॥ Jivanmukti Geetaa Telugu Lyrics ॥
॥ జీవన్ముక్తి గీతా ॥
అసతో మా సద్గమయ ।
తమసో మా జ్యోతిర్గమయ ।
మృత్యోర్మా అమృతంగమయ ॥
సర్వభూతాంతరస్థ్యాయ నిత్యముక్తచిదాత్మనే ।
ప్రత్యచ్చైతన్యరూపాయ మహ్యమేవ నమో నమః ॥
సర్వభూతానర్వర్తినే నిత్యముక్తచిద్స్వరూపిణే సర్వసాక్షిణే మహ్యమేవ
స్వాత్మన ఏవ నమః । నమ ఇతి ద్విరుక్తిః ఆదరార్థం ॥
జీవన్ముక్తిశ్ ఫ్ootnoteముక్తో – ఖచ యా ముక్తిః సా ముక్తిః పిండపాతనే ।
యా ముక్తిః పిండపాతనే సా ముక్తిః శునిశూకరే ఫ్ootnoteసూకరే – క ॥ 1 ॥
జీవన్ముక్తిరితి యా ముక్తిరుచ్యతే సా యది పిండపాతన పరా తర్హి
సా ముక్తిః సూకరాదిష్వపి ప్రసక్తా భవతీత్యర్థః ।
పిండపాతనం న జీవన్ముక్తిరితి భావః ॥
జీవః శివః సర్వమేవ భూతేష్వేవం ఫ్ootnoteభూతే భూతే – ఖ వ్యవస్థితః ।
ఏవమేవాభిపశ్యన్ హి ఫ్ootnoteఏవమేవ పశ్యతి యో – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 2 ॥
జీవ ఇతి యః సః సర్వభూతేష్వపి శివత్వేనైవ వ్యవస్థితః శివ ఏవ ।
తజ్జ్ఞానీ జీవన్ముక్త ఇత్యర్థః ॥
ఏవం బ్రహ్మ జగత్సర్వమఖిలం భాసతే రవిః ।
సంస్థితం సర్వభూతానాం జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 3 ॥
యథా రవిః సర్వం జగద్భాసతే ఏవం బ్రహ్మ సర్వభూతానామాత్మత్వేన
సంస్థితం సదఖిలం భాసతే ప్రకాశ్యతి । ఏవమేవాన్హిపశ్యన్ ఇత్యనువర్తతే ।
సః తాదృశః జ్ఞానీ జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ఇత్యర్థః ॥
ఏకధా బహుధా చైవ దృశ్యతే జలచంద్రవత్ ।
ఆత్మజ్ఞానీ తథైవైకో జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 4 ॥
జలచంద్రవజ్జలే చంద్రః యథానేకధా దృశ్యతే తథైవ ఏకః ఆత్మ ।
ఉపాధిభేదేన ఇత్యధ్యాహారః ॥ ॥ ఏకధా బహుధా చైవ దృశ్యతే । ఏవమాత్మానం
యో జానాతి సః ఆత్మజ్ఞానీ జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
సర్వభూతే స్థితం బ్రహ్మ భేదాభేదో న విద్యతే ।
ఏకమేవాభిపశ్యంశ్చ ఫ్ootnoteపశ్యతి – ఖజీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 5 ॥
బ్రహ్మ సర్వభూతస్థితం । యత్ర భేదోఽభేదః భేదాభేదో న విద్యతే ।
తదేకమేవ । ఏవమభిపశ్యంశ్చ యః స జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
తత్త్వం క్షేత్రం వ్యోమాతీతమహం క్షేత్రజ్ఞ ఉచ్యతే ।
అహం కర్తా చ భోక్తా చ ఫ్ootnoteఅహం కర్తా అహం భోక్తా – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 6 ॥
తత్త్వస్వరూపమేవాస్తి । క్షేత్రమాకాశాతీతం, పరమాత్మ క్షేత్రజ్ఞః ।
కర్తృత్వం భోక్తృత్వం చ తస్యైవ । ఏవం యో విజానాతి సః జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
కర్మేంద్రియపరిత్యాగీ ధ్యానవర్జితచేతసః ఫ్ootnoteచేతసం – ఖ.
అత్మజ్ఞానీ తథైవేకో జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 7 ॥
కర్మేంద్రియపరిత్యాగీ స్వస్వవ్యాపారరహితాని జ్ఞానేంద్రియాణి కర్మేంద్రియాణి
చకుర్వన్ తాని పరిత్యజతీత్యర్థః । తథ్హా చేతోఽపి విషయధ్యానవర్జితం
కరోత్యేవమద్వయం జానాతి యః సః జీవన్ముక్తః ॥
తత్త్వం కేవలం కర్మ ఫ్ootnoteకర్మో – ఖశోకమోహాదివర్జితం ।
శుభాశుభపరిత్యాగీ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 8 ॥
జ్ఞానినా యత్కర్మ క్రియతే తచ్ఛోకమోహాదివర్జితం । తచ్చ కేవలం
శారీరపరిరక్షణాయైవ । ఏవం తేన శుభాశుభాదికం
పరిత్యక్తం భవతి । స జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
కర్మసర్వత్ర ఆదిష్టం న జానామి చ కించన ।
కర్మ బ్రహ్మ విజానాతి జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 9 ॥
యః ఆదిష్టం విధ్యుక్తం కర్మ న జానాతి కర్తృత్వారోపేణ కర్మన
కరోతీత్యర్థః । అత ఏవ కర్మ బ్రహ్మస్వరూపమేవేతి
విజానాతి సః జీవన్ముక్తః ॥
చిన్మయం వ్యాపితం సర్వమాకాశం జగదీశ్వరం ।
సహితం ఫ్ootnoteసంస్థితం – ఖ సర్వభూతానాం జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 10 ॥
యః జగదీశ్వరం చిత్స్వరూపమిత్యాకాశవ్యాపినమితి సర్వభూతసహితమిత్యపి
జానాతి సః జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
అనాదివర్తి భూతానాం ఫ్ootnoteఅనాద్య వ్యక్తభూతానాం – ఖ జీవః శివో న హన్యతే ।
నిర్వైరః సర్వభూతేషు ఫ్ootnoteసర్వభూతానాం – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 11 ॥
సర్వేషు భూతేషు యః అనాదిః జీవః సః శివ ఏవ । అత ఏవ సః న హన్యతే ।
అతః సర్వేషు భూతేషు నిర్వైరో యః జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
ఆత్మా గురుస్త్వం విశ్వం ఫ్ootnoteగురుస్త్వద్విశ్వం చ చిదాకాశో న లిప్యతే ।
గతాగతం ఫ్ootnoteయతాగతః – ఖ ద్వయోర్నాస్తి జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 12 ॥
యః గురుః ఆత్మా సః త్వం ఏవ । స ఏవ నిర్లిప్తః చిదాకాశః । తద్ ఏవ
సర్వం । అత ఏవ తస్య గతాగతం గతమాగతమాగతం గతం వా న విద్యతే ।
ఏవం యః ఆత్మానం సః జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
గర్భ ఫ్ootnoteఅంతర్ – ఖ ధ్యానేన పశ్యంతి జ్ఞానీనాం మన ఉచ్యతే ।
సోఽహం మనో విలీయంతే జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 13 ॥
గర్భధ్యానేన అంతర్ధ్యానేన ఇత్యర్థః । ఏతాదృశధ్యానేన జ్ఞానినః యత్పశ్యంతి
తదేవ జ్ఞానినాం మన ఉచ్యతే । ఇదమేవ సోఽహం మనః । ఏతాదృశమనోవిశిష్టాః
జ్ఞానినః । చిదాకాశ ఇత్యనువర్తతే । తత్ర విలీయంతే । తే తత్ర విలయం
యాంతీత్యర్థః । ఏవం స్థితస్య ఆత్మతత్త్వస్య జ్ఞానీత్యనువర్తతే ।
సః జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
ఊర్ధ్వధ్యానేన పశ్యంతి విజ్ఞానం మన ఉచ్యతే ।
శూన్యం లయం చ విలయం జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 14 ॥
జ్ఞానినః ఊర్ధ్వధ్యానేన సమాధినా యత్పశ్యంతి తద్విజ్ఞానం । తత్తేషాం మన
ఉచ్యతే । తదేవ శూన్యం లయం । తదేవ విజ్ఞానం । తథాత్మజ్ఞాన్యాత్మానం జానాతి
యః సః జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
అభ్యాసే ఫ్ootnoteఆభాషే – ఖ రమతే నిత్యం మనో ధ్యానలయం గతం ।
బంధమోక్షద్వయం నాస్తి జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 15 ॥
యస్య జ్ఞానినః మనః నిత్యమభ్యాసే శ్రవణమనననిదిధ్యాసనాఖ్యతపసి
రమతే క్రీడతి । యస్య మనః ధ్యానలయం ధ్హ్యానే లయం గతం; యస్య
బంధమోక్షద్వంద్వం నాస్తి సః జివన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
ఏకకీ రమతే నిత్యం స్వభావగుణవర్జితం ।
బ్రహ్మజ్ఞానరసాస్వాదీ ఫ్ootnoteరసాస్వాదో – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 16 ॥
యస్య జ్ఞానినః మనః ఇత్యనువర్తతే । నిత్యం స్వభావగుణవర్జితం
ప్రకృతి గుణాతీతం, సః జ్ఞానీ ఏకాకీ రమతే ఆత్మన్యేవ క్రీడతి ।
బ్రహ్మజ్ఞానరసాస్వాదీ బ్రహ్మాఖ్యజ్ఞానరసాస్వాదీ సః జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
హృది ధ్యానేన పశ్యంతి ప్రకాశం క్రియతే మనః ।
సోఽహం హంసేతి పశ్యంతి జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 17 ॥
యే జ్ఞానినః హృది ధ్యానేన ప్రకాశం పశ్యంతి తైః మనః క్రియతే తేషాం
మనోఽభివ్యక్తం భవతీతి యావత్ । తదా తే సోఽహం హంసః ఇతి పశ్యంతి ।
ఏవమాత్మతత్త్వం పశ్యన్ జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
శివశక్తిసమాత్మానం పిండబ్రహ్మాండం ఫ్ootnoteశివశక్తిర్మమాత్మానో పిండని బ్రహ్మాండం – ఖ ఏవ చ ।
చిదాకాశం హృదం మోహం ఫ్ootnoteకృతం సోఽహం – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 18 ॥
జ్ఞానినః శివశక్తిసమాత్మానం శివశక్తిసమః యః ఆత్మా తమాత్మానం
మహాత్మానం । పిండః శారీరం । తేన సహితం బ్రహ్మాండం హృదం హృత్స్థం
బంధకం మోహం చ చిదాకాశమితి చైతన్యమేవ పశ్యంతి, య
ఏవమాత్మతత్త్వజ్ఞానీ సః జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
జాగ్రత్స్వప్నసుషుప్తిం చ తురీయావస్థితం సదా ।
సోఽహం మనో విలీయేత ఫ్ootnoteవిలీయతే – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 19 ॥
యస్య జ్ఞానినః సోఽహం మనః సోఽహమితి ధ్యానైకాపరం మనః
జాగ్రత్స్వప్నసుషుప్తిమతీత్య సదా తురీయావస్థితం సచ్చిదాకాశపరమాత్మని
విలీయేత సః జ్ఞానీ జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
సోఽహం స్థితం జ్ఞానమిదం సూత్రేషు మణివత్పరం ఫ్ootnoteజ్యోతిరూపం నిర్మలం – ఖ సూత్రమభిత ఉత్తరం – గ.
సోఽహం బ్రహ్మ నిరాకారం జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 20 ॥
ఇదం సోఽహం స్థితం జ్ఞానం సూత్రేషు మణివచ్చిదాకాశే స్థితమిత్యన్వయః ।
సోఽహం పరం బ్రహ్మ నిరాకారం । ఏవమాత్మజ్ఞానీ యః సః
జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
మన ఏవ మనుష్యాణాం భేదాభేదస్య కారణం ।
వికల్పనైవ సంకల్పం ఫ్ootnoteసంకల్పో – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 21 ॥
వికల్పనా ఇదమిత్థమేవేత్యాది తత్త్వవిరుద్ధా కల్పనా స ఏవ సంకల్ప ఇతి
ప్రసిద్ధః । తదేవ మనోరూపం సన్మనుష్యానామహం మమేత్యాది
భేదాభేదవ్యవహారకారణం । ఏవం యో జానాతి జ్ఞానఫలం చ
సంకల్పరాహిత్యం తథా చ యః సర్వథా సంకల్పరహితః ।
సః జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
మన ఏవ విదుః ప్రాజ్ఞాః సిద్ధసిద్ధాంత ఫ్ootnoteవిదుఃప్రాజ్ఞాసిద్ధసిద్ధాంత – ఖ ఏవ చ ।
యదా ఫ్ootnoteసదా – క దృఢం తదా మోక్షో ఫ్ootnoteమోక్ష – ఖ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 22 ॥
యత్ప్రాజ్ఞాః జ్ఞానినః విదుః కిమితి । యదా మనః సదా దృఢం భవతి తదైవ
మోక్ష ఇతి । స ఏవ చ సిద్ధసిద్ధాంతః । య ఏవం సిద్ధాంతం
వేద సః జీవన్ముక్త ఉచ్యతే ॥
యోగాభ్యాసీ మనః శ్రేష్ఠోఽన్తస్త్యాగీ బహిర్జడః ।
అంతస్త్యాగీ బహిస్త్యాగీ జీవన్ముక్తః స ఉచ్యతే ॥ 23 ॥
యో యో యోగాభ్యాసీ యోగమభ్యసతి స సో మనః శ్రేష్ఠః మనసా శ్రేష్ఠః ।
ఏవం విధోఽయమంతస్త్యాగీ అంతస్థం సర్వమపి మాయాసంభూతం
త్యజతీత్యంతస్త్యాగీ । అత ఏవ సః బహిః జడవదాచరతి । ఏవం చ
సోఽన్తస్త్యాగీ బహిస్త్యాగీ చ । స ఏవ జీవన్ముక్త ఇత్యుచ్యతే ॥
ఇతి వేదాంతకేసరిణా శ్రీదత్తాత్రేయ విరచితా జీవన్ముక్తగీతా సమాప్తా ॥
ఇతి శ్రీజయచామరాజేంద్రవిరచితా జీవన్ముక్తగీతావ్యాఖ్యా సమాప్తా ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Jivanmukti Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil