॥ Skandapurana Vishnu Sahasranama Stotram Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીવિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ (સ્કન્દપુરાણોક્ત) ॥
શ્રીગણેશાય નમઃ ।
શ્રીલક્ષ્મીનારાયણાભ્યાં નમઃ ।
દેવા ઊચુઃ –
બ્રહ્મન્કેન પ્રકારેણ વિષ્ણુભક્તિઃ પરા ભવેત્ ।
તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામસ્ત્વત્તો બ્રહ્મવિદાં વર ॥ ૧ ॥
બ્રહ્મોવાચ –
શ્રૂયતાં ભોઃ સુરશ્રેષ્ઠા વિષ્ણુભક્તિમનુત્તમામ્ ।
શુક્લામ્બરધરં દેવં શશિવર્ણં ચતુર્ભુજમ્ ॥ ૨ ॥
પ્રસન્નવદનં ધ્યાયેત્સર્વવિઘ્નોપશાન્તયે ।
લાભસ્તેષાં જયસ્તેષાં કુતસ્તેષાં પરાજયઃ ॥ ૩ ॥
યેષામિન્દીવરશ્યામો હૃદયસ્થો જનાર્દનઃ ।
અભીપ્સિતાર્થસિદ્ધ્યર્થં પૂજ્યતે યઃ સુરૈરપિ ॥ ૪ ॥
સર્વવિઘ્નહરસ્તસ્મૈ ગણાધિપતયે નમઃ ।
કલ્પાદૌ સૃષ્ટિકામેન પ્રેરિતોઽહં ચ શૌરિણા ॥ ૫ ॥
ન શક્તો વૈ પ્રજાઃ કર્તું વિષ્ણુધ્યાનપરાયણઃ ।
એતસ્મિન્નન્તરે સદ્યો માર્કણ્ડેયો મહાઋષિઃ ॥ ૬ ॥
સર્વસિદ્ધેશ્વરો દાન્તો દીર્ઘાયુર્વિજિતેન્દ્રિયઃ ।
મયાદૃષ્ટોઽથગત્વાતં તદાહં સમુપસ્થિતઃ ।
તતઃ પ્રફુલ્લનયનૌ સત્કૃત્ય ચેતરેતરમ્ ॥ ૭ ॥
પૃચ્છમાનૌ પરં સ્વાસ્થ્યં સુખાસીનૌ સુરોત્તમાઃ ।
તદા મયા સ પૃષ્ટો વૈ માર્કણ્ડેયો મહામુનિઃ ॥ ૮ ॥
ભગવન્કેન પ્રકારેણ પ્રજા મેઽનામયા ભવેત્ ।
તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામિ ભગવન્મુનિવન્દિત ॥ ૯ ॥
શ્રીમાર્કણ્ડેય ઉવાચ –
વિષ્ણુભક્તિઃ પરા નિત્યા સર્વાર્તિદુઃખનાશિની ।
સર્વપાપહરા પુણ્યા સર્વસુખપ્રદાયિની ॥ ૧૦ ॥
એષા બ્રાહ્મી મહાવિદ્યા ન દેયા યસ્ય કસ્યચિત્ ।
કૃતઘ્નાય હ્યશિષ્યાય નાસ્તિકાયાનૃતાય ચ ॥ ૧૧ ॥
ઈર્ષ્યકાય ચ રૂક્ષાય કામિકાય કદાચન ।
તદ્ગતં સર્વં વિઘ્નન્તિયત્તદ્ધર્મં સનાતનમ્ ॥ ૧૨ ॥
એતદ્ગુહ્યતમં શાસ્ત્રં સર્વપાપપ્રણાશનમ્ ।
પવિત્રં ચ પવિત્રાણાં પાવનાનાં ચ પાવનમ્ ॥ ૧૩ ॥
વિષ્ણોર્નામસહસ્રં ચ વિષ્ણુભક્તિકરં શુભમ્ ।
સર્વસિદ્ધિકરં નૃણાં ભુક્તિમુક્તિપ્રદં શુભમ્ ॥ ૧૪ ॥
અસ્ય શ્રીવિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રમન્ત્રસ્ય માર્કણ્ડેય ઋષિઃ ।
વિષ્ણુર્દેવતાઃ । અનુષ્ટુપ્ચ્છન્દઃ । સર્વકામાનવાપ્ત્યર્થે જપે વિનિયોગઃ ॥
અથ ધ્યાનમ્ ।
સજલજલદનીલં દર્શિતોદારશીલં
કરતલધૃતશૈલં વેણુવાદ્યે રસાલમ્ ।
વ્રજજન કુલપાલં કામિનીકેલિલોલં
તરુણતુલસિમાલં નૌમિ ગોપાલબાલમ્ ॥ ૧૫ ॥
ૐ વિશ્વં વિષ્ણુર્હૃષીકેશઃ સર્વાત્મા સર્વભાવનઃ ।
સર્વગઃ શર્વરીનાથો ભૂતગ્રામાઽઽશયાશયઃ ॥ ૧૬ ॥
