॥ Ishvara Geetaa from Kurmapurana Kannada Lyrics ॥
॥ ಈಶ್ವರಗೀತಾ ಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ॥
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಋಷಯ ಊಚುಃ
ಭವತಾ ಕಥಿತಃ ಸಮ್ಯಕ್ ಸರ್ಗಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವಸ್ತತಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಸ್ಯಾಸ್ಯ ವಿಸ್ತಾರೋ ಮನ್ವಂತರವಿನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 1.1 ॥
ತತ್ರೇಶ್ವರೇಶ್ವರೋ ದೇವೋ ವರ್ಣಿಭಿರ್ಧರ್ಮತತ್ಪರೈಃ ।
ಜ್ಞಾನಯೋಗರತೈರ್ನಿತ್ಯಮಾರಾಧ್ಯಃ ಕಥಿತಸ್ತ್ವಯಾ ॥ 1.2 ॥
ತದ್ವದಾಶೇಷಸಂಸಾರದುಃಖನಾಶಮನುತ್ತಮಂ ।
ಜ್ಞಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮೈಕವಿಷಯಂ ಯೇನ ಪಶ್ಯೇಮ ತತ್ಪರಂ ॥ 1.3 ॥
ತ್ವಂ ಹಿ ನಾರಾಯಣ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾತ್ ಪ್ರಭೋ ।
ಅವಾಪ್ತಾಖಿಲವಿಜ್ಞಾನಸ್ತತ್ತ್ವಾಂ ಪೃಚ್ಛಾಮಹೇ ಪುನಃ ॥ 1.4 ॥
ಶ್ರುತ್ವಾ ಮುನೀನಾಂ ತದ್ ವಾಕ್ಯಂ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಾತ್ ಪ್ರಭುಂ ।
ಸೂತಃ ಪೌರಾಣಿಕಃ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಭಾಷಿತುಂ ಹ್ಯುಪಚಕ್ರಮೇ ॥ 1.5 ॥
ಅಥಾಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ವ್ಯಾಸಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಃ ಸ್ವಯಂ ।
ಆಜಗಾಮ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯತ್ರ ಸತ್ರಂ ಸಮಾಸತೇ ॥ 1.6 ॥
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವೇದವಿದ್ವಾಂಸಂ ಕಾಲಮೇಘಸಮದ್ಯುತಿಂ ।
ವ್ಯಾಸಂ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷಂ ಪ್ರಣೇಮುರ್ದ್ವಿಜಪುಂಗವಾಃ ॥ 1.7 ॥
ಪಪಾತ ದಂಡವದ್ ಭೂಮೌ ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಸೌ ಲೋಮಹರ್ಷಣಃ ।
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೀಕೃತ್ಯ ಗುರುಂ ಪ್ರಾಂಜಲಿಃ ಪಾರ್ಶ್ವಗೋಽಭವತ್ ॥ 1.8 ॥
ಪೃಷ್ಟಾಸ್ತೇಽನಾಮಯಂ ವಿಪ್ರಾಃ ಶೌನಕಾದ್ಯಾ ಮಹಾಮುನಿಂ ।
ಸಮಾಶ್ವಾಸ್ಯಾಸನಂ ತಸ್ಮೈ ತದ್ಯೋಗ್ಯಂ ಸಮಕಲ್ಪಯನ್ ॥ 1.9 ॥
ಅಥೈತಾನಬ್ರವೀದ್ ವಾಕ್ಯಂ ಪರಾಶರಸುತಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಕಚ್ಚಿನ್ನ ತಪಸೋ ಹಾನಿಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ಶ್ರುತಸ್ಯ ಚ ॥ 1.10 ॥
ತತಃ ಸ ಸೂತಃ ಸ್ವಗುರುಂ ಪ್ರಣಮ್ಯಾಹ ಮಹಾಮುನಿಂ ।
ಜ್ಞಾನಂ ತದ್ ಬ್ರಹ್ಮವಿಷಯಂ ಮುನೀನಾಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 1.11 ॥
ಇಮೇ ಹಿ ಮುನಯಃ ಶಾಂತಾಸ್ತಾಪಸಾ ಧರ್ಮತತ್ಪರಾಃ ।
ಶುಶ್ರೂಷಾ ಜಾಯತೇ ಚೈಷಾಂ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 1.12 ॥
ಜ್ಞಾನಂ ವಿಮುಕ್ತಿದಂ ದಿವ್ಯಂ ಯನ್ಮೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ತ್ವಯೋದಿತಂ ।
ಮುನೀನಾಂ ವ್ಯಾಹೃತಂ ಪೂರ್ವಂ ವಿಷ್ಣುನಾ ಕೂರ್ಮರೂಪಿಣಾ ॥ 1.13 ॥
3ಶ್ರುತ್ವಾ ಸೂತಸ್ಯ ವಚನಂ ಮುನಿಃ ಸತ್ಯವತೀಸುತಃ
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ರುದ್ರಂ ವಚಃ ಪ್ರಾಹ ಸುಖಾವಹಂ ॥ 1.14 ॥
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ
ವಕ್ಷ್ಯೇ ದೇವೋ ಮಹಾದೇವಃ ಪೃಷ್ಟೋ ಯೋಗೀಶ್ವರೈಃ ಪುರಾ ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖೈಃ ಸ ಸ್ವಯಂ ಸಮಭಾಷತ ॥ 1.15 ॥
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಸನಕಸ್ತಥೈವ ಚ ಸನಂದನಃ ।
ಅಂಗಿರಾ ರುದ್ರಸಹಿತೋ ಭೃಗುಃ ಪರಮಧರ್ಮವಿತ್ ॥ 1.16 ॥
ಕಣಾದಃ ಕಪಿಲೋ ಯೋಗೀ ವಾಮದೇವೋ ಮಹಾಮುನಿಃ ।
ಶುಕ್ರೋ ವಸಿಷ್ಠೋ ಭಗವಾನ್ ಸರ್ವೇ ಸಂಯತಮಾನಸಾಃ ॥ 1.17 ॥
ಪರಸ್ಪರಂ ವಿಚಾರ್ಯೈತೇ ಸಂಶಯಾವಿಷ್ಟಚೇತಸಃ ।
ತಪ್ತವಂತಸ್ತಪೋ ಘೋರಂ ಪುಣ್ಯೇ ಬದರಿಕಾಶ್ರಮೇ ॥ 1.18 ॥
ಅಪಶ್ಯಂಸ್ತೇ ಮಹಾಯೋಗಮೃಷಿಂ ಧರ್ಮಸುತಂ ಶುಚಿಂ ।
ನಾರಾಯಣಮನಾದ್ಯಂತಂ ನರೇಣ ಸಹಿತಂ ತದಾ ॥ 1.19 ॥
ಸಂಸ್ತೂಯ ವಿವಿಧೈಃ ಸ್ತೋತ್ರೈಃ ಸರ್ವೇ ವೇದಸಮುದ್ಭವೈಃ ।
ಪ್ರಣೇಮುರ್ಭಕ್ತಿಸಂಯುಕ್ತಾ ಯೋಗಿನೋ ಯೋಗವಿತ್ತಮಂ ॥ 1.20 ॥
ವಿಜ್ಞಾಯ ವಾಂಛಿತಂ ತೇಷಾಂ ಭಗವಾನಪಿ ಸರ್ವವಿತ್ ।
ಪ್ರಾಹ ಗಂಭೀರಯಾ ವಾಚಾ ಕಿಮರ್ಥಂ ತಪ್ಯತೇ ತಪಃ ॥ 1.21 ॥
ಅಬ್ರುವನ್ ಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಸನಾತನಂ ।
ಸಾಕ್ಷಾನ್ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಮಾಗತಂ ಸಿದ್ಧಿಸೂಚಕಂ ॥ 1.22 ॥
ವಯಂ ಸಂಶಯಮಾಪನ್ನಾಃ ಸರ್ವೇ ವೈ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ಭವಂತಮೇಕಂ ಶರಣಂ ಪ್ರಪನ್ನಾಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ ॥ 1.23 ॥
ತ್ವಂ ಹಿ ವೇತ್ಸಿ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಂ ಸರ್ವಂತು ಭಗವಾನೃಷಿಃ ।
ನಾರಾಯಣಃ ಸ್ವಯಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪುರಾಣೋಽವ್ಯಕ್ತಪೂರುಷಃ ॥ 1.24 ॥
ನಹ್ಯನ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ವೇತ್ತಾ ತ್ವಾಮೃತೇ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ಶುಶ್ರೂಷಾಽಸ್ಮಾಕಮಖಿಲಂ ಸಂಶಯಂ ಛೇತ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 1.25 ॥
ಕಿಂ ಕಾರಣಮಿದಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕೋಽನುಸಂಸರತೇ ಸದಾ ।
ಕಶ್ಚಿದಾತ್ಮಾ ಚ ಕಾ ಮುಕ್ತಿಃ ಸಂಸಾರಃ ಕಿಂನಿಮಿತ್ತಕಃ ॥ 1.26 ॥
ಕಃ ಸಂಸಾರಪತೀಶಾನಃ ಕೋ ವಾ ಸರ್ವಂ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ ।
ಕಿಂ ತತ್ ಪರತರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸರ್ವಂ ನೋ ವಕ್ತುಮರ್ಹಸಿ ॥ 1.27 ॥
ಏವಮುಕ್ತಾ ತು ಮುನಯಃ ಪ್ರಾಪಶ್ಯನ್ ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ ।
ವಿಹಾಯ ತಾಪಸಂ ರೂಪಂ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಸ್ವೇನ ತೇಜಸಾ ॥ 1.28 ॥
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಂ ವಿಮಲಂ ಪ್ರಭಾಮಂಡಲಮಂಡಿತಂ ।
ಶ್ರೀವತ್ಸವಕ್ಷಸಂ ದೇವಂ ತಪ್ತಜಾಂಬೂನದಪ್ರಭಂ ॥ 1.29 ॥
ಶಂಖಚಕ್ರಗದಾಪಾಣಿಂ ಶಾರ್ಙ್ಗಹಸ್ತಂ ಶ್ರಿಯಾವೃತಂ ।
ನ ದೃಷ್ಟಸ್ತತ್ಕ್ಷಣಾದೇವ ನರಸ್ತಸ್ಯೈವ ತೇಜಸಾ ॥ 1.30 ॥
ತದಂತರೇ ಮಹಾದೇವಃ ಶಶಾಂಕಾಂಕಿತಶೇಖರಃ ।
ಪ್ರಸಾದಾಭಿಮುಖೋ ರುದ್ರಃ ಪ್ರಾದುರಾಸೀನ್ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 1.31 ॥
ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ತೇ ಜಗನ್ನಾಥಂ ತ್ರಿನೇತ್ರಂ ಚಂದ್ರಭೂಷಣಂ ।
ತುಷ್ಟಬುರ್ಹೃಷ್ಟಮನಸೋ ಭಕ್ತ್ಯಾ ತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ॥ 1.32 ॥
ಜಯೇಶ್ವರ ಮಹಾದೇವ ಜಯ ಭೂತಪತೇ ಶಿವ ।
ಜಯಾಶೇಷಮುನೀಶಾನ ತಪಸಾಽಭಿಪ್ರಪೂಜಿತ ॥ 1.33 ॥
ಸಹಸ್ರಮೂರ್ತೇ ವಿಶ್ವಾತ್ಮನ್ ಜಗದ್ಯಂತ್ರಪ್ರವರ್ತ್ತಕ ।
ಜಯಾನಂತ ಜಗಜ್ಜನ್ಮತ್ರಾಣಸಂಹಾರಕಾರಕ ॥ 1.34 ॥
ಸಹಸ್ರಚರಣೇಶಾನ ಶಂಭೋ ಯೋಗೀಂದ್ರವಂದಿತ ।
ಜಯಾಂಬಿಕಾಪತೇ ದೇವ ನಮಸ್ತೇ ಪರಮೇಶ್ವರ ॥ 1.35 ॥
ಸಂಸ್ತುತೋ ಭಗವಾನೀಶಸ್ತ್ರ್ಯಂಬಕೋ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ ।
ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಪ್ರಾಹ ಗಂಭೀರಯಾ ಗಿರಾ ॥ 1.36 ॥
ಕಿಮರ್ಥಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷ ಮುನೀಂದ್ರಾ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ಇಮಂ ಸಮಾಗತಾ ದೇಶಂ ಕಿಂ ವಾ ಕಾರ್ಯಂ ಮಯಾಽಚ್ಯುತ ॥ 1.37 ॥
ಆಕರ್ಣ್ಯ ಭಗವದ್ವಾಕ್ಯಂ ದೇವದೇವೋ ಜನಾರ್ದನಃ ।
ಪ್ರಾಹ ದೇವೋ ಮಹಾದೇವಂ ಪ್ರಸಾದಾಭಿಮುಖಂ ಸ್ಥಿತಂ ॥ 1.38 ॥
ಇಮೇ ಹಿ ಮುನಯೋ ದೇವ ತಾಪಸಾಃ ಕ್ಷೀಣಕಲ್ಪಷಾಃ ।
ಅಭ್ಯಾಗತಾನಾಂ ಶರಣಂ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಿಣಾಂ ॥ 1.39 ॥
ಯದಿ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಭಗವಾನ್ ಮುನೀನಾಂ ಭಾವಿತಾತ್ಮನಾಂ ।
ಸನ್ನಿಧೌ ಮಮ ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ದಿವ್ಯಂ ವಕ್ತುಮಿಹಾರ್ಹಸಿ ॥ 1.40 ॥
ತ್ವಂ ಹಿ ವೇತ್ಸಿ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ನ ಹ್ಯನ್ಯೋ ವಿದ್ಯತೇ ಶಿವ ।
ತತಸ್ತ್ವಮಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ಮುನೀಂದ್ರೇಭ್ಯಃ ಪ್ರದರ್ಶಯ ॥ 1.41 ॥
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಹೃಷೀಕೇಶಃ ಪ್ರೋವಾಚ ಮುನಿಪುಂಗವಾನ್ ।
ಪ್ರದರ್ಶಯನ್ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿಂ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ವೃಷಭಧ್ವಜಂ ॥ 1.42 ॥
ಸಂದರ್ಶನಾನ್ಮಹೇಶಸ್ಯ ಶಂಕರಸ್ಯಾಥ ಶೂಲಿನಃ ।
ಕೃತಾರ್ಥಂ ಸ್ವಯಮಾತ್ಮಾನಂ ಜ್ಞಾತುಮರ್ಹಥ ತತ್ತ್ವತಃ ॥ 1.43 ॥
ದ್ರಷ್ಟುಮರ್ಹಥ ವಿಶ್ವೇಶಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಪುರತಃ ಸ್ಥಿತಂ ।
ಮಮೈವ ಸನ್ನಿಧಾವೇವ ಯಥಾವದ್ ವಕ್ತುಮೀಶ್ವರಃ ॥ 1.44 ॥
ನಿಶಮ್ಯ ವಿಷ್ಣೋರ್ವಚನಂ ಪ್ರಣಮ್ಯ ವೃಷಭಧ್ವಜಂ ।
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖಾಃ ಪೃಚ್ಛಂತಿ ಸ್ಮ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 1.45 ॥
ಅಥಾಸ್ಮಿನ್ನಂತರೇ ದಿವ್ಯಮಾಸನಂ ವಿಮಲಂ ಶಿವಂ ।
ಕಿಮಪ್ಯಚಿಂತ್ಯಂ ಗಗನಾದೀಶ್ವರಾರ್ಥೇ ಸಮುದ್ಬಭೌ ॥ 1.46 ॥
ತತ್ರಾಸಸಾದ ಯೋಗಾತ್ಮಾ ವಿಷ್ಣುನಾ ಸಹ ವಿಶ್ವಕೃತ್ ।
ತೇಜಸಾ ಪೂರಯನ್ ವಿಶ್ವಂ ಭಾತಿ ದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 1.47 ॥
ತತೋ ದೇವಾದಿದೇವೇಶಂ ಶಂಕರಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಂ ವಿಮಲೇ ತಸ್ಮಿನ್ ದದೃಶುರಾಸನೇ ॥ 1.48 ॥
ಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿಯೋಗಸ್ಥಾಃ ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮಾನಮೀಶ್ವರಮಾ ।
ಅನನ್ಯತೇಜಸಂ ಶಾಂತಂ ಶಿವಂ ದದೃಶಿರೇ ಕಿಲ ॥ 1.49 ॥
ಯತಃ ಪ್ರಸೂತಿರ್ಭೂತಾನಾಂ ಯತ್ರೈತತ್ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ ।
ತಮಾಸನಸ್ಥಂ ಭೂತಾನಾಮೀಶಂ ದದೃಶಿರೇ ಕಿಲ ॥ 1.50 ॥
ಯದಂತರಾ ಸರ್ವಮೇತದ್ ಯತೋಽಭಿನ್ನಮಿದಂ ಜಗತ್ ।
ಸವಾಸುದೇವಮಾಸೀನಂ ತಮೀಶಂ ದದೃಶುಃ ಕಿಲ ॥ 1.51 ॥
ಪ್ರೋವಾಚ ಪೃಷ್ಟೋ ಭಗವಾನ್ ಮುನೀನಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ನಿರೀಕ್ಷ್ಯ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಸ್ವಾತ್ಮಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ ॥ 1.52 ॥
ತಚ್ಛೃಣುಧ್ವಂ ಯಥಾನ್ಯಾಯಮುಚ್ಯಮಾನಂ ಮಯಾಽನಘಾಃ ।
ಪ್ರಶಾಂತಮಾನಸಾಃ ಸರ್ವೇ ಜ್ಞಾನಮೀಶ್ವರಭಾಷಿತಂ ॥ 1.53 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 1 ॥
ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಅವಾಚ್ಯಮೇತದ್ ವಿಜ್ಞಾನಮಾತ್ಮಗುಹ್ಯಂ ಸನಾತನಂ ।
ಯನ್ನ ದೇವಾ ವಿಜಾನಂತಿ ಯತಂತೋಽಪಿ ದ್ವಿಜಾತಯಃ ॥ 2.1 ॥
ಇದಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಾ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ।
ನ ಸಂಸಾರಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ಪೂರ್ವೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ॥ 2.2 ॥
ಗುಹ್ಯಾದ್ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಸಾಕ್ಷಾದ್ ಗೋಪನೀಯಂ ಪ್ರಯತ್ನತಃ ।
ವಕ್ಷ್ಯೇ ಭಕ್ತಿಮತಾಮದ್ಯ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ॥ 2.3 ॥
ಆತ್ಮಾಯಃ ಕೇವಲಃ ಸ್ವಚ್ಛಃ ಶುದ್ಧಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಃ ಸನಾತನಃ ।
ಅಸ್ತಿ ಸರ್ವಾಂತರಃ ಸಾಕ್ಷಾಚ್ಚಿನ್ಮಾತ್ರಸ್ತಮಸಃ ಪರಃ ॥ 2.4 ॥
ಸೋಽನ್ತರ್ಯಾಮೀ ಸ ಪುರುಷಃ ಸ ಪ್ರಾಣಃ ಸ ಮಹೇಶ್ವರಃ ।
ಸ ಕಾಲೋಽತ್ರಸ್ತದವ್ಯಕ್ತಂ ಸ ಏವೇದಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ ॥ 2.5 ॥
ಅಸ್ಮಾದ್ ವಿಜಾಯತೇ ವಿಶ್ವಮತ್ರೈವ ಪ್ರವಿಲೀಯತೇ ।
ಸ ಮಾಯೀ ಮಾಯಯಾ ಬದ್ಧಃ ಕರೋತಿ ವಿವಿಧಾಸ್ತನೂಃ ॥ 2.6 ॥
ನ ಚಾಪ್ಯಯಂ ಸಂಸರತಿ ನ ಚ ಸಂಸಾರಮಯಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ನಾಯಂ ಪೃಥ್ವೀ ನ ಸಲಿಲಂ ನ ತೇಜಃ ಪವನೋ ನಭಃ ॥ 2.7 ॥
ನ ಪ್ರಾಣೇ ನ ಮನೋಽವ್ಯಕ್ತಂ ನ ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶ ಏವ ಚ ।
ನ ರೂಪರಸಗಂಧಾಶ್ಚ ನಾಹಂ ಕರ್ತ್ತಾ ನ ವಾಗಪಿ ॥ 2.8 ॥
ನ ಪಾಣಿಪಾದೌ ನೋ ಪಾಯುರ್ನ ಚೋಪಸ್ಥಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ।
ನ ಕರ್ತ್ತಾ ನ ಚ ಭೋಕ್ತಾ ವಾ ನ ಚ ಪ್ರಕೃತಿಪೂರುಷೌ ॥ 2.9 ॥
ನ ಮಾಯಾ ನೈವ ಚ ಪ್ರಾಣಾ ಚೈತನ್ಯಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ।
ಯಥಾ ಪ್ರಕಾಶತಮಸೋಃ ಸಂಬಂಧೋ ನೋಪಪದ್ಯತೇ ॥ 2.10 ॥
ತದ್ವದೈಕ್ಯಂ ನ ಸಂಬಂಧಃ ಪ್ರಪಂಚಪರಮಾತ್ಮನೋಃ
ಛಾಯಾತಪೌ ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಪರಸ್ಪರವಿಲಕ್ಷಣೌ ॥ 2.11 ॥
ತದ್ವತ್ ಪ್ರಪಂಚಪುರುಷೌ ವಿಭಿನ್ನೌ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ।
ತಥಾತ್ಮಾ ಮಲಿನೋಽಸೃಷ್ಟೋ ವಿಕಾರೀ ಸ್ಯಾತ್ ಸ್ವಭಾವತಃ ॥ 2.12 ॥
ನಹಿ ತಸ್ಯ ಭವೇನ್ಮುಕ್ತಿರ್ಜನ್ಮಾಂತರಶತೈರಪಿ ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ಮುನಯೋ ಯುಕ್ತಾಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ॥ 2.13 ॥
ವಿಕಾರಹೀನಂ ನಿರ್ದುಃ ಖಮಾನಂದಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ ।
ಅಹ ಕರ್ತ್ತಾ ಸುಖೀ ದುಃಖೀ ಕೃಶಃ ಸ್ಥೂಲೇತಿ ಯಾ ಮತಿಃ ॥ 2.14 ॥
ಸಾ ಚಾಹಂಕಾರಕರ್ತೃತ್ವಾದಾತ್ಮನ್ಯಾರೋಪ್ಯತೇ ಜನೈಃ ।
ವದಂತಿ ವೇದವಿದ್ವಾಂಸಃ ಸಾಕ್ಷಿಣಂ ಪ್ರಕೃತೇಃ ಪರಂ ॥ 2.15 ॥
ಭೋಕ್ತಾರಮಕ್ಷರಂ ಶುದ್ಧಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮವಸ್ಥಿತಂ ।
ತಸ್ಮಾದಜ್ಞಾನಮೂಲೋ ಹಿ ಸಂಸಾರಃ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ ॥ 2.16 ॥
ಅಜ್ಞಾನಾದನ್ಯಥಾ ಜ್ಞಾನಾತ್ ತತ್ವಂ ಪ್ರಕೃತಿಸಂಗತಂ ।
ನಿತ್ಯೋದಿತಂ ಸ್ವಯಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸರ್ವಗಃ ಪುರುಷಃ ಪರಃ ॥ 2.17 ॥
ಅಹಂಕಾರಾವಿವೇಕೇನ ಕರ್ತ್ತಾಹಮಿತಿ ಮನ್ಯತೇ ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ಋಷಯೋಽವ್ಯಕ್ತಂ ನಿತ್ಯಂ ಸದಸದಾತ್ಮಕಂ ॥ 2.18 ॥
ಪ್ರಧಾನಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ತೇನಾಯಂ ಸಂಗತೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಕೂಟಸ್ಥೋಽಪಿ ನಿರಂಜನಃ ॥ 2.19 ॥
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಮಕ್ಷರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನಾವಬುದ್ಧ್ಯೇತ ತತ್ತ್ವತಃ ।
ಅನಾತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮವಿಜ್ಞಾನಂ ತಸ್ಮಾದ್ ದುಃಖಂ ತಥೇತರತ್ ॥ 2.20 ॥
ರಗದ್ವೇಷಾದಯೋ ದೋಷಾಃ ಸರ್ವೇ ಭ್ರಾಂತಿನಿಬಂಧನಾಃ ।
ಕರ್ಮಾಣ್ಯಸ್ಯ ಭವೇದ್ ದೋಷಃ ಪುಣ್ಯಾಪುಣ್ಯಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ ॥ 2.21 ॥
ತದ್ವಶಾದೇವ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸರ್ವದೇಹಸಮುದ್ಭವಃ ।
ನಿತ್ಯಃ ಸರ್ವತ್ರಗೋ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ ಕೂಟಸ್ಥೋ ದೋಷವರ್ಜಿತಃ ॥ 2.22 ॥
ಏಕಃ ಸ ಭಿದ್ಯತೇ ಶಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಯಯಾ ನ ಸ್ವಭಾವತಃ ।
ತಸ್ಮಾದದ್ವೈತಮೇವಾಹುರ್ಮುನಯಃ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ॥ 2.23 ॥
ಭೇದೋ ವ್ಯಕ್ತಸ್ವಭಾವೇನ ಸಾ ಚ ಮಾಯಾತ್ಮಸಂಶ್ರಯಾ ।
ಯಥಾ ಹಿ ಧೂಮಸಂಪರ್ಕಾನ್ನಾಕಾಶೋ ಮಲಿನೋ ಭವೇತ್ ॥ 2.24 ॥
ಅಂತಃ ಕರಣಜೈರ್ಭಾವೈರಾತ್ಮಾ ತದ್ವನ್ನ ಲಿಪ್ಯತೇ ।
ಯಥಾ ಸ್ವಪ್ರಭಯಾ ಭಾತಿ ಕೇವಲಃ ಸ್ಫಟಿಕೋಽಮಲಃ ॥ 2.25 ॥
ಉಪಾಧಿಹೀನೋ ವಿಮಲಸ್ತಥೈವಾತ್ಮಾ ಪ್ರಕಾಶತೇ ।
ಜ್ಞಾನಸ್ವೂಪಮೇವಾಹುರ್ಜಗದೇತದ್ ವಿಚಕ್ಷಣಾಃ ॥ 2.26 ॥
ಅರ್ಥಸ್ವರೂಪಮೇವಾನ್ಯೇ ಪಶ್ಯಂತ್ಯನ್ಯೇ ಕುದೃಷ್ಟಯಃ ।
ಕೂಟಸ್ಥೋ ನಿರ್ಗುಣೋ ವ್ಯಾಪೀ ಚೈತನ್ಯಾತ್ಮಾ ಸ್ವಭಾವತಃ ॥ 2.27 ॥
ದೃಶ್ಯತೇ ಹ್ಯರ್ಥರೂಪೇಣ ಪುರುಷೈರ್ಜ್ಞಾನದೃಷ್ಟಿಭಿಃ ।
ಯಥಾ ಸ ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ರಕ್ತಃ ಕೇವಲಃ ಸ್ಫಟಿಕೋ ಜನೈಃ ॥ 2.28 ॥
ರಕ್ತಿಕಾದ್ಯುಪಧಾನೇನ ತದ್ವತ್ ಪರಮಪೂರುಷಃ ।
ತಸ್ಮಾದಾತ್ಮಾಽಕ್ಷರಃ ಶುದ್ಧೋ ನಿತ್ಯಃ ಸರ್ವಗತೋಽವ್ಯಯಃ ॥ 2.29 ॥
ಉಪಾಸಿತವ್ಯೋ ಮಂತವ್ಯಃ ಶ್ರೋತವ್ಯಶ್ಚ ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ ।
ಯದಾ ಮನಸಿ ಚೈತನ್ಯಂ ಭಾತಿ ಸರ್ವತ್ರಗಂ ಸದಾ ॥ 2.30 ॥
ಯೋಗಿನೋಽವ್ಯವಧಾನೇನ ತದಾ ಸಂಪದ್ಯತೇ ಸ್ವಯಂ ।
ಯದಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯೇವಾಭಿಪಶ್ಯತಿ ॥ 2.31 ॥
ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಚಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ ।
ಯದಾ ಸರ್ವಾಣಿ ಭೂತಾನಿ ಸಮಾಧಿಸ್ಥೋ ನ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 2.32 ॥
ಏಕೀಭೂತಃ ಪರೇಣಾಸೌ ತದಾ ಭವತಿ ಕೇವಲಂ ।
ಯದಾ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಾಮಾ ಯೇಽಸ್ಯ ಹೃದಿ ಸ್ಥಿತಾಃ ॥ 2.33 ॥
ತದಾಽಸಾವಮೃತೀಭೂತಃ ಕ್ಷೇಮಂ ಗಚ್ಛತಿ ಪಂಡಿತಃ ।
ಯದಾ ಭೂತಪೃಥಗ್ಭಾವಮೇಕಸ್ಥಮನುಪಶ್ಯತಿ ॥ 2.34 ॥
ತತ ಏವ ಚ ವಿಸ್ತಾರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಂಪದ್ಯತೇ ತದಾ ।
ಯದಾ ಪಶ್ಯತಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ಕೇವಲಂ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ॥ 2.35 ॥
ಮಾಯಾಮಾತ್ರಂ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತದಾ ಭವತಿ ನಿರ್ವೃತಃ ॥ 2.36 ॥
ಯದಾ ಜನ್ಮಜರಾದುಃಖವ್ಯಾಧೀನಾಮೇಕಭೇಷಜಂ ।
ಕೇವಲಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿಜ್ಞಾನಂ ಜಾಯತೇಽಸೌ ತದಾ ಶಿವಃ ॥ 2.37 ॥
ಯಥಾ ನದೀನದಾ ಲೋಕೇ ಸಾಗರೇಣೈಕತಾಂ ಯಯುಃ ।
ತದ್ವದಾತ್ಮಾಽಕ್ಷರೇಣಾಸೌ ನಿಷ್ಕಲೇನೈಕತಾಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 2.38 ॥
ತಸ್ಮಾದ್ ವಿಜ್ಞಾನಮೇವಾಸ್ತಿ ನ ಪ್ರಪಂಚೋ ನ ಸಂಸೃತಿಃ ।
ಅಜ್ಞಾನೇನಾವೃತಂ ಲೋಕೋ ವಿಜ್ಞಾನಂ ತೇನ ಮುಹ್ಯತಿ ॥ 2.39 ॥
ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ತದವ್ಯಯಂ ।
ಅಜ್ಞಾನಮಿತರತ್ ಸರ್ವಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಿತಿ ತನ್ಮತಂ ॥ 2.40 ॥
ಏತದ್ವಃ ಕಥಿತಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಭಾಷಿತಂ ಜ್ಞಾನಮುತ್ತಮಂ ।
ಸರ್ವವೇದಾಂತಸಾರಂ ಹಿ ಯೋಗಸ್ತತ್ರೈಕಚಿತ್ತತಾ ॥ 2.41 ॥
ಯೋಗಾತ್ ಸಂಜಾಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಾದ್ ಯೋಗಃ ಪ್ರವರ್ತ್ತತೇ ।
ಯೋಗಜ್ಞಾನಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ನಾವಾಪ್ಯಂ ವಿದ್ಯತೇ ಕ್ವಚಿತ್ ॥ 2.42 ॥
ಯದೇವ ಯೋಗಿನೋ ಯಾಂತಿ ಸಾಂಖ್ಯೈಸ್ತದಧಿಗಮ್ಯತೇ ।
ಏಕಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಚ ಯೋಗಂ ಚ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ತತ್ತ್ವವಿತ್ ॥ 2.43 ॥
ಅನ್ಯೇ ಚ ಯೋಗಿನೋ ವಿಪ್ರಾ ಐಶ್ವರ್ಯಾಸಕ್ತಚೇತಸಃ ।
ಮಜ್ಜಂತಿ ತತ್ರ ತತ್ರೈವ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇಕುಂಟಬುದ್ಧಯಃ ॥ 2.44 ॥
ಯತ್ತತ್ ಸರ್ವಗತಂ ದಿವ್ಯಮೈಶ್ವರ್ಯಮಚಲಂ ಮಹತ್ ।
ಜ್ಞಾನಯೋಗಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ತು ದೇಹಾಂತೇ ತದವಾಪ್ನುಯಾತ್ ॥ 2.45 ॥
ಏಷ ಆತ್ಮಾಽಹಮವ್ಯಕ್ತೋ ಮಾಯಾವೀ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ಕೀರ್ತಿತಃ ಸರ್ವವೇದೇಷು ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವತೋಮುಖಃ ॥ 2.46 ॥
ಸರ್ವಕಾಮಃ ಸರ್ವರಸಃ ಸರ್ವಗಂಧೋಽಜರೋಽಮರಃ ।
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದೋಽಹಮಂತರ್ಯಾಮೀ ಸನಾತನಃ ॥ 2.47 ॥
ಅಪಾಣಿಪಾದೋ ಜವನೋ ಗ್ರಹೀತಾ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ।
ಅಚಕ್ಷುರಪಿ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತಥಾಽಕರ್ಣಃ ಶೃಣೋಮ್ಯಹಂ ॥ 2.48 ॥
ವೇದಾಹಂ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ನ ಮಾಂ ಜಾನಾತಿ ಕಶ್ಚನ ।
ಪ್ರಾಹುರ್ಮಹಾಂತಂ ಪುರುಷಂ ಮಾಮೇಕಂ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ ॥ 2.49 ॥
ಪಶ್ಯಂತಿ ಋಷಯೋ ಹೇತುಮಾತ್ಮನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಿನಃ ।
ನಿರ್ಗುಣಾಮಲರೂಪಸ್ಯ ಯತ್ತದೈಶ್ವರ್ಯಮುತ್ತಮಂ ॥ 2.50 ॥
ಯನ್ನ ದೇವಾ ವಿಜಾನಂತಿ ಮೋಹಿತಾ ಮಮ ಮಾಯಯಾ ।
ವಕ್ಷ್ಯೇ ಸಮಾಹಿತಾ ಯೂಯಂ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ॥ 2.51 ॥
ನಾಹಂ ಪ್ರಶಾಸ್ತಾ ಸರ್ವಸ್ಯ ಮಾಯಾತೀತಃ ಸ್ವಭಾವತಃ ।
ಪ್ರೇರಯಾಮಿ ತಥಾಪೀದಂ ಕಾರಣಂ ಸೂರಯೋ ವಿದುಃ ॥ 2.52 ॥
ಯನ್ಮೇ ಗುಹ್ಯತಮಂ ದೇಹಂ ಸರ್ವಗಂ ತತ್ತ್ವದರ್ಶಿನಃ ।
ಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಂ ಲಭಂತೇ ಯೋಗಿನೋಽವ್ಯಯಂ ॥ 2.53 ॥
ತೇಷಾಂ ಹಿ ವಶಮಾಪನ್ನಾ ಮಾಯಾ ಮೇ ವಿಶ್ವರೂಪಿಣೀ ।
ಲಭಂತೇ ಪರಮಂ ಶುದ್ಧಂ ನಿರ್ವಾಣಂ ತೇ ಮಯಾ ಸಹ ॥ 2.54 ॥
ನ ತೇಷಾಂ ಪುನರಾವೃತ್ತಿಃ ಕಲ್ಪಕೋಟಿಶತೈರಪಿ ।
ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಮ ಯೋಗೀಂದ್ರಾ ಏತದ್ ವೇದಾನುಸಾಸನಂ ॥ 2.55 ॥
ತತ್ಪುತ್ರಶಿಷ್ಯಯೋಗಿಭ್ಯೋ ದಾತವ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ ।
ಮದುಕ್ತಮೇತದ್ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಸಾಂಖ್ಯಂ ಯೋಗಸಮಾಶ್ರಯಂ ॥ 2.56 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 2 ॥
ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ
ಅವ್ಯಕ್ತಾದಭವತ್ ಕಾಲಃ ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷಃ ಪರಃ ।
ತೇಭ್ಯಃ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಾತಂ ತಸ್ಮಾದ್ ಬ್ರಹ್ಮಮಯಂ ಜಗತ್ ॥ 3.1 ॥
ಸರ್ವತಃ ಪಾಣಿಪಾದಾಂತಂ ಸರ್ವತೋಽಕ್ಷಿಶಿರೋಮುಖಂ ।
ಸರ್ವತಃ ಶ್ರುತಿಮಲ್ಲೋಕೇ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 3.2 ॥
ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯಗುಣಾಭಾಸಂ ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯವಿವರ್ಜಿತಂ ।
ಸರ್ವಾಧಾರಂ ಸದಾನಂದಮವ್ಯಕ್ತಂ ದ್ವೈತವರ್ಜಿತಂ ॥ 3.3 ॥
ಸರ್ವೋಪಮಾನರಹಿತಂ ಪ್ರಮಾಣಾತೀತಗೋಚರಂ ।
ನಿರ್ವಕಲ್ಪಂ ನಿರಾಭಾಸಂ ಸರ್ವಾವಾಸಂ ಪರಾಮೃತಂ ॥ 3.4 ॥
ಅಭಿನ್ನಂ ಭಿನ್ನಸಂಸ್ಥಾನಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಧ್ರುವಮವ್ಯಯಂ ।
ನಿರ್ಗುಣಂ ಪರಮಂ ವ್ಯೋಮ ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಸೂರಯೋ ವಿದುಃ ॥ 3.5 ॥
ಸ ಆತ್ಮಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಸ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯಂತರಃ ಪರಃ ।
ಸೋಽಹಂ ಸರ್ವತ್ರಗಃ ಶಾಂತೋ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 3.6 ॥
ಮಯಾ ತತಮಿದಂ ವಿಶ್ವಂ ಜಗದವ್ಯಕ್ತಮೂರ್ತಿನಾ ।
ಮತ್ಸ್ಥಾನಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಯಸ್ತಂ ವೇದ ಸ ವೇದವಿತ್ ॥ 3.7 ॥
ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷಂ ಚೈವ ತದ್ವಸ್ತು ಸಮುದಾಹೃತಂ ।
ತಯೋರನಾದಿರುದ್ದಿಷ್ಟಃ ಕಾಲಃ ಸಂಯೋಗಜಃ ಪರಃ ॥ 3.8 ॥
ತ್ರಯಮೇತದನಾದ್ಯಂತಮವ್ಯಕ್ತೇ ಸಮವಸ್ಥಿತಂ ।
ತದಾತ್ಮಕಂ ತದನ್ಯತ್ ಸ್ಯಾತ್ ತದ್ರೂಪಂ ಮಾಮಕಂ ವಿದುಃ ॥ 3.9 ॥
ಮಹದಾದ್ಯಂ ವಿಶೇಷಾಂತಂ ಸಂಪ್ರಸೂತೇಽಖಿಲಂ ಜಗತ್ ।
ಯಾ ಸಾ ಪ್ರಕೃತಿರುದ್ದಿಷ್ಟಾ ಮೋಹಿನೀ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ ॥ 3.10 ॥
ಪುರುಷಃ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋ ಹಿ ಭುಂಕ್ತೇಯಃ ಪ್ರಾಕೃತಾನ್ ಗುಣಾನ್ ।
ಅಹಂಕಾರವಿಮುಕ್ತತ್ವಾತ್ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಪಂಚವಿಂಶಕಃ ॥ 3.11 ॥
ಆದ್ಯೋ ವಿಕಾರಃ ಪ್ರಕೃತೇರ್ಮಹಾನಿತಿ ಚ ಕಥ್ಯತೇ ।
ವಿಜ್ಞಾತೃಶಕ್ತಿರ್ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ ಹ್ಯಹಂಕಾರಸ್ತದುತ್ಥಿತಃ ॥ 3.12 ॥
ಏಕ ಏವ ಮಹಾನಾತ್ಮಾ ಸೋಽಹಂಕಾರೋಽಭಿಧೀಯತೇ ।
ಸ ಜೀವಃ ಸೋಽನ್ತರಾತ್ಮೇತಿ ಗೀಯತೇ ತತ್ತ್ವಚಿಂತಕೈಃ ॥ 3.13 ॥
ತೇನ ವೇದಯತೇ ಸರ್ವಂ ಸುಖಂ ದುಃ ಖಂ ಚ ಜನ್ಮಸು ।
ಸ ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಸ್ತಸ್ಯ ಮನಃ ಸ್ಯಾದುಪಕಾರಕಂ ॥ 3.14 ॥
ತೇನಾಪಿ ತನ್ಮಯಸ್ತಸ್ಮಾತ್ ಸಂಸಾರಃ ಪುರುಷಸ್ಯ ತು ।
ಸ ಚಾವಿವೇಕಃ ಪ್ರಕೃತೌ ಸಂಗಾತ್ ಕಾಲೇನ ಸೋಽಭವತ್ ॥ 3.15 ॥
ಕಾಲಃ ಸೃಜತಿ ಭೂತಾನಿ ಕಾಲಃ ಸಂಹರತಿ ಪ್ರಜಾಃ ।
ಸರ್ವೇ ಕಾಲಸ್ಯ ವಶಗಾ ನ ಕಾಲಃ ಕಸ್ಯಚಿದ್ ವಶೇ ॥ 3.16 ॥
ಸೋಽನ್ತರಾ ಸರ್ವಮೇವೇದಂ ನಿಯಚ್ಛತಿ ಸನಾತನಃ ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಭಗವಾನ್ ಪ್ರಾಣಃ ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 3.17 ॥
ಸರ್ವೇಂದ್ರಿಯೇಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಮನ ಆಹುರ್ಮನೀಷಿಣಃ ।
ಮನಸಶ್ಚಾಪ್ಯಹಂಕಾರಮಹಂಕಾರಾನ್ಮಹಾನ್ ಪರಃ ॥ 3.18 ॥
ಮಹತಃ ಪರಮವ್ಯಕ್ತಮವ್ಯಕ್ತಾತ್ ಪುರುಷಃ ಪರಃ ।
ಪುರುಷಾದ್ ಭಗವಾನ್ ಪ್ರಾಣಸ್ತಸ್ಯ ಸರ್ವಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 3.19 ॥
ಪ್ರಾಣಾತ್ ಪರತರಂ ವ್ಯೋಮ ವ್ಯೋಮಾತೀತೋಽಗ್ನಿರೀಶ್ವರಃ ।
ಸೋಽಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾವ್ಯಯಃ ಶಾಂತೋ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ನಾಸ್ತಿ ಮತ್ತಃ ಪರಂ ಭೂತಂ ಮಾಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಮುಚ್ಯತೇ ॥ 3.20 ॥
ನಿತ್ಯಂ ಹಿ ನಾಸ್ತಿ ಜಗತಿ ಭೂತಂ ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಂ ।
ಋತೇ ಮಾಮೇಕಮವ್ಯಕ್ತಂ ವ್ಯೋಮರೂಪಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 3.21 ॥
ಸೋಽಹಂ ಸೃಜಾಮಿ ಸಕಲಂ ಸಂಹರಾಮಿ ಸದಾ ಜಗತ್ ।
ಮಾಯೀ ಮಾಯಾಮಯೋ ದೇವಃ ಕಾಲೇನ ಸಹ ಸಂಗತಃ ॥ 3.22 ॥
ಮತ್ಸನ್ನಿಧಾವೇಷ ಕಾಲಃ ಕರೋತಿ ಸಕಲಂ ಜಗತ್ ।
ನಿಯೋಜಯತ್ಯನಂತಾತ್ಮಾ ಹ್ಯೇತದ್ ವೇದಾನುಶಾಸನಂ ॥ 3.23 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 3 ॥
ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ವಕ್ಷ್ಯೇ ಸಮಾಹಿತಾ ಯೂಯಂ ಶೃಣುಧ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ದೇವದೇವಸ್ಯ ಯೇನೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವರ್ತ್ತತೇ ॥ 4.1 ॥
ನಾಹಂ ತಪೋಭಿರ್ವಿವಿಧೈರ್ನ ದಾನೇನ ನ ಚೇಜ್ಯಯಾ ।
ಶಕ್ಯೋ ಹಿ ಪುರುಷೈರ್ಜ್ಞಾತುಮೃತೇ ಭಕ್ತಿಮನುತ್ತಮಾಂ ॥ 4.2 ॥
ಅಹಂ ಹಿ ಸರ್ವಭಾವಾನಾಮಂತಸ್ತಿಷ್ಠಾಮಿ ಸರ್ವಗಃ ।
ಮಾಂ ಸರ್ವಸಾಕ್ಷಿಣಂ ಲೋಕೋ ನ ಜಾನಾತಿ ಮುನೀಶ್ವರಾಃ ॥ 4.3 ॥
ಯಸ್ಯಾಂತರಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ಯೋ ಹಿ ಸರ್ವಾಂತಕಃ ಪರಃ ।
ಸೋಽಹಂಧಾತಾ ವಿಧಾತಾ ಚ ಕಾಲೋಽಗ್ನಿರ್ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ ॥ 4.4 ॥
ನ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮುನಯಃ ಸರ್ವೇ ಪಿತೃದಿವೌಕಸಃ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾ ಚ ಮನವಃ ಶಕ್ರೋ ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಪ್ರಥಿತೌಜಸಃ ॥ 4.5 ॥
ಗೃಣಂತಿ ಸತತಂ ವೇದಾ ಮಾಮೇಕಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ಯಜಂತಿ ವಿವಿಧೈರಗ್ನಿಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವೈದಿಕೈರ್ಮಖೈಃ ॥ 4.6 ॥
ಸರ್ವೇ ಲೋಕಾ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಲೋಕಪಿತಾಮಹಃ ।
ಧ್ಯಾಯಂತಿ ಯೋಗಿನೋ ದೇವಂ ಭೂತಾಧಿಪತಿಮೀಶ್ವರಂ ॥ 4.7 ॥
ಅಹಂ ಹಿ ಸರ್ವಹವಿಷಾಂ ಭೋಕ್ತಾ ಚೈವ ಫಲಪ್ರದಃ ।
ಸರ್ವದೇವತನುರ್ಭೂತ್ವಾ ಸರ್ವಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಸಂಪ್ಲುತಃ ॥ 4.8 ॥
ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತೀಹ ವಿದ್ವಾಂಶೋ ಧಾರ್ಮಿಕಾ ವೇದವಾದಿನಃ ।
ತೇಷಾಂ ಸನ್ನಿಹಿತೋ ನಿತ್ಯಂ ಯೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಮುಪಾಸತೇ ॥ 4.9 ॥
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯಾ ವೈಶ್ಯಾ ಧಾರ್ಮಿಕಾ ಮಾಮುಪಾಸತೇ ।
ತೇಷಾಂ ದದಾಮಿ ತತ್ ಸ್ಥಾನಮಾನಂದಂ ಪರಮಂ ಪದಂ ॥ 4.10 ॥
ಅನ್ಯೇಽಪಿ ಯೇ ಸ್ವಧರ್ಮಸ್ಥಾಃ ಶೂದ್ರಾದ್ಯಾ ನೀಚಜಾತಯಃ ।
ಭಕ್ತಿಮಂತಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯಂತೇ ಕಾಲೇನ ಮಯಿ ಸಂಗತಾಃ ॥ 4.11 ॥
ನ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ವಿನಶ್ಯಂತಿ ಮದ್ಭಕ್ತಾ ವೀತಕಲ್ಮಷಾಃ ।
ಆದಾವೇವ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾತಂ ನ ಮೇ ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಣಶ್ಯತಿ ॥ 4.12 ॥
ಯೋ ವೈ ನಿಂದತಿ ತಂ ಮೂಢೋ ದೇವದೇವಂ ಸ ನಿಂದತಿ ।
ಯೋ ಹಿ ಪೂಜಯತೇ ಭಕ್ತ್ಯಾ ಸ ಪೂಜಯತಿ ಮಾಂ ಸದಾ ॥ 4.13 ॥
ಪತ್ರಂ ಪುಷ್ಪಂ ಫಲಂ ತೋಯಂ ಮದಾರಾಧನಕಾರಣಾತ್ ।
ಯೋ ಮೇ ದದಾತಿ ನಿಯತಂ ಸ ಮೇ ಭಕ್ತಃ ಪ್ರಿಯೋ ಮತಃ ॥ 4.14 ॥
ಅಹಂ ಹಿ ಜಗತಾಮಾದೌ ಬ್ರಹ್ಮಾಣಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಂ ।
ವಿದಧೌ ದತ್ತವಾನ್ ವೇದಾನಶೇಷಾನಾತ್ಮನಿಃ ಸೃತಾನ್ ॥ 4.15 ॥
ಅಹಮೇವ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ಗುರುರವ್ಯಯಃ ।
ಧಾರ್ಮಿಕಾಣಾಂ ಚ ಗೋಪ್ತಾಽಹಂ ನಿಹಂತಾ ವೇದವಿದ್ವಿಷಾಂ ॥ 4.16 ॥
ಅಹಂ ವೈ ಸರ್ವಸಂಸಾರಾನ್ಮೋಚಕೋ ಯೋಗಿನಾಮಿಹ ।
ಸಂಸಾರಹೇತುರೇವಾಹಂ ಸರ್ವಸಂಸಾರವರ್ಜಿತಃ ॥ 4.17 ॥
ಅಹಮೇವ ಹಿ ಸಂಹರ್ತ್ತಾ ಸಂಸ್ರಷ್ಟಾ ಪರಿಪಾಲಕಃ ।
ಮಾಯಾವೀ ಮಾಮೀಕಾ ಶಕ್ತಿರ್ಮಾಯಾ ಲೋಕವಿಮೋಹಿನೀ ॥ 4.18 ॥
ಮಮೈವ ಚ ಪರಾ ಶಕ್ತಿರ್ಯಾ ಸಾ ವಿದ್ಯತೇ ಗೀಯತೇ ।
ನಾಶಯಾಮಿ ಚ ತಾಂ ಮಾಯಾಂ ಯೋಗಿನಾಂ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 4.19 ॥
ಅಹಂ ಹಿ ಸರ್ವಶಕ್ತೀನಾಂ ಪ್ರವರ್ತ್ತಕನಿವರ್ತ್ತಕಃ ।
ಆಧಾರಭೂತಃ ಸರ್ವಾಸಾಂ ನಿಧಾನಮಮೃತಸ್ಯ ಚ ॥ 4.20 ॥
ಏಕಾ ಸರ್ವಾಂತರಾ ಶಕ್ತಿಃ ಕರೋತಿ ವಿವಿಧಂ ಜಗತ್ ।
ಆಸ್ಥಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಾಣೋ ರೂಪಂ ಮನ್ಮಯೀ ಮದಧಿಷ್ಠಿತಾ ॥ 4.21 ॥
ಅನ್ಯಾ ಚ ಶಕ್ತಿರ್ವಿಪುಲಾ ಸಂಸ್ಥಾಪಯತಿ ಮೇ ಜಗತ್ ।
ಭೂತ್ವಾ ನಾರಾಯಣೋಽನಂತೋ ಜಗನ್ನಾಥೋ ಜಗನ್ಮಯಃ ॥ 4.22 ॥
ತೃತೀಯಾ ಮಹತೀ ಶಕ್ತಿರ್ನಿಹಂತಿ ಸಕಲಂ ಜಗತ್ ।
ತಾಮಸೀ ಮೇ ಸಮಾಖ್ಯಾತಾ ಕಾಲಾಖ್ಯಾ ರುದ್ರರೂಪಿಣೀ ॥ 4.23 ॥
ಧ್ಯಾನೇನ ಮಾಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಕೇಚಿಜ್ಜ್ಞಾನೇನ ಚಾಪರೇ ।
ಅಪರೇ ಭಕ್ತಿಯೋಗೇನ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಚಾಪರೇ ॥ 4.24 ॥
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭಕ್ತಾನಾಮಿಷ್ಟಃ ಪ್ರಿಯತಮೋ ಮಮ ।
ಯೋ ಹಿ ಜ್ಞಾನೇನ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಮಾರಾಧಯತಿ ನಾನ್ಯಥಾ ॥ 4.25 ॥
ಅನ್ಯೇ ಚ ಹರಯೇ ಭಕ್ತಾ ಮದಾರಾಧನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ।
ತೇಽಪಿ ಮಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತ್ಯೇವ ನಾವರ್ತ್ತಂತೇ ಚ ವೈ ಪುನಃ ॥ 4.26 ॥
ಮಯಾ ತತಮಿದಂ ಕೃತ್ಸನಂ ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಾತ್ಮಕಂ ।
ಮಯ್ಯೇವ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಮಯಾ ಸಂಪ್ರೇರ್ಯತೇ ಜಗತ್ ॥ 4.27 ॥
ನಾಹಂ ಪ್ರೇರಯಿತಾ ವಿಪ್ರಾಃ ಪರಮಂ ಯೋಗಮಾಶ್ರಿತಃ ।
ಪ್ರೇರಯಾಮಿ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಮೇತದ್ಯೋ ವೇದ ಸೋಽಮೃತಃ ॥ 4.28 ॥
ಪಶ್ಯಾಮ್ಯಶೇಷಮೇವೇದಂ ವರ್ತ್ತಮಾನಂ ಸ್ವಭಾವತಃ ।
ಕರೋತಿ ಕಾಲೋ ಭಗವಾನ್ ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರಃ ಸ್ವಯಂ ॥ 4.29 ॥
ಯೋಗಃ ಸಂಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಯೋಗೀ ಮಾಯೀ ಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಸೂರಿಭಿಃ ।
ಯೋಗೇಶ್ವರೋಽಸೌ ಭಗವಾನ್ ಮಹಾದೇವೋ ಮಹಾನ್ ಪ್ರಭುಃ ॥ 4.30 ॥
ಮಹತ್ತ್ವಂ ಸರ್ವತತ್ತ್ವಾನಾಂ ವರತ್ವಾತ್ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಭಗವಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಹಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಯೋಽಮಲಃ ॥ 4.31 ॥
ಯೋ ಮಾಮೇವಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೇಶ್ವರಂ ।
ಸೋಽವಿಕಲ್ಪೇನ ಯೋಗೇನ ಯುಜ್ಯತೇ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 4.32 ॥
ಸೋಽಹಂ ಪ್ರೇರಯಿತಾ ದೇವಃ ಪರಮಾನಂದಮಾಶ್ರಿತಃ ।
ನೃತ್ಯಾಮಿ ಯೋಗೀ ಸತತಂ ಯಸ್ತದ್ ವೇದ ಸ ವೇದವಿತ್ ॥ 4.33 ॥
ಇತಿ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸರ್ವವೇದೇಷು ನಿಷ್ಠಿತಂ ।
ಪ್ರಸನ್ನಚೇತಸೇ ದೇಯಂ ಧಾರ್ಮಿಕಾಯಾಹಿತಾಗ್ನಯೇ ॥ 4.34 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 4 ॥
ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ ।
ಏತಾವದುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನ್ ಯೋಗಿನಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ನನರ್ತ್ತ ಪರಮಂ ಭಾವಮೈಶ್ವರಂ ಸಂಪ್ರದರ್ಶಯನ್ ॥ 5.1 ॥
ತಂ ತೇ ದದೃಶುರೀಶಾನಂ ತೇಜಸಾಂ ಪರಮಂ ನಿಧಿಂ ।
ನೃತ್ಯಮಾನಂ ಮಹಾದೇವಂ ವಿಷ್ಣುನಾ ಗಗನೇಽಮಲೇ ॥ 5.2 ॥
ಯಂ ವಿದುರ್ಯೋಗತತ್ತ್ವಜ್ಞಾ ಯೋಗಿನೋ ಯತಮಾನಸಾಃ ।
ತಮೀಶಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಮಾಕಶೇ ದದೃಶುಃ ಕಿಲ ॥ 5.3 ॥
ಯಸ್ಯ ಮಾಯಾಮಯಂ ಸರ್ವಂ ಯೇನೇದಂ ಪ್ರೇರ್ಯತೇ ಜಗತ್ ।
ನೃತ್ಯಮಾನಃ ಸ್ವಯಂ ವಿಪ್ರೈರ್ವಿಶ್ವೇಶಃ ಖಲು ದೃಶ್ಯತೇ ॥ 5.4 ॥
ಯತ್ ಪಾದಪಂಕಜಂ ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಪುರುಷೋಽಜ್ಞಾನಜಂ ಭಯಂ ।
ಜಹತಿ ನೃತ್ಯಮಾನಂ ತಂ ಭೂತೇಶಂ ದದೃಶುಃ ಕಿಲ ॥ 5.5 ॥
ಯಂ ವಿನಿದ್ರಾ ಜಿತಶ್ವಾಸಾಃ ಶಾಂತಾ ಭಕ್ತಿಸಮನ್ವಿತಾಃ ।
ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಸ ಯೋಗೀ ದೃಶ್ಯತೇ ಕಿಲ ॥ 5.6 ॥
ಯೋಽಜ್ಞಾನಾನ್ಮೋಚಯೇತ್ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ಪ್ರಸನ್ನೋ ಭಕ್ತವತ್ಸಲಃ ।
ತಮೇವ ಮೋಚನಂ ರುದ್ರಮಾಕಾಶೇ ದದೃಶುಃ ಪರಂ ॥ 5.8 ॥
ಸಹಸ್ರಶಿರಸಂ ದೇವಂ ಸಹಸ್ರಚರಣಾಕೃತಿಂ ।
ಸಹಸ್ರಬಾಹುಂ ಜಟಿಲಂ ಚಂದ್ರಾರ್ಧಕೃತಶೇಖರಂ ॥ 5.8 ॥
ವಸಾನಂ ಚರ್ಮ ವೈಯಾಘ್ರಂ ಶೂಲಾಸಕ್ತಮಹಾಕರಂ ।
ದಂಡಪಾಣಿಂ ತ್ರಯೀನೇತ್ರಂ ಸೂರ್ಯಸೋಮಾಗ್ನಿಲೋಚನಂ ॥ 5.9 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಂ ತೇಜಸಾ ಸ್ವೇನ ಸರ್ವಮಾವೃತ್ಯ ಚ ಸ್ಥಿತಂ ।
ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ ದುರ್ದ್ಧರ್ಷಂ ಸೂರ್ಯಕೋಟಿಸಮಪ್ರಭಂ ॥ 5.10 ॥
ಅಂಡಸ್ಥಂ ಚಾಂಡಬಾಹ್ಯಸ್ಥಂ ಬಾಹ್ಯಮಭ್ಯಂತರಂ ಪರಂ ।
ಸೃಜಂತಮನಲಜ್ವಾಲಂ ದಹಂತಮಖಿಲಂ ಜಗತ್ ।
ನೃತ್ಯಂತಂ ದದೃಶುರ್ದೇವಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾಣಮೀಶ್ವರಂ ॥ 5.11 ॥
ಮಹಾದೇವಂ ಮಹಾಯೋಗಂ ದೇವಾನಾಮಪಿ ದೈವತಂ ।
ಪಶೂನಾಂ ಪತಿಮೀಶಾನಂ ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಜ್ಯೋತಿರವ್ಯಯಂ ॥ 5.12 ॥
ಪಿನಾಕಿನಂ ವಿಶಾಲಾಕ್ಷಂ ಭೇಷಜಂ ಭವರೋಗಿಣಾಂ ।
ಕಾಲಾತ್ಮಾನಂ ಕಾಲಕಾಲಂ ದೇವದೇವಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 5.13 ॥
ಉಮಾಪತಿಂ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಯೋಗಾನಂದಮಯಂ ಪರಂ ।
ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯನಿಲಯಂ ಜ್ಞಾನಯೋಗಂ ಸನಾತನಂ ॥ 5.14 ॥
ಶಾಶ್ವತೈಶ್ವರ್ಯವಿಭವಂ ಧರ್ಮಾಧಾರಂ ದುರಾಸದಂ ।
ಮಹೇಂದ್ರೋಪೇಂದ್ರನಮಿತಂ ಮಹರ್ಷಿಗಣವಂದಿತಂ ॥ 5.15 ॥
ಆಧಾರಂ ಸರ್ವಶಕ್ತೀನಾಂ ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೇಶ್ವರಂ ।
ಯೋಗಿನಾಂ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯೋಗಿನಾಂ ಯೋಗವಂದಿತಂ ।
ಯೋಗಿನಾಂ ಹೃದಿ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಯೋಗಮಾಯಾಸಮಾವೃತಂ ॥ ॥
ಕ್ಷಣೇನ ಜಗತೋ ಯೋನಿಂ ನಾರಾಯಣಮನಾಮಯಂ ॥ 5.16 ॥
ಈಶ್ವರೇಣೈಕತಾಪನ್ನಮಪಶ್ಯನ್ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತದೈಶ್ವರಂ ರೂಪಂ ರುದ್ರನಾರಾಯಣಾತ್ಮಕಂ ।
ಕೃತಾರ್ಥಂ ಮೇನಿರೇ ಸಂತಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಃ ॥ 5.18 ॥
ಸನತ್ಕುಮಾರಃ ಸನಕೋ ಭೃಗುಶ್ಚಸನಾತನಶ್ಚೈವ ಸನಂದನಶ್ಚ ।
ರೈಭ್ಯೋಽಙ್ಗಿರಾ ವಾಮದೇವೋಽಥ ಶುಕ್ರೋ ಮಹರ್ಷಿರತ್ರಿಃ ಕಪಿಲೋ ಮರೀಚಿಃ ॥ 5.18 ॥
ದೃಷ್ಟ್ವಾಽಥ ರುದ್ರಂ ಜಗದೀಶಿತಾರಂತಂ ಪದ್ಮನಾಭಾಶ್ರಿತವಾಮಭಾಗಂ ।
ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಹೃದಿಸ್ಥಂ ಪ್ರಣಿಪತ್ಯ ಮೂರ್ಧ್ನಾಬದ್ಧ್ವಾಂಜಲಿಂ ಸ್ವೇಷು
ಶಿರಃ ಸು ಭೂಯಃ ॥ 5.19 ॥
ಓಂಕಾರಮುಚ್ಚಾರ್ಯ ವಿಲೋಕ್ಯ ದೇವ-ಮಂತಃ ಶರೀರೇ ನಿಹಿತಂ ಗುಹಾಯಾಂ ।
ಸಮಸ್ತುವನ್ ಬ್ರಹ್ಮಮಯೈರ್ವಚೋಭಿ-ರಾನಂದಪೂರ್ಣಾಯತಮಾನಸಾಸ್ತೇ ॥ 5.20 ॥
ಮುನಯ ಊಚುಃ
ತ್ವಾಮೇಕಮೀಶಂ ಪುರುಷಂ ಪುರಾಣಂಪ್ರಾಣೇಶ್ವರಂ ರುದ್ರಮನಂತಯೋಗಂ ।
ನಮಾಮ ಸರ್ವೇ ಹೃದಿ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಂಪ್ರಚೇತಸಂ ಬ್ರಹ್ಮಮಯಂ ಪವಿತ್ರಂ ॥ 5.21 ॥
ತ್ವಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮುನಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಂದಾಂತಾಃ ಶಾಂತಾ ವಿಮಲಂ ರುಕ್ಮವರ್ಣಂ ।
ಧ್ಯಾತ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಮಚಲಂ ಸ್ವೇ ಶರೀರೇ ಕವಿಂ ಪರೇಭ್ಯಃ ಪರಮಂ ಪರಂ ಚ ॥ 5.22 ॥
ತ್ವತ್ತಃ ಪ್ರಸೂತಾ ಜಗತಃ ಪ್ರಸೂತಿಃ ಸರ್ವಾತ್ಮಭೂಸ್ತ್ವಂ ಪರಮಾಣುಭೂತಃ ।
ಅಣೋರಣೀಯಾನ್ ಮಹತೋ ಮಹೀಯಾಂ-ಸ್ತ್ವಾಮೇವ ಸರ್ವಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಸಂತಃ ॥ 5.23 ॥
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಜಗದಂತರಾತ್ಮಾ ತ್ವತ್ತೋಽಧಿಜಾತಃ ಪುರುಷಃ ಪುರಾಣಃ ।
ಸಂಜಾಯಮಾನೋ ಭವತಾ ವಿಸೃಷ್ಟೋ ಯಥಾವಿಧಾನಂ ಸಕಲಂ ಸಸರ್ಜ ॥ 5.24 ॥
ತ್ವತ್ತೋ ವೇದಾಃ ಸಕಲಾಃ ಸಂಪ್ರಸೂತಾ-ಸ್ತ್ವಯ್ಯೇವಾಂತೇ ಸಂಸ್ಥಿತಿಂ ತೇ ಲಭಂತೇ ।
ಪಶ್ಯಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಜಗತೋ ಹೇತುಭೂತಂ ನೃತ್ಯಂತಂ ಸ್ವೇ ಹೃದಯೇ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಂ ॥ 5.25 ॥
ತ್ವಯೈವೇದಂ ಭ್ರಾಮ್ಯತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚಕ್ರಂಮಾಯಾವೀ ತ್ವಂ ಜಗತಾಮೇಕನಾಥಃ ।
ನಮಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಾಯೋಗಾತ್ಮಾನಂ ಚಿತ್ಪತಿಂ ದಿವ್ಯನೃತ್ಯಂ ॥ 5.26 ॥
ಪಶ್ಯಾಮಸ್ತ್ತ್ವಾಂ ಪರಮಾಕಾಶಮಧ್ಯೇನೃತ್ಯಂತಂ ತೇ ಮಹಿಮಾನಂ ಸ್ಮರಾಮಃ ।
ಸರ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಬಹುಧಾ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಂಬ್ರಹ್ಮಾನಂದಮನುಭೂಯಾನುಭೂಯ ॥ 5.28 ॥
ಓಂಕಾರಸ್ತೇ ವಾಚಕೋ ಮುಕ್ತಿಬೀಜಂತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪ್ರಕೃತೌ ಗೂಢರೂಪಂ ।
ತತ್ತ್ವಾಂ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರವದಂತೀಹ ಸಂತಃಸ್ವಯಂಪ್ರಭಂ ಭವತೋ ಯತ್ಪ್ರಭಾವಂ ॥ 5.28 ॥
ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಸತತಂ ಸರ್ವವೇದಾನಮಂತಿ ತ್ವಾಮೃಷಯಃ ಕ್ಷೀಣದೋಷಾಃ ।
ಶಾಂತಾತ್ಮಾನಃ ಸತ್ಯಸಂಧಂ ವರಿಷ್ಠವಿಶಂತಿ ತ್ವಾಂ ಯತಯೋ ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾಃ ॥ 5.29 ॥
ಏಕೋ ವೇದೋ ಬಹುಶಾಖೋ ಹ್ಯನಂತಸ್ತ್ವಾಮೇವೈಕಂ ಬೋಧಯತ್ಯೇಕರೂಪಂ ।
ವಂಂದ್ಯಂ ತ್ವಾಂ ಯೇ ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಾ-ಸ್ತೇಷಾಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಶ್ವತೀ
ನೇತರೇಷಾಂ ॥ 5.30 ॥
ಭವಾನೀಶೋಽನಾದಿಮಾಂಸ್ತೇಜೋರಾಶಿ-ರ್ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಶ್ವಂ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ವರಿಷ್ಟಃ ।
ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂದಮನುಭೂಯ ವಿಶಂತೇಸ್ವಯಂ ಜ್ಯೋತಿರಚಲೋ ನಿತ್ಯಮುಕ್ತಾಃ ॥ 5.31 ॥
ಏಕೋ ರುದ್ರಸ್ತ್ವಂ ಕರೋಷೀಹ ವಿಶ್ವಂತ್ವಂ ಪಾಲಯಸ್ಯಖಿಲಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ।
ತ್ವಾಮೇವಾಂತೇ ನಿಲಯಂ ವಿಂದತೀದಂ ನಮಾಮಸ್ತ್ವಾಂ ಶರಣಂ ಸಂಪ್ರಪನ್ನಾಃ ॥ 5.32 ॥
ತ್ವಾಮೇಕಮಾಹುಃ ಕವಿಮೇಕರುದ್ರಂಬ್ರಹ್ಮಂ ಬೃಹಂತಂ ಹರಿಮಗ್ನಿಮೀಶಂ ।
ಇಂದ್ರಂ ಮೃತ್ಯುಮನಿಲಂ ಚೇಕಿತಾನಂಧಾತಾರಮಾದಿತ್ಯಮನೇಕರೂಪಂ ॥ 5.33 ॥
ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಂ ।
ತ್ವಮವ್ಯಯಃ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾಸನಾತನಸ್ತ್ವಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮೋಽಸಿ ॥ 5.34 ॥
ತ್ವಮೇವ ವಿಷ್ಣುಶ್ಚತುರಾನನಸ್ತ್ವಂ ತ್ವಮೇವ ರುದ್ರೋ ಭಗವಾನಪೀಶಃ ।
ತ್ವಂ ವಿಶ್ವನಾಥಃ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಸರ್ವೇಶ್ವರಸ್ತ್ವಂ
ಪರಮೇಶ್ವರೋಽಸಿ ॥ 5.35 ॥
ತ್ವಾಮೇಕಮಾಹುಃ ಪುರುಷಂ ಪುರಾಣ-ಮಾದಿತ್ಯವರ್ಣಂ ತಮಸಃ ಪರಸ್ತಾತ್ ।
ಚಿನ್ಮಾತ್ರಮವ್ಯಕ್ತಮಚಿಂತ್ಯರೂಪಂಖಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶೂನ್ಯಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ನಿರ್ಗುಣಂ
ಚ ॥ 5.36 ॥
ಯದಂತರಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿಭಾತಿ ಯದವ್ಯಯಂ ನಿರ್ಮಲಮೇಕರೂಪಂ ।
ಕಿಮಪ್ಯಚಿಂತ್ಯಂ ತವ ರೂಪಮೇತತ್ ತದಂತರಾ ಯತ್ಪ್ರತಿಭಾತಿ ತತ್ತ್ವಂ ॥ 5.38 ॥
ಯೋಗೇಶ್ವರಂ ಭದ್ರಮನಂತಶಕ್ತಿಂಪರಾಯಣಂ ಬ್ರಹ್ಮತನುಂ ಪುರಾಣಂ ।
ನಮಾಮ ಸರ್ವೇ ಶರಣಾರ್ಥಿನಸ್ತ್ವಾಂಪ್ರಸೀದ ಭೂತಾಧಿಪತೇ ಮಹೇಶ ॥ 5.38 ॥
ತ್ವತ್ಪಾದಪದ್ಮಸ್ಮರಣಾದಶೇಷ-ಸಂಸಾರಬೀಜಂ ನಿಲಯಂ ಪ್ರಯಾತಿ ।
ಮನೋ ನಿಯಮ್ಯ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಕಾಯಂಪ್ರಸಾದಯಾಮೋ ವಯಮೇಕಮೀಶಂ ॥ 5.39 ॥
ನಮೋ ಭವಾಯಾಸ್ತು ಭವೋದ್ಭವಾಯಕಾಲಾಯ ಸರ್ವಾಯ ಹರಾಯ ತುಮ್ಯಂ ।
ನಮೋಽಸ್ತು ರುದ್ರಾಯ ಕಪರ್ದಿನೇ ತೇ ನಮೋಽಗ್ನಯೇ ದೇವ ನಮಃ ಶಿವಾಯ ॥ 5.40 ॥
ತತಃ ಸ ಭಗವಾನ್ ಪ್ರೀತಃ ಕಪರ್ದೀ ವೃಷವಾಹನಃ ।
ಸಂಹೃತ್ಯ ಪರಮಂ ರೂಪಂ ಪ್ರಕೃತಿಸ್ಥೋಽಭವದ್ ಭವಃ ॥ 5.41 ॥
ತೇ ಭವಂ ಬೂತಭವ್ಯೇಶಂ ಪೂರ್ವವತ್ ಸಮವಸ್ಥಿತಂ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ನಾರಾಯಣಂ ದೇವಂ ವಿಸ್ಮಿತಂ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರುವನ್ ॥ 5.42 ॥
ಭಗವನ್ ಭೂತಭವ್ಯೇಶ ಗೋವೃಷಾಂಕಿತಶಾಸನ ।
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತೇ ಪರಮಂ ರೂಪಂ ನಿರ್ವೃತಾಃ ಸ್ಮ ಸನಾತನ ॥ 5.43 ॥
ಭವತ್ಪ್ರಸಾದಾದಮಲೇ ಪರಸ್ಮಿನ್ ಪರಮೇಶ್ವರೇ ।
ಅಸ್ಮಾಕಂ ಜಾಯತೇ ಭಕ್ತಿಸ್ತ್ವಯ್ಯೇವಾವ್ಯಭಿಚಾರಿಣೀ ॥ 5.44 ॥
ಇದಾನೀಂ ಶ್ರೋತುಮಿಚ್ಛಾಮೋ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ತವ ಶಂಕರ ।
ಭೂಯೋಽಪಿ ತಾರಯನ್ನಿತ್ಯಂ ಯಾಥಾತ್ಮ್ಯಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ॥ 5.45 ॥
ಸ ತೇಷಾಂ ವಾಕ್ಯಮಾಕರ್ಣ್ಯ ಯೋಗಿನಾಂ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿದಃ ।
ಪ್ರಾಹಃ ಗಂಭೀರಯಾ ವಾಚಾ ಸಮಾಲೋಕ್ಯ ಚ ಮಾಧವಂ ॥ 5.46 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಪಂಚಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 5 ॥
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಶೃಣುಧ್ವಮೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಯಥಾವತ್ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ।
ವಕ್ಷ್ಯಾಮೀಶಸ್ಯ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಂ ಯತ್ತದ್ವೇದವಿದೋ ವಿದುಃ ॥ 6.1 ॥
ಸರ್ವಲೋಕೈಕನಿರ್ಮಾತಾ ಸರ್ವಲೋಕೈಕರಕ್ಷಿತಾ ।
ಸರ್ವಲೋಕೈಕಸಂಹರ್ತ್ತಾ ಸರ್ವಾತ್ಮಾಽಹಂ ಸನಾತನಃ ॥ 6.2 ॥
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ವಸ್ತೂನಾಮಂತರ್ಯಾಮೀ ಮಹೇಶ್ವರಃ ।
ಮಧ್ಯೇ ಚಾಂತಃ ಸ್ಥಿತಂ ಸರ್ವಂ ನಾಹಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ॥ 6.3 ॥
ಭವದ್ಭಿರದ್ಭುತಂ ದೃಷ್ಟಂ ಯತ್ಸ್ವರೂಪಂ ತು ಮಾಮಕಂ ।
ಮಮೈಷಾ ಹ್ಯುಪಮಾ ವಿಪ್ರಾ ಮಾಯಯಾ ದರ್ಶಿತಾ ಮಯಾ ॥ 6.4 ॥
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಭಾವಾನಾಮಂತರಾ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ ।
ಪ್ರೇರಯಾಮಿ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕ್ರಿಯಾಶಾಕ್ತಿರಿಯಂ ಮಮ ॥ 6.5 ॥
ಯಯೇದಂ ಚೇಷ್ಟತೇ ವಿಶ್ವಂ ತತ್ಸ್ವಭಾವಾನುವರ್ತ್ತಿ ಚ ।
ಸೋಽಹಂ ಕಾಲೋ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರೇರಯಾಮಿ ಕಲಾತ್ಮಕಂ ॥ 6.6 ॥
ಏಕಾಂಶೇನ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕರೋಮಿ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ ।
ಸಂಹರಾಮ್ಯೇಕರೂಪೇಣ ಸ್ಥಿತಾಽವಸ್ಥಾ ಮಮೈವ ತು ॥ 6.7 ॥
ಆದಿಮಧ್ಯಾಂತನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಮಾಯಾತತ್ತ್ವಪ್ರವರ್ತ್ತಕಃ ।
ಕ್ಷೋಭಯಾಮಿ ಚ ಸರ್ಗಾದೌ ಪ್ರಧಾನಪುರುಷಾವುಭೌ ॥ 6.8 ॥
ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಜಾಯತೇ ವಿಶ್ವಂ ಸಂಯುಕ್ತಾಭ್ಯಾಂ ಪರಸ್ಪರಂ ।
ಮಹದಾದಿಕ್ರಮೇಣೈವ ಮಮ ತೇಜೋ ವಿಜೃಂಭತೇ ॥ 6.9 ॥
ಯೋ ಹಿ ಸರ್ವಜಗತ್ಸಾಕ್ಷೀ ಕಾಲಚಕ್ರಪ್ರವರ್ತ್ತಕಃ ।
ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭೋ ಮಾರ್ತ್ತಂಡಃ ಸೋಽಪಿ ಮದ್ದೇಹಸಂಭವಃ ॥ 6.10 ॥
ತಸ್ಮೈ ದಿವ್ಯಂ ಸ್ವಮೈಶ್ವರ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಯೋಗಂ ಸನಾತನಂ ।
ದತ್ತವಾನಾತ್ಮಜಾನ್ ವೇದಾನ್ ಕಲ್ಪಾದೌ ಚತುರೋ ದ್ವಿಜಾಃ ॥ 6.11 ॥
ಸ ಮನ್ನಿಯೋಗತೋ ದೇವೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಮದ್ಭಾವಭಾವಿತಃ ।
ದಿವ್ಯಂ ತನ್ಮಾಮಕೈಶ್ವರ್ಯಂ ಸರ್ವದಾ ವಹತಿ ಸ್ವಯಂ ॥ 6.12 ॥
ಸ ಸರ್ವಲೋಕನಿರ್ಮಾತಾ ಮನ್ನಿಯೋಗೇನ ಸರ್ವವಿತ್ ।
ಭೂತ್ವಾ ಚತುರ್ಮುಖಃ ಸರ್ಗಂ ಸೃಜತ್ಯೇವಾತ್ಮಸಂಭವಃ ॥ 6.13 ॥
ಯೋಽಪಿ ನಾರಾಯಣೋಽನಂತೋ ಲೋಕಾನಾಂ ಪ್ರಭವಾವ್ಯಯಃ ।
ಮಮೈವ ಪರಮಾ ಮೂರ್ತಿಃ ಕರೋತಿ ಪರಿಪಾಲನಂ ॥ 6.14 ॥
ಯೋಽನ್ತಕಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ರುದ್ರಃ ಕಾಲಾತ್ಮಕಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಮದಾಜ್ಞಯಾಽಸೌ ಸತತಂ ಸಂಹರಿಷ್ಯತಿ ಮೇ ತನುಃ ॥ 6.15 ॥
ಹವ್ಯಂ ವಹತಿ ದೇವಾನಾಂ ಕವ್ಯಂ ಕವ್ಯಾಶಿನಾಮಪಿ ।
ಪಾಕಂ ಚ ಕುರುತೇ ವಹ್ನಿಃ ಸೋಽಪಿ ಮಚ್ಛಕ್ತಿನೋದಿತಃ ॥ 6.16 ॥
ಭುಕ್ತಮಾಹಾರಜಾತಂ ಚ ಪಚತೇ ತದಹರ್ನಿಶಂ ।
ವೈಶ್ವಾನರೋಽಗ್ನಿರ್ಭಗವಾನೀಶ್ವರಸ್ಯ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.17 ॥
ಯೋಽಪಿ ಸರ್ವಾಂಭಸಾಂ ಯೋನಿರ್ವರುಣೋ ದೇವಪುಂಗವಃ ।
ಸೋಽಪಿ ಸಂಜೀವಯೇತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಮೀಶಸ್ಯೈವ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.18 ॥
ಯೋಽನ್ತಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ಭೂತಾನಾಂ ಬಹಿರ್ದೇವಃ ಪ್ರಭಂಜನಃ ।
ಮದಾಜ್ಞಯಾಽಸೌ ಭೂತಾನಾಂ ಶರೀರಾಣಿ ಬಿಭರ್ತಿ ಹಿ ॥ 6.19 ॥
ಯೋಽಪಿ ಸಂಜೀವನೋ ನೄಣಾಂ ದೇವಾನಾಮಮೃತಾಕರಃ ।
ಸೋಮಃ ಸ ಮನ್ನಿಯೋಗೇನ ಚೋದಿತಃ ಕಿಲ ವರ್ತತೇ ॥ 6.20 ॥
ಯಃ ಸ್ವಭಾಸಾ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ಸರ್ವದಾ ।
ಸೂರ್ಯೋ ವೃಷ್ಟಿಂ ವಿತನುತೇ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣೈವ ಸ್ವಯಂಭುವಃ ॥ 6.21 ॥
ಯೋಽಪ್ಯಶೇಷಜಗಚ್ಛಾಸ್ತಾ ಶಕ್ರಃ ಸರ್ವಾಮರೇಶ್ವರಃ ।
ಯಜ್ವನಾಂ ಫಲದೋ ದೇವೋ ವರ್ತ್ತತೇಽಸೌ ಮದಾಜ್ಞಯಾ ॥ 6.22 ॥
ಯಃ ಪ್ರಶಾಸ್ತಾ ಹ್ಯಸಾಧೂನಾಂ ವರ್ತ್ತತೇ ನಿಯಮಾದಿಹ ।
ಯಮೋ ವೈವಸ್ವತೋ ದೇವೋ ದೇವದೇವನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.23 ॥
ಯೋಽಪಿ ಸರ್ವಧನಾಧ್ಯಕ್ಷೋ ಧನಾನಾಂ ಸಂಪ್ರದಾಯಕಃ ।
ಸೋಽಪೀಶ್ವರನಿಯೋಗೇನ ಕುಬೇರೋ ವರ್ತ್ತತೇ ಸದಾ ॥ 6.24 ॥
ಯಃ ಸರ್ವರಕ್ಷಸಾಂ ನಾಥಸ್ತಾಮಸಾನಾಂ ಫಲಪ್ರದಃ ।
ಮನ್ನಿಯೋಗಾದಸೌ ದೇವೋ ವರ್ತ್ತತೇ ನಿರೃತಿಃ ಸದಾ ॥ 6.25 ॥
ವೇತಾಲಗಣಭೂತಾನಾಂ ಸ್ವಾಮೀ ಭೋಗಫಲಪ್ರದಃ ।
ಈಶಾನಃ ಕಿಲ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಸೋಽಪಿ ತಿಷ್ಠನ್ಮಮಾಜ್ಞಯಾ ॥ 6.26 ॥
ಯೋ ವಾಮದೇವೋಽಙ್ಗಿರಸಃ ಶಿಷ್ಯೋ ರುದ್ರಗಣಾಗ್ರಣೀಃ ।
ರಕ್ಷಕೋ ಯೋಗಿನಾಂ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ತ್ತತೇಽಸೌ ಮದಾಜ್ಞಯಾ ॥ 6.27 ॥
ಯಶ್ಚ ಸರ್ವಜಗತ್ಪೂಜ್ಯೋ ವರ್ತ್ತತೇ ವಿಘ್ನಕಾರಕಃ ।
ವಿನಾಯಕೋ ಧರ್ಮರತಃ ಸೋಽಪಿ ಮದ್ವಚನಾತ್ ಕಿಲ ॥ 6.28 ॥
ಯೋಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೋ ದೇವಸೇನಾಪತಿಃ ಪ್ರಭುಃ ।
ಸ್ಕಂದೋಽಸೌ ವರ್ತ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ವಿಧಿಚೋದಿತಃ ॥ 6.29 ॥
ಯೇ ಚ ಪ್ರಜಾನಾಂ ಪತಯೋ ಮರೀಚ್ಯಾದ್ಯಾ ಮಹರ್ಷಯಃ ।
ಸೃಜಂತಿ ವಿವಿಧಂ ಲೋಕಂ ಪರಸ್ಯೈವ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.30 ॥
ಯಾ ಚ ಶ್ರೀಃ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ದದಾತಿ ವಿಪುಲಾಂ ಶ್ರಿಯಂ ।
ಪತ್ನೀ ನಾರಾಯಣಸ್ಯಾಸೌ ವರ್ತ್ತತೇ ಮದನುಗ್ರಹಾತ್ ॥ 6.31 ॥
ವಾಚಂ ದದಾತಿ ವಿಪುಲಾಂ ಯಾ ಚ ದೇವೀ ಸರಸ್ವತೀ ।
ಸಾಽಪೀಶ್ವರನಿಯೋಗೇನ ಚೋದಿತಾ ಸಂಪ್ರವರ್ತ್ತತೇ ॥ 6.32 ॥
ಯಾಽಶೇಷಪುರುಷಾನ್ ಘೋರಾನ್ನರಕಾತ್ ತಾರಯಿಷ್ಯತಿ ।
ಸಾವಿತ್ರೀ ಸಂಸ್ಮೃತಾ ದೇವೀ ದೇವಾಜ್ಞಾಽನುವಿಧಾಯಿನೀ ॥ 6.33 ॥
ಪಾರ್ವತೀ ಪರಮಾ ದೇವೀ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಪ್ರದಾಯಿನೀ ।
ಯಾಽಪಿ ಧ್ಯಾತಾ ವಿಶೇಷೇಣ ಸಾಪಿ ಮದ್ವಚನಾನುಗಾ ॥ 6.34 ॥
ಯೋಽನಂತಮಹಿಮಾಽನಂತಃ ಶೇಷೋಽಶೇಷಾಮರಪ್ರಭುಃ ।
ದಧಾತಿ ಶಿರಸಾ ಲೋಕಂ ಸೋಽಪಿ ದೇವನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.35 ॥
ಯೋಽಗ್ನಿಃ ಸಂವರ್ತ್ತಕೋ ನಿತ್ಯಂ ವಡವಾರೂಪಸಂಸ್ಥಿತಃ ।
ಪಿಬತ್ಯಖಿಲಮಂಭೋಧಿಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.36 ॥
ಯೇ ಚತುರ್ದಶ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ ಮನವಃ ಪ್ರಥಿತೌಜಸಃ ।
ಪಾಲಯಂತಿ ಪ್ರಜಾಃ ಸರ್ವಾಸ್ತೇಽಪಿ ತಸ್ಯ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.37 ॥
ಆದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ರುದ್ರಾ ಮರುತಶ್ಚ ತಥಾಽಶ್ವಿನೌ ।
ಅನ್ಯಾಶ್ಚ ದೇವತಾಃ ಸರ್ವಾ ಮಚ್ಛಾಸ್ತ್ರೇಣೈವ ನಿಷ್ಠಿತಾಃ ॥ 6.38 ॥
ಗಂಧರ್ವಾ ಗರುಡಾ ಋಕ್ಷಾಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಾಧ್ಯಾಶ್ಚಚಾರಣಾಃ ।
ಯಕ್ಷರಕ್ಷಃ ಪಿಶಾಚಾಶ್ಚ ಸ್ಥಿತಾಃ ಸೃಷ್ಟಾಃ ಸ್ವಯಂಭುವಃ ॥ 6.39 ॥
ಕಲಾಕಾಷ್ಠಾನಿಮೇಷಾಶ್ಚ ಮುಹೂರ್ತ್ತಾ ದಿವಸಾಃ ಕ್ಷಪಾಃ ।
ಋತವಃ ಪಕ್ಷಮಾಸಾಶ್ಚ ಸ್ಥಿತಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ಪ್ರಜಾಪತೇಃ ॥ 6.40 ॥
ಯುಗಮನ್ವಂತರಾಣ್ಯೇವ ಮಮ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಶಾಸನೇ ।
ಪರಾಶ್ಚೈವ ಪರಾರ್ಧಾಶ್ಚ ಕಾಲಭೇದಾಸ್ತಥಾ ಪರೇ ॥ 6.41 ॥
ಚತುರ್ವಿಧಾನಿ ಬೂತಾನಿ ಸ್ಥಾವರಾಣಿ ಚರಾಣಿ ಚ ।
ನಿಯೋಗಾದೇವ ವರ್ತ್ತಂತೇ ದೇವಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6.42 ॥
ಪಾತಾಲಾನಿ ಚ ಸರ್ವಾಣಿ ಭುವನಾನಿ ಚ ಶಾಸನಾತ್ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಾನಿ ಚ ವರ್ತ್ತಂತೇ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇವ ಸ್ವಯಂಭುವಃ ॥ 6.43 ॥
ಅತೀತಾನ್ಯಪ್ಯಸಂಖ್ಯಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಾನಿ ಮಮಾಜ್ಞಯಾ ।
ಪ್ರವೃತ್ತಾನಿ ಪದಾರ್ಥೌಘೈಃ ಸಹಿತಾನಿ ಸಮಂತತಃ ॥ 6.44 ॥
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಾನಿ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸಹ ವಸ್ತುಭಿರಾತ್ಮಗೈಃ ।
ವಹಿಷ್ಯಂತಿ ಸದೈವಾಜ್ಞಾಂ ಪರಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಃ ॥ 6.45 ॥
ಭೂಮಿರಾಪೋಽನಲೋ ವಾಯುಃ ಖಂ ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರೇವ ಚ ।
ಭೂತಾದಿರಾದಿಪ್ರಕೃತಿರ್ನಿಯೋಗೇ ಮಮ ವರ್ತ್ತತೇ ॥ 6.46 ॥
ಯೋಽಶೇಷಜಗತಾಂ ಯೋನಿರ್ಮೋಹಿನೀ ಸರ್ವದೇಹಿನಾಂ ।
ಮಾಯಾ ವಿವರ್ತ್ತತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸಾಪೀಶ್ವರನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.47 ॥
ಯೋ ವೈ ದೇಹಭೃತಾಂ ದೇವಃ ಪುರುಷಃ ಪಠ್ಯತೇ ಪರಃ ।
ಆತ್ಮಾಽಸೌ ವರ್ತ್ತತೇ ನಿತ್ಯಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ನಿಯೋಗತಃ ॥ 6.48 ॥
ವಿಧೂಯ ಮೋಹಕಲಿಲಂ ಯಯಾ ಪಶ್ಯತಿ ತತ್ ಪದಂ ।
ಸಾಽಪಿ ಬುದ್ಧಿರ್ಮಹೇಶಸ್ಯ ನಿಯೋಗವಶವರ್ತ್ತಿನೀ ॥ 6.49 ॥
ಬಹುನಾಽತ್ರ ಕಿಮುಕ್ತೇನ ಮಮ ಶಕ್ತ್ಯಾತ್ಮಕಂ ಜಗತ್ ॥ ॥
ಮಯೈವ ಪ್ರೇರ್ಯತೇ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಮಯ್ಯೇವ ಪ್ರಲಯಂ ವ್ರಜೇತ್ ॥ 6.50 ॥
ಅಹಂ ಹಿ ಭಗವಾನೀಶಃ ಸ್ವಯಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸನಾತನಃ ।
ಪರಮಾತ್ಮಾರ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತೋ ಹ್ಯನ್ಯೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 6.51 ॥
ಇತ್ಯೇತತ್ ಪರಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಕಥಿತಂ ಮಯಾ ।
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಿಮುಚ್ಯತೇ ಜಂತುರ್ಜನ್ಮಸಂಸಾರಬಂಧನಾತ್ ॥ 6.52 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 6 ॥
ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಶೃಣುಧ್ವಮೃಷಯಃ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಭಾವಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ।
ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಪುರುಷೋ ಮುಕ್ತೋ ನ ಸಂಸಾರೇ ಪತೇತ್ ಪುನಃ ॥ 7.1 ॥
ಪರಾತ್ ಪರತರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಾಶ್ವತಂ ನಿಷ್ಕಲಂ ಪರಂ ।
ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ತದ್ಧಾಮ ಪರಮಂ ಮಮ ॥ 7.2 ॥
ಅಹಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿದಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸ್ವಯಂಭೂರ್ವಿಶ್ವತೋಮುಖಃ ।
ಮಾಯಾವಿನಾಮಹಂ ದೇವಃ ಪುರಾಣೋ ಹರಿರವ್ಯಯಃ ॥ 7.3 ॥
ಯೋಗಿನಾಮಸ್ಮ್ಯಹಂ ಶಂಭುಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ದೇವೀ ಗಿರೀಂದ್ರಜಾ ।
ಆದಿತ್ಯಾನಾಮಹಂ ವಿಷ್ಣುರ್ವಸೂನಾಮಸ್ಮಿ ಪಾವಕಃ ॥ 7.4 ॥
ರುದ್ರಾಣಾಂ ಶಂಕರಶ್ಚಾಹಂ ಗರುಡಃ ಪತತಾಮಹಂ ।
ಐರಾವತೋ ಗಜೇಂದ್ರಾಣಾಂ ರಾಮಃ ಶಸ್ತ್ರಪ್ರಭೃತಾಮಹಂ ॥ 7.5 ॥
ಋಷೀಣಾಂ ಚ ವಸಿಷ್ಠೋಽಹಂ ದೇವಾನಾಂ ಚ ಶತಕ್ರತುಃ ।
ಶಿಲ್ಪಿನಾಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾಽಹಂ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋಽಸ್ಮ್ಯಮರದ್ವಿಷಾಂ ॥ 7.6 ॥
ಮುನೀನಾಮಪ್ಯಹಂ ವ್ಯಾಸೋ ಗಣಾನಾಂ ಚ ವಿನಾಯಕಃ ।
ವೀರಾಣಾಂ ವೀರಭದ್ರೋಽಹಂ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಕಪಿಲೋ ಮುನಿಃ ॥ 7.7 ॥
ಪರ್ವತಾನಾಮಹಂ ಮೇರುರ್ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ಚ ಚಂದ್ರಮಾಃ ।
ವಜ್ರಂ ಪ್ರಹರಣಾನಾಂ ಚ ವ್ರತಾನಾಂ ಸತ್ಯಮಸ್ಮ್ಯಹಂ ॥ 7.8 ॥
ಅನಂತೋ ಭೋಗಿನಾಂ ದೇವಃ ಸೇನಾನೀನಾಂ ಚ ಪಾವಕಿಃ ।
ಆಶ್ರಮಾಣಾಂ ಚ ಗೃಹಸ್ಥೋಽಹಮೀಶ್ವರಾಣಾಂ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 7.9 ॥
ಮಹಾಕಲ್ಪಶ್ಚ ಕಲ್ಪಾನಾಂ ಯುಗಾನಾಂ ಕೃತಮಸ್ಮ್ಯಹಂ ।
ಕುಬೇರಃ ಸರ್ವಯಕ್ಷಾಣಾಂ ಗಣೇಶಾನಾಂ ಚ ವೀರುಕಃ ॥ 7.10 ॥
ಪ್ರಜಾಪತೀನಾಂ ದಕ್ಷೋಽಹಂ ನಿರೃತಿಃ ಸರ್ವರಕ್ಷಸಾಂ ।
ವಾಯುರ್ಬಲವತಾಮಸ್ಮಿ ದ್ವೀಪಾನಾಂ ಪುಷ್ಕರೋಽಸ್ಮ್ಯಹಂ ॥ 7.11 ॥
ಮೃಗೇಂದ್ರಾಣಾಂ ಚ ಸಿಂಹೋಽಹಂ ಯಂತ್ರಾಣಾಂ ಧನುರೇವ ಚ ।
ವೇದಾನಾಂ ಸಾಮವೇದೋಽಹಂ ಯಜುಷಾಂ ಶತರುದ್ರಿಯಂ ॥ 7.12 ॥
ಸಾವಿತ್ರೀ ಸರ್ವಜಪ್ಯಾನಾಂ ಗುಹ್ಯಾನಾಂ ಪ್ರಣವೋಽಸ್ಮ್ಯಹಂ ।
ಸೂಕ್ತಾನಾಂ ಪೌರುಷಂ ಸೂಕ್ತಂ ಜ್ಯೇಷ್ಠಸಾಮ ಚ ಸಾಮಸು ॥ 7.13 ॥
ಸರ್ವವೇದಾರ್ಥವಿದುಷಾಂ ಮನುಃ ಸ್ವಾಯಂಭುವೋಽಸ್ಮ್ಯಹಂ ।
ಬ್ರಹ್ಮಾವರ್ತ್ತಸ್ತು ದೇಶಾನಾಂ ಕ್ಷೇತ್ರಾಣಾಮವಿಮುಕ್ತಕಂ ॥ 7.14 ॥
ವಿದ್ಯಾನಾಮಾತ್ಮವಿದ್ಯಾಽಹಂ ಜ್ಞಾನಾನಾಮೈಶ್ವರಂ ಪರಂ ।
ಭೂತಾನಾಮಸ್ಮ್ಯಹಂ ವ್ಯೋಮ ಸತ್ತ್ವಾನಾಂ ಮೃತ್ಯುರೇವ ಚ ॥ 7.15 ॥
ಪಾಶಾನಾಮಸ್ಮ್ಯಹಂ ಮಾಯಾ ಕಾಲಃ ಕಲಯತಾಮಹಂ ।
ಗತೀನಾಂ ಮುಕ್ತಿರೇವಾಹಂ ಪರೇಷಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 7.16 ॥
ಯಚ್ಚಾನ್ಯದಪಿ ಲೋಕೇಽಸ್ಮಿನ್ ಸತ್ತ್ವಂ ತೇಜೋಬಲಾಧಿಕಂ ।
ತತ್ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಜಾನೀಧ್ವಂ ಮಮ ತೇಜೋವಿಜೃಂಭಿತಂ ॥ 7.17 ॥
ಆತ್ಮಾನಃ ಪಶವಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಸಾರವರ್ತ್ತಿನಃ ।
ತೇಷಾಂ ಪತಿರಹಂ ದೇವಃ ಸ್ಮೃತಃ ಪಶುಪತಿರ್ಬುಧೈಃ ॥ 7.18 ॥
ಮಾಯಾಪಾಶೇನ ಬಧ್ನಾಮಿ ಪಶೂನೇತಾನ್ ಸ್ವಲೀಲಯಾ ।
ಮಾಮೇವ ಮೋಚಕಂ ಪ್ರಾಹುಃ ಪಶೂನಾಂ ವೇದವಾದಿನಃ ॥ 7.19 ॥
ಮಾಯಾಪಾಶೇನ ಬದ್ಧಾನಾಂ ಮೋಚಕೋಽನ್ಯೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ ।
ಮಾಮೃತೇ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಭೂತಾಧಿಪತಿಮವ್ಯಯಂ ॥ 7.20 ॥
ಚತುರ್ವಿಶತಿತತ್ತ್ವಾನಿ ಮಾಯಾ ಕರ್ಮ ಗುಣಾ ಇತಿ ।
ಏತೇ ಪಾಶಾಃ ಪಶುಪತೇಃ ಕ್ಲೇಶಾಶ್ಚ ಪಶುಬಂಧನಾಃ ॥ 7.21 ॥
ಮನೋ ಬುದ್ಧಿರಹಂಕಾರಃ ಖಾನಿಲಾಗ್ನಿಜಲಾನಿ ಭೂಃ ।
ಏತಾಃ ಪ್ರಕೃತಯಸ್ತ್ವಷ್ಟೌ ವಿಕಾರಾಶ್ಚ ತಥಾಪರೇ ॥ 7.22 ॥
ಶ್ರೋತ್ರಂ ತ್ವಕ್ಚಕ್ಷುಷೀ ಜಿಹ್ವಾ ಘ್ರಾಣಂ ಚೈವ ತು ಪಂಚಮಂ ।
ಪಾಯೂಪಸ್ಥಂ ಕರೌ ಪಾದೌ ವಾಕ್ ಚೈವ ದಶಮೀ ಮತಾ ॥ 7.23 ॥
ಶಬ್ದಃ ಸ್ಪರ್ಶಶ್ಚ ರೂಪಂ ಚ ರಸೋ ಗಂಧಸ್ತಥೈವ ಚ ।
ತ್ರಯೋವಿಂಶತಿರೇತಾನಿ ತತ್ತ್ವಾನಿ ಪ್ರಾಕೃತಾನಿ ॥ 7.24 ॥
ಚತುರ್ವಿಂಶಕಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಧಾನಂ ಗುಣಲಕ್ಷಣಂ ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯನಿಧನಂ ಕಾರಣಂ ಜಗತಃ ಪರಂ ॥ 7.25 ॥
ಸತ್ತ್ವಂ ರಜಸ್ತಮಶ್ಚೇತಿ ಗುಣತ್ರಯಮುದಾಹೃತಂ ।
ಸಾಮ್ಯಾವಸ್ಥಿತಿಮೇತೇಷಾಮವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ವಿದುಃ ॥ 7.26 ॥
ಸತ್ತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಂ ತಮೋಽಜ್ಞಾನಂ ರಜೋ ಮಿಶ್ರಮುದಾಹೃತಂ ।
ಗುಣಾನಾಂ ಬುದ್ಧಿವೈಷಮ್ಯಾದ್ ವೈಷಮ್ಯಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ ॥ 7.27 ॥
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಾವಿತಿ ಪ್ರೋಕ್ತೌ ಪಾಶೌ ದ್ವೌ ಕರ್ಮಸಂಜ್ಞಿತೌ ।
ಮಯ್ಯರ್ಪಿತಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನಬಂಧಾಯ ವಿಮುಕ್ತಯೇ ॥ 7.28 ॥
ಅವಿದ್ಯಾಮಸ್ಮಿತಾಂ ರಾಗಂ ದ್ವೇಷಂ ಚಾಭಿನಿವೇಶಕಂ ।
ಕ್ಲೇಶಾಖ್ಯಾಂಸ್ತಾನ್ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಾಹ ಪಾಶಾನಾತ್ಮನಿಬಂಧನಾನ್ ॥ 7.29 ॥
ಏತೇಷಾಮೇವ ಪಾಶಾನಾಂ ಮಾಯಾ ಕಾರಣಮುಚ್ಯತೇ ।
ಮೂಲಪ್ರಕೃತಿರವ್ಯಕ್ತಾ ಸಾ ಶಕ್ತಿರ್ಮಯಿ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 7.30 ॥
ಸ ಏವ ಮೂಲಪ್ರಕೃತಿಃ ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷೋಽಪಿ ಚ ।
ವಿಕಾರಾ ಮಹದಾದೀನಿ ದೇವದೇವಃ ಸನಾತನಃ ॥ 7.31 ॥
ಸ ಏವ ಬಂಧಃ ಸ ಚ ಬಂಧಕರ್ತ್ತಾಸ ಏವ ಪಾಶಃ ಪಶುಭೃತ್ಸ ಏವ ।
ಸ ವೇದ ಸರ್ವಂ ನ ಚ ತಸ್ಯ ವೇತ್ತಾತಮಾಹುರಾದ್ಯಂ ಪುರುಷಂ ಪುರಾಣಂ ॥ 7.32 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಸಪ್ತಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 7 ॥
ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಅನ್ಯದ್ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಪುಂಗವಾಃ ।
ಯೇನಾಸೌ ತರತೇ ಜಂತುರ್ಘೋರಂ ಸಂಸಾರಸಾಗರಂ ॥ 8.1 ॥
ಅಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಮಯಃ ಶಾಂತಃ ಶಾಶ್ವತೋ ನಿರ್ಮಲೋಽವ್ಯಯಃ ।
ಏಕಾಕೀ ಭಗವಾನುಕ್ತಃ ಕೇವಲಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 8.2 ॥
ಮಮ ಯೋನಿರ್ಮಹದ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ರ ಗರ್ಭಂ ದಧಾಮ್ಯಹಂ ।
ಮೂಲ ಮಾಯಾಭಿಧಾನಂ ತಂ ತತೋ ಜಾತಮಿದಂ ಜಗತ್ ॥ 8.3 ॥
ಪ್ರಧಾನಂ ಪುರುಷೋ ಹ್ಯತ್ಮಾ ಮಹಾನ್ ಭೂತಾದಿರೇವ ಚ ।
ತನ್ಮಾತ್ರಾಣಿ ಮಹಾಭೂತಾನೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಚ ಜಜ್ಞಿರೇ ॥ 8.4 ॥
ತತೋಽಣ್ಡಮಭವದ್ಧೈಮಂ ಸೂರ್ಯಕೋಟಿಸಮಪ್ರಭಂ ।
ತಸ್ಮಿನ್ ಜಜ್ಞೇ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಚ್ಛಕ್ತ್ಯಾ ಚೋಪಬೃಂಹಿತಃ ॥ 8.5 ॥
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಬಹವೋ ಜೀವಾ ಮನ್ಮಯಾಃ ಸರ್ವ ಏವ ತೇ ।
ನ ಮಾಂ ಪಶ್ಯಂತಿ ಪಿತರಂ ಮಾಯಯಾ ಮಮ ಮೋಹಿತಾಃ ॥ 8.6 ॥
ಯಾಸು ಯೋನಿಷು ಸರ್ವಾಸು ಸಂಭವಂತಿ ಹಿ ಮೂರ್ತ್ತಯಃ ।
ತಾಸಾಂ ಮಾಯಾ ಪರಾ ಯೋನಿರ್ಮಾಮೇವ ಪಿತರಂ ವಿದುಃ ॥ 8.7 ॥
ಯೋ ಮಾಮೇವಂ ವಿಜಾನಾತಿ ಬೀಜಿನಂ ಪಿತರಂ ಪ್ರಭುಂ ।
ಸ ಧೀರಃ ಸರ್ವಲೋಕೇಷು ನ ಮೋಹಮಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 8.8 ॥
ಈಶಾನಃ ಸರ್ವವಿದ್ಯಾನಾಂ ಭೂತಾನಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ಓಂಕಾರಮೂರ್ತಿರ್ಭಗವಾನಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ॥ 8.9 ॥
ಸಮಂ ಸರ್ವೇಷು ಭೂತೇಷು ತಿಷ್ಠಂತಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ವಿನಶ್ಯತ್ಸ್ವವಿನಶ್ಯಂತಂ ಯಃ ಪಶ್ಯತಿ ಸ ಪಶ್ಯತಿ ॥ 8.10 ॥
ಸಮಂ ಪಶ್ಯನ್ ಹಿ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮವಸ್ಥಿತಮೀಶ್ವರಂ ।
ನ ಹಿನಸ್ತ್ಯಾತ್ಮನಾತ್ಮಾನಂ ತತೋ ಯಾತಿ ಪರಾಂಗತಿಂ ॥ 8.11 ॥
ವಿದಿತ್ವಾ ಸಪ್ತ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣಿ ಷಡಂಗಂ ಚ ಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ಪ್ರಧಾನವಿನಿಯೋಗಜ್ಞಃ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಧಿಗಚ್ಛತಿ ॥ 8.12 ॥
ಸರ್ವಜ್ಞತಾ ತೃಪ್ತಿರನಾದಿಬೋಧಃ ಸ್ವತಂದತಾ ನಿತ್ಯಮಲುಪ್ತಶಕ್ತಿಃ ।
ಅನಂತಶಕ್ತಿಶ್ಚ ವಿಭೋರ್ವಿದಿತ್ವಾ ಷಡಾಹುರಂಗಾನಿ ಮಹೇಶ್ವರಸ್ಯ ॥ 8.13 ॥
ತನ್ಮಾತ್ರಾಣಿ ಮನ ಆತ್ಮಾ ಚ ತಾನಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣ್ಯಾಹುಃ ಸಪ್ತತತ್ತ್ವಾತ್ಮಕಾನಿ ।
ಯಾ ಸಾ ಹೇತುಃ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಸಾ ಪ್ರಧಾನಂಬಂಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವಿನಿಯೋಗೋಽಪಿ ತೇನ ॥ 8.14 ॥
ಯಾ ಸಾ ಶಕ್ತಿಃ ಪ್ರಕೃತೌ ಲೀನರೂಪಾವೇದೇಷೂಕ್ತಾ ಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಯೋನಿಃ ।
ತಸ್ಯಾ ಏಕಃ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ಪುರಸ್ತಾ-ನ್ಮಹೇಶ್ವರಃ ಪುರುಷಃ ಸತ್ಯರೂಪಃ ॥ 8.15 ॥
ಬ್ರಹಾಮಾ ಯೋಗೀ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಮಹೀಯಾನ್ ವ್ಯೋಮವ್ಯಾಪೀ ವೇದವೇದ್ಯಃ ಪುರಾಣಃ ।
ಏಕೋ ರುದ್ರೋ ಮೃತ್ಯುಮವ್ಯಕ್ತಮೇಕಂಬೀಜಂ ವಿಶ್ವಂ ದೇವ ಏಕಃ ಸ ಏವ ॥ 8.16 ॥
ತಮೇವೈಕಂ ಪ್ರಾಹುರನ್ಯೇಽಪ್ಯನೇಕಂ ತ್ವೇಕಾತ್ಮಾನಂ ಕೇಚಿದನ್ಯಂತಮಾಹುಃ ।
ಅಣೋರಣೀಯಾನ್ ಮಹತೋ ಮಹೀಯಾನ್ ಮಹಾದೇವಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ವೇದವಿದ್ಭಿಃ ॥ 8.17 ॥
ಏವಂ ಹಿ ಯೋ ವೇದ ಗುಹಾಶಯಂ ಪರಂ ಪ್ರಭುಂ ಪುರಾಣಂ ಪುರುಷಂ ವಿಶ್ವರೂಪಂ ।
ಹಿರಣ್ಮಯಂ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ಪರಾಂ ಗತಿಂಸಬುದ್ಧಿಮಾನ್ ಬುದ್ಧಿಮತೀತ್ಯ ತಿಷ್ಠತಿ ॥ 8.18 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪಾರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 8 ॥
ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಋಷಯ ಊಚುಃ ।
ನಿಷ್ಕಲೋ ನಿರ್ಮಲೋ ನಿತ್ಯೋ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ।
ತನ್ನೋ ವದ ಮಹಾದೇವ ವಿಶ್ವರೂಪಃ ಕಥಂ ಭವಾನ್ ॥ 9.1 ॥
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ನಾಹಂ ವಿಶ್ವೋ ನ ವಿಶ್ವಂ ಚ ಮಾಮೃತೇ ವಿದ್ಯತೇ ದ್ವಿಜಾಃ ।
ಮಾಯಾನಿಮಿತ್ತಮತ್ರಾಸ್ತಿ ಸಾ ಚಾತ್ಮನಿ ಮಯಾ ಶ್ರಿತಾ ॥ 9.2 ॥
ಅನಾದಿನಿಧನಾ ಶಕ್ತಿರ್ಮಾಯಾಽವ್ಯಕ್ತಸಮಾಶ್ರಯಾ ।
ತನ್ನಿಮಿತ್ತಃ ಪ್ರಪಂಚೋಽಯಮವ್ಯಕ್ತಾದಭವತ್ ಖಲು ॥ 9.3 ॥
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾರಣಂ ಪ್ರಾಹುರಾನಂದಂ ಜ್ಯೋತಿರಕ್ಷರಂ ।
ಅಹಮೇವ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತೋ ಹ್ಯನ್ಯನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ ॥ 9.4 ॥
ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ವಿಶ್ವರೂಪತ್ವಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿಭಿಃ ।
ಏಕತ್ವೇ ಚ ಪೃಥಕ್ತ್ವಂ ಚ ಪ್ರೋಕ್ತಮೇತನ್ನಿದರ್ಶನಂ ॥ 9.5 ॥
ಅಹಂ ತತ್ ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸನಾತನಃ ।
ಅಕಾರಣಂ ದ್ವಿಜಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ನ ದೋಷೋ ಹ್ಯಾತ್ಮನಸ್ತಥಾ ॥ 9.6 ॥
ಅನಂತಾ ಶಕ್ತಯೋಽವ್ಯಕ್ತಾ ಮಾಯಯಾ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ಧ್ರುವಾಃ ।
ತಸ್ಮಿನ್ ದಿವಿ ಸ್ಥಿತಂ ನಿತ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ಭಾತಿ ಕೇವಲಂ ॥ 9.7 ॥
ಯಾಭಿಸ್ತಲ್ಲಕ್ಷ್ಯತೇ ಭಿನ್ನಂ ಬ್ರಗ್ಮಾವ್ಯಕ್ತಂ ಸನಾತನಂ ।
ಏಕಯಾ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಮನಾದಿನಿಧನಂ ಧ್ರುವಂ ॥ 9.8 ॥
ಪುಂಸೋಽನ್ಯಾಭೂದ್ಯಥಾ ಭೂತಿರನ್ಯಯಾ ನ ತಿರೋಹಿತಂ ।
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಂ ತಿಷ್ಠಂತಂ ಚೇಷ್ಟತೇಽವಿದ್ಯಯಾ ಕಿಲ ॥ 9.9 ॥
ತದೇತತ್ ಪರಮಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಭಾಮಂಡಲಮಂಡಿತಂ ।
ತದಕ್ಷರಂ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿಸ್ತದ್ ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಂ ॥ 9.10 ॥
ತತ್ರ ಸರ್ವಮಿದಂ ಪ್ರೋತಮೋತಂ ಚೈವಾಖಿಲಂ ಜಗತ್ ।
ತದೇವ ಚ ಜಗತ್ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ತದ್ ವಿಜ್ಞಾಯ ವಿಮುಚ್ಯತೇ ॥ 9.11 ॥
ಯತೋ ವಾಚೋ ನಿವರ್ತ್ತಂತೇ ಅಪ್ರಾಪ್ಯ ಮನಸಾ ಸಹ ।
ಆನಂದಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಿದ್ವಾನ್ ವಿಭೇತಿ ನ ಕುತಶ್ಚನ ॥ 9.12 ॥
ವೇದಾಹಮೇತಂ ಪುರುಷಂ ಮಹಾಂತ-
ಮಾದಿತ್ಯವರ್ಣಂ ತಮಸಃ ಪರಸ್ತಾತ್ ।
ತದ್ ವಿಜ್ಞಾಯ ಪರಿಮುಚ್ಯೇತ ವಿದ್ವಾನ್
ನಿತ್ಯಾನಂದೀ ಭವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಃ ॥ 9.13 ॥
ಯಸ್ಮಾತ್ ಪರಂ ನಾಪರಮಸ್ತಿ ಕಿಂಚಿತ್
ಯಜ್ಜ್ಯೋತಿಷಾಂ ಜ್ಯೋತಿರೇಕಂ ದಿವಿಸ್ಥಂ ।
ತದೇವಾತ್ಮಾನಂ ಮನ್ಯಮಾನೋಽಥ ವಿದ್ವಾ-
ನಾತ್ಮನಂದೀ ಭವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತಃ ॥ 9.14 ॥
ತದಪ್ಯಯಂ ಕಲಿಲಂ ಗೂಢದೇಹಂ
ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದಮಮೃತಂ ವಿಶ್ವಧಾಮಾ ।
ವದಂತ್ಯೇವಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾ
ಯತ್ರ ಗತ್ವಾ ನ ನಿವರ್ತ್ತೇತ ಭೂಯಃ ॥ 9.15 ॥
ಹಿರಣ್ಮಯೇ ಪರಮಾಕಾಶತತ್ತ್ವೇ
ಯದರ್ಚಿಷಿ ಪ್ರವಿಭಾತೀವ ತೇಜಃ ।
ತದ್ವಿಜ್ಞಾನೇ ಪರಿಪಶ್ಯಂತಿ ಧೀರಾ
ವಿಭ್ರಾಜಮಾನಂ ವಿಮಲಂ ವ್ಯೋಮ ಧಾಮ ॥ 9.16 ॥
ತತಃ ಪರಂ ಪರಿಪಶ್ಯಂತಿ ಧೀರಾ
ಆತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮಾನಮನುಭೂಯ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ।
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭುಃ ಪರಮೇಷ್ಠೀ ಮಹೀಯಾನ್
ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದೀ ಭಗವಾನೀಶ ಏಷಃ ॥ 9.17 ॥
ಏಕೋ ದೇವಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಗೂಢಃ
ಸರ್ವವ್ಯಾಪೀ ಸರ್ವಭೂತಾಂತರಾತ್ಮಾ ।
ತಮೇವೈಕಂ ಯೇಽನುಪಶ್ಯಂತಿ ಧೀರಾ-
ಸ್ತೇಷಾಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಶ್ವತೀನೇತರೇಷಾಂ ॥ 9.18 ॥
ಸರ್ವಾಯನಶಿರೋಗ್ರೀವಃ ಸರ್ವಭೂತಗುಹಾಶಯಃ ।
ಸರ್ವವ್ಯಾಪೀ ಚ ಭಗವಾನ್ ನ ತಸ್ಮಾದನ್ಯದಿಷ್ಯತೇ ॥ 9.19 ॥
ಇತ್ಯೇತದೈಶ್ವರಂ ಜ್ಞಾನಮುಕ್ತಂ ವೋ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ ।
ಗೋಪನೀಯಂ ವಿಶೇಷೇಣ ಯೋಗಿನಾಮಪಿ ದುರ್ಲಭಂ ॥ 9.20 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪಾರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ನವಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 9 ॥
ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಅಲಿಂಗಮೇಕಮವ್ಯಕ್ತಂ ಲಿಂಗಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ ।
ಸ್ವಯಂಜ್ಯೋತಿಃ ಪರಂ ತತ್ತ್ವಂ ಪರೇ ವ್ಯೋಮ್ನಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ॥ 10.1 ॥
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಕಾರಣಂ ಯತ್ತದಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ಪದಂ ।
ನಿರ್ಗುಣಂ ಶುದ್ಧವಿಜ್ಞಾನಂ ತದ್ ವೈ ಪಶ್ಯಂತಿ ಸೂರಯಃ ॥ 10.2 ॥
ತನ್ನಿಷ್ಠಾಃ ಶಾಂತಸಂಕಲ್ಪಾ ನಿತ್ಯಂ ತದ್ಭಾವಭಾವಿತಾಃ ।
ಪಶ್ಯಂತಿ ತತ್ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಯತ್ತಲ್ಲಿಂಗಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ ॥ 10.3 ॥
ಅನ್ಯಥಾ ನಹಿ ಮಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಶಕ್ಯಂ ವೈ ಮುನಿಪುಂಗವಾಃ ।
ನಹಿ ತದ್ ವಿದ್ಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಯತಸ್ತಜ್ಜ್ಞಾಯತೇ ಪರಂ ॥ 10.4 ॥
ಏತತ್ತತ್ಪರಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ಕೇವಲಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ ।
ಅಜ್ಞಾನಮಿತರತ್ ಸರ್ವಂ ಯಸ್ಮಾನ್ಮಾಯಾಮಯಂ ಜಗತ್ ॥ 10.5 ॥
ಯಜ್ಜ್ಞಾನಂ ನಿರ್ಮಲಂ ಶುದ್ಧಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ಯದವ್ಯಯಂ ।
ಮಮಾತ್ಮಾಽಸೌ ತದೇವೇಮಿತಿ ಪ್ರಾಹುರ್ವಿಪಶ್ಚಿತಃ ॥ 10.6 ॥
ಯೇಽಪ್ಯನೇಕಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ತೇಽಪಿ ಪಶ್ಯಂತಿ ತತ್ಪರಂ ।
ಆಶ್ರಿತಾಃ ಪರಮಾಂ ನಿಷ್ಠಾಂ ಬುದ್ಧ್ವೈಕಂ ತತ್ತ್ವಮವ್ಯಯಂ ॥ 10.7 ॥
ಯೇ ಪುನಃ ಪರಮಂ ತತ್ತ್ವಮೇಕಂ ವಾನೇಕಮೀಶ್ವರಂ ।
ಭಕ್ತ್ಯಾ ಮಾಂ ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಾಸ್ತೇ ತದಾತ್ಮಕಾಃ ॥ 10.8 ॥
ಸಾಕ್ಷಾದೇವ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ಸತ್ಯರೂಪಮಿತಿ ಸ್ಥಿತಿಃ ॥ 10.9 ॥
ಭಜಂತೇ ಪರಮಾನಂದಂ ಸರ್ವಗಂ ಜಗದಾತ್ಮಕಂ ।
ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯವಸ್ಥಿತಾಃ ಶಾಂತಾಃ ಪರಽವ್ಯಕ್ತೇ ಪರಸ್ಯ ತು ॥ 10.10 ॥
ಏಷಾ ವಿಮುಕ್ತಿಃ ಪರಮಾ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಮುತ್ತಮಂ ।
ನಿರ್ವಾಣಂ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಚೈಕ್ಯಂ ಕೈವಲ್ಯಂ ಕವಯೋ ವಿದುಃ ॥ 10.11 ॥
ತಸ್ಮಾದನಾದಿಮಧ್ಯಾಂತಂ ವಸ್ತ್ವೇಕಂ ಪರಮಂ ಶಿವಂ ।
ಸ ಈಶ್ವರೋ ಮಹಾದೇವಸ್ತಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ॥ 10.12 ॥
ನ ತತ್ರ ಸೂರ್ಯಃ ಪ್ರವಿಭಾತೀಹ ಚಂದ್ರೋ
ನಕ್ಷತ್ರಾಣಾಂ ಗಣೋ ನೋತ ವಿದ್ಯುತ್ ।
ತದ್ಭಾಸಿತಂ ಹ್ಯಖಿಲಂ ಭಾತಿ ವಿಶ್ವಂ
ಅತೀವಭಾಸಮಮಲಂ ತದ್ವಿಭಾತಿ ॥ 10.13 ॥
ವಿಶ್ವೋದಿತಂ ನಿಷ್ಕಲಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ
ಶುದ್ಧಂ ಬೃಹಂತಂ ಪರಮಂ ಯದ್ವಿಭಾತಿ ।
ಅತ್ರಾಂತರೇ ಬ್ರಹ್ಮವಿದೋಽಥ ನಿತ್ಯಂ
ಪಶ್ಯಂತಿ ತತ್ತ್ವಮಚಲಂ ಯತ್ ಸ ಈಶಃ ॥ 10.14 ॥
ನಿತ್ಯಾನಂದಮಮೃತಂ ಸತ್ಯರೂಪಂ
ಶುದ್ಧಂ ವದಂತಿ ಪುರುಷಂ ಸರ್ವವೇದಾಃ ।
ತಮೋಮಿತಿ ಪ್ರಣವೇನೇಶಿತಾರಂ
ಧಾಯಾಯಂತಿ ವೇದಾರ್ಥವಿನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಾಃ ॥ 10.15 ॥
ನ ಭೂಮಿರಾಪೋ ನ ಮನೋ ನ ವಹ್ನಿಃ
ಪ್ರಾಣೋಽನಿಲೋ ಗಗನಂ ನೋತ ಬುದ್ಧಿಃ ।
ನ ಚೇತನೋಽನ್ಯತ್ ಪರಮಾಕಾಶಮಧ್ಯೇ
ವಿಭಾತಿ ದೇವಃ ಶಿವ ಏವ ಕೇವಲಃ ॥ 10.16 ॥
ಇತ್ಯೇತದುಕ್ತಂ ಪರಮಂ ರಹಸ್ಯಂ
ಜ್ಞಾನಾಮೃತಂ ಸರ್ವವೇದೇಷು ಗೂಢಂ ।
ಜಾನಾತಿ ಯೋಗೀ ವಿಜನೇಽಥ ದೇಶೇ
ಯುಂಜೀತ ಯೋಗಂ ಪ್ರಯತೋ ಹ್ಯಜಸ್ತ್ರಂ ॥ 10.17 ॥
ಇತೀ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ದಶಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 10 ॥
ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಈಶ್ವರ ಉವಾಚ ।
ಅತಃ ಪರಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯೋಗಂ ಪರಮದುರ್ಲಭಂ ।
ಯೇನಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಭಾನುಮಂತಮಿವೇಶ್ವರಂ ॥ 11.1 ॥
ಯೋಗಾಗ್ನಿರ್ದಹತಿ ಕ್ಷಿಪ್ರಮಶೇಷಂ ಪಾಪಪಂಜರಂ ।
ಪ್ರಸನ್ನಂ ಜಾಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಸಾಕ್ಷಾನ್ನಿರ್ವಾಣಸಿದ್ಧಿದಂ ॥ 11.2 ॥
ಯೋಗಾತ್ಸಂಜಾಯತೇ ಜ್ಞಾನಂ ಜ್ಞಾನಾದ್ ಯೋಗಃ ಪ್ರವರ್ತ್ತತೇ ।
ಯೋಗಜ್ಞಾನಾಭಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಸೀದತಿ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ 11.3 ॥
ಏಕಕಾಲಂ ದ್ವಿಕಾಲಂ ವಾ ತ್ರಿಕಾಲಂ ನಿತ್ಯಮೇವ ವಾ ।
ಯೇ ಯುಂಜಂತಿ ಮಹಾಯೋಗಂ ತೇ ವಿಜ್ಞೇಯಾ ಮಹೇಶ್ವರಾಃ ॥ 11.4 ॥
ಯೋಗಸ್ತು ದ್ವಿವಿಧೋ ಜ್ಞೇಯೋ ಹ್ಯಭಾವಃ ಪ್ರಥಮೋ ಮತಃ ।
ಅಪರಸ್ತು ಮಹಾಯೋಗಃ ಸರ್ವಯೋಗೋತ್ತಮೋತ್ತಮಃ ॥ 11.5 ॥
ಶೂನ್ಯಂ ಸರ್ವನಿರಾಭಾಸಂ ಸ್ವರೂಪಂ ಯತ್ರ ಚಿಂತ್ಯತೇ ।
ಅಭಾವಯೋಗಃ ಸ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ಯೇನಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಪಶ್ಯತಿ ॥ 11.6 ॥
ಯತ್ರ ಪಶ್ಯತಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ನಿರಂಜನಂ ।
ಮಯೈಕ್ಯಂ ಸ ಮಹಾಯೋಗೋ ಭಾಷಿತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಃ ॥ 11.7 ॥
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ಯೋಗಿನಾಂ ಯೋಗಾಃ ಶ್ರೂಯಂತೇ ಗ್ರಂಥವಿಸ್ತರೇ ।
ಸರ್ವೇ ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಯೋಗಸ್ಯ ಕಲಾಂ ನಾರ್ಹಂತಿ ಷೋಡಶೀಂ ॥ 11.8 ॥
ಯತ್ರ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ವಿಮುಕ್ತಾ ವಿಶ್ವಮೀಶ್ವರಂ ।
ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಯೋಗಾನಾಂ ಸ ಯೋಗಃ ಪರಮೋ ಮತಃ ॥ 11.9 ॥
ಸಹಸ್ರಶೋಽಥ ಶತಶೋ ಯೇ ಚೇಶ್ವರಬಹಿಷ್ಕೃತಾಃ ।
ನ ತೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ಮಾಮೇಕಂ ಯೋಗಿನೋ ಯತಮಾನಸಾಃ ॥ 11.10 ॥
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಸ್ತಥಾ ಧ್ಯಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರೋಽಥ ಧಾರಣಾ ।
ಸಮಾಧಿಶ್ಚ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠಾ ಯಮೋ ನಿಯಮ ಆಸನಂ ॥ 11.11 ॥
ಮಯ್ಯೇಕಚಿತ್ತತಾಯೋಗೋ ವೃತ್ತ್ಯಂತರನಿರೋಧತಃ ।
ತತ್ಸಾಧನಾನಿ ಚಾನ್ಯಾನಿ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಕಥಿತಾನಿ ತು ॥ 11.12 ॥
ಅಹಿಂಸಾ ಸತ್ಯಮಸ್ತೇಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಾಪರಿಗ್ರಹೌ ।
ಯಮಾಃ ಸಂಕ್ಷೇಪತಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಶ್ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿಪ್ರದಾ ನೃಣಾಂ ॥ 11.13 ॥
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸರ್ವದಾ ।
ಅಕ್ಲೇಶಜನನಂ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ತ್ವಹಿಂಸಾ ಪರಮರ್ಷಿಭಿಃ ॥ 11.14 ॥
ಅಹಿಂಸಾಯಾಃ ಪರೋ ಧರ್ಮೋ ನಾಸ್ತ್ಯಹಿಂಸಾ ಪರಂ ಸುಖಂ ।
ವಿಧಿನಾ ಯಾ ಭವೇದ್ಧಿಂಸಾ ತ್ವಹಿಂಸೈವ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ತಿತಾ ॥ 11.15 ॥
ಸತ್ಯೇನ ಸರ್ವಮಾಪ್ನೋತಿ ಸತ್ಯೇ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ।
ಯಥಾರ್ಥಕಥನಾಚಾರಃ ಸತ್ಯಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ದ್ವಿಜಾತಿಭಿಃ ॥ 11.16 ॥
ಪರದ್ರವ್ಯಾಪಹರಣಂ ಚೌರ್ಯಾದಽಥ ಬಲೇನ ವಾ ।
ಸ್ತೇಯಂ ತಸ್ಯಾನಾಚರಣಾದಸ್ತೇಯಂ ಧರ್ಮಸಾಧನಂ ॥ 11.17 ॥
ಕರ್ಮಣಾ ಮನಸಾ ವಾಚಾ ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾ ।
ಸರ್ವತ್ರ ಮೈಥುನತ್ಯಾಗಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತೇ ॥ 11.18 ॥
ದ್ರವ್ಯಾಣಾಮಪ್ಯನಾದಾನಮಾಪದ್ಯಪಿ ತಥೇಚ್ಛಯಾ ।
ಅಪರಿಗ್ರಹಂ ಇತ್ಯಾಹುಸ್ತಂ ಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪಾಲಯೇತ್ ॥ 11.19 ॥
ತಪಃ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸಂತೋಷೌ ಶೌಚಮೀಶ್ವರಪೂಜನಂ ।
ಸಮಾಸಾನ್ನಿಯಮಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿಪ್ರದಾಯಿನಃ ॥ 11.20 ॥
ಉಪವಾಸಪರಾಕಾದಿಕೃಚ್ಛ್ರಚಾಂದ್ರಾಯಣಾದಿಭಿಃ ।
ಶರೀರಶೋಷಣಂ ಪ್ರಾಹುಸ್ತಾಪಸಾಸ್ತಪ ಉತ್ತಮಂ ॥ 11.21 ॥
ವೇದಾಂತಶತರುದ್ರೀಯಪ್ರಣವಾದಿಜಪಂ ಬುಧಾಃ ।
ಸತ್ತ್ವಸಿದ್ಧಿಕರಂ ಪುಂಸಾಂ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಂ ಪರಿಚಕ್ಷತೇ ॥ 11.22 ॥
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ಯ ತ್ರಯೋ ಭೇದಾ ವಾಚಿಕೋಪಾಂಶುಮಾನಸಾಃ ।
ಉತ್ತರೋತ್ತರವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಂ ಪ್ರಾಹುರ್ವೇದಾರ್ಥವೇದಿನಃ ॥ 11.23 ॥
ಯಃ ಶಬ್ದಬೋಧಜನನಃ ಪರೇಷಾಂ ಶೃಣ್ವತಾಂ ಸ್ಫುಟಂ ।
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯೋ ವಾಚಿಕಃ ಪ್ರೋಕ್ತ ಉಪಾಂಶೋರಥ ಲಕ್ಷಣಂ ॥ 11.24 ॥
ಓಷ್ಠಯೋಃ ಸ್ಪಂದಮಾತ್ರೇಣ ಪರಸ್ಯಾಶಬ್ದಬೋಧಕಂ ।
ಉಪಾಂಶುರೇಷ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ಸಾಹಸ್ರವಾಚಿಕೋಜಪಃ ॥ 11.25 ॥
ಯತ್ಪದಾಕ್ಷರಸಂಗತ್ಯಾ ಪರಿಸ್ಪಂದನವರ್ಜಿತಂ ।
ಚಿಂತನಂ ಸರ್ವಶಬ್ದಾನಾಂ ಮಾನಸಂ ತಂ ಜಪಂ ವಿದುಃ ॥ 11.26 ॥
ಯದೃಚ್ಛಾಲಾಭತೋ ನಿತ್ಯಮಲಂ ಪುಂಸೋ ಭವೇದಿತಿ ।
ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯಮೃಷಯಃ ಪ್ರಾಹುಃ ಸಂತೋಷಂ ಸುಖಲಕ್ಷಣಂ ॥ 11.27 ॥
ಬಾಹ್ಯಮಾಭ್ಯಂತರಂ ಶೌಚಂ ದ್ವಿಧಾ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ।
ಮೃಜ್ಜಲಾಭ್ಯಾಂ ಸ್ಮೃತಂ ಬಾಹ್ಯಂ ಮನಃ ಶುದ್ಧಿರಥಾಂತರಂ ॥ 11.28 ॥
ಸ್ತುತಿಸ್ಮರಣಪೂಜಾಭಿರ್ವಾಙ್ಮನಃ ಕಾಯಕರ್ಮಭಿಃ ।
ಸುನಿಶ್ಚಲಾ ಶಿವೇ ಭಕ್ತಿರೇತದೀಶ್ವರಪೂಜನಂ ॥ 11.29 ॥
ಯಮಾಶ್ಚ ನಿಯಮಾಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾಃ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಂ ನಿಬೋಧತ ।
ಪ್ರಾಣಃ ಸ್ವದೇಹಜೋ ವಾಯುರಾಯಾಮಸ್ತನ್ನಿರೋಧನಂ ॥ 11.30 ॥
ಉತ್ತಮಾಧಮಮಧ್ಯತ್ವಾತ್ ತ್ರಿಧಾಽಯಂ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಃ ।
ಯ ಏವ ದ್ವಿವಿಧಃ ಪ್ರೋಕ್ತಃ ಸಗರ್ಭೋಽಗರ್ಭ ಏವ ಚ ॥ 11.31 ॥
ಮಾತ್ರಾದ್ವಾದಶಕೋ ಮಂದಶ್ಚತುರ್ವಿಶತಿಮಾತ್ರಕಃ ।
ಮಧ್ಯಮಃ ಪ್ರಾಣಸಂರೋಧಃ ಷಟ್ತ್ರಿಂಶಾನ್ಮಾತ್ರಿಕೋತ್ತಮಃ ॥ 11.32 ॥
ಯಃ ಸ್ವೇದಕಂಪನೋಚ್ಛ್ವಾಸಜನಕಸ್ತು ಯಥಾಕ್ರಮಂ ।
ಮಂದಮಧ್ಯಮಮುಖ್ಯಾನಾಮಾನಂದಾದುತ್ತಮೋತ್ತಮಃ ॥ 11.33 ॥
ಸಗರ್ಭಮಾಹುಃ ಸಜಪಮಗರ್ಭಂ ವಿಜಪಂ ಬುಧಾಃ ।
ಏತದ್ ವೈ ಯೋಗಿನಾಮುಕ್ತಂ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಂ ॥ 11.34 ॥
ಸವ್ಯಾಹೃತಿಂ ಸಪ್ರಣವಾಂ ಗಾಯತ್ರೀಂ ಶಿರಸಾ ಸಹ ।
ತ್ರಿರ್ಜಪೇದಾಯತಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಃ ಸ ಉಚ್ಯತೇ ॥ 11.35 ॥
ರೇಚಕಃ ಪೂರಕಶ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮೋಽಥ ಕುಂಭಕಃ ।
ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರೇಷು ಯೋಗಿಭಿರ್ಯತಮಾನಸೈಃ ॥ 11.36 ॥
ರೇಚಕೋ ಬಾಹ್ಯನಿಶ್ವಾಸಃ ಪೂರಕಸ್ತನ್ನಿರೋಧನಃ ।
ಸಾಮ್ಯೇನ ಸಂಸ್ಥಿತಿರ್ಯಾ ಸಾ ಕುಂಭಕಃ ಪರಿಗೀಯತೇ ॥ 11.37 ॥
ಇಂದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಚರತಾಂ ವಿಷಯೇಷು ಸ್ವಬಾವತಃ ।
ನಿಗ್ರಹಃ ಪ್ರೋಚ್ಯತೇ ಸದ್ಭಿಃ ಪ್ರತ್ಯಾಹಾರಸ್ತು ಸತ್ತಮಾಃ ॥ 11.38 ॥
ಹೃತ್ಪುಂಡರೀಕೇ ನಾಭ್ಯಾಂ ವಾ ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಪರ್ವಸುಸ್ತಕೇ ।
ಏವಮಾದಿಷು ದೇಶೇಷು ಧಾರಣಾ ಚಿತ್ತಬಂಧನಂ ॥ 11.39 ॥
ದೇಶಾವಸ್ಥಿತಿಮಾಲಂಬ್ಯ ಬುದ್ಧೇರ್ಯಾ ವೃತ್ತಿಸಂತತಿಃ ।
ವೃತ್ತ್ಯಂತರೈರಸೃಷ್ಟಾ ಯಾ ತದ್ಧ್ಯಾನಂ ಸೂರಯೋ ವಿದುಃ ॥ 11.40 ॥
ಏಕಾಕಾರಃ ಸಮಾಧಿಃ ಸ್ಯಾದ್ ದೇಶಾಲಂಬನವರ್ಜಿತಃ ।
ಪ್ರತ್ಯಯೋ ಹ್ಯರ್ಥಮಾತ್ರೇಣ ಯೋಗಸಾಧನಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.41 ॥
ಧಾರಣಾ ದ್ವಾದಶಾಯಾಮಾ ಧ್ಯಾನಂ ದ್ವಾದಶಧಾರಣಾಃ ।
ಧ್ಯಾನಂ ದ್ವಾದಶಕಂ ಯಾವತ್ ಸಮಾಧಿರಭಿಧೀಯತೇ ॥ 11.42 ॥
ಆಸನಂ ಸ್ವಸ್ತಿಕಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಪದ್ಮಮರ್ದ್ಧಾಸನಂ ತಥಾ ।
ಸಾಧನಾನಾಂ ಚ ಸರ್ವೇಷಾಮೇತತ್ಸಾಧನಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.43 ॥
ಊರ್ವೋರುಪರಿ ವಿಪ್ರೇಂದ್ರಾಃ ಕೃತ್ವಾ ಪಾದತಲೇ ಉಭೇ ।
ಸಮಾಸೀನಾತ್ಮನಃ ಪದ್ಮಮೇತದಾಸನಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.44 ॥
ಏಕಂ ಪಾದಮಥೈಕಸ್ಮಿನ್ ವಿಷ್ಟಭ್ಯೋರಸಿ ಸತ್ತಮಾಃ ।
ಆಸೀನಾರ್ದ್ಧಾಸನಮಿದಂ ಯೋಗಸಾಧನಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.45 ॥
ಉಭೇ ಕೃತ್ವಾ ಪಾದತಲೇ ಜಾನೂರ್ವೋರಂತರೇಣ ಹಿ ।
ಸಮಾಸೀತಾತ್ಮನಃ ಪ್ರೋಕ್ತಮಾಸನಂ ಸ್ವಸ್ತಿಕಂ ಪರಂ ॥ 11.46 ॥
ಅದೇಶಕಾಲೇ ಯೋಗಸ್ಯ ದರ್ಶನಂ ಹಿ ನ ವಿದ್ಯತೇ ।
ಅಗ್ನ್ಯಭ್ಯಾಸೇ ಜಲೇ ವಾಽಪಿ ಶುಷ್ಕಪರ್ಣಚಯೇ ತಥಾ ॥ 11.47 ॥
ಜಂತುವ್ಯಾಪ್ತೇ ಶ್ಮಶಾನೇ ಚ ಜೀರ್ಣಗೋಷ್ಠೇ ಚತುಷ್ಪಥೇ ।
ಸಶಬ್ದೇ ಸಭಯೇ ವಾಽಪಿ ಚೈತ್ಯವಲ್ಮೀಕಸಂಚಯೇ ॥ 11.48 ॥
ಅಶುಭೇ ದುರ್ಜನಾಕ್ರಾಂತೇ ಮಶಕಾದಿಸಮನ್ವಿತೇ ।
ನಾಚರೇದ್ ದೇಹಬಾಧೇ ವಾ ದೌರ್ಮನಸ್ಯಾದಿಸಂಭವೇ ॥ 11.49 ॥
ಸುಗುಪ್ತೇ ಸುಶುಭೇ ದೇಶೇ ಗುಹಾಯಾಂ ಪರ್ವತಸ್ಯ ತು ।
ನದ್ಯಾಸ್ತೀರೇ ಪುಣ್ಯದೇಶೇ ದೇವತಾಯತನೇ ತಥಾ ॥ 11.50 ॥
ಗೃಹೇ ವಾ ಸುಶುಭೇ ರಮ್ಯೇ ವಿಜನೇ ಜಂತುವರ್ಜಿತೇ ।
ಯುಂಜೀತ ಯೋಗೀ ಸತತಮಾತ್ಮಾನಂ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ ॥ 11.51 ॥
ನಮಸ್ಕೃತ್ಯಾಥ ಯೋಗೀಂದ್ರಾನ್ ಸಶಿಷ್ಯಾಂಶ್ಚ ವಿನಾಯಕಂ ।
ಗುರುಂ ಚೈವಾಥ ಮಾಂ ಯೋಗೀ ಯುಂಜೀತ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ॥ 11.52 ॥
ಆಸನಂ ಸ್ವಸ್ತಿಕಂ ಬದ್ಧ್ವಾ ಪದ್ಮಮರ್ದ್ಧಮಥಾಪಿ ವಾ ।
ನಾಸಿಕಾಗ್ರೇ ಸಮಾಂ ದೃಷ್ಟಿಮೀಷದುನ್ಮೀಲಿತೇಕ್ಷಣಃ ॥ 11.53 ॥
ಕೃತ್ವಾಽಥ ನಿರ್ಭಯಃ ಶಾಂತಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಮಾಯಾಮಯಂ ಜಗತ್ ।
ಸ್ವಾತ್ಮನ್ಯವಸ್ಥಿತಂ ದೇವಂ ಚಿಂತಯೇತ್ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ॥ 11.54 ॥
ಶಿಖಾಗ್ರೇ ದ್ವಾದಶಾಂಗುಲ್ಯೇ ಕಲ್ಪಯಿತ್ವಾಽಥ ಪಂಕಜಂ ।
ಧರ್ಮಕಂದಸಮುದ್ಭೂತಂ ಜ್ಞಾನನಾಲಂ ಸುಶೋಭನಂ ॥ 11.55 ॥
ಐಶ್ವರ್ಯಾಷ್ಟದಲಂ ಶ್ವೇತಂ ಪರಂ ವೈರಾಗ್ಯಕರ್ಣಿಕಂ ।
ಚಿಂತಯೇತ್ ಪರಮಂ ಕೋಶಂ ಕರ್ಣಿಕಾಯಾಂ ಹಿರಣ್ಮಯಂ ॥ 11.56 ॥
ಸರ್ವಶಕ್ತಿಮಯಂ ಸಾಕ್ಷಾದ್ ಯಂ ಪ್ರಾಹುರ್ದಿವ್ಯಮವ್ಯಯಂ ।
ಓಂಕಾರವಾಚ್ಯಮವ್ಯಕ್ತಂ ರಶ್ಮಿಜಾಲಸಮಾಕುಲಂ ॥ 11.57 ॥
ಚಿಂತಯೇತ್ ತತ್ರ ವಿಮಲಂ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಯದಕ್ಷರಂ ।
ತಸ್ಮಿನ್ ಜ್ಯೋತಿಷಿ ವಿನ್ಯಸ್ಯಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ತದಭೇದತಃ ॥ 11.58 ॥
ಧ್ಯಾಯೀತಾಕಾಶಮಧ್ಯಸ್ಥಮೀಶಂ ಪರಮಕಾರಣಂ ।
ತದಾತ್ಮಾ ಸರ್ವಗೋ ಭೂತ್ವಾ ನ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಚಿಂತಯೇತ್ ॥ 11.59 ॥
ಏತದ್ ಗುಹ್ಯತಮಂ ಧ್ಯಾನಂ ಧ್ಯಾನಾಂತರಮಥೋಚ್ಯತೇ ।
ಚಿಂತಯಿತ್ವಾ ತು ಪೂರ್ವೋಕ್ತಂ ಹೃದಯೇ ಪದ್ಮಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.60 ॥
ಆತ್ಮಾನಮಥ ಕರ್ತ್ತಾರಂ ತತ್ರಾನಲಸಮತ್ವಿಷಂ ।
ಮಧ್ಯೇ ವಹ್ನಿಶಿಖಾಕಾರಂ ಪುರುಷಂ ಪಂಚವಿಂಶಕಂ ॥ 11.61 ॥
ಚಿಂತಯೇತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ತನ್ಮಧ್ಯೇ ಗಗನಂ ಪರಂ ।
ಓಂಕರಬೋಧಿತಂ ತತ್ತ್ವಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಶಿವಮಚ್ಯುತಂ ॥ 11.62 ॥
ಅವ್ಯಕ್ತಂ ಪ್ರಕೃತೌ ಲೀನಂ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿರನುತ್ತಮಂ ।
ತದಂತಃ ಪರಮಂ ತತ್ತ್ವಮಾತ್ಮಾಧಾರಂ ನಿರಂಜನಂ ॥ 11.63 ॥
ಧ್ಯಾಯೀತ ತನ್ಮಯೋ ನಿತ್ಯಮೇಕರೂಪಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ವಿಶೋಧ್ಯ ಸರ್ವತತ್ತ್ವಾನಿ ಪ್ರಣವೇನಾಥವಾ ಪುನಃ ॥ 11.64 ॥
ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಮಯಿ ಚಾತ್ಮಾನಂ ನಿರ್ಮಲೇ ಪರಮೇ ಪದೇ ।
ಪ್ಲಾವಯಿತ್ವಾತ್ಮನೋ ದೇಹಂ ತೇನೈವ ಜ್ಞಾನವಾರಿಣಾ ॥ 11.65 ॥
ಮದಾತ್ಮಾ ಮನ್ಮನಾ ಭಸ್ಮ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತ್ವಗ್ನಿಹೋತ್ರಜಂ ।
ತೇನೋದ್ಧೃತ್ಯ ತು ಸರ್ವಾಂಗಮಗ್ನಿರಿತ್ಯಾದಿಮಂತ್ರತಃ ॥ 11.66 ॥
ಚಿಂತಯೇತ್ ಸ್ವಾತ್ಮನೀಶಾನಂ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸ್ವರೂಪಿಣಂ ।
ಏಷ ಪಾಶುಪತೋ ಯೋಗಃ ಪಶುಪಾಶವಿಮುಕ್ತಯೇ ॥ 11.67 ॥
ಸರ್ವವೇದಾಂತಸಾರೋಽಯಮತ್ಯಾಶ್ರಮಮಿತಿ ಶ್ರುತಿಃ ।
ಏತತ್ ಪರತರಂ ಗುಹ್ಯಂ ಮತ್ಸಾಯುಜ್ಯ ಪ್ರದಾಯಕಂ ॥ 11.68 ॥
ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ತು ಕಥಿತಂ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾಂ ।
ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮಹಿಂಸಾ ಚ ಕ್ಷಮಾ ಶೌಚಂ ತಪೋ ದಮಃ ॥ 11.69 ॥
ಸಂತೋಷಃ ಸತ್ಯಮಾಸ್ತಿಕ್ಯಂ ವ್ರತಾಂಗಾನಿ ವಿಶೇಷತಃ ।
ಏಕೇನಾಪ್ಯಥ ಹೀನೇನ ವ್ರತಮಸ್ಯ ತು ಲುಪ್ಯತೇ ॥ 11.70 ॥
ತಸ್ಮಾದಾತ್ಮುಗುಣೋಪೇತೋ ಮದ್ವ್ರತಂ ವೋಢುಮರ್ಹತಿ ।
ವೀತರಾಗಭಯಕ್ರೋಧಾ ಮನ್ಮಯಾ ಮಾಮುಪಾಶ್ರಿತಾಃ ॥ 11.71 ॥
ಬಹವೋಽನೇನ ಯೋಗೇನ ಪೂತಾ ಮದ್ಭಾವಮಾಗತಾಃ ।
ಯೇ ಯಥಾ ಮಾಂ ಪ್ರಪದ್ಯಂತೇ ತಾಂಸ್ತಥೈವ ಭಜಾಮ್ಯಹಂ ॥ 11.72 ॥
ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನ ಮಾಂ ತಸ್ಮಾದ್ ಯಜೇತ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ಅಥವಾ ಭಕ್ತಿಯೋಗೇನ ವೈರಾಗ್ಯೇಣ ಪರೇಣ ತು ॥ 11.73 ॥
ಚೇತಸಾ ಬೋಧಯುಕ್ತೇನ ಪೂಜಯೇನ್ಮಾಂ ಸದಾ ಶುಚಿಃ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಭಿಕ್ಷಾಶೀ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 11.74 ॥
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಂ ಗುಹ್ಯಮೇತನ್ಮಯೋದಿತಂ ।
ಅದ್ವೇಷ್ಟಾ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಮೈತ್ರಃ ಕರುಣ ಏವ ಚ ॥ 11.75 ॥
ನಿರ್ಮಮೋ ನಿರಹಂಕಾರೋ ಯೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಸಂತುಷ್ಟಃ ಸತತಂ ಯೋಗೀ ಯತಾತ್ಮಾ ದೃಢನಿಶ್ಚಯಃ ॥ 11.76 ॥
ಮಯ್ಯರ್ಪಿತಮನೋ ಬುದ್ಧಿರ್ಯೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಯಸ್ಮಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಲೋಕೋ ಲೋಕಾನ್ನೋದ್ವಿಜತೇ ಚ ಯಃ ॥ 11.77 ॥
ಹರ್ಷಾಮರ್ಷಭಯೋದ್ವೇಗೈರ್ಮುಕ್ತೋ ಯಃ ಸ ಹಿ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ।
ಅನಪೇಕ್ಷಃ ಶುಚಿರ್ದಕ್ಷ ಉದಾಸೀನೋ ಗತವ್ಯಥಃ ॥ 11.78 ॥
ಸರ್ವಾರಂಭಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಭಕ್ತಿಮಾನ್ ಯಃ ಸ ಮೇ ಪ್ರಿಯಃ ।
ತುಲ್ಯನಿಂದಾಸ್ತುತಿರ್ಮೌನೀ ಸಂತುಷ್ಟೋ ಯೇನ ಕೇನಚಿತ್ ॥ 11.79 ॥
ಅನಿಕೇತಃ ಸ್ಥಿರಮತಿರ್ಮದ್ಭಕ್ತೋ ಮಾಮುಪೈಷ್ಯತಿ ।
ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣ್ಯಪಿ ಸದಾ ಕುರ್ವಾಣೋ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ ॥ 11.80 ॥
ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾದವಾಪ್ನೋತಿ ಶಾಶ್ವತಂ ಪರಮಂ ಪದಂ ।
ಚೇತಸಾ ಸರ್ವಕರ್ಮಾಣಿ ಮಯಿ ಸಂನ್ಯಸ್ಯ ಮತ್ಪರಃ ॥ 11.81 ॥
ನಿರಾಶೀರ್ನಿರ್ಮಮೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಾಮೇಕಂ ಶರಣಂ ವ್ರಜೇತ್ ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಕರ್ಮಫಲಾಸಂಗಂ ನಿತ್ಯತೃಪ್ತೋ ನಿರಾಶ್ರಯಃ ॥ 11.82 ॥
ಕರ್ಮಣ್ಯಪಿಪ್ರವೃತ್ತೋಽಪಿ ನೈವ ತೇನ ನಿಬಧ್ಯತೇ ।
ನಿರಾಶೀರ್ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ತ್ಯಕ್ತಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 11.83 ॥
ಶಾರೀರಂ ಕೇವಲಂ ಕರ್ಮ ಕುರ್ವನ್ನಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ಪದಂ ।
ಯದೃಚ್ಛಾಲಾಭತುಷ್ಟಸ್ಯ ದ್ವಂದ್ವಾತೀತಸ್ಯ ಚೈವ ಹಿ ॥ 11.84 ॥
ಕುರ್ವತೋ ಮತ್ಪ್ರಸಾದಾರ್ಥಂ ಕರ್ಮ ಸಂಸಾರನಾಶನಂ ।
ಮನ್ಮನಾ ಮನ್ನಮಸ್ಕಾರೋ ಮದ್ಯಾಜೀ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ ॥ 11.85 ॥
ಮಾಮುಪಾಸ್ತೇ ಯೋಗೀಶಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಮಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ಮದ್ಬುದ್ಧಯೋ ಮಾಂ ಸತತಂ ಬೋಧಯಂತಃ ಪರಸ್ಪರಂ ॥ 11.86 ॥
ಕಥಯಂತಶ್ಚ ಮಾಂ ನಿತ್ಯಂ ಮಮ ಸಾಯುಜ್ಯಮಾಪ್ನುಯುಃ ।
ಏವಂ ನಿತ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಮಾಯೇಯಂ ಕರ್ಮಸಾನ್ವಗಂ ॥ 11.87 ॥
ನಾಶಯಾಮಿ ತಮಃ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಜ್ಞಾನದೀಪೇನ ಭಾಸ್ವತಾ ।
ಮದ್ಬುದ್ಧಯೋ ಮಾಂ ಸತತಂ ಪೂಜಯಂತೀಹ ಯೇ ಜನಾಃ ॥ 11.88 ॥
ತೇಷಾಂ ನಿತ್ಯಾಭಿಯುಕ್ತಾನಾಂ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ವಹಾಮ್ಯಹಂ ।
ಯೇಽನ್ಯೇ ಚ ಕಾಮಭೋಗಾರ್ಥಂ ಯಜಂತೇ ಹ್ಯನ್ಯದೇವತಾಃ ॥ 11.89 ॥
ತೇಷಾಂ ತದಂತಂ ವಿಜ್ಞೇಯಂ ದೇವತಾನುಗತಂ ಫಲಂ ।
ಯೇ ಚಾನ್ಯದೇವತಾಭಕ್ತಾಃ ಪೂಜಯಂತೀಹ ದೇವತಾಃ ॥ 11.90 ॥
ಮದ್ಭಾವನಾಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಮುಚ್ಯಂತೇ ತೇಽಪಿ ಮಾನವಾಃ ।
ತಸ್ಮಾದ್ವಿನಶ್ವರಾನನ್ಯಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದೇವಾನಶೇಷತಃ ॥ 11.91 ॥
ಮಾಮೇವ ಸಂಶ್ರಯೇದೀಶಂ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಂ ಪದಂ ।
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪುತ್ರಾದಿಷು ಸ್ನೇಹಂ ನಿಃ ಶೋಕೋ ನಿಷ್ಪರಿಗ್ರಹಃ ॥ 11.92 ॥
ಯಜೇಚ್ಚಾಮರಣಾಲ್ಲಿಂಗಂ ವಿರಕ್ತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಂ ।
ಯೇಽರ್ಚಯಂತಿ ಸದಾ ಲಿಂಗಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಭೋಗಾನಶೇಷತಃ ॥ 11.93 ॥
ಏಕೇನ ಜನ್ಮನಾ ತೇಷಾಂ ದದಾಮಿ ಪರಮೈಶ್ವರಂ ।
ಪರಾತ್ಮನಃ ಸದಾ ಲಿಂಗಂ ಕೇವಲಂ ಸನ್ನಿರಂಜನಂ ॥ 11.94 ॥
ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಂ ಸರ್ವಗತಂ ಯೋಗಿನಾಂ ಹೃದಿ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ।
ಯೇ ಚಾನ್ಯೇ ನಿಯತಾ ಭಕ್ತಾ ಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಧಾನತಃ ॥ 11.95 ॥
ಯತ್ರ ಕ್ವಚನ ತಲ್ಲಿಂಗಮರ್ಚಯಂತಿ ಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ಜಲೇ ವಾ ವಹ್ನಿಮಧ್ಯೇ ವಾ ವ್ಯೋಮ್ನಿ ಸೂರ್ಯೇಽಥವಾಽನ್ಯತಃ ॥ 11.96 ॥
ರತ್ನಾದೌ ಭಾವಯಿತ್ವೇಶಮರ್ಚಯೇಲ್ಲಿಂಗಮೈಶ್ವರಂ ।
ಸರ್ವಂ ಲಿಂಗಮಯಂ ಹ್ಯೇತತ್ ಸರ್ವಂ ಲಿಂಗೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಂ ॥ 11.97 ॥
ತಸ್ಮಾಲ್ಲಿಂಗೇಽರ್ಚಯೇದೀಶಂ ಯತ್ರ ಕ್ವಚನ ಶಾಶ್ವತಂ ।
ಅಗ್ನೌ ಕ್ರಿಯಾವತಾಮಪ್ಸು ವ್ಯೋಮ್ನಿ ಸೂರ್ಯೇ ಮನೀಷಿಣಾಂ ॥ 11.98 ॥
ಕಾಷ್ಠಾದಿಷ್ವೇವ ಮೂರ್ಖಾಣಾಂ ಹೃದಿ ಲಿಂಗಂತುಯೋಗಿನಾಂ ।
ಯದ್ಯನುತ್ಪನ್ನಿವಿಜ್ಞಾನೋ ವಿರಕ್ತಃ ಪ್ರೀತಿಸಂಯುತಃ ॥ 11.99 ॥
ಯಾವಜ್ಜೀವಂ ಜಪೇದ್ ಯುಕ್ತಃ ಪ್ರಣವಂ ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ವಪುಃ ।
ಅಥವಾ ಶತರುದ್ರೀಯಂ ಜಪೇದಾಮರಣಾದ್ ದ್ವಿಜಃ ॥ 11.100 ॥
ಏಕಾಕೀ ಯತಚಿತ್ತಾತ್ಮಾ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಂ ಪದಂ ।
ವಸೇಚ್ಚಾಮರಣಾದ್ ವಿಪ್ರೋ ವಾರಾಣಸ್ಯಾಂ ಸಮಾಹಿತಃ ॥ 11.101 ॥
ಸೋಽಪೀಶ್ವರಪ್ರಸಾದೇನ ಯಾತಿ ತತ್ ಪರಮಂ ಪದಂ ।
ತತ್ರೋತ್ಕ್ರಮಣಕಾಲೇ ಹಿ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ದೇಹಿನಾಂ ॥ 11.102 ॥
ದದಾತಿ ತತ್ ಪರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಯೇನ ಮುಚ್ಯತೇ ಬಂಧನಾತ್ ।
ವರ್ಣಾಶ್ರಮವಿಧಿಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಕುರ್ವಾಣೋ ಮತ್ಪರಾಯಣಃ ॥ 11.103 ॥
ತೇನೈವ ಜನ್ಮನಾ ಜ್ಞಾನಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಯಾತಿ ಶಿವಂ ಪದಂ ।
ಯೇಽಪಿ ತತ್ರ ವಸಂತೀಹ ನೀಚಾ ವಾ ಪಾಪಯೋನಯಃ ॥ 11.104 ॥
ಸರ್ವೇ ತರಂತಿ ಸಂಸಾರಮೀಶ್ವರಾನುಗ್ರಹಾದ್ ದ್ವಿಜಾಃ ।
ಕಿಂತು ವಿಘ್ನಾ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಪಾಪೋಪಹತಚೇತಸಾಂ ॥ 11.105 ॥
ಧರ್ಮನ್ ಸಮಾಶ್ರಯೇತ್ ತಸ್ಮಾನ್ಮುಕ್ತಯೇ ನಿಯತಂ ದ್ವಿಜಾಃ ।
ಏತದ್ ರಹಸ್ಯಂ ವೇದಾನಾಂ ನ ದೇಯಂ ಯಸ್ಯ ಕಸ್ಯ ಚಿತ್ ॥ 11.106 ॥
ಧಾರ್ಮಿಕಾಯೈವ ದಾತವ್ಯಂ ಭಕ್ತಾಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣೇ ।
ವ್ಯಾಸ ಉವಾಚ ।
ಇತ್ಯೇತದುಕ್ತ್ವಾ ಭಗವಾನಾತ್ಮಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ ॥ 11.107 ॥
ವ್ಯಾಜಹಾರ ಸಮಾಸೀನಂ ನಾರಾಯಣಮನಾಮಯಂ ।
ಮಯೈತದ್ ಭಾಷಿತಂ ಜ್ಞಾನಂ ಹಿತಾರ್ಥಂ ಬ್ರಹ್ಮವಾದಿನಾಂ ॥ 11.108 ॥
ದಾತವ್ಯಂ ಶಾಂತಚಿತ್ತೇಭ್ಯಃ ಶಿಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ಭವತಾ ಶಿವಂ ।
ಉಕ್ತ್ವೈವಮರ್ಥಂ ಯೋಗೀಂದ್ರಾನಬ್ರವೀದ್ ಭಗವಾನಜಃ ॥ 11.109 ॥
ಹಿತಾಯ ಸರ್ವಭಕ್ತಾನಾಂ ದ್ವಿಜಾತೀನಾಂ ದ್ವಿಜೋತ್ತಮಾಃ ।
ಭವಂತೋಽಪಿ ಹಿ ಮಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಶಿಷ್ಯಾಣಾಂ ವಿಧಿಪೂರ್ವಕಂ ॥ 11.110 ॥
ಉಪದೇಕ್ಷ್ಯಂತಿ ಭಕ್ತಾನಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಂ ವಚನಾನ್ಮಮ ।
ಅಯಂ ನಾರಾಯಣೋ ಯೋಽಹಮೀಶ್ವರೋ ನಾತ್ರ ಸಂಶಯಃ ॥ 11.111 ॥
ನಾಂತರಂ ಯೇ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ತೇಷಾಂ ದೇಯಮಿದಂ ಪರಂ ।
ಮಮೈಷಾ ಪರಮಾ ಮೂರ್ತ್ತಿರ್ನಾರಾಯಣಸಮಾಹ್ವಯಾ ॥ 11.112 ॥
ಸರ್ವಭೂತಾತ್ಮಭೂತಸ್ಥಾ ಶಾಂತಾ ಚಾಕ್ಷರಸಂಜ್ಞಿತಾ ।
ಯೇ ತ್ವನ್ಯಥಾ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಲೋಕೇ ಭೇದದೃಶೋ ಜನಾಃ ॥ 11.113 ॥
ತೇ ಮುಕ್ತಿಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಜಾಯಂತೇ ಚ ಪುನಃ ಪುನಃ ।
ಯೇ ತ್ವೇನಂ ವಿಷ್ಣುಮವ್ಯಕ್ತಂ ಮಾಂಚ ದೇವಂ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 11.114 ॥
ಏಕೀಭಾವೇನ ಪಶ್ಯಂತಿ ನ ತೇಷಾಂ ಪುನರುದ್ಭವಃ ।
ತಸ್ಮಾದನಾದಿನಿಧನಂ ವಿಷ್ಣುಮಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಂ ॥ 11.115 ॥
ಮಾಮೇವ ಸಂಪ್ರಪಶ್ಯಧ್ವಂ ಪೂಜಯಧ್ವಂ ತಥೈವ ಹಿ ।
ಯೇಽನ್ಯಥಾ ಮಾಂ ಪ್ರಪಶ್ಯಂತಿ ಮತ್ವೇವಂ ದೇವತಾಂತರಂ ॥ 11.116 ॥
ತೇ ಯಾಂತಿ ನರಕಾನ್ ಘೋರಾನ್ ನಾಹಂ ತೇಷು ವ್ಯವಸ್ಥಿತಃ ।
ಮೂರ್ಖಂ ವಾ ಪಂಡಿತಂ ವಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಮದಾಶ್ರಯಂ ॥ 11.117 ॥
ಮೋಚಯಾಮಿ ಶ್ವಪಾಕಂ ವಾ ನ ನಾರಾಯಣನಿಂದಕಂ ।
ತಸ್ಮಾದೇಷ ಮಹಾಯೋಗೀ ಮದ್ಭಕ್ತೈಃ ಪುರುಷೋತ್ತಮಃ ॥ 11.118 ॥
ಅರ್ಚನೀಯೋ ನಮಸ್ಕಾರ್ಯೋ ಮತ್ಪ್ರೀತಿಜನನಾಯ ಹಿ ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಮಾಲಿಂಗ್ಯ ವಾಸುದೇವಂ ಪಿನಾಕಧೃಕ್ ॥ 11.119 ॥
ಅಂತರ್ಹಿತೋಽಭವತ್ ತೇಷಾಂ ಸರ್ವೇಷಾಮೇವ ಪಶ್ಯತಾಂ ।
ನಾರಾಯಣೋಽಪಿ ಭಗವಾಂಸ್ತಾಪಸಂ ವೇಷಮುತ್ತಮಂ ॥ 11.120 ॥
ಜಗ್ರಾಹ ಯೋಗಿನಃ ಸರ್ವಾಂಸ್ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವೈ ಪರಮಂ ವಪುಃ ।
ಜ್ಞಾನಂ ಭವದ್ಭಿರಮಲಂ ಪ್ರಸಾದಾತ್ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ॥ 11.121 ॥
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವ ಮಹೇಶಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಂ ಸಂಸಾರನಾಶನಂ ।
ಗಚ್ಛಧ್ವಂ ವಿಜ್ವರಾಃ ಸರ್ವೇ ವಿಜ್ಞಾನಂ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ॥ 11.122 ॥
ಪ್ರವರ್ತ್ತಯಧ್ವಂ ಶಿಷ್ಯೇಭ್ಯೋ ಧಾರ್ಮಿಕೇಭ್ಯೋ ಮುನೀಶ್ವರಾಃ ।
ಇದಂ ಭಕ್ತಾಯ ಶಾಂತಾಯ ಧಾರ್ಮಿಕಾಯಾಹಿತಾಗ್ನಯೇ ॥ 11.123 ॥
ವಿಜ್ಞಾನಮೈಶ್ವರಂ ದೇಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಯ ವಿಶೇಷತಃ ।
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ಸ ವಿಶ್ವಾತ್ಮಾ ಯೋಗಿನಾಂ ಯೋಗವಿತ್ತಮಃ ॥ 11.124 ॥
ನಾರಾಯಣೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ಜಗಾಮಾದರ್ಶನಂ ಸ್ವಯಂ ।
ತೇಽಪಿ ದೇವಾದಿದೇವೇಶಂ ನಮಸ್ಕೃತ್ಯ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 11.125 ॥
ನಾರಾಯಣಂ ಚ ಭೂತಾದಿಂ ಸ್ವಾನಿ ಸ್ಥಾನಾನಿ ಲೇಭಿರೇ ।
ಸನತ್ಕುಮಾರೋ ಭಗವಾನ್ ಸಂವರ್ತ್ತಾಯ ಮಹಾಮುನಿಃ ॥ 11.126 ॥
ದತ್ತವಾನೈಶ್ವರಂ ಜ್ಞಾನಂ ಸೋಽಪಿ ಸತ್ಯವ್ರತಾಯ ತು ।
ಸನಂದನೋಽಪಿ ಯೋಗೀಂದ್ರಃ ಪುಲಹಾಯ ಮಹರ್ಷಯೇ ॥ 11.127 ॥
ಪ್ರದದೌ ಗೌತಮಾಯಾಥ ಪುಲಹೋಽಪಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಃ ।
ಅಂಗಿರಾ ವೇದವಿದುಷೇ ಭರದ್ವಾಜಾಯ ದತ್ತವಾನ್ ॥ 11.128 ॥
ಜೈಗೀಷವ್ಯಾಯ ಕಪಿಲಸ್ತಥಾ ಪಂಚಶಿಖಾಯ ಚ ।
ಪರಾಶರೋಽಪಿ ಸನಕಾತ್ ಪಿತಾ ಮೇ ಸರ್ವತತ್ತ್ವದೃಕ್ ॥ 11.129 ॥
ಲೇಭೇತತ್ಪರಮಂ ಜ್ಞಾನಂ ತಸ್ಮಾದ್ ವಾಲ್ಮೀಕಿರಾಪ್ತವಾನ್ ।
ಮಮೋವಾಚ ಪುರಾ ದೇವಃ ಸತೀದೇಹಭವಾಂಗಜಃ ॥ 11.130 ॥
ವಾಮದೇವೋ ಮಹಾಯೋಗೀ ರುದ್ರಃ ಕಿಲ ಪಿನಾಕಧೃಕ್ ।
ನಾರಾಯಣೋಽಪಿ ಭಗವಾನ್ ದೇವಕೀತನಯೋ ಹರಿಃ ॥ 11.131 ॥
ಅರ್ಜುನಾಯ ಸ್ವಯಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ದತ್ತವಾನಿದಮುತ್ತಮಂ ।
ಯದಾಹಂ ಲಬ್ಧವಾನ್ ರುದ್ರಾದ್ ವಾಮದೇವಾದನುತ್ತಮಂ ॥ 11.132 ॥
ವಿಶೇಷಾದ್ ಗಿರಿಶೇ ಭಕ್ತಿಸ್ತಸ್ಮಾದಾರಭ್ಯ ಮೇಽಭವತ್ ।
ಶರಣ್ಯಂ ಶರಣಂ ರುದ್ರಂ ಪ್ರಪನ್ನೋಽಹಂ ವಿಶೇಷತಃ ॥ 11.133 ॥
ಭೂತೇಶಂ ಗಿರಶಂ ಸ್ಥಾಣುಂ ದೇವದೇವಂ ತ್ರಿಶೂಲಿನಂ ।
ಭವಂತೋಽಪಿ ಹಿ ತಂ ದೇವಂ ಶಂಭುಂ ಗೋವೃಷವಾಹನಂ ॥ 11.134 ॥
ಪ್ರಪದ್ಯಂತಾಂ ಸಪತ್ನೀಕಾಃ ಸಪುತ್ರಾಃ ಶರಣಂ ಶಿವಂ ।
ವರ್ತ್ತಧ್ವಂ ತತ್ಪ್ರಸಾದೇನ ಕರ್ಮಯೋಗೇನ ಶಂಕರಂ ॥ 11.135 ॥
ಪೂಜಯಧ್ವಂ ಮಹಾದೇವ ಗೋಪತಿಂ ವ್ಯಾಲಭೂಷಣಂ ।
ಏವಮುಕ್ತೇ ಪುನಸ್ತೇ ತು ಶೌನಕಾದ್ಯಾ ಮಹೇಶ್ವರಂ ॥ 11.136 ॥
ಪ್ರಣೇಮುಃ ಶಾಶ್ವತಂ ಸ್ಥಾಣುಂ ವ್ಯಾಸಂ ಸತ್ಯವತೀಸುತಂ ।
ಅಬ್ರುವನ್ ಹೃಷ್ಟಮನಸಃ ಕೃಷ್ಣದ್ವೈಪಾಯನಂ ಪ್ರಭುಂ ॥ 11.137 ॥
ಸಾಕ್ಷಾದ್ದೇವಂ ಹೃಷೀಕೇಶಂ ಸರ್ವಲೋಕಮಹೇಶ್ವರಂ ।
ಭವತ್ಪ್ರಸಾದಾದಚಲಾ ಶರಣ್ಯೇ ಗೋವೃಷಧ್ವಜೇ ॥ 11.138 ॥
ಇದಾನೀಂ ಜಾಯತೇ ಭಕ್ತಿರ್ಯಾ ದೇವೈರಪಿ ದುರ್ಲಭಾ ।
ಕಥಯಸ್ವ ಮುನಿಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರ್ಮಯೋಗಮನುತ್ತಮಂ ॥ 11.139 ॥
ಯೇನಾಸೌ ಭಗವಾನೀಶಃ ಸಮಾರಾಧ್ಯೋ ಮುಮುಕ್ಷುಭಿಃ ।
ತ್ವತ್ಸಂನಿಧಾವೇವ ಸೂತಃ ಶೃಣೋತು ಭಗವದ್ವಚಃ ॥ 11.140 ॥
ತದ್ವಚ್ಚಾಖಿಲಲೋಕಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಂ ಧರ್ಮಸಂಗ್ರಹಂ ।
ಯದುಕ್ತಂ ದೇವದೇವೇನ ವಿಷ್ಣುನಾ ಕೂರ್ಮರೂಪಿಣಾ ॥ 11.141 ॥
ಪೃಷ್ಟೇನ ಮುನಿಭಿಃ ಪೂರ್ವಂ ಶಕ್ರೇಣಾಮೃತಮಂಥನೇ ।
ಶ್ರುತ್ವಾ ಸತ್ಯವತೀಸೂನುಃ ಕರ್ಮಯೋಗಂ ಸನಾತನಂ ॥ 11.142 ॥
ಮುನೀನಾಂ ಭಾಷಿತಂ ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರೋವಾಚ ಸುಸಮಾಹಿತಃ ।
ಯ ಇಮಂ ಪಠತೇ ನಿತ್ಯಂ ಸಂವಾದಂ ಕೃತ್ತಿವಾಸಸಃ ॥ 11.143 ॥
ಸನತ್ಕುಮಾರಪ್ರಮುಖೈಃ ಸರ್ವಪಾಪೈಃ ಪ್ರಮುಚ್ಯತೇ ।
ಶ್ರಾವಯೇದ್ ವಾ ದ್ವಿಜಾನ್ ಶುದ್ಧಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಪರಾಯಣಾನ್ ॥ 11.144 ॥
ಯೋ ವಾ ವಿಚಾರಯೇದರ್ಥಂ ಸ ಯಾತಿ ಪರಮಾಂ ಗತಿಂ ।
ಯಶ್ಚೈತಚ್ಛೃಣುಯಾನ್ನಿತ್ಯಂ ಭಕ್ತಿಯುಕ್ತೋ ದೃಢವ್ರತಃ ॥ 11.145 ॥
ಸರ್ವಪಾಪವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ।
ತಸ್ಮಾತ್ ಸರ್ವಪ್ರಯತ್ನೇನ ಪಠಿತವ್ಯೋ ಮನೀಷಿಭಿಃ ॥ 11.146 ॥
ಶ್ರೋತವ್ಯಶ್ಚಾಥ ಮಂತವ್ಯೋ ವಿಶೇಷಾದ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೈಃ ಸದಾ ॥ 11.147 ॥
ಇತಿ ಶ್ರೀಕೂರ್ಮಪುರಾಣೇ ಷಟ್ಸಾಹಸ್ತ್ರ್ಯಾಂ ಸಂಹಿತಾಯಾಮುಪರಿವಿಭಾಗೇ
(ಈಶ್ವರಗೀತಾಸು) ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ 11 ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Ishvaragita from Kurmapurana in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil