॥ Vishnu Sahasranamastotram Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીવિષ્ણુસહસ્રનામસ્તોત્રં નારદપઞ્ચરાત્રે ॥
શ્રીનારદપઞ્ચરાત્રે જ્ઞાનામૃતસારે ચતુર્થરાત્રે
શ્રીમહાદેવ ઉવાચ-
બ્રહ્મહત્યાસહસ્રાણાં પાપં શામ્યેત્ કથઞ્ચન ।
ન પુનસ્ત્વય્યવિજ્ઞાતે કલ્પકોટિશતૈરપિ ॥ ૧ ॥
યસ્માન્ન યા કૃતા સ્પર્ધા પવિત્રં સ્યાત્કથં હરે ।
નશ્યન્તિ સર્વપાપાનિ તન્માં વદ સુરેશ્વર ।
તદાહ દેવો ગોવિન્દ મમ પ્રીત્યા યથાયથમ્ ॥ ૨ ॥
શ્રીભગવાનુવાચ-
સદા નામસહસ્રં મે પાવનં મત્પદાવહમ્ ।
તત્પરોઽનુદિનં શમ્ભો સર્વૈશ્વર્યં યદીચ્છસિ ॥ ૩ ॥
શ્રીમહાદેવ ઉવાચ-
તમેવ તપસા નિત્યં ભજામિ સ્તૌમિ ચિન્તયે ।
તેનાદ્વિતીયમહિમો જગત્પૂજ્યોઽસ્મિ પાર્વતિ ! ॥ ૪ ॥
શ્રીપાર્વત્યુવાચ-
તન્મે કથય દેવેશ યથાહમપિ શઙ્કર ! ।
સર્વેશ્વરી નિરૂપમા તવ સ્યાં સદૃશી પ્રભો ! ॥ ૫ ॥
શ્રીમહાદેવ ઉવાચ-
સાધુ ! સાધુ ! ત્વયા પૃષ્ટો વિષ્ણોર્ભગવતઃ શિવે ! ।
નામ્નાં સહસ્રં વક્ષ્યામિ મુખ્યં ત્રૈલોક્યમઙ્ગલમ્ ॥ ૬ ॥
ૐ નમોનારાયણાય પુરુષોત્તમાય ચ મહાત્મને ।
વિશુદ્ધસદ્માધિષ્ઠાય મહાહંસાય ધીમહિ ॥ ૭ ॥
વિનિયોગઃ
ૐ અસ્ય શ્રીવિષ્ણોઃ સહસ્રનામમન્ત્રસ્ય મહાદેવ ઋષિઃ । અનુષ્ટુપ્છન્દઃ ।
પરમાત્મા દેવતા । સૂર્યકોટિપ્રતીકાશ ઇતિ બીજમ્ । ગઙ્ગાતીર્થોત્તમા શક્તિઃ ।
પ્રપન્નાશનિપઞ્જર ઇતિ કીલકમ્ । દિવ્યાસ્ત્ર ઇત્યસ્રમ્ । સર્વપાપક્ષયાર્થં
સર્વાભીષ્ટસિદ્ધ્યર્થં શ્રીવિષ્ણોર્નામસહસ્રજપે વિનિયોગઃ ।
ઋષ્યાદિન્યાસઃ
ૐ મહાદેવાય ઋષયે નમઃ ઇતિ શિરસિ ॥ ૧ ॥
અનુષ્ટુપ્ છન્દસે નમઃ મુખે ॥ ૨ ॥
પરમાત્મદેવતાયૈ નમઃ હૃદિ ॥ ૩ ॥
સૂર્યકોટિપ્રતીકાશબીજાય નમઃ ગુહ્યે ॥ ૪ ॥
ગઙ્ગાતીર્થોત્તમશક્ત્યે નમઃ પાદયોઃ ॥ ૫ ॥
પ્રસન્નાશનિપઞ્જરકીલકાય નમઃ નાભૌ ॥ ૬ ॥
વિનિયોગાય નમઃ સર્વાઙ્ગે ॥ ૭ ॥
કરન્યાસઃ
ૐ વાસુદેવઃ પરં બ્રહ્મ ઇત્યઙ્ગુષ્ઠાભ્યાં નમઃ ॥ ૧ ॥
ૐ મૂલપ્રકૃતિરિતિ તર્જનીભ્યાં નમઃ ॥ ૨ ॥
ૐ ભૂમહાવરાહ ઇતિ મધ્યમાભ્યાં નમઃ ॥ ૩ ॥
ૐ સૂર્યવંશધ્વજો રામ ઇતિ અનામિકાભ્યાં નમઃ ॥ ૪ ॥
ૐ બ્રહ્માદિકમલાદિગદાસૂર્યકેશવમિતિ કનિષ્ઠિકાભ્યાં નમઃ ॥ ૫ ॥
શેષ ઇતિ કરતલકરપૃષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
ઇતિ કરન્યાસઃ ।
ષડઙ્ગન્યાસઃ
ૐ વાસુદેવઃ પરં બ્રહ્મ ઇતિ હૃદયાય નમઃ ॥ ૧ ॥
ૐ મૂલપ્રકૃતિ શિરસે સ્વાહા ॥ ૨ ॥
ૐ ભૂમહાવારાહ ઇતિ શિખાયૈ વષટ્ ॥ ૩ ॥
ૐ સૂર્યવંશધ્વજો રામઃ ઇતિ કવચાય હું ॥ ૪ ॥
બ્રહ્માદિકમલાદિગદાસૂર્યકેશવઃ નેત્રત્રયાય વૌષટ ॥ ૫ ॥
ૐ દિવ્યાસ્ત્ર ઇત્યસ્ત્રાય ફટ્ ॥ ૬ ॥
ઇતિ હદયાદિષડઙ્ગાન્યાસઃ ॥ ૭ ॥
॥ ધ્યાનમ્ ॥
વિષ્ણું ભાસ્વત્કિરીટાઙ્ગદવલયગણાકલ્પહારોદરાંઘ્રિ-
શ્રોણીભૂષં સુવક્ષોમણિમકરમહાકુણ્ડલં મણ્ડિતાંસમ્ ।
હસ્તોદ્યચ્ચક્રશઙ્ખામ્બુજગદલમલં પીતકૌશયવાસો –
વિદ્યુદ્ભાસં સમુદ્યદ્દિનકરસદૃશં પદ્મહસ્તં નમામિ ॥ ૮ ॥
ૐ વાસુદેવઃ પરં બ્રહ્મ પરમાત્મા પરાત્પરમ્ ।
પરં ધામ પરં જ્યોતિઃ પરં તત્ત્વં પરં પદમ્ ॥ ૯ ॥
પરં શિવં પરો ધ્યેયઃ પરં જ્ઞાનં પરા ગતિઃ ।
પરમાર્થઃ પરં શ્રેયઃ પરાનન્દઃ પરોદયઃ ॥ ૧૦ ॥
પરો વ્યક્તઃ પરં વ્યોમ પરાર્ધઃ પરમેશ્વરઃ ।
નિરામયો નિર્વિકારો નિર્વિકલ્પો નિરાશ્રયઃ ॥ ૧૧ ॥
નિરઞ્જનો નિરાલમ્બો નિર્લેપો નિરવગ્રહઃ ।
નિર્ગુણોનિષ્કલોઽનન્તોઽચિન્ત્યોઽસાવચલોઽચ્યુતઃ ॥ ૧૨ ॥
અતીન્દ્રિયોઽમિતોઽરોધ્યોઽનીહોઽનીશોઽવ્યયોઽક્ષયઃ ।
