॥ Manki Geetaa in ॥
॥ మంకిగీతా ॥(Mahabharata Shantiparva)
అధ్యాయః 171
యుధిస్థిర
ఈహమానః సమారంభాన్యది నాసాదయేద్ధనం ।
ధనతృష్ణాభిభూతశ్చ కిం కుర్వన్సుఖమాప్నుయాత్ ॥ 1 ॥
భీష్మ
సర్వసామ్యమనాయాసః సత్యవాక్యం చ భారత ।
నిర్వేదశ్చావివిత్సా చ యస్య స్యాత్స సుఖీ నరః ॥ 2 ॥
ఏతాన్యేవ పదాన్యాహుః పంచ వృద్ధాః ప్రశాంతయే ।
ఏష స్వర్గశ్చ ధర్మశ్చ సుఖం చానుత్తమం సతాం ॥ 3 ॥
అత్రాప్యుదాహరంతీమమితిహాసం పురాతనం ।
నిర్వేదాన్మంకినా గీతం తన్నిబోధ యుధిష్ఠిర ॥ 4 ॥
ఈహమానో ధనం మంకిర్భగ్నేహశ్చ పునః పునః ।
కేన చిద్ధనశేషేణ క్రీతవాందమ్య గోయుగం ॥ 5 ॥
సుసంబద్ధౌ తు తౌ దమ్యౌ దమనాయాభినిఃసృతౌ ।
ఆసీనముష్ట్రం మధ్యేన సహసైవాభ్యధావతాం ॥ 6 ॥
తయోః సంప్రాప్తయోరుష్ట్రః స్కంధదేశమమర్షణః ।
ఉత్థాయోత్క్షిప్య తౌ దమ్యౌ ప్రససార మహాజవః ॥ 7 ॥
హ్రియమాణౌ తు తౌ దమ్యౌ తేనోష్ట్రేణ ప్రమాథినా ।
మ్రియమాణౌ చ సంప్రేక్ష్య మంకిస్తత్రాబ్రవీదిదం ॥ 8 ॥
న చైవావిహితం శక్యం దక్షేణాపీహితుం ధనం ।
యుక్తేన శ్రద్ధయా సమ్యగీహాం సమనుతిష్ఠతా ॥ 9 ॥
కృతస్య పూర్వం చానర్థైర్యుక్తస్యాప్యనుతిష్ఠతః ।
ఇమం పశ్యత సంగత్యా మమ దైవముపప్లవం ॥ 10 ॥
ఉద్యమ్యోద్యమ్య మే దమ్యౌ విషమేనేవ గచ్ఛతి ।
ఉత్క్షిప్య కాకతాలీయమున్మాథేనేవ జంబుకః ॥ 11 ॥
మనీ వోష్ట్రస్య లంబేతే ప్రియౌ వత్సతరౌ మమ ।
శుద్ధం హి దైవమేవేదమతో నైవాస్తి పౌరుషం ॥ 12 ॥
యది వాప్యుపపద్యేత పౌరుషం నామ కర్హి చిత్ ।
అన్విష్యమాణం తదపి దైవమేవావతిష్ఠతే ॥ 13 ॥
తస్మాన్నిర్వేద ఏవేహ గంతవ్యః సుఖమీప్సతా ।
సుఖం స్వపితి నిర్విణ్ణో నిరాశశ్చార్థసాధనే ॥ 14 ॥
అహో సమ్యక్షుకేనోక్తం సర్వతః పరిముచ్యతా ।
ప్రతిష్ఠతా మహారణ్యం జనకస్య నివేశనాత్ ॥ 15 ॥
యః కామాన్ప్రాప్నుయాత్సర్వాన్యశ్చైనాన్కేవలాంస్త్యజేత్ ।
ప్రాపనాత్సర్వకామానాం పరిత్యాగో విశిష్యతే ॥ 16 ॥
నాంతం సర్వవివిత్సానాం గతపూర్వోఽస్తి కశ్ చన ।
శరీరే జీవితే చైవ తృష్ణా మందస్య వర్ధతే ॥ 17 ॥
నివర్తస్వ వివిత్సాభ్యః శామ్య నిర్విద్య మామక ।
అసకృచ్చాసి నికృతో న చ నిర్విద్యసే తనో ॥ 18 ॥
యది నాహం వినాశ్యస్తే యద్యేవం రమసే మయా ।
మా మాం యోజయ లోభేన వృథా త్వం విత్తకాముక ॥ 19 ॥
సంచితం సంచితం ద్రవ్యం నష్టం తవ పునః పునః ।
కదా విమోక్ష్యసే మూఢ ధనేహాం ధనకాముక ॥ 20 ॥
అహో ను మమ బాలిశ్యం యోఽహం క్రీదనకస్తవ ।
కిం నైవ జాతు పురుషః పరేషాం ప్రేష్యతామియాత్ ॥ 21 ॥
న పూర్వే నాపరే జాతు కామానామంతమాప్నువన్ ।
త్యక్త్వా సర్వసమారంభాన్ప్రతిబుద్ధోఽస్మి జాగృమి ॥ 22 ॥
నూనం తే హృదయం కామవజ్ర సారమయం దృధం ।
యదనర్థశతావిష్టం శతధా న విదీర్యతే ॥ 23 ॥
త్యజామి కామత్వాం చైవ యచ్చ కిం చిత్ప్రియం తవ ।
తవాహం సుఖమన్విచ్ఛన్నాత్మన్యుపలభే సుఖం ॥ 24 ॥
కామజానామి తే మూలం సంకల్పాత్కిల జాయసే ।
న త్వాం సంకల్పయిష్యామి సమూలో న భవిష్యతి ॥ 25 ॥
ఈహా ధనస్య న సుఖా లబ్ధ్వా చింతా చ భూయసీ ।
లబ్ధానాశో యథా మృత్యుర్లబ్ధం భవతి వా న వా ॥ 26 ॥
పరేత్య యో న లభతే తతో దుఃఖతరం ను కిం ।
న చ తుష్యతి లబ్ధేన భూయ ఏవ చ మార్గతి ॥ 27 ॥
అనుతర్షుల ఏవార్థః స్వాదు గాంగమివోదకం ।
మద్విలాపనమేతత్తు ప్రతిబుద్ధోఽస్మి సంత్యజ ॥ 28 ॥
య ఇమం మామకం దేహం భూతగ్రామః సమాశ్రితః ।
స యాత్వితో యథాకామం వసతాం వా యథాసుఖం ॥ 29 ॥
న యుష్మాస్విహ మే ప్రీతిః కామలోభానుసారిషు ।
తస్మాదుత్సృజ్య సర్వాన్వః సత్యమేవాశ్రయామ్యహం ॥ 30 ॥
సర్వభూతాన్యహం దేహే పశ్యన్మనసి చాత్మనః ।
యోగే బుద్ధిం శ్రుతే సత్త్వం మనో బ్రహ్మణి ధారయన్ ॥ 31 ॥
విహరిష్యామ్యనాసక్తః సుఖీ లోకాన్నిరామయః ।
యథా మా త్వం పునర్నైవం దుఃఖేషు ప్రనిధాస్యసి ॥ 32 ॥
త్వయా హి మే ప్రనున్నస్య గతిరన్యా న విద్యతే ।
తృష్ణా శోకశ్రమాణాం హి త్వం కామప్రభవః సదా ॥ 33 ॥
ధననాశోఽధికం దుఃఖం మన్యే సర్వమహత్తరం ।
జ్ఞాతయో హ్యవమన్యంతే మిత్రాణి చ ధనచ్యుతం ॥ 34 ॥
అవజ్ఞాన సహస్రైస్తు దోషాః కస్తతరాధనే ।
ధనే సుఖకలా యా చ సాపి దుఃఖైర్విధీయతే ॥ 35 ॥
ధనమస్యేతి పురుషం పురా నిఘ్నంతి దస్యవః ।
క్లిశ్యంతి వివిధైర్దందైర్నిత్యముద్వేజయంతి చ ॥ 36 ॥
మందలోలుపతా దుఃఖమితి బుద్ధిం చిరాన్మయా ।
యద్యదాలంబసే కామతత్తదేవానురుధ్యసే ॥ 37 ॥
అతత్త్వజ్ఞోఽసి బాలశ్చ దుస్తోషోఽపూరణోఽనలః ।
నైవ త్వం వేత్థ సులభం నైవ త్వం వేత్థ దుర్లభం ॥ 38 ॥
పాతాలమివ దుష్పూరో మాం దుఃఖైర్యోక్తుమిచ్ఛసి ।
నాహమద్య సమావేష్టుం శక్యః కామపునస్త్వయా ॥ 39 ॥
నిర్వేదమహమాసాద్య ద్రవ్యనాశాద్యదృచ్ఛయా ।
నిర్వృతిం పరమాం ప్రాప్య నాద్య కామాన్విచింతయే ॥ 40 ॥
అతిక్లేశాన్సహామీహ నాహం బుధ్యామ్యబుద్ధిమాన్ ।
నికృతో ధననాశేన శయే సర్వాంగవిజ్వరః ॥ 41 ॥
పరిత్యజామి కామత్వాం హిత్వా సర్వమనోగతీః ।
న త్వం మయా పునః కామనస్యోతేనేవ రంస్యసే ॥ 42 ॥
క్షమిష్యేఽక్షమమాణానాం న హింసిష్యే చ హింసితః ।
ద్వేష్య ముక్తః ప్రియం వక్ష్యామ్యనాదృత్య తదప్రియం ॥ 43 ॥
తృప్తః స్వస్థేంద్రియో నిత్యం యథా లబ్ధేన వర్తయన్ ।
న సకామం కరిష్యామి త్వామహం శత్రుమాత్మనః ॥ 44 ॥
నిర్వేదం నిర్వృతిం తృప్తిం శాంతిం సత్యం దమం క్షమాం ।
సర్వభూతదయాం చైవ విద్ధి మాం శరణాగతం ॥ 45 ॥
తస్మాత్కామశ్చ లోభశ్చ తృష్ణా కార్పణ్యమేవ చ ।
త్యజంతు మాం ప్రతిష్ఠంతం సత్త్వస్థో హ్యస్మి సాంప్రతం ॥ 46 ॥
ప్రహాయ కామం లోభం చ క్రోధం పారుష్యమేవ చ ।
నాద్య లోభవశం ప్రాప్తో దుఃఖం ప్రాప్స్యామ్యనాత్మవాన్ ॥ 47 ॥
యద్యత్త్యజతి కామానాం తత్సుఖస్యాభిపూర్యతే ।
కామస్య వశగో నిత్యం దుఃఖమేవ ప్రపద్యతే ॥ 48 ॥
కామాన్వ్యుదస్య ధునుతే యత్కిం చిత్పురుషో రజః ।
కామక్రోధోద్భవం దుఃఖమహ్రీరరతిరేవ చ ॥ 49 ॥
ఏష బ్రహ్మ ప్రవిష్టోఽహం గ్రీస్మే శీతమివ హ్రదం ।
శామ్యామి పరినిర్వామి సుఖమాసే చ కేవలం ॥ 50 ॥
యచ్చ కామసుఖం లోకే యచ్చ దివ్యం మహత్సుఖం ।
తృష్ణా క్షయసుఖస్యైతే నార్హతః సోదశీం కలాం ॥ 51 ॥
ఆత్మనా సప్తమం కామం హత్వా శత్రుమివోత్తమం ।
ప్రాప్యావధ్యం బ్రహ్మ పురం రాజేవ స్యామహం సుఖీ ॥ 52 ॥
ఏతాం బుద్ధిం సమాస్థాయ మంకిర్నిర్వేదమాగతః ।
సర్వాన్కామాన్పరిత్యజ్య ప్రాప్య బ్రహ్మ మహత్సుఖం ॥ 53 ॥
దమ్య నాశ కృతే మంకిరమరత్వం కిలాగమత్ ।
అఛినత్కామమూలం స తేన ప్రాప మహత్సుఖం ॥ 54 ॥
॥ ఇతి మంకిగీతా సమాప్తా ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Manki Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil