીપ્તિઃ પઙ્કજાયતલોચના ॥ ૧૨।૧૪૧ ॥
આદ્યા હૃત્કમલોદ્ભૂતા ગવાં મતા રણપ્રિયા ।
સત્ક્રિયા ગિરિજા શુદિર્નિત્યપુષ્ટા નિરન્તરા ॥ ૧૨।૧૪૨ ॥
દુર્ગાકાત્યાયનીચણ્ડી ચર્ચિકા શાન્તવિગ્રહા ।
હિરણ્યવર્ણા રજની જગદ્યન્ત્રપ્રવર્તિકા ॥ ૧૨।૧૪૩ ॥
મન્દરાદ્રિનિવાસા ચ શારદા સ્વર્ણમાલિની ।
રત્નમાલા રત્નગર્ભા પૃથ્વી વિશ્વપ્રમાથિની ॥ ૧૨।૧૪૪ ॥
પદ્માનના પદ્મનિભા નિત્યતુષ્ટાઽમૃતોદ્ભવા ।
ધુન્વતી દુઃપ્રકમ્પા ચ સૂર્યમાતા દૃષદ્વતી ॥ ૧૨।૧૪૫ ॥
મહેન્દ્રભગિની માન્યા વરેણ્યા વરદયિકા ।
કલ્યાણી કમલાવાસા પઞ્ચચૂડા વરપ્રદા ॥ ૧૨।૧૪૬ ॥
વાચ્યા વરેશ્વરી વન્દ્યા દુર્જયા દુરતિક્રમા ।
કાલરાત્રિર્મહાવેગા વીરભદ્રપ્રિયા હિતા ॥ ૧૨।૧૪૭ ॥
ભદ્રકાલી જગન્માતા ભક્તાનાં ભદ્રદાયિની ।
કરાલા પિઙ્ગલાકારા કામભેદાઽમહામદા ॥ ૧૨।૧૪૮ ॥
યશસ્વિની યશોદા ચ ષડધ્વપરિવર્ત્તિકા ।
શઙ્ખિની પદ્મિની સાંખ્યા સાંખ્યયોગપ્રવર્તિકા ॥ ૧૨।૧૪૯ ॥
ચૈત્રા સંવત્સરારૂઢા જગત્સમ્પૂરણીધ્વજા ।
શુમ્ભારિઃ ખેચરીસ્વસ્થા કમ્બુગ્રીવાકલિપ્રિયા ॥ ૧૨।૧૫૦ ॥
ખગધ્વજા ખગારૂઢા પરાર્યા પરમાલિની ।
ઐશ્વર્યપદ્મનિલયા વિરક્તા ગરુડાસના ॥ ૧૨।૧૫૧ ॥
જયન્તી હૃદ્ગુહા ગમ્યા ગહ્વરેષ્ઠા ગણાગ્રણીઃ ।
સંકલ્પસિદ્ધા સામ્યસ્થા સર્વવિજ્ઞાનદાયિની ॥ ૧૨।૧૫૨ ॥
કલિકલ્પવિહન્ત્રી ચ ગુહ્યોપનિષદુત્તમા ।
નિષ્ઠા દૃષ્ટિઃ સ્મૃતિર્વ્યાપ્તિઃ પુષ્ટિસ્તુષ્ટિઃ ક્રિયાવતી ॥ ૧૨।૧૫૩ ॥
વિશ્વામરેશ્વરેશાના ભુક્તિર્મુક્તિઃ શિવાઽમૃતા ।
લોહિતા સર્પમાલા ચ ભીષણી વનમાલિની ॥ ૧૨।૧૫૪ ॥
અનન્તશયનાઽનન્તા નરનારાયણોદ્ભવા ।
નૃસિંહી દૈત્યમથની શઙ્ખચક્રગદાધરા ॥ ૧૨।૧૫૫ ॥
સંકર્ષણસમુત્પત્તિરમ્બિકાપાદસંશ્રયા ।
મહાજ્વાલા મહામૂર્ત્તિઃ સુમૂર્ત્તિઃ સર્વકામધુક્ ॥ ૧૨।૧૫૬ ॥
સુપ્રભા સુસ્તના સૌરી ધર્મકામાર્થમોક્ષદા ।
ભ્રૂમધ્યનિલયા પૂર્વા પુરાણપુરુષારણિઃ ॥ ૧૨।૧૫૭ ॥
મહાવિભૂતિદા મધ્યા સરોજનયના સમા ।
અષ્ટાદશભુજાનાદ્યા નીલોત્પલદલપ્રભ૧૨।૧૫૮ ॥
સર્વશક્ત્યાસનારૂઢા સર્વધર્માર્થવર્જિતા ।
વૈરાગ્યજ્ઞાનનિરતા નિરાલોકા નિરિન્દ્રિયા ॥ ૧૨।૧૫૯ ॥
વિચિત્રગહનાધારા શાશ્વતસ્થાનવાસિની ।
સ્થાનેશ્વરી નિરાનન્દા ત્રિશૂલવરધારિણી ॥ ૧૨।૧૬૦ ॥
અશેષદેવતામૂર્ત્તિર્દેવતા વરદેવતા ।
ગણામ્બિકા ગિરેઃ પુત્રી નિશુમ્ભવિનિપાતિની ॥ ૧૨।૧૬૧ ॥
અવર્ણા વર્ણરહિતા ત્રિવર્ણા જીવસંભવા ।
અનન્તવર્ણાઽનન્યસ્થા શંકરી શાન્તમાનસા ॥ ૧૨।૧૬૨ ॥
અગોત્રા ગોમતી ગોપ્ત્રી ગુહ્યરૂપા ગુણોત્તરા ।
ગૌર્ગીર્ગવ્યપ્રિયા ગૌણી ગણેશ્વરનમસ્કૃતા ॥ ૧૨।૧૬૩ ॥
સત્યમાતા સત્યસંધા ત્રિસંધ્યા સંધિવર્જિતા ।
સર્વવાદાશ્રયા સાંખ્યા સાંખ્યયોગસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૧૬૪ ॥
અસંખ્યેયાઽપ્રમેયાખ્યા શૂન્યા શુદ્ધકુલોદ્ભવા ।
બિન્દુનાદસમુત્પત્તિઃ શંભુવામા શશિપ્રભા ॥ ૧૨।૧૬૫ ॥
પિષઙ્ગા ભેદરહિતા મનોજ્ઞા મધુસૂદની ।
મહાશ્રીઃ શ્રીસમુત્પત્તિસ્તમઃપારે પ્રતિષ્ઠિતા ॥ ૧૨।૧૬૬ ॥
ત્રિતત્ત્વમાતા ત્રિવિધા સુસૂક્ષ્મપદસંશ્રયા ।
શન્તા ભીતા મલાતીતા નિર્વિકારા નિરાશ્રયા ॥ ૧૨।૧૬૭ ॥
શિવાખ્યા ચિત્તનિલયા શિવજ્ઞાનસ્વરૂપિણી ।
દૈત્યદાનવનિર્માત્રી કાશ્યપી કાલકર્ણિકા ॥ ૧૨।૧૬૮ ॥
શાસ્ત્રયોનિઃ ક્રિયામૂર્તિશ્ચતુર્વર્ગપ્રદર્શિકા ।
નારાયણી નરોદ્ભૂતિઃ કૌમુદી લિઙ્ગધારિણી ॥ ૧૨।૧૬૯ ॥
કામુકી લલિતાભાવા પરાપરવિભૂતિદા ।
પરાન્તજાતમહિમા બડવા વામલોચના ॥ ૧૨।૧૭૦ ॥
સુભદ્રા દેવકી સીતા વેદવેદાઙ્ગપારગા ।
મનસ્વિની મન્યુમાતા મહામન્યુસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૧૭૧ ॥
અમૃત્યુરમૃતાસ્વાદા પુરુહૂતા પુરુષ્ટુતા ।
અશોચ્યા ભિન્નવિષયા હિરણ્યરજતપ્રિયા ॥ ૧૨।૧૭૨ ॥
હિરણ્યા રાજતી હૈમા હેમાભરણભૂષિતા ।
વિભ્રાજમાના દુર્જ્ઞેયા જ્યોતિષ્ટોમફલપ્રદા ॥ ૧૨।૧૭૩ ॥
મહાનિદ્રાસમુદ્ભૂતિરનિદ્રા સત્યદેવતા ।
દીર્ઘાકકુદ્મિની હૃદ્યા શાન્તિદા શાન્તિવર્દ્ધિની ॥ ૧૨।૧૭૪ ॥
લક્ષ્મ્યાદિશક્તિજનની શક્તિચક્રપ્રવર્તિકા ।
ત્રિશક્તિજનની જન્યા ષડૂર્મિપરિવર્જિતા ॥ ૧૨।૧૭૫ ॥
સુધામા કર્મકરણી યુગાન્તદહનાત્મિકા ।
સંકર્ષણી જગદ્ધાત્રી કામયોનિઃ કિરીટિની ॥ ૧૨।૧૭૬ ॥
ઐન્દ્રી ત્રૈલોક્યનમિતા વૈષ્ણવી પરમેશ્વરી ।
પ્રદ્યુમ્નદયિતા દાત્રી યુગ્મદૃષ્ટિસ્ત્રિલોચના ॥ ૧૨।૧૭૭ ॥
મદોત્કટા હંસગતિઃ પ્રચણ્ડા ચણ્ડવિક્રમા ।
વૃષાવેશા વિયન્માતા વિન્ધ્યપર્વતવાસિની ॥ ૧૨।૧૭૮ ॥
હિમવન્મેરુનિલયા કૈલાસગિરિવાસિની ।
ચાણૂરહન્તૃતનયા નીતિજ્ઞા કામરૂપિણી ॥ ૧૨।૧૭૯ ॥
વેદવિદ્યાવ્રતસ્નાતા ધર્મશીલાઽનિલાશના ।
વીરભદ્રપ્રિયા વીરા મહાકામસમુદ્ભવા ॥ ૧૨।૧૮૦ ॥
વિદ્યાધરપ્રિયા સિદ્ધા વિદ્યાધરનિરાકૃતિઃ ।
આપ્યાયની હરન્તી ચ પાવની પોષણી કલા ॥ ૧૨।૧૮૧ ॥
માતૃકા મન્મથોદ્ભૂતા વારિજા વાહનપ્રિયા ।
કરીષિણી સુધાવાણી વીણાવાદનતત્પરા ॥ ૧૨।૧૮૨ ॥
સેવિતા સેવિકા સેવ્યા સિનીવાલી ગરુત્મતી ।
અરુન્ધતી હિરણ્યાક્ષી મૃગાંકા માનદાયિની ॥ ૧૨।૧૮૩ ॥
વસુપ્રદા વસુમતી વસોર્દ્ધારા વસુંધરા ।
ધારાધરા વરારોહા વરાવરસહસ્રદા ॥ ૧૨।૧૮૪ ॥
શ્રીફલા શ્રીમતી શ્રીશા શ્રીનિવાસા શિવપ્રિયા ।
શ્રીધરા શ્રીકરી કલ્યા શ્રીધરાર્દ્ધશરીરિણી ॥ ૧૨।૧૮૫ ॥
અનન્તદૃષ્ટિરક્ષુદ્રા ધાત્રીશા ધનદપ્રિયા ।
નિહન્ત્રી દૈત્યસઙ્ઘાનાં સિહિકા સિહવાહના ॥ ૧૨।૧૮૬ ॥
સુષેણા ચન્દ્રનિલયા સુકીર્તિશ્છિન્નસંશયા ।
રસજ્ઞા રસદા રામા લેલિહાનામૃતસ્રવા ॥ ૧૨।૧૮૭ ॥
નિત્યોદિતા સ્વયંજ્યોતિરુત્સુકા મૃતજીવના ।
વજ્રદણ્ડા વજ્રજિહ્વા વૈદેહી વજ્રવિગ્રહા ॥ ૧૨।૧૮૮ ॥
મઙ્ગલ્યા મઙ્ગલા માલા મલિના મલહારિણી ।
ગાન્ધર્વી ગારુડી ચાન્દ્રી કમ્બલાશ્વતરપ્રિયા ॥ ૧૨।૧૮૯ ॥
સૌદામિની જનાનન્દા ભ્રુકુટીકુટિલાનના ।
કર્ણિકારકરા કક્ષ્યા કંસપ્રાણાપહારિણી ॥ ૧૨।૧૯૦ ॥
યુગંધરા યુગાવર્ત્તા ત્રિસંધ્યા હર્ષવર્દ્ધની ।
પ્રત્યક્ષદેવતા દિવ્યા દિવ્યગન્ધા દિવા પરા ॥ ૧૨।૧૯૧ ॥
શક્રાસનગતા શાક્રી સાન્ધ્યા ચારુશરાસના ।
ઇષ્ટા વિશિષ્ટા શિષ્ટેષ્ટા શિષ્ટાશિષ્ટપ્રપૂજિતા ॥ ૧૨।૧૯૨ ॥
શતરૂપા શતાવર્ત્તા વિનતા સુરભિઃ સુરા ।
સુરેન્દ્રમાતા સુદ્યુમ્ના સુષુમ્ના સૂર્યસંસ્થિતા ॥ ૧૨।૧૯૩ ॥
સમીક્ષ્યા સત્પ્રતિષ્ઠા ચ નિવૃત્તિર્જ્ઞાનપારગા ।
ધર્મશાસ્ત્રાર્થકુશલા ધર્મજ્ઞા ધર્મવાહના ॥ ૧૨।૧૯૪ ॥
ધર્માધર્મવિનિર્માત્રી ધાર્મિકાણાં શિવપ્રદા ।
ધર્મશક્તિર્ધર્મમયી વિધર્મા વિશ્વધર્મિણી ॥ ૧૨।૧૯૫ ॥
ધર્માન્તરા ધર્મમયી ધર્મપૂર્વા ધનાવહા ।
ધર્મોપદેષ્ટ્રી ધર્મત્મા ધર્મગમ્યા ધરાધરા ॥ ૧૨।૧૯૬ ॥
કાપાલી શકલા મૂર્ત્તિઃ કલા કલિતવિગ્રહા ।
સર્વશક્તિવિનિર્મુક્તા સર્વશક્ત્યાશ્રયાશ્રયા ॥ ૧૨।૧૯૭ ॥
સર્વા સર્વેશ્વરી સૂક્ષ્મા સૂક્ષ્માજ્ઞાનસ્વરૂપિણી ।
પ્રધાનપુરુષેશેષા મહાદેવૈકસાક્ષિણી ॥ ૧૨।૧૯૮ ॥
સદાશિવા વિયન્મૂર્ત્તિર્વિશ્વમૂર્ત્તિરમૂર્ત્તિકા ।
એવં નામ્નાં સહસ્રેણ સ્તુત્વાઽસૌ હિમવાન્ ગિરિઃ ॥ ૧૨।૧૯૯ ॥
ભૂયઃ પ્રણમ્ય ભીતાત્મા પ્રોવાચેદં કૃતાઞ્જલિઃ ।
યદેતદૈશ્વરં રૂપં ઘોરં તે પરમેશ્વરિ ॥ ૧૨।૨૦૦ ॥
ભીતોઽસ્મિ સામ્પ્રતં દૃષ્ટ્વા રૂપમન્યત્ પ્રદર્શય ।
એવમુક્તાઽથ સા દેવી તેન શૈલેન પાર્વતી ॥ ૧૨।૨૦૧ ॥
સંહૃત્ય દર્શયામાસ સ્વરૂપમપરં પુનઃ ।
નીલોત્પલદલપ્રખ્યં નીલોત્પલસુગન્ધિકમ્ ॥ ૧૨।૨૦૨ ॥
દ્વિનેત્રં દ્વિભુજં સૌમ્યં નીલાલકવિભૂષિતમ્ ।
રક્તપાદામ્બુજતલં સુરક્તકરપલ્લવમ્ ॥ ૧૨।૨૦૩ ॥
શ્રીમદ્વિશાલસંવૃત્તંલલાટતિલકોજ્જ્વલમ્ ।
ભૂષિતં ચારુસર્વાઙ્ગં ભૂષણૈરતિકોમલમ્ ॥ ૧૨।૨૦૪ ॥
દધાનમુરસા માલાં વિશાલાં હેમનિર્મિતામ્ ।
ઈષત્સ્મિતં સુબિમ્બોષ્ઠં નૂપુરારાવસંયુતમ્ ॥ ૧૨।૨૦૫ ॥
પ્રસન્નવદનં દિવ્યમનન્તમહિમાસ્પદમ્ ।
તદીદૃશં સમાલોક્ય સ્વરૂપં શૈલસત્તમઃ ॥ ૧૨।૨૦૬ ॥
ભીતિં સંત્યજ્ય હૃષ્ટાત્મા બભાષે પરમેશ્વરીમ્ ।
હિમવાનુવાચ
અદ્ય મે સફલં જન્મ અદ્ય મે સફલં તપઃ ॥ ૧૨।૨૦૭ ॥
યન્મે સાક્ષાત્ત્વમવ્યક્તા પ્રસન્ના દૃષ્ટિગોચરા ।
ત્વયા સૃષ્ટં જગત્ સર્વં પ્રધાનાદ્યં ત્વયિ સ્થિતમ્ ॥ ૧૨।૨૦૮ ॥
ત્વય્યેવ લીયતે દેવિ ત્વમેવ ચ પરા ગતિઃ ।
વદન્તિ કેચિત્ ત્વામેવ પ્રકૃતિં પ્રકૃતેઃ પરામ્ ॥ ૧૨।૨૦૯ ॥
અપરે પરમાર્થજ્ઞાઃ શિવેતિ શિવસંશ્રયાત્ ।
ત્વયિ પ્રધાનં પુરુષો મહાન્ બ્રહ્મા તથેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૨૧૦ ॥
અવિદ્યા નિયતિર્માયા કલાદ્યાઃ શતશોઽભવન્ ।
ત્વં હિ સા પરમા શક્તિરનન્તા પરમેષ્ઠિની ॥ ૧૨।૨૧૧ ॥
સર્વભેદવિનિર્મુક્તા સર્વેભેદાશ્રયાશ્રયા ।
ત્વામધિષ્ઠાય યોગેશિ મહાદેવો મહેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૨૧૨ ॥
પ્રધાનાદ્યં જગત્ કૃત્સ્નં કરોતિ વિકરોતિ ચ ।
ત્વયૈવ સંગતો દેવઃ સ્વમાનન્દં સમશ્નુતે ॥ ૧૨।૨૧૩ ॥
ત્વમેવ પરમાનન્દસ્ત્વમેવાનન્દદાયિની ।
ત્વમક્ષરં પરં વ્યોમ મહજ્જ્યોતિર્નિરઞ્જનમ્ ॥ ૧૨।૨૧૪ ॥
શિવં સર્વગતં સૂક્ષ્મં પરં બ્રહ્મ સનાતનમ્ ।
ત્વં શક્રઃ સર્વદેવાનાં બ્રહ્મા બ્રહ્મવિદામસિ ॥ ૧૨।૨૧૫ ॥
વાયુર્બલવતાં દેવિ યોગિનાં ત્વં કુમારકઃ ।
ઋષીણાં ચ વસિષ્ઠસ્ત્વં વ્યાસો વેદવિદામસિ ॥ ૧૨।૨૧૬ ॥
સાંખ્યાનાં કપિલો દેવો રુદ્રાણામસિ શંકરઃ ।
આદિત્યાનામુપેન્દ્રસ્ત્વં વસૂનાં ચૈવ પાવકઃ ॥ ૧૨।૨૧૭ ॥
વેદાનાં સામવેદસ્ત્વં ગાયત્રી છન્દસામસિ ।
અધ્યાત્મવિદ્યા વિદ્યાનાં ગતીનાં પરમા ગતિઃ ॥ ૧૨।૨૧૮ ॥
માયા ત્વં સર્વશક્તીનાં કાલઃ કલયતામસિ ।
ઓઙ્કારઃ સર્વગુહ્યાનાં વર્ણાનાં ચ દ્વિજાત્તમઃ ॥ ૧૨।૨૧૯ ॥
આશ્રમાણાં ચ ગાર્હસ્થ્યમીશ્વરાણાં મહેશ્વરઃ ।
પુંસાં ત્વમેકઃ પુરુષઃ સર્વભૂતહૃદિ સ્થિતઃ ॥ ૧૨।૨૨૦ ॥
સર્વોપનિષદાં દેવિ ગુહ્યોપનિષદુચ્યતે ।
ઈશાનશ્ચાસિ કલ્પાનાં યુગાનાં કૃતમેવ ચ ॥ ૧૨।૨૨૧ ॥
આદિત્યઃ સર્વમાર્ગાણાં વાચાં દેવિ સરસ્વતી ।
ત્વં લક્ષ્મીશ્ચારુરૂપાણાં વિષ્ણુર્માયાવિનામસિ ॥ ૧૨।૨૨૨ ॥
અરુન્ધતી સતીનાં ત્વં સુપર્ણઃ પતતામસિ ।
સૂક્તાનાં પૌરુષં સૂક્તં સામ જ્યેષ્ટં ચ સામસુ ॥ ૧૨।૨૨૩ ॥
સાવિત્રી ચાસિ જાપ્યાનાં યજુષાં શતરુદ્રિયમ્ ।
પર્વતાનાં મહામેરુરનન્તો ભોગિનામસિ ॥ ૧૨।૨૨૪ ॥
સર્વેષાં ત્વં પરં બ્રહ્મ ત્વન્મયં સર્વમેવ હિ ॥ ૧૨।૨૨૫ ॥
રૂપં તવાશેષકલાવિહીન-
મગોચરં નિર્મલમેકરૂપમ્ ।
અનાદિમધ્યાન્તમનન્તામાદ્યં
નમામિ સત્યં તમસઃ પરસ્તાત્ ॥ ૧૨।૨૨૬ ॥
યદેવ પશ્યન્તિ જગત્પ્રસૂતિં
વેદાન્તવિજ્ઞાનવિનિશ્ચિતાર્થાઃ ।
આનન્દમાત્રં પ્રણવાભિધાનં
તદેવ રૂપં શરણં પ્રપદ્યે ॥ ૧૨।૨૨૭ ॥
અશેષભૂતાન્તરસન્નિવિષ્ટં
પ્રધાનપુંયોગવિયોગહેતુમ્ ।
તેજોમયં જન્મવિનાશહીનં
પ્રાણાભિધાનં પ્રણતોઽસ્મિ રૂપમ્ ॥ ૧૨।૨૨૮ ॥
આદ્યન્તહીનં જગદાત્મભૂતં
વિભિન્નસંસ્થં પ્રકૃતેઃ પરસ્તાત્ ।
કૂટસ્થમવ્યક્તવપુસ્તથૈવ
નમામિ રૂપં પુરુષાભિધાનમ્ ॥ ૧૨।૨૨૯ ॥
સર્વાશ્રયં સર્વજગદ્વિધાનં
સર્વત્રગં જન્મવિનાશહીનમ્ ।
સૂક્ષ્મં વિચિત્રં ત્રિગુણં પ્રધાનં
નતોઽસ્મિ તે રૂપમરૂપભેદમ્ ॥ ૧૨।૨૩૦ ॥
આદ્યં મહાન્તં પુરુષાત્મરૂપં
પ્રકૃત્યવસ્થં ત્રિગુણાત્મબીજમ્ ।
ઐશ્વર્યવિજ્ઞાનવિરાગધર્મૈઃ
સમન્વિતં દેવિ નતોઽસ્મિ રૂપમ્ ॥ ૧૨।૨૩૧ ॥
દ્વિસપ્તલોકાત્મકમમ્બુસંસ્થં
વિચિત્રભેદં પુરુષૈકનાથમ્ ।
અનન્તભૂતૈરધિવાસિતં તે
નતોઽસ્મિ રૂપં જગદણ્ડસંજ્ઞમ્ ॥ ૧૨।૨૩૧ ॥
અશેષવેદાત્મકમેકમાદ્યં
સ્વતેજસા પૂરિતલોકભેદમ્ ।
ત્રિકાલહેતું પરમેષ્ઠિસંજ્ઞં
નમામિ રૂપં રવિમણ્ડલસ્થમ્ ॥ ૧૨।૨૩૨ ॥
સહસ્રમૂર્ધાનમનન્તશક્તિં
સહસ્રબાહું પુરુષં પુરાણમ્ ।
શયાનમન્તઃ સલિલે તથૈવ
નારાયણાખ્યં પ્રણતોઽસ્મિ રૂપમ્ ॥ ૧૨।૨૩૩ ॥
દંષ્ટ્રાકરાલં ત્રિદશાભિવન્દ્યં
યુગાન્તકાલાનલકલ્પરૂપમ્ ।
અશેષભૂતાણ્ડવિનાશહેતું
નમામિ રૂપં તવ કાલસંજ્ઞમ્ ॥ ૧૨।૨૩૪ ॥
ફણાસહસ્રેણ વિરાજમાનં
ભોગીન્દ્રમુખ્યૈરભિપૂજ્યમાનમ્ ।
જનાર્દનારૂઢતનું પ્રસુપ્તં
નતોઽસ્મિ રૂપં તવ શેષસંજ્ઞમ્ ॥ ૧૨।૨૩૫ ॥
અવ્યાહતૈશ્વર્યમયુગ્મનેત્રં
બ્રહ્મામૃતાનન્દરસજ્ઞમેકમ્ ।
યુગાન્તશેષં દિવિ નૃત્યમાનં
નતોઽસ્મિ રૂપં તવ રુદ્રસંજ્ઞમ્ ॥ ૧૨।૨૩૬ ॥
પ્રહીણશોકં વિમલં પવિત્રં
સુરાસુરૈરર્ચિતાપાદપદ્મમ્ ।
સુકોમલં દેવિ વિભાસિ શુભ્રં
નમામિ તે રૂપમિદં ભવાનિ ॥ ૧૨।૨૩૭ ॥
ૐ નમસ્તેઽસ્તુ મહાદેવિ નમસ્તે પરમેશ્વરિ ।
નમો ભગવતીશાનિ શિવાયૈ તે નમો નમઃ ॥ ૧૨।૨૩૮ ॥
ત્વન્મયોઽહં ત્વદાધારસ્ત્વમેવ ચ ગતિર્મમ ।
ત્વામેવ શરણં યાસ્યે પ્રસીદ પરમેશ્વરિ ॥ ૧૨।૨૩૯ ॥
મયા નાસ્તિ સમો લોકે દેવો વા દાનવોઽપિ વા ।
જગન્માતૈવ મત્પુત્રી સંભૂતા તપસા યતઃ ॥ ૧૨।૨૪૦ ॥
એષા તવામ્બિકા દેવિ કિલાભૂત્પિતૃકન્યકા ।
મેનાઽશેષજગન્માતુરહો પુણ્યસ્ય ગૌરવમ્ ॥ ૧૨।૨૪૧ ॥
પાહિ મામમરેશાનિ મેનયા સહ સર્વદા ।
નમામિ તવ પાદાબ્જં વ્રજામિ શરણં શિવામ્ ॥ ૧૨।૨૪૨ ॥
અહો મે સુમહદ્ ભાગ્યં મહાદેવીસમાગમાત્ ।
આજ્ઞાપય મહાદેવિ કિં કરિષ્યામિ શંકરિ ॥ ૧૨।૨૪૩ ॥
એતાવદુક્ત્વા વચનં તદા હિમગિરીશ્વરઃ ।
સમ્પ્રેક્ષણમાણો ગિરિજાં પ્રાઞ્જલિઃ પાર્શ્વતોઽભવત્ ॥ ૧૨।૨૪૪ ॥
અથ સા તસ્ય વચનં નિશમ્ય જગતોઽરણિઃ ।
સસ્મિતં પ્રાહ પિતરં સ્મૃત્વા પશુપતિં પતિમ્ ॥ ૧૨।૨૪૬ ॥
દેવ્યુવાચ
શૃણુષ્વ ચૈતત્ પ્રથમં ગુહ્યમીશ્વરગોચરમ્ ।
ઉપદેશં ગિરિશ્રેષ્ઠ સેવિતં બ્રહ્મવાદિભિઃ ॥ ૧૨।૨૪૭ ॥
યન્મે સાક્ષાત્ પરં રૂપમૈશ્વરં દૃષ્ટમદ્ભુતમ્ ।
સર્વશક્તિસમાયુક્તમનન્તં પ્રેરકં પરમ્ ॥ ૧૨।૨૪૮ ॥
શાન્તઃ સમાહિતમના દમ્ભાહંકારવર્જિતઃ ।
તન્નિષ્ઠસ્તત્પરો ભૂત્વા તદેવ શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૨૪૯ ॥
ભક્ત્યા ત્વનન્યયા તાત પદ્ભાવં પરમાશ્રિતઃ ।
સર્વયજ્ઞતપોદાનૈસ્તદેવાર્ચ્ચય સર્વદા ॥ ૧૨।૨૫૦ ॥
તદેવ મનસા પશ્ય તદ્ ધ્યાયસ્વ યજસ્વ ચ ।
મમોપદેશાત્સંસારં નાશયામિ તવાનઘ ॥ ૧૨।૨૫૧ ॥
અહં વૈ મત્પરાન્ ભક્તાનૈશ્વરં યોગમાસ્થિતાન્ ।
સંસારસાગરાદસ્માદુદ્ધરામ્યચિરેણ તુ ॥ ૧૨।૨૫૨ ॥
ધ્યાનેન કર્મયોગેન ભક્ત્યા જ્ઞાનેન ચૈવ હિ ।
પ્રાપ્યાઽહં તે ગિરિશ્રેષ્ઠ નાન્યથા કર્મકોટિભિઃ ॥ ૧૨।૨૫૩ ॥
શ્રુતિસ્મૃત્યુદિતં સમ્યક્ કર્મ વર્ણાશ્રમાત્મકમ્ ।
અધ્યાત્મજ્ઞાનસહિતં મુક્તયે સતતં કુરુ ॥ ૧૨।૨૫૪ ॥
ધર્માત્સંજાયતે ભક્તિર્ભક્ત્યા સમ્પ્રાપ્યતે પરમ્ ।
શ્રુતિસ્મૃતિભ્યામુદિતો ધર્મો યજ્ઞાદિકો મતઃ ॥ ૧૨।૨૫૫ ॥
નાન્યતો જાયતે ધર્મો વેદાદ્ ધર્મો હિ નિર્બભૌ ।
તસ્માન્મુમુક્ષુર્ધર્માર્થી મદ્રૂપં વેદમાશ્રયેત્ ॥ ૧૨।૨૫૬ ॥
મમૈવૈષા પરા શક્તિર્વેદસંજ્ઞા પુરાતની ।
ઋગ્યજુઃ સામરૂપેણ સર્ગાદૌ સમ્પ્રવર્ત્તતે ॥ ૧૨।૨૫૭ ॥
તેષામેવ ચ ગુપ્ત્યર્થં વેદાનાં ભગવાનજઃ ।
બ્રાહ્મણાદીન્ સસર્જાથ સ્વે સ્વે કર્મણ્યયોજયત્ ॥ ૧૨।૨૫૮ ॥
યે ન કુર્વન્તિ તદ્ ધર્મં તદર્થં બ્રહ્મનિર્મિતાઃ ।
તેષામધસ્તાદ્ નરકાંસ્તામિસ્ત્રાદીનકલ્પયત્ ॥ ૧૨।૨૫૯ ॥
ન ચ વેદાદૃતે કિઞ્ચિચ્છાસ્ત્રં ધર્માભિધાયકમ્ ।
યોઽન્યત્રરમતેસોઽસૌ ન સંભાષ્યો દ્વિજાતિભિઃ ॥ ૧૨।૨૬૦ ॥
યાનિ શાસ્ત્રાણિ દૃશ્યન્તે લોકેઽસ્મિન્ વિવિધાનિતુ ।
શ્રુતિસ્મૃતિવિરુદ્ધાનિ નિષ્ઠા તેષાં હિ તામસી ॥ ૧૨।૨૬૧ ॥
કાપાલં પઞ્ચરાત્રં ચ યામલં વામમાર્હતમ્ ।
એવંવિધાનિ ચાન્યાનિ મોહનાર્થાનિ તાનિ તુ ॥ ૧૨।૨૬૨ ॥
યે કુશાસ્ત્રાભિયોગેન મોહયન્તીહ માનવાન્ ।
મયા સૃષ્ટાનિ શાસ્ત્રાણિ મોહાયૈષાં ભવાન્તરે ॥ ૧૨।૨૬૩ ॥
વેદાર્થવિત્તમૈઃ કાર્યં યત્ સ્મૃતં કર્મ વૈદિકમ્ ।
તત્પ્રયત્નેન કુર્વન્તિ મત્પ્રિયાસ્તે હિ યે નરાઃ ॥ ૧૨।૨૬૪ ॥
વર્ણાનામનુકમ્પાર્થં મન્નિયોગાદ્વિરાટ્ સ્વયમ્ ।
સ્વાયંભુવો મનુર્ધાર્માન્ મુનીનાં પૂર્વમુક્તવાન્ ॥ ૧૨।૨૬૫ ॥
શ્રુત્વા ચાન્યેઽપિ મુનયસ્તન્મુખાદ્ ધર્મમુત્તમમ્ ।
ચક્રુર્ધર્મપ્રતિષ્ઠાર્થં ધર્મશાસ્ત્રાણિ ચૈવ હિ ॥ ૧૨।૨૬૬ ॥
તેષુ ચાન્તર્હિતેષ્વેવં યુગાન્તેષુ મહર્ષયઃ ।
બ્રહ્મણો વચનાત્તાનિ કરિષ્યન્તિ યુગે યુગે ॥ ૧૨।૨૬૭ ॥
અષ્ટાદશ પુરાણાનિ વ્યાસેન કથિતાનિ તુ ।
નિયોગાદ્ બ્રહ્મણો રાજંસ્તેષુ ધર્મઃ પ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ ૧૨।૨૬૮ ॥
અન્યાન્યુપપુરાણાનિ તચ્છિષ્યૈઃ કથિતાનિ તુ ।
યુગે યુગેઽત્ર સર્વેષાં કર્તા વૈ ધર્મશાસ્ત્રવિત્ ॥ ૧૨।૨૬૯ ॥
શિક્ષા કલ્પો વ્યાકરણં નિરુક્તં છન્દ એવ ચ ।
જ્યોતિઃ શાસ્ત્રં ન્યાયવિદ્યા મીમાંસા ચોપબૃંહણમ્ ॥ ૧૨।૨૭૦ ॥
એવં ચતુર્દશૈતાનિ વિદ્યાસ્થાનાનિ સત્તમ ।
ચતુર્વેદૈઃ સહોક્તાનિ ધર્મો નાન્યત્ર વિદ્યતે ॥ ૧૨।૨૭૧ ॥
એવં પૈતામહં ધર્મં મનુવ્યાસાદયઃ પરમ્ ।
સ્થાપયન્તિ મમાદેશાદ્ યાવદાભૂતસમ્પ્લવમ્ ॥ ૧૨।૨૭૨ ॥
બ્રહ્મણા સહ તે સર્વે સમ્પ્રાપ્તે પ્રતિસંચરે ।
પરસ્યાન્તે કૃતાત્માનઃ પ્રવિશન્તિ પરં પદમ્ ॥ ૧૨।૨૭૩ ॥
તસ્માત્ સર્વપ્રયત્નેન ધર્માર્થં વેદમાશ્રયેત્ ।
ધર્મેણ સહિતં જ્ઞાનં પરં બ્રહ્મ પ્રકાશયેત્ ॥ ૧૨।૨૭૪ ॥
યે તુ સઙ્ગાન્ પરિત્યજ્ય મામેવ શરણં ગતાઃ ।
ઉપાસતે સદા ભક્ત્યા યોગમૈશ્વરમાસ્થિતાઃ ॥ ૧૨।૨૭૫ ॥
સર્વભૂતદયાવન્તઃ શાન્તા દાન્તા વિમત્સરાઃ ।
અમાનિનો બુદ્ધિમન્તસ્તાપસાઃ શંસિતવ્રતાઃ ॥ ૧૨।૨૭૬ ॥
મચ્ચિત્તા મદ્ગતપ્રાણા મજ્જ્ઞાનકથને રતાઃ ।
સંન્યાસિનો ગૃહસ્થાશ્ચ વનસ્થા બ્રહ્મચારિણઃ ॥ ૧૨।૨૭૭ ॥
તેષાં નિત્યાભિયુક્તાનાં માયાતત્ત્વં સમુત્થિતમ્ ।
નાશયામિ તમઃ કૃત્સ્નં જ્ઞાનદીપેન મા ચિરાત્ ॥ ૧૨।૨૭૮ ॥
તે સુનિર્ધૂતતમસો જ્ઞાનેનૈકેન મન્મયાઃ ।
સદાનન્દાસ્તુ સંસારે ન જાયન્તે પુનઃ પુનઃ ॥ ૧૨।૨૭૯ ॥
તસ્માત્ સર્વપ્રકારેણ મદ્ભક્તો મત્પરાયણઃ ।
મામેવાર્ચય સર્વત્ર મનસા શરણં ગતઃ ॥ ૧૨।૨૮૦ ॥
અશક્તો યદિ મે ધ્યાતુમૈશ્વરં રૂપમવ્યયમ્ ।
તતો મે સકલં રૂપં કાલાદ્યં શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૨૮૧ ॥
યદ્યત્ સ્વરૂપં મે તાત મનસો ગોચરં તવ ।
તન્નિષ્ઠસ્તત્પરો ભૂત્વા તદર્ચનપરો ભવ ॥ ૧૨।૨૮૨ ॥
યત્તુ મે નિષ્કલં રૂપં ચિન્માત્રં કેવલં શિવમ્ ।
સર્વોપાધિવિનિર્મુક્તમનન્તમમૃતં પરમ્ ॥ ૧૨।૨૮૩ ॥
જ્ઞાનેનૈકેન તલ્લભ્યં ક્લેશેન પરમં પદમ્ ।
જ્ઞાનમેવ પ્રપશ્યન્તો મામેવ પ્રવિશન્તિ તે ॥ ૧૨।૨૮૪ ॥
તદ્બુદ્ધયસ્તદાત્માનસ્તન્નિષ્ઠાસ્તત્પરાયણાઃ ।
ગચ્છન્ત્યપુનરાવૃત્તિં જ્ઞાનનિર્ધૂતકલ્મષાઃ ॥ ૧૨।૨૮૫ ॥
મામનાશ્રિત્ય પરમં નિર્વાણમમલં પદમ્ ।
પ્રાપ્યતે ન હિ રાજેન્દ્ર તતો માં શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૨૮૬ ॥
એકત્વેન પૃથક્ત્વેન તથા ચોભયથાપિ વા ।
મામુપાસ્ય મહારાજ તતો યાસ્યાસિ તત્પદમ્ ॥ ૧૨।૨૮૭ ॥
મામનાશ્રિત્ય તત્તત્ત્વં સ્વભાવવિમલં શિવમ્ ।
જ્ઞાયતે ન હિ રાજેન્દ્ર તતો માં શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૨૮૮ ॥
તસ્માત્ ત્વમક્ષરં રૂપં નિત્યં ચારૂપમૈશ્વરમ્ ।
આરાધય પ્રયત્નેન તતો બન્ધં પ્રહાસ્યસિ ॥ ૧૨।૨૮૯ ॥
કર્મણા મનસા વાચા શિવં સર્વત્ર સર્વદા ।
સમારાધય ભાવેન તતો યાસ્યસિ તત્પદમ્ ॥ ૧૨।૨૯૦ ॥
ન વૈ પશ્યન્તિ તત્તત્ત્વં મોહિતા મમ માયયા ।
અનાદ્યનન્તં પરમં મહેશ્વરમજં શિવમ્ ॥ ૧૨।૨૯૧ ॥
સર્વભૂતાત્મભૂતસ્થં સર્વાધારં નિરઞ્જનમ્ ।
નિત્યાનન્દં નિરાભાસં નિર્ગુણં તમસઃ પરમ્ ॥ ૧૨।૨૯૨ ॥
અદ્વૈતમચલં બ્રહ્મ નિષ્કલં નિષ્પ્રપઞ્ચકમ્ ।
સ્વસંવેદ્યમવેદ્યં તત્ પરે વ્યોમ્નિ વ્યવસ્થિતમ્ ॥ ૧૨।૨૯૩ ॥
સૂક્ષ્મેણ તમસા નિત્યં વેષ્ટિતા મમ માયયા ।
સંસારસાગરે ઘોરે જાયન્તે ચ પુનઃ પુનઃ ॥ ૧૨।૨૯૪ ॥
ભક્ત્યા ત્વનન્યયા રાજન્ સમ્યગ્ જ્ઞાનેન ચૈવ હિ ।
અન્વેષ્ટવ્યં હિ તદ્ બ્રહ્મ જન્મબન્ધનિવૃત્તયે ॥ ૧૨।૨૯૫ ॥
અહંકારં ચ માત્સર્યં કામં ક્રોધપરિગ્રહમ્ ।
અધર્માભિનિવેશં ચ ત્યક્ત્વા વૈરાગ્યમાસ્થિતઃ ॥ ૧૨।૨૯૬ ॥
સર્વભૂતેષુ ચાત્માનં સર્વભૂતાનિ ચાત્મનિ ।
અન્વીક્ષ્ય ચાત્મનાત્માનં બ્રહ્મભૂયાય કલ્પતે ॥ ૧૨।૨૯૭ ॥
બ્રહ્મભૂતઃ પ્રસન્નાત્મા સર્વભૂતાભયપ્રદઃ ।
ઐશ્વરીં પરમાં ભક્તિં વિન્દેતાનન્યગામિનીમ્ ॥ ૧૨।૨૯૮ ॥
વીક્ષતે તત્પરં તત્ત્વમૈશ્વરં બ્રહ્મનિષ્કલમ્ ।
સર્વસંસારનિર્મુક્તો બ્રહ્મણેયવાવતિષ્ઠતે ॥ ૧૨।૨૯૯ ॥
બ્રહ્મણો હિ પ્રતિષ્ઠાઽયં પરસ્ય પરમઃ શિવઃ ।
અનન્યશ્ચાવ્યયસ્ચૈકશ્ચાત્માધારો મહેશ્વરઃ ॥ ૧૨।૩૦૦ ॥
જ્ઞાનેન કર્મયોગેન ભક્તિયોગેન વા નૃપ ।
સર્વસંસારમુક્ત્યર્થમીશ્વરં શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૩૦૧ ॥
એષ ગુહ્યોપદેશસ્તે મયા દત્તો ગિરીશ્વર ।
અન્વીક્ષ્ય ચૈતદખિલં યથેષ્ટં કર્ત્તુમર્હસિ ॥ ૧૨।૩૦૨ ॥
અહં વૈ યાચિતા દેવૈઃ સંજાતા પરમેશ્વરાત્ ।
વિનિન્દ્ય દક્ષં પિતરં મહેશ્વરવિનિન્દકમ્ ॥ ૧૨।૩૦૩ ॥
ધર્મસંસ્થાપનાર્થાય તવારાધનકારણાત્ ।
મેનાદેહસમુત્પન્ના ત્વામેવ પિતરં શ્રિતા ॥ ૧૨।૩૦૪ ॥
સ ત્વં નિયોગાદ્દેવસ્ય બ્રહ્મણઃ પરમાત્મનઃ ।
પ્રિદાસ્યસે માં રુદ્રાય સ્વયંવરસમાગમે ॥ ૧૨।૩૦૫ ॥
તત્સંબન્ધાચ્ચ તે રાજન્ સર્વે દેવાઃ સવાસવાઃ ।
ત્વાં નમસ્યન્તિ વૈ તાત પ્રસીદતિ ચ શંકરઃ ॥ ૧૨।૩૦૬ ॥
તસ્માત્સર્વપ્રયત્નેન માં વિદ્ધીશ્વરગોચરામ્ ।
સમ્પૂજ્ય દેવમીશાનં શરણ્યં શરણં વ્રજ ॥ ૧૨।૩૦૭ ॥
સ એવમુક્તો ભગવાન્ દેવદેવ્યા ગિરીશ્વરઃ ।
પ્રણમ્ય શિરસા દેવીં પ્રાઞ્જલિઃ પુનરબ્રવીત્ ॥ ૧૨।૩૦૮ ॥
વિસ્તરેણ મહેશાનિ યોગં માહેશ્વરં પરમ્ ।
જ્ઞાનં વૈ ચાત્મનો યોગં સાધનાનિ પ્રચક્ષ્વ મે ॥ ૧૨।૩૦૯ ॥
તસ્યૈતત્ પરમં જ્ઞાનમાત્મયોગમુત્તમમ્ ।
યથાવદ્ વ્યાજહારેશાસાધનાનિચ વિસ્તરાત્ ॥ ૧૨।૩૧૦ ॥
નિશમ્ય વદનામ્ભોજાદ્ ગિરીન્દ્રો લોકપૂજિતઃ ।
લોકમાતુઃ પરં જ્ઞાનં યોગાસક્તોઽભવત્પુનઃ ॥ ૧૨।૩૧૧ ॥
પ્રદદૌ ચ મહેશાય પાર્વતીં ભાગ્યગૌરવાત્ ।
નિયોગાદ્બ્રહ્મણઃ સાધ્વીં દેવાનાં ચૈવ સંનિધૌ ॥ ૧૨।૩૧૨ ॥
ય ઇમં પઠતેઽધ્યાયં દેવ્યા માહાત્મ્યકીર્તનમ્ ।
શિવસ્ય સંનિધૌ ભક્ત્યા સુચિસ્તદ્ભાવભાવિતઃ ॥ ૧૨।૩૧૩ ॥
સર્વપાપવિનિર્મુક્તો દિવ્યયોગસમન્વિતઃ ।
ઉલ્લઙ્ઘ્ય બ્રહ્મણો લોકં દેવ્યાઃ સ્થાનમવાપ્નુયાત્ ॥ ૧૨।૩૧૪ ॥
યશ્ચૈતત્ પઠતિ સ્તોત્રં બ્રાહ્મણાનાં સમીપતઃ ।
સમાહિતમનાઃ સોઽપિ સર્વપાપૈઃ પ્રમુચ્યતે ॥ ૧૨।૩૧૫ ॥
નામ્નામષ્ટસહસ્રં તુ દેવ્યા યત્ સમુદીરિતમ્ ।
જ્ઞાત્વાઽર્કમણ્ડલગતાં સંભાવ્ય પરમેશ્વરીમ્ ॥ ૧૨।૩૧૬ ॥
અભ્યર્ચ્ય ગન્ધપુષ્પાદ્યૈર્ભક્તિયોગસમન્વિતઃ ।
સંસ્મરન્પરમં ભાવં દેવ્યા માહેશ્વરં પરમ્ ॥ ૧૨।૩૧૭ ॥
અનન્યમાનસો નિત્યં જપેદામરણાદ્ દ્વિજઃ ।
સોઽન્તકાલે સ્મૃતિં લબ્ધ્વા પરં બ્રહ્માધિગચ્છતિ ॥ ૧૨।૩૧૮ ॥
અથવા જાયતે વિપ્રો બ્રાહ્મણાનાં કુલે શુચૌ ।
પૂર્વસંસ્કારમાહાત્મ્યાદ્ બ્રહ્મવિદ્યામવાપ્નુયાત્ ॥ ૧૨।૩૧૯ ॥
સમ્પ્રાપ્ય યોગં પરમં દિવ્યં તત્ પારમેશ્વરમ્ ।
શાન્તઃ સર્વગાતો ભૂત્વા શિવસાયુજ્યમાપ્નુયાત્ ॥ ૧૨।૩૨૦ ॥
પ્રત્યેકં ચાથ નામાનિ જુહુયાત્ સવનત્રયમ્ ।
પૂતનાદિકૃતૈર્દોષૈર્ગ્રહદોષૈશ્ચ મુચ્યતે ॥ ૧૨।૩૨૧ ॥
જપેદ્ વાઽહરહર્નિત્યં સંવત્સરમતન્દ્રિતઃ ।
શ્રીકામઃ પાર્વતીં દેવીં પૂજયિત્વા વિધાનતઃ ॥ ૧૨।૩૨૨ ॥
સમ્પૂજ્ય પાર્શ્વતઃ શંભું ત્રિનેત્રં ભક્તિસંયુતઃ ।
લભતે મહતીં લક્ષ્મીં મહાદેવપ્રસાદતઃ ॥ ૧૨।૩૨૩ ॥
તસ્માત્ સર્વપ્રયત્નેન જપ્તવ્યં હિ દ્વિજાતિભિઃ ।
સર્વપાપાપનોદાર્થં દેવ્યા નામ સહસ્રકમ્ ॥ ૧૨।૩૨૪ ॥
પ્રસઙ્ગાત્ કથિતં વિપ્રા દેવ્યા માહાત્મ્યમુત્તમમ્ ।
અતઃ પરં પ્રજાસર્ગં ભૃગ્વાદીનાં નિબોધત ॥ ૧૨।૩૨૫ ॥
ઇતિ શ્રીકૂર્મપુરાણે ષટ્સાહસ્ત્ર્યાં સંહિતાયાં પૂર્વવિભાગે
દ્વાદશોઽધ્યાયઃ ॥ ૧૨ ॥