સર્વજ્ઞઃ સર્વગઃ સર્વઃ સર્વદઃ સર્વભાવનઃ ॥ ૧૩ ॥
શર્વઃ શમ્ભુઃ સર્વસાક્ષી પૂજ્યઃ સર્વસ્ય સર્વદૃક્ ।
સર્વશક્તિઃ સર્વસારઃ સર્વાત્મા સર્વતોમુખઃ ॥ ૧૪ ॥
સર્વાવાસઃ સર્વરૂપઃ સર્વાદિ સર્વદુઃખહા ।
સર્વાર્થઃ સર્વતોભદ્રઃ સર્વકારણકારણમ્ ॥ ૧૫ ॥
સર્વાતિશાયકઃ સર્વાધ્યક્ષઃ સર્વેશ્વરેશ્વરઃ ।
ષડ્વિંશકો મહાવિષ્ણુર્મહાગુહ્યો મહાહરિઃ ॥ ૧૬ ॥
નિત્યોદિતો નિત્યયુક્તો નિત્યાનન્દઃ સનાતનઃ ।
માયાપતિર્યોગપતિઃ કૈવલ્યપતિરાત્મભૂઃ ॥ ૧૭ ॥
જન્મમૃત્યુજરાતીતઃ કાલાતીતો ભવાતિગઃ ।
પૂર્ણઃ સત્યઃ શુદ્ધબુદ્ધસ્વરૂપો નિત્યચિન્મયઃ ॥ ૧૮ ॥
યોગિપ્રિયો યોગમયો ભવબન્ધૈકમોચકઃ ।
પુરાણઃ પુરુષઃ પ્રત્યક્ ચૈતન્યં પુરુષોત્તમઃ ॥ ૧૯ ॥
વેદાન્તવેદ્યો દુર્જ્ઞેયસ્તાપત્રયવિવર્જિતઃ ।
બ્રહ્મવિદ્યાશ્રયોઽલઙ્ઘ્યઃ સ્વપ્રકાશઃ સ્વયમ્પ્રભઃ ॥ ૨૦ ॥
સર્વોપેય ઉદાસીનઃ પ્રણવઃ સર્વતઃ સમઃ ।
સર્વાનવદ્યો દુષ્પ્રાપસ્તુરીયસ્તમસઃ પરઃ ॥ ૨૧ ॥
કૂટસ્થઃ સર્વસંશ્લિષ્ટો વાઙ્ગમનોગોચરાતિગઃ ।
સઙ્કર્ષણઃ સર્વહરઃ કાલઃ સર્વભયઙ્કરઃ ॥ ૨૨ ॥
અનુલ્લઘ્યં સર્વગતિર્મહારુદ્રો દુરાસદઃ ।
મૂલપ્રકૃતિરાનન્દઃ પ્રજ્ઞાતા વિશ્વમોહનઃ ॥ ૨૩ ॥
મહામાયો વિશ્વબીજઃ પરાશક્તિસુખૈકભુક્ ।
સર્વકામ્યોઽનન્તશીલઃ સર્વભૂતવશઙ્કરઃ ॥ ૨૪ ॥
અનિરુદ્ધઃ સર્વજીવો હૃષીકેશો મનઃપતિઃ ।
નિરુપાધિઃ પ્રિયો હંસોઽક્ષરઃ સર્વનિયોજકઃ ॥ ૨૫ ॥
બ્રહ્મા પ્રાણેશ્વરઃ સર્વભૂતભૃદ્દેહનાયકઃ ।
ક્ષેત્રજ્ઞઃ પ્રકૃતિસ્વામી પુરુષો વિશ્વસૂત્રધૃક્ ॥ ૨૬ ॥
અન્તર્યામી ત્રિધામાઽન્તઃસાક્ષી ત્રિગુણ ઈશ્વરઃ ।
યોગી મૃગ્યઃ પદ્મનાભઃ શેષશાયી શ્રિયઃ પતિઃ ॥ ૨૭ ॥
શ્રીસત્યોપાસ્યપાદાબ્જોઽનન્તઃ શ્રીઃ શ્રીનિકેતનઃ ।
નિત્યવક્ષઃસ્થલસ્થશ્રીઃ શ્રીનિધિઃ શ્રીધરો હરિઃ ॥ ૨૮ ॥
રમ્યશ્રીર્નિશ્ચયશ્રીદો વિષ્ણુઃ ક્ષીરાબ્ધિમન્દિરઃ ।
કૌસ્તુભોદ્ભાસિતોરસ્કો માધવો જગદાર્તિહા ॥ ૨૯ ॥
શ્રીવત્સવક્ષા નિઃસીમઃ કલ્યાણગુણભાજનમ્ ।
પીતામ્બરો જગન્નાથો જગદ્ધાતા જગત્પિતા ॥ ૩૦ ॥
જગદ્બન્ધુર્જગત્સ્રષ્ટા જગત્કર્તા જગન્નિધિઃ ।
જગદેકસ્ફુરદ્વીર્યો નાહંવાદી જગન્મયઃ ॥ ૩૧ ॥
સર્વાશ્ચર્યમયઃ સર્વસિદ્ધાર્થઃ સર્વવીરજિત્ ।
સર્વામોઘોદ્યમો બ્રહ્મરુદ્રાદ્યુત્કૃષ્ટચેતનઃ ॥ ૩૨ ॥
શમ્ભોઃ પિતામહો બ્રહ્મપિતા શક્રાદ્યધીશ્વરઃ ।
સર્વદેવપ્રિયઃ સર્વદેવવૃત્તિરનુત્તમઃ ॥ ૩૩ ॥
સર્વદેવૈકશરણં સર્વદેવૈકદૈવતમ્ ।
યજ્ઞભુગ્ યજ્ઞફલદો યજ્ઞેશો યજ્ઞભાવનઃ ॥ ૩૪ ॥
યજ્ઞત્રાતા યજ્ઞપુમાન્ વનમાલી દ્વિજપ્રિયઃ ।
દ્વિજૈકમાનદોઽહિંસ્રઃ કુલદેવોઽસુરાન્તકઃ ॥ ૩૫ ॥
સર્વદુષ્ટાન્તકૃત્ સર્વસજ્જનાનન્દપાલકઃ ।
સર્વલોકૈકજઠરઃ સર્વલોકૈકમણ્ડલઃ ॥ ૩૬ ॥
સૃષ્ટિસ્થિત્યન્તકૃચ્ચક્રી શાર્ઙ્ગધન્વા ગદાધરઃ ।
શઙ્ખભૃન્નન્દકી પદ્મપાણિર્ગરુડવાહનઃ ॥ ૩૭ ॥
અનિર્દેશ્યવપુ સર્વઃ સર્વલોકૈકપાવનઃ ।
અનન્તકીર્તિર્નિઃ શ્રીશઃ પૌરુષઃ સર્વમઙ્ગલઃ ॥ ૩૮ ॥
સૂર્યકોટિપ્રતીકાશો યમકોટિવિનાશનઃ ।
બ્રહ્મકોટિજગત્સ્રષ્ટા વાયુકોટિમહાબલઃ ॥ ૩૯ ॥
કોટીન્દુજગદાનન્દી શમ્ભુકોટિમહેશ્વરઃ ।
કુબેરકોટિલક્ષ્મીવાન્ શત્રુકોટિવિનાશનઃ ॥ ૪૦ ॥
કન્દર્પકોટિલાવણ્યો દુર્ગકોટિવિમર્દ્ધનઃ ।
સમુદ્રકોટિગમ્ભીરસ્તીર્થકોટિસમાહ્વયઃ ॥ ૪૧ ॥
હિમવત્કોટિનિષ્કમ્પઃ કોટિબ્રહ્માણ્ડવિગ્રહઃ ।
કોટ્યશ્વમેધપાપઘ્નો યજ્ઞકોટિસમાર્ચનઃ ॥ ૪૨ ॥
સુધાકોટિસ્વાસ્થ્યહેતુઃ કામધુક્કોટિકામદઃ ।
બ્રહ્મવિદ્યાકોટિરૂપઃ શિપિવિષ્ટઃ શુચિશ્રવાઃ ॥ ૪૩ ॥
વિશ્વમ્ભરસ્તીર્થપાદઃ પુણ્યશ્રવણકીર્તનઃ ।
આદિદેવો જગજ્જૈત્રો મુકુન્દઃ કાલનેમિહા ॥ ૪૪ ॥
વૈકુણ્ઠોઽનન્તમાહાત્મ્યો મહાયોગીશ્વરેશ્વરઃ ।
નિત્યતૃપ્તોઽથ સદ્ભાવો નિઃશઙ્કો નરકાન્તકઃ ॥ ૪૫ ॥
દીનાનાથૈકશરણં વિશ્વૈકવ્યસનાપહા ।
જગત્ક્ષમાકૃતો નિત્યો કૃપાલુઃ સજ્જનાશ્રયઃ ॥ ૪૬ ॥
યોગેશ્વરઃ સદોદીર્ણો વૃદ્ધિક્ષયવિવર્જિતઃ ।
અધોક્ષજો વિશ્વરેતા પ્રજાપતિસભાધિપઃ ॥ ૪૭ ॥
શક્રબ્રહ્માર્ચિતપદઃ શમ્ભુબ્રહ્મોર્ધ્વધામગઃ ।
સૂર્યસોમેક્ષણો વિશ્વભોક્તા સર્વસ્ય પારગઃ ॥ ૪૮ ॥
જગત્સેતુર્ધર્મસેતુર્ધીરોઽરિષ્ટધુરન્યરઃ ।
નિર્મમોઽખિલલોકેશો નિઃસઙ્ગોઽદ્ભુતભોગવાન્ ॥ ૪૯ ॥
રમ્યમાયો વિશ્વવિશ્વો વિષ્વક્સેનો નગોત્તમઃ ।
સર્વાશ્રયઃ પતિર્દેવ્યા સર્વભૂષણભૂષિતઃ ॥ ૫૦ ॥
સર્વલક્ષણલક્ષણ્યઃ સર્વદૈત્યેન્દ્રદર્પહા ।
સમસ્તદેવસર્વજ્ઞઃ સર્વદૈવતનાયકઃ ॥ ૫૧ ॥
સમસ્તદેવતાદુર્ગઃ પ્રપન્નાશનિપઞ્જરઃ ।
સમસ્તદેવકવચં સર્વદેવશિરોમણિઃ ॥ ૫૨ ॥
સમસ્તભયનિર્ભિન્નો ભગવાન્ વિષ્ટરશ્રવાઃ ।
વિભુઃ સર્વહિતોદર્કો હતારિઃ સુગતિપ્રદઃ ॥ ૫૩ ॥
સર્વદૈવતજીવેશો બ્રાહ્મણાદિનિયોજકઃ ।
બ્રહ્મશમ્ભુપરાર્ધાઢ્યી બ્રહ્મજ્યેષ્ઠઃ શિશુઃ સ્વરાટ્ ॥ ૫૪ ॥
વિરાટ્ ભક્તપરાધીનઃ સ્તુત્યઃ સર્વાર્થસાધકઃ ।
સર્વાર્થકર્તા કૃત્યજ્ઞઃ સ્વાર્થકૃત્યમદોજ્ઝિતઃ ॥ ૫૫ ॥
સદા નવઃ સદા ભદ્રઃ સદા શાન્તઃ સદા શિવઃ ।
સદા પ્રિયઃ સદા તુષ્ટઃ સદા પુષ્ટઃ સદાર્ચિતઃ ॥ ૫૬ ॥
સદા પૂતઃ પાવનાગ્રો વેદગુહ્યો વૃષાકપિઃ ।
સહસ્રનામા ત્રિયુગશ્ચતુમૂર્તિશ્ચતુર્ભુજઃ ॥ ૫૭ ॥
ભૂતભવ્યભવન્નાથો મહાપુરુષપૂર્વજઃ ।
નારાયણો મુઞ્જકેશઃ સર્વયોગવિનિસ્મૃતઃ ॥ ૫૮ ॥
વેદસારો યજ્ઞસારઃ સામસારસ્તપોનિધિઃ ।
સાધ્યશ્રેષ્ઠઃ પુરાણર્ષિર્નિષ્ઠાશાન્તિપરાયણઃ ॥ ૫૯ ॥
શિવસ્ત્રિશૂલવિધ્વંસી શ્રીકણ્ઠૈકવરપ્રદઃ ।
નરકૃષ્ણો હરિર્ધર્મનન્દનો ધર્મજીવનઃ ॥ ૬૦ ॥
આદિકર્તા સર્વસત્યઃ સર્વસ્ત્રીરત્નદર્પહા ।
ત્રિકાલો જિતકન્દર્પ ઉર્વશીદૃઙ્મુનીશ્વરઃ ॥ ૬૧ ॥
આદ્યઃ કવિર્હયગ્રીવઃ સર્વવાગીશ્વરેશ્વરઃ ।
સર્વદેવમયો બ્રહ્મ ગુરુર્વાગ્મીશ્વરીપતિઃ ॥ ૬૨ ॥
અનન્તવિદ્યાપ્રભવો મૂલાવિદ્યાવિનાશકઃ ।
સર્વાર્હણો જગજ્જાઢ્યનાશકો મધુસૂદનઃ ॥ ૬૩ ॥
અનન્તમન્ત્રકોટીશઃ શબ્દબ્રહ્મૈકપાવકઃ ।
આદિવિદ્વાન્ વેદકર્તા વેદાત્મા શ્રુતિસાગરઃ ॥ ૬૪ ॥
બ્રહ્માર્થવેદાભરણઃ સર્વવિજ્ઞાનજન્મભૂઃ ।
વિદ્યારાજો જ્ઞાનરાજો જ્ઞાનસિન્ધુરખણ્ડધીઃ ॥ ૬૫ ॥
મત્સ્યદેવો મહાશૃઙ્ગો જગદ્બીજવહિત્રધૃક્ ।
લીલાવ્યાપ્તાનિલામ્ભોધિશ્ચતુર્વેદપ્રર્વતકઃ ॥ ૬૬ ॥
આદિકૂર્મોઽખિલાધારસ્તૃણીકૃતજગદ્ભવઃ ।
અમરીકૃતદેવૌઘઃ પીયૂષોત્પત્તિકારણમ્ ॥ ૬૭ ॥
આત્માધારો ધરાધારો યજ્ઞાઙ્ગો ધરણીધરઃ ।
હિરણ્યાક્ષહરઃ પૃધ્વીપતિઃ શ્રાદ્ધાદિકલ્પકઃ ॥ ૬૮ ॥
સમસ્તપિતૃભીતિઘ્નઃ સમસ્તપિતૃજીવનમ્ ।
હવ્યકવ્યૈકભુગ્ભવ્યો ગુણભવ્યૈકદાયકઃ ॥ ૬૯ ॥
લોમાન્તલીનજલધિઃ ક્ષોભિતાશેષસાગરઃ ।
મહાવરાહો યજ્ઞઘ્નધ્વંસનો યાજ્ઞિકાશ્રયઃ ॥ ૭૦ ॥
નરસિંહો દિવ્યસિંહઃ સર્વારિષ્ટાર્તિદુઃખહા ।
એકવીરોઽદ્ભુતબલો યન્ત્રમન્ત્રૈકભઞ્જનમ્ ॥ ૭૧ ॥
બ્રહ્માદિદુઃસહજ્યોતિર્યુગાન્તાગ્ન્યતિભીષણઃ ।
કોટિવજ્રાધિકનખો ગજદુષ્પ્રેક્ષમૂર્તિધૃક્ ॥ ૭૨ ॥
માતૃચક્રપ્રમથનો મહામાતૃગણેશ્વરઃ ।
અચિન્ત્યોઽમોઘવીર્યાઢ્યઃ સમસ્તાસુરઘસ્મરઃ ॥ ૭૩ ॥
હિરણ્યકશિપુચ્છેદી કાલઃ સઙ્કર્ષણઃ પતિઃ ।
કૃતાન્તવાહનઃ સદ્યઃ સમસ્તભયનાશનઃ ॥ ૭૪ ॥
સર્વવિઘ્નાન્તકઃ સર્વસિદ્ધિદઃ સર્વપૂરકઃ ।
સમસ્તપાતકધ્વંસી સિદ્ધમન્ત્રાધિકાહ્વયઃ ॥ ૭૫ ॥
ભૈરવેશો હરાર્તિઘ્ન કાલકલ્પો દુરાસદઃ ।
દૈત્યગર્ભસ્રાવિનામા સ્ફુરદ્બ્રહ્માણ્ડવર્જિતઃ ॥ ૭૬ ॥
સ્મૃતિમાત્રાખિલત્રાતા ભૂતરૂપો મહાહરિઃ ।
બ્રહ્મચર્મશિરઃપટ્ટા દિક્પાલોઽર્ધાઙ્ગભૂષણઃ ॥ ૭૭ ॥
દ્વાદશાર્કશિરોદામા રુદ્રશીર્ષૈકનૂપુરઃ ।
યોગિનીગ્રસ્તગિરિજારતો ભૈરવતર્જકઃ ॥ ૭૮ ॥
વીરચક્રેશ્વરોઽત્યુગ્રો યમારિઃ કાલસંવરઃ ।
ક્રોધેશ્વરો રુદ્રચણ્ડીપરિવાદી સુદુષ્ટભાક્ ॥ ૭૯ ॥
સર્વાક્ષઃ સર્વમૃત્યુશ્ચ મૃત્યુર્મૃત્યુનિર્વતકઃ ।
અસાધ્યઃ સર્વરોગઘ્નઃ સર્વદુર્ગ્રહસૌમ્યકૃત્ ॥ ૮૦ ॥
ગણેશકોટિદર્પઘ્નો દુઃસહોઽશેષગોત્રહા ।
દેવદાનવદુર્ધષો જગદ્ભક્ષ્યપ્રદઃ પિતા ॥ ૮૧ ॥
સમસ્તદુર્ગતિત્રાતા જગદ્ભક્ષકભક્ષકઃ ।
ઉગ્રેશોઽસુરમાર્જારઃ કાલમૂષકભક્ષકઃ ॥ ૮૨ ॥
અનન્તાયુધદોર્દ્દણ્ડો નૃસિંહો વીરભદ્રજિત્ ।
યોગિનીચક્રગુહ્યેશઃ શક્રારિઃ પશુમાંસભુક્ ॥ ૮૩ ॥
રુદ્રો નારાયણો મેષરૂપશઙ્કરવાહનઃ ।
મેષરૂપી શિવત્રાતા દુષ્ટશક્તિસહસ્રભુક્ ॥ ૮૪ ॥
તુલસીવલ્લભો વીરોઽચિન્ત્યમાયોઽખિલેષ્ટદઃ ।
મહાશિવઃ શિવારુદ્રો ભૈરવૈકકપાલભૂત્ ॥ ૮૫ ॥
ભિલ્લશ્ચક્રેશ્વરઃ શક્રો દિવ્યમોહનરૂપધૃક્ ।
ગૌરીસૌભાગ્યદો માયાનિધિર્માયાભયાપહઃ ॥ ૮૬ ॥
બ્રહ્મતેજોમયો બ્રહ્મ શ્રીમયશ્ચ ત્રયીમયઃ ।
સુબ્રહ્મણ્યો બલિધ્વંસી વામનોઽદિતિદુઃખહા ॥ ૮૭ ॥
ઉપેન્દ્રો નૃપતિર્વિષ્ણુઃ કશ્યપાન્વયમણ્ડનઃ ।
બલિસ્વારાજ્યદઃ સર્વદેવવિપ્રાત્મદોઽચ્યુતઃ ॥ ૮૮ ॥
ઉરુક્રમસ્તીર્થપાદસ્ત્રિદશશ્ચ ત્રિવિક્રમઃ ।
વ્યોમપાદઃ સ્વપાદામ્ભઃપવિત્રિતજગત્ત્રયઃ ॥ ૮૯ ॥
બ્રહ્મેશાદ્યભિવન્દ્યાઙ્ઘ્રિર્દ્રુતકર્માદ્રિધારણઃ ।
અચિન્ત્યાદ્ભુતવિસ્તારો વિશ્વવૃક્ષો મહાબલઃ ॥ ૯૦ ॥
બહુમૂર્ધા પરાઙ્છિદ્રભૃગુપત્નીશિરોહરઃ ।
પાપસ્તેયઃ સદાપુણ્યો દૈત્યેશો નિત્યખણ્ડકઃ ॥ ૯૧ ॥
પૂરિતાખિલદેવેશો વિશ્વાર્થૈકાવતારકૃત્ ।
અમરો નિત્યગુપ્તાત્મા ભક્તચિન્તામણિઃ સદા ॥ ૯૨ ॥
વરદઃ કાર્તવીર્યાદિરાજરાજ્યપ્રદોઽનઘઃ ।
વિશ્વશ્લાઘ્યોઽમિતાચારો દત્તાત્રેયો મુનીશ્વરઃ ॥ ૯૩ ॥
પરાશક્તિસમાયુક્તો યોગાનન્દમદોન્મદઃ ।
સમસ્તેન્દ્રારિતેજોહૃત્ પરમાનન્દપાદપઃ ॥ ૯૪ ॥
અનસૂયાગર્ભરત્નો ભોગમોક્ષસુખપ્રદઃ ।
જમદગ્નિકુલાદિત્યો રેણુકાદ્ભુતશક્તિહૃત્ ॥ । ૯૫ ॥
માતૃહત્યઘનિર્લેપઃ સ્કન્દજિદ્વિપ્રરાજ્યદઃ ।
સર્વક્ષત્રાન્તકૃદ્વીરદર્પહા કાર્તવીર્યજિત્ ॥ ૯૬ ॥
યોગી યોગાવતારશ્ચ યોગીશો યોગવત્પરઃ ।
પરમાનન્દદાતા ચ શિવાચાર્યયશઃપ્રદઃ ॥ ૯૭ ॥
ભીમઃ પરશુરામશ્ચ શિવાચાર્યૈકવિશ્વભૂઃ ।
શિવાખિલજ્ઞાનકોષો ભીષ્માચાર્યોઽગ્નિદૈવતઃ ॥ ૯૮ ॥
દ્રોણાચાર્યગુરુર્વિશ્વજૈત્રધન્વા કૃતાન્તકૃત્ ।
અદ્વિતીયતમોમૂર્તિર્બ્રહ્મચર્યૈકદક્ષિણઃ ॥ ૯૯ ॥
મનુશ્રેષ્ઠઃ સતાં સેતુર્મહીયાન્ વૃષભો વિરાટ્ ।
આદિરાજઃ ક્ષિતિપિતા સર્વરત્નૈકદોહકૃત્ ॥ ૧૦૦ ॥
પૃથુજન્માદ્યેકદક્ષો હ્રીઃ શ્રીઃ કીર્તિઃ સ્વયંધૃતિઃ ।
જગદ્વૃત્તિપ્રદશ્ચક્રવર્તિશ્રેષ્ઠો દુરસ્ત્રધૃક્ ॥ ૧૦૧ ॥
સનકાદિમુનિપ્રાપ્તભગવદ્ભક્તિવર્ધનઃ ।
વર્ણાશ્રમાદિધર્માણાં કર્તા વક્તા પ્રવર્તકઃ ॥ ૧૦૨ ॥
સૂર્યવંશધ્વજો રામો રાધવઃ સદ્ગુણાર્ણવઃ ।
કાકુત્સ્થવીરતાધર્મો રાજધર્મધુરન્ધરઃ ॥ ૧૦૩ ॥
નિત્યસુસ્થાશયઃ સર્વભદ્રગ્રાહી શુભૈકદૃક્ ।
નવરત્નં રત્નનિધિઃ સર્વાધ્યક્ષો મહાનિધિઃ ॥ ૧૦૪ ॥
સર્વશ્રેષ્ઠાશ્રયઃ સર્વશસ્ત્રાસ્ત્રગ્રામવીર્યવાન્ ।
જગદ્વશી દાશરથિઃ સર્વરત્નાશ્રયો નૃપઃ ॥ ૧૦૫ ॥
ધર્મઃ સમસ્તધર્મસ્થો ધર્મદ્રષ્ટાખિલાર્તિહૃત્ ।
અતીન્દ્રો જ્ઞાનવિજ્ઞાનપારદૃશ્વા ક્ષમામ્બુધિઃ ॥ ૧૦૬ ॥
સર્વપ્રકૃષ્ટઃ શિષ્ટેષ્ટો હર્ષશોકાધનાકુલઃ ।
પિત્રાજ્ઞાત્યક્તસામ્રાજ્યઃ સપત્નોદયનિર્ભયઃ ॥ ૧૦૭ ॥
ગુહાદેશાર્પિતૈશ્વર્યઃ શિવસ્પર્દ્ધાજટાધરઃ ।
ચિત્રકૂટાપ્તરત્નાદ્રિજગદીશો રણેચરઃ ॥ ૧૦૮ ॥
યથેષ્ટામોઘશસ્ત્રાસ્ત્રો દેવેન્દ્રતનયાક્ષિહા ।
બ્રહ્મેન્દ્રાદિનતૈષીકો મારીચઘ્નો વિરાધહા ॥ ૧૦૯ ॥
બ્રહ્મશાપહતાશેષદણ્ડકારણ્યપાવનઃ ।
ચતુર્દશસહસ્રાગ્ર્યરક્ષોઘ્નૈકશરૈકભૃત્ ॥ ૧૧૦ ॥
ખરારિસ્ત્રિશિરોહન્તા દૂષણઘ્નો જનાર્દનઃ ।
જટાયુષોઽગ્નિગતિદો કબન્ધસ્વર્ગદાયકઃ ॥ ૧૧૧ ॥
લીલાધુનઃકોટ્યાપાસ્તદુન્દુભ્યસ્થિમહાચયઃ ।
સપ્તતાલવ્યથાકૃષ્ટધ્વજપાતાલદાનવઃ ॥ ૧૧૨ ॥
સુગ્રીવે રાજ્યદો ધીમાન્ મનસૈવાભયપ્રદઃ ।
હનૂમદ્રુદ્રમુખ્યેશઃ સમસ્તકપિદેહભૃત્ ॥ ૧૧૩ ॥
અગ્નિદૈવત્યબાણૈકવ્યાકુલીકૃતસાગરઃ ।
સમ્લિચ્છકોટિબાણૈકશુષ્કનિર્દગ્ધસાગરઃ ॥ ૧૧૪ ॥
સનાગદૈત્યધામૈકવ્યાકુલીકૃતસાગરઃ ।
સમુદ્રાદ્ભુતપૂર્વૈકબદ્ધસેતુર્યશોનિધિઃ ॥ ૧૧૫ ॥
અસાધ્યસાધકો લઙ્કાસમૂલોત્કર્ષદક્ષિણઃ ।
વરદૃપ્તજનસ્થાનપૌલસ્ત્યકલકૃન્તનઃ ॥ ૧૧૬ ॥
રાવણઘ્નઃ પ્રહસ્તચ્છિત્ કુમ્ભકર્ણભિદુગ્રહા ।
રાવણૈકમુખચ્છેત્તા નિઃશઙ્કેન્દ્રૈકરાજ્યદઃ ॥ ૧૧૭ ॥
સ્વર્ગાસ્વર્ગત્વવિચ્છેદી દેવેન્દ્રાદિન્દ્રતાહરઃ ।
રક્ષોદેવત્વહૃદ્ધર્મા ધર્મહર્મ્યઃ પુરુષ્ટુતઃ ॥ ૧૧૮ ॥
નાતિમાત્રદશાસ્યારિર્દત્તરાજ્યવિભીષણઃ ।
સુધાસૃષ્ટિભૃતાશેષસ્વસૈન્યજીવનૈકકૃત્ ॥ ૧૧૯ ॥
દેવબ્રાહ્મણનામૈકધાતા સર્વામરાર્ચિતઃ ।
બ્રહ્મસૂર્યેન્દ્રરુદ્રાદિવન્દ્યોઽર્ચિતસતાં પ્રિયઃ ॥ ૧૨૦ ॥
અયોધ્યાખિલરાજાગ્ર્ય સર્વભૂતમનોહરઃ ।
સ્વામ્યતુલ્યકૃપાદત્તો હીનોષ્કૃષ્ટૈકસત્પ્રિયઃ ॥ ૧૨૧ ॥
સ્વપક્ષાદિન્યાયદર્શી હીનાર્થોઽધિકસાધકઃ ।
બાધવ્યાજાનુચિતકૃત્તાવકોઽખિલતુષ્ટિકૃત્ ॥ ૧૨૨ ॥
પાર્વત્યધિકયુક્તાત્મા પ્રિયાત્યક્તઃ સુરારિજિત્ ।
સાક્ષાત્કુશલવત્સદ્મેન્દ્રાગ્નિનાતોઽપરાજિતઃ ॥ ૧૨૩ ॥
કોશલેન્દ્રો વીરબાહુઃ સત્યાર્થત્યક્તસોદરઃ ।
યશોદાનન્દનો નન્દી ધરણીમણ્ડલોદયઃ ॥ ૧૨૪ ॥
બ્રહ્માદિકામ્યસાન્નિધ્યસનાથીકૃતદૈવતઃ ।
બ્રહ્મલોકાપ્તચાણ્ડાલાદ્યશેષપ્રાણિસાર્થપઃ ॥ ૧૨૫ ॥
સ્વર્ણીતગર્દભશ્વાદિચિરાયોધ્યાબલૈકકૃત્ ।
રામાદ્વિતીયઃ સૌમિત્રિલક્ષ્મણપ્રહતેન્દ્રજિત્ ॥ ૧૨૬ ॥
વિષ્ણુભક્તાશિવાંહઃછિત્પાદુકારાજ્યનિર્વૃતઃ ।
ભરતોઽસહ્યગન્ધર્વકોટિઘ્નો લવણાન્તકઃ ॥ ૧૨૭ ॥
શત્રુઘ્નો વૈદ્યરાડાયુર્વેદગર્ભૌષધીપતિઃ ।
નિત્યાનિત્યકરો ધન્વન્તરિર્યજ્ઞો જગદ્ધરઃ ॥ ૧૨૮ ॥
સૂર્યવિઘ્નઃ સુરાજીવો દક્ષિણેશો દ્વિજપ્રિયઃ ।
છિન્નમૂર્ધોપદેશાર્કતનૂજકૃતમૈત્રિકઃ ॥ ૧૨૯ ॥
શેષાઙ્ગસ્થાપિતનરઃ કપિલઃ કર્દમાત્મજઃ ।
યોગાત્મકધ્યાનભઙ્ગસગરાત્મજભસ્મકૃત્ ॥ ૧૩૦ ॥
ધર્મો વિશ્વેન્દ્રસુરભીપતિઃ શુદ્ધાત્મભાવિતઃ ।
શમ્ભુસ્ત્રિપુરદાહૈકસ્થૈર્યવિશ્વરથોદ્ધતઃ ॥ ૧૩૧ ॥
વિશ્વાત્માશેષરુદ્રાર્થશિરશ્છેદાક્ષતાકૃતિઃ ।
વાજપેયાદિનામાગ્નિર્વેદધર્માપરાયણઃ ॥ ૧૩૨ ॥
શ્વેતદ્વીપપતિઃ સાઙ્ખ્યપ્રણેતા સર્વસિદ્ધિરાટ્ ।
વિશ્વપ્રકાશિતધ્યાનયોગો મોહતમિસ્રહા ॥ ૧૩૩ ॥
ભક્તશમ્ભુજિતો દૈત્યામૃતવાપીસમસ્તપઃ ।
મહાપ્રલયવિશ્વૈકોઽદ્વિતીયોઽખિલદૈત્યરાટ્ ॥ ૧૩૪ ॥
શેષદેવઃ સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રાઙ્ઘિશિરોભુજઃ ।
ફણી ફણિફણાકારયોજિતાબ્ધ્યમ્બુદક્ષિતિઃ ॥ ૧૩૫ ॥
કાલાગ્નિરુદ્રજનકો મુસલાસ્ત્રો હલાયુધઃ ।
નીલામ્બરો વારુણીશો મનોવાક્કાયદોષહા ॥ ૧૩૬ ॥
સ્વસન્તોષતૃપ્તિમાત્રઃ પાતિતૈકદશાનનઃ ।
બલિસંયમનો ઘોરો રૌહિણેયઃ પ્રલમ્બહા ॥ ૧૩૭ ॥
મુષ્ટિકઘ્નો દ્વિવિદહા કાલિન્દીભેદનો બલઃ ।
રેવતીરમણઃ પૂર્વભક્તિરેવાચ્યુતાગ્રજઃ ॥ ૧૩૮ ॥
દેવકીવસુદેવોત્થોઽદિતિકશ્યપનન્દનઃ ।
વાર્ષ્ણેયઃ સાત્વતાં શ્રેષ્ઠઃ શૌરિર્યદુકુલોદ્વહઃ ॥ ૧૩૯ ॥
નરાકૃતિઃ પૂર્ણબ્રહ્મ સવ્યસાચી પરન્તપઃ ।
બ્રહ્માદિકામનાનિત્યજગત્પર્વેતશૈશવઃ ॥ ૧૪૦ ॥
પૂતનાઘ્નઃ શકટભિદ્યમલાર્જુનભઞ્જનઃ ।
વત્સામુરારિઃ કેશિઘ્નો ધેનુકારિર્ગવીશ્વરઃ ॥ ૧૪૧ ॥
દામોદરો ગોપદેવો યશોદાનન્દકારકઃ ।
કાલીયમર્દ્દનઃ સર્વગોપગોપીજનપ્રિયઃ ॥ ૧૪૨ ॥
લીલાગોવર્ધનધરો ગોવિન્દો ગોકુલોત્સવઃ ।
અરિષ્ટમથનઃ કામોન્મત્તગોપીવિમુક્તિદઃ ॥ ૧૪૩ ॥
સદ્યઃ કુવલયાપીડઘાતી ચાણૂરમર્દનઃ ।
કંસારિરુગ્રસેનાદિરાજ્યસ્થાય્યરિહાઽમરઃ ॥ ૧૪૪ ॥
સુધર્માંકિતભૂલોકો જરાસન્ધબલાન્તકઃ ।
ત્યક્તભક્તજરાસન્ધભીમસેનયશઃપ્રદઃ ॥ ૧૪૫ ॥
સાન્દીપનિમૃતાપત્યદાતા કાલાન્તકાદિજિત્ ।
રુક્મિણીરમણો રુક્મિશાસનો નરકાન્તકૃત્ ॥ ૧૪૬ ॥
સમસ્તનરકત્રાતા સર્વભૂપતિકોટિજિત્ ।
સમસ્તસુન્દરીકાન્તોઽસુરારિર્ગરુડધ્વજઃ ॥ ૧૪૭ ॥
એકાકીજિતરુદ્રાર્કમરુદાપોઽખિલેશ્વરઃ ।
દેવેન્દ્રદર્પહા કલ્પદ્રુમાલઙ્કૃતભૂતલઃ ॥ ૧૪૮ ॥
બાણબાહુસહસ્રચ્છિત્સ્કન્દાદિગણકોટિજિત્ ।
લીલાજિતમહાદેવો મહાદેવૈકપૂજિતઃ ॥ ૧૪૯ ॥
ઇન્દ્રાર્થાર્જુનનિર્મત્સુર્જયદઃ પાણ્ડવૈકધૃક્ ।
કાશીરાજશિરસ્છેત્તા રુદ્રશક્ત્યેકમર્દનઃ ॥ ૧૫૦ ॥
વિશ્વેશ્વરપ્રસાદાઢ્યઃ કાશીરાજસુતાર્દનઃ ।
શમ્ભુપ્રતિજ્ઞાપાતા ચ સ્વયમ્ભુગણપૂજકઃ ॥ ૧૫૧ ॥
કાશીશગણકોટિઘ્નો લોકશિક્ષાદ્વિજાર્ચકઃ ।
શિવતીવ્રતપોવશ્યઃ પુરા શિવવરપ્રદઃ ॥ ૧૫૨ ॥
ગયાસુરપ્રતિજ્ઞાધૃક્ સ્વાંશશઙ્કરપૂજકઃ ।
શિવકન્યાવ્રતપતિઃ કૃષ્ણરૂપશિવારિહા ॥ ૧૫૩ ॥
મહાલક્ષ્મીવપુર્ગૌરીત્રાણો દેવલવાતહા ।
વિનિદ્રમુચુકુન્દૈકબ્રહ્માસ્ત્રયુવનાશ્વહૃત્ ॥ ૧૫૪ ॥
અક્રૂરોઽક્રૂરમુખ્યૈકભક્તસ્વચ્છન્દમુક્તિદઃ ।
સબાલસ્ત્રીજલક્રીડાકૃતવાપીકૃતાર્ણવઃ ॥ ૧૫૫ ॥
યમુનાપતિરાનીતપરિણીતદ્વિજાત્મકઃ ।
શ્રીદામશઙ્કુભક્તાર્થભૂમ્યાનીતેન્દ્રભૈરવઃ ॥ ૧૫૬ ॥
દુર્વૃત્તશિશુપાલૈકમુક્તિકોદ્ધારકેશ્વરઃ ।
આચાણ્ડાલાદિકં પ્રાપ્ય દ્વારકાનિધિકોટિકૃત્ ॥ ૧૫૭ ॥
બ્રહ્માસ્ત્રદગ્ધગર્ભસ્થપરીક્ષિજ્જીવનૈકકૃત્ ।
પરિણીતદ્વિજસુતાનેતાઽર્જુનમદાપહઃ ॥ ૧૫૮ ॥
ગૂઢમુદ્રાકૃતિગ્રસ્તભીષ્માદ્યખિલગૌરવઃ ।
પાર્થાર્થખણ્ડિતાશેષદિવ્યાસ્ત્રઃ પાર્થમોહભૃત્ ॥ ૧૫૯ ॥
બ્રહ્મશાપચ્છલધ્વસ્તયાદવો વિભવાવહઃ ।
અનઙ્ગે જિતગૌરીશો રતિકાન્તઃ સદેપ્સિતઃ ॥ ૧૬૦ ॥
પુષ્પેષુર્વિશ્વવિજયી સ્મરઃ કામેશ્વરીપતિઃ ।
ઉષાપતિર્વિશ્વહેતુર્વિશ્વતૃપ્તોઽધિપૂરુષઃ ॥ ૧૬૧ ॥
ચતુરાત્મા ચતુર્વર્ણશ્ચતુર્વેદવિધાયકઃ ।
ચતુર્વિશ્વૈકવિશ્વાત્મા સર્વોત્કૃષ્ટાસુ કોટિષુ ॥ ૧૬૨ ॥
આશ્રયાત્મા પુરાણર્ષિર્વ્યાસઃ શાસ્ત્રસહસ્રકૃત્ ।
મહાભારતનિર્માતા કવીન્દ્રો વાદરાયણઃ ॥ ૧૬૩ ॥
કૃષ્ણદ્વૈપાયનઃ સર્વપુરુષાર્થકબોધકઃ ।
વેદાન્તકર્તા બ્રહ્મૈકવ્યઞ્જકઃ પુરુવંશકૃત્ ॥ ૧૬૪ ॥
બુદ્ધો ધ્યાનજિતાશેષદેવદેવો જગત્પ્રિયઃ ।
નિરાયુધો જગજ્જૈત્રઃ શ્રીધનો દુષ્ટમોહનઃ ॥ ૧૬૫ ॥
દૈત્યવેદબહિષ્કર્ત્તા વેદાર્થશ્રુતિગોપકઃ ।
શુદ્ધોદનિર્નષ્ટદિષ્ટઃ સુખદઃ સદસત્પતિઃ ॥ ૧૬૬ ॥
યથાયોગ્યાખિલકુપઃ સર્વશૂન્યોઽખિલેષ્ટદઃ ।
ચતુષ્કોટિપૃથક્તત્ત્વં પ્રજ્ઞાપારમિતેશ્વરઃ ॥ ૧૬૭ ॥
પાષણ્ડશ્રુતિમાર્ગેણ પાષણ્ડશ્રુતિગોપકઃ ।
કલ્કી વિષ્ણુયશઃ પૂતઃ કલિકાલવિલોપકઃ ॥ ૧૬૮ ॥
સમસ્તમ્લેચ્છહસ્તઘ્નઃ સર્વશિષ્ટદ્વિજાતિકૃત્ ।
સત્યપ્રવર્ત્તકો દેવદ્વિજદીર્ઘક્ષુધાપહઃ ॥ ૧૬૯ ॥
અવગવાદિવેદેન પૃથ્વીદુર્ગતિનાશનઃ ।
સદ્યઃ ક્ષ્માનન્તલક્ષ્મીકૃત્ નષ્ટનિઃ શેષ ધર્મકૃત્ ॥ ૧૭૦ ॥
અનન્તસ્વર્ગયાગૈકહેમપૂર્ણાખિલદ્વિજઃ ।
અસાધ્યૈકજગચ્છાસ્તા વિશ્વવન્દ્યો જયધ્વજઃ ॥ ૧૭૧ ॥
આત્મતત્ત્વાધિપઃ કૃર્તૃશ્રેષ્ઠો વિધિરુમાપતિઃ ।
ભર્તુઃ શ્રેષ્ઠઃ પ્રજેશાગ્ર્યો મરીચિજનકાગ્રણીઃ ॥ ૧૭૨ ॥
કશ્યપો દેવરાદિન્દ્રઃ પ્રહ્લાદો દૈત્યરાટ્ શશી ।
નક્ષત્રેશો રવિસ્તેજઃ શ્રેષ્ઠઃ શુક્રઃ કવીશ્વરઃ ॥ ૧૭૩ ॥
મહર્ષિરાટ્ ભૃગુર્વિષ્ણુરાદિત્યેશો બલિઃ સ્વરાટ્ ।
વાયુર્વહ્નિઃ શુચિશ્રેષ્ઠઃ શઙ્કરો રુદ્રરાટ્ ગુરુઃ ॥ ૧૭૪ ॥
વિદ્વત્તમશ્ચિત્રરથો ગન્ધર્વાગ્ર્યો વસૂત્તમઃ ।
વર્ણાદિરગ્ર્યા સ્ત્રી ગૌરી શક્ત્યગ્ર્યા શ્રીશ્ચ નારદઃ ॥ ૧૭૫ ॥
દેવર્ષિરાટ્ પાણ્ડવાગ્ર્યોઽર્જુનો નારદવાદરાટ્ ।
પવનઃ પવનેશાનો વરુણો યાદસામ્પતિઃ ॥ ૧૭૬ ॥
ગઙ્ગાતીર્થોત્તમોદ્ભૂતં છત્રકાગ્ર્યવરૌષધમ્ ।
અન્નં સુદર્શનાસ્ત્રાગ્ર્યો વજ્રપ્રહરણોત્તમમ્ ॥ ૧૭૭ ॥
ઉચ્ચૈઃશ્રવા વાજિરાજઃ ઐરાવત ઇભેશ્વરઃ ।
અરુન્ધત્યેકપત્નીશો હ્યશ્વત્થોઽશેષવૃક્ષરાટ્ ॥ ૧૭૮ ॥
અધ્યાત્મવિદ્યાવિદ્યાત્મા પ્રણવશ્છન્દસાં વરઃ ।
મેરુર્ગિરિપતિર્ભાર્ગો માસાગ્ર્યઃ કાલસત્તમઃ ॥ ૧૭૯ ॥
દિનાદ્યાત્મા પૂર્વસિદ્ધિઃ કપિલઃ સામવેદરાટ્ ।
તાર્ક્ષ્યઃ ખગેન્દ્રો ઋત્વગ્ર્યો વસન્તઃ કલ્પપાદપઃ ॥ ૧૮૦ ॥
દાતૃશ્રેષ્ઠઃ કામધેનુરાર્તિઘ્નાગ્ર્યઃ સુરોત્તમઃ ।
ચિન્તામણિર્ગુરુશ્રેષ્ઠો માતા હિતતમઃ પિતા ॥ ૧૮૧ ॥
સિંહો મૃગેન્દ્રો નાગેન્દ્રો વાસુકિર્ભૂધરો નૃપઃ ।
વણશો બ્રાહ્મણશ્ચાન્તઃ કરણાગ્ર્યં નમો નમઃ ॥ ૧૮૨ ॥
ઇત્યેતદ્વાસુદેવસ્ય વિષ્ણોર્નામસહસ્રકમ્ ।
સર્વાપરાધશમનં પરં ભક્તિવિવર્દ્ધનમ્ ॥ ૧૮૩ ॥
અક્ષયબ્રહ્મલોકાદિસર્વાર્થાપ્યેકસાધનમ્ ।
વિષ્ણુલોકૈકસોપાનં સર્વદુ:ખવિનાશનમ્ ॥ ૧૮૪ ॥
સમસ્તસુખદં સત્યં પરં નિર્વાણદાયકમ્ ।
કામક્રોધાદિનિઃશેષમનોમલવિશોધનમ્ ॥ ૧૮૫ ॥
શાન્તિદં પાવનં નૃણાં મહાપાતાકિનામપિ ।
સર્વેષાં પ્રાણિનામાશુ સર્વાભીષ્ટફલપ્રદમ્ ॥ ૧૮૬ ॥
સર્વવિઘ્નપ્રશમનં સર્વારિષ્ટવિનાશનમ્ ।
ઘોરદુઃસ્વપ્નશમનં તીવ્રદારિદ્ર્યનાશનમ્ ॥ ૧૮૭ ॥
તાપત્રયાપહં ગુહ્યં ધનધાન્યયશસ્કરમ્ ।
સર્વૈશ્વર્યપ્રદં સર્વસિદ્ધિદં સર્વકામદમ્ ॥ ૧૮૮ ॥
તીર્થયજ્ઞતપોદાનવ્રતકોટિફલપ્રદમ્ ।
અપ્રજ્ઞજાડ્યશમનં સર્વવિદ્યાપ્રવર્ત્તકમ્ ॥ ૧૮૯ ॥
રાજ્યદં રાજ્યકામાનાં રોગિણાં સર્વરોગનુત્ ।
વન્ધ્યાનાં સુતદં ચાશુ સર્વશ્રેષ્ઠફલપ્રદમ્ ॥ ૧૯૦ ॥
અસ્ત્રગ્રામવિષધ્વંસી ગ્રહપીડાવિનાશનમ્ ।
માઙ્ગલ્યં પુણ્યમાયુષ્યં શ્રવણાત્ પઠનાજ્જપાત્ ॥ ૧૯૧ ॥
સકૃદસ્યાખિલા વેદાઃ સાઙ્ગા મન્ત્રાશ્ચ કોટિશઃ । ।
પુરાણશાસ્ત્રં સ્મૃતયઃ પઠિતાઃ પઠિતાસ્તથા ॥ ૧૯૨ ॥
જપ્ત્વાસ્ય શ્લોકં શ્લોકાર્ધં પાદં વા પઠતઃ પ્રિયે ।
નિત્યં સિધ્યતિ સર્વેષામચિરાત્કિમુતોઽખિલમ્ ॥ ૧૯૩ ॥
પ્રાણેન સદૃશં સદ્યઃ પ્રત્યહં સર્વકર્મસુ ।
ઇદં ભદ્રે ત્વયા ગોપ્યં પાઠ્યં સ્વાર્થૈકસિદ્ધયે ॥ ૧૯૪ ॥
નાવૈષ્ણવાય દાતવ્યં વિકલ્પોપહૃતાત્મને ।
ભક્તિશ્રદ્ધાવિહીનાય વિષ્ણુસામાન્યદર્શિને ॥ ૧૯૫ ॥
દેયં પુત્રાય શિષ્યાય શુદ્ધાય હિતકામ્યયા ।
મત્પ્રસાદાદૃતે નેદં ગ્રહિષ્યન્ત્યલ્પમેધસઃ ॥ ૧૯૬ ॥
કલૌ સદ્યઃ ફલં કલ્પગ્રામમેષ્યતિ નારદઃ ।
લોકાનાં ભાગ્યહીનાનાં યેન દુઃખં વિનશ્યતિ ॥ ૧૯૭ ॥
ક્ષેત્રેષુ વૈષ્ણવેષ્વેતદાર્યાવર્ત્તે ભવિષ્યતિ ।
નાસ્તિ વિષ્ણોઃ પરં સત્યં નાસ્તિ વિષ્ણોઃ પરમ્પદમ્ ॥ ૧૯૮ ॥
નાસ્તિ વિષ્ણો પરં જ્ઞાનં નાસ્તિ મોક્ષો હ્યવૈષ્ણવઃ ।
નાસ્તિ વિષ્ણોઃ પરો મન્ત્રો નાસ્તિ વિષ્ણોઃ પરં તપઃ ॥ ૧૯૯ ॥
નાસ્તિ વિષ્ણો પરં ધ્યાનં નાસ્તિ મન્ત્રો હ્યવૈષ્ણવઃ ।
કિં નાસ્ય બહુભિર્મન્ત્રૈઃ કિં જપૈર્બહુવિસ્તરૈઃ ॥ ૨૦૦ ॥
વાજપેયસહસ્રૈઃ કિં ભક્તિર્યસ્ય જનાર્દને ।
સર્વતીર્થમયો વિષ્ણુઃ સર્વશાસ્ત્રમયઃ પ્રભુ ॥ ૨૦૧ ॥
સર્વક્રતુમયો વિષ્ણુઃ સત્યં સત્યં વદામ્યહમ્ ।
આબ્રહ્મસારસર્વસ્ય સર્વમેતન્મયોદિતમ્ ॥ ૨૦૨ ॥
શ્રીપાર્વત્યુવાચ-
ધન્યાસ્મ્યનુગૃહિતાસ્મિ કૃતાર્થાસ્મિ જગત્પતે ।
યન્મયેદં શ્રુતં સ્તોત્રં ત્વદ્રહસ્યં સુદુર્લભમ્ ॥ ૨૦૩ ॥
અહો બત મહત્કષ્ટં સમસ્ત સુખદે હરૌ ।
વિદ્યમાનેઽપિ સર્વેશે મૂઢાઃ ક્લિશ્યન્તિ સંસૃતૌ ॥ ૨૦૪ ॥
યમુદ્દિશ્યસદા નાથો મહેશોઽપિ દિગમ્બરઃ ।
જટિલો ભસ્મલિપ્તાઙ્ગસ્તપસ્વી વીક્ષિતો જનૈઃ ॥ ૨૦૫ ॥
અતોઽધિકો ન દેવોઽસ્તિ લક્ષ્મીકાન્તાન્મધુદ્વિષઃ ।
યતત્વં ચિન્ત્યતે નિત્યં ત્વયા યોગીશ્વરેણ હિ ॥ ૨૦૬ ॥
અતઃપરં કિમધિકં પદં શ્રીપુરુષોત્તમાત્ ।
તમવિજ્ઞાય તાન્ મૂઢા યજન્તે જ્ઞાનમાનિનઃ ॥ ૨૦૭ ॥
મુષિતાસ્મિ ત્વયા નાથ ચિરં યદયમીશ્વરઃ ।
પ્રકાશિતો ન મે યસ્ય દત્તાદ્યા દિવ્યશક્તયઃ ॥ ૨૦૮ ॥
અહો સર્વેશ્વરો વિષ્ણુઃ સર્વદેવોત્તમોત્તમઃ ।
ભવદાદિગુરુર્મૂઢૈઃ સામાન્ય ઇવ લક્ષ્યતે ॥ ૨૦૯ ॥
મહીયસાં હિ માહાત્મ્યં ભજમાનાન્ ભજન્તિ ચેત્ ।
દ્વિષતોઽપિ તથા પાપાનુપેક્ષ્યન્તે ક્ષમાલયાઃ ॥ ૨૧૦ ॥
મયાપિ બાલ્યે સ્વપિતુઃ પ્રજ્ઞા દૃષ્ટા બુભુક્ષિતાઃ ।
દુખાદશક્તાઃ સ્વં પોષ્ટું શ્રિયા નાધ્યાસિતાઃ પુરા ॥ ૨૧૧ ॥
ત્વયા સંવર્ધિતાભિશ્ચ પ્રજાભિર્વિબુધાદયઃ ।
વિસસદ્ભિઃ સ્વશક્ત્યાદ્યાઃ સમુહૃન્મિત્રબાન્ધવાઃ ॥ ૨૧૨ ॥
ત્વયા વિના ક્વ દેવત્વં ક્વ ધૈર્યં ક્ય પરિગ્રહઃ ।
સર્વે ભવન્તિ જીવન્તો યાતનાઃ શિરસિ સ્થિતાઃ ॥ ૨૧૩ ॥
નામૃતે નૈવ ધર્માર્થૌ કામો મોક્ષોઽપિ દુર્લભઃ ।
ક્ષુધિતાનાં દુર્ગતાનાં કુતો યોગસમાધયઃ ॥ ૨૧૪ ॥
સા ચ સંસારસારૈકા સર્વલોકૈકપાલિકા ।
વશ્યા સા કમલા યસ્ય ત્યક્ત્વા ત્વામપિ શઙ્કરઃ ॥ ૨૧૫ ॥
શ્રિયા ધર્મેણ શૌર્યેણ રૂપેણાર્ચવસમ્પદા ।
સર્વાતિશયવીર્યેણ સમ્પૂર્ણસ્ય મહાત્મનઃ ॥ ૨૧૬ ॥
કસ્તેન તુલ્યતામેતિ દેવદેવેન વિષ્ણુના ।
યસ્યાંશાંશકભાગેન વિના સર્વ વિલીયતે ॥ ૨૧૭ ॥
જગદેતત્તથા પ્રાહુર્દોષાયૈતદ્વિમોહિતાઃ ।
નાસ્ય જન્મ જરા મૃત્યુર્નાપ્રાપ્યં વાર્થમેવ વા ॥ ૨૧૮ ॥
તથાપિ કુરુતે ધર્માન્ પાલનાય સતાં કૃતે ।
વિજ્ઞાપય મહાદેવ પ્રણમ્યકં મહેશ્વરમ્ ॥ ૨૧૯ ॥
અવધાર્ય તથા સાહં કાન્ત કામદ શાશ્વત ।
કામાદ્યાસક્તચિત્તત્વાત્ કિં તુ સર્વેશ્વર પ્રભો ॥ ૨૨૦ ॥
ત્વન્મયત્વાત્પ્રસાદાદ્વા શક્નોમિ પઠિતું ન ચેત્ ।
વિષ્ણોઃ સહસ્રનામૈતત્પ્રત્યહં વૃષભધ્વજ ॥
નામ્નૈકેન તુ યેન સ્યાત્તત્ફલં બ્રૂહિ મે પ્રભો ॥ ૨૨૧ ॥
શ્રીમહાદેવ ઉવાચ-
રામ રામેતિ રામેતિ રમેરામે મનોરમે ।
સહસ્રનામભિસ્તુલ્યં રામનામ વરાનને ॥ ૨૨૨ ॥
અથ સર્વાણિ તીર્થાનિ જલઞ્ચૈવ પ્રયાગજમ્ ।
વિષ્ણોર્નામસહસ્રસ્ય કલાં નાર્હન્તિ ષોડશીમ્ ॥ ૨૨૩ ॥
॥ ઇતિ શ્રીનારદપઞ્ચરાત્રે જ્ઞાનામૃતસારે ચતુર્થરાત્રે
પાર્વતીશિવસંવાદે શ્રીવિષ્ણોર્નામસહસ્રં સમ્પૂર્ણમ્ ॥