અનાદિનિધનો દેવઃ સર્વજ્ઞઃ સર્વસમ્ભવઃ ।
સર્વવ્યાપી જગદ્ધાતા સર્વશક્તિધરોઽનઘઃ ॥ ૧૭ ॥
જગદ્બીજં જગત્સ્રષ્ટા જગદીશો જગત્પતિઃ ।
જગદ્ગુરુર્જગન્નાથો જગદ્ધાતા જગન્મયઃ ॥ ૧૮ ॥
સર્વાઽઽકૃતિધરઃ સર્વવિશ્વરૂપી જનાર્દનઃ ।
અજન્મા શાશ્વતો નિત્યો વિશ્વાધારો વિભુઃ પ્રભુઃ ॥ ૧૯ ॥
બહુરૂપૈકરૂપશ્ચ સર્વરૂપધરો હરઃ ।
કાલાગ્નિપ્રભવો વાયુઃ પ્રલયાન્તકરોઽક્ષયઃ ॥ ૨૦ ॥
મહાર્ણવો મહામેઘો જલબુદ્બુદસમ્ભવઃ ।
સંસ્કૃતો વિકૃતો મત્સ્યો મહામત્સ્યસ્તિમિઙ્ગિલઃ ॥ ૨૧ ॥
અનન્તો વાસુકિઃ શેષો વરાહો ધરણીધરઃ ।
પયઃક્ષીર વિવેકાઢ્યો હંસો હૈમગિરિસ્થિતઃ ॥ ૨૨ ॥
હયગ્રીવો વિશાલાક્ષો હયકર્ણો હયાકૃતિઃ ।
મન્થનો રત્નહારી ચ કૂર્મો ધરધરાધરઃ ॥ ૨૩ ॥
વિનિદ્રો નિદ્રિતો નન્દી સુનન્દો નન્દનપ્રિયઃ ।
નાભિનાલમૃણાલી ચ સ્વયમ્ભૂશ્ચતુરાનનઃ ॥ ૨૪ ॥
પ્રજાપતિપરો દક્ષઃ સૃષ્ટિકર્તા પ્રજાકરઃ ।
મરીચિઃ કશ્યપો દક્ષઃ સુરાસુરગુરુઃ કવિઃ ॥ ૨૫ ॥
વામનો વામમાર્ગી ચ વામકર્મા બૃહદ્વપુઃ ।
ત્રૈલોક્યક્રમણો દીપો બલિયજ્ઞવિનાશનઃ ॥ ૨૬ ॥
યજ્ઞહર્તા યજ્ઞકર્તા યજ્ઞેશો યજ્ઞભુગ્વિભુઃ ।
સહસ્રાંશુર્ભગો ભાનુર્વિવસ્વાન્રવિરંશુમાન્ ॥ ૨૭ ॥
તિગ્મતેજાશ્ચાલ્પતેજાઃ કર્મસાક્ષી મનુર્યમઃ ।
દેવરાજઃ સુરપતિર્દાનવારિઃ શચીપતિઃ ॥ ૨૮ ॥
અગ્નિર્વાયુસખો વહ્નિર્વરુણો યાદસામ્પતિઃ ।
નૈરૃતો નાદનોઽનાદી રક્ષયક્ષોધનાધિપઃ ॥ ૨૯ ॥
કુબેરો વિત્તવાન્વેગો વસુપાલો વિલાસકૃત્ ।
અમૃતસ્રવણઃ સોમઃ સોમપાનકરઃ સુધીઃ ॥ ૩૦ ॥
સર્વૌષધિકરઃ શ્રીમાન્નિશાકરદિવાકરઃ ।
વિષારિર્વિષહર્તા ચ વિષકણ્ઠધરો ગિરિઃ ॥ ૩૧ ॥
નીલકણ્ઠો વૃષી રુદ્રો ભાલચન્દ્રો હ્યુમાપતિઃ ।
શિવઃ શાન્તો વશી વીરો ધ્યાની માની ચ માનદઃ ॥ ૩૨ ॥
કૃમિકીટો મૃગવ્યાધો મૃગહા મૃગલાઞ્છનઃ ।
બટુકો ભૈરવો બાલઃ કપાલી દણ્ડવિગ્રહઃ ॥ ૩૩ ॥
સ્મશાનવાસી માંસાશી દુષ્ટનાશી વરાન્તકૃત્ ।
યોગિનીત્રાસકો યોગી ધ્યાનસ્થો ધ્યાનવાસનઃ ॥ ૩૪ ॥
સેનાનીઃ સૈન્યદઃ(સેનદઃ) સ્કન્દો મહાકાલો ગણાધિપઃ ।
આદિદેવો ગણપતિર્વિઘ્નહા વિઘ્નનાશનઃ ॥ ૩૫ ॥
ઋદ્ધિસિદ્ધિપ્રદો દન્તી ભાલચન્દ્રો ગજાનનઃ ।
નૃસિંહ ઉગ્રદંષ્ટ્રશ્ચ નખી દાનવનાશકૃત્ ॥ ૩૬ ॥
પ્રહ્લાદપોષકર્તા ચ સર્વદૈત્યજનેશ્વરઃ ।
શલભઃ સાગરઃ સાક્ષી કલ્પદ્રુમવિકલ્પકઃ ॥ ૩૭ ॥
હેમદો હેમભાગીચ હિમકર્તા હિમાચલઃ ।
ભૂધરો ભૂમિદો મેરુઃ કૈલાસશિખરો ગિરિઃ ॥ ૩૮ ॥
લોકાલોકાન્તરો લોકી વિલોકી ભુવનેશ્વરઃ ।
દિક્પાલો દિક્પતિર્દિવ્યો દિવ્યકાયો જિતેન્દ્રિયઃ ॥ ૩૯ ॥
વિરૂપો રૂપવાન્રાગી નૃત્યગીતવિશારદઃ ।
હાહા હૂહૂશ્ચિત્રરથો દેવર્ષિર્નારદઃ સખા ॥ ૪૦ ॥
વિશ્વેદેવાઃ સાધ્યદેવા ધૃતાશીશ્ચ ચલોઽચલઃ ।
કપિલો જલ્પકો વાદી દત્તો હૈહયસઙ્ઘરાટ્ ॥ ૪૧ ॥
વસિષ્ઠો વામદેવશ્ચ સપ્તર્ષિપ્રવરો ભૃગુઃ ।
જામદગ્ન્યો મહાવીરઃ ક્ષત્રિયાન્તકરો હ્યૃષિઃ ॥ ૪૨ ॥
હિરણ્યકશિપુશ્ચૈવ હિરણ્યાક્ષો હરપ્રિયઃ ।
અગસ્તિઃ પુલહો દક્ષઃ પૌલસ્ત્યો રાવણો ઘટઃ ॥ ૪૩ ॥
દેવારિસ્તાપસસ્તાપી વિભીષણહરિપ્રિયઃ ।
તેજસ્વી તેજદસ્તેજી ઈશો રાજપતિઃ પ્રભુઃ ॥ ૪૪ ॥
દાશરથી રાઘવો રામો રઘુવંશવિવર્ધનઃ ।
સીતાપતિઃ પતિઃ શ્રીમાન્બ્રહ્મણ્યો ભક્તવત્સલઃ ॥ ૪૫ ॥
સન્નદ્ધઃ કવચી ખડ્ગી ચીરવાસા દિગમ્બરઃ ।
કિરીટી કુડલી ચાપી શઙ્ખચક્રી ગદાધરઃ ॥ ૪૬ ॥
કૌસલ્યાનન્દનોદારો ભૂમિશાયી ગુહપ્રિયઃ ।
સૌમિત્રો ભરતો બાલઃ શત્રુઘ્નો ભરતાઽગ્રજઃ ॥ ૪૭ ॥
લક્ષ્મણઃ પરવીરઘ્નઃ સ્ત્રીસહાયઃ કપીશ્વરઃ ।
હનુમાનૃક્ષરાજશ્ચ સુગ્રીવો વાલિનાશનઃ ॥ ૪૮ ॥
દૂતપ્રિયો દૂતકારી હ્યઙ્ગદો ગદતાં વરઃ ।
વનધ્વંસી વની વેગો વાનરધ્વજ લાઙ્ગુલી ॥ ૪૯ ॥
રવિદંષ્ટ્રી ચ લઙ્કાહા હાહાકારો વરપ્રદઃ ।
ભવસેતુર્મહાસેતુર્બદ્ધસેતૂ રમેશ્વરઃ ॥ ૫૦ ॥ ( var રામેશ્વરઃ)
જાનકીવલ્લભઃ કામી કિરીટી કુણ્ડલી ખગી ।
પુણ્ડરીકવિશાલાક્ષો મહાબાહુર્ઘનાકૃતિઃ ॥ ૫૧ ॥
ચઞ્ચલશ્ચપલઃ કામી વામી વામાઙ્ગવત્સલઃ ।
સ્ત્રીપ્રિયઃ સ્ત્રીપરઃ સ્ત્રૈણઃ સ્ત્રિયો વામાડ્ગવાસકઃ ॥ ૫૨ ॥
જિતવૈરી જિતકામો જિતક્રોધો જિતેન્દ્રિયઃ ।
શાન્તો દાન્તો દયારામો હ્યેકસ્ત્રીવ્રતધારકઃ ॥ ૫૩ ॥
સાત્ત્વિકઃ સત્ત્વસંસ્થાનો મદહા ક્રોધહા ખરઃ ।
બહુરાક્ષસ સમ્વીતઃ સર્વરાક્ષસનાશકૃત્ ॥ ૫૪ ॥
રાવણારી રણક્ષુદ્ર દશમસ્તકચ્છેદકઃ ।
રાજ્યકારી યજ્ઞકારી દાતા ભોક્તા તપોધનઃ ॥ ૫૫ ॥
અયોધ્યાધિપતિઃ કાન્તો વૈકુણ્ઠોઽકુણ્ઠવિગ્રહઃ ।
સત્યવ્રતો વ્રતી શૂરસ્તપી સત્યફલપ્રદઃ ॥ ૫૬ ॥
સર્વસાક્ષીઃ સર્વગશ્ચ સર્વપ્રાણહરોઽવ્યયઃ ।
પ્રાણશ્ચાથાપ્યપાનશ્ચ વ્યાનોદાનઃ સમાનકઃ ॥ ૫૭ ॥
નાગઃ કૃકલઃ કૂર્મશ્ચ દેવદત્તો ધનઞ્જયઃ ।
સર્વપ્રાણવિદો વ્યાપી યોગધારકધારકઃ ॥ ૫૮ ॥
તત્ત્વવિત્તત્ત્વદસ્તત્ત્વી સર્વતત્ત્વવિશારદઃ ।
ધ્યાનસ્થો ધ્યાનશાલી ચ મનસ્વી યોગવિત્તમઃ ॥ ૫૯ ॥
બ્રહ્મજ્ઞો બ્રહ્મદો બહ્મજ્ઞાતા ચ બ્રહ્મસમ્ભવઃ ।
અધ્યાત્મવિદ્વિદો દીપો જ્યોતીરૂપો નિરઞ્જનઃ ॥ ૬૦ ॥
જ્ઞાનદોઽજ્ઞાનહા જ્ઞાની ગુરુઃ શિષ્યોપદેશકઃ ।
સુશિષ્યઃ શિક્ષિતઃ શાલી શિષ્યશિક્ષાવિશારદઃ ॥ ૬૧ ॥
મન્ત્રદો મન્ત્રહા મન્ત્રી તન્ત્રી તન્ત્રજનપ્રિયઃ ।
સન્મન્ત્રો મન્ત્રવિન્મન્ત્રી યન્ત્રમન્ત્રૈકભઞ્જનઃ ॥ ૬૨ ॥
મારણો મોહનો મોહી સ્તમ્ભોચ્ચાટનકૃત્ખલઃ ।
બહુમાયો વિમાયશ્ચ મહામાયાવિમોહકઃ ॥ ૬૩ ॥
મોક્ષદો બન્ધકો બન્દી હ્યાકર્ષણવિકર્ષણઃ ।
હ્રીઙ્કારો બીજરૂપી ચ ક્લીઙ્કારઃ કીલકાધિપઃ ॥ ૬૪ ॥
સૌઙ્કાર શક્તિમાઞ્ચ્છક્તિઃ સર્વશક્તિધરો ધરઃ । ( var શક્તિયાઞ્ચ્છક્તિઃ)
અકારોકાર ઓઙ્કારશ્છન્દોગાયત્રસમ્ભવઃ ॥ ૬૫ ॥
વેદો વેદવિદો વેદી વેદાધ્યાયી સદાશિવઃ ।
ઋગ્યજુઃસામાથર્વેશઃ સામગાનકરોઽકરી ॥ ૬૬ ॥
ત્રિપદો બહુપાદી ચ શતપથઃ સર્વતોમુખઃ ।
પ્રાકૃતઃ સંસ્કૃતો યોગી ગીતગ્રન્થપ્રહેલિકઃ ॥ ૬૭ ॥
સગુણો વિગુણશ્છન્દો નિઃસઙ્ગો વિગુણો ગુણી ।
નિર્ગુણો ગુણવાન્સઙ્ગી કર્મી ધર્મી ચ કર્મદઃ ॥ ૬૮ ॥
નિષ્કર્મા કામકામી ચ નિઃસઙ્ગઃ સઙ્ગવર્જિતઃ ।
નિર્લોભો નિરહઙ્કારી નિષ્કિઞ્ચનજનપ્રિયઃ ॥ ૬૯ ॥
સર્વસઙ્ગકરો રાગી સર્વત્યાગી બહિશ્ચરઃ ।
એકપાદો દ્વિપાદશ્ચ બહુપાદોઽલ્પપાદકઃ ॥ ૭૦ ॥
દ્વિપદસ્ત્રિપદોઽપાદી વિપાદી પદસઙ્ગ્રહઃ ।
ખેચરો ભૂચરો ભ્રામી ભૃઙ્ગકીટમધુપ્રિયઃ ॥ ૭૧ ॥
ક્રતુઃ સમ્વત્સરો માસો ગણિતાર્કોહ્યહર્નિશઃ ।
કૃતં ત્રેતા કલિશ્ચૈવ દ્વાપરશ્ચતુરાકૃતિઃ ॥ ૭૨ ॥
દિવાકાલકરઃ કાલઃ કુલધર્મઃ સનાતનઃ ।
કલા કાષ્ઠા કલા નાડ્યો યામઃ પક્ષઃ સિતાસિતઃ ॥ ૭૩ ॥
યુગો યુગન્ધરો યોગ્યો યુગધર્મપ્રવર્તકઃ ।
કુલાચારઃ કુલકરઃ કુલદૈવકરઃ કુલી ॥ ૭૪ ॥
ચતુરાઽઽશ્રમચારી ચ ગૃહસ્થો હ્યતિથિપ્રિયઃ ।
વનસ્થો વનચારી ચ વાનપ્રસ્થાશ્રમોઽશ્રમી ॥ ૭૫ ॥
બટુકો બ્રહ્મચારી ચ શિખાસૂત્રી કમણ્ડલી ।
ત્રિજટી ધ્યાનવાન્ધ્યાની બદ્રિકાશ્રમવાસકૃત્ ॥ ૭૬ ॥
હેમાદ્રિપ્રભવો હૈમો હેમરાશિર્હિમાકરઃ ।
મહાપ્રસ્થાનકો વિપ્રો વિરાગી રાગવાન્ગૃહી ॥ ૭૭ ॥
નરનારાયણોઽનાગો કેદારોદારવિગ્રહઃ ।
ગઙ્ગાદ્વારતપઃ સારસ્તપોવન તપોનિધિઃ ॥ ૭૮ ॥
નિધિરેષ મહાપદ્મઃ પદ્માકરશ્રિયાલયઃ । ( var નિધિરેવ)
પદ્મનાભઃ પરીતાત્મા પરિવ્રાટ્ પુરુષોત્તમઃ ॥ ૭૯ ॥
પરાનન્દઃ પુરાણશ્ચ સમ્રાડ્રાજ વિરાજકઃ । ( var સમ્રાટ્ રાજ)
ચક્રસ્થશ્ચક્રપાલસ્થશ્ચક્રવર્તી નરાધિપઃ ॥ ૮૦ ॥
આયુર્વેદવિદો વૈદ્યો ધન્વન્તરિશ્ચ રોગહા ।
ઔષધીબીજસમ્ભૂતો રોગી રોગવિનાશકૃત ॥ ૮૧ ॥
ચેતનશ્ચેતકોઽચિન્ત્યશ્ચિત્તચિન્તાવિનાશકૃત્ ।
અતીન્દ્રિયઃ સુખસ્પર્શશ્ચરચારી વિહઙ્ગમઃ ॥ ૮૨ ॥
ગરુડઃ પક્ષિરાજશ્ચ ચાક્ષુષો વિનતાત્મજઃ ।
વિષ્ણુયાનવિમાનસ્થો મનોમયતુરઙ્ગમઃ ॥ ૮૩ ॥
બહુવૃષ્ટિકરો વર્ષી ઐરાવણવિરાવણઃ ।
ઉચ્ચૈઃશ્રવાઽરુણો ગામી હરિદશ્વો હરિપ્રિયઃ ॥ ૮૪ ॥
પ્રાવૃષો મેઘમાલી ચ ગજરત્નપુરન્દરઃ ।
વસુદો વસુધારશ્ચ નિદ્રાલુઃ પન્નગાશનઃ ॥ ૮૫ ॥
શેષશાયી જલેશાયી વ્યાસઃ સત્યવતીસુતઃ ।
વેદવ્યાસકરો વાગ્ગ્મી બહુશાખાવિકલ્પકઃ ॥ ૮૬ ॥
સ્મૃતિઃ પુરાણધર્માર્થી પરાવરવિચક્ષણઃ ।
સહસ્રશીર્ષા સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રવદનોજ્જ્વલઃ ॥ ૮૭ ॥
સહસ્રબાહુઃ સહસ્રાંશુઃ સહસ્રકિરણો નરઃ ।
બહુશીર્ષૈકશીર્ષશ્ચ ત્રિશિરા વિશિરાઃ શિરી ॥ ૮૮ ॥
જટિલો ભસ્મરાગી ચ દિવ્યામ્બરધરઃ શુચિઃ ।
અણુરૂપો બૃહદ્રૂપો વિરૂપો વિકરાકૃતિઃ ॥ ૮૯ ॥
સમુદ્રમાથકો માથી સર્વરત્નહરો હરિઃ ।
વજ્રવૈડૂર્યકો વજ્રી ચિન્તામણિમહામણિઃ ॥ ૯૦ ॥
અનિર્મૂલ્યો મહામૂલ્યો નિર્મૂલ્યઃ સુરભિઃ સુખી ।
પિતા માતા શિશુર્બન્ધુર્ધાતા ત્વષ્ટાર્યમા યમઃ ॥ ૯૧ ॥
અન્તઃસ્થો બાહ્યકારી ચ બહિઃસ્થો વૈ બહિશ્ચરઃ ।
પાવનઃ પાવકઃ પાકી સર્વભક્ષી હુતાશનઃ ॥ ૯૨ ॥
ભગવાન્ભગહા ભાગી ભવભઞ્જો ભયઙ્કરઃ ।
કાયસ્થઃ કાર્યકારી ચ કાર્યકર્તા કરપ્રદઃ ॥ ૯૩ ॥
એકધર્મા દ્વિધર્મા ચ સુખી દૂત્યોપજીવકઃ ।
બાલકસ્તારકસ્ત્રાતા કાલો મૂષકભક્ષકઃ ॥ ૯૪ ॥
સઞ્જીવનો જીવકર્તા સજીવો જીવસમ્ભવઃ ।
ષડ્વિંશકો મહાવિષ્ણુઃ સર્વવ્યાપી મહેશ્વરઃ ॥ ૯૫ ॥
દિવ્યાઙ્ગદો મુક્તમાલી શ્રીવત્સો મકરધ્વજઃ ।
શ્યામમૂર્તિર્ઘનશ્યામઃ પીતવાસાઃ શુભાનનઃ ॥ ૯૬ ॥
ચીરવાસા વિવાસાશ્ચ ભૂતદાનવવલ્લભઃ ।
અમૃતોઽમૃતભાગી ચ મોહિનીરૂપધારકઃ ॥ ૯૭ ॥
દિવ્યદૃષ્ટિઃ સમદૃષ્ટિર્દેવદાનવવઞ્ચકઃ ।
કબન્ધઃ કેતુકારી ચ સ્વર્ભાનુશ્ચન્દ્રતાપનઃ ॥ ૯૮ ॥
ગ્રહરાજો ગ્રહી ગ્રાહઃ સર્વગ્રહવિમોચકઃ ।
દાનમાનજપો હોમઃ સાનુકૂલઃ શુભગ્રહઃ ॥ ૯૯ ॥
વિઘ્નકર્તાઽપહર્તા ચ વિઘ્નનાશો વિનાયકઃ ।
અપકારોપકારી ચ સર્વસિદ્ધિફલપ્રદઃ ॥ ૧૦૦ ॥
સેવકઃ સામદાની ચ ભેદી દણ્ડી ચ મત્સરી ।
દયાવાન્દાનશીલશ્ચ દાની યજ્વા પ્રતિગ્રહી ॥ ૧૦૧ ॥
હવિરગ્નિશ્ચરુસ્થાલી સમિધશ્ચાનિલો યમઃ ।
હોતોદ્ગાતા શુચિઃ કુણ્ડઃ સામગો વૈકૃતિઃ સવઃ ॥ ૧૦૨ ॥
દ્રવ્યં પાત્રાણિ સઙ્કલ્પો મુશલો હ્યરણિઃ કુશઃ ।
દીક્ષિતો મણ્ડપો વેદિર્યજમાનઃ પશુઃ ક્રતુઃ ॥ ૧૦૩ ॥
દક્ષિણા સ્વસ્તિમાન્સ્વસ્તિ હ્યાશીર્વાદઃ શુભપ્રદઃ ।
આદિવૃક્ષો મહાવૃક્ષો દેવવૃક્ષો વનસ્પતિઃ ॥ ૧૦૪ ॥
પ્રયાગો વેણુમાન્વેણી ન્યગ્રોધશ્ચાઽક્ષયો વટઃ ।
સુતીર્થસ્તીર્થકારી ચ તીર્થરાજો વ્રતી વતઃ ॥ ૧૦૫ ॥
વૃત્તિદાતા પૃથુઃ પુત્રો દોગ્ધા ગૌર્વત્સ એવ ચ ।
ક્ષીરં ક્ષીરવહઃ ક્ષીરી ક્ષીરભાગવિભાગવિત્ ॥ ૧૦૬ ॥
રાજ્યભાગવિદો ભાગી સર્વભાગવિકલ્પકઃ ।
વાહનો વાહકો વેગી પાદચારી તપશ્ચરઃ ॥ ૧૦૭ ॥
ગોપનો ગોપકો ગોપી ગોપકન્યાવિહારકૃત્ ।
વાસુદેવો વિશાલાક્ષઃ કૃષ્ણોગોપીજનપ્રિયઃ ॥ ૧૦૮ ॥
દેવકીનન્દનો નન્દી નન્દગોપગૃહાઽઽશ્રમી ।
યશોદાનન્દનો દામી દામોદર ઉલૂખલી ॥ ૧૦૯ ॥
પૂતનારિઃ પદાકારી લીલાશકટભઞ્જકઃ ।
નવનીતપ્રિયો વાગ્ગ્મી વત્સપાલકબાલકઃ ॥ ૧૧૦ ॥
વત્સરૂપધરો વત્સી વત્સહા ધેનુકાન્તકૃત્ ।
બકારિર્વનવાસી ચ વનક્રીડાવિશારદઃ ॥ ૧૧૧ ॥
કૃષ્ણવર્ણાકૃતિઃ કાન્તો વેણુવેત્રવિધારકઃ ।
ગોપમોક્ષકરો મોક્ષો યમુનાપુલિનેચરઃ ॥ ૧૧૨ ॥
માયાવત્સકરો માયી બ્રહ્મમાયાપમોહકઃ ।
આત્મસારવિહારજ્ઞો ગોપદારકદારકઃ ॥ ૧૧૩ ॥
ગોચારી ગોપતિર્ગોપો ગોવર્ધનધરો બલી ।
ઇન્દ્રદ્યુમ્નો મખધ્વંસી વૃષ્ટિહા ગોપરક્ષકઃ ॥ ૧૧૪ ॥
સુરભિત્રાણકર્તા ચ દાવપાનકરઃ કલી ।
કાલીયમર્દનઃ કાલી યમુનાહ્રદવિહારકઃ ॥ ૧૧૫ ॥
સઙ્કર્ષણો બલશ્લાઘ્યો બલદેવો હલાયુધઃ ।
લાઙ્ગલી મુસલી ચક્રી રામો રોહિણિનન્દનઃ ॥ ૧૧૬ ॥
યમુનાકર્ષણોદ્ધારો નીલવાસા હલો હલી ।
રેવતી રમણો લોલો બહુમાનકરઃ પરઃ ॥ ૧૧૭ ॥
ધેનુકારિર્મહાવીરો ગોપકન્યાવિદૂષકઃ ।
કામમાનહરઃ કામી ગોપીવાસોઽપતસ્કરઃ ॥ ૧૧૮ ॥
વેણુવાદી ચ નાદી ચ નૃત્યગીતવિશારદઃ ।
ગોપીમોહકરો ગાની રાસકો રજનીચરઃ ॥ ૧૧૯ ॥
દિવ્યમાલી વિમાલી ચ વનમાલાવિભૂષિતઃ ।
કૈટભારિશ્ચ કંસારિર્મધુહા મધુસૂદનઃ ॥ ૧૨૦ ॥
ચાણૂરમર્દનો મલ્લો મુષ્ટી મુષ્ટિકનાશકૃત્ ।
મુરહા મોદકા મોદી મદઘ્નો નરકાન્તકૃત્ ॥ ૧૨૧ ॥
વિદ્યાધ્યાયી ભૂમિશાયી સુદામા સુસખા સુખી ।
સકલો વિકલો વૈદ્યઃ કલિતો વૈ કલાનિધિઃ ॥ ૧૨૨ ॥
વિદ્યાશાલી વિશાલી ચ પિતૃમાતૃવિમોક્ષકઃ ।
રુક્મિણીરમણો રમ્યઃ કાલિન્દીપતિઃ શઙ્ખહા ॥ ૧૨૩ ॥
પાઞ્ચજન્યો મહાપદ્મો બહુનાયકનાયકઃ ।
ધુન્ધુમારો નિકુમ્ભઘ્નઃ શમ્બરાન્તો રતિપ્રિયઃ ॥ ૧૨૪ ॥
પ્રદ્યુમ્નશ્ચાનિરુદ્ધશ્ચ સાત્વતાં પતિરર્જુનઃ ।
ફાલ્ગુનશ્ચ ગુડાકેશઃ સવ્યસાચી ધનઞ્જયઃ ॥ ૧૨૫ ॥
કિરીટી ચ ધનુષ્પાણિર્ધનુર્વેદવિશારદઃ ॥
શિખણ્ડી સાત્યકિઃ શૈબ્યો ભીમો ભીમપરાક્રમઃ ॥ ૧૨૬ ॥
પાઞ્ચાલશ્ચાભિમન્યુશ્ચ સૌભદ્રો દ્રૌપદીપતિ ।
યુધિષ્ઠિરો ધર્મરાજઃ સત્યવાદી શુચિવ્રતઃ ॥ ૧૨૭ ॥
નકુલઃ સહદેવશ્ચ કર્ણો દુર્યોધનો ઘૃણી ।
ગાઙ્ગેયોઽથગદાપાણિર્ભીષ્મો ભાગીરથીસુતઃ ॥ ૧૨૮ ॥
પ્રજ્ઞાચક્ષુર્ધૃતરાષ્ટ્રો ભારદ્વાજોઽથગૌતમઃ ।
અશ્વત્થામા વિકર્ણશ્ચજહ્નુર્યુદ્ધવિશારદઃ ॥ ૧૨૯ ॥
સીમન્તિકો ગદી ગાલ્વો વિશ્વામિત્રો દુરાસદઃ ।
દુર્વાસા દુર્વિનીતશ્ચ માર્કણ્ડેયો મહામુનિઃ ॥ ૧૩૦ ॥
લોમશો નિર્મલોઽલોમી દીર્ઘાયુશ્ચ ચિરોઽચિરી ।
પુનર્જીવી મૃતો ભાવી ભૂતો ભવ્યો ભવિષ્યકઃ ॥ ૧૩૧ ॥
ત્રિકાલોઽથ ત્રિલિઙ્ગશ્ચ ત્રિનેત્રસ્ત્રિપદીપતિઃ ।
યાદવો યાજ્ઞવલ્ક્યશ્ચ યદુવંશવિવર્ધનઃ ॥ ૧૩૨ ॥
શલ્યક્રીડી વિક્રીડશ્ચ યાદવાન્તકરઃ કલિઃ ।
સદયો હૃદયો દાયો દાયદો દાયભાગ્દયી ॥ ૧૩૩ ॥
મહોદધિર્મહીપૃષ્ઠો નીલપર્વતવાસકૃત ।
એકવર્ણો વિવર્ણશ્ચ સર્વવર્ણબહિશ્ચરઃ ॥ ૧૩૪ ॥
યજ્ઞનિન્દી વેદનિન્દી વેદબાહ્યો બલો બલિઃ ।
બૌદ્ધારિર્બાધકો બાધો જગન્નાથો જગત્પતિઃ ॥ ૧૩૫ ॥
ભક્તિર્ભાગવતો ભાગી વિભક્તો ભગવત્પ્રિયઃ ।
ત્રિગ્રામોઽથ નવારણ્યો ગુહ્યોપનિષદાસનઃ ॥ ૧૩૬ ॥
શાલિગ્રામઃ શિલાયુક્તો વિશાલો ગણ્ડકાશ્રયઃ ।
શ્રુતદેવઃ શ્રુતઃ શ્રાવી શ્રુતબોધઃ શ્રુતશ્રવાઃ ॥ ૧૩૭ ॥
કલ્કિઃ કાલકલઃ કલ્કો દુષ્ટમ્લેચ્છવિનાશ કૃત્ ।
કુઙ્કુમી ધવલો ધીરઃ ક્ષમાકરો વૃષાકપિઃ ॥ ૧૩૮ ॥
કિઙ્કરઃ કિન્નરઃ કણ્વઃ કેકી કિમ્પુરુષાધિપઃ ।
એકરોમા વિરોમા ચ બહુરોમા બૃહત્કવિઃ ॥ ૧૩૯ ॥
વજ્રપ્રહરણો વજ્રી વૃત્રઘ્નો વાસવાનુજઃ ।
બહુતીર્થકરસ્તીર્થઃ સર્વતીર્થજનેશ્વરઃ ॥ ૧૪૦ ॥
વ્યતીપાતોપરાગશ્ચ દાનવૃદ્ધિકરઃ શુભઃ ।
અસઙ્ખ્યેયોઽપ્રમેયશ્ચ સઙ્ખ્યાકારો વિસઙ્ખ્યકઃ ॥ ૧૪૧ ॥
મિહિકોત્તારકસ્તારો બાલચન્દ્રઃ સુધાકરઃ ।
કિમ્વર્ણઃ કીદૃશઃ કિઞ્ચિત્કિંસ્વભાવઃ કિમાશ્રયઃ ॥ ૧૪૨ ॥
નિર્લોકશ્ચ નિરાકારી બહ્વાકારૈકકારકઃ ।
દૌહિત્રઃ પુત્રિકઃ પૌત્રો નપ્તા વંશધરો ધરઃ ॥ ૧૪૩ ॥
દ્રવીભૂતો દયાલુશ્ચ સર્વસિદ્ધિપ્રદો મણિઃ ॥ ૧૪૪ ॥
આધારોઽપિ વિધારશ્ચ ધરાસૂનુઃ સુમઙ્ગલઃ ।
મઙ્ગલો મઙ્ગલાકારો માઙ્ગલ્યઃ સર્વમઙ્ગલઃ ॥ ૧૪૫ ॥
નામ્નાં સહસ્રં નામેદં વિષ્ણોરતુલતેજસઃ ।
સર્વસિદ્ધિકરં કામ્યં પુણ્યં હરિહરાત્મકમ્ ॥ ૧૪૬ ॥
યઃ પઠેત્પ્રાતરુત્થાય શુચિર્ભૂત્વા સમાહિતઃ ।
યશ્ચેદં શૃણુયાન્નિત્યં નરો નિશ્ચલમાનસઃ ॥ ૧૪૭ ॥
ત્રિસન્ધ્યં શ્રદ્ધયા યુક્તઃ સર્વપાપૈઃ પ્રમુચ્યતે ।
નન્દતે પુત્રપૌત્રૈશ્ચ દારૈર્ભૃત્યૈશ્ચ પૂજિતઃ ॥ ૧૪૮ ॥
પ્રાપ્નુતે વિપુલાં લક્ષ્મીં મુચ્યતે સર્વસઙ્કટાત્ ।
સર્વાન્કામાનવાપ્નોતિ લભતે વિપુલં યશઃ ॥ ૧૪૯ ॥
વિદ્યાવાઞ્જાયતે વિપ્રઃ ક્ષત્રિયો વિજયી ભવેત્ ।
વૈશ્યશ્ચ ધનલાભાઢ્યઃ શૂદ્રઃ સુખમવાપ્નુયાત્ ॥ ૧૫૦ ॥
રણે ઘોરે વિવાદે ચ વ્યાપારે પારતન્ત્રકે ।
વિજયી જયમાપ્નોતિ સર્વદા સર્વકર્મસુ ॥ ૧૫૧ ॥
એકધા દશધા ચૈવ શતધા ચ સહસ્રધા ।
પઠતે હિ નરો નિત્યં તથૈવ ફલમશ્નુતે ॥ ૧૫૨ ॥
પુત્રાર્થી પ્રાપ્નુતે પુત્રાન્ધનાર્થી ધનમવ્યયમ્ ।
મોક્ષાર્થી પ્રાપ્નુતે મોક્ષં ધર્માર્થી ધર્મસઞ્ચયમ્ ॥ ૧૫૩ ॥
કન્યાર્થી પ્રાપ્નુતે કન્યાં દુર્લભાં યત્સુરૈરપિ ।
જ્ઞાનાર્થી જાયતે જ્ઞાની યોગી યોગેષુ યુજ્યતે ॥ ૧૫૪ ॥
મહોત્પાતેષુ ઘોરેષુ દુર્ભિક્ષે રાજવિગ્રહે ।
મહામારીસમુદ્ભૂતે દારિદ્ર્યે દુઃખપીડિતે ॥ ૧૫૫ ॥
અરણ્યે પ્રાન્તરે વાઽપિ દાવાગ્નિપરિવારિતે ।
સિંહવ્યાઘ્રાભિભૂતેઽપિ વને હસ્તિસમાકુલે ॥ ૧૫૬ ॥
રાજ્ઞા ક્રુદ્ધેન ચાજ્ઞપ્તે દસ્યુભિઃ સહ સઙ્ગમે ।
વિદ્યુત્પાતેષુ ઘોરેષુ સ્મર્તવ્યં હિ સદા નરૈઃ ॥ ૧૫૭ ॥
ગ્રહપીડાસુ ચોગ્રાસુ વધબન્ધગતાવપિ ।
મહાર્ણવે મહાનદ્યાં પોતસ્થેષુ ન ચાપદઃ ॥ ૧૫૮ ॥
રોગગ્રસ્તો વિવર્ણશ્ચ ગતકેશનખત્વચઃ ।
પઠનાચ્છવણાદ્વાપિ દિવ્યકાયા ભવન્તિ તે ॥ ૧૫૯ ॥
તુલસીવનસંસ્થાને સરોદ્વીપે સુરાલયે ।
બદ્રિકાશ્રમે શુભે દેશે ગઙ્ગાદ્વારે તપોવને ॥ ૧૬૦ ॥
મધુવને પ્રયાગે ચ દ્વારકાયાં સમાહિતઃ ।
મહાકાલવને સિદ્ધે નિયતાઃ સર્વકામિકાઃ ॥ ૧૬૧ ॥
યે પઠન્તિ શતાવર્તં ભક્તિમન્તો જિતેન્દ્રિયાઃ ।
તે સિદ્ધાઃ સિદ્ધિદા લોકે વિચરન્તિ મહીતલે ॥ ૧૬૨ ॥
અન્યોન્યભેદભેદાનાં મૈત્રીકરણમુત્તમમ્ ।
મોહનં મોહનાનાં ચ પવિત્રં પાપનાશનમ્ ॥ ૧૬૩ ॥
બાલગ્રહવિનાશાય શાન્તીકરણમુત્તમમ્ ।
દુર્વૃત્તાનાં ચ પાપાનાં બુદ્ધિનાશકરં પરમ્ ॥ ૧૬૪ ॥
પતદ્ગર્ભા ચ વન્ધ્યા ચ સ્રાવિણી કાકવન્ધ્યકા ।
અનાયાસેન સતતં પુત્રમેવ પ્રસૂયતે ॥ ૧૬૫ ॥
પયઃપુષ્કલદા ગાવો બહુધાન્યફલા કૃષિઃ ।
સ્વામિધર્મપરા ભૃત્યા નારી પતિવ્રતા ભવેત્ ॥ ૧૬૬ ॥
અકાલમૃત્યુનાશાય તથા દુઃસ્વપ્નદર્શને ।
શાન્તિકર્મણિ સર્વત્ર સ્મર્તવ્યં ચ સદા નરૈઃ ॥ ૧૬૭ ॥
યઃ પઠત્યન્વહં મર્ત્યઃ શુચિષ્માન્વિષ્ણુસન્નિધૌ ।
એકાકી ચ જિતાહારો જિતક્રોધો જિતેન્દ્રિયઃ ॥ ૧૬૮ ॥
ગરુડારોહસમ્પન્નઃ પીતવાસાશ્ચતુર્ભુજઃ ।
વાઞ્છિતં પ્રાપ્ય લોકેઽસ્મિન્વિષ્ણુલોકે સ ગચ્છતિ ॥ ૧૬૯ ॥
એકતઃ સકલા વિદ્યા એકતઃ સકલં તપઃ ।
એકતઃ સકલો ધર્મો નામ વિષ્ણોસ્તથૈકતઃ ॥ ૧૭૦ ॥
યો હિ નામસહસ્રેણ સ્તોતુમિચ્છતિ વૈ દ્વિજઃ ।
સોઽયમેકેન શ્લોકેન સ્તુત એવ ન સંશયઃ ॥ ૧૭૧ ॥ ( var સોઽહમેકેન)
સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્સહસ્રવદનોજ્જ્વલઃ ।
સહસ્રનામાનન્તાક્ષઃ સહસ્રબાહુર્નમોઽસ્તુ તે ॥ ૧૭૨ ॥
વિષ્ણોર્નામસહસ્રં વૈ પુરાણં વેદસમ્મતમ્ ।
પઠિતવ્યં સદા ભક્તૈઃ સર્વમઙ્ગલમઙ્ગલમ્ ॥ ૧૭૩ ॥
ઇતિ સ્તવાભિયુક્તાનાં દેવાનાં તત્ર વૈ દ્વિજ ।
પ્રત્યક્ષં પ્રાહ ભગવાન્વરદો વરદાર્ચિતઃ ॥ ૧૭૪ ॥
શ્રીભગવાનુવાચ –
વ્રિયતાં ભોઃ સુરાઃ સર્વૈર્વરોઽસ્મત્તોભિવાઞ્છિતઃ ।
તત્સર્વં સમ્પ્રદાસ્યામિ નાઽત્ર કાર્યા વિચારણા ॥ ૧૭૫ ॥
ઇતિ શ્રીસ્કન્દમહાપુરાણે આવન્ત્યખણ્ડેઽવન્તીક્ષેત્રમાહાત્મ્યે વિષ્ણુસહસ્રનામોઽધ્યાયઃ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
1000 Names of Sri Vishnu » Sahasranama Stotram from Skandapurana in Sanskrit » English » Bengali » Kannada » Malayalam » Odia » Telugu » Tamil