॥ Kapila Geetaa Telugu Lyrics ॥
॥ కపిల గీతా ॥(From Bhagavat Purana 3.23-3.33)
॥ ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ ॥
03230010 మైత్రేయ ఉవాచ
03230011 పితృభ్యాం ప్రస్థితే సాధ్వీ పతిమింగితకోవిదా
03230012 నిత్యం పర్యచరత్ప్రీత్యా భవానీవ భవం ప్రభుం
03230021 విశ్రంభేణాత్మశౌచేన గౌరవేణ దమేన చ
03230022 శుశ్రూషయా సౌహృదేన వాచా మధురయా చ భోః
03230031 విసృజ్య కామం దంభం చ ద్వేషం లోభమఘం మదం
03230032 అప్రమత్తోద్యతా నిత్యం తేజీయాంసమతోషయత్
03230041 స వై దేవర్షివర్యస్తాం మానవీం సమనువ్రతాం
03230042 దైవాద్గరీయసః పత్యురాశాసానాం మహాశిషః
03230051 కాలేన భూయసా క్షామాం కర్శితాం వ్రతచర్యయా
03230052 ప్రేమగద్గదయా వాచా పీడితః కృపయాబ్రవీత్
03230060 కర్దమ ఉవాచ
03230061 తుష్టోఽహమద్య తవ మానవి మానదాయాః
03230062 శుశ్రూషయా పరమయా పరయా చ భక్త్యా
03230063 యో దేహినామయమతీవ సుహృత్స దేహో
03230064 నావేక్షితః సముచితః క్షపితుం మదర్థే
03230071 యే మే స్వధర్మనిరతస్య తపఃసమాధి
03230072 విద్యాత్మయోగవిజితా భగవత్ప్రసాదాః
03230073 తానేవ తే మదనుసేవనయావరుద్ధాన్
03230074 దృష్టిం ప్రపశ్య వితరామ్యభయానశోకాన్
03230081 అన్యే పునర్భగవతో భ్రువ ఉద్విజృంభ
03230082 విభ్రంశితార్థరచనాః కిమురుక్రమస్య
03230083 సిద్ధాసి భుంక్ష్వ విభవాన్నిజధర్మదోహాన్
03230084 దివ్యాన్నరైర్దురధిగాన్నృపవిక్రియాభిః
03230091 ఏవం బ్రువాణమబలాఖిలయోగమాయా
03230092 విద్యావిచక్షణమవేక్ష్య గతాధిరాసీత్
03230093 సంప్రశ్రయప్రణయవిహ్వలయా గిరేషద్
03230094 వ్రీడావలోకవిలసద్ధసితాననాహ
03230100 దేవహూతిరువాచ
03230101 రాద్ధం బత ద్విజవృషైతదమోఘయోగ
03230102 మాయాధిపే త్వయి విభో తదవైమి భర్తః
03230103 యస్తేఽభ్యధాయి సమయః సకృదంగసంగో
03230104 భూయాద్గరీయసి గుణః ప్రసవః సతీనాం
03230111 తత్రేతికృత్యముపశిక్ష యథోపదేశం
03230112 యేనైష మే కర్శితోఽతిరిరంసయాత్మా
03230113 సిద్ధ్యేత తే కృతమనోభవధర్షితాయా
03230114 దీనస్తదీశ భవనం సదృశం విచక్ష్వ
03230120 మైత్రేయ ఉవాచ
03230121 ప్రియాయాః ప్రియమన్విచ్ఛన్కర్దమో యోగమాస్థితః
03230122 విమానం కామగం క్షత్తస్తర్హ్యేవావిరచీకరత్
03230131 సర్వకామదుఘం దివ్యం సర్వరత్నసమన్వితం
03230132 సర్వర్ద్ధ్యుపచయోదర్కం మణిస్తంభైరుపస్కృతం
03230141 దివ్యోపకరణోపేతం సర్వకాలసుఖావహం
03230142 పట్టికాభిః పతాకాభిర్విచిత్రాభిరలంకృతం
03230151 స్రగ్భిర్విచిత్రమాల్యాభిర్మంజుశింజత్షడంఘ్రిభిః
03230152 దుకూలక్షౌమకౌశేయైర్నానావస్త్రైర్విరాజితం
03230161 ఉపర్యుపరి విన్యస్త నిలయేషు పృథక్పృథక్
03230162 క్షిప్తైః కశిపుభిః కాంతం పర్యంకవ్యజనాసనైః
03230171 తత్ర తత్ర వినిక్షిప్త నానాశిల్పోపశోభితం
03230172 మహామరకతస్థల్యా జుష్టం విద్రుమవేదిభిః
03230181 ద్వాఃసు విద్రుమదేహల్యా భాతం వజ్రకపాటవత్
03230182 శిఖరేష్వింద్రనీలేషు హేమకుంభైరధిశ్రితం
03230191 చక్షుష్మత్పద్మరాగాగ్ర్యైర్వజ్రభిత్తిషు నిర్మితైః
03230192 జుష్టం విచిత్రవైతానైర్మహార్హైర్హేమతోరణైః
03230201 హంసపారావతవ్రాతైస్తత్ర తత్ర నికూజితం
03230202 కృత్రిమాన్మన్యమానైః స్వానధిరుహ్యాధిరుహ్య చ
03230211 విహారస్థానవిశ్రామ సంవేశప్రాంగణాజిరైః
03230212 యథోపజోషం రచితైర్విస్మాపనమివాత్మనః
03230221 ఈదృగ్గృహం తత్పశ్యంతీం నాతిప్రీతేన చేతసా
03230222 సర్వభూతాశయాభిజ్ఞః ప్రావోచత్కర్దమః స్వయం
03230231 నిమజ్జ్యాస్మిన్హ్రదే భీరు విమానమిదమారుహ
03230232 ఇదం శుక్లకృతం తీర్థమాశిషాం యాపకం నృణాం
03230241 సా తద్భర్తుః సమాదాయ వచః కువలయేక్షణా
03230242 సరజం బిభ్రతీ వాసో వేణీభూతాంశ్చ మూర్ధజాన్
03230251 అంగం చ మలపంకేన సంఛన్నం శబలస్తనం
03230252 ఆవివేశ సరస్వత్యాః సరః శివజలాశయం
03230261 సాంతః సరసి వేశ్మస్థాః శతాని దశ కన్యకాః
03230262 సర్వాః కిశోరవయసో దదర్శోత్పలగంధయః
03230271 తాం దృష్ట్వా సహసోత్థాయ ప్రోచుః ప్రాంజలయః స్త్రియః
03230272 వయం కర్మకరీస్తుభ్యం శాధి నః కరవామ కిం
03230281 స్నానేన తాం మహార్హేణ స్నాపయిత్వా మనస్వినీం
03230282 దుకూలే నిర్మలే నూత్నే దదురస్యై చ మానదాః
03230291 భూషణాని పరార్ధ్యాని వరీయాంసి ద్యుమంతి చ
03230292 అన్నం సర్వగుణోపేతం పానం చైవామృతాసవం
03230301 అథాదర్శే స్వమాత్మానం స్రగ్విణం విరజాంబరం
03230302 విరజం కృతస్వస్త్యయనం కన్యాభిర్బహుమానితం
03230311 స్నాతం కృతశిరఃస్నానం సర్వాభరణభూషితం
03230312 నిష్కగ్రీవం వలయినం కూజత్కాంచననూపురం
03230321 శ్రోణ్యోరధ్యస్తయా కాంచ్యా కాంచన్యా బహురత్నయా
03230322 హారేణ చ మహార్హేణ రుచకేన చ భూషితం
03230331 సుదతా సుభ్రువా శ్లక్ష్ణ స్నిగ్ధాపాంగేన చక్షుషా
03230332 పద్మకోశస్పృధా నీలైరలకైశ్చ లసన్ముఖం
03230341 యదా సస్మార ఋషభమృషీణాం దయితం పతిం
03230342 తత్ర చాస్తే సహ స్త్రీభిర్యత్రాస్తే స ప్రజాపతిః
03230351 భర్తుః పురస్తాదాత్మానం స్త్రీసహస్రవృతం తదా
03230352 నిశామ్య తద్యోగగతిం సంశయం ప్రత్యపద్యత
03230361 స తాం కృతమలస్నానాం విభ్రాజంతీమపూర్వవత్
03230362 ఆత్మనో బిభ్రతీం రూపం సంవీతరుచిరస్తనీం
03230371 విద్యాధరీసహస్రేణ సేవ్యమానాం సువాససం
03230372 జాతభావో విమానం తదారోహయదమిత్రహన్
03230381 తస్మిన్నలుప్తమహిమా ప్రియయానురక్తో
03230382 విద్యాధరీభిరుపచీర్ణవపుర్విమానే
03230383 బభ్రాజ ఉత్కచకుముద్గణవానపీచ్యస్
03230384 తారాభిరావృత ఇవోడుపతిర్నభఃస్థః
03230391 తేనాష్టలోకపవిహారకులాచలేంద్ర
03230392 ద్రోణీష్వనంగసఖమారుతసౌభగాసు
03230393 సిద్ధైర్నుతో ద్యుధునిపాతశివస్వనాసు
03230394 రేమే చిరం ధనదవల్లలనావరూథీ
03230401 వైశ్రంభకే సురసనే నందనే పుష్పభద్రకే
03230402 మానసే చైత్రరథ్యే చ స రేమే రామయా రతః
03230411 భ్రాజిష్ణునా విమానేన కామగేన మహీయసా
03230412 వైమానికానత్యశేత చరల్లోకాన్యథానిలః
03230421 కిం దురాపాదనం తేషాం పుంసాముద్దామచేతసాం
03230422 యైరాశ్రితస్తీర్థపదశ్చరణో వ్యసనాత్యయః
03230431 ప్రేక్షయిత్వా భువో గోలం పత్న్యై యావాన్స్వసంస్థయా
03230432 బహ్వాశ్చర్యం మహాయోగీ స్వాశ్రమాయ న్యవర్తత
03230441 విభజ్య నవధాత్మానం మానవీం సురతోత్సుకాం
03230442 రామాం నిరమయన్రేమే వర్షపూగాన్ముహూర్తవత్
03230451 తస్మిన్విమాన ఉత్కృష్టాం శయ్యాం రతికరీం శ్రితా
03230452 న చాబుధ్యత తం కాలం పత్యాపీచ్యేన సంగతా
03230461 ఏవం యోగానుభావేన దంపత్యో రమమాణయోః
03230462 శతం వ్యతీయుః శరదః కామలాలసయోర్మనాక్
03230471 తస్యామాధత్త రేతస్తాం భావయన్నాత్మనాత్మవిత్
03230472 నోధా విధాయ రూపం స్వం సర్వసంకల్పవిద్విభుః
03230481 అతః సా సుషువే సద్యో దేవహూతిః స్త్రియః ప్రజాః
03230482 సర్వాస్తాశ్చారుసర్వాంగ్యో లోహితోత్పలగంధయః
03230491 పతిం సా ప్రవ్రజిష్యంతం తదాలక్ష్యోశతీ బహిః
03230492 స్మయమానా విక్లవేన హృదయేన విదూయతా
03230501 లిఖంత్యధోముఖీ భూమిం పదా నఖమణిశ్రియా
03230502 ఉవాచ లలితాం వాచం నిరుధ్యాశ్రుకలాం శనైః
03230510 దేవహూతిరువాచ
03230511 సర్వం తద్భగవాన్మహ్యముపోవాహ ప్రతిశ్రుతం
03230512 అథాపి మే ప్రపన్నాయా అభయం దాతుమర్హసి
03230521 బ్రహ్మందుహితృభిస్తుభ్యం విమృగ్యాః పతయః సమాః
03230522 కశ్చిత్స్యాన్మే విశోకాయ త్వయి ప్రవ్రజితే వనం
03230531 ఏతావతాలం కాలేన వ్యతిక్రాంతేన మే ప్రభో
03230532 ఇంద్రియార్థప్రసంగేన పరిత్యక్తపరాత్మనః
03230541 ఇంద్రియార్థేషు సజ్జంత్యా ప్రసంగస్త్వయి మే కృతః
03230542 అజానంత్యా పరం భావం తథాప్యస్త్వభయాయ మే
03230551 సంగో యః సంసృతేర్హేతురసత్సు విహితోఽధియా
03230552 స ఏవ సాధుషు కృతో నిఃసంగత్వాయ కల్పతే
03230561 నేహ యత్కర్మ ధర్మాయ న విరాగాయ కల్పతే
03230562 న తీర్థపదసేవాయై జీవన్నపి మృతో హి సః
03230571 సాహం భగవతో నూనం వంచితా మాయయా దృఢం
03230572 యత్త్వాం విముక్తిదం ప్రాప్య న ముముక్షేయ బంధనాత్
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
త్రయోవింశోఽధ్యాయః ॥ 23 ॥
03240010 మైత్రేయ ఉవాచ
03240011 నిర్వేదవాదినీమేవం మనోర్దుహితరం మునిః
03240012 దయాలుః శాలినీమాహ శుక్లాభివ్యాహృతం స్మరన్
03240020 ఋషిరువాచ
03240021 మా ఖిదో రాజపుత్రీత్థమాత్మానం ప్రత్యనిందితే
03240022 భగవాంస్తేఽక్షరో గర్భమదూరాత్సంప్రపత్స్యతే
03240031 ధృతవ్రతాసి భద్రం తే దమేన నియమేన చ
03240032 తపోద్రవిణదానైశ్చ శ్రద్ధయా చేశ్వరం భజ
03240041 స త్వయారాధితః శుక్లో వితన్వన్మామకం యశః
03240042 ఛేత్తా తే హృదయగ్రంథిమౌదర్యో బ్రహ్మభావనః
03240050 మైత్రేయ ఉవాచ
03240051 దేవహూత్యపి సందేశం గౌరవేణ ప్రజాపతేః
03240052 సమ్యక్ష్రద్ధాయ పురుషం కూటస్థమభజద్గురుం
03240061 తస్యాం బహుతిథే కాలే భగవాన్మధుసూదనః
03240062 కార్దమం వీర్యమాపన్నో జజ్ఞేఽగ్నిరివ దారుణి
03240071 అవాదయంస్తదా వ్యోమ్ని వాదిత్రాణి ఘనాఘనాః
03240072 గాయంతి తం స్మ గంధర్వా నృత్యంత్యప్సరసో ముదా
03240081 పేతుః సుమనసో దివ్యాః ఖేచరైరపవర్జితాః
03240082 ప్రసేదుశ్చ దిశః సర్వా అంభాంసి చ మనాంసి చ
03240091 తత్కర్దమాశ్రమపదం సరస్వత్యా పరిశ్రితం
03240092 స్వయంభూః సాకమృషిభిర్మరీచ్యాదిభిరభ్యయాత్
03240101 భగవంతం పరం బ్రహ్మ సత్త్వేనాంశేన శత్రుహన్
03240102 తత్త్వసంఖ్యానవిజ్ఞప్త్యై జాతం విద్వానజః స్వరాట్
03240111 సభాజయన్విశుద్ధేన చేతసా తచ్చికీర్షితం
03240112 ప్రహృష్యమాణైరసుభిః కర్దమం చేదమభ్యధాత్
03240120 బ్రహ్మోవాచ
03240121 త్వయా మేఽపచితిస్తాత కల్పితా నిర్వ్యలీకతః
03240122 యన్మే సంజగృహే వాక్యం భవాన్మానద మానయన్
03240131 ఏతావత్యేవ శుశ్రూషా కార్యా పితరి పుత్రకైః
03240132 బాఢమిత్యనుమన్యేత గౌరవేణ గురోర్వచః
03240141 ఇమా దుహితరః సత్యస్తవ వత్స సుమధ్యమాః
03240142 సర్గమేతం ప్రభావైః స్వైర్బృంహయిష్యంత్యనేకధా
03240151 అతస్త్వమృషిముఖ్యేభ్యో యథాశీలం యథారుచి
03240152 ఆత్మజాః పరిదేహ్యద్య విస్తృణీహి యశో భువి
03240161 వేదాహమాద్యం పురుషమవతీర్ణం స్వమాయయా
03240162 భూతానాం శేవధిం దేహం బిభ్రాణం కపిలం మునే
03240171 జ్ఞానవిజ్ఞానయోగేన కర్మణాముద్ధరన్జటాః
03240172 హిరణ్యకేశః పద్మాక్షః పద్మముద్రాపదాంబుజః
03240181 ఏష మానవి తే గర్భం ప్రవిష్టః కైటభార్దనః
03240182 అవిద్యాసంశయగ్రంథిం ఛిత్త్వా గాం విచరిష్యతి
03240191 అయం సిద్ధగణాధీశః సాంఖ్యాచార్యైః సుసమ్మతః
03240192 లోకే కపిల ఇత్యాఖ్యాం గంతా తే కీర్తివర్ధనః
03240200 మైత్రేయ ఉవాచ
03240201 తావాశ్వాస్య జగత్స్రష్టా కుమారైః సహనారదః
03240202 హంసో హంసేన యానేన త్రిధామపరమం యయౌ
03240211 గతే శతధృతౌ క్షత్తః కర్దమస్తేన చోదితః
03240212 యథోదితం స్వదుహిత్ః ప్రాదాద్విశ్వసృజాం తతః
03240221 మరీచయే కలాం ప్రాదాదనసూయామథాత్రయే
03240222 శ్రద్ధామంగిరసేఽయచ్ఛత్పులస్త్యాయ హవిర్భువం
03240231 పులహాయ గతిం యుక్తాం క్రతవే చ క్రియాం సతీం
03240232 ఖ్యాతిం చ భృగవేఽయచ్ఛద్వసిష్ఠాయాప్యరుంధతీం
03240241 అథర్వణేఽదదాచ్ఛాంతిం యయా యజ్ఞో వితన్యతే
03240242 విప్రర్షభాన్కృతోద్వాహాన్సదారాన్సమలాలయత్
03240251 తతస్త ఋషయః క్షత్తః కృతదారా నిమంత్ర్య తం
03240252 ప్రాతిష్ఠన్నందిమాపన్నాః స్వం స్వమాశ్రమమండలం
03240261 స చావతీర్ణం త్రియుగమాజ్ఞాయ విబుధర్షభం
03240262 వివిక్త ఉపసంగమ్య ప్రణమ్య సమభాషత
03240271 అహో పాపచ్యమానానాం నిరయే స్వైరమంగలైః
03240272 కాలేన భూయసా నూనం ప్రసీదంతీహ దేవతాః
03240281 బహుజన్మవిపక్వేన సమ్యగ్యోగసమాధినా
03240282 ద్రష్టుం యతంతే యతయః శూన్యాగారేషు యత్పదం
03240291 స ఏవ భగవానద్య హేలనం న గణయ్య నః
03240292 గృహేషు జాతో గ్రామ్యాణాం యః స్వానాం పక్షపోషణః
03240301 స్వీయం వాక్యమృతం కర్తుమవతీర్ణోఽసి మే గృహే
03240302 చికీర్షుర్భగవాన్జ్ఞానం భక్తానాం మానవర్ధనః
03240311 తాన్యేవ తేఽభిరూపాణి రూపాణి భగవంస్తవ
03240312 యాని యాని చ రోచంతే స్వజనానామరూపిణః
03240321 త్వాం సూరిభిస్తత్త్వబుభుత్సయాద్ధా సదాభివాదార్హణపాదపీఠం
03240322 ఐశ్వర్యవైరాగ్యయశోఽవబోధ వీర్యశ్రియా పూర్తమహం ప్రపద్యే
03240331 పరం ప్రధానం పురుషం మహాంతం కాలం కవిం త్రివృతం లోకపాలం
03240332 ఆత్మానుభూత్యానుగతప్రపంచం స్వచ్ఛందశక్తిం కపిలం ప్రపద్యే
03240341 అ స్మాభిపృచ్ఛేఽద్య పతిం ప్రజానాం త్వయావతీర్ణర్ణ ఉతాప్తకామః
03240342 పరివ్రజత్పదవీమాస్థితోఽహం చరిష్యే త్వాం హృది యుంజన్విశోకః
03240350 శ్రీభగవానువాచ
03240351 మయా ప్రోక్తం హి లోకస్య ప్రమాణం సత్యలౌకికే
03240352 అథాజని మయా తుభ్యం యదవోచమృతం మునే
03240361 ఏతన్మే జన్మ లోకేఽస్మిన్ముముక్షూణాం దురాశయాత్
03240362 ప్రసంఖ్యానాయ తత్త్వానాం సమ్మతాయాత్మదర్శనే
03240371 ఏష ఆత్మపథోఽవ్యక్తో నష్టః కాలేన భూయసా
03240372 తం ప్రవర్తయితుం దేహమిమం విద్ధి మయా భృతం
03240381 గచ్ఛ కామం మయాపృష్టో మయి సన్న్యస్తకర్మణా
03240382 జిత్వా సుదుర్జయం మృత్యుమమృతత్వాయ మాం భజ
03240391 మామాత్మానం స్వయంజ్యోతిః సర్వభూతగుహాశయం
03240392 ఆత్మన్యేవాత్మనా వీక్ష్య విశోకోఽభయమృచ్ఛసి
03240401 మాత్ర ఆధ్యాత్మికీం విద్యాం శమనీం సర్వకర్మణాం
03240402 వితరిష్యే యయా చాసౌ భయం చాతితరిష్యతి
03240410 మైత్రేయ ఉవాచ
03240411 ఏవం సముదితస్తేన కపిలేన ప్రజాపతిః
03240412 దక్షిణీకృత్య తం ప్రీతో వనమేవ జగామ హ
03240421 వ్రతం స ఆస్థితో మౌనమాత్మైకశరణో మునిః
03240422 నిఃసంగో వ్యచరత్క్షోణీమనగ్నిరనికేతనః
03240431 మనో బ్రహ్మణి యుంజానో యత్తత్సదసతః పరం
03240432 గుణావభాసే విగుణ ఏకభక్త్యానుభావితే
03240441 నిరహంకృతిర్నిర్మమశ్చ నిర్ద్వంద్వః సమదృక్స్వదృక్
03240442 ప్రత్యక్ప్రశాంతధీర్ధీరః ప్రశాంతోర్మిరివోదధిః
03240451 వాసుదేవే భగవతి సర్వజ్ఞే ప్రత్యగాత్మని
03240452 పరేణ భక్తిభావేన లబ్ధాత్మా ముక్తబంధనః
03240461 ఆత్మానం సర్వభూతేషు భగవంతమవస్థితం
03240462 అపశ్యత్సర్వభూతాని భగవత్యపి చాత్మని
03240471 ఇచ్ఛాద్వేషవిహీనేన సర్వత్ర సమచేతసా
03240472 భగవద్భక్తియుక్తేన ప్రాప్తా భాగవతీ గతిః
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయే
చతుర్వింశోఽధ్యాయః ॥ 24 ॥
03250010 శౌనక ఉవాచ
03250011 కపిలస్తత్త్వసంఖ్యాతా భగవానాత్మమాయయా
03250012 జాతః స్వయమజః సాక్షాదాత్మప్రజ్ఞప్తయే నృణాం
03250021 న హ్యస్య వర్ష్మణః పుంసాం వరిమ్ణః సర్వయోగినాం
03250022 విశ్రుతౌ శ్రుతదేవస్య భూరి తృప్యంతి మేఽసవః
03250031 యద్యద్విధత్తే భగవాన్స్వచ్ఛందాత్మాత్మమాయయా
03250032 తాని మే శ్రద్దధానస్య కీర్తన్యాన్యనుకీర్తయ
03250040 సూత ఉవాచ
03250041 ద్వైపాయనసఖస్త్వేవం మైత్రేయో భగవాంస్తథా
03250042 ప్రాహేదం విదురం ప్రీత ఆన్వీక్షిక్యాం ప్రచోదితః
03250050 మైత్రేయ ఉవాచ
03250051 పితరి ప్రస్థితేఽరణ్యం మాతుః ప్రియచికీర్షయా
03250052 తస్మిన్బిందుసరేఽవాత్సీద్భగవాన్కపిలః కిల
03250061 తమాసీనమకర్మాణం తత్త్వమార్గాగ్రదర్శనం
03250062 స్వసుతం దేవహూత్యాహ ధాతుః సంస్మరతీ వచః
03250070 దేవహూతిరువాచ
03250071 నిర్విణ్ణా నితరాం భూమన్నసదింద్రియతర్షణాత్
03250072 యేన సంభావ్యమానేన ప్రపన్నాంధం తమః ప్రభో
03250081 తస్య త్వం తమసోఽన్ధస్య దుష్పారస్యాద్య పారగం
03250082 సచ్చక్షుర్జన్మనామంతే లబ్ధం మే త్వదనుగ్రహాత్
03250091 య ఆద్యో భగవాన్పుంసామీశ్వరో వై భవాన్కిల
03250092 లోకస్య తమసాంధస్య చక్షుః సూర్య ఇవోదితః
03250101 అథ మే దేవ సమ్మోహమపాక్రష్టుం త్వమర్హసి
03250102 యోఽవగ్రహోఽహం మమేతీత్యేతస్మిన్యోజితస్త్వయా
03250111 తం త్వా గతాహం శరణం శరణ్యం స్వభృత్యసంసారతరోః కుఠారం
03250112 జిజ్ఞాసయాహం ప్రకృతేః పూరుషస్య నమామి సద్ధర్మవిదాం వరిష్ఠం
03250120 మైత్రేయ ఉవాచ
03250121 ఇతి స్వమాతుర్నిరవద్యమీప్సితం నిశమ్య పుంసామపవర్గవర్ధనం
03250122 ధియాభినంద్యాత్మవతాం సతాం గతిర్బభాష ఈషత్స్మితశోభితాననః
03250130 శ్రీభగవానువాచ
03250131 యోగ ఆధ్యాత్మికః పుంసాం మతో నిఃశ్రేయసాయ మే
03250132 అత్యంతోపరతిర్యత్ర దుఃఖస్య చ సుఖస్య చ
03250141 తమిమం తే ప్రవక్ష్యామి యమవోచం పురానఘే
03250142 ఋషీణాం శ్రోతుకామానాం యోగం సర్వాంగనైపుణం
03250151 చేతః ఖల్వస్య బంధాయ ముక్తయే చాత్మనో మతం
03250152 గుణేషు సక్తం బంధాయ రతం వా పుంసి ముక్తయే
03250161 అహం మమాభిమానోత్థైః కామలోభాదిభిర్మలైః
03250162 వీతం యదా మనః శుద్ధమదుఃఖమసుఖం సమం
03250171 తదా పురుష ఆత్మానం కేవలం ప్రకృతేః పరం
03250172 నిరంతరం స్వయంజ్యోతిరణిమానమఖండితం
03250181 జ్ఞానవైరాగ్యయుక్తేన భక్తియుక్తేన చాత్మనా
03250182 పరిపశ్యత్యుదాసీనం ప్రకృతిం చ హతౌజసం
03250191 న యుజ్యమానయా భక్త్యా భగవత్యఖిలాత్మని
03250192 సదృశోఽస్తి శివః పంథా యోగినాం బ్రహ్మసిద్ధయే
03250201 ప్రసంగమజరం పాశమాత్మనః కవయో విదుః
03250202 స ఏవ సాధుషు కృతో మోక్షద్వారమపావృతం
03250211 తితిక్షవః కారుణికాః సుహృదః సర్వదేహినాం
03250212 అజాతశత్రవః శాంతాః సాధవః సాధుభూషణాః
03250221 మయ్యనన్యేన భావేన భక్తిం కుర్వంతి యే దృఢాం
03250222 మత్కృతే త్యక్తకర్మాణస్త్యక్తస్వజనబాంధవాః
03250231 మదాశ్రయాః కథా మృష్టాః శృణ్వంతి కథయంతి చ
03250232 తపంతి వివిధాస్తాపా నైతాన్మద్గతచేతసః
03250241 త ఏతే సాధవః సాధ్వి సర్వసంగవివర్జితాః
03250242 సంగస్తేష్వథ తే ప్రార్థ్యః సంగదోషహరా హి తే
03250251 సతాం ప్రసంగాన్మమ వీర్యసంవిదో భవంతి హృత్కర్ణరసాయనాః కథాః
03250252 తజ్జోషణాదాశ్వపవర్గవర్త్మని శ్రద్ధా రతిర్భక్తిరనుక్రమిష్యతి
03250261 భక్త్యా పుమాన్జాతవిరాగ ఐంద్రియాద్దృష్టశ్రుతాన్మద్రచనానుచింతయా
03250262 చిత్తస్య యత్తో గ్రహణే యోగయుక్తో యతిష్యతే ఋజుభిర్యోగమార్గైః
03250271 అసేవయాయం ప్రకృతేర్గుణానాం జ్ఞానేన వైరాగ్యవిజృంభితేన
03250272 యోగేన మయ్యర్పితయా చ భక్త్యా మాం ప్రత్యగాత్మానమిహావరుంధే
03250280 దేవహూతిరువాచ
03250281 కాచిత్త్వయ్యుచితా భక్తిః కీదృశీ మమ గోచరా
03250282 యయా పదం తే నిర్వాణమంజసాన్వాశ్నవా అహం
03250291 యో యోగో భగవద్బాణో నిర్వాణాత్మంస్త్వయోదితః
03250292 కీదృశః కతి చాంగాని యతస్తత్త్వావబోధనం
03250301 తదేతన్మే విజానీహి యథాహం మందధీర్హరే
03250302 సుఖం బుద్ధ్యేయ దుర్బోధం యోషా భవదనుగ్రహాత్
03250310 మైత్రేయ ఉవాచ
03250311 విదిత్వార్థం కపిలో మాతురిత్థం జాతస్నేహో యత్ర తన్వాభిజాతః
03250312 తత్త్వామ్నాయం యత్ప్రవదంతి సాంఖ్యం ప్రోవాచ వై భక్తివితానయోగం
03250320 శ్రీభగవానువాచ
03250321 దేవానాం గుణలింగానామానుశ్రవికకర్మణాం
03250322 సత్త్వ ఏవైకమనసో వృత్తిః స్వాభావికీ తు యా
03250341 అనిమిత్తా భాగవతీ భక్తిః సిద్ధేర్గరీయసీ
03250342 జరయత్యాశు యా కోశం నిగీర్ణమనలో యథా
03250351 నైకాత్మతాం మే స్పృహయంతి కేచిన్మత్పాదసేవాభిరతా మదీహాః
03250352 యేఽన్యోన్యతో భాగవతాః ప్రసజ్య సభాజయంతే మమ పౌరుషాణి
03250361 పశ్యంతి తే మే రుచిరాణ్యంబ సంతః ప్రసన్నవక్త్రారుణలోచనాని
03250362 రూపాణి దివ్యాని వరప్రదాని సాకం వాచం స్పృహణీయాం వదంతి
03250371 తైర్దర్శనీయావయవైరుదార విలాసహాసేక్షితవామసూక్తైః
03250372 హృతాత్మనో హృతప్రాణాంశ్చ భక్తిరనిచ్ఛతో మే గతిమణ్వీం ప్రయుంక్తే
03250381 అథో విభూతిం మమ మాయావినస్తామైశ్వర్యమష్టాంగమనుప్రవృత్తం
03250382 శ్రియం భాగవతీం వాస్పృహయంతి భద్రాం పరస్య మే తేఽశ్నువతే తు లోకే
03250391 న కర్హిచిన్మత్పరాః శాంతరూపే నంక్ష్యంతి నో మేఽనిమిషో లేఢి హేతిః
03250392 యేషామహం ప్రియ ఆత్మా సుతశ్చ సఖా గురుః సుహృదో దైవమిష్టం
03250401 ఇమం లోకం తథైవాముమాత్మానముభయాయినం
03250402 ఆత్మానమను యే చేహ యే రాయః పశవో గృహాః
03250411 విసృజ్య సర్వానన్యాంశ్చ మామేవం విశ్వతోముఖం
03250412 భజంత్యనన్యయా భక్త్యా తాన్మృత్యోరతిపారయే
03250421 నాన్యత్ర మద్భగవతః ప్రధానపురుషేశ్వరాత్
03250422 ఆత్మనః సర్వభూతానాం భయం తీవ్రం నివర్తతే
03250431 మద్భయాద్వాతి వాతోఽయం సూర్యస్తపతి మద్భయాత్
03250432 వర్షతీంద్రో దహత్యగ్నిర్మృత్యుశ్చరతి మద్భయాత్
03250441 జ్ఞానవైరాగ్యయుక్తేన భక్తియోగేన యోగినః
03250442 క్షేమాయ పాదమూలం మే ప్రవిశంత్యకుతోభయం
03250451 ఏతావానేవ లోకేఽస్మిన్పుంసాం నిఃశ్రేయసోదయః
03250452 తీవ్రేణ భక్తియోగేన మనో మయ్యర్పితం స్థిరం
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
పంచవింశోఽధ్యాయః ॥ 25 ॥
03260010 శ్రీభగవానువాచ
03260011 అథ తే సంప్రవక్ష్యామి తత్త్వానాం లక్షణం పృథక్
03260012 యద్విదిత్వా విముచ్యేత పురుషః ప్రాకృతైర్గుణైః
03260021 జ్ఞానం నిఃశ్రేయసార్థాయ పురుషస్యాత్మదర్శనం
03260022 యదాహుర్వర్ణయే తత్తే హృదయగ్రంథిభేదనం
03260031 అనాదిరాత్మా పురుషో నిర్గుణః ప్రకృతేః పరః
03260032 ప్రత్యగ్ధామా స్వయంజ్యోతిర్విశ్వం యేన సమన్వితం
03260041 స ఏష ప్రకృతిం సూక్ష్మాం దైవీం గుణమయీం విభుః
03260042 యదృచ్ఛయైవోపగతామభ్యపద్యత లీలయా
03260051 గుణైర్విచిత్రాః సృజతీం సరూపాః ప్రకృతిం ప్రజాః
03260052 విలోక్య ముముహే సద్యః స ఇహ జ్ఞానగూహయా
03260061 ఏవం పరాభిధ్యానేన కర్తృత్వం ప్రకృతేః పుమాన్
03260062 కర్మసు క్రియమాణేషు గుణైరాత్మని మన్యతే
03260071 తదస్య సంసృతిర్బంధః పారతంత్ర్యం చ తత్కృతం
03260072 భవత్యకర్తురీశస్య సాక్షిణో నిర్వృతాత్మనః
03260081 కార్యకారణకర్తృత్వే కారణం ప్రకృతిం విదుః
03260082 భోక్తృత్వే సుఖదుఃఖానాం పురుషం ప్రకృతేః పరం
03260090 దేవహూతిరువాచ
03260091 ప్రకృతేః పురుషస్యాపి లక్షణం పురుషోత్తమ
03260092 బ్రూహి కారణయోరస్య సదసచ్చ యదాత్మకం
03260100 శ్రీభగవానువాచ
03260101 యత్తత్త్రిగుణమవ్యక్తం నిత్యం సదసదాత్మకం
03260102 ప్రధానం ప్రకృతిం ప్రాహురవిశేషం విశేషవత్
03260111 పంచభిః పంచభిర్బ్రహ్మ చతుర్భిర్దశభిస్తథా
03260112 ఏతచ్చతుర్వింశతికం గణం ప్రాధానికం విదుః
03260121 మహాభూతాని పంచైవ భూరాపోఽగ్నిర్మరున్నభః
03260122 తన్మాత్రాణి చ తావంతి గంధాదీని మతాని మే
03260131 ఇంద్రియాణి దశ శ్రోత్రం త్వగ్దృగ్రసననాసికాః
03260132 వాక్కరౌ చరణౌ మేఢ్రం పాయుర్దశమ ఉచ్యతే
03260141 మనో బుద్ధిరహంకారశ్చిత్తమిత్యంతరాత్మకం
03260142 చతుర్ధా లక్ష్యతే భేదో వృత్త్యా లక్షణరూపయా
03260151 ఏతావానేవ సంఖ్యాతో బ్రహ్మణః సగుణస్య హ
03260152 సన్నివేశో మయా ప్రోక్తో యః కాలః పంచవింశకః
03260161 ప్రభావం పౌరుషం ప్రాహుః కాలమేకే యతో భయం
03260162 అహంకారవిమూఢస్య కర్తుః ప్రకృతిమీయుషః
03260171 ప్రకృతేర్గుణసామ్యస్య నిర్విశేషస్య మానవి
03260172 చేష్టా యతః స భగవాన్కాల ఇత్యుపలక్షితః
03260181 అంతః పురుషరూపేణ కాలరూపేణ యో బహిః
03260182 సమన్వేత్యేష సత్త్వానాం భగవానాత్మమాయయా
03260191 దైవాత్క్షుభితధర్మిణ్యాం స్వస్యాం యోనౌ పరః పుమాన్
03260192 ఆధత్త వీర్యం సాసూత మహత్తత్త్వం హిరణ్మయం
03260201 విశ్వమాత్మగతం వ్యంజన్కూటస్థో జగదంకురః
03260202 స్వతేజసాపిబత్తీవ్రమాత్మప్రస్వాపనం తమః
03260211 యత్తత్సత్త్వగుణం స్వచ్ఛం శాంతం భగవతః పదం
03260212 యదాహుర్వాసుదేవాఖ్యం చిత్తం తన్మహదాత్మకం
03260221 స్వచ్ఛత్వమవికారిత్వం శాంతత్వమితి చేతసః
03260222 వృత్తిభిర్లక్షణం ప్రోక్తం యథాపాం ప్రకృతిః పరా
03260231 మహత్తత్త్వాద్వికుర్వాణాద్భగవద్వీర్యసంభవాత్
03260232 క్రియాశక్తిరహంకారస్త్రివిధః సమపద్యత
03260241 వైకారికస్తైజసశ్చ తామసశ్చ యతో భవః
03260242 మనసశ్చేంద్రియాణాం చ భూతానాం మహతామపి
03260251 సహస్రశిరసం సాక్షాద్యమనంతం ప్రచక్షతే
03260252 సంకర్షణాఖ్యం పురుషం భూతేంద్రియమనోమయం
03260261 కర్తృత్వం కరణత్వం చ కార్యత్వం చేతి లక్షణం
03260262 శాంతఘోరవిమూఢత్వమితి వా స్యాదహంకృతేః
03260271 వైకారికాద్వికుర్వాణాన్మనస్తత్త్వమజాయత
03260272 యత్సంకల్పవికల్పాభ్యాం వర్తతే కామసంభవః
03260281 యద్విదుర్హ్యనిరుద్ధాఖ్యం హృషీకాణామధీశ్వరం
03260282 శారదేందీవరశ్యామం సంరాధ్యం యోగిభిః శనైః
03260291 తైజసాత్తు వికుర్వాణాద్బుద్ధితత్త్వమభూత్సతి
03260292 ద్రవ్యస్ఫురణవిజ్ఞానమింద్రియాణామనుగ్రహః
03260301 సంశయోఽథ విపర్యాసో నిశ్చయః స్మృతిరేవ చ
03260302 స్వాప ఇత్యుచ్యతే బుద్ధేర్లక్షణం వృత్తితః పృథక్
03260311 తైజసానీంద్రియాణ్యేవ క్రియాజ్ఞానవిభాగశః
03260312 ప్రాణస్య హి క్రియాశక్తిర్బుద్ధేర్విజ్ఞానశక్తితా
03260321 తామసాచ్చ వికుర్వాణాద్భగవద్వీర్యచోదితాత్
03260322 శబ్దమాత్రమభూత్తస్మాన్నభః శ్రోత్రం తు శబ్దగం
03260331 అర్థాశ్రయత్వం శబ్దస్య ద్రష్టుర్లింగత్వమేవ చ
03260332 తన్మాత్రత్వం చ నభసో లక్షణం కవయో విదుః
03260341 భూతానాం ఛిద్రదాతృత్వం బహిరంతరమేవ చ
03260342 ప్రాణేంద్రియాత్మధిష్ణ్యత్వం నభసో వృత్తిలక్షణం
03260351 నభసః శబ్దతన్మాత్రాత్కాలగత్యా వికుర్వతః
03260352 స్పర్శోఽభవత్తతో వాయుస్త్వక్స్పర్శస్య చ సంగ్రహః
03260361 మృదుత్వం కఠినత్వం చ శైత్యముష్ణత్వమేవ చ
03260362 ఏతత్స్పర్శస్య స్పర్శత్వం తన్మాత్రత్వం నభస్వతః
03260371 చాలనం వ్యూహనం ప్రాప్తిర్నేతృత్వం ద్రవ్యశబ్దయోః
03260372 సర్వేంద్రియాణామాత్మత్వం వాయోః కర్మాభిలక్షణం
03260381 వాయోశ్చ స్పర్శతన్మాత్రాద్రూపం దైవేరితాదభూత్
03260382 సముత్థితం తతస్తేజశ్చక్షూ రూపోపలంభనం
03260391 ద్రవ్యాకృతిత్వం గుణతా వ్యక్తిసంస్థాత్వమేవ చ
03260392 తేజస్త్వం తేజసః సాధ్వి రూపమాత్రస్య వృత్తయః
03260401 ద్యోతనం పచనం పానమదనం హిమమర్దనం
03260402 తేజసో వృత్తయస్త్వేతాః శోషణం క్షుత్తృడేవ చ
03260411 రూపమాత్రాద్వికుర్వాణాత్తేజసో దైవచోదితాత్
03260412 రసమాత్రమభూత్తస్మాదంభో జిహ్వా రసగ్రహః
03260421 కషాయో మధురస్తిక్తః కట్వమ్ల ఇతి నైకధా
03260422 భౌతికానాం వికారేణ రస ఏకో విభిద్యతే
03260431 క్లేదనం పిండనం తృప్తిః ప్రాణనాప్యాయనోందనం
03260432 తాపాపనోదో భూయస్త్వమంభసో వృత్తయస్త్విమాః
03260441 రసమాత్రాద్వికుర్వాణాదంభసో దైవచోదితాత్
03260442 గంధమాత్రమభూత్తస్మాత్పృథ్వీ ఘ్రాణస్తు గంధగః
03260451 కరంభపూతిసౌరభ్య శాంతోగ్రామ్లాదిభిః పృథక్
03260452 ద్రవ్యావయవవైషమ్యాద్గంధ ఏకో విభిద్యతే
03260461 భావనం బ్రహ్మణః స్థానం ధారణం సద్విశేషణం
03260462 సర్వసత్త్వగుణోద్భేదః పృథివీవృత్తిలక్షణం
03260471 నభోగుణవిశేషోఽర్థో యస్య తచ్ఛ్రోత్రముచ్యతే
03260472 వాయోర్గుణవిశేషోఽర్థో యస్య తత్స్పర్శనం విదుః
03260481 తేజోగుణవిశేషోఽర్థో యస్య తచ్చక్షురుచ్యతే
03260482 అంభోగుణవిశేషోఽర్థో యస్య తద్రసనం విదుః
03260483 భూమేర్గుణవిశేషోఽర్థో యస్య స ఘ్రాణ ఉచ్యతే
03260491 పరస్య దృశ్యతే ధర్మో హ్యపరస్మిన్సమన్వయాత్
03260492 అతో విశేషో భావానాం భూమావేవోపలక్ష్యతే
03260501 ఏతాన్యసంహత్య యదా మహదాదీని సప్త వై
03260502 కాలకర్మగుణోపేతో జగదాదిరుపావిశత్
03260511 తతస్తేనానువిద్ధేభ్యో యుక్తేభ్యోఽణ్డమచేతనం
03260512 ఉత్థితం పురుషో యస్మాదుదతిష్ఠదసౌ విరాట్
03260521 ఏతదండం విశేషాఖ్యం క్రమవృద్ధైర్దశోత్తరైః
03260522 తోయాదిభిః పరివృతం ప్రధానేనావృతైర్బహిః
03260523 యత్ర లోకవితానోఽయం రూపం భగవతో హరేః
03260531 హిరణ్మయాదండకోశాదుత్థాయ సలిలే శయాత్
03260532 తమావిశ్య మహాదేవో బహుధా నిర్బిభేద ఖం
03260541 నిరభిద్యతాస్య ప్రథమం ముఖం వాణీ తతోఽభవత్
03260542 వాణ్యా వహ్నిరథో నాసే ప్రాణోతో ఘ్రాణ ఏతయోః
03260551 ఘ్రాణాద్వాయురభిద్యేతామక్షిణీ చక్షురేతయోః
03260552 తస్మాత్సూర్యో న్యభిద్యేతాం కర్ణౌ శ్రోత్రం తతో దిశః
03260561 నిర్బిభేద విరాజస్త్వగ్ రోమశ్మశ్ర్వాదయస్తతః
03260562 తత ఓషధయశ్చాసన్శిశ్నం నిర్బిభిదే తతః
03260571 రేతస్తస్మాదాప ఆసన్నిరభిద్యత వై గుదం
03260572 గుదాదపానోఽపానాచ్చ మృత్యుర్లోకభయంకరః
03260581 హస్తౌ చ నిరభిద్యేతాం బలం తాభ్యాం తతః స్వరాట్
03260582 పాదౌ చ నిరభిద్యేతాం గతిస్తాభ్యాం తతో హరిః
03260591 నాడ్యోఽస్య నిరభిద్యంత తాభ్యో లోహితమాభృతం
03260592 నద్యస్తతః సమభవన్నుదరం నిరభిద్యత
03260601 క్షుత్పిపాసే తతః స్యాతాం సముద్రస్త్వేతయోరభూత్
03260602 అథాస్య హృదయం భిన్నం హృదయాన్మన ఉత్థితం
03260611 మనసశ్చంద్రమా జాతో బుద్ధిర్బుద్ధేర్గిరాం పతిః
03260612 అహంకారస్తతో రుద్రశ్చిత్తం చైత్యస్తతోఽభవత్
03260621 ఏతే హ్యభ్యుత్థితా దేవా నైవాస్యోత్థాపనేఽశకన్
03260622 పునరావివిశుః ఖాని తముత్థాపయితుం క్రమాత్
03260631 వహ్నిర్వాచా ముఖం భేజే నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260632 ఘ్రాణేన నాసికే వాయుర్నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260641 అక్షిణీ చక్షుషాదిత్యో నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260642 శ్రోత్రేణ కర్ణౌ చ దిశో నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260651 త్వచం రోమభిరోషధ్యో నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260652 రేతసా శిశ్నమాపస్తు నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260661 గుదం మృత్యురపానేన నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260662 హస్తావింద్రో బలేనైవ నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260671 విష్ణుర్గత్యైవ చరణౌ నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260672 నాడీర్నద్యో లోహితేన నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260681 క్షుత్తృడ్భ్యాముదరం సింధుర్నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260682 హృదయం మనసా చంద్రో నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260691 బుద్ధ్యా బ్రహ్మాపి హృదయం నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260692 రుద్రోఽభిమత్యా హృదయం నోదతిష్ఠత్తదా విరాట్
03260701 చిత్తేన హృదయం చైత్యః క్షేత్రజ్ఞః ప్రావిశద్యదా
03260702 విరాట్తదైవ పురుషః సలిలాదుదతిష్ఠత
03260711 యథా ప్రసుప్తం పురుషం ప్రాణేంద్రియమనోధియః
03260712 ప్రభవంతి వినా యేన నోత్థాపయితుమోజసా
03260721 తమస్మిన్ప్రత్యగాత్మానం ధియా యోగప్రవృత్తయా
03260722 భక్త్యా విరక్త్యా జ్ఞానేన వివిచ్యాత్మని చింతయేత్
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయే తత్త్వసమామ్నాయే
షడ్వింశోఽధ్యాయః ॥ 26 ॥
03270010 శ్రీభగవానువాచ
03270011 ప్రకృతిస్థోఽపి పురుషో నాజ్యతే ప్రాకృతైర్గుణైః
03270012 అవికారాదకర్తృత్వాన్నిర్గుణత్వాజ్జలార్కవత్
03270021 స ఏష యర్హి ప్రకృతేర్గుణేష్వభివిషజ్జతే
03270022 అహంక్రియావిమూఢాత్మా కర్తాస్మీత్యభిమన్యతే
03270031 తేన సంసారపదవీమవశోఽభ్యేత్యనిర్వృతః
03270032 ప్రాసంగికైః కర్మదోషైః సదసన్మిశ్రయోనిషు
03270041 అర్థే హ్యవిద్యమానేఽపి సంసృతిర్న నివర్తతే
03270042 ధ్యాయతో విషయానస్య స్వప్నేఽనర్థాగమో యథా
03270051 అత ఏవ శనైశ్చిత్తం ప్రసక్తమసతాం పథి
03270052 భక్తియోగేన తీవ్రేణ విరక్త్యా చ నయేద్వశం
03270061 యమాదిభిర్యోగపథైరభ్యసఞ్శ్రద్ధయాన్వితః
03270062 మయి భావేన సత్యేన మత్కథాశ్రవణేన చ
03270071 సర్వభూతసమత్వేన నిర్వైరేణాప్రసంగతః
03270072 బ్రహ్మచర్యేణ మౌనేన స్వధర్మేణ బలీయసా
03270081 యదృచ్ఛయోపలబ్ధేన సంతుష్టో మితభుఙ్మునిః
03270082 వివిక్తశరణః శాంతో మైత్రః కరుణ ఆత్మవాన్
03270091 సానుబంధే చ దేహేఽస్మిన్నకుర్వన్నసదాగ్రహం
03270092 జ్ఞానేన దృష్టతత్త్వేన ప్రకృతేః పురుషస్య చ
03270101 నివృత్తబుద్ధ్యవస్థానో దూరీభూతాన్యదర్శనః
03270102 ఉపలభ్యాత్మనాత్మానం చక్షుషేవార్కమాత్మదృక్
03270111 ముక్తలింగం సదాభాసమసతి ప్రతిపద్యతే
03270112 సతో బంధుమసచ్చక్షుః సర్వానుస్యూతమద్వయం
03270121 యథా జలస్థ ఆభాసః స్థలస్థేనావదృశ్యతే
03270122 స్వాభాసేన తథా సూర్యో జలస్థేన దివి స్థితః
03270131 ఏవం త్రివృదహంకారో భూతేంద్రియమనోమయైః
03270132 స్వాభాసైర్లక్షితోఽనేన సదాభాసేన సత్యదృక్
03270141 భూతసూక్ష్మేంద్రియమనో బుద్ధ్యాదిష్విహ నిద్రయా
03270142 లీనేష్వసతి యస్తత్ర వినిద్రో నిరహంక్రియః
03270151 మన్యమానస్తదాత్మానమనష్టో నష్టవన్మృషా
03270152 నష్టేఽహంకరణే ద్రష్టా నష్టవిత్త ఇవాతురః
03270161 ఏవం ప్రత్యవమృశ్యాసావాత్మానం ప్రతిపద్యతే
03270162 సాహంకారస్య ద్రవ్యస్య యోఽవస్థానమనుగ్రహః
03270170 దేవహూతిరువాచ
03270171 పురుషం ప్రకృతిర్బ్రహ్మన్న విముంచతి కర్హిచిత్
03270172 అన్యోన్యాపాశ్రయత్వాచ్చ నిత్యత్వాదనయోః ప్రభో
03270181 యథా గంధస్య భూమేశ్చ న భావో వ్యతిరేకతః
03270182 అపాం రసస్య చ యథా తథా బుద్ధేః పరస్య చ
03270191 అకర్తుః కర్మబంధోఽయం పురుషస్య యదాశ్రయః
03270192 గుణేషు సత్సు ప్రకృతేః కైవల్యం తేష్వతః కథం
03270201 క్వచిత్తత్త్వావమర్శేన నివృత్తం భయముల్బణం
03270202 అనివృత్తనిమిత్తత్వాత్పునః ప్రత్యవతిష్ఠతే
03270210 శ్రీభగవానువాచ
03270211 అనిమిత్తనిమిత్తేన స్వధర్మేణామలాత్మనా
03270212 తీవ్రయా మయి భక్త్యా చ శ్రుతసంభృతయా చిరం
03270221 జ్ఞానేన దృష్టతత్త్వేన వైరాగ్యేణ బలీయసా
03270222 తపోయుక్తేన యోగేన తీవ్రేణాత్మసమాధినా
03270231 ప్రకృతిః పురుషస్యేహ దహ్యమానా త్వహర్నిశం
03270232 తిరోభవిత్రీ శనకైరగ్నేర్యోనిరివారణిః
03270241 భుక్తభోగా పరిత్యక్తా దృష్టదోషా చ నిత్యశః
03270242 నేశ్వరస్యాశుభం ధత్తే స్వే మహిమ్ని స్థితస్య చ
03270251 యథా హ్యప్రతిబుద్ధస్య ప్రస్వాపో బహ్వనర్థభృత్
03270252 స ఏవ ప్రతిబుద్ధస్య న వై మోహాయ కల్పతే
03270261 ఏవం విదితతత్త్వస్య ప్రకృతిర్మయి మానసం
03270262 యుంజతో నాపకురుత ఆత్మారామస్య కర్హిచిత్
03270271 యదైవమధ్యాత్మరతః కాలేన బహుజన్మనా
03270272 సర్వత్ర జాతవైరాగ్య ఆబ్రహ్మభువనాన్మునిః
03270281 మద్భక్తః ప్రతిబుద్ధార్థో మత్ప్రసాదేన భూయసా
03270282 నిఃశ్రేయసం స్వసంస్థానం కైవల్యాఖ్యం మదాశ్రయం
03270291 ప్రాప్నోతీహాంజసా ధీరః స్వదృశా చ్ఛిన్నసంశయః
03270292 యద్గత్వా న నివర్తేత యోగీ లింగాద్వినిర్గమే
03270301 యదా న యోగోపచితాసు చేతో మాయాసు సిద్ధస్య విషజ్జతేఽఙ్గ
03270302 అనన్యహేతుష్వథ మే గతిః స్యాదాత్యంతికీ యత్ర న మృత్యుహాసః
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
సప్తవింశోఽధ్యాయః ॥ 27 ॥
03280010 శ్రీభగవానువాచ
03280011 యోగస్య లక్షణం వక్ష్యే సబీజస్య నృపాత్మజే
03280012 మనో యేనైవ విధినా ప్రసన్నం యాతి సత్పథం
03280021 స్వధర్మాచరణం శక్త్యా విధర్మాచ్చ నివర్తనం
03280022 దైవాల్లబ్ధేన సంతోష ఆత్మవిచ్చరణార్చనం
03280031 గ్రామ్యధర్మనివృత్తిశ్చ మోక్షధర్మరతిస్తథా
03280032 మితమేధ్యాదనం శశ్వద్వివిక్తక్షేమసేవనం
03280041 అహింసా సత్యమస్తేయం యావదర్థపరిగ్రహః
03280042 బ్రహ్మచర్యం తపః శౌచం స్వాధ్యాయః పురుషార్చనం
