About the composition:
This sahasranAmastotra was composed by Vallabhacharya. There is an incident in the life of Gopinathji, elder son of Vallabhacharya, connected with his zeal towards Bhagavata Purana. It was a practice with him, right from his youth, to read Bhagavata Purana regularly. He was so obsessed with its reading that he would not even eat unless he would complete Bhagavata.
Very much worried about this adamant attitude of Gopinathji, Vallabhacharya had composed one Stotra (a poem
praising the greatness) containing one thousand names of Purna Purushottama, all extracted from Bhagavata
Purana, and advised his son to read this work daily so that he could have the same complete effect of reading Shri
Bhagavata Purana.
This Purushottama Sahasranama Stotra, is one of the original works of Vallabhacharya and is much venerated.
॥ Purushottamasahasranamastotram Malayalam Lyrics ॥
॥ ശ്രീപുരുഷോത്തമസഹസ്രനാമസ്തോത്രം ॥
വിനിയോഗഃ
പുരാണപുരുഷോ വിഷ്ണുഃ പുരുഷോത്തമ ഉച്യതേ ।
നാംനാം സഹസ്രം വക്ഷ്യാമി തസ്യ ഭാഗവതോദ്ധൃതം ॥ 1 ॥
യസ്യ പ്രസാദാദ്വാഗീശാഃ പ്രജേശാ വിഭവോന്നതാഃ ।
ക്ഷുദ്രാ അപി ഭവന്ത്യാശു ശ്രീകൃഷ്ണം തം നതോഽസ്ംയഹം ॥ 2 ॥
അനന്താ ഏവ കൃഷ്ണസ്യ ലീലാ നാമപ്രവര്‍തികാഃ ।
ഉക്താ ഭാഗവതേ ഗൂഹാഃ പ്രകടാ അപി കുത്രചിത് ॥ 3 ॥
അതസ്താനി പ്രവക്ഷ്യാമി നാമാനി മുരവൈരിണഃ ।
സഹസ്രം യൈസ്തു പഠിതൈഃ പഠിതം സ്യാച്ഛുകാമൃതം ॥ 4 ॥
കൃഷ്ണനാമസഹസ്രസ്യ ഋഷിരഗ്നിര്‍നിരൂപിതഃ ।
ഗായത്രീ ച തഥാ ഛന്ദോ ദേവതാ പുരുഷോത്തമഃ ॥ 5 ॥
വിനിയോഗഃ സമസ്തേഷു പുരുഷാര്‍ഥേഷു വൈ മതഃ ।
ബീജം ഭക്തപ്രിയഃ ശക്തിഃ സത്യവാഗുച്യതേ ഹരിഃ ॥ 6 ॥
ഭക്തോദ്ധരണയത്നസ്തു മന്ത്രോഽത്ര പരമോ മതഃ ।
അവതാരിതഭക്താംശഃ കീലകം പരികീര്‍തിതം ॥ 7 ॥
അസ്ത്രം സര്‍വസമര്‍ഥശ്ച ഗോവിന്ദഃ കവചം മതം ।
പുരുഷോ ധ്യാനമത്രോക്തഃ സിദ്ധിഃ ശരണസംസ്മൃതിഃ ॥ 8 ॥
അധികാരലീലാ
ശ്രീകൃഷ്ണഃ സച്ചിദാനന്ദോ നിത്യലീലാവിനോദകൃത് ।
സര്‍വാഗമവിനോദീ ച ലക്ഷ്മീശഃ പുരുഷോത്തമഃ ॥ 9 ॥
ആദികാലഃ സര്‍വകാലഃ കാലാത്മാ മായയാവൃതഃ ।
ഭക്തോദ്ധാരപ്രയത്നാത്മാ ജഗത്കര്‍താ ജഗന്‍മയഃ ॥ 10 ॥
നാമലീലാപരോ വിഷ്ണുര്‍വ്യാസാത്മാ ശുകമോക്ഷദഃ ।
വ്യാപിവൈകുണ്ഠദാതാ ച ശ്രീമദ്ഭാഗവതാഗമഃ ॥ 11 ॥
ശുകവാഗമൃതാബ്ധീന്ദുഃ ശൌനകാദ്യഖിലേഷ്ടദഃ ।
ഭക്തിപ്രവര്‍തകസ്ത്രാതാ വ്യാസചിന്താവിനാശകഃ ॥ 12 ॥
സര്‍വസിദ്ധാന്തവാഗാത്മാ നാരദാദ്യഖിലേഷ്ടദഃ ।
അന്തരാത്മാ ധ്യാനഗംയോ ഭക്തിരത്നപ്രദായകഃ ॥ 13 ॥
മുക്തോപസൃപ്യഃ പൂര്‍ണാത്മാ മുക്താനാം രതിവര്‍ധനഃ ।
ഭക്തകാര്യൈകനിരതോ ദ്രൌണ്യസ്ത്രവിനിവാരകഃ ॥ 14 ॥
ഭക്തസ്മയപ്രണേതാ ച ഭക്തവാക്പരിപാലകഃ ।
ബ്രഹ്മണ്യദേവോ ധര്‍മാത്മാ ഭക്താനാം ച പരീക്ഷകഃ ॥ 15 ॥
ആസന്നഹിതകര്‍താ ച മായാഹിതകരഃ പ്രഭുഃ ।
ഉത്തരാപ്രാണദാതാ ച ബ്രഹ്മാസ്ത്രവിനിവാരകഃ ॥ 16 ॥
സര്‍വതഃ പാണവപതിഃ പരീക്ഷിച്ഛുദ്ധികാരണം ।
ഗൂഹാത്മാ സര്‍വവേദേഷു ഭക്തൈകഹൃദയങ്ഗമഃ ॥ 17 ॥
കുന്തീസ്തുത്യഃ പ്രസന്നാത്മാ പരമാദ്ഭുതകാര്യകൃത് ।
ഭീഷ്മമുക്തിപ്രദഃ സ്വാമീ ഭക്തമോഹനിവാരകഃ ॥ 18 ॥
സര്‍വാവസ്ഥാസു സംസേവ്യഃ സമഃ സുഖഹിതപ്രദഃ ।
കൃതകൃത്യഃ സര്‍വസാക്ഷീ ഭക്തസ്ത്രീരതിവര്‍ധനഃ ॥ 19 ॥
സര്‍വസൌഭാഗ്യനിലയഃ പരമാശ്ചര്യരൂപധൃക് ।
അനന്യപുരുഷസ്വാമീ ദ്വാരകാഭാഗ്യഭാജനം ॥ 20 ॥
ബീജസംസ്കാരകര്‍താ ച പരീക്ഷിജ്ജാനപോഷകഃ ।
സര്‍വത്രപൂര്‍ണഗുണകഃ സര്‍വഭൂഷണഭൂഷിതഃ ॥ 21 ॥
സര്‍വലക്ഷണദാതാ ച ധൃതരാഷ്ട്രവിമുക്തിദഃ ।
സന്‍മാര്‍ഗരക്ഷകോ നിത്യം വിദുരപ്രീതിപൂരകഃ ॥ 22 ॥
ലീലാവ്യാമോഹകര്‍താ ച കാലധര്‍മപ്രവര്‍തകഃ ।
പാണവാനാം മോക്ഷദാതാ പരീക്ഷിദ്ഭാഗ്യവര്‍ധനഃ ॥ 23 ॥
കലിനിഗ്രഹകര്‍താ ച ധര്‍മാദീനാം ച പോഷകഃ ।
സത്സങ്ഗജാനഹേതുശ്ച ശ്രീഭാഗവതകാരണം ॥ 24 ॥
പ്രാകൃതാദൃഷ്ടമാര്‍ഗശ്ച ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ continued
ജ്ഞാന-സാധന-ലീലാ
॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ശ്രോതവ്യഃ സകലാഗമൈഃ ।
കീര്‍തിതവ്യഃ ശുദ്ധഭാവൈഃ സ്മര്‍തവ്യശ്ചാത്മവിത്തമൈഃ ॥ 25 ॥
അനേകമാര്‍ഗകര്‍താ ച നാനാവിധഗതിപ്രദഃ ।
പുരുഷഃ സകലാധാരഃ സത്ത്വൈകനിലയാത്മഭൂഃ ॥ 26 ॥
സര്‍വധ്യേയോ യോഗഗംയോ ഭക്ത്യാ ഗ്രാഹ്യഃ സുരപ്രിയഃ ।
ജന്‍മാദിസാര്‍ഥകകൃതിര്ലീലാകര്‍താ പതിഃ സതാം ॥ 27 ॥
ആദികര്‍താ തത്ത്വകര്‍താ സര്‍വകര്‍താ വിശാരദഃ ।
നാനാവതാരകര്‍താ ച ബ്രഹ്മാവിര്‍ഭാവകാരണം ॥ 28 ॥
ദശലീലാവിനോദീ ച നാനാസൃഷ്ടിപ്രവര്‍തകഃ ।
അനേകകല്‍പകര്‍താ ച സര്‍വദോഷവിവര്‍ജിതഃ ॥ 29 ॥
സര്‍ഗലീലാ
വൈരാഗ്യഹേതുസ്തീര്‍ഥാത്മാ സര്‍വതീര്‍ഥഫലപ്രദഃ ।
തീര്‍ഥശുദ്ധൈകനിലയഃ സ്വമാര്‍ഗപരിപോഷകഃ ॥ 30 ॥
തീര്‍ഥകീര്‍തിര്‍ഭക്തഗംയോ ഭക്താനുശയകാര്യകൃത് ।
ഭക്തതുല്യഃ സര്‍വതുല്യഃ സ്വേച്ഛാസര്‍വപ്രവര്‍തകഃ ॥ 31 ॥
ഗുണാതീതോഽനവദ്യാത്മാ സര്‍ഗലീലാപ്രവര്‍തകഃ ।
സാക്ഷാത്സര്‍വജഗത്കര്‍താ മഹദാദിപ്രവര്‍തകഃ ॥ 32 ॥
മായാപ്രവര്‍തകഃ സാക്ഷീ മായാരതിവിവര്‍ധനഃ ।
ആകാശാത്മാ ചതുര്‍മൂര്‍തിശ്ചതുര്‍ധാ ഭൂതഭാവനഃ ॥ 33 ॥
രജഃപ്രവര്‍തകോ ബ്രഹ്മാ മരീച്യാദിപിതാമഹഃ ।
വേദകര്‍താ യജ്ഞകര്‍താ സര്‍വകര്‍താഽമിതാത്മകഃ ॥ 34 ॥
അനേകസൃഷ്ടികര്‍താ ച ദശധാസൃഷ്ടികാരകഃ ।
യജ്ഞാങ്ഗോ യജ്ഞവാരാഹോ ഭൂധരോ ഭൂമിപാലകഃ ॥ 35 ॥
സേതുര്‍വിധരണോ ജൈത്രോ ഹിരണ്യാക്ഷാന്തകഃ സുരഃ ।
ദിതികശ്യപകാമൈകഹേതുസൃഷ്ടിപ്രവര്‍തകഃ ॥ 36 ॥
ദേവാഭയപ്രദാതാ ച വൈകുണ്ഠാധിപതിര്‍മഹാന്‍ ।
സര്‍വഗര്‍വപ്രഹാരീ ച സനകാദ്യഖിലാര്‍ഥദഃ ॥ 37 ॥
സര്‍വാശ്വാസനകര്‍താ ച ഭക്തതുല്യാഹവപ്രദഃ ।
കാലലക്ഷണഹേതുശ്ച സര്‍വാര്‍ഥജ്ഞാപകഃ പരഃ ॥ 38 ॥
ഭക്തോന്നതികരഃ സര്‍വപ്രകാരസുഖദായകഃ ।
നാനായുദ്ധപ്രഹരണോ ബ്രഹ്മശാപവിമോചകഃ ॥ 39 ॥
പുഷ്ടിസര്‍ഗപ്രണേതാ ച ഗുണസൃഷ്ടിപ്രവര്‍തകഃ ।
കര്‍ദമേഷ്ടപ്രദാതാ ച ദേവഹൂത്യഖിലാര്‍ഥദഃ ॥ 40 ॥
ശുക്ലനാരായണഃ സത്യകാലധര്‍മപ്രവര്‍തകഃ ।
ജ്ഞാനാവതാരഃ ശാന്താത്മാ കപിലഃ കാലനാശകഃ ॥ 41 ॥
ത്രിഗുണാധിപതിഃ സാങ്ഖ്യശാസ്ത്രകര്‍താ വിശാരദഃ ।
സര്‍ഗദൂഷണഹാരീ ച പുഷ്ടിമോക്ഷപ്രവര്‍തകഃ ॥ 42 ॥
ലൌകികാനന്ദദാതാ ച ബ്രഹ്മാനന്ദപ്രവര്‍തകഃ ।
ഭക്തിസിദ്ധാന്തവക്താ ച സഗുണജ്ഞാനദീപകഃ ॥ 43 ॥
ആത്മപ്രദഃ പൂര്‍ണകാമോ യോഗാത്മാ യോഗഭാവിതഃ ।
ജീവന്‍മുക്തിപ്രദഃ ശ്രീമാനന്യഭക്തിപ്രവര്‍തകഃ ॥ 44 ॥
കാലസാമര്‍ഥ്യദാതാ ച കാലദോഷനിവാരകഃ ।
ഗര്‍ഭോത്തമജ്ഞാനദാതാ കര്‍മമാര്‍ഗനിയാമകഃ ॥ 45 ॥
സര്‍വമാര്‍ഗനിരാകര്‍താ ഭക്തിമാര്‍ഗൈകപോഷകഃ ।
സിദ്ധിഹേതുഃ സര്‍വഹേതുഃ സര്‍വാശ്ചര്യൈകകാരണം ॥ 46 ॥
ചേതനാചേതനപതിഃ സമുദ്രപരിപൂജിതഃ ।
സാങ്ഖ്യാചാര്യസ്തുതഃ സിദ്ധപൂജിതഃ സര്‍വപൂജിതഃ ॥ 47 ॥
വിസര്‍ഗലീലാ
വിസര്‍ഗകര്‍താ സര്‍വേശഃ കോടിസൂര്യസമപ്രഭഃ ।
അനന്തഗുണഗംഭീരോ മഹാപുരുഷപൂജിതഃ ॥ 48 ॥
അനന്തസുഖദാതാ ച ബ്രഹ്മകോടിപ്രജാപതിഃ ।
സുധാകോടിസ്വാസ്ഥ്യഹേതുഃ കാമധുക്കോടികാമദഃ ॥ 49 ॥
സമുദ്രകോടിഗംഭീരസ്തീര്‍ഥകോടിസമാഹ്വയഃ ।
സുമേരുകോടിനിഷ്കമ്പഃ കോടിബ്രഹ്മാണ്ഡവിഗ്രഹഃ ॥ 50 ॥
കോട്യശ്വമേധപാപഘ്നോ വായുകോടിമഹാബലഃ ।
കോടീന്ദുജഗദാനന്ദീ ശിവകോടിപ്രസാദകൃത് ॥ 51 ॥
സര്‍വസദ്ഗുണമാഹാത്മ്യഃ സര്‍വസദ്ഗുണഭാജനം ।
മന്വാദിപ്രേരകോ ധര്‍മോ യജ്ഞനാരായണഃ പരഃ ॥ 52 ॥
ആകൂതിസൂനുര്‍ദേവേന്ദ്രോ രുചിജന്‍മാഽഭയപ്രദഃ ।
ദക്ഷിണാപതിരോജസ്വീ ക്രിയാശക്തിഃ പരായണഃ ॥ 53 ॥
ദത്താത്രേയോ യോഗപതിര്യോഗമാര്‍ഗപ്രവര്‍തകഃ ।
അനസൂയാഗര്‍ഭരത്നമൃഷിവംശവിവര്‍ധനഃ ॥ 54 ॥
ഗുണത്രയവിഭാഗജ്ഞശ്ചതുര്‍വര്‍ഗവിശാരദഃ ।
നാരായണോ ധര്‍മസൂനുര്‍മൂര്‍തിപുണ്യയശസ്കരഃ ॥ 55 ॥
സഹസ്രകവചച്ഛേദീ തപഃസാരോ നരപ്രിയഃ ।
വിശ്വാനന്ദപ്രദഃ കര്‍മസാക്ഷീ ഭാരതപൂജിതഃ ॥ 56 ॥
അനന്താദ്ഭുതമാഹാത്മ്യോ ബദരീസ്ഥാനഭൂഷണം ।
ജിതകാമോ ജിതക്രോധോ ജിതസങ്ഗോ ജിതേന്ദ്രിയഃ ॥ 57 ॥
ഉര്‍വശീപ്രഭവഃ സ്വര്‍ഗസുഖദായീ സ്ഥിതിപ്രദഃ ।
അമാനീ മാനദോ ഗോപ്താ ഭഗവച്ഛാസ്ത്രബോധകഃ ॥ 58 ॥
ബ്രഹ്മാദിവന്ദ്യോ ഹംസശ്രീര്‍മായാവൈഭവകാരണം ।
വിവിധാനന്തസര്‍ഗാത്മാ വിശ്വപൂരണതത്പരഃ ॥ 59 ॥
യജ്ഞജീവനഹേതുശ്ച യജ്ഞസ്വാമീഷ്ടബോധകഃ ।
നാനാസിദ്ധാന്തഗംയശ്ച സപ്തതന്തുശ്ച ഷഡ്ഗുണഃ ॥ 60 ॥
പ്രതിസര്‍ഗജഗത്കര്‍താ നാനാലീലാവിശാരദഃ ।
ധ്രുവപ്രിയോ ധ്രുവസ്വാമീ ചിന്തിതാധികദായകഃ ॥ 61 ॥
ദുര്ലഭാനന്തഫലദോ ദയാനിധിരമിത്രഹാ ।
അങ്ഗസ്വാമീ കൃപാസാരോ വൈന്യോ ഭൂമിനിയാമകഃ ॥ 62 ॥
ഭൂമിദോഗ്ധാ പ്രജാപ്രാണപാലനൈകപരായണഃ ।
യശോദാതാ ജ്ഞാനദാതാ സര്‍വധര്‍മപ്രദര്‍ശകഃ ॥ 63 ॥
പുരഞ്ജനോ ജഗന്‍മിത്രം വിസര്‍ഗാന്തപ്രദര്‍ശകഃ ।
പ്രചേതസാം പതിശ്ചിത്രഭക്തിഹേതുര്‍ജനാര്‍ദനഃ ॥ 64 ॥
സ്മൃതിഹേതുബ്രഹ്മഭാവസായുജ്യാദിപ്രദഃ ശുഭഃ ।
വിജയീ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ continued
സ്ഥാനലീലാ
॥ ॥ സ്ഥിതിലീലാബ്ധിരച്യുതോ വിജയപ്രദഃ ॥ 65 ॥
സ്വസാമര്‍ഥ്യപ്രദോ ഭക്തകീര്‍തിഹേതുരധോക്ഷജഃ ।
പ്രിയവ്രതപ്രിയസ്വാമീ സ്വേച്ഛാവാദവിശാരദഃ ॥ 66 ॥
സങ്ഗ്യഗംയഃ സ്വപ്രകാശഃ സര്‍വസങ്ഗവിവര്‍ജിതഃ ।
ഇച്ഛായാം ച സമര്യാദസ്ത്യാഗമാത്രോപലംഭനഃ ॥ 67 ॥
അചിന്ത്യകാര്യകര്‍താ ച തര്‍കാഗോചരകാര്യകൃത് ।
ശൃങ്ഗാരരസമര്യാദാ ആഗ്നീധ്രരസഭാജനം ॥ 68 ॥
നാഭീഷ്ടപൂരകഃ കര്‍മമര്യാദാദര്‍ശനോത്സുകഃ ।
സര്‍വരൂപോഽദ്ഭുതതമോ മര്യാദാപുരുഷോത്തമഃ ॥ 69 ॥
സര്‍വരൂപേഷു സത്യാത്മാ കാലസാക്ഷീ ശശിപ്രഭഃ ।
മേരുദേവീവ്രതഫലമൃഷഭോ ഭഗലക്ഷണഃ ॥ 70 ॥
ജഗത്സന്തര്‍പകോ മേഘരൂപീ ദേവേന്ദ്രദര്‍പഹാ ।
ജയന്തീപതിരത്യന്തപ്രമാണാശേഷലൌകികഃ ॥ 71 ॥
ശതധാന്യസ്തഭൂതാത്മാ ശതാനന്ദോ ഗുണപ്രസൂഃ ।
വൈഷ്ണവോത്പാദനപരഃ സര്‍വധര്‍മോപദേശകഃ ॥ 72 ॥
പരഹംസക്രിയാഗോപ്താ യോഗചര്യാപ്രദര്‍ശകഃ ।
ചതുര്‍ഥാശ്രമനിര്‍ണേതാ സദാനന്ദശരീരവാന്‍ ॥ 73 ॥
പ്രദര്‍ശിതാന്യധര്‍മശ്ച ഭരതസ്വാംയപാരകൃത് ।
യഥാവത്കര്‍മകര്‍താ ച സങ്ഗാനിഷ്ടപ്രദര്‍ശകഃ ॥ 74 ॥
ആവശ്യകപുനര്‍ജന്‍മകര്‍മമാര്‍ഗപ്രദര്‍ശകഃ ।
യജ്ഞരൂപമൃഗഃ ശാന്തഃ സഹിഷ്ണുഃ സത്പരാക്രമഃ ॥ 75 ॥
രഹൂഗണഗതിജ്ഞശ്ച രഹൂഗണവിമോചകഃ ।
ഭവാടവീതത്ത്വവക്താ ബഹിര്‍മുഖഹിതേ രതഃ ॥ 76 ॥
ഗയസ്വാമീ സ്ഥാനവംശകര്‍താ സ്ഥാനവിഭേദകൃത് ।
പുരുഷാവയവോ ഭൂമിവിശേഷവിനിരൂപകഃ ॥ 77 ॥
ജംബൂദ്വീപപതിര്‍മേരുനാഭിപദ്മരുഹാശ്രയഃ ।
നാനാവിഭൂതിലീലാഢ്യോ ഗങ്ഗോത്പത്തിനിദാനകൃത് ॥ 78 ॥
ഗങ്ഗാമാഹാത്മ്യഹേതുശ്ച ഗങ്ഗാരൂപോഽതിഗൂഢകൃത് ।
വൈകുണ്ഠദേഹഹേത്വംബുജന്‍മകൃത് സര്‍വപാവനഃ ॥ 79 ॥
ശിവസ്വാമീ ശിവോപാസ്യോ ഗൂഢഃ സങ്കര്‍ഷണാത്മകഃ ।
സ്ഥാനരക്ഷാര്‍ഥമത്സ്യാദിരൂപഃ സര്‍വൈകപൂജിതഃ ॥ 80 ॥
ഉപാസ്യനാനാരൂപാത്മാ ജ്യോതീരൂപോ ഗതിപ്രദഃ ।
സൂര്യനാരായണോ വേദകാന്തിരുജ്ജ്വലവേഷധൃക് ॥ 81 ॥
ഹംസോഽന്തരിക്ഷഗമനഃ സര്‍വപ്രസവകാരണം ।
ആനന്ദകര്‍താ വസുദോ ബുധോ വാക്പതിരുജ്ജ്വലഃ ॥ 82 ॥
കാലാത്മാ കാലകാലശ്ച കാലച്ഛേദകൃദുത്തമഃ ।
ശിശുമാരഃ സര്‍വമൂര്‍തിരാധിദൈവികരൂപധൃക് ॥ 83 ॥
അനന്തസുഖഭോഗാഢ്യോ വിവരൈശ്വര്യഭാജനം ।
സങ്കര്‍ഷണോ ദൈത്യപതിഃ സര്‍വാധാരോ ബൃഹദ്വപുഃ ॥ 84 ॥
അനന്തനരകച്ഛേദീ സ്മൃതിമാത്രാര്‍തിനാശനഃ ।
സര്‍വാനുഗ്രഹകര്‍താ ച ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ continued
പോഷണ-പുഷ്ടി-ലീലാ
॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ മര്യാദാഭിന്നശാസ്ത്രകൃത് ॥ 85 ॥
കാലാന്തകഭയച്ഛേദീ നാമസാമര്‍ഥ്യരൂപധൃക് ।
ഉദ്ധാരാനര്‍ഹഗോപ്ത്രാത്മാ നാമാദിപ്രേരകോത്തമഃ ॥ 86 ॥
അജാമിലമഹാദുഷ്ടമോചകോഽഘവിമോചകഃ ।
ധര്‍മവക്താഽക്ലിഷ്ടവക്താ വിഷ്ണുധര്‍മസ്വരൂപധൃക് ॥ 87 ॥
സന്‍മാര്‍ഗപ്രേരകോ ധര്‍താ ത്യാഗഹേതുരധോക്ഷജഃ ।
വൈകുണ്ഠപുരനേതാ ച ദാസസംവൃദ്ധികാരകഃ ॥ 88 ॥
ദക്ഷപ്രസാദകൃദ്ധംസഗുഹ്യസ്തുതിവിഭാവനഃ ।
സ്വാഭിപ്രായപ്രവക്താ ച മുക്തജീവപ്രസൂതികൃത് ॥ 89 ॥
നാരദപ്രേരണാത്മാ ച ഹര്യശ്വബ്രഹ്മഭാവനഃ ।
ശബലാശ്വഹിതോ ഗൂഢവാക്യാര്‍ഥജ്ഞാപനക്ഷമഃ ॥ 90 ॥
ഗൂഢാര്‍ഥജ്ഞാപനഃ സര്‍വമോക്ഷാനന്ദപ്രതിഷ്ഠിതഃ ।
പുഷ്ടിപ്രരോഹഹേതുശ്ച ദാസൈകജ്ഞാതഹൃദ്ഗതഃ ॥ 91 ॥
ശാന്തികര്‍താ സുഹിതകൃത് സ്ത്രീപ്രസൂഃ സര്‍വകാമധുക് ।
പുഷ്ടിവംശപ്രണേതാ ച വിശ്വരൂപേഷ്ടദേവതാ ॥ 92 ॥
കവചാത്മാ പാലനാത്മാ വര്‍മോപചിതികാരണം ।
വിശ്വരൂപശിരശ്ഛേദീ ത്വാഷ്ട്രയജ്ഞവിനാശകഃ ॥ 93 ॥
വൃത്രസ്വാമീ വൃത്രഗംയോ വൃത്രവ്രതപരായണഃ ।
വൃത്രകീര്‍തിര്‍വൃത്രമോക്ഷോ മഘവത്പ്രാണരക്ഷകഃ ॥ 94 ॥
അശ്വമേധഹവിര്‍ഭോക്താ ദേവേന്ദ്രാമീവനാശകഃ ।
സംസാരമോചകശ്ചിത്രകേതുബോധനതത്പരഃ ॥ 95 ॥
മന്ത്രസിദ്ധിഃ സിദ്ധിഹേതുഃ സുസിദ്ധിഫലദായകഃ ।
മഹാദേവതിരസ്കര്‍താ ഭക്ത്യൈ പൂര്‍വാര്‍ഥനാശകഃ ॥ 96 ॥
ദേവബ്രാഹ്മണവിദ്വേഷവൈമുഖ്യജ്ഞാപകഃ ശിവഃ ।
ആദിത്യോ ദൈത്യരാജശ്ച മഹത്പതിരചിന്ത്യകൃത് ॥ 97 ॥
മരുതാം ഭേദകസ്ത്രാതാ വ്രതാത്മാ പുമ്പ്രസൂതികൃത് ।
ഊതിലീലാ
കര്‍മാത്മാ വാസനാത്മാ ച ഊതിലീലാപരായണഃ ॥ 98 ॥
സമദൈത്യസുരഃ സ്വാത്മാ വൈഷംയജ്ഞാനസംശ്രയഃ ।
ദേഹാദ്യുപാധിരഹിതഃ സര്‍വജ്ഞഃ സര്‍വഹേതുവിദ് ॥ 99 ॥
ബ്രഹ്മവാക്സ്ഥാപനപരഃ സ്വജന്‍മാവധികാര്യകൃത് ।
സദസദ്വാസനാഹേതുസ്ത്രിസത്യോ ഭക്തമോചകഃ ॥ 100 ॥
ഹിരണ്യകശിപുദ്വേഷീ പ്രവിഷ്ടാത്മാഽതിഭീഷണഃ ।
ശാന്തിജ്ഞാനാദിഹേതുശ്ച പ്രഹ്ലാദോത്പത്തികാരണം ॥ 101 ॥
ദൈത്യസിദ്ധാന്തസദ്വക്താ തപഃസാര ഉദാരധീഃ ।
ദൈത്യഹേതുപ്രകടനോ ഭക്തിചിഹ്നപ്രകാശകഃ ॥ 102 ॥
സദ്ദ്വേഷഹേതുഃ സദ്ദ്വേഷവാസനാത്മാ നിരന്തരഃ ।
നൈഷ്ഠുര്യസീമാ പ്രഹ്ലാദവത്സലഃ സങ്ഗദോഷഹാ ॥ 103 ॥
മഹാനുഭാവഃ സാകാരഃ സര്‍വാകാരഃ പ്രമാണഭൂഃ ।
സ്തംഭപ്രസൂതിര്‍നൃഹരിര്‍നൃസിംഹോ ഭീമവിക്രമഃ ॥ 104 ॥
വികടാസ്യോ ലലജ്ജിഹ്വോ നഖശസ്ത്രോ ജവോത്കടഃ ।
ഹിരണ്യകശിപുച്ഛേദീ ക്രൂരദൈത്യനിവാരകഃ ॥ 105 ॥
സിംഹാസനസ്ഥഃ ക്രോധാത്മാ ലക്ഷ്മീഭയവിവര്‍ധനഃ ।
ബ്രഹ്മാദ്യത്യന്തഭയഭൂരപൂര്‍വാചിന്ത്യരൂപധൃക് ॥ 106 ॥
ഭക്തൈകശാന്തഹൃദയോ ഭക്തസ്തുത്യഃ സ്തുതിപ്രിയഃ ।
ഭക്താങ്ഗലേഹനോദ്ധൂതക്രോധപുങ്ജഃ പ്രശാന്തധീഃ ॥ 107 ॥
സ്മൃതിമാത്രഭയത്രാതാ ബ്രഹ്മബുദ്ധിപ്രദായകഃ ।
ഗോരൂപധാര്യമൃതപാഃ ശിവകീര്‍തിവിവര്‍ധനഃ ॥ 108 ॥
ധര്‍മാത്മാ സര്‍വകര്‍മാത്മാ വിശേഷാത്മാഽഽശ്രമപ്രഭുഃ ।
സംസാരമഗ്നസ്വോദ്ധര്‍താ സന്‍മാര്‍ഗാഖിലതത്ത്വവാക് ॥ 109 ॥
ആചാരാത്മാ സദാചാരഃ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ continued
മന്വന്തരലീലാ
॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥ ॥മന്വന്തരവിഭാവനഃ ।
സ്മൃത്യാഽശേഷാശുഭഹരോ ഗജേന്ദ്രസ്മൃതികാരണം ॥ 110 ॥
ജാതിസ്മരണഹേത്വൈകപൂജാഭക്തിസ്വരൂപദഃ ।
യജ്ഞോ ഭയാന്‍മനുത്രാതാ വിഭുര്‍ബ്രഹ്മവ്രതാശ്രയഃ ॥ 111 ॥
സത്യസേനോ ദുഷ്ടഘാതീ ഹരിര്‍ഗജവിമോചകഃ ।
വൈകുണ്ഠോ ലോകകര്‍താ ച അജിതോഽമൃതകാരണം ॥ 112 ॥
ഉരുക്രമോ ഭൂമിഹര്‍താ സാര്‍വഭൌമോ ബലിപ്രിയഃ ।
വിഭുഃ സര്‍വഹിതൈകാത്മാ വിഷ്വക്സേനഃ ശിവപ്രിയഃ ॥ 113 ॥
ധര്‍മസേതുര്ലോകധൃതിഃ സുധാമാന്തരപാലകഃ ।
ഉപഹര്‍താ യോഗപതിര്‍ബൃഹദ്ഭാനുഃ ക്രിയാപതിഃ ॥ 114 ॥
ചതുര്‍ദശപ്രമാണാത്മാ ധര്‍മോ മന്വാദിബോധകഃ ।
ലക്ഷ്മീഭോഗൈകനിലയോ ദേവമന്ത്രപ്രദായകഃ ॥ 115 ॥
ദൈത്യവ്യാമോഹകഃ സാക്ഷാദ്ഗരുഡസ്കന്ധസംശ്രയഃ ।
ലീലാമന്ദരധാരീ ച ദൈത്യവാസുകിപൂജിതഃ ॥ 116 ॥
സമുദ്രോന്‍മഥനായത്തോഽവിഘ്നകര്‍താ സ്വവാക്യകൃത് ।
ആദികൂര്‍മഃ പവിത്രാത്മാ മന്ദരാഘര്‍ഷണോത്സുകഃ ॥ 117 ॥
ശ്വാസൈജദബ്ധിവാര്‍വീചിഃ കല്‍പാന്താവധികാര്യകൃത് ।
ചതുര്‍ദശമഹാരത്നോ ലക്ഷ്മീസൌഭാഗ്യവര്‍ധനഃ ॥ 118 ॥
ധന്വന്തരിഃ സുധാഹസ്തോ യജ്ഞഭോക്താഽഽര്‍തിനാശനഃ ।
ആയുര്‍വേദപ്രണേതാ ച ദേവദൈത്യാഖിലാര്‍ചിതഃ ॥ 119 ॥
ബുദ്ധിവ്യാമോഹകോ ദേവകാര്യസാധനതത്പരഃ ।
സ്ത്രീരൂപോ മായയാ വക്താ ദൈത്യാന്തഃകരണപ്രിയഃ ॥ 120 ॥
പായിതാമൃതദേവാംശോ യുദ്ധഹേതുസ്മൃതിപ്രദഃ ।
സുമാലിമാലിവധകൃന്‍മാല്യവത്പ്രാണഹാരകഃ ॥ 121 ॥
കാലനേമിശിരശ്ഛേദീ ദൈത്യയജ്ഞവിനാശകഃ ।
ഇന്ദ്രസാമര്‍ഥ്യദാതാ ച ദൈത്യശേഷസ്ഥിതിപ്രിയഃ ॥ 122 ॥
ശിവവ്യാമോഹകോ മായീ ഭൃഗുമന്ത്രസ്വശക്തിദഃ ।
ബലിജീവനകര്‍താ ച സ്വര്‍ഗഹേതുര്‍വ്രതാര്‍ചിതഃ ॥ 123 ॥
അദിത്യാനന്ദകര്‍താ ച കശ്യപാദിതിസംഭവഃ ।
ഉപേന്ദ്ര ഇന്ദ്രാവരജോ വാമനബ്രഹ്മരൂപധൃക് ॥ 124 ॥
ബ്രഹ്മാദിസേവിതവപുര്യജ്ഞപാവനതത്പരഃ ।
യാച്ഞോപദേശകര്‍താ ച ജ്ഞാപിതാശേഷസംസ്ഥിതിഃ ॥ 125 ॥
സത്യാര്‍ഥപ്രേരകഃ സര്‍വഹര്‍താ ഗര്‍വവിനാശകഃ ।
ത്രിവിക്രമസ്ത്രിലോകാത്മാ വിശ്വമൂര്‍തിഃ പൃഥുശ്രവാഃ ॥ 126 ॥
പാശബദ്ധബലിഃ സര്‍വദൈത്യപക്ഷോപമര്‍ദകഃ ।
സുതലസ്ഥാപിതബലിഃ സ്വര്‍ഗാധികസുഖപ്രദഃ ॥ 127 ॥
കര്‍മസമ്പൂര്‍തികര്‍താ ച സ്വര്‍ഗസംസ്ഥാപിതാമരഃ ।
ജ്ഞാതത്രിവിധധര്‍മാത്മാ മഹാമീനോഽബ്ധിസംശ്രയഃ ॥ 128 ॥
സത്യവ്രതപ്രിയോ ഗോപ്താ മത്സ്യമൂര്‍തിധൃതശ്രുതിഃ ।
ശൃങ്ഗബദ്ധധൃതക്ഷോണിഃ സര്‍വാര്‍ഥജ്ഞാപകോ ഗുരുഃ ॥ 129 ॥
ഈശാനുകഥാലീലാ
ഈശസേവകലീലാത്മാ സൂര്യവംശപ്രവര്‍തകഃ ।
സോമവംശോദ്ഭവകരോ മനുപുത്രഗതിപ്രദഃ ॥ 130 ॥
അംബരീഷപ്രിയഃ സാധുര്‍ദുര്‍വാസോഗര്‍വനാശകഃ ।
ബ്രഹ്മശാപോപസംഹര്‍താ ഭക്തകീര്‍തിവിവര്‍ധനഃ ॥ 131 ॥
ഇക്ഷ്വാകുവംശജനകഃ സഗരാദ്യഖിലാര്‍ഥദഃ ।
ഭഗീരഥമഹായത്നോ ഗങ്ഗാധൌതാങ്ഘ്രിപങ്കജഃ ॥ 132 ॥
ബ്രഹ്മസ്വാമീ ശിവസ്വാമീ സഗരാത്മജമുക്തിദഃ ।
ഖട്വാങ്ഗമോക്ഷഹേതുശ്ച രഘുവംശവിവര്‍ധനഃ ॥ 133 ॥
രഘുനാഥോ രാമചന്ദ്രോ രാമഭദ്രോ രഘുപ്രിയഃ ।
അനന്തകീര്‍തിഃ പുണ്യാത്മാ പുണ്യശ്ലോകൈകഭാസ്കരഃ ॥ 134 ॥
കോശലേന്ദ്രഃ പ്രമാണാത്മാ സേവ്യോ ദശരഥാത്മജഃ ।
ലക്ഷ്മണോ ഭരതശ്ചൈവ ശത്രുഘ്നോ വ്യൂഹവിഗ്രഹഃ ॥ 135 ॥
വിശ്വാമിത്രപ്രിയോ ദാന്തസ്താഡകാവധമോക്ഷദഃ ।
വായവ്യാസ്ത്രാബ്ധിനിക്ഷിപ്തമാരീചശ്ച സുബാഹുഹാ ॥ 136 ॥
വൃഷധ്വജധനുര്‍ഭങ്ഗപ്രാപ്തസീതാമഹോത്സവഃ ।
സീതാപതിര്‍ഭൃഗുപതിഗര്‍വപര്‍വതനാശകഃ ॥ 137 ॥
അയോധ്യാസ്ഥമഹാഭോഗയുക്തലക്ഷ്മീവിനോദവാന്‍ ।
കൈകേയീവാക്യകര്‍താ ച പിതൃവാക്പരിപാലകഃ ॥ 138 ॥
വൈരാഗ്യബോധകോഽനന്യസാത്ത്വികസ്ഥാനബോധകഃ ।
അഹല്യാദുഃഖഹാരീ ച ഗുഹസ്വാമീ സലക്ഷ്മണഃ ॥ 139 ॥
ചിത്രകൂടപ്രിയസ്ഥാനോ ദണ്ഡകാരണ്യപാവനഃ ।
ശരഭങ്ഗസുതീക്ഷ്ണാദിപൂജിതോഽഗസ്ത്യഭാഗ്യഭൂഃ ॥ 140 ॥
ഋഷിസമ്പ്രാര്‍ഥിതകൃതിര്‍വിരാധവധപണ്ഡിതഃ ।
ഛിന്നശൂര്‍പണഖാനാസഃ ഖരദൂഷണഘാതകഃ ॥ 141 ॥
ഏകബാണഹതാനേകസഹസ്രബലരാക്ഷസഃ ।
മാരീചഘാതീ നിയതസീതാസംബന്ധശോഭിതഃ ॥ 142 ॥
സീതാവിയോഗനാട്യശ്ച ജടായുര്‍വധമോക്ഷദഃ ।
ശബരീപൂജിതോ ഭക്തഹനുമത്പ്രമുഖാവൃതഃ ॥ 143 ॥
ദുന്ദുഭ്യസ്ഥിപ്രഹരണഃ സപ്തതാലവിഭേദനഃ ।
സുഗ്രീവരാജ്യദോ വാലിഘാതീ സാഗരശോഷണഃ ॥ 144 ॥
സേതുബന്ധനകര്‍താ ച വിഭീഷണഹിതപ്രദഃ ।
രാവണാദിശിരശ്ഛേദീ രാക്ഷസാഘൌഘനാശകഃ ॥ 145 ॥
സീതാഽഭയപ്രദാതാ ച പുഷ്പകാഗമനോത്സുകഃ ।
അയോധ്യാപതിരത്യന്തസര്‍വലോകസുഖപ്രദഃ ॥ 146 ॥
മഥുരാപുരനിര്‍മാതാ സുകൃതജ്ഞസ്വരൂപദഃ ।
ജനകജ്ഞാനഗംയശ്ച ഐലാന്തപ്രകടശ്രുതിഃ ॥ 147 ॥
ഹൈഹയാന്തകരോ രാമോ ദുഷ്ടക്ഷത്രവിനാശകഃ ।
സോമവംശഹിതൈകാത്മാ യദുവംശവിവര്‍ധനഃ ॥ 148 ॥
നിരോധലീലാ
പരബ്രഹ്മാവതരണഃ കേശവഃ ക്ലേശനാശനഃ ।
ഭൂമിഭാരാവതരണോ ഭക്താര്‍ഥാഖിലമാനസഃ ॥ 149 ॥
സര്‍വഭക്തനിരോധാത്മാ ലീലാനന്തനിരോധകൃത് ।
ഭൂമിഷ്ഠപരമാനന്ദോ ദേവകീശുദ്ധികാരണം ॥ 150 ॥
വസുദേവജ്ഞാനനിഷ്ഠസമജീവനിവാരകഃ ।
സര്‍വവൈരാഗ്യകരണസ്വലീലാധാരശോധകഃ ॥ 151 ॥
മായാജ്ഞാപനകര്‍താ ച ശേഷസംഭാരസംഭൃതിഃ ।
ഭക്തക്ലേശപരിജ്ഞാതാ തന്നിവാരണതത്പരഃ ॥ 152 ॥
ആവിഷ്ടവസുദേവാംശോ ദേവകീഗര്‍ഭഭൂഷണം ।
പൂര്‍ണതേജോമയഃ പൂര്‍ണഃ കംസാധൃഷ്യപ്രതാപവാന്‍ ॥ 153 ॥
വിവേകജ്ഞാനദാതാ ച ബ്രഹ്മാദ്യഖിലസംസ്തുതഃ ।
സത്യോ ജഗത്കല്‍പതരുര്‍നാനാരൂപവിമോഹനഃ ॥ 154 ॥
ഭക്തിമാര്‍ഗപ്രതിഷ്ഠാതാ വിദ്വന്‍മോഹപ്രവര്‍തകഃ ।
മൂലകാലഗുണദ്രഷ്ടാ നയനാനന്ദഭാജനം ॥ 155 ॥
വസുദേവസുഖാബ്ധിശ്ച ദേവകീനയനാമൃതം ।
പിതൃമാതൃസ്തുതഃ പൂര്‍വസര്‍വവൃത്താന്തബോധകഃ ॥ 156 ॥
ഗോകുലാഗതിലീലാപ്തവസുദേവകരസ്ഥിതിഃ ।
സര്‍വേശത്വപ്രകടനോ മായാവ്യത്യയകാരകഃ ॥ 157 ॥
ജ്ഞാനമോഹിതദുഷ്ടേശഃ പ്രപഞ്ചാസ്മൃതികാരണം ।
യശോദാനന്ദനോ നന്ദഭാഗ്യഭൂഗോകുലോത്സവഃ ॥ 158 ॥
നന്ദപ്രിയോ നന്ദസൂനുര്യശോദായാഃ സ്തനന്ധയഃ ।
പൂതനാസുപയഃപാതാ മുഗ്ധഭാവാതിസുന്ദരഃ ॥ 159 ॥
സുന്ദരീഹൃദയാനന്ദോ ഗോപീമന്ത്രാഭിമന്ത്രിതഃ ।
ഗോപാലാശ്ചര്യരസകൃത് ശകടാസുരഖണ്ഡനഃ ॥ 160 ॥
നന്ദവ്രജജനാനന്ദീ നന്ദഭാഗ്യമഹോദയഃ ।
തൃണാവര്‍തവധോത്സാഹോ യശോദാജ്ഞാനവിഗ്രഹഃ ॥ 161 ॥
ബലഭദ്രപ്രിയഃ കൃഷ്ണഃ സങ്കര്‍ഷണസഹായവാന്‍ ।
രാമാനുജോ വാസുദേവോ ഗോഷ്ഠാങ്ഗണഗതിപ്രിയഃ ॥ 162 ॥
കിങ്കിണീരവഭാവജ്ഞോ വത്സപുച്ഛാവലംബനഃ ।
നവനീതപ്രിയോ ഗോപീമോഹസംസാരനാശകഃ ॥ 163 ॥
ഗോപബാലകഭാവജ്ഞശ്ചൌര്യവിദ്യാവിശാരദഃ ।
മൃത്സ്നാഭക്ഷണലീലാസ്യമാഹാത്മ്യജ്ഞാനദായകഃ ॥ 164 ॥
ധരാദ്രോണപ്രീതികര്‍താ ദധിഭാണ്ഡവിഭേദനഃ ।
ദാമോദരോ ഭക്തവശ്യോ യമലാര്‍ജുനഭഞ്ജനഃ ॥ 165 ॥
ബൃഹദ്വനമഹാശ്ചര്യോ വൃന്ദാവനഗതിപ്രിയഃ ।
വത്സഘാതീ ബാലകേലിര്‍ബകാസുരനിഷൂദനഃ ॥ 166 ॥
അരണ്യഭോക്താഽപ്യഥവാ ബാലലീലാപരായണഃ ।
പ്രോത്സാഹജനകശ്ചൈവമഘാസുരനിഷൂദനഃ ॥ 167 ॥
വ്യാലമോക്ഷപ്രദഃ പുഷ്ടോ ബ്രഹ്മമോഹപ്രവര്‍ധനഃ ।
അനന്തമൂര്‍തിഃ സര്‍വാത്മാ ജങ്ഗമസ്ഥാവരാകൃതിഃ ॥ 168 ॥
ബ്രഹ്മമോഹനകര്‍താ ച സ്തുത്യ ആത്മാ സദാപ്രിയഃ ।
പൌഗണ്ഡലീലാഭിരതിര്‍ഗോചാരണപരായണഃ ॥ 169 ॥
വൃന്ദാവനലതാഗുല്‍മവൃക്ഷരൂപനിരൂപകഃ ।
നാദബ്രഹ്മപ്രകടനോ വയഃപ്രതികൃതിസ്വനഃ ॥ 170 ॥
ബര്‍ഹിനൃത്യാനുകരണോ ഗോപാലാനുകൃതിസ്വനഃ ।
സദാചാരപ്രതിഷ്ഠാതാ ബലശ്രമനിരാകൃതിഃ ॥ 171 ॥
തരുമൂലകൃതാശേഷതല്‍പശായീ സഖിസ്തുതഃ ।
ഗോപാലസേവിതപദഃ ശ്രീലാലിതപദാംബുജഃ ॥ 172 ॥
ഗോപസമ്പ്രാര്‍ഥിതഫലദാനനാശിതധേനുകഃ ।
കാലീയഫണിമാണിക്യരഞ്ജിതശ്രീപദാംബുജഃ ॥ 173 ॥
ദൃഷ്ടിസങ്ജീവിതാശേഷഗോപഗോഗോപികാപ്രിയഃ ।
ലീലാസമ്പീതദാവാഗ്നിഃ പ്രലംബവധപണ്ഡിതഃ ॥ 174 ॥
ദാവാഗ്ന്യാവൃതഗോപാലദൃഷ്ട്യാച്ഛാദനവഹ്നിപഃ ।
വര്‍ഷാശരദ്വിഭൂതിശ്രീര്‍ഗോപീകാമപ്രബോധകഃ ॥ 175 ॥
ഗോപീരത്നസ്തുതാശേഷവേണുവാദ്യവിശാരദഃ ।
കാത്യായനീവ്രതവ്യാജസര്‍വഭാവാശ്രിതാങ്ഗനഃ ॥ 176 ॥
സത്സങ്ഗതിസ്തുതിവ്യാജസ്തുതവൃന്ദാവനാങ്ഘ്രിപഃ ।
ഗോപക്ഷുച്ഛാന്തിസംവ്യാജവിപ്രഭാര്യാപ്രസാദകൃത് ॥ 177 ॥
ഹേതുപ്രാപ്തേന്ദ്രയാഗസ്വകാര്യഗോസവബോധകഃ ।
ശൈലരൂപകൃതാശേഷരസഭോഗസുഖാവഹഃ ॥ 178 ॥
ലീലാഗോവര്‍ധനോദ്ധാരപാലിതസ്വവ്രജപ്രിയഃ ।
ഗോപസ്വച്ഛന്ദലീലാര്‍ഥഗര്‍ഗവാക്യാര്‍ഥബോധകഃ ॥ 179 ॥
ഇന്ദ്രധേനുസ്തുതിപ്രാപ്തഗോവിന്ദേന്ദ്രാഭിധാനവാന്‍ ।
വ്രതാദിധര്‍മസംസക്തനന്ദക്ലേശവിനാശകഃ ॥ 180 ॥
നന്ദാദിഗോപമാത്രേഷ്ടവൈകുണ്ഠഗതിദായകഃ ।
വേണുവാദസ്മരക്ഷോഭമത്തഗോപീവിമുക്തിദഃ ॥ 181 ॥
സര്‍വഭാവപ്രാപ്തഗോപീസുഖസംവര്‍ധനക്ഷമഃ ।
ഗോപീഗര്‍വപ്രണാശാര്‍ഥതിരോധാനസുഖപ്രദഃ ॥ 182 ॥
കൃഷ്ണഭാവവ്യാപ്തവിശ്വഗോപീഭാവിതവേഷധൃക് ।
രാധാവിശേഷസംഭോഗപ്രാപ്തദോഷനിവാരകഃ ॥ 183 ॥
പരമപ്രീതിസങ്ഗീതസര്‍വാദ്ഭുതമഹാഗുണഃ ।
മാനാപനോദനാക്രന്ദഗോപീദൃഷ്ടിമഹോത്സവഃ ॥ 184 ॥
ഗോപികാവ്യാപ്തസര്‍വാങ്ഗഃ സ്ത്രീസംഭാഷാവിശാരദഃ ।
രാസോത്സവമഹാസൌഖ്യഗോപീസംഭോഗസാഗരഃ ॥ 185 ॥
ജലസ്ഥലരതിവ്യാപ്തഗോപീദൃഷ്ട്യഭിപൂജിതഃ ।
ശാസ്ത്രാനപേക്ഷകാമൈകമുക്തിദ്വാരവിവര്‍ധനഃ ॥ 186 ॥
സുദര്‍ശനമഹാസര്‍പഗ്രസ്തനന്ദവിമോചകഃ ।
ഗീതമോഹിതഗോപീധൃക്ഷങ്ഖചൂഡവിനാശകഃ ॥ 187 ॥
ഗുണസങ്ഗീതസന്തുഷ്ടിര്‍ഗോപീസംസാരവിസ്മൃതിഃ ।
അരിഷ്ടമഥനോ ദൈത്യബുദ്ധിവ്യാമോഹകാരകഃ ॥ 188 ॥
കേശിഘാതീ നാരദേഷ്ടോ വ്യോമാസുരവിനാശകഃ ।
അക്രൂരഭക്തിസംരാദ്ധപാദരേണുമഹാനിധിഃ ॥ 189 ॥
രഥാവരോഹശുദ്ധാത്മാ ഗോപീമാനസഹാരകഃ ।
ഹ്രദസന്ദര്‍ശിതാശേഷവൈകുണ്ഠാക്രൂരസംസ്തുതഃ ॥ 190 ॥
മഥുരാഗമനോത്സാഹോ മഥുരാഭാഗ്യഭാജനം ।
മഥുരാനഗരീശോഭാദര്‍ശനോത്സുകമാനസഃ ॥ 191 ॥
ദുഷ്ടരഞ്ജകഘാതീ ച വായകാര്‍ചിതവിഗ്രഹഃ ।
വസ്ത്രമാലാസുശോഭാങ്ഗഃ കുബ്ജാലേപനഭൂഷിതഃ ॥ 192 ॥
കുബ്ജാസുരൂപകര്‍താ ച കുബ്ജാരതിവരപ്രദഃ ।
പ്രസാദരൂപസന്തുഷ്ടഹരകോദണ്ഡഖണ്ഡനഃ ॥ 193 ॥
ശകലാഹതകംസാപ്തധനൂരക്ഷകസൈനികഃ ।
ജാഗ്രത്സ്വപ്നഭയവ്യാപ്തമൃത്യുലക്ഷണബോധകഃ ॥ 194 ॥
മഥുരാമല്ല ഓജസ്വീ മല്ലയുദ്ധവിശാരദഃ ।
സദ്യഃ കുവലയാപീഡഘാതീ ചാണൂരമര്‍ദനഃ ॥ 195 ॥
ലീലാഹതമഹാമല്ലഃ ശലതോശലഘാതകഃ ।
കംസാന്തകോ ജിതാമിത്രോ വസുദേവവിമോചകഃ ॥ 196 ॥
ജ്ഞാതതത്ത്വപിതൃജ്ഞാനമോഹനാമൃതവാങ്മയഃ ।
ഉഗ്രസേനപ്രതിഷ്ഠാതാ യാദവാധിവിനാശകഃ ॥ 197 ॥
നന്ദാദിസാന്ത്വനകരോ ബ്രഹ്മചര്യവ്രതേ സ്ഥിതഃ ।
ഗുരുശുശ്രൂഷണപരോ വിദ്യാപാരമിതേശ്വരഃ ॥ 198 ॥
സാന്ദീപനിമൃതാപത്യദാതാ കാലാന്തകാദിജിത് ।
ഗോകുലാശ്വാസനപരോ യശോദാനന്ദപോഷകഃ ॥ 199 ॥
ഗോപികാവിരഹവ്യാജമനോഗതിരതിപ്രദഃ ।
സമോദ്ധവഭ്രമരവാക് ഗോപികാമോഹനാശകഃ ॥ 200 ॥
കുബ്ജാരതിപ്രദോഽക്രൂരപവിത്രീകൃതഭൂഗൃഹഃ ।
പൃഥാദുഃഖപ്രണേതാ ച പാണ്ഡവാനാം സുഖപ്രദഃ ॥ 201 ॥
ദശമസ്കന്ധോത്തരാര്‍ധനാമാനി നിരോധലീലാ
ജരാസന്ധസമാനീതസൈന്യഘാതീ വിചാരകഃ ।
യവനവ്യാപ്തമഥുരാജനദത്തകുശസ്ഥലിഃ ॥ 202 ॥
ദ്വാരകാദ്ഭുതനിര്‍മാണവിസ്മാപിതസുരാസുരഃ ।
മനുഷ്യമാത്രഭോഗാര്‍ഥഭൂംയാനീതേന്ദ്രവൈഭവഃ ॥ 203 ॥
യവനവ്യാപ്തമഥുരാനിര്‍ഗമാനന്ദവിഗ്രഹഃ ।
മുചുകുന്ദമഹാബോധയവനപ്രാണദര്‍പഹാ ॥ 204 ॥
മുചുകുന്ദസ്തുതാശേഷഗുണകര്‍മമഹോദയഃ ।
ഫലപ്രദാനസന്തുഷ്ടിര്‍ജന്‍മാന്തരിതമോക്ഷദഃ ॥ 205 ॥
ശിവബ്രാഹ്മണവാക്യാപ്തജയഭീതിവിഭാവനഃ ।
പ്രവര്‍ഷണപ്രാര്‍ഥിതാഗ്നിദാനപുണ്യമഹോത്സവഃ ॥ 206 ॥
രുക്മിണീരമണഃ കാമപിതാ പ്രദ്യുംനഭാവനഃ ।
സ്യമന്തകമണിവ്യാജപ്രാപ്തജാംബവതീപതിഃ ॥ 207 ॥
സത്യഭാമാപ്രാണപതിഃ കാലിന്ദീരതിവര്‍ധനഃ ।
മിത്രവിന്ദാപതിഃ സത്യാപതിര്‍വൃഷനിഷൂദനഃ ॥ 208 ॥
ഭദ്രാവാഞ്ഛിതഭര്‍താ ച ലക്ഷ്മണാവരണക്ഷമഃ ।
ഇന്ദ്രാദിപ്രാര്‍ഥിതവധനരകാസുരസൂദനഃ ॥ 209 ॥
മുരാരിഃ പീഠഹന്താ ച താംരാദിപ്രാണഹാരകഃ ।
ഷോഡശസ്ത്രീസഹസ്രേശഃ ഛത്രകുണ്ഡലദാനകൃത് ॥ 210 ॥
പാരിജാതാപഹരണോ ദേവേന്ദ്രമദനാശകഃ ।
രുക്മിണീസമസര്‍വസ്ത്രീസാധ്യഭോഗരതിപ്രദഃ ॥ 211 ॥
രുക്മിണീപരിഹാസോക്തിവാക്തിരോധാനകാരകഃ ।
പുത്രപൌത്രമഹാഭാഗ്യഗൃഹധര്‍മപ്രവര്‍തകഃ ॥ 212 ॥
ശംബരാന്തകസത്പുത്രവിവാഹഹതരുക്മികഃ ।
ഉഷാപഹൃതപൌത്രശ്രീര്‍ബാണബാഹുനിവാരകഃ ॥ 213 ॥
ശീതജ്വരഭയവ്യാപ്തജ്വരസംസ്തുതഷഡ്ഗുണഃ ।
ശങ്കരപ്രതിയോദ്ധാ ച ദ്വന്ദ്വയുദ്ധവിശാരദഃ ॥ 214 ॥
നൃഗപാപപ്രഭേത്താ ച ബ്രഹ്മസ്വഗുണദോഷദൃക് ।
വിഷ്ണുഭക്തിവിരോധൈകബ്രഹ്മസ്വവിനിവാരകഃ ॥ 215 ॥
ബലഭദ്രാഹിതഗുണോ ഗോകുലപ്രീതിദായകഃ ।
ഗോപീസ്നേഹൈകനിലയോ ഗോപീപ്രാണസ്ഥിതിപ്രദഃ ॥ 216 ॥
വാക്യാതിഗാമിയമുനാഹലാകര്‍ഷണവൈഭവഃ ।
പൌണ്ഡ്രകത്യാജിതസ്പര്‍ധഃ കാശീരാജവിഭേദനഃ ॥ 217 ॥
കാശീനിദാഹകരണഃ ശിവഭസ്മപ്രദായകഃ ।
ദ്വിവിദപ്രാണഘാതീ ച കൌരവാഖര്‍വഗര്‍വനുത് ॥ 218 ॥
ലാങ്ഗലാകൃഷ്ടനഗരീസംവിഗ്നാഖിലനാഗരഃ ।
പ്രപന്നാഭയദഃ സാംബപ്രാപ്തസന്‍മാനഭാജനം ॥ 219 ॥
നാരദാന്വിഷ്ടചരണോ ഭക്തവിക്ഷേപനാശകഃ ।
സദാചാരൈകനിലയഃ സുധര്‍മാധ്യാസിതാസനഃ ॥ 220 ॥
ജരാസന്ധാവരുദ്ധേന വിജ്ഞാപിതനിജക്ലമഃ ।
മന്ത്ര്യുദ്ധവാദിവാക്യോക്തപ്രകാരൈകപരായണഃ ॥ 221 ॥
രാജസൂയാദിമഖകൃത് സമ്പ്രാര്‍ഥിതസഹായകൃത് ।
ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥപ്രയാണാര്‍ഥമഹത്സംഭാരസംഭൃതിഃ ॥ 222 ॥
ജരാസന്ധവധവ്യാജമോചിതാശേഷഭൂമിപഃ ।
സന്‍മാര്‍ഗബോധകോ യജ്ഞക്ഷിതിവാരണതത്പരഃ ॥ 223 ॥
ശിശുപാലഹതിവ്യാജജയശാപവിമോചകഃ ।
ദുര്യോധനാഭിമാനാബ്ധിശോഷബാണവൃകോദരഃ ॥ 224 ॥
മഹാദേവവരപ്രാപ്തപുരശാല്വവിനാശകഃ ।
ദന്തവക്ത്രവധവ്യാജവിജയാഘൌഘനാശകഃ ॥ 225 ॥
വിദൂരഥപ്രാണഹര്‍താ ന്യസ്തശസ്ത്രാസ്ത്രവിഗ്രഹഃ ।
ഉപധര്‍മവിലിപ്താങ്ഗസൂതഘാതീ വരപ്രദഃ ॥ 226 ॥
ബല്വലപ്രാണഹരണപാലിതര്‍ഷിശ്രുതിക്രിയഃ ।
സര്‍വതീര്‍ഥാഘനാശാര്‍ഥതീര്‍ഥയാത്രാവിശാരദഃ ॥ 227 ॥
ജ്ഞാനക്രിയാവിഭേദേഷ്ടഫലസാധനതത്പരഃ ।
സാരഥ്യാദിക്രിയാകര്‍താ ഭക്തവശ്യത്വബോധകഃ ॥ 228 ॥
സുദാമാരങ്കഭാര്യാര്‍ഥഭൂംയാനീതേന്ദ്രവൈഭവഃ ।
രവിഗ്രഹനിമിത്താപ്തകുരുക്ഷേത്രൈകപാവനഃ ॥ 229 ॥
നൃപഗോപീസമസ്തസ്ത്രീപാവനാര്‍ഥാഖിലക്രിയഃ ।
ഋഷിമാര്‍ഗപ്രതിഷ്ഠാതാ വസുദേവമഖക്രിയഃ ॥ 230 ॥
വസുദേവജ്ഞാനദാതാ ദേവകീപുത്രദായകഃ ।
അര്‍ജുനസ്ത്രീപ്രദാതാ ച ബഹുലാശ്വസ്വരൂപദഃ ॥ 231 ॥
ശ്രുതദേവേഷ്ടദാതാ ച സര്‍വശ്രുതിനിരൂപിതഃ ।
മഹാദേവാദ്യതിശ്രേഷ്ഠോ ഭക്തിലക്ഷണനിര്‍ണയഃ ॥ 232 ॥
വൃകഗ്രസ്തശിവത്രാതാ നാനാവാക്യവിശാരദഃ ।
നരഗര്‍വവിനാശാര്‍ഥഹൃതബ്രാഹ്മണബാലകഃ ॥ 233 ॥
ലോകാലോകപരസ്ഥാനസ്ഥിതബാലകദായകഃ ।
ദ്വാരകാസ്ഥമഹാഭോഗനാനാസ്ത്രീരതിവര്‍ധനഃ ॥ 234 ॥
മനസ്തിരോധാനകൃതവ്യഗ്രസ്ത്രീചിത്തഭാവിതഃ ।
മുക്തിലീലാ
മുക്തിലീലാവിഹരണോ മൌശലവ്യാജസംഹൃതിഃ ॥ 235 ॥
ശ്രീഭാഗവതധര്‍മാദിബോധകോ ഭക്തിനീതികൃത് ।
ഉദ്ധവജ്ഞാനദാതാ ച പഞ്ചവിംശതിധാ ഗുരുഃ ॥ 236 ॥
ആചാരഭക്തിമുക്ത്യാദിവക്താ ശബ്ദോദ്ഭവസ്ഥിതിഃ ।
ഹംസോ ധര്‍മപ്രവക്താ ച സനകാദ്യുപദേശകൃത് ॥ 237 ॥
ഭക്തിസാധനവക്താ ച യോഗസിദ്ധിപ്രദായകഃ ।
നാനാവിഭൂതിവക്താ ച ശുദ്ധധര്‍മാവബോധകഃ ॥ 238 ॥
മാര്‍ഗത്രയവിഭേദാത്മാ നാനാശങ്കാനിവാരകഃ ।
ഭിക്ഷുഗീതാപ്രവക്താ ച ശുദ്ധസാങ്ഖ്യപ്രവര്‍തകഃ ॥ 239 ॥
മനോഗുണവിശേഷാത്മാ ജ്ഞാപകോക്തപുരൂരവാഃ ।
പൂജാവിധിപ്രവക്താ ച സര്‍വസിദ്ധാന്തബോധകഃ ॥ 240 ॥
ലഘുസ്വമാര്‍ഗവക്താ ച സ്വസ്ഥാനഗതിബോധകഃ ।
യാദവാങ്ഗോപസംഹര്‍താ സര്‍വാശ്ചര്യഗതിക്രിയഃ ॥ 241 ॥
ആശ്രയലീലാ
കാലധര്‍മവിഭേദാര്‍ഥവര്‍ണനാശനതത്പരഃ ।
ബുദ്ധോ ഗുപ്താര്‍ഥവക്താ ച നാനാശാസ്ത്രവിധായകഃ ॥ 242 ॥
നഷ്ടധര്‍മമനുഷ്യാദിലക്ഷണജ്ഞാപനോത്സുകഃ ।
ആശ്രയൈകഗതിജ്ഞാതാ കല്‍കിഃ കലിമലാപഹഃ ॥ 243 ॥
ശാസ്ത്രവൈരാഗ്യസംബോധോ നാനാപ്രലയബോധകഃ ।
വിശേഷതഃ ശുകവ്യാജപരീക്ഷിജ്ജ്ഞാനബോധകഃ ॥ 244 ॥
ശുകേഷ്ടഗതിരൂപാത്മാ പരീക്ഷിദ്ദേഹമോക്ഷദഃ ।
ശബ്ദരൂപോ നാദരൂപോ വേദരൂപോ വിഭേദനഃ ॥ 245 ॥
വ്യാസഃ ശാഖാപ്രവക്താ ച പുരാണാര്‍ഥപ്രവര്‍തകഃ ।
മാര്‍കണ്ഡേയപ്രസന്നാത്മാ വടപത്രപുടേശയഃ ॥ 246 ॥
മായാവ്യാപ്തമഹാമോഹദുഃഖശാന്തിപ്രവര്‍തകഃ ।
മഹാദേവസ്വരൂപശ്ച ഭക്തിദാതാ കൃപാനിധിഃ ॥ 247 ॥
ആദിത്യാന്തര്‍ഗതഃ കാലഃ ദ്വാദശാത്മാ സുപൂജിതഃ ।
ശ്രീഭാഗവതരൂപശ്ച സര്‍വാര്‍ഥഫലദായകഃ ॥ 248 ॥
ഇതീദം കീര്‍തനീയസ്യ ഹരേര്‍നാമസഹസ്രകം ।
പഞ്ചസപ്തതിവിസ്തീര്‍ണം പുരാണാന്തരഭാഷിതം ॥ 249 ॥
യ ഏതത്പ്രാതരുത്ഥായ ശ്രദ്ധാവാന്‍ സുസമാഹിതഃ ।
ജപേദര്‍ഥാഹിതമതിഃ സ ഗോവിന്ദപദം ലഭേത് ॥ 250 ॥
സര്‍വധര്‍മവിനിര്‍മുക്തഃ സര്‍വസാധനവര്‍ജിതഃ ।
ഏതദ്ധാരണമാത്രേണ കൃഷ്ണസ്യ പദവീം വ്രജേത് ॥ 251 ॥
ഹര്യാവേശിതചിത്തേന ശ്രീഭാഗവതസാഗരാത് ।
സമുദ്ധൃതാനി നാമാനി ചിന്താമണിനിഭാനി ഹി ॥ 252 ॥
കണ്ഠസ്ഥിതാന്യര്‍ഥദീപ്ത്യാ ബാധന്തേഽജ്ഞാനജം തമഃ ।
ഭക്തിം ശ്രീകൃഷ്ണദേവസ്യ സാധയന്തി വിനിശ്ചിതം ॥ 253 ॥
കിംബഹൂക്തേന ഭഗവാന്‍ നാമഭിഃ സ്തുതഷഡ്ഗുണഃ ।
ആത്മഭാവം നയത്യാശു ഭക്തിം ച കുരുതേ ദൃഢാം ॥ 254 ॥
യഃ കൃഷ്ണഭക്തിമിഹ വാഞ്ഛതി സാധനൌഘൈര്‍-
നാമാനി ഭാസുരയശാംസി ജപേത്സ നിത്യം ।
തം വൈ ഹരിഃ സ്വപുരുഷം കുരുതേഽതിശീഘ്രം-
ആത്മാര്‍പണം സമധിഗച്ഛതി ഭാവതുഷ്ടഃ ॥ 255 ॥
ശ്രീകൃഷ്ണ കൃഷ്ണസഖ വൃഷ്ണിവൃഷാവനിധ്രുഗ്-
രാജന്യവംശദഹനാനപവര്‍ഗവീര്യ ।
ഗോവിന്ദ ഗോപവനിതാവ്രജഭൃത്യഗീത
തീര്‍ഥശ്രവഃ ശ്രവണമങ്ഗല പാഹി ഭൃത്യാന്‍ ॥ 256 ॥
॥ ഇതി ശ്രീഭാഗവതസാരസമുച്ചയേ വൈശ്വാനരോക്തം
ശ്രീവല്ലഭാചാര്യവിരചിതം
ശ്രീപുരുഷോത്തമസഹസ്രനാമസ്തോത്രം സമ്പൂര്‍ണം ॥