Lord Agni is the god of fire, is one of the most important deities of the Vedas, especially Rigveda. With the sole exception of Indra, more hymns are addressed to Agni deva than to any other deity. Agni is considered the mouth of the gods and goddesses, and the medium that transmits the offerings in a homa. He is conceptualized in the ancient Hindu scripts to exist on three levels, on earth like fire, in the atmosphere like lightning and in the sky like the sun. This triple presence links him as the messenger between the gods and human beings in Vedic thought.
॥ Agni Sahasranama Stotram Malayalam Lyrics ॥
॥ അഗ്നിസഹസ്രനാമസ്തോത്രം ॥
ഓം ശ്രീഗണേശായ നമഃ ।
ശ്രീഗുരുഃ ശരണം ।
ശ്രീകാഞ്ചീകാമകോടീമഠപയതിവരം ശങ്കരാര്യസ്വരൂപം
സുജ്ഞാനം സാര്‍വഭൌമം സകലമതവിദാം പാലകം ദ്വൈതഹീനം ।
കാലേ കല്‍കിപ്രഭാവാന്നിഗമഗിരിമധസ്താത്പതന്തം വഹന്തം
വന്ദേ കൂര്‍മസ്വരൂപം ഹരിമിവ സതതം ചന്ദ്രമൌളിം യതീന്ദ്രം ॥
ശ്രീമന്‍മഹാദേവയതീശ്വരാണാം
കരാബ്ജജാതം സുയമീന്ദ്രമുഖ്യം ।
സര്‍വജ്ഞകല്‍പം വിധിവിഷ്ണുരൂപം
ശ്രീചന്ദ്രമൌളീന്ദ്രയതിം നമാമി ॥
ശ്രീശങ്കരാചര്യഗുരുസ്വരൂപം
ശ്രീചന്ദ്രമൌളീന്ദ്രകരാബ്ജജാതം ।
ശ്രീകാമകോടീന്ദ്രയതിം വരേണ്യം
ശ്രീമജ്ജയേന്ദ്രം ശരണം പ്രപദ്യേ ॥
വേദാഖ്യവൃക്ഷമനിശം പരിപാലയന്തം
വിദ്വദ്വരേണ്യപതതാം ഭുവി കല്‍പവൃക്ഷം ।
നിത്യം ഹസന്‍മുഖമനോജ്ഞശശിസ്വരൂപം
ശ്രീമജ്ജയേന്ദ്രമനിശം ശരണം പ്രപദ്യേ ॥
ജഗദ്ഗുരുഭ്യാം വിബുധാര്‍ചിതാഭ്യാം
ശ്രീചന്ദ്രമൌളീന്ദ്രജയേന്ദ്രകാഭ്യാം ।
ശ്രീകാമകോടീശ്വരശങ്കരാഭ്യാം
നമഃ സുവിദ്രക്ഷണദീക്ഷിതാഭ്യാം ॥
॥ ഇതി ശ്രീഗുരുചരണദാസഃ സാംബദീക്ഷിതശര്‍മാ ഹരിതഃ –
ശ്രീക്ഷേത്രഗോകര്‍ണം ॥
ശ്രീഗണേശായ നമഃ ।
വാങ്മുഖം –
മാതരം പിതരം നത്വാ ലക്ഷ്മീം ദാമോദരം തഥാ ॥
പൂര്‍വൈഃ സദേഡിതം ചാഗ്നിം ഗുരും ഗണപതിം വിഭും ॥ 1 ॥
അഗ്നേര്‍നാമസസ്രാണാം സങ്ഗ്രഹം വേദതോ മയാ ।
ഉദ്ധൃത്യ ക്രിയതേ ഭക്ത്യാ ചിത്രഭാനുപ്രതുഷ്ടയേ ॥ 2 ॥
അത്ര പ്രമാണമൃഗ്വേദേ ശുനഃശേപോ വസുശ്ച തൌ ।
യദാഹതുര്‍മന്ത്രവര്‍ണൈര്‍മര്‍താ, അഗ്നേര്‍വയം, ഇതി ॥ 3 ॥
കാണ്വോവസുഃ
മര്‍താ അമര്ത്യസ്യ തേ ഭൂരിനാമ മനാമഹേ ।
വിപ്രാസോ ജാതവേദസഃ ॥
ആജീഗര്‍തിഃ ശുനഃശേപഃ –
അഗ്നേര്‍വയം പ്രഥമസ്യാമൃതാനാം മനാമഹേ ചാരുദേവസ്യ നാമ ।
സ നോ മഹ്യാ അദിതയേ മുനര്ദാത് പിതരം ച ദൃശേയം മാതരം ച ॥
അസ്യ നാംനാം സഹസ്രസ്യ ഋഷിഃ ശ്രീബ്രഹ്മണസ്പതിഃ ।
സര്‍വമന്ത്രപ്രഭുഃ സാക്ഷാദഗ്നിരേവ ഹി ദേവതാ ॥ 4 ॥
അനുഷ്ടുപ് ത്രിഷ്ടുപ് ശക്വര്യശ്ഛന്ദാംസി സുമഹന്തി ച ।
ധര്‍മാര്‍ഥകാമമോക്ഷാര്‍ഥം വിനിയോഗോ ജപാദിപു ॥ 5 ॥
ധ്യാനം ചത്വാരി ശൃങ്ഗേതി വാമദേവര്‍ഷി ദര്‍ശനം ।
ആഗ്നേയം ദൈവതം ത്രിഷ്ടുപ് ഛന്ദോ ജാപ്യേ ഹി യുജ്യതേ ॥ 6 ॥
ഓം ചത്വാരിശൃങ്ഗാ ത്രയോ അസ്യ പാദാ ദ്വേ ശീര്ഷേ സപ്ത ഹസ്താസോ അസ്യ ।
ത്രിധാ ബ്ദ്ധോ വൃഷഭോ രോരവീതി മഹേ ദേവോ മര്ത്യാആവിവേശ ॥
ഓം ശ്രീഗണേശായ നമഃ ।
ഓം ശ്രീസരസ്വത്യൈ നമഃ ।
അഥാഗ്നിസഹസ്രനാമസ്തോത്രം ।
ഓം അഗ്നിര്‍വസുപതിര്‍ഹോതാ ദീദിവീ രത്നധാതമഃ ।
ആധ്രസാചിത്പിതാ ജാതഃ ശീര്‍ഷതഃ സുക്രതുര്യുവാ ॥ 1 ॥ var ആധ്രസ്യചിത്പിതാ
ഭാസാകേതുര്‍ബൃഹത്കേതുര്‍ബൃഹദര്‍ചാഃ കവിക്രതുഃ
സത്യഃ സത്യയജോ ദൂതോ വിശ്വവേദാ അപസ്തമഃ ॥ 2 ॥
സ്വേ ദമേ വര്‍ധമാനോഽര്‍ഹന്തനൂകൃന്‍മൃളയത്തമഃ ।
ക്ഷേമോ ഗുഹാചരന്നാഭിഃ പൃഥിവ്യാഃ സപ്തമാനുഷഃ ॥ 3 ॥
അദ്രേഃ സൂനുര്‍നരാശംസോ ബര്‍ഹിഃ സ്വര്‍ണര ഈളിതഃ ।
പാവകോ രേരിഹത്ക്ഷാമാ ഘൃതപൃഷ്ഠോ വനസ്പതിഃ ॥ 4 ॥
സുജിഹ്വോ യജ്ഞനീരുക്ഷന്‍സത്യമന്‍മാ സുമദ്രഥഃ ।
സമുദ്രഃ സുത്യജോ മിത്രോ മിയേധ്യോ നൃമണോഽര്യമാ ॥ 5 ॥
പൂര്‍വ്യശ്ചിത്രരഥഃ സ്പാര്‍ഹഃ സുപ്രഥാഃ സഹസോയഹുഃ ।
യജ്വാ വിമാനോ രജസാ രക്ഷോഹാഽഥര്യുരധ്രിഗുഃ ॥ 6 ॥
സഹന്യോ യജ്ഞിയോ ധൂമകേതുര്‍വാജോഽങ്ഗിരസ്തമഃ ।
പുരുചന്ദ്രോ വപൂരേവദനിമാനോ വിചര്‍ഷണിഃ ॥ 7 ॥
ദ്വിമാതാ മേധിരോ ദേവോ ദേവാനാം ശന്തമോ വസുഃ ।
ചോദിഷ്ഠോ വൃഷഭശ്ചാരൂഃ പുരോഗാഃ പുഷ്ടിവര്‍ധനഃ ॥ 8 ॥
രായോധര്‍താ മന്ദ്രജിഹ്വഃ കല്യാണോ വസുവിത്തമഃ ।
ജാമിഃ പൂഷാ വാവശാനോ വ്രതപാ അസ്തൃതോഽന്തരഃ ॥ 9 ॥
സമ്മിശ്ലോഽങ്ഗിരസാം ജ്യേഷ്ടോ ഗവാം ത്രാതാ മഹിവ്രതഃ ।
വിശാം ദൂതസ്തപുര്‍മൂര്‍ധാ സ്വധ്വരോ ദേവവീതമഃ ॥ 10 ॥
പ്രത്നോ ധനസ്പൃദവിതാ തപുര്‍ജമ്മോ മഹാഗയഃ ।
അരുഷോഽതിഥിരസ്യദ്മസദ്വാ ദക്ഷപതിഃ സഹഃ ॥ 11 ॥
തുവിഷ്മാഞ്ഛവസാസൂനുഃ സ്വധാവാ ജ്യോതിരപ്സുജാഃ ।
അധ്വരാണാം രഥീ ശ്രേഷ്ഠഃ സ്വാഹുതോ വാതചോദിതഃ ॥ 12 ॥
ധര്‍ണസിര്‍ഭോജനസ്ത്രാതാ മധുജിഹ്വോ മനുര്‍ഹിതഃ ।
നമസ്യ ഋഗ്മിയോ ജീരഃ പ്രചേതാഃ പ്രഭുരാശ്രിതഃ ॥ 13 ॥
രോഹിദശ്വഃ സുപ്രണീതിഃ സ്വരാഡ്ഗൃത്സഃ സുദീദിതിഃ ।
ദക്ഷോ വിവസ്വതോ ദൂതോ ബൃഹദ്ഭാ രയിവാന്‍ രയിഃ ॥ 14 ॥
അധ്വരാണാം പതിഃ സംരാഡ് ഘൃഷ്വിര്‍ദാസ്വദ്വിശാം പ്രിയഃ
ഘൃതസ്നുരദിതിഃ സ്വര്‍വാഞ്ഛ്രുത്കര്‍ണോ നൃതമോ യമഃ ॥ 15 ॥
അങ്ഗിരാഃ സഹസഃസൂനുര്‍വസൂനാമരതിഃ ക്രതുഃ ।
സപ്തഹോതാ കേവലോഽപ്യോ വിഭാവാ മഘവാ ധുനിഃ ॥ 16 ॥
സമിധാനഃ പ്രതരണഃ പൃക്ഷസ്തമസി തസ്ഥിവാന്‍ ।
വൈശ്വാനരോ ദിവോമൂര്‍ധാ രോദസ്യോരരതിഃ പ്രിയഃ ॥ 17 ॥
യജ്ഞാനാം നാഭിരത്രിഃ സത്സിന്ധൂനാഞ്ജാമിരാഹുതഃ ।
മാതരിശ്വാ വസുധിതിര്‍വേധാ ഊര്‍ധ്വസ്തവോ ഹിതഃ ॥ 18 ॥
അശ്വീ ഭൂര്‍ണിരിനോ വാമോ ജനീനാം പതിരന്തമഃ ।
പായുര്‍മര്‍തേഷു മിത്രോഽര്യഃ ശ്രുഷ്ടിഃ സാധുരഹിരൃഭുഃ ॥ 19 ॥
ഭദ്രോഽജുര്യോ ഹവ്യദാതിശ്ചികിത്വാന്വിശ്വശുക്പൃണന്‍ ।
ശംസഃ സംജ്ഞാതരൂപോഽപാങ്ഗര്‍ഭസ്തുവിശ്രവസ്തമഃ ॥ 20 ॥
ഗൃധ്നുഃഃ ശൂരഃ സുചന്ദ്രോഽശ്വോഽദബ്ധോ വേധസ്തമഃ ശിശുഃ ।
വാജശ്രവാ ഹര്യമാണ ഈശാനോ വിശ്വചര്‍ഷണിഃ ॥ 21 ॥
പുരുപ്രശസ്തോ വാധ്ര്യശ്വോഽനൂനവര്‍ചാഃ കനിക്രദത് ।
ഹരികേശോ രഥീ മര്യഃ സ്വശ്വോ രാജന്തുവിഷ്വണിഃ ॥ 22 ॥
തിഗ്മജംഭഃ സഹസ്രാക്ഷസ്തിഗ്മശോചിര്‍ദ്രുഹന്തരഃ ।
കകുദുക്ഥ്യോ വിശാം ഗോപാ മംഹിഷ്ഠോ ഭാരതോ മൃഗഃ ॥ 23 ॥
ശതാത്മോരുജ്രയാ വീരശ്ചേകിതാനോ ധൃതവ്രതഃ ।
തനൂരുക് ചേതനോഽപൂര്‍വ്യോ വ്യധ്വാ ചക്രിര്‍ധിയാവസുഃ ॥ 24 ॥
ശ്രിതഃ സിന്ധുഷു വിശ്വേഷ്വനേഹാ ജ്യേഷ്ഠശ്ചനോഹിതഃ ।
അദാഭ്യശ്ചോദ ഋതുപാ അമൃക്തഃ ശവസസ്പതിഃ ॥ 25 ॥
ഗുഹാസദ്വീരുധാം ഗര്‍ഭഃ സുമേധാഃ ശുഷ്മിണസ്പതിഃ ।
സൃപ്രദാനുഃ കവിതമഃ ശ്വിതാനോ യജ്ഞസാധനഃ ॥ 26 ॥
തുവിദ്യുംനോഽരുണസ്തൂപോ വിശ്വവിദ്ഗാതുവിത്തമഃ ।
ശ്രുഷ്ടീവാഞ്ഛ്രേണിദന്ദാതാ പൃഥുപാജാഃ സഹസ്കൃതഃ ॥ 27 ॥
അഭിശ്രീഃ സത്യവാക്ത്വേഷോ മാത്രോഃ പുത്രോ മഹിന്തമഃ ।
ഘൃതയോനിര്‍ദിദൃക്ഷേയോ വിശ്വദേവ്യോ ഹിരണ്‍മയഃ ॥ 28 ॥ var ഹിരണ്യയഃ
അനുഷത്യഃ കൃഷ്ണജംഹാഃ ശതനീഥോഽപ്രതിഷ്കുതഃ ।
ഇളായാഃ പുത്ര ഈളേന്യോ വിചേതാ വാഘതാമുശിക് ॥ 29 ॥
വീതോഽര്‍കോ മാനുഷോഽജസ്രോ വിപ്രഃ ശ്രോതോര്‍വിയാ വൃഷഃ
ആയോയുവാന ആബാധോ വീളുജംഭോ ഹരിവ്രതഃ ॥ 30 ॥
ദിവഃകേതുര്‍ഭുവോമൂര്‍ധാ സരണ്യന്ദുര്‍ദഭഃ സുരുക് ।
ദിവ്യേന ശോചിഷാ രാജന്‍സുദീതിരിഷിരോ ബൃഹത് ॥ 31 ॥
സുദൃശീകോ വിശാങ്കേതുഃ പുരുഹൂത ഉപസ്ഥസദ് ।
പുരോയാവാ പുര്‍വണീകോഽനിവൃതഃ സത്പതിര്‍ദ്യുമാന്‍ ॥ 32 ॥
യജ്ഞസ്യ വിദ്വാനവ്യഥ്യോ ദുര്‍വര്‍തു ര്‍ഭൂര്‍ജയന്നപാത് ।
അമൃതഃ സൌഭഗസ്യേശഃ സ്വരാജ്യോ ദേവഹൂതമഃ ॥ 33 ॥
കീലാലപാ വീതിഹോത്രോ ഘൃതനിര്‍ണിക് സനശ്രുതഃ ।
ശുചിവര്‍ണസ്തുവിഗ്രീവോ ഭാരതീ ശോചിഷസ്പതിഃ ॥ 34 ॥
സോമപൃഷ്ഠോ ഹിരിശ്മശ്രുര്‍ഭദ്രശോചിര്‍ജുഗുര്‍വണിഃ ।
ഋത്വിക് പൂര്‍വേഭിരൃഷിഭിരീഡ്യശ്ചിത്രശ്രവസ്തമഃ ॥ 35 ॥
ഭീമഃ സ്തിയാനാം വൃഷഭോ നൂതനൈരീഡ്യ ആസുരഃ ।
സ്തഭൂയമാനോഽധ്വരാണാം ഗോപാ വിശ്പതിരസ്മയുഃ ॥ 36 ॥
ഋതസ്യ ഗോപാ ജീരാശ്വോ ജോഹൂത്രോ ദമ്പതിഃ കവിഃ ।
ഋതജാതോ ദ്യുക്ഷവചാ ജുഹ്വാസ്യോഽമീവചാതനഃ ॥ 37 ॥
സോമഗോപാഃ ശുക്ത്രശോചി ര്‍ഘൃതാഹവന ആയജിഃ ।
അസന്ദിതഃ സത്യധര്‍മാ ശശമാനഃ ശുശുക്വനിഃ ॥ 38 ॥
വാതജൂതോ വിശ്വരൂപസ്ത്വഷ്ടാ ചാരുതമോ മഹാന്‍ ।
ഇളാ സരസ്വതീ ഹര്‍ഷന്തിസ്ത്രോ ദേവ്യോ മയോഭുവഃ ॥ 39 ॥
അര്‍വാ സുപേശസൌ ദേവ്യൌ ഹോതാരൌ സ്വര്‍പതിഃ സുഭാഃ ।
ദേവീര്‍ദ്വാരോ ജരാബോധോ ഹൂയമാനോ വിഭാവസുഃ ॥ 40 ॥
സഹസാവാന്‍ മര്‍മൃജേന്യോ ഹിംസ്ത്രോഽമൃതസ്യ രക്ഷിതാ ।
ദ്രവിണോദാ ഭ്രാജമാനോ ധൃഷ്ണുരൂര്‍ജാമ്പതിഃ പിതാ ॥ 41 ॥
സദായവിഷ്ഠോ വരുണോ വരേണ്യോ ഭാജയുഃ പൃഥുഃ ।
വന്ദ്യോധ്വരാണാം സംരാജന്‍ സുശേവോ ധീരൃഷിഃ ശിവഃ ॥ 42 ॥
പൃഥുപ്രഗാമാ വിശ്വായുര്‍മീഢ്വാന്യന്താ ശുചത് സഖാ ।
അനവദ്യഃ പപ്രഥാനഃ സ്തവമാനോ വിഭുഃ ശയുഃ ॥ 43 ॥
ശ്വൈത്രേയഃ പ്രഥമോ ദ്യുക്ഷോ ബൃഹദുക്ഷാ സുകൃത്തരഃ ।
വയസ്കൃദഗ്നിത്തോകസ്യ ത്രാതാ പ്രീതോ വിദുഷ്ടരഃ ॥ 44 ॥
തിഗ്മാനീകോ ഹോത്രവാഹോ വിഗാഹഃ സ്വതവാന്‍ഭൃമിഃ ।
ജുജുഷാണഃ സപ്തരശ്മിരൃഷികൃത്തുര്‍വണിഃ ശുചിഃ ॥ 45 ॥
ഭൂരിജന്‍മാ സമനഗാഃ പ്രശസ്തോ വിശ്വതസ്പൃഥുഃ ।
വാജസ്യ രാജാ ശ്രുത്യസ്യ രാജാ വിശ്വഭരാ വൃഷാ ॥ 46 ॥
സത്യതാതിര്‍ജാതവേദാസ്ത്വാഷ്ടോഽമര്‍ത്യോ വസുശ്രവാഃ ।
സത്യശുഷ്മോ ഭാഋജീകോഽധ്വരശ്രീഃ സപ്രഥസ്തമഃ ॥ 47 ॥
പുരുരൂപോ ബൃഹദ്ഭാനുര്‍വിശ്വദേവോ മരുത്സഖഃ ।
രുശദൂര്‍മിര്‍ജേഹമാനോ ഭൃഗവാന്‍ വൃത്രഹാ ക്ഷയഃ ॥ 48 ॥
വാമസ്യരാതിഃ കൃഷ്ടീനാം രാജാ രുദ്രഃ ശചീവസുഃ ।
ദക്ഷൈഃ സുദക്ഷ ഇന്ധാനോ വിശ്വകൃഷ്ടിര്‍ബൃഹസ്പതിഃ ॥ 49 ॥
അപാംസധസ്ഥോ വസുവിദ്രണ്വോ ഭുജ്മ വിശാമ്പതിഃ ।
സഹസ്രവല്‍ശോ ധരുണോ വഹ്നിഃ ശംഭുഃ സഹന്തമഃ ॥ 50 ॥
അച്ഛിദ്രോതിശ്ചിത്രശോചിര്‍ഹൃഷീവാനതിഥിര്‍വിശാം ।
ദുര്‍ധരീതുഃ സപര്യേണ്യോ വേദിഷച്ചിത്ര ആതനിഃ ॥ 51 ॥
ദൈവ്യഃകേതുസ്തിഗ്മഹേതിഃ കനീനാഞ്ജാര ആനവഃ ।
ഊര്‍ജാഹുതിരൃതശ്ചേത്യഃ പ്രജാനന്‍സര്‍പിരാസുതിഃ ॥ 52 ॥
ഗുഹാചതഞ്ചിത്രമഹാ ദ്വ്രന്നഃ സൂരോ നിതോശനഃ ।
ക്രത്വാചേതിഷ്ഠ ഋതചിത്ത്രിവരൂഥഃ സഹസ്രജിത് ॥ 53 ॥
സന്ദൃഗ്ജൂര്‍ണിഃ ക്ഷോദായുരുഷര്‍ഭുദ്വാജസാതമഃ ।
നിത്യഃ സൂനുര്‍ജന്യ ഋതപ്രജാതോ വൃത്രഹന്തമഃ ॥ 54 ॥
വര്‍ഷിഷ്ഠഃ സ്പൃഹയദ്വര്‍ണോ ഘൃണിര്‍ജാതോ യശസ്തമഃ ।
വനേഷു ജായുഃ പുത്രഃസന്‍പിതാ ശുക്ത്രോ ദുരോണയുഃ ॥ 55 ॥
ആശുഹേമഃ ക്ഷയദ്ഘോരോ ദേവാനാം കേതുരഹ്നയഃ ।
ദുരോകശോചിഃ പലിതഃ സുവര്‍ചാ ബഹുലോഽദ്ഭുതഃ ॥ 56 ॥
രാജാ രയീണാം നിഷത്തോ ധൂര്‍ഷദ്രൂക്ഷോ ധ്രുവോ ഹരിഃ ।
ധര്‍മോ ദ്വിജന്‍മാ സുതുകഃ ശുശുക്വാഞ്ജാര ഉക്ഷിതഃ ॥ 57 ॥
നാദ്യഃ സിഷ്ണുര്‍ദധിഃ സിംഹ ഊര്‍ധ്വരോചിരനാനതഃ ।
ശേവഃ പിതൂനാം സ്വാദ്മാഽഽഹാവോഽപ്സു സിംഹ ഇവ ശ്രിതഃ ॥ 58 ॥
ഗര്‍ഭോ വനാനാഞ്ചരഥാം ഗര്‍ഭോ യജ്ഞഃ പുരൂവസുഃ ।
ക്ഷപാവാന്നൃപതിര്‍മേധ്യോ വിശ്വഃ ശ്വേതോഽപരീവൃതഃ ॥ 59 ॥
സ്ഥാതാം ഗര്‍ഭഃ ശുക്രവര്‍ചാസ്തസ്ഥിവാന്‍ പരമേ പദേ ।
വിദ്വാന്‍മര്‍താഗുംശ്ച ദേവാനാം ജന്‍മ ശ്യേതഃ ശുചിവ്രതഃ ॥ 60 ॥
ഋതപ്രവീതഃ സുബ്രഹ്മാ സവിതാ ചിത്തിരപ്സുഷദ് ।
ചന്ദ്രഃ പുരസ്തൂര്‍ണിതമഃ സ്പന്ദ്രോ ദേവേഷു ജാഗൃവിഃ ॥ 61 ॥
പുര ഏതാ സത്യതര ഋതാവാ ദേവവാഹനഃ ।
അതന്ദ്ര ഇന്ദ്രഃ ഋതുവിച്ഛോചിഷ്ഠഃ ശുചിദച്ഛിതഃ ॥ 62 ॥
ഹിരണ്യകേശഃ സുപ്രീതോ വസൂനാം ജനിതാഽസുരഃ ।
ഋഭ്വാ സുശര്‍മാ ദേവാവീര്‍ദധദ്രത്നാനി ദാശുഷേ ॥ 63 ॥
പൂര്‍വോ ദധൃഗ്ദിവസ്പായുഃ പോതാ ധീരഃ സഹസ്രസാഃ ।
സുമൃളീകോ ദേവകാമോ നവജാതോ ധനഞ്ജയഃ ॥ 64 ॥
ശശ്വത്തമോ നീലപൃഷ്ഠ ഋഷ്വോ മന്ദ്രതരോഽഗ്രിയഃ ।
സ്വര്‍ചിരംശോ ദാരുരസ്രിച്ഛിതിപൃഷ്ഠോ നമോവഹന്‍ ॥ 65 ॥
പന്യാംസസ്തരുണഃ സംരാട് ചര്‍ഷണീനാം വിചക്ഷണഃ ।
സ്വങ്ഗഃ സുവീരഃ കൃഷ്ണാധ്വാ സുപ്രതൂര്‍തിരിളോ മഹീ ॥ 66 ॥
യവിഷ്ഠ്യോ ദക്ഷുഷവൃകോ വാശീമാനവനോ ഘൃതം ।
ഈവാനസ്താ വിശ്വവാരാശ്ചിത്രഭാനുരപാം നപാത് ॥ 67 ॥
നൃചക്ഷാ ഊര്‍ജയഞ്ച്ഛീരഃ സഹോജാ അദ്ഭുതക്ത്രതുഃ ।
ബഹുനാമവമോഽഭിദ്യുര്‍ഭാനുര്‍മിത്രമഹോ ഭഗഃ ॥ 68 ॥
വൃശ്ചദ്വനോ രോരുചാനഃ പൃഥിവ്യാഃ പതിരാധൃഷഃ ।
ദിവഃ സൂനുര്‍ദസ്മവര്‍ചാ യന്തുരോ ദുഷ്ടരോ ജയന്‍ ॥ 69 ॥
സ്വര്‍വിദ്ഗണശ്രീരഥിരോ നാകഃ ശുഭ്രോഽപ്തുരഃ സസഃ ।
ഹിരിശിപ്രോ വിശ്വമിന്വോ ഭൃഗൂണാം രാതിരദ്വയന്‍ ॥ 70 ॥
സുഹോതാ സുരണഃ സുദ്യൌര്‍മന്ധാതാ സ്വവസഃ പുമാന്‍ ।
അശ്വദാവാ ശ്രേഷ്ഠശോചിര്യജീയാന്‍ഹര്യതോഽര്‍ണവഃ ॥ 71 ॥
സുപ്രതീകശ്ചിത്രയാമഃ സ്വഭിഷ്ടിശ്ചക്ഷണീരുശന്‍ ।
ബൃഹത്സൂരഃ പൃഷ്ടബന്ധുഃ ശചീവാന്‍സംയതശ്ചികിത് ॥ 72 ॥
വിശാമീഡ്യോഽഹിംസ്യമാനോ വയോധാ ഗിര്‍വണാസ്തപുഃ ।
വശാന്ന ഉഗ്രോഽദ്വയാവീ ത്രിധാതുസ്തരണിഃ സ്വയുഃ ॥ 73 ॥
ത്രയയായ്യശ്ചര്‍ഷണീനാം ഹോതാ വീളുഃ പ്രജാപതിഃ ।
ഗുഹമാനോ നിര്‍മഥിതഃ സുദാനുരിഷിതോ യജന്‍ ॥ 74 ॥
മേധാകാരോ വിപ്രവീരഃ ക്ഷിതീനാം വൃഷഭോഽരതിഃ ।
വാജിന്തമഃ കണ്വതമോ ജരിതാ മിത്രിയോഽജരഃ ॥ 75 ॥
രായസ്പതിഃ കൂചിദര്‍ഥീ കൃഷ്ണയാമോ ദിവിക്ഷയഃ ।
ഘൃതപ്രതീകശ്ചേതിഷ്ഠഃ പുരുക്ഷുഃ സത്വനോഽക്ഷിതഃ ॥ 76 ॥
നിത്യഹോതാ പൂതദക്ഷഃ കകുദ്മാന്‍ ക്രവ്യവാഹനഃ ।
ദിധിഷായ്യോ ദിദ്യുതാനഃ സുദ്യോത്മാ ദസ്യുഹന്തമഃ ॥ 77 ॥
പുരുവാരഃ പുരുതമോ ജര്‍ഹൃഷാണഃ പുരോഹിതഃ ।
ശുചിജിഹ്വോ ജര്‍ഭുരാണോ രേജമാനസ്തനൂനപാത് ॥ 78 ॥
ആദിതേയോ ദേവതമോ ദീര്‍ഘതന്തുഃ പുരന്ദരഃ ।
ദിവിയോനിര്‍ദര്‍ശതശ്രീര്‍ജരമാണഃ പുരുപ്രിയഃ ॥ 79 ॥
ജ്രയസാനഃ പുരുപ്രൈഷോ വിശ്വതൂര്‍തിഃ പിതുഷ്പിതാ ।
സഹസാനഃ സഞ്ചികിത്വാന്‍ ദൈവോദാസഃ സഹോവൃധഃ ॥ 80 ॥
ശോചിഷ്കേശോ ധൃഷദ്വര്‍ണഃ സുജാതഃ പുരുചേതനഃ ।
വിശ്വശ്രുഷ്ടിര്‍വിശ്വവര്യ ആയജിഷ്ഠഃ സദാനവഃ ॥ 81 ॥
നേതാ ക്ഷിതീനാം ദൈവീനാം വിശ്വാദഃ പുരുശോഭനഃ ।
യജ്ഞവന്യുര്‍വഹ്നിതമോ രംസുജിഹ്വോ ഗുഹാഹിതഃ ॥ 82 ॥
ത്രിഷധസ്ഥോ വിശ്വധായാ ഹോത്രാവിദ്വിശ്വദര്‍ശതഃ ।
ചിത്രരാധാഃ സൂനൃതാവാന്‍ സദ്യോജാതഃ പരിഷ്കൃതഃ ॥ 83 ॥
ചിത്രക്ഷത്രോ വൃദ്ധശോചിര്‍വനിഷ്ടോ ബ്രഹ്മണസ്പതിഃ ।
ബഭ്രിഃ പരസ്പാ ഉഷസാമിഘാനഃ സാസഹിഃ സദൃക് ॥ 84 ॥
വാജീ പ്രശംസ്യോ മധുപൃക് ചികിത്രോ നക്ഷ്യഃ സുദക്ഷോഽദൃപിതോ വസിഷ്ഠഃ ।
ദിവ്യോ ജുഷാണോ രഘുയത്പ്രയജ്യുഃ ദുര്യഃ സുരാധാഃ പ്രയതോഽപ്രമൃഷ്യഃ ॥ 85 ॥
വാതോപധൂതോ മഹിനാദൃശേന്യഃ ശ്രീണാമുദാരോ ധരുണോ രയീണാം ।
ദീദ്യദ്രുരുക്വ്വാന്ദ്രവിണസ്യുരത്യഃ ശ്രിയംവസാനഃ പ്രവപന്യജിഷ്ഠഃ ॥ 86 ॥
വസ്യോ വിദാനോ ദിവിജഃ പനിഷ്ഠോ ദംയഃ പരിജ്മാ സുഹവോ വിരൂപഃ ।
ജാമിര്‍ജനാനാം വിഷിതോ വപുഷ്യഃ ശുക്രേഭിരങ്ഗൈരജ ആതതന്വാന്‍ ॥ 87 ॥
അധ്രുഗ്വരൂഥ്യഃ സുദൃശീകരൂപഃ ബ്രഹ്മാ വിവിദ്വാഞ്ചികിതുര്‍വിഭാനുഃ । var അദ്രുഹ്വരൂഥ്യഃ
ധര്‍ണി ര്‍വിധര്‍താ വിവിചിഃ സ്വനീകോ യഹ്വഃ പ്രകേതോ വൃഷണശ്ചകാനഃ ॥ 88 ॥
ജുഷ്ടോ മനോതാ പ്രമതിര്‍വിഹായാഃ ജേന്യോ ഹവിഷ്കൃത് പിതുമാഞ്ഛവിഷ്ഠഃ ।
മതിഃ സുപിത്ര്യഃ സഹസീദൃശാനഃ ശുചിപ്രതീകോ വിഷുണോ മിതദ്രുഃ ॥ 89 ॥
ദവിദ്യുതദ്വാജപതിര്‍വിജാവാ വിശ്വസ്യ നാഭിഃ സനൃജഃസുവൃക്തിഃ ।
തിഗ്മഃ സുദംസാ ഹരിതസ്തമോഹാ ജേതാ ജനാനാം തതുരിര്‍വനര്‍ഗുഃ ॥ 90 ॥
പ്രേഷ്ഠോ ധനര്‍ചഃ സുഷഖോ ധിയന്ധിഃ മന്യുഃപയസ്വാന്‍മഹിഷഃ സമാനഃ ।
സൂര്യോ ഘൃണീവാന്‍ രഥയുര്‍ഘൃതശ്രീഃ ഭ്രാതാ ശിമീവാന്‍ഭുവനസ്യ ഗര്‍ഭഃ ॥ 91 ॥
സഹസ്രരേതാ നൃഷദപ്രയുച്ഛന്‍ വേനോ വപവാന്‍സുഷുമഞ്ഛിശാനഃ ।
മധുപ്രതീകഃ സ്വയശാഃ സഹീയാന്‍ നവ്യോ മുഹുര്‍ഗീഃ സുഭഗോ രഭസ്വാന്‍ ॥ 92 ॥
യജ്ഞസ്യ കേതുഃ സുമനസ്യമാനഃ ദേവഃ ശ്രവസ്യോ വയുനാനി വിദ്വാന്‍ ।
ദിവസ്പൃഥിവ്യോരരതിര്‍ഹവിര്‍വാട് വിഷ്ണൂ രഥഃ സുഷ്ടുത ഋഞ്ജസാനഃ ॥ 93 ॥
വിശ്വസ്യ കേതുശ്ച്യവനഃ സഹസ്യോ ഹിരണ്യരൂപഃ പ്രമഹാഃ സുജംഭഃ ।
രുശദ്വസാനഃ കൃപനീള ഋന്ധന്‍ കൃത്വ്യോ ഘൃതാന്നഃ പുരുധപ്രതീകഃ ॥ 94 ॥
സഹസ്രമുഷ്കഃ സുശമീ ത്രിമൂര്‍ധാ മന്ദ്രഃ സഹസ്വാനിഷയന്തരുത്രഃ ।
തൃഷുച്യുതശ്ചന്ദ്രരഥോഭുരണ്യുഃ ധാസിഃ സുവേദഃ സമിധാ സമിദ്ധഃ ॥ 95 ॥
ഹിരണ്യവര്‍ണഃ ശമിതാ സുദത്രഃ യജ്ഞസ്യ നേതാ സുധിതഃ സുശോകഃ ।
കവിപ്രശസ്തഃ പ്രഥമോഽമൃതാനാം സഹസ്രശൃങ്ഗോ രയിവിദ്രയീണാം ॥ 96 ॥
ബ്രധ്നോ ഹൃദിസ്പൃക് പ്രദിവോദിവിസ്പൃക് വിഭ്വാ സുബന്ധുഃ സുയജോ ജരദ്വിട് ।
അപാകചക്ഷാ മധുഹസ്ത്യ ഇദ്ധോ ധര്‍മസ്ത്രിപസ്ത്യോ ദ്രവിണാ പ്രതിവ്യഃ ॥ 97 ॥
പുരുഷ്ടുതഃ കൃഷ്ണപവിഃ സുശിപ്രഃ പിശങ്ഗരൂപഃ പുരുനിഷ്ഠ ഏകഃ ।
ഹിരണ്യദന്തഃ സുമഖഃ സുഹവ്യോ ദസ്മസ്തപിഷ്ഠഃ സുസമിദ്ധ ഇര്യഃ ॥ 98 ॥
സുദ്യുത് സുയജ്ഞഃ സുമനാ സുരത്നഃ സുശ്രീഃ സുസംസത് സുരഥഃ സുസന്ദൃക് ।
തന്വാ സുജാതോ വസുഭിഃ സുജാതഃ സുദൃക് സുദേവഃ സുഭരഃ സുബര്‍ഹിഃ ॥
ഊര്‍ജോനപാദ്രയിപതിഃ സുവിദത്ര ആപിഃ
അക്രോഽജിരോ ഗൃഹപതിഃ പുരുവാരപുഷ്ടിഃ ।
വിദ്യുദ്രഥഃ സുസനിതാ ചതുരക്ഷ ഇഷ്ടിഃ
ദീദ്യാന ഇന്ദുരുരുകൃദ്ധൃതകേശ ആശുഃ ॥ 100 ॥
॥ ഇത്യഗ്നിസഹസ്രനാമസ്തോത്രം സമ്പൂര്‍ണം ॥
അന്തിമ വാക് –
നാംനാം സഹസ്രജാപേന പ്രീതഃ ശ്രീഹവ്യവാഹനഃ
ചതുര്‍ണാം പുരുഷാര്‍ഥാനാം ദാത ഭവതു മേ പ്രഭുഃ ॥ 1 ॥
നാത്ര നാംനാം പൌനരുക്ത്യം ന ചകാരാദിപൂരണം ।
ശ്ലോകാനാം ശതകേനൈവ സഹസ്രം ഗ്രഥിതം ത്വിദം ॥ 2 ॥
ശ്ലോകാശ്ചതുരശീതിഃ സ്യുരാദിതസ്താ അനുഷ്ടുഭഃ ।
തതഃ പഞ്ചദശ ത്രിഷ്ടുബിന്ദ്രവജ്രോപജാതിഭിഃ ॥ 3 ॥
ഏകാന്ത്യാ ശക്കരീ സാഹി വസന്തതിലകാ മതാ ।
സാര്‍ധൈകാദശകൈഃ ശ്ലോകൈര്‍നാംനാമഷ്ടോത്തരം ശതം ॥ 4 ॥
സങ്ഗൃഹീതാനി വേദാബ്ധേരഗ്നേരേവ മഹീയസഃ ।
ഓങ്കാരമാദൌ നാമാനി ചതുര്‍ഥ്യന്താനി തത്തതഃ ॥ 5 ॥
നമോഽന്താനി പ്രയോജ്യാനി വിനിയോഗേ മനീഷിഭിഃ ।
വൈദികത്ത്വാച്ച സര്‍വേഷാം നാംനാമന്തേ പ്രദര്‍ശിതം ॥ 6 ॥
സൌകര്യായ ഹി സര്‍വേഷാം ചതുര്‍ഥ്യന്തം മുദേ മയാ ।
നാംനാം വിശേഷജ്ഞാനാര്‍ഥം മന്ത്രാങ്കശ്ച പ്രദര്‍ശിതഃ ॥ 7 ॥
॥ ഇതി ശ്രീഗോകര്‍ണാഭിജനസ്യ ദീക്ഷിതദാമോദരസൂനോഃ
സാംബദീക്ഷിതസ്യ കൃതൌ അഗ്നിസഹസ്രനാമസ്ത്രോത്രം ॥