03280051 మౌనం సదాసనజయః స్థైర్యం ప్రాణజయః శనైః
03280052 ప్రత్యాహారశ్చేంద్రియాణాం విషయాన్మనసా హృది
03280061 స్వధిష్ణ్యానామేకదేశే మనసా ప్రాణధారణం
03280062 వైకుంఠలీలాభిధ్యానం సమాధానం తథాత్మనః
03280071 ఏతైరన్యైశ్చ పథిభిర్మనో దుష్టమసత్పథం
03280072 బుద్ధ్యా యుంజీత శనకైర్జితప్రాణో హ్యతంద్రితః
03280081 శుచౌ దేశే ప్రతిష్ఠాప్య విజితాసన ఆసనం
03280082 తస్మిన్స్వస్తి సమాసీన ఋజుకాయః సమభ్యసేత్
03280091 ప్రాణస్య శోధయేన్మార్గం పూరకుంభకరేచకైః
03280092 ప్రతికూలేన వా చిత్తం యథా స్థిరమచంచలం
03280101 మనోఽచిరాత్స్యాద్విరజం జితశ్వాసస్య యోగినః
03280102 వాయ్వగ్నిభ్యాం యథా లోహం ధ్మాతం త్యజతి వై మలం
03280111 ప్రాణాయామైర్దహేద్దోషాంధారణాభిశ్చ కిల్బిషాన్
03280112 ప్రత్యాహారేణ సంసర్గాంధ్యానేనానీశ్వరాన్గుణాన్
03280121 యదా మనః స్వం విరజం యోగేన సుసమాహితం
03280122 కాష్ఠాం భగవతో ధ్యాయేత్స్వనాసాగ్రావలోకనః
03280131 ప్రసన్నవదనాంభోజం పద్మగర్భారుణేక్షణం
03280132 నీలోత్పలదలశ్యామం శంఖచక్రగదాధరం
03280141 లసత్పంకజకింజల్క పీతకౌశేయవాససం
03280142 శ్రీవత్సవక్షసం భ్రాజత్కౌస్తుభాముక్తకంధరం
03280151 మత్తద్విరేఫకలయా పరీతం వనమాలయా
03280152 పరార్ధ్యహారవలయ కిరీటాంగదనూపురం
03280161 కాంచీగుణోల్లసచ్ఛ్రోణిం హృదయాంభోజవిష్టరం
03280162 దర్శనీయతమం శాంతం మనోనయనవర్ధనం
03280171 అపీచ్యదర్శనం శశ్వత్సర్వలోకనమస్కృతం
03280172 సంతం వయసి కైశోరే భృత్యానుగ్రహకాతరం
03280181 కీర్తన్యతీర్థయశసం పుణ్యశ్లోకయశస్కరం
03280182 ధ్యాయేద్దేవం సమగ్రాంగం యావన్న చ్యవతే మనః
03280191 స్థితం వ్రజంతమాసీనం శయానం వా గుహాశయం
03280192 ప్రేక్షణీయేహితం ధ్యాయేచ్ఛుద్ధభావేన చేతసా
03280201 తస్మిన్లబ్ధపదం చిత్తం సర్వావయవసంస్థితం
03280202 విలక్ష్యైకత్ర సంయుజ్యాదంగే భగవతో మునిః
03280211 సంచింతయేద్భగవతశ్చరణారవిందం
03280212 వజ్రాంకుశధ్వజసరోరుహలాంఛనాఢ్యం
03280213 ఉత్తుంగరక్తవిలసన్నఖచక్రవాల
03280214 జ్యోత్స్నాభిరాహతమహద్ధృదయాంధకారం
03280221 యచ్ఛౌచనిఃసృతసరిత్ప్రవరోదకేన
03280222 తీర్థేన మూర్ధ్న్యధికృతేన శివః శివోఽభూత్
03280223 ధ్యాతుర్మనఃశమలశైలనిసృష్టవజ్రం
03280224 ధ్యాయేచ్చిరం భగవతశ్చరణారవిందం
03280231 జానుద్వయం జలజలోచనయా జనన్యా
03280232 లక్ష్మ్యాఖిలస్య సురవందితయా విధాతుః
03280233 ఊర్వోర్నిధాయ కరపల్లవరోచిషా యత్
03280234 సంలాలితం హృది విభోరభవస్య కుర్యాత్
03280241 ఊరూ సుపర్ణభుజయోరధి శోభమానావ్
03280242 ఓజోనిధీ అతసికాకుసుమావభాసౌ
03280243 వ్యాలంబిపీతవరవాససి వర్తమాన
03280244 కాంచీకలాపపరిరంభి నితంబబింబం
03280251 నాభిహ్రదం భువనకోశగుహోదరస్థం
03280252 యత్రాత్మయోనిధిషణాఖిలలోకపద్మం
03280253 వ్యూఢం హరిన్మణివృషస్తనయోరముష్య
03280254 ధ్యాయేద్ద్వయం విశదహారమయూఖగౌరం
03280261 వక్షోఽధివాసమృషభస్య మహావిభూతేః
03280262 పుంసాం మనోనయననిర్వృతిమాదధానం
03280263 కంఠం చ కౌస్తుభమణేరధిభూషణార్థం
03280264 కుర్యాన్మనస్యఖిలలోకనమస్కృతస్య
03280271 బాహూంశ్చ మందరగిరేః పరివర్తనేన
03280272 నిర్ణిక్తబాహువలయానధిలోకపాలాన్
03280273 సంచింతయేద్దశశతారమసహ్యతేజః
03280274 శంఖం చ తత్కరసరోరుహరాజహంసం
03280281 కౌమోదకీం భగవతో దయితాం స్మరేత
03280282 దిగ్ధామరాతిభటశోణితకర్దమేన
03280283 మాలాం మధువ్రతవరూథగిరోపఘుష్టాం
03280284 చైత్యస్య తత్త్వమమలం మణిమస్య కంఠే
03280291 భృత్యానుకంపితధియేహ గృహీతమూర్తేః
03280292 సంచింతయేద్భగవతో వదనారవిందం
03280293 యద్విస్ఫురన్మకరకుండలవల్గితేన
03280294 విద్యోతితామలకపోలముదారనాసం
03280301 యచ్ఛ్రీనికేతమలిభిః పరిసేవ్యమానం
03280302 భూత్యా స్వయా కుటిలకుంతలవృందజుష్టం
03280303 మీనద్వయాశ్రయమధిక్షిపదబ్జనేత్రం
03280304 ధ్యాయేన్మనోమయమతంద్రిత ఉల్లసద్భ్రు
03280311 తస్యావలోకమధికం కృపయాతిఘోర
03280312 తాపత్రయోపశమనాయ నిసృష్టమక్ష్ణోః
03280313 స్నిగ్ధస్మితానుగుణితం విపులప్రసాదం
03280314 ధ్యాయేచ్చిరం విపులభావనయా గుహాయాం
03280321 హాసం హరేరవనతాఖిలలోకతీవ్ర
03280322 శోకాశ్రుసాగరవిశోషణమత్యుదారం
03280323 సమ్మోహనాయ రచితం నిజమాయయాస్య
03280324 భ్రూమండలం మునికృతే మకరధ్వజస్య
03280331 ధ్యానాయనం ప్రహసితం బహులాధరోష్ఠ
03280332 భాసారుణాయితతనుద్విజకుందపంక్తి
03280333 ధ్యాయేత్స్వదేహకుహరేఽవసితస్య విష్ణోర్
03280334 భక్త్యార్ద్రయార్పితమనా న పృథగ్దిదృక్షేత్
03280341 ఏవం హరౌ భగవతి ప్రతిలబ్ధభావో
03280342 భక్త్యా ద్రవద్ధృదయ ఉత్పులకః ప్రమోదాత్
03280343 ఔత్కంఠ్యబాష్పకలయా ముహురర్ద్యమానస్
03280344 తచ్చాపి చిత్తబడిశం శనకైర్వియుంక్తే
03280351 ముక్తాశ్రయం యర్హి నిర్విషయం విరక్తం
03280352 నిర్వాణమృచ్ఛతి మనః సహసా యథార్చిః
03280353 ఆత్మానమత్ర పురుషోఽవ్యవధానమేకం
03280354 అన్వీక్షతే ప్రతినివృత్తగుణప్రవాహః
03280361 సోఽప్యేతయా చరమయా మనసో నివృత్త్యా
03280362 తస్మిన్మహిమ్న్యవసితః సుఖదుఃఖబాహ్యే
03280363 హేతుత్వమప్యసతి కర్తరి దుఃఖయోర్యత్
03280364 స్వాత్మన్విధత్త ఉపలబ్ధపరాత్మకాష్ఠః
03280371 దేహం చ తం న చరమః స్థితముత్థితం వా
03280372 సిద్ధో విపశ్యతి యతోఽధ్యగమత్స్వరూపం
03280373 దైవాదుపేతమథ దైవవశాదపేతం
03280374 వాసో యథా పరికృతం మదిరామదాంధః
03280381 దేహోఽపి దైవవశగః ఖలు కర్మ యావత్
03280382 స్వారంభకం ప్రతిసమీక్షత ఏవ సాసుః
03280383 తం సప్రపంచమధిరూఢసమాధియోగః
03280384 స్వాప్నం పునర్న భజతే ప్రతిబుద్ధవస్తుః
03280391 యథా పుత్రాచ్చ విత్తాచ్చ పృథఙ్మర్త్యః ప్రతీయతే
03280392 అప్యాత్మత్వేనాభిమతాద్దేహాదేః పురుషస్తథా
03280401 యథోల్ముకాద్విస్ఫులింగాద్ధూమాద్వాపి స్వసంభవాత్
03280402 అప్యాత్మత్వేనాభిమతాద్యథాగ్నిః పృథగుల్ముకాత్
03280411 భూతేంద్రియాంతఃకరణాత్ప్రధానాజ్జీవసంజ్ఞితాత్
03280412 ఆత్మా తథా పృథగ్ద్రష్టా భగవాన్బ్రహ్మసంజ్ఞితః
03280421 సర్వభూతేషు చాత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని
03280422 ఈక్షేతానన్యభావేన భూతేష్వివ తదాత్మతాం
03280431 స్వయోనిషు యథా జ్యోతిరేకం నానా ప్రతీయతే
03280432 యోనీనాం గుణవైషమ్యాత్తథాత్మా ప్రకృతౌ స్థితః
03280441 తస్మాదిమాం స్వాం ప్రకృతిం దైవీం సదసదాత్మికాం
03280442 దుర్విభావ్యాం పరాభావ్య స్వరూపేణావతిష్ఠతే
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయే సాధనానుష్ఠానం
నామాష్టావింశోఽధ్యాయః ॥ 28 ॥
03290010 దేవహూతిరువాచ
03290011 లక్షణం మహదాదీనాం ప్రకృతేః పురుషస్య చ
03290012 స్వరూపం లక్ష్యతేఽమీషాం యేన తత్పారమార్థికం
03290021 యథా సాంఖ్యేషు కథితం యన్మూలం తత్ప్రచక్షతే
03290022 భక్తియోగస్య మే మార్గం బ్రూహి విస్తరశః ప్రభో
03290031 విరాగో యేన పురుషో భగవన్సర్వతో భవేత్
03290032 ఆచక్ష్వ జీవలోకస్య వివిధా మమ సంసృతీః
03290041 కాలస్యేశ్వరరూపస్య పరేషాం చ పరస్య తే
03290042 స్వరూపం బత కుర్వంతి యద్ధేతోః కుశలం జనాః
03290051 లోకస్య మిథ్యాభిమతేరచక్షుషశ్చిరం ప్రసుప్తస్య తమస్యనాశ్రయే
03290052 శ్రాంతస్య కర్మస్వనువిద్ధయా ధియా త్వమావిరాసీః కిల యోగభాస్కరః
03290060 మైత్రేయ ఉవాచ
03290061 ఇతి మాతుర్వచః శ్లక్ష్ణం ప్రతినంద్య మహామునిః
03290062 ఆబభాషే కురుశ్రేష్ఠ ప్రీతస్తాం కరుణార్దితః
03290070 శ్రీభగవానువాచ
03290071 భక్తియోగో బహువిధో మార్గైర్భామిని భావ్యతే
03290072 స్వభావగుణమార్గేణ పుంసాం భావో విభిద్యతే
03290081 అభిసంధాయ యో హింసాం దంభం మాత్సర్యమేవ వా
03290082 సంరంభీ భిన్నదృగ్భావం మయి కుర్యాత్స తామసః
03290091 విషయానభిసంధాయ యశ ఐశ్వర్యమేవ వా
03290092 అర్చాదావర్చయేద్యో మాం పృథగ్భావః స రాజసః
03290101 కర్మనిర్హారముద్దిశ్య పరస్మిన్వా తదర్పణం
03290102 యజేద్యష్టవ్యమితి వా పృథగ్భావః స సాత్త్వికః
03290111 మద్గుణశ్రుతిమాత్రేణ మయి సర్వగుహాశయే
03290112 మనోగతిరవిచ్ఛిన్నా యథా గంగాంభసోఽమ్బుధౌ
03290121 లక్షణం భక్తియోగస్య నిర్గుణస్య హ్యుదాహృతం
03290122 అహైతుక్యవ్యవహితా యా భక్తిః పురుషోత్తమే
03290131 సాలోక్యసార్ష్టిసామీప్య సారూప్యైకత్వమప్యుత
03290132 దీయమానం న గృహ్ణంతి వినా మత్సేవనం జనాః
03290141 స ఏవ భక్తియోగాఖ్య ఆత్యంతిక ఉదాహృతః
03290142 యేనాతివ్రజ్య త్రిగుణం మద్భావాయోపపద్యతే
03290151 నిషేవితేనానిమిత్తేన స్వధర్మేణ మహీయసా
03290152 క్రియాయోగేన శస్తేన నాతిహింస్రేణ నిత్యశః
03290161 మద్ధిష్ణ్యదర్శనస్పర్శ పూజాస్తుత్యభివందనైః
03290162 భూతేషు మద్భావనయా సత్త్వేనాసంగమేన చ
03290171 మహతాం బహుమానేన దీనానామనుకంపయా
03290172 మైత్ర్యా చైవాత్మతుల్యేషు యమేన నియమేన చ
03290181 ఆధ్యాత్మికానుశ్రవణాన్నామసంకీర్తనాచ్చ మే
03290182 ఆర్జవేనార్యసంగేన నిరహంక్రియయా తథా
03290191 మద్ధర్మణో గుణైరేతైః పరిసంశుద్ధ ఆశయః
03290192 పురుషస్యాంజసాభ్యేతి శ్రుతమాత్రగుణం హి మాం
03290201 యథా వాతరథో ఘ్రాణమావృంక్తే గంధ ఆశయాత్
03290202 ఏవం యోగరతం చేత ఆత్మానమవికారి యత్
03290211 అహం సర్వేషు భూతేషు భూతాత్మావస్థితః సదా
03290212 తమవజ్ఞాయ మాం మర్త్యః కురుతేఽర్చావిడంబనం
03290221 యో మాం సర్వేషు భూతేషు సంతమాత్మానమీశ్వరం
03290222 హిత్వార్చాం భజతే మౌఢ్యాద్భస్మన్యేవ జుహోతి సః
03290231 ద్విషతః పరకాయే మాం మానినో భిన్నదర్శినః
03290232 భూతేషు బద్ధవైరస్య న మనః శాంతిమృచ్ఛతి
03290241 అహముచ్చావచైర్ద్రవ్యైః క్రియయోత్పన్నయానఘే
03290242 నైవ తుష్యేఽర్చితోఽర్చాయాం భూతగ్రామావమానినః
03290251 అర్చాదావర్చయేత్తావదీశ్వరం మాం స్వకర్మకృత్
03290252 యావన్న వేద స్వహృది సర్వభూతేష్వవస్థితం
03290261 ఆత్మనశ్చ పరస్యాపి యః కరోత్యంతరోదరం
03290262 తస్య భిన్నదృశో మృత్యుర్విదధే భయముల్బణం
03290271 అథ మాం సర్వభూతేషు భూతాత్మానం కృతాలయం
03290272 అర్హయేద్దానమానాభ్యాం మైత్ర్యాభిన్నేన చక్షుషా
03290281 జీవాః శ్రేష్ఠా హ్యజీవానాం తతః ప్రాణభృతః శుభే
03290282 తతః సచిత్తాః ప్రవరాస్తతశ్చేంద్రియవృత్తయః
03290291 తత్రాపి స్పర్శవేదిభ్యః ప్రవరా రసవేదినః
03290292 తేభ్యో గంధవిదః శ్రేష్ఠాస్తతః శబ్దవిదో వరాః
03290301 రూపభేదవిదస్తత్ర తతశ్చోభయతోదతః
03290302 తేషాం బహుపదాః శ్రేష్ఠాశ్చతుష్పాదస్తతో ద్విపాత్
03290311 తతో వర్ణాశ్చ చత్వారస్తేషాం బ్రాహ్మణ ఉత్తమః
03290312 బ్రాహ్మణేష్వపి వేదజ్ఞో హ్యర్థజ్ఞోఽభ్యధికస్తతః
03290321 అర్థజ్ఞాత్సంశయచ్ఛేత్తా తతః శ్రేయాన్స్వకర్మకృత్
03290322 ముక్తసంగస్తతో భూయానదోగ్ధా ధర్మమాత్మనః
03290331 తస్మాన్మయ్యర్పితాశేష క్రియార్థాత్మా నిరంతరః
03290332 మయ్యర్పితాత్మనః పుంసో మయి సన్న్యస్తకర్మణః
03290333 న పశ్యామి పరం భూతమకర్తుః సమదర్శనాత్
03290341 మనసైతాని భూతాని ప్రణమేద్బహుమానయన్
03290342 ఈశ్వరో జీవకలయా ప్రవిష్టో భగవానితి
03290351 భక్తియోగశ్చ యోగశ్చ మయా మానవ్యుదీరితః
03290352 యయోరేకతరేణైవ పురుషః పురుషం వ్రజేత్
03290361 ఏతద్భగవతో రూపం బ్రహ్మణః పరమాత్మనః
03290362 పరం ప్రధానం పురుషం దైవం కర్మవిచేష్టితం
03290371 రూపభేదాస్పదం దివ్యం కాల ఇత్యభిధీయతే
03290372 భూతానాం మహదాదీనాం యతో భిన్నదృశాం భయం
03290381 యోఽన్తః ప్రవిశ్య భూతాని భూతైరత్త్యఖిలాశ్రయః
03290382 స విష్ణ్వాఖ్యోఽధియజ్ఞోఽసౌ కాలః కలయతాం ప్రభుః
03290391 న చాస్య కశ్చిద్దయితో న ద్వేష్యో న చ బాంధవః
03290392 ఆవిశత్యప్రమత్తోఽసౌ ప్రమత్తం జనమంతకృత్
03290401 యద్భయాద్వాతి వాతోఽయం సూర్యస్తపతి యద్భయాత్
03290402 యద్భయాద్వర్షతే దేవో భగణో భాతి యద్భయాత్
03290411 యద్వనస్పతయో భీతా లతాశ్చౌషధిభిః సహ
03290412 స్వే స్వే కాలేఽభిగృహ్ణంతి పుష్పాణి చ ఫలాని చ
03290421 స్రవంతి సరితో భీతా నోత్సర్పత్యుదధిర్యతః
03290422 అగ్నిరింధే సగిరిభిర్భూర్న మజ్జతి యద్భయాత్
03290431 నభో దదాతి శ్వసతాం పదం యన్నియమాదదః
03290432 లోకం స్వదేహం తనుతే మహాన్సప్తభిరావృతం
03290441 గుణాభిమానినో దేవాః సర్గాదిష్వస్య యద్భయాత్
03290442 వర్తంతేఽనుయుగం యేషాం వశ ఏతచ్చరాచరం
03290451 సోఽనంతోఽన్తకరః కాలోఽనాదిరాదికృదవ్యయః
03290452 జనం జనేన జనయన్మారయన్మృత్యునాంతకం
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
ఏకోనత్రింశోఽధ్యాయః ॥ 29 ॥
03300010 కపిల ఉవాచ
03300011 తస్యైతస్య జనో నూనం నాయం వేదోరువిక్రమం
03300012 కాల్యమానోఽపి బలినో వాయోరివ ఘనావలిః
03300021 యం యమర్థముపాదత్తే దుఃఖేన సుఖహేతవే
03300022 తం తం ధునోతి భగవాన్పుమాన్ఛోచతి యత్కృతే
03300031 యదధ్రువస్య దేహస్య సానుబంధస్య దుర్మతిః
03300032 ధ్రువాణి మన్యతే మోహాద్గృహక్షేత్రవసూని చ
03300041 జంతుర్వై భవ ఏతస్మిన్యాం యాం యోనిమనువ్రజేత్
03300042 తస్యాం తస్యాం స లభతే నిర్వృతిం న విరజ్యతే
03300051 నరకస్థోఽపి దేహం వై న పుమాంస్త్యక్తుమిచ్ఛతి
03300052 నారక్యాం నిర్వృతౌ సత్యాం దేవమాయావిమోహితః
03300061 ఆత్మజాయాసుతాగార పశుద్రవిణబంధుషు
03300062 నిరూఢమూలహృదయ ఆత్మానం బహు మన్యతే
03300071 సందహ్యమానసర్వాంగ ఏషాముద్వహనాధినా
03300072 కరోత్యవిరతం మూఢో దురితాని దురాశయః
03300081 ఆక్షిప్తాత్మేంద్రియః స్త్రీణామసతీనాం చ మాయయా
03300082 రహో రచితయాలాపైః శిశూనాం కలభాషిణాం
03300091 గృహేషు కూటధర్మేషు దుఃఖతంత్రేష్వతంద్రితః
03300092 కుర్వందుఃఖప్రతీకారం సుఖవన్మన్యతే గృహీ
03300101 అర్థైరాపాదితైర్గుర్వ్యా హింసయేతస్తతశ్చ తాన్
03300102 పుష్ణాతి యేషాం పోషేణ శేషభుగ్యాత్యధః స్వయం
03300111 వార్తాయాం లుప్యమానాయామారబ్ధాయాం పునః పునః
03300112 లోభాభిభూతో నిఃసత్త్వః పరార్థే కురుతే స్పృహాం
03300121 కుటుంబభరణాకల్పో మందభాగ్యో వృథోద్యమః
03300122 శ్రియా విహీనః కృపణో ధ్యాయన్ఛ్వసితి మూఢధీః
03300131 ఏవం స్వభరణాకల్పం తత్కలత్రాదయస్తథా
03300132 నాద్రియంతే యథా పూర్వం కీనాశా ఇవ గోజరం
03300141 తత్రాప్యజాతనిర్వేదో భ్రియమాణః స్వయంభృతైః
03300142 జరయోపాత్తవైరూప్యో మరణాభిముఖో గృహే
03300151 ఆస్తేఽవమత్యోపన్యస్తం గృహపాల ఇవాహరన్
03300152 ఆమయావ్యప్రదీప్తాగ్నిరల్పాహారోఽల్పచేష్టితః
03300161 వాయునోత్క్రమతోత్తారః కఫసంరుద్ధనాడికః
03300162 కాసశ్వాసకృతాయాసః కంఠే ఘురఘురాయతే
03300171 శయానః పరిశోచద్భిః పరివీతః స్వబంధుభిః
03300172 వాచ్యమానోఽపి న బ్రూతే కాలపాశవశం గతః
03300181 ఏవం కుటుంబభరణే వ్యాపృతాత్మాజితేంద్రియః
03300182 మ్రియతే రుదతాం స్వానామురువేదనయాస్తధీః
03300191 యమదూతౌ తదా ప్రాప్తౌ భీమౌ సరభసేక్షణౌ
03300192 స దృష్ట్వా త్రస్తహృదయః శకృన్మూత్రం విముంచతి
03300201 యాతనాదేహ ఆవృత్య పాశైర్బద్ధ్వా గలే బలాత్
03300202 నయతో దీర్ఘమధ్వానం దండ్యం రాజభటా యథా
03300211 తయోర్నిర్భిన్నహృదయస్తర్జనైర్జాతవేపథుః
03300212 పథి శ్వభిర్భక్ష్యమాణ ఆర్తోఽఘం స్వమనుస్మరన్
03300221 క్షుత్తృట్పరీతోఽర్కదవానలానిలైః సంతప్యమానః పథి తప్తవాలుకే
03300222 కృచ్ఛ్రేణ పృష్ఠే కశయా చ తాడితశ్చలత్యశక్తోఽపి నిరాశ్రమోదకే
03300231 తత్ర తత్ర పతన్ఛ్రాంతో మూర్చ్ఛితః పునరుత్థితః
03300232 పథా పాపీయసా నీతస్తరసా యమసాదనం
03300241 యోజనానాం సహస్రాణి నవతిం నవ చాధ్వనః
03300242 త్రిభిర్ముహూర్తైర్ద్వాభ్యాం వా నీతః ప్రాప్నోతి యాతనాః
03300251 ఆదీపనం స్వగాత్రాణాం వేష్టయిత్వోల్ముకాదిభిః
03300252 ఆత్మమాంసాదనం క్వాపి స్వకృత్తం పరతోఽపి వా
03300261 జీవతశ్చాంత్రాభ్యుద్ధారః శ్వగృధ్రైర్యమసాదనే
03300262 సర్పవృశ్చికదంశాద్యైర్దశద్భిశ్చాత్మవైశసం
03300271 కృంతనం చావయవశో గజాదిభ్యో భిదాపనం
03300272 పాతనం గిరిశృంగేభ్యో రోధనం చాంబుగర్తయోః
03300281 యాస్తామిస్రాంధతామిస్రా రౌరవాద్యాశ్చ యాతనాః
03300282 భుంక్తే నరో వా నారీ వా మిథః సంగేన నిర్మితాః
03300291 అత్రైవ నరకః స్వర్గ ఇతి మాతః ప్రచక్షతే
03300292 యా యాతనా వై నారక్యస్తా ఇహాప్యుపలక్షితాః
03300301 ఏవం కుటుంబం బిభ్రాణ ఉదరంభర ఏవ వా
03300302 విసృజ్యేహోభయం ప్రేత్య భుంక్తే తత్ఫలమీదృశం
03300311 ఏకః ప్రపద్యతే ధ్వాంతం హిత్వేదం స్వకలేవరం
03300312 కుశలేతరపాథేయో భూతద్రోహేణ యద్భృతం
03300321 దైవేనాసాదితం తస్య శమలం నిరయే పుమాన్
03300322 భుంక్తే కుటుంబపోషస్య హృతవిత్త ఇవాతురః
03300331 కేవలేన హ్యధర్మేణ కుటుంబభరణోత్సుకః
03300332 యాతి జీవోఽన్ధతామిస్రం చరమం తమసః పదం
03300341 అధస్తాన్నరలోకస్య యావతీర్యాతనాదయః
03300342 క్రమశః సమనుక్రమ్య పునరత్రావ్రజేచ్ఛుచిః
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
కర్మవిపాకోనామ త్రింశోఽధ్యాయః ॥ 30 ॥
03300010 శ్రీభగవానువాచ
03310011 కర్మణా దైవనేత్రేణ జంతుర్దేహోపపత్తయే
03310012 స్త్రియాః ప్రవిష్ట ఉదరం పుంసో రేతఃకణాశ్రయః
03310021 కలలం త్వేకరాత్రేణ పంచరాత్రేణ బుద్బుదం
03310022 దశాహేన తు కర్కంధూః పేశ్యండం వా తతః పరం
03310031 మాసేన తు శిరో ద్వాభ్యాం బాహ్వంఘ్ర్యాద్యంగవిగ్రహః
03310032 నఖలోమాస్థిచర్మాణి లింగచ్ఛిద్రోద్భవస్త్రిభిః
03310041 చతుర్భిర్ధాతవః సప్త పంచభిః క్షుత్తృడుద్భవః
03310042 షడ్భిర్జరాయుణా వీతః కుక్షౌ భ్రామ్యతి దక్షిణే
03310051 మాతుర్జగ్ధాన్నపానాద్యైరేధద్ధాతురసమ్మతే
03310052 శేతే విణ్మూత్రయోర్గర్తే స జంతుర్జంతుసంభవే
03310061 కృమిభిః క్షతసర్వాంగః సౌకుమార్యాత్ప్రతిక్షణం
03310062 మూర్చ్ఛామాప్నోత్యురుక్లేశస్తత్రత్యైః క్షుధితైర్ముహుః
03310071 కటుతీక్ష్ణోష్ణలవణ రూక్షామ్లాదిభిరుల్బణైః
03310072 మాతృభుక్తైరుపస్పృష్టః సర్వాంగోత్థితవేదనః
03310081 ఉల్బేన సంవృతస్తస్మిన్నంత్రైశ్చ బహిరావృతః
03310082 ఆస్తే కృత్వా శిరః కుక్షౌ భుగ్నపృష్ఠశిరోధరః
03310091 అకల్పః స్వాంగచేష్టాయాం శకుంత ఇవ పంజరే
03310092 తత్ర లబ్ధస్మృతిర్దైవాత్కర్మ జన్మశతోద్భవం
03310093 స్మరందీర్ఘమనుచ్ఛ్వాసం శర్మ కిం నామ విందతే
03310101 ఆరభ్య సప్తమాన్మాసాల్లబ్ధబోధోఽపి వేపితః
03310102 నైకత్రాస్తే సూతివాతైర్విష్ఠాభూరివ సోదరః
03310111 నాథమాన ఋషిర్భీతః సప్తవధ్రిః కృతాంజలిః
03310112 స్తువీత తం విక్లవయా వాచా యేనోదరేఽర్పితః
03310120 జంతురువాచ
03310121 తస్యోపసన్నమవితుం జగదిచ్ఛయాత్త
03310122 నానాతనోర్భువి చలచ్చరణారవిందం
03310123 సోఽహం వ్రజామి శరణం హ్యకుతోభయం మే
03310124 యేనేదృశీ గతిరదర్శ్యసతోఽనురూపా
03310131 యస్త్వత్ర బద్ధ ఇవ కర్మభిరావృతాత్మా
03310132 భూతేంద్రియాశయమయీమవలంబ్య మాయాం
03310133 ఆస్తే విశుద్ధమవికారమఖండబోధం
03310134 ఆతప్యమానహృదయేఽవసితం నమామి
03310141 యః పంచభూతరచితే రహితః శరీరే
03310142 చ్ఛన్నోఽయథేంద్రియగుణార్థచిదాత్మకోఽహం
03310143 తేనావికుంఠమహిమానమృషిం తమేనం
03310144 వందే పరం ప్రకృతిపూరుషయోః పుమాంసం
03310151 యన్మాయయోరుగుణకర్మనిబంధనేఽస్మిన్
03310152 సాంసారికే పథి చరంస్తదభిశ్రమేణ
03310153 నష్టస్మృతిః పునరయం ప్రవృణీత లోకం
03310154 యుక్త్యా కయా మహదనుగ్రహమంతరేణ
03310161 జ్ఞానం యదేతదదధాత్కతమః స దేవస్
03310162 త్రైకాలికం స్థిరచరేష్వనువర్తితాంశః
03310163 తం జీవకర్మపదవీమనువర్తమానాస్
03310164 తాపత్రయోపశమనాయ వయం భజేమ
03310171 దేహ్యన్యదేహవివరే జఠరాగ్నినాసృగ్
03310172 విణ్మూత్రకూపపతితో భృశతప్తదేహః
03310173 ఇచ్ఛన్నితో వివసితుం గణయన్స్వమాసాన్
03310174 నిర్వాస్యతే కృపణధీర్భగవన్కదా ను
03310181 యేనేదృశీం గతిమసౌ దశమాస్య ఈశ
03310182 సంగ్రాహితః పురుదయేన భవాదృశేన
03310183 స్వేనైవ తుష్యతు కృతేన స దీననాథః
03310184 కో నామ తత్ప్రతి వినాంజలిమస్య కుర్యాత్
03310191 పశ్యత్యయం ధిషణయా నను సప్తవధ్రిః
03310192 శారీరకే దమశరీర్యపరః స్వదేహే
03310193 యత్సృష్టయాసం తమహం పురుషం పురాణం
03310194 పశ్యే బహిర్హృది చ చైత్యమివ ప్రతీతం
03310201 సోఽహం వసన్నపి విభో బహుదుఃఖవాసం
03310202 గర్భాన్న నిర్జిగమిషే బహిరంధకూపే
03310203 యత్రోపయాతముపసర్పతి దేవమాయా
03310204 మిథ్యా మతిర్యదను సంసృతిచక్రమేతత్
03310211 తస్మాదహం విగతవిక్లవ ఉద్ధరిష్య
03310212 ఆత్మానమాశు తమసః సుహృదాత్మనైవ
03310213 భూయో యథా వ్యసనమేతదనేకరంధ్రం
03310214 మా మే భవిష్యదుపసాదితవిష్ణుపాదః
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
జీవగతిర్నామైకత్రింశోఽధ్యాయః ॥ 31 ॥
03320220 కపిల ఉవాచ
03320221 ఏవం కృతమతిర్గర్భే దశమాస్యః స్తువన్నృషిః
03320222 సద్యః క్షిపత్యవాచీనం ప్రసూత్యై సూతిమారుతః
03320231 తేనావసృష్టః సహసా కృత్వావాక్షిర ఆతురః
03320232 వినిష్క్రామతి కృచ్ఛ్రేణ నిరుచ్ఛ్వాసో హతస్మృతిః
03320241 పతితో భువ్యసృఙ్మిశ్రః విష్ఠాభూరివ చేష్టతే
03320242 రోరూయతి గతే జ్ఞానే విపరీతాం గతిం గతః
03320251 పరచ్ఛందం న విదుషా పుష్యమాణో జనేన సః
03320252 అనభిప్రేతమాపన్నః ప్రత్యాఖ్యాతుమనీశ్వరః
03320261 శాయితోఽశుచిపర్యంకే జంతుః స్వేదజదూషితే
03320262 నేశః కండూయనేఽఙ్గానామాసనోత్థానచేష్టనే
03320271 తుదంత్యామత్వచం దంశా మశకా మత్కుణాదయః
03320272 రుదంతం విగతజ్ఞానం కృమయః కృమికం యథా
03320281 ఇత్యేవం శైశవం భుక్త్వా దుఃఖం పౌగండమేవ చ
03320282 అలబ్ధాభీప్సితోఽజ్ఞానాదిద్ధమన్యుః శుచార్పితః
03320291 సహ దేహేన మానేన వర్ధమానేన మన్యునా
03320292 కరోతి విగ్రహం కామీ కామిష్వంతాయ చాత్మనః
03320301 భూతైః పంచభిరారబ్ధే దేహే దేహ్యబుధోఽసకృత్
03320302 అహం మమేత్యసద్గ్రాహః కరోతి కుమతిర్మతిం
03320311 తదర్థం కురుతే కర్మ యద్బద్ధో యాతి సంసృతిం
03320312 యోఽనుయాతి దదత్క్లేశమవిద్యాకర్మబంధనః
03320321 యద్యసద్భిః పథి పునః శిశ్నోదరకృతోద్యమైః
03320322 ఆస్థితో రమతే జంతుస్తమో విశతి పూర్వవత్
03320331 సత్యం శౌచం దయా మౌనం బుద్ధిః శ్రీర్హ్రీర్యశః క్షమా
03320332 శమో దమో భగశ్చేతి యత్సంగాద్యాతి సంక్షయం
03320341 తేష్వశాంతేషు మూఢేషు ఖండితాత్మస్వసాధుషు
03320342 సంగం న కుర్యాచ్ఛోచ్యేషు యోషిత్క్రీడామృగేషు చ
03320351 న తథాస్య భవేన్మోహో బంధశ్చాన్యప్రసంగతః
03320352 యోషిత్సంగాద్యథా పుంసో యథా తత్సంగిసంగతః
03320361 ప్రజాపతిః స్వాం దుహితరం దృష్ట్వా తద్రూపధర్షితః
03320362 రోహిద్భూతాం సోఽన్వధావదృక్షరూపీ హతత్రపః
03320371 తత్సృష్టసృష్టసృష్టేషు కో న్వఖండితధీః పుమాన్
03320372 ఋషిం నారాయణమృతే యోషిన్మయ్యేహ మాయయా
03320381 బలం మే పశ్య మాయాయాః స్త్రీమయ్యా జయినో దిశాం
03320382 యా కరోతి పదాక్రాంతాన్భ్రూవిజృంభేణ కేవలం
03320391 సంగం న కుర్యాత్ప్రమదాసు జాతు యోగస్య పారం పరమారురుక్షుః
03320392 మత్సేవయా ప్రతిలబ్ధాత్మలాభో వదంతి యా నిరయద్వారమస్య
03320401 యోపయాతి శనైర్మాయా యోషిద్దేవవినిర్మితా
03320402 తామీక్షేతాత్మనో మృత్యుం తృణైః కూపమివావృతం
03320411 యాం మన్యతే పతిం మోహాన్మన్మాయామృషభాయతీం
03320412 స్త్రీత్వం స్త్రీసంగతః ప్రాప్తో విత్తాపత్యగృహప్రదం
03320421 తామాత్మనో విజానీయాత్పత్యపత్యగృహాత్మకం
03320422 దైవోపసాదితం మృత్యుం మృగయోర్గాయనం యథా
03320431 దేహేన జీవభూతేన లోకాల్లోకమనువ్రజన్
03320432 భుంజాన ఏవ కర్మాణి కరోత్యవిరతం పుమాన్
03320441 జీవో హ్యస్యానుగో దేహో భూతేంద్రియమనోమయః
03320442 తన్నిరోధోఽస్య మరణమావిర్భావస్తు సంభవః
03320451 ద్రవ్యోపలబ్ధిస్థానస్య ద్రవ్యేక్షాయోగ్యతా యదా
03320452 తత్పంచత్వమహంమానాదుత్పత్తిర్ద్రవ్యదర్శనం
03320461 యథాక్ష్ణోర్ద్రవ్యావయవ దర్శనాయోగ్యతా యదా
03320462 తదైవ చక్షుషో ద్రష్టుర్ద్రష్టృత్వాయోగ్యతానయోః
03320471 తస్మాన్న కార్యః సంత్రాసో న కార్పణ్యం న సంభ్రమః
03320472 బుద్ధ్వా జీవగతిం ధీరో ముక్తసంగశ్చరేదిహ
03320481 సమ్యగ్దర్శనయా బుద్ధ్యా యోగవైరాగ్యయుక్తయా
03320482 మాయావిరచితే లోకే చరేన్న్యస్య కలేవరం
03320010 కపిల ఉవాచ
03320011 అథ యో గృహమేధీయాంధర్మానేవావసన్గృహే
03320012 కామమర్థం చ ధర్మాన్స్వాందోగ్ధి భూయః పిపర్తి తాన్
03320021 స చాపి భగవద్ధర్మాత్కామమూఢః పరాఙ్ముఖః
03320022 యజతే క్రతుభిర్దేవాన్పిత్ంశ్చ శ్రద్ధయాన్వితః
03320031 తచ్ఛ్రద్ధయాక్రాంతమతిః పితృదేవవ్రతః పుమాన్
03320032 గత్వా చాంద్రమసం లోకం సోమపాః పునరేష్యతి
03320041 యదా చాహీంద్రశయ్యాయాం శేతేఽనంతాసనో హరిః
03320042 తదా లోకా లయం యాంతి త ఏతే గృహమేధినాం
03320051 యే స్వధర్మాన్న దుహ్యంతి ధీరాః కామార్థహేతవే
03320052 నిఃసంగా న్యస్తకర్మాణః ప్రశాంతాః శుద్ధచేతసః
03320061 నివృత్తిధర్మనిరతా నిర్మమా నిరహంకృతాః
03320062 స్వధర్మాప్తేన సత్త్వేన పరిశుద్ధేన చేతసా
03320071 సూర్యద్వారేణ తే యాంతి పురుషం విశ్వతోముఖం
03320072 పరావరేశం ప్రకృతిమస్యోత్పత్త్యంతభావనం
03320081 ద్విపరార్ధావసానే యః ప్రలయో బ్రహ్మణస్తు తే
03320082 తావదధ్యాసతే లోకం పరస్య పరచింతకాః
03320091 క్ష్మాంభోఽనలానిలవియన్మనైంద్రియార్థ
03320092 భూతాదిభిః పరివృతం ప్రతిసంజిహీర్షుః
03320093 అవ్యాకృతం విశతి యర్హి గుణత్రయాత్మాకాలం
03320094 పరాఖ్యమనుభూయ పరః స్వయంభూః
03320101 ఏవం పరేత్య భగవంతమనుప్రవిష్టాయే
03320102 యోగినో జితమరున్మనసో విరాగాః
03320103 తేనైవ సాకమమృతం పురుషం పురాణం
03320104 బ్రహ్మ ప్రధానముపయాంత్యగతాభిమానాః
03320111 అథ తం సర్వభూతానాం హృత్పద్మేషు కృతాలయం
03320112 శ్రుతానుభావం శరణం వ్రజ భావేన భామిని
03320121 ఆద్యః స్థిరచరాణాం యో వేదగర్భః సహర్షిభిః
03320122 యోగేశ్వరైః కుమారాద్యైః సిద్ధైర్యోగప్రవర్తకైః
03320131 భేదదృష్ట్యాభిమానేన నిఃసంగేనాపి కర్మణా
03320132 కర్తృత్వాత్సగుణం బ్రహ్మ పురుషం పురుషర్షభం
03320141 స సంసృత్య పునః కాలే కాలేనేశ్వరమూర్తినా
03320142 జాతే గుణవ్యతికరే యథాపూర్వం ప్రజాయతే
03320151 ఐశ్వర్యం పారమేష్ఠ్యం చ తేఽపి ధర్మవినిర్మితం
03320152 నిషేవ్య పునరాయాంతి గుణవ్యతికరే సతి
03320161 యే త్విహాసక్తమనసః కర్మసు శ్రద్ధయాన్వితాః
03320162 కుర్వంత్యప్రతిషిద్ధాని నిత్యాన్యపి చ కృత్స్నశః
03320171 రజసా కుంఠమనసః కామాత్మానోఽజితేంద్రియాః
03320172 పిత్న్యజంత్యనుదినం గృహేష్వభిరతాశయాః
03320181 త్రైవర్గికాస్తే పురుషా విముఖా హరిమేధసః
03320182 కథాయాం కథనీయోరు విక్రమస్య మధుద్విషః
03320191 నూనం దైవేన విహతా యే చాచ్యుతకథాసుధాం
03320192 హిత్వా శృణ్వంత్యసద్గాథాః పురీషమివ విడ్భుజః
03320201 దక్షిణేన పథార్యమ్ణః పితృలోకం వ్రజంతి తే
03320202 ప్రజామను ప్రజాయంతే శ్మశానాంతక్రియాకృతః
03320211 తతస్తే క్షీణసుకృతాః పునర్లోకమిమం సతి
03320211 పతంతి వివశా దేవైః సద్యో విభ్రంశితోదయాః
03320221 తస్మాత్త్వం సర్వభావేన భజస్వ పరమేష్ఠినం
03320222 తద్గుణాశ్రయయా భక్త్యా భజనీయపదాంబుజం
03320231 వాసుదేవే భగవతి భక్తియోగః ప్రయోజితః
03320232 జనయత్యాశు వైరాగ్యం జ్ఞానం యద్బ్రహ్మదర్శనం
03320241 యదాస్య చిత్తమర్థేషు సమేష్వింద్రియవృత్తిభిః
03320242 న విగృహ్ణాతి వైషమ్యం ప్రియమప్రియమిత్యుత
03320251 స తదైవాత్మనాత్మానం నిఃసంగం సమదర్శనం
03320252 హేయోపాదేయరహితమారూఢం పదమీక్షతే
03320261 జ్ఞానమాత్రం పరం బ్రహ్మ పరమాత్మేశ్వరః పుమాన్
03320262 దృశ్యాదిభిః పృథగ్భావైర్భగవానేక ఈయతే
03320271 ఏతావానేవ యోగేన సమగ్రేణేహ యోగినః
03320272 యుజ్యతేఽభిమతో హ్యర్థో యదసంగస్తు కృత్స్నశః
03320281 జ్ఞానమేకం పరాచీనైరింద్రియైర్బ్రహ్మ నిర్గుణం
03320282 అవభాత్యర్థరూపేణ భ్రాంత్యా శబ్దాదిధర్మిణా
03320291 యథా మహానహంరూపస్త్రివృత్పంచవిధః స్వరాట్
03320292 ఏకాదశవిధస్తస్య వపురండం జగద్యతః
03320301 ఏతద్వై శ్రద్ధయా భక్త్యా యోగాభ్యాసేన నిత్యశః
03320302 సమాహితాత్మా నిఃసంగో విరక్త్యా పరిపశ్యతి
03320311 ఇత్యేతత్కథితం గుర్వి జ్ఞానం తద్బ్రహ్మదర్శనం
03320312 యేనానుబుద్ధ్యతే తత్త్వం ప్రకృతేః పురుషస్య చ
03320321 జ్ఞానయోగశ్చ మన్నిష్ఠో నైర్గుణ్యో భక్తిలక్షణః
03320322 ద్వయోరప్యేక ఏవార్థో భగవచ్ఛబ్దలక్షణః
03320331 యథేంద్రియైః పృథగ్ద్వారైరర్థో బహుగుణాశ్రయః
03320332 ఏకో నానేయతే తద్వద్భగవాన్శాస్త్రవర్త్మభిః
03320341 క్రియయా క్రతుభిర్దానైస్తపఃస్వాధ్యాయమర్శనైః
03320342 ఆత్మేంద్రియజయేనాపి సన్న్యాసేన చ కర్మణాం
03320351 యోగేన వివిధాంగేన భక్తియోగేన చైవ హి
03320352 ధర్మేణోభయచిహ్నేన యః ప్రవృత్తినివృత్తిమాన్
03320361 ఆత్మతత్త్వావబోధేన వైరాగ్యేణ దృఢేన చ
03320362 ఈయతే భగవానేభిః సగుణో నిర్గుణః స్వదృక్
03320371 ప్రావోచం భక్తియోగస్య స్వరూపం తే చతుర్విధం
03320372 కాలస్య చావ్యక్తగతేర్యోఽన్తర్ధావతి జంతుషు
03320381 జీవస్య సంసృతీర్బహ్వీరవిద్యాకర్మనిర్మితాః
03320382 యాస్వంగ ప్రవిశన్నాత్మా న వేద గతిమాత్మనః
03320391 నైతత్ఖలాయోపదిశేన్నావినీతాయ కర్హిచిత్
03320392 న స్తబ్ధాయ న భిన్నాయ నైవ ధర్మధ్వజాయ చ
03320401 న లోలుపాయోపదిశేన్న గృహారూఢచేతసే
03320402 నాభక్తాయ చ మే జాతు న మద్భక్తద్విషామపి
03320411 శ్రద్దధానాయ భక్తాయ వినీతాయానసూయవే
03320412 భూతేషు కృతమైత్రాయ శుశ్రూషాభిరతాయ చ
03320421 బహిర్జాతవిరాగాయ శాంతచిత్తాయ దీయతాం
03320422 నిర్మత్సరాయ శుచయే యస్యాహం ప్రేయసాం ప్రియః
03320431 య ఇదం శృణుయాదంబ శ్రద్ధయా పురుషః సకృత్
03320432 యో వాభిధత్తే మచ్చిత్తః స హ్యేతి పదవీం చ మే
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయే
ద్వాత్రింశోఽధ్యాయః ॥ 32 ॥
03330010 మైత్రేయ ఉవాచ
03330011 ఏవం నిశమ్య కపిలస్య వచో జనిత్రీసా కర్దమస్య దయితా కిల దేవహూతిః
03330012 విస్రస్తమోహపటలా తమభిప్రణమ్యతుష్టావ తత్త్వవిషయాంకితసిద్ధిభూమిం
03330020 దేవహూతిరువాచ
03330021 అథాప్యజోఽన్తఃసలిలే శయానం భూతేంద్రియార్థాత్మమయం వపుస్తే
03330022 గుణప్రవాహం సదశేషబీజం దధ్యౌ స్వయం యజ్జఠరాబ్జజాతః
03330031 స ఏవ విశ్వస్య భవాన్విధత్తే గుణప్రవాహేణ విభక్తవీర్యః
03330032 సర్గాద్యనీహోఽవితథాభిసంధిరాత్మేశ్వరోఽతర్క్యసహస్రశక్తిః
03330041 స త్వం భృతో మే జఠరేణ నాథ కథం ను యస్యోదర ఏతదాసీత్
03330042 విశ్వం యుగాంతే వటపత్ర ఏకః శేతే స్మ మాయాశిశురంఘ్రిపానః
03330051 త్వం దేహతంత్రః ప్రశమాయ పాప్మనాం నిదేశభాజాం చ విభో విభూతయే
03330052 యథావతారాస్తవ సూకరాదయస్తథాయమప్యాత్మపథోపలబ్ధయే
03330061 యన్నామధేయశ్రవణానుకీర్తనాద్యత్ప్రహ్వణాద్యత్స్మరణాదపి క్వచిత్
03330062 శ్వాదోఽపి సద్యః సవనాయ కల్పతే కుతః పునస్తే భగవన్ను దర్శనాత్
03330071 అహో బత శ్వపచోఽతో గరీయాన్యజ్జిహ్వాగ్రే వర్తతే నామ తుభ్యం
03330072 తేపుస్తపస్తే జుహువుః సస్నురార్యా బ్రహ్మానూచుర్నామ గృణంతి యే తే
03330081 తం త్వామహం బ్రహ్మ పరం పుమాంసం ప్రత్యక్స్రోతస్యాత్మని సంవిభావ్యం
03330082 స్వతేజసా ధ్వస్తగుణప్రవాహం వందే విష్ణుం కపిలం వేదగర్భం
03330090 మైత్రేయ ఉవాచ
03330091 ఈడితో భగవానేవం కపిలాఖ్యః పరః పుమాన్
03330092 వాచావిక్లవయేత్యాహ మాతరం మాతృవత్సలః
03330100 కపిల ఉవాచ
03330101 మార్గేణానేన మాతస్తే సుసేవ్యేనోదితేన మే
03330102 ఆస్థితేన పరాం కాష్ఠామచిరాదవరోత్స్యసి
03330111 శ్రద్ధత్స్వైతన్మతం మహ్యం జుష్టం యద్బ్రహ్మవాదిభిః
03330112 యేన మామభయం యాయా మృత్యుమృచ్ఛంత్యతద్విదః
03330120 మైత్రేయ ఉవాచ
03330121 ఇతి ప్రదర్శ్య భగవాన్సతీం తామాత్మనో గతిం
03330122 స్వమాత్రా బ్రహ్మవాదిన్యా కపిలోఽనుమతో యయౌ
03330131 సా చాపి తనయోక్తేన యోగాదేశేన యోగయుక్
03330132 తస్మిన్నాశ్రమ ఆపీడే సరస్వత్యాః సమాహితా
03330141 అభీక్ష్ణావగాహకపిశాన్జటిలాన్కుటిలాలకాన్
03330142 ఆత్మానం చోగ్రతపసా బిభ్రతీ చీరిణం కృశం
03330151 ప్రజాపతేః కర్దమస్య తపోయోగవిజృంభితం
03330152 స్వగార్హస్థ్యమనౌపమ్యం ప్రార్థ్యం వైమానికైరపి
03330161 పయఃఫేననిభాః శయ్యా దాంతా రుక్మపరిచ్ఛదాః
03330162 ఆసనాని చ హైమాని సుస్పర్శాస్తరణాని చ
03330171 స్వచ్ఛస్ఫటికకుడ్యేషు మహామారకతేషు చ
03330172 రత్నప్రదీపా ఆభాంతి లలనా రత్నసంయుతాః
03330181 గృహోద్యానం కుసుమితై రమ్యం బహ్వమరద్రుమైః
03330182 కూజద్విహంగమిథునం గాయన్మత్తమధువ్రతం
03330191 యత్ర ప్రవిష్టమాత్మానం విబుధానుచరా జగుః
03330192 వాప్యాముత్పలగంధిన్యాం కర్దమేనోపలాలితం
03330201 హిత్వా తదీప్సితతమమప్యాఖండలయోషితాం
03330202 కించిచ్చకార వదనం పుత్రవిశ్లేషణాతురా
03330211 వనం ప్రవ్రజితే పత్యావపత్యవిరహాతురా
03330212 జ్ఞాతతత్త్వాప్యభూన్నష్టే వత్సే గౌరివ వత్సలా
03330221 తమేవ ధ్యాయతీ దేవమపత్యం కపిలం హరిం
03330222 బభూవాచిరతో వత్స నిఃస్పృహా తాదృశే గృహే
03330231 ధ్యాయతీ భగవద్రూపం యదాహ ధ్యానగోచరం
03330232 సుతః ప్రసన్నవదనం సమస్తవ్యస్తచింతయా
03330241 భక్తిప్రవాహయోగేన వైరాగ్యేణ బలీయసా
03330242 యుక్తానుష్ఠానజాతేన జ్ఞానేన బ్రహ్మహేతునా
03330251 విశుద్ధేన తదాత్మానమాత్మనా విశ్వతోముఖం
03330252 స్వానుభూత్యా తిరోభూత మాయాగుణవిశేషణం
03330261 బ్రహ్మణ్యవస్థితమతిర్భగవత్యాత్మసంశ్రయే
03330262 నివృత్తజీవాపత్తిత్వాత్క్షీణక్లేశాప్తనిర్వృతిః
03330271 నిత్యారూఢసమాధిత్వాత్పరావృత్తగుణభ్రమా
03330272 న సస్మార తదాత్మానం స్వప్నే దృష్టమివోత్థితః
03330281 తద్దేహః పరతః పోషోఽప్యకృశశ్చాధ్యసంభవాత్
03330282 బభౌ మలైరవచ్ఛన్నః సధూమ ఇవ పావకః
03330291 స్వాంగం తపోయోగమయం ముక్తకేశం గతాంబరం
03330292 దైవగుప్తం న బుబుధే వాసుదేవప్రవిష్టధీః
03330301 ఏవం సా కపిలోక్తేన మార్గేణాచిరతః పరం
03330302 ఆత్మానం బ్రహ్మనిర్వాణం భగవంతమవాప హ
03330311 తద్వీరాసీత్పుణ్యతమం క్షేత్రం త్రైలోక్యవిశ్రుతం
03330312 నామ్నా సిద్ధపదం యత్ర సా సంసిద్ధిముపేయుషీ
03330321 తస్యాస్తద్యోగవిధుత మార్త్యం మర్త్యమభూత్సరిత్
03330322 స్రోతసాం ప్రవరా సౌమ్య సిద్ధిదా సిద్ధసేవితా
03330331 కపిలోఽపి మహాయోగీ భగవాన్పితురాశ్రమాత్
03330332 మాతరం సమనుజ్ఞాప్య ప్రాగుదీచీం దిశం యయౌ
03330341 సిద్ధచారణగంధర్వైర్మునిభిశ్చాప్సరోగణైః
03330342 స్తూయమానః సముద్రేణ దత్తార్హణనికేతనః
03330351 ఆస్తే యోగం సమాస్థాయ సాంఖ్యాచార్యైరభిష్టుతః
03330352 త్రయాణామపి లోకానాముపశాంత్యై సమాహితః
03330361 ఏతన్నిగదితం తాత యత్పృష్టోఽహం తవానఘ
03330362 కపిలస్య చ సంవాదో దేవహూత్యాశ్చ పావనః
03330371 య ఇదమనుశృణోతి యోఽభిధత్తే కపిలమునేర్మతమాత్మయోగగుహ్యం
03330372 భగవతి కృతధీః సుపర్ణకేతావుపలభతే భగవత్పదారవిందం
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే వైయాసిక్యామష్టాదశసాహస్ర్యాం
పారమహంస్యాం సంహితాయాం తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే
త్రయస్త్రింశోఽధ్యాయః ॥ 33 ॥
॥ తృతీయః స్కంధః సమాప్తః ॥
Available from Bhagvat Purana (Skandha 3, adhyAya 23-33.
– Chant Stotra in Other Languages –
Kapila Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil