॥ Sarala Geetaa (Gujarati) Malayalam Lyrics ॥
॥ സരല ഗീതാ (ഗുജരാതീ) ॥
നാരണപുരാ, അമദാവാദ-13
1990 ആവൃത്തി
A Note by the transliterator Suresh Vyas: At some places in this Gujarati Gita Suresh Vyas have made a few changes । Suresh Vyas have swapped or changed the words to make it more singable or to give correct meaning of the verse as given by Bhaktivedanta Swami Prabhupada । The original verse lines are shown in ( ) next to changed lines । If you like this, use it every day, and tell to others about it । Jai Sri Krishna!
ഗീതാനും മാഹാത്മ്യ
പൃഥ്വീ കഹേ ഛേ:
പ്രാരബ്ധ തണോ ഭോഗ ജേ ജഗമാം ജന കരതാ, ഭക്തി ഉത്തമ തേ കഹോ കേമ കരീ ലഭതാ? ॥ 1 ॥
വിഷ്ണു ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
പ്രാരബ്ധ ഭലേ ഭോഗവേ, ഗീതാരത പണ ജേ, സുഖീ മുക്ത തേ ഥായഛേ, ലേപായേ നാ തേ । ॥ 2 ॥
ഗീതാ ധ്യാന കര്യാ ഥകീ പാപ കദീ ന അഡേ, പദ്മ ജേമ ജലമാം ഛതാം ജല ഏനേ ന അഡേ । ॥ 3 ॥
ഗീതാ ജ്യാം നേ പാഠ ജ്യാം ഗീതാജീനോ ഥായ, പ്രയാഗ ജേവാ തീർഥ ത്യാം സർവേ ഭേഗാ ഥായ । ॥ 4 ॥
ഗീതാ-ആശ്രയ ഹും രഹും, ഗീതാ ഘര മാരും, ഗീതാജ്ഞാന ഥകീ ജ ഹും ത്രിലോകനേ പാളും । ॥ 5 ॥
കർമ കരേ കോഈ ഛതാം, ജോ ഗീതാ-അമല കരേ, ജീവന മുക്ത തേ ഥായ നേ സർവ പ്രകാര തരേ । ॥ 6 ॥
(കർമ കരേ കോഈ ഛതാം, ഗീതാ-അമല കരേ, ജീവന മുക്ത തേ ഥായ നേ സർവ പ്രകാര തരേ । ॥ 6 ॥)
ഗീതാഛേ ത്യാം അന്യ കോഈ ശാസ്ത്രോനും ശും കാമ, പ്രഭുനാ മുഖഥീ പ്രഗട ഛേ ഗീതാ ദിവ്യ തമാമ । ॥ 7 ॥
(ഗീതാഛേ ത്യാം അന്യ ഛേ ശാസ്ത്രോനും ശും കാമ, പ്രഭുനാ മുഖഥീ പ്രഗട ഛേ ഗീതാ ദിവ്യ തമാമ । ॥ 7 ॥)
ഭവസാഗര ഛേ ഘോര ആ, തരവാ മാഗേ ജേ, ഗീതാരൂപീ നാവനും ശരണ ലഈ ലേ തേ । ॥ 8 ॥
പവിത്ര ഗീതാ-ഗ്രന്ഥ ആ, പ്രേമേ ജേ പഢശേ, പ്രഭുനേ പാമീ ശോക നേ ഭയഥീ തേ ഛൂടശേ । ॥ 9 ॥
ഗീതാ പ്രേമേ ജേ പഢേ, പ്രാണായമ കരേ, പൂർവജന്മ ആ ജന്മനാം തേനാം പാപ ടളേ । ॥ 10 ॥
സ്നാന കര്യാഥീ ജായഛേ മേല ദേഹനോ ജേമ, ഗീതാ സ്നാനേ ജായഛേ മായാനോ മല തേമ । ॥ 11 ॥
പ്രഭുമുഖമാന്ഥീ നീകളീ ഗീതാ ജേ വാഞ്ചേ, അന്യ ശാസ്ത്രനേ തേ ഭലേ വാഞ്ചേ നാ വാഞ്ചേ । ॥ 12 ॥
ഗംഗാജല പീധാ ഥകീ അമൃതസ്വാദ മളേ, ഗീതാനീ ഗംഗാ ഥകീ ബീജോ ജന്മ ടളേ । ॥ 13 ॥
ഉപനിഷദനീ ഗായനേ ഗോപാലേ ദോഹീ, അർജുന വാഛരഡോ, രഹ്യും ഗീതാ ദൂധ സോഹീ । ॥ 14 ॥
ഗീതാ ഏക ജ ശാസ്ത്ര ഛേ, കൃഷ്ണ ഏക ജ ദേവ, മന്ത്ര തേമനും നാമ നേ കർമ തേമനീ സേവ । ॥ 15 ॥
ധ്യാന
പ്രഭുഏ പോതേ പ്രേമഥീ കഹീ നിജ സഖാനേ, വ്യാസ മഹർഷിഏ കരീ ജേനീ രചനാനേ; ॥ 1 ॥
അഢാര തേ അധ്യായനീ, അമൃതഥീ ജ ഭരീ, ഭവതാരക ഗീതാ, തനേ യാദ രഹ്യോ ഛും കരീ । ॥ 2 ॥
കമലസമീ സോഹീ രഹീ ആംഖ ജേമനീ തേ, വ്യാസ മഹർഷി, ഹും നമും ആജ ഖൂബ പ്രീതേ; ॥ 3 ॥
തേല മഹാഭാരത തണും ഭരീ ജലാവ്യോ ഛേ, ജ്ഞാന ദീവഡോ ആ തമേ ദിവ്യ ജഗാവ്യോ ഛേ । ॥ 4 ॥
ശരണേ ആവേ തേമനേ പാരിജാത ജേവാ, ജ്ഞാനീ കൃഷ്ണ, നമന ഹജോ ഗീതാ ഗാനാരാ! ॥ 5 ॥
വാസുദേവ, ചാണുര നേ കംസ തണാ ഹണനാര, ജഗദ്ഗുരു, തമനേ നമും, കൃഷ്ണ, ശാന്തി ധരനാര! ॥ 6 ॥
മൂംഗാ ബോലേ, പംഗുയേ ചഢേ പർവതേ തേമ, ജേനീ കൃപാ ഥതാം; നമും കൃഷ്ണ, കരീ ദോ രേ॑മ । ॥ 7 ॥
ബ്രഹ്മാ, ഈന്ദ്ര, വരുണ നേ ദേവ സ്മരേ ജേനേ, ദിവ്യഗാനഥീ ഗായ ഛേ വേദ മഹീം ജേനേഃ ॥ 8 ॥
ധ്യാന ധരീ ഹൈയേ ജുഏ യോഗീ ജന ജേനേ; ജേനേ ദേവ ന ജാണതാ, ദേവ നമും തേനേ । ॥ 9 ॥
–xxx–
സരല ഗീതാ
അധ്യായ 1: അർജുനവിഷാദയോഗ
(ദോഹരാ)
ധൃതരാഷ്ട്ര കഹേ ഛേ:
കുരുക്ശേത്രനാ തീർഥമാം മളിയാ ലഡവാ കാജ, കൗരവ പാണ്ഡവ തേമണേ കര്യും ശും കഹോ ആജ । ॥ 1 ॥
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
ജോഈ പാണ്ഡവസൈന്യനേ രാജാ ദുര്യോധന, ദ്രോണ ഗുരു പാസേ ജഈ ബോല്യോ ഏമ വചന । ॥ 2 ॥
ഗുരുദേവ, സേനാജുഓ പാണ്ഡവനീ ഭാരീ, ദ്രുപദപുത്ര തമ ശിഷ്യഥീ സജ്ജ ഥഈ സാരീ । ॥ 3 ॥
അർജുന ഭീമസമാ ഘണാ യോദ്ധാ ഛേ ശൂരവീര, മഹാരഥീ യുയുധാന ഛേ ദ്രുപദ വിരാട അധീര । ॥ 4 ॥
പുരുജിത കുന്തീഭോജ ഛേ ശൈല്യ ശ്രേഷ്ഠ ഗുണവാന, ധൃഷ്ടകേതു നേ ചേകിതാന കാശീരാജ ബലവാന । ॥ 5 ॥
യുധാമന്യു വിക്രാന്ത നേ അഭിമന്യു രണവീര, ഉത്തമൗജ ദ്രൗപദീ-തനയ സൗ മഹാരഥീ വീര । ॥ 6 ॥
ഹവേ ആപണാ സൈന്യനാ കഹും ശ്രേഷ്ഠ ജനനേ, ദ്വിജശ്രേഷ്ഠ ഹേ, സാംഭളോ സങ്ക്ശേപ മഹീം തേ । ॥ 7 ॥
തമേ, ഭീഷ്മ നേ കർണ ഛേ സേനാപതി കൃപ ഛേ, അശ്വത്ഥാമാ വികർണ നേസൗമദത്തി പണ ഛേ । ॥ 8 ॥
ബീജാഏ ബഹു വീര ഛേ വിവിധ ശസ്ത്രവാളാ, യുദ്ധനിപുണ ജീവന മനേ അർപണ കരനാരാ । ॥ 9 ॥
വിരാട സേനാ ആപണീ രക്ശാ ഭീഷ്മ കരേ, പാണ്ഡവസേനാ സ്വൽപ ഛേ, രക്ശാ ഭീമ കരേ । ॥ 10 ॥
ബധീ തരഫഥീ ഭീഷ്മനീ രക്ശാ സർവ കരോ, നിജ സ്ഥാനേ ഊഭാ രഹീ രക്ശാ സർവ കരോ । ॥ 11 ॥
കുരുമാം വൃദ്ധ പിതാമഹേ ശംഖ വഗാഡ്യോ ത്യാം, സിംഹനാദഥീ സൈന്യമാം ഹർഷ ഛവായോ ഹാ! ॥ 12 ॥
പണവ ശംഖ ആനക അനേ ഭേരീ ഗോമുഖ ത്യാം, സഹസാ വാഗ്യാം നേ ഥയോ ഘോര ശബ്ദ രണമാം । ॥ 13 ॥
സഫേദ ഘോഡേ ശോഭതാ മോടാ രഥവാളാ, കൃഷ്ണേ അർജുനേ ശംഖനേ ദിവ്യ വഗാഡ്യാ ത്യാം । ॥ 14 ॥
പാഞ്ചജന്യ കൃഷ്ണേ അനേ ദേവദത്ത അർജുന, പൗണ്ഡ്ര വഗാഡ്യോ ശംഖനേ ഭീമേ ലാവീ ധൂന । ॥ 15 ॥
കുന്തീപുത്ര യുധിഷ്ഠിരേ അനന്ത വിജയ വളീ, ശംഖ വഗാഡ്യോ, ശോ രഹ്യോ ശബ്ദ ബധേയ ഫരീ । ॥ 16 ॥
സുഘോശ മണിപുഷ്പക ധ്വനി നകുല അനേ സഹദേവ, തേമ ധ്വനി കൈയേ കര്യാ ശംഖതണാ സ്വയമേവ । ॥ 17 ॥
കാശീരാജ വിരാട നേ ദ്രുപദ ദ്രൗപദീ ബാല, ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന അഭിമന്യുഏ ധര്യാ ധ്വനിഥീ താല । ॥ 18 ॥
ഖളഭളാവതാ ആഭ നേ ധരതീനേ സ്വര ഏ, ജാണേ ഉര കൗരവ തണാ ചീരീ പൃഥക് കരേ । ॥ 19 ॥
കൗരവനീ ലഡവാ ഉഭീ സേനാനേ ജോഈ, ധനുഷ ഉഠാവീനേ രഹ്യോ അർജുന ത്യാം ബോലീ । ॥ 20 ॥
ൠഷികേശ അച്യുത ഹേ, രഥ മാരോ രാഖോ, ബന്നേ സേനാ മധ്യമാം രഥ മാരോ രാഖോ । ॥ 21 ॥
ലഡവാ ഉഭാ സർവനേ ലഉം ജരാ ജോഈ, ലഡവാ ലായക കോണ ഛേ ലഉം ജരാ ജോഈ । ॥ 22 ॥
ദുര്യോധന-ഹിത ചാഹതാ ലഡവാ കാജ മള്യാ, കോണ കോണ രണമാം മള്യാ ജോഉം ആജ ജരാ । ॥ 23 ॥
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
അർജുനനാ വചനോ സുണീ ശ്രീകൃഷ്ണേ ജലദീ, ബന്നേ സേനാ മധ്യമാം രഥ രാഖ്യോ പകഡീ । ॥ 24 ॥
ഭീഷ്മ ദ്രോണ ജേവാ ഘണാ രാജാ ജേമാ ഛേ, ജോ കൗരവ സേനാ ഉഭീ പാർഥ, ബരാബര തേ । ॥ 25 ॥
പിതാ പിതാമഹ നേ ഗുരു മാമാ നേ ഭാഈ, പുത്ര പൗത്ര മിത്രോ വളീ സ്നേഹീ ഹിതകാരീ । ॥ 26 ॥
ഏവാ ജോഈ സ്വജനനേ കരൂണതാ ധാരീ, ബോല്യോ അർജുന ശോകഥീ ഖിന്ന ഥഈ വാണീ । ॥ 27 ॥
സസരാ തേമജ സ്വജനനേ രണമാംഹീ ജോഈ, ദ്രവേ നഹീം ഏവോ ഹശേ കഠോര ജന കോഈ! ॥ 28 ॥
അംഗ ശിഥില മാരും ഥതും, വദന സുകാഈ ജായ, ശരീര കമ്പേ, ശോകഥീ രോമാഞ്ച മനേ ഥായ । ॥ 29 ॥
ധനുഷ ഹാഥഥീ സരകതും, ദാഹ ത്വചാമാം ഥായ, ചിത്ത ഭമേ, മാരാ ഥകീ നാജ ഉഭാ രഹേവായ । ॥ 30 ॥
ലക്ശ്ണ ദേഖായേ മനേ അമംഗല ബധാം യേ, സ്വജനോനേ മാര്യേ നഹീം മംഗല കൈം ഥായേ । ॥ 31 ॥
വിജയ രാജ്യ സുഖ നാ ചഹും, കൃഷ്ണ ഖരേഖര ഹും, രാജ്യ ഭോഗ ജീവന മളേ അനന്ത തോയേ ശും! ॥ 32 ॥
ജേനേ മാടേ രാജ്യ നേ വൈഭവ സുഖ ചഹിയേ, പ്രാണ തജീ രണമാം ഉഭാ സുഖനേ ഛോഡീ തേ । ॥ 33 ॥
പിതൃ തേമ ആചര്യ നേ പുത്ര പിതാമഹ ആ, സസരാ മാമാ പൗത്ര നേ സംബന്ധീ സഘളാ । ॥ 34 ॥
ത്രിലോക കാജേ തേ ഹണേ, ഹണും ന തോയേ ഹും, പൃഥ്വീ മാടേ തോ പഛീ ഹണും തേമനേ ശും? ॥ 35 ॥
കൗരവനേ മാര്യാ ഥകീ മംഗല ശും മളശേ? ആതതായീനേ മാരതാം അമനേ പാപ ഥശേ । ॥ 36 ॥
ബന്ധുജനോനേ മാരവാ ഛാജേ നാ അമനേ, സ്വജനോനേ മാര്യേ മളേ മംഗല ശും അമനേ! ॥ 37 ॥
ലോഭ ഥകീ നാസീ ഗഈ ബുദ്ധി കൗരവനീ, മിത്ര ദ്രോഹ കുലനാശനും ദേഖേ പാപ നഹീം । ॥ 38 ॥
പരന്തു കുലനാ നാശനോ ദോശ ദൂര കരവാ, അമേ ചഹീഏ കേമ നാ ജാണ ഛതാം തരവാ । ॥ 39 ॥
കുലനാ നാശേ ഥായഛേ കുലധർമോനോ നാശ, ധർമ ജതാം കുല ക്യാം രഹ്യും, അധർമ വ്യാപേ ഖാശ । ॥ 40 ॥
കുലനീ സ്ത്രീമാം ആവതോ അധർമഥീ തോ ദോശ, സങ്കര സന്താനോ തേഥീ ഥയേ ദോശ । ॥ 41 ॥
(കുലനീ സ്ത്രീമാം ആവതോ അധർമഥീ തോ ദോശ, സങ്കര സന്താനോ തേഥീ ഥയേ കോശ । ॥ 41 ॥)
സങ്കര സന്താനോ ഥകീ കുല തോ നരകേ ജായ, ശ്രാദ്ധ ഥായ നാ പിതൃനും പതന തേമനും ഥായ । ॥ 42 ॥
കുലിന സങ്കര ലോകനാ ദോഷോഥീ നാസേ, ജാതികുലതണാ ധർമ നേ ദുഃഖ സദാ വാസേ । ॥ 43 ॥
ധർമഭ്രഷ്ടനോ നരകമാം സദാ ഥായഛേ വാസ, ഏമ സാംഭള്യും ഛേ അമേ ഉത്തമ ജനഥീ ഖാസ । ॥ 44 ॥
മള്യാ രാജ്യാനാ ലോഭഥീ സ്വജനോനേ ഹണവാ, പാപ കർമ തേ തോ ഖരേ മള്യാ അമേ കരവാ । ॥ 45 ॥
തേഥീ തോ ഛേ ശ്രേഷ്ഠ കേ കരും സാമനോ നാ, ശസ്ത്ര വിനാനോ ഛോ ഹണേ മുജനേ കൗരവ ആഅ । ॥ 46 ॥
ഏമ കഹീ ബേസീ ഗയോ രഥമാം പർഥ പ്രവീണ, ധനുഷ ബാണ മൂകീ ദഈ ഥഈ ശോകമാം ലീന । ॥ 47 ॥
അധ്യായ 2: സാംഖ്യയോഗ
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
ആഅംസു ആംഖോമാം നേ വളീ ഹൃദയമാം ലഈ ശോക, ബേസി ഗയോ അർജുന ത്യാം കഹീ യുദ്ധനേ ഫോക ।
(ആഅംസു ആംഖമാം നേ വളീ ഹൃദയമാം ലഈ ശോക, ഉഭോ രഹ്യോ അർജുന ത്യാം കഹീ യുദ്ധനേ ഫോക । )
കൃഷ്ണേ ഏ അർജുനനേ ദീധീ ശീഖ അപാര, ശീഖാമണ തേ ഛേ ഖരേ ഗീതാജീനോ സാര । ॥ 1 ॥
അരേ യുദ്ധമാം ആ തനേ ഥയോ കേമ ഛേ ശോക, മാന കീർതീ നാ ആപതാം നീന്ദശേ തനേ ലോക । ॥ 2 ॥
കായരതാനേ ഛോഡ നേ ഊഭോ ഥാ ലഡവാ, തനേ ഛാജതും ആ നഥീ ഊഭോ ഥാ ലഡവാ । ॥ 3 ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
കേമ കരീനേ കൃഷ്ണ ആ യുദ്ധ മഹീം ലഡവും, കഹോ ഭീഷ്മ നേ ദ്രോണനീ സാഥേ ശേം ലഡവും? ॥ 4 ॥
പൂജനീയ ഛേ ഏ ബധാ, വേര കേമ കരവും, ഏഥീ തോ ഉത്തമ ഖരേ ഭിക്ക്ഷു ബനീ മരവും । ॥ 5 ॥
ലോഹീഭീനാ ഹാഥഥീ രാജ്യ ഭോഗവും ആ, ഏ ഇച്ഛാ മാരീ നഥീ, സത്യ കഹും ഛും ഹാ! ॥ 6 ॥
കോനോ വിജയ ഥശേ അമേ ജാണീഏ നാ തേ, ജേനാ വിനാ മരണ ഭലും ലഡവാ ഊഭാ തേ । ॥ 7 ॥
മാരും മന മൂംഝായലും കരീ ശകേ നാ വിവേക, ശിക്ശാ ദോ സാചീ മനേ, തൂടേ ന മാരീ ടേക । ॥ 8 ॥
(മാരും മന മൂംഝായലും കരീ ശകേ നാ വിവേക, ശിക്ശാ ദോ സാചീ മനേ, തൂടേ ന മാരോ ടേക । ॥ 8 ॥)
ശരണേ ആവ്യോ ആജ ഹും, ഉത്തമ ശിക്ഷാ ദോ; ലഡവാനീ ഇച്ഛാ നഥീ, ഭലേ ഗമേ തേ ഹോ । ॥ 9 ॥
സ്വർഗതണും യേ രാജ്യ ജോ പൃഥ്വീ സാഥ മളേ, ദില ഹണനാരോ ശോക നാ മാരോ തോയ ടളേ । ॥ 10 ॥
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
ഏമ കഹീ കൃഷ്ണനേ മഹാവീര അർജുന, നഹീം ലഡും ഏവും കഹീ ഊഭോ ധാരീ മൗന । ॥ ॥
കൃഷ്ണേ അർജുനനേ കഹ്യും കരതാം സ്മിത ജരീ, സാചേ മിഥ്യാ വാതനോ ശോക രഹ്യോ തും കരീ । ॥ 10 ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
പണ്ഡിതനാ ജേവും വദേ നേ വളീ ശോക കരേ, പണ്ഡിത ജീവന മരണനോ ശോക കദീ ന കരേ । ॥ ॥
(പണ്ഡിതനാ ജേവും വദേ പരന്തു ശോക കരേ, പണ്ഡിത ജീവന മരണനോ ശോക കദീ ന കരേ । ॥ ॥)
ഹും നേ തും ആ രാജവീ ഹതാ പഹേലാം നാ, ഭവിഷ്യമാം പണ നാ ഹശേ ഏമ മാനതോ നാ । ॥ ॥
ബാല ജുവാന ബനേ ബധാം ഥായ വൃദ്ധ പണ തേമ, മരവും സൗനേ ഛേ ഖരേ, ദുഃഖീ ഥവും തോ കേമ! ॥ ॥
ടാഢ താപ സുഖ-ദുഃഖനേ ദേനാരാ വിഷയോ, ചലായമാന അനിത്യ ഛേ, തേ സഹു ഭാരത ഓ! ॥ ॥
വിഷയ തേമ സുഖദുഃഖഥീ വ്യഥാ ന ജേനേ ഥായ, ധീര പുരുഷ തേ ഛേവടേ അമൃതപദമാം ന്ഹായ । ॥ 15 ॥
അസത്യ അമര കദീ നഥീ, നഥീ സത്യനോ നാശ, തത്വവാന ഏവീ ധരേ ശീക്ഷാ തേനീ ഖാസ । ॥ ॥
ജേ വ്യാപക സർവത്ര ഛേ തേ അവിനാശീ ജാണ, അവിനാശീനോ നാശ നാ ഥായ കദീ തേ മാന । ॥ ॥
ആത്മാനോ നാ നാശ ഛേ, ഥായ ദേഹനോ നാശ, ഏമ സമജ തോ നാ രഹേ ശോകതണോ അവകാശ । ॥ ॥
ഹണേല കേ ഹണനാര ജേ ആത്മാനേ മാനേ, ആത്മാ നാ മാരേ മരേ, തേ ജന നാ ജാണേ । ॥ ॥
ആത്മാ നാ ജന്മേ മരേ, ഹണേ നഹീം ന ഹണായ, നിത്യ സനാതന ഛേ കഹ്യോ, അനാദി തേമ സദായ । ॥ ॥
അവിനാശീ അജ നിത്യ ജേ ആത്മാനേ ജാണേ, തേ കോനേ മാരീ ശകേ മരായലാം മാനേ? ॥ 21 ॥
ജൂനാ വസ്ത്ര തജീ ധരേ നവീന വശ്ത്രോ ലോക, ആത്മാ ധരേ ദേഹ തേമ നവോ നാ കര ശോക । ॥ ॥
(ജൂനാ വസ്ത്ര തജീ ധരേ നവീന വശ്ത്രോ ലോക, തേമ ദേഹ ധാരേ നനോ ആത്മാ, നാ കര ശോക । ॥ ॥)
ശസ്ത്രോഥീ ഛേദായ നാ, അഗ്നിഥീ ന ബളേ, സൂകായേ നാ വായുഥീ, ജലഥീ നാ പലളേ । ॥ ॥
നാ ഛേദായേ നാ ബളേ നാ ഭീഞ്ജായ ന സുകായ, സർവവ്യാപക നിത്യ ഛേ, ആത്മാ രഹേ സദായ । ॥ 24 ॥
അവികാരീ അവ്യക്ത നേ അചിന്ത്യ ഛേ തേ തോ, ഏവും ജാണീ നാ ഘടേ ശോക കദീ കരവോ । ॥ 25 ॥
ജന്മ മരണ ആത്മാതണാം അഥവാ തോ തും മാന, തോ പണ കരവോ ശോകനാ ഘടേ തനേ തേ ജാണ । ॥ ॥
ജന്മേ തേ മരതും സദാ, മരേല ജന്മേ തേമ, തേവോ ജഗതനോ നിയമ ഛേ, ശോക ഥായ തോ കേമ? // ॥
വ്യക്ത മധ്യമാം ഥായ ഛേ, ആദി അന്ത അവ്യക്ത, ജീവ ബധാ; ശാനേ പഛീ ഥായ ശോകമാം രക്ത? ॥ ॥
അചരജ പാമീനേ ജുഏ കോഈ ആത്മാനേ, അചരജഥീ ബോലേ സുണേ കോഈ ആത്മാനേ; ॥ ॥
ശ്രോതാ വക്താ സർവ തേ ഹജാരമാന്ഥീ കോ॑ക, ജാണീ ശകതാ ആത്മനേ കരോഡമാന്ഥീ കോ॑ക । ॥ 29 ॥
ശരീരമാം ആത്മാ രഹ്യോ തേ ന കദീ മരായ, തേഥീ കോഈ ജീവനോ ശോക കരീ ന ശകായ । ॥ 30 ॥
താരോ ധർമ വിചാര തോ, ശോക ദൂര ആ ഥായ, ധർമയുദ്ധനേ കാജ ഛേ ക്ഷത്രിയോനീ കായ । ॥ ॥
സ്വർഗ ദ്വാര ഛേ യുദ്ധ ആ അനായാസ ആവ്യും; സുഖീ ഹോയ ക്ഷത്രിയ തേ യുദ്ധ ലഭേ ആവും । ॥ ॥
കരീശ നാ തും യുദ്ധ തോ ധർമ ഖരേ ചുകശേ, കലങ്ക കായരതാതണു ലോകോയേ മുകശേ । ॥ ॥
അപയശ കരതാം മോത ഛേ ഖരേ കഹ്യും സാരും, അപയശമാം ജീവ്യേ നഹീം ഭലും ഥായ താരും । ॥ ॥
ഭയഥീ തും നാസീ ഗയോ, ഏമ കഹേശേ വീര, കൈം കൈം ലോക ചലാവശേ വചനോനാ പണ തീര । ॥ 36 ॥
മാന തേനേ ജേ ആപതാ തുച്ഛജ ഗണശേ തേ, നിന്ദാ കരശേ ശക്തിനീ, ദുഃഖ ഖരേഖര ഏ । ॥ ॥
മരശേ തോ തും പാമശേ സ്വർഗതണോ ആനന്ദ, രാജ്യ പാമശേ ജീതതാം, ലഡ തോ തും സാനന്ദ । ॥ ॥
ലാഭഹാനി സുഖദുഃഖ ഹോ, ജീത മളേ കേ ഹാര, സരഖാം തേനേ മാന നേ ലഡവാ ഥാ തൈയാര । ॥ ॥
കർതവ്യ ഗണീ യുദ്ധ ആ ഖരേ ലഡീ ലേ തും, പാപ തനേ നാ ലാഗശേ, സത്യ കഹും ഛും ഹും । ॥ ॥
ജ്ഞാന കഹ്യും ആ തോ, ഹവേ ദഉം യോഗ ഉപദേശ, തീ ജാണീ തോഡശേ കർമബന്ധ നേ ക്ലേശ । ॥ ॥
ജന്മാന്തരമാം നാശ നാ യോഗബുദ്ധിനോ ഥായ, സ്വൽപ ധർമ-ആചാരഥീ ഭയനേ പാര കരായ । ॥ 40 ॥
യോഗവൃത്തി തോ ഹോയ ഛേ ഏക ലക്ഷ വാളീ, യോഗഹീന ബുദ്ദി ഗണാം ഹോയ ധ്യേയവാളീ । ॥ ॥
വേദവാദമാം രത ഥയാ കാമീ ചഞ്ചള ലോക, ജന്മ മരണ ഫല ആപതാം കർമ കരേഛേ കോ॑ക । । ॥
സ്വർഗ ചാഹതാ തേ സദാ മധുര വദേ ഛേ വാണ, ഭോഗ വാസനാഥീ ഗണേ ഉത്തമ കൈം നാ ആന । ॥ ॥
ഭോഗമഹീം ഡൂബീ ഗയും ചഞ്ചല മന ജേനും, സമാധിമാം ജോഡായ നാ മന കദിയേ തേനും । ॥ ॥
ത്രിഗുണാത്മക ഛേ വേദ തോ, ഗുണാതീത തും ഥാ, ദ്വന്ദരഹിതനേ ശുദ്ധ നേ ജ്ഞാനീ യോഗീ ഥാ । ॥ 45 ॥
കുവാതണോ ജേ ഹേതു തേ സരോവരമാംഹി സരേ, തേമ വേദനോ മർമ സൗ ജ്ഞാനമാംഹി മളേ । ॥ ॥
കർമ കരീ ലേ, കര നഹീം ഫളനീ ചിന്താ തും, കർമ ഛോഡജേ നാ കദീ, ശിക്ഷാ ആപും ഹും । ॥ ॥
സംഗ തജീ മന യോഗമാം ജോഡീ കർമ കരായ, ഫലമാം സമതാ രാഖ തോ, സമതായോഗ ഗണായ । ॥ ॥
ജ്ഞാന വിനാനും കർമ നാ ഉത്തമ ഛേ തേഥീ, ജ്ഞാനീ ബന, ഫല ചാഹതാ കൃപണ കഹ്യാ തേഥീ । ॥ ॥
പാപപുണ്യഥീ പര രഹേ ജ്ഞാനീ യോഗീ തോ, യോഗീ ഥാ തും, കർമമാം കൗശല യോഗ കഹ്യോ । ॥ 50 ॥
ജ്ഞാനീ കർമോനാ ഫലേ മമതാ നാ രാഖേ, ജന്മബന്ധനഥീ ഛൂടതാം അമൃതരസ ചാഖേ । ॥ ॥
ജ്ഞാനഥകീ തും മോഹനേ തരീ ജശേ ജ്യാരേ, ബാഹ്യജ്ഞാന നേ ഭോഗനീ വിരതി ഥശേ ത്യാരേ । ॥ ॥
ബഹു സുണവാഥീ ചേ ഥഈ ചഞ്ചല ബുദ്ധി തേ, അചല സമാധി മഹീം ജശേ, ത്യാരേ യോഗ ഥശേ । ॥ ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
സ്ഥിര ബുദ്ധി ഛേ ജേമനീ, സമാധി പാമ്യാ ജേ, കേമ രഹേ തേ നേ വദേ, ശേ ഓളഖായ തേ? ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഛോഡേ സഘളീ കാമനാ മനമാം ഉഠതീ ജേ, ആത്മനന്ദേ മഗ്ന ഛേ സ്ഥിതപ്രജ്ഞ കഹ്യാ തേ । ॥ 55 ॥
ദുഃഖ പഡേ തോ ശോക നാ, സുഖനീ നാ തൃഷ്ണാ, രാഗ ക്രോധ ഭയ ഛേ ഗയാ, തേ മുനി സ്ഥിത മനനാ । ॥ ॥
സാരും മാഠും പാമതാം ചഞ്ചല ജേ നാ ഥായ, ന ശോക കരേ കേ നാ ഹസേ, ജ്ഞാനീ തേ ജ ഗണായ । ॥ ॥
ജേമ കാചബോ അംഗനേ സങ്കോചീ ലേ ഛേ, ഇന്ദ്രിയോനേ വിഷയഥീ ജ്ഞാനീ സങ്കേലേ । ॥ ॥
വിഷയോ ജേ നാ ഭോഗവേ തേനാ വിഷയ ഛുടേ, രഹ്യോ സഹ്യോ പണ സ്വാദ തോ പ്രഭു പാമ്യേ ജ ഛുടേ । ॥ ॥
യത്ന കരേ ജ്ഞാനീ ഛതാം ഇന്ദ്രിയോ ബലവാന, മനനേ ഖേഞ്ചീ ജായ ഛേ വിഷയോമാം തേ ജാണ । ॥ 60 ॥
തേനാ പര സംയമ കരീ മത്പര ജേ ജന ഥായ, ഇന്ദ്രിയോ വശമാം കരേ ജ്ഞാനീ തേ ജേ ഗണായ । ॥ ॥
ധ്യാന ധര്യാഥീ വിഷയനും സംഗ ഛേവടേ ഥായ, കാമ സംഗഥീ ക്രോധ കാമഥീ തേ പഛീഥീ ഥായ । ॥ ॥
(ധ്യാന ധര്യാഥീ വിഷയനും സംഗ ഛേവടേ ഥായ, കാമ സംഗഥീ ക്രോധ കാമഥീ പഛീഥീ ഥായ । ॥ ॥)
ക്രോധ ഥകീ സംമോഹ നേ വിവേകനോ പണ നാശ, അന്തേ ബുദ്ധിനാശ നേ തേഥീ ഥായ വിനാശ । ॥ ॥
രാഗദ്വേശനേ ഛോഡതാം വിഷയോ സേവേ ജേ, സംയമനേ സാധീ സദാ പ്രസാദ പാമേ തേ । ॥ ॥
തേ പ്രസന്നതാഥീ ഥതോ സർവ ദുഃഖനോ നാശ, പ്രസന്നതാഥീ ഥായ ഛേ മനമാം സ്ഥിരതാ-വാസ । ॥ ॥
ചഞ്ചലനേ ബുദ്ധി നഥീ, നഥീ ഭാവനാ തേമ, ഭാവനാ വിനാ ശാന്തി നാ, അശാന്തനേ സുഖ കേമ? ॥ ॥
ഇന്ദ്രിയോനീ സാഥമാം മാ പണ ജോ ജായേ, നാവ വായുഥീ തേമ തോ ബുദ്ധി ഹരണ ഥായേ । ॥ ॥
തേഥീ ജേണേ ഇന്ദ്രിയോ വിഷയോഥീ വാളീ, തേനീ ബുദ്ധി ഥായ ഛേ സ്ഥിരതാ-സുഖവാളീ । ॥ ॥
വിശയോമാം ഊംഘേ ബധാം, യോഗീ വിഷയ-ഉദാസ, പ്രഭു പ്രകാശഥീ ദൂര സൗ, യോഗീ പ്രഭുനീ പാസ । ॥ ॥
സമുദ്ര പാണീഥീ ബനേ ജേമ കദീ ന അശാന്ത, തേമ കാമനാഥീ രഹേ നിർവികാര നേ ശാന്ത । ॥ ॥
തേ ജ ശാന്തിനേ മേളവേ തൃഷ്ണാ നാ ജേനേ, അഹങ്കാര മമതാ തജേ, ശാന്തി മളേ തേനേ । ॥ 71 ॥
ബ്രാഹ്മീ സ്ഥിതി ആ മേളവീ മോഹിത നാ കദീ ഥായ, മരണ സമേ തേമാം രഹ്യേ മുക്തി മാരഗ ജായ । ॥ 72 ॥
അധ്യായ 3: കർമയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
കർമഥകീ ജോ ശ്രേഷ്ഠ ഹോ പ്രഭോ, ഖരേഖര ജ്ഞാന, യുദ്ധകർമമാം കേമ തോ ഖേഞ്ചോ മാരും ധ്യാന? ॥ ॥
മോഹ പമാഡോ കാം മനേ, ഏക കഹോ നേ വാത, ഏകജ വാത കരോ മനേ, ധന്യ കരും കേ ജാത । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ജ്ഞാനീ നേ യോഗീതണാ ആ സംസാരേ ബേ, ജുദാ ജുദാ മാഅർഗോ കഹ്യാ ശ്രേയതണാ ഛേ മേം । ॥ ॥
കർമ കരേ ജ മനുഷ്യ നാ തോ നാ ഉത്തമ ഥായ, ഛോഡീ ദേ ജോ കർമനേ തോയേ നാ ശുഖ ഥായ । ॥ ॥
കർമ കര്യാ വിണ നാ രഹേ കോഈ യേ ക്ഷണവാര, സ്വഭാവഥീ മാനവ കരേ കർമ ഹജാരോ വാര । ॥ 5 ॥
കാബു കരീ ഇന്ദ്രിയനോ മനഥീ സ്മരണ കരേ, വിഷയോനും ജോ മാനവീ, തോ തേ ദംഭ കരേ । ॥ ॥
മനഥീ സംയമ സാധതാം അനാസക്ത പണ ജേ, കർമ കരേ ഇന്ദ്രിയഥീ, ശ്രേഷ്ഠ ഗണായേ തേ । ॥ ॥
നിയത കർമ കര, ശ്രേഷ്ഠ ഛേ അകർമഥീ തോ കർമ, അനാസക്ത ബനതാം സദാ തേഥീ തും കര കർമ । ॥ ॥
ബ്രഹ്മാഏ ആ സൃഷ്ടിനാ ആരംഭേ ജ കഹ്യും, കാമധേനു ആഅ യഗ്നഥീ സർജോ സൃഷ്ടി കഹ്യും । ॥ ॥
ദേവോനീ സേവാ കരോ, തേ സേവോ തമനേ, ഏകമേകനീ സേവാഥീ മളോ ശ്രേയ തമനേ । ॥ ॥
പ്രസന്ന ദേവോ യജ്ഞഥീ ഈഷ്ടഭോഗ ദേ ഛേ, ആപ്യാവിണ ജേ ഖായ തേ ചോര കഹേ തേനേ । ॥ ॥
യജ്ഞശിഷ്ട ഖാനാരനാ പാപ ബധാ യേ ജായ, ഏകലപേടാ ജേ ബനേ തേ തോ പാപ ജ ഖായ । ॥ ॥
പ്രാണീ ഥായേ അന്നഥീ, അന്ന വൃഷ്ടിഥീ ഥായ, വൃഷ്ടി ഥായേ യജ്ഞഥീ, യജ്ഞ കർമഥീ ഥായ । ॥ ॥
കർമ ഥായ പ്രകൃതിഥകീ, പ്രകൃതി പ്രഭുഥീ ഥായ, തേഥീ യജ്ഞേ ബ്രഹ്മനീ സദാ പ്രതിഷ്ഠാ ഥായ । ॥ 15 ॥
ചാലേ ഛേ ആ ചക്ര തേ മുജബ ന ചാലേ ജേ, മിഥ്യാ ജീവേ മൂർഖ നേ പാപീ ലമ്പട തേ । ॥ ॥
ആത്മാമാം സന്തോഷ നേ ആത്മരത ഛേ ജേ, ആത്മാമാം ജേ മഗ്ന ഛേ കർമ നഥീ തേനേ । ॥ ॥
(ആത്മാമാം സന്തോഷ നേ രതിസുഖ ഛേ ജേനേ, ആത്മാമാം ജേ മഗ്ന ഛേ കർമ നഥീ തേനേ । ॥ ॥)
കർമ കരീനേ തേമനേ മേളവവും നാ കൈം, ന കര്യേ കൈം ന ഗുമാവവും, മുക്ത രഹ്യാ തേ ഥൈ । ॥ ॥
ആസക്തി ഛോഡീ ദഈ യോഗ്യ കരേ ജേ കർമ, തേ മംഗലനേ മേളവേ, കര തും തേമ ജ കർമ । ॥ ॥
സിദ്ധ ഥയാ ഛേ കർമഥീ ജനകസമാ കൈം ലോക, ലോകോനാ ഹിത സാരൂയേ കർമോ ന ഛേ ഫോക । ॥ 20 ॥
ഉത്തമ ജന ജേ ജേ കരേ തേ ബീജാ കരതാ, പ്രമാണ തേനും മാനതാം ലോകോ അനുസരതാ । ॥ ॥
മാരേ ആ സംസാരമാം കൈം നാ മേളവവും, തോ പണ ജോ നേ കർമമാം സദാ രഹ്യോ രത ഹും । ॥ ॥
ജോ ഹും കർമ കരും നഹീം, തജേ ബധാ തോ കർമ, ലോകോനും ഹിത ഥായ നാ, നാ സചവായേ ധർമ । ॥ ॥
കരൂം നഹീം ഹും കർമ തോ നഷ്ട ജഗത ആഅ ഥായ, സങ്കർതാ നേ നാശനോ മുജനേ ദോഷ അപായ । ॥ ॥
അജ്ഞാനീ ആസക്ത ഥൈ കർമ കരേ ഛേ ജേമ, ജ്ഞാനീ ആസക്തി മുകീ, കർമ കരേ സൗ തേമ । ॥ 25 ॥
അജ്ഞാനീമാം തേ കദീ ശങ്കാ ജഗവേ നാ, കർമ കരീ ഉത്തമപണേ പ്രേരേ ജനനേ ഹാ! ॥ ॥
പ്രകൃതിനാ ഗുണഥീ ഥതാം കർമ ഛതാം ജാണേ, മൂഢ അഹങ്കാരേ ഗണേ കർതാ പോതാനേ । ॥ ॥
ഗുണ നേ കർമ-വിഭാഗനേ ജേ ജാണേ ഛേ തേ, ഗുണ വർതേ ഗുണമാം ഗണീ നാ ആസക്ത ബനേ । ॥ ॥
പ്രകൃതിഗുണഥീ മൂഢ തേ ഡൂബേ കർമമഹീം, ഏ അജ്ഞാനീനേ കരേ ജ്ഞാനീ ചലിത നഹീം । ॥ ॥
അർപണ കര കർമോ മനേ, മമതാനേ തജ തും, സ്വധർമ സമജീ യുദ്ധമാം, പാർഥ, ലഡീ ലേ തും । ॥ 30 ॥
ശ്രദ്ധാ രാഖീനേ മുകീ ഈർഷാ കർമ കരേ, കർമോനാം ബന്ധന ബധാം തേനാം തുർത ടളേ । ॥ ॥
മദഥീ മത്ത ബനീ കരേ കർമ ആമ നാ ജേ, നഷ്ട ഥയേലോ ജാണജേ വിമൂഢ മാനവ തേ । ॥ 32 ॥
പോതാനീ പ്രകൃതി മുജബ ജ്ഞാനീ കർമ കരേ, പ്രകൃതി മുജബ കരേ ബധാം, നിഗ്രഹ കേമ കരേ? ॥ ॥
ഇന്ദ്രിയോനാ വിഷയോ ഛേ രാഗദ്വേഷവാളാ, ശികാര തേനാ നാ ഥവും തേ ദുശ്മന സാരാ । ॥ ॥
സ്വധർമ ഛേ ഉത്തമ കഹ്യോ പരധർമ ഥകീ ഖാസ, സ്വധർമമാം മൃത്യു ഭലും, പരധർമ കരേ നാശ । ॥ ॥
യുദ്ധ ധർമ താരോ ഖരേ, ത്യാഗ ഭിക്ഷുനോ ധർമ, മൃത്യു മളേ തോയേ ഭലേ, കര തും താരും കർമ । ॥ 35 ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
കോനാഥീ പ്രേരാഈനേ പാപ കരേ ഛേ ലോക, ഈച്ഛാ ന ഹോയേ ഛതാം ജാണേ ഖേഞ്ചേ കോ॑ക? ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഈച്ഛാ തൃഷ്ണാ വാസനാ, ക്രോധ കഹ്യോ ഛേ ജേ, തേ ജ കരാവേ പാപനേ, ദുശ്മന ജനനാ തേ । ॥ ॥
ദർപണ മേലാഥി, രാഖഥീ ആഗ ജേമ ഢങ്കായ, ഗർഭ ഓരഥീ, കർമ സൗ കാമ ഥകീ ഢങ്കായ । ॥ ॥
(ദർപണ മേലേ, രാഖഥീ ആഗ ജേമ ഢങ്കായ, ഗർഭ ഓരഥീ, കർമ സൗ ത്യമ തേഥീ ഢങ്കായ । ॥ ) ॥
സദാ അതൃപ്ത കാമാഗ്നി ജ്ഞാനീനോ രിപു ഛേ, ഢാങ്കീ ദേ ഛേ ജ്ഞാനനേ അഗ്നി സാചേ തേ । ॥ ॥
(അതൃപ്ത അഗ്നി കാമനോ ജ്ഞാനീനോ രിപു ഛേ, ഢാങ്കീ ദേ ഛേ ജ്ഞാനനേ അഗ്നി സാചേ തേ । ॥ ॥)
മന ബുദ്ധി ഇന്ദ്രിയ ഛേ തേനാ നിത്യ നിവാസ, തേ ദ്വാരാ മോഹിത കരേ മാനവനേ തേ ഖാസ । ॥ 40 ॥
മന ബുദ്ധി ഇന്ദ്രിയനോ തേഥീ കാബൂ കരീ, ജ്ഞാന നാശ കരനാര തേ കാമ നാഖ ഹരീ । ॥ ॥
(മന ബുദ്ധി ഇന്ദ്രിയനോ തേഥീ കാബൂ കരീ, ജ്ഞാന നാശ കരനാര തേ പാപീ നാഖ ഹരീ । ॥ ॥)
ഇന്ദ്രിയോ ബളവാന ഛേ, മന തേഥീ ബളവാന, മനഥീ ബുദ്ധി ശ്രേഷ്ഠ ഛേ, ആത്മാ ഉത്തമ ജാണ । ॥ ॥
ആത്മാനേ ഉത്തമ ഗണീ, ആത്മശക്തി ധാരീ, കാമരൂപ ആ ശത്രുനേ ശീഘ്ര നാഖ മാരീ । ॥ 43 ॥
അധ്യായ 4: കർമബ്രഹ്മാർപണയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
വിവസ്വാനനേ യോഗ ആ പഹേലാം കഹ്യോ മേം, മനുനേ കഹ്യോ തേമണേ, ഇക്ഷ്വാകുനേ മനുഏ । ॥ ॥
(വിവസ്വാനനേ യോഗ ആ പഹേലാം കഹ്യോ മേം, മനുനേ കഥിയോ തേമണേ, ഇക്ഷ്വാകുനേ മനുഏ । ॥ ॥)
പരമ്പരാഥീ ജാണതാ രാജർഷി ആ യോഗ, കാള ജവാഥീ തേ ഖരേ നഷ്ട ഥയോ ഛേ തേ യോഗ । ॥ ॥
രഹസ്യവാളോ യോഗ തേ തുജനേ പാർഥ, കഹ്യോ, ഭക്ത തേമ മാനീ സഖാ ഉത്തമ യോഗ കഹ്യോ । ॥ ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
വിവസ്വാന പൂർവേ ഥയാ, തമേ ഥയാ ഹമണാ, യോഗ തമേ ക്യാന്ഥീ കഹ്യോ, ഥായ മനേ ഭ്രമണാ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
മാരാ നേ താരാ ഖരേ ജന്മ അനേക ഥയാ, മനേ യാദ തേ സർവ ഛേ, തനേ ന യാദ രഹ്യാ । ॥ 5 ॥
ഛും ജഗസ്വാമീ അജ ഛതാം ജന്മ ലഉം ഛും ഹും, പ്രക്രുതിനാ ആധാരഥീ പ്രകട ഥഉം ഛും ഹും ॥ ॥
ജ്യാരേ ജ്യാരേ ധർമനോ ഥഈ ജായ ഛേ നാശ, അധർമ വ്യാപേ തേ സമേ ജന്മ ലഉം ഛും ഖാസ । ॥ ॥
രക്ഷും സജ്ജനനേ അനേ കരും ദുഷ്ടനോ നാശ, സ്ഥാപും സാചാ ധർമനേ പൂരും ഭക്തനീ ആശ । ॥ ॥
ദിവ്യ ജന്മ നേ കർമനേ മാരാ ജാണേ ജേ, മരണ പഛീ ജന്മേ നഹീം, മനേ മേളവേ തേ । ॥ ॥
ഭയ നേ ക്രോധ തജീ ദഈ, കരീനേ മനേ പ്രേമ, തപ നേ ജ്ഞാനഥകീ ഘണാ പാമ്യാ മുജനേ തേമ । ॥ 10 ॥
ജേവാ ഭാവ ഥകീ മനേ ഭക്ത ഭജേ മാരാ, തേവാ ഭാവേ ഹും ഭജും തേ സൗനേ പ്യാരാ! ॥ ॥
സർവ പ്രകാരേ മാനവീ മുജ മാർഗേ ചാലേ, മംഗല തേനു ഥായ ജേ മുജ മാർഗേ ചാലേ । ॥ 11 ॥
ബീജാ ദേവോനേ ഭജേ പ്രേമ കരീനേ ജേ, സാചേ സിദ്ധി പാമതാ പൂജീ തേമനേ തേ । ॥ ॥
ചാര വർണ മേം സർജിയാ ഗുണ കർമ അനുസാര, തേനോ കർതാ ഹും ഛതാം അകർതാ മനേ ജാണ । ॥ ॥
(ചാര വർണ മേം സർജിയാ ഗുണ നേ കർമേ മാന, തേനോ കർതാ ഹും ഛതാം അകർതാ മനേ ജാണ । ॥ ॥)
മനേ കർമ ബന്ധന നഥീ, നഥീ കർമ മമതാ, മാനവ സമജേ ഏമ തേ കർമ ഥകീ ഛുടതാ । ॥ ॥
ഏവും ജാണീനേ കര്യാ പഹേലാം കൈംയേ കർമ, ഏമജ കരജേ കർമ തോ സചവാശേ തുജ ധർമ । ॥ ॥
അകർമ തേമജ കർമമാം മോഹായാ വിദ്വാന, കർമ കഹും ജേഥീ രഹേ നഹീം അശുഭമാം ധ്യാന । ॥ ॥
കർമ അകർമ വികർമനോ യോഗ്യ ജാണവോ മർമ, കർമ രഹസ്യ പിഛാനവും, ഗഹന ഖരേ ഛേ കർമ । ॥ ॥
അകർമ ദേഖേ കർമമാം കർമ അകർമേ ജേ, ഉത്തമ കർമീ തേ കഹ്യാ, ജ്ഞാനീ സൗമാം തേ । ॥ ॥
ഫളനീ തൄഷ്ണാ ത്യാഗതാം കർമ കരേ ഛേ ജേ, ദേഹ ജ്ഞാനഥീ കർമനേ, പണ്ഡിത സാചേ തേ । ॥ ॥
ആസക്തിനേ ഛോഡതാം നിത്യ തൃപ്ത ജ്യമ ജേ, കർമ കരേ ഛേ മാനവീ, കരേ കൈം നഹീം തേ । ॥ 20 ॥
തൃഷ്ണാ സംഗ്രഹ ഛോഡതാം, മനനോ കാബു കരീ, ശരീരകർമ കര്യാ തകീ ഥായേ പാപ നഹീം । ॥ ॥
ലാഭാലാഭേ തൃപ്ത ജേ ദ്വന്ദാതീത സദായ, കർമനേ കരേ തോയ തേ നാ ബന്ധായ കദായ । ॥ ॥
സംഗരഹിത നേ മുക്ത ഛേ ജ്ഞാന പരായണ ജേ, കർമ യജ്ഞ ഭാവേ കരേ, കർമ ന ബാന്ധേ തേ । ॥ ॥
അഗ്നി നേ സമിധാ വളീ ഹവിയേ ബ്രഹ്മസ്വരൂപ, കർമ ബ്രഹ്മമയ തേമനേ ജേ ഛേ ജ്ഞാനസ്വരൂപ । ॥ ॥
ദേവയജ്ഞ കോഈ കരേ യോഗീജന ജഗമാം, ബ്രഹ്മാഗ്നിമാം യജ്ഞനേ അന്യ കരേ ജഗമാം । ॥ 25 ॥
സംയമനാ അഗ്നിമഹീം ഈന്ദ്രിയോ ബാളേ, കോഈ ഈന്ദ്രിയോമഹീം വിഷയോനേ ബാളേ । ॥ ॥
ജ്ഞാന ഭരേലാ ആത്മനോ സംയമമയ അഗ്നി, കോഈ ഹോമേ പ്രാണനേ ജഗവീ ഏ അഗ്നി । ॥ ॥
ദ്രയ്വയജ്ഞ, തപയജ്ഞ നേ യോഗയജ്ഞ പണ ഥായ, ജ്ഞാനയജ്ഞ കോഈ കരേ, വ്രത തീക്ഷ്ണ ഘണാം ഥായ । ॥ ॥
പ്രാണായമീ പ്രാണനേ അപാനമാം ഹോമേ, പ്രാണ രോകതാ, പ്രാണമാം അപാനനേ ഹോമേ । ॥ ॥
കാബു കരീ ആഹാരനോ ഹോമേ പ്രാണേ പ്രാണ, യജ്ഞ ജാണതാ; യജ്ഞഥീ പവിത്ര സൗനേ ജാണ । ॥ 30 ॥
യജ്ഞാമൃത ഖാനാരനേ ഈഷ്വരപ്രാപ്തി ഥായ, യജ്ഞഹീനനേ ആഅ ജഗേ പഛീയ സുഖ ന ഥായ । ॥ ॥
ബ്രഹ്മാഏ ആവീ രീതേ അനേക യജ്ഞ കഹ്യാ, കർമജന്യ തേ ജാണ തോ പാപ ഥശേ ന കദാ । ॥ ॥
ദ്രവ്യയജ്ഞഥീ ജ്ഞാനനോ യജ്ഞ ശ്രേഷ്ഠ തും ജാണ, കർമ ബധാംയേ ജ്ഞാനമാം പൂർണ ഥായ തേ മാന । ॥ ॥
അനുഭവവാളോ ഹോയ ജേ ജ്ഞാനീ തേമജ ഹോയ, തീ നമതാം സേവതാം പൂഛ പ്രശ്ന തും കോയ । ॥ ॥
ജ്ഞാന തനേ തേ ആപശേ, തേഥീ മോഹ ജശേ, ജഗ ആഖും മുജമാം പഛീ ജോശേ ആത്മ വിശേ । ॥ 35 ॥
പാപീമാം പാപീ ഹശേ കോഈ ആഅ ജഗമാം, ജ്ഞാനനാവമാം ബേസതാം തരീ ജശേ ഭവമാം । ॥ ॥
ഭസ്മ കരേ ഛേ കാഷ്ടനേ ബാളീ അഗ്നി ജേമ, ജ്ഞാനഗ്നി കർമോ ബധാം ഭസ്മ കരേ ഛേ തേമ । ॥ ॥
ജ്ഞാനസമും കൈംയേ നഥീ പവിത്ര ആ ജഗമാംഹ്യ, സമയ ജതാം തേ മേളവേ ജ്ഞാനീ അന്തരമാംഹ്യ । ।
ശ്രദ്ധാ നേ സംയമ വളീ ലഗനീ ഖൂബ ഹശേ, ജരുര മളശേ ജ്ഞാന തോ, ശാന്തി പണ മളശേ । ॥ ॥
(ശ്രദ്ധാ നേ സംയമ വളീ ലഗനീ ഖൂബ ഹശേ, ജരുര മളശേ ജ്ഞാന തോ, ശാന്തി വളീ മളശേ । ॥ ॥)
അവിശ്വാസ ശങ്കാ ഹശേ തോ തേ നഷ്ട ഥശേ, ആ ജഗമാം തേനേ നഹീം കോഈ സുഖ ഥശേ । ॥ 40 ॥
(അവിശ്വാസ ശങ്കാ ഹശേ തോ തേ നഷ്ട ഥശേ, ആ ജഗമാം തേനേ നഹീം കോഈ സുഖ ധരശേ । ॥ 40 ॥)
ശങ്കാ ഛോഡീ ജേമണേ തജ്യും വളീ അഭിമാന, തേനേ ബാന്ധേ കർമ നാ, ഥയും ജേമനേ ജ്ഞാന । ॥ ॥
ഏഥീ ആ അജ്ഞാനഥീ മോഹ ഥയോ തുജനേ, ജ്ഞാനഖഡഗഥീ ഛേദതാം ലഡ തും മുക്ത മനേ । ॥ 42 ॥
അധ്യായ 5: കർമസ/ന്യാസയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
വഖാണോ തമേ കർമനേ തേമജ കർമത്യാഗ, ബന്നേമാം ജേ ശ്രേഷ്ഠ ഹോ കഹോ തേ മനേ മാർഗ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
കർമത്യാഗ നേ കർമ തേ ബന്നേ മംഗല ജാണ, കർമത്യാഗഥീ കർമ ഛേ ഉത്തമ ഏമ പ്രമാണ । ॥ ॥
ജേനാമാം നാ വേര ഛേ തേനേ ത്യാഗീ മാന, ആശാ തൃഷ്ണാ ഛേ നഹീം തേ സന്യാസീ ജാണ । ॥ ॥
ദ്വന്ദഥകീ ഛൂടീ ശകേ തേ മുക്തി പാമേ, സഹജ ശാന്തി തേനേ മളേ ദുഃഖ വളീ വാമേ । ॥ ॥
ജ്ഞാനകർമനേ പണ്ഡിതോ ഗണേ നഹീം അളഗാ, ഫള ബന്നേനാം ഏക ഛേ, അജ്ഞ ഗണേ അളഗാം । ॥ ॥
മളേ ജ്ഞാനഥീ സ്ഥാന തേ കർമ ഥകീയ മളേ, തേഥീ തേമാം നാ കദീ ജ്ഞാനീ ഭേദ കരേ । ॥ 5 ॥
ഖാലീ കർമ തജവാ ഥകീ ഥായ നഹീം സന്യാസ, കർമ കരേ ജേ ഥായ തേ സമയേ ത്യാഗീ ഖാസ । ॥ ॥
(കർമ കരേ നാ തോ പഛീ ഥായ നഹീം സന്യാസ, കർമ കരേ ജേ ഥായ തേ സമയേ ത്യാഗീ ഖാസ । ॥ ॥)
പവിത്ര യോഗീ സംയമീ സമദർശീ ഛേ ജേ; കർമ കരേ തോയേ കദീ ലിപ്ത ബനേ നാ തേ । ॥ ॥
ജോതാം, സുണതാം, സുംഘതാം, ഖാതാം നേ വദതാം, സുതാം ഉഠതാം ബേസതാം, ശ്വാസക്രിയാ കരതാം । ॥ ॥
ഹും കൈയേ കരതോ നഥീ ജ്ഞാനീ ഏമ ഗണേ, ഈന്ദ്രിയോ വിഷയോമഹീം വർതേ ഏമ ഗണേ । ॥ ॥
പ്രഭുനേ അർപീ നേ തജീ അഹം കരേ ജേ കർമ, തേനേ പാപ അഡേ നഹീം, വ്യാപേ നഹീം അധർമ । ॥ 10 ॥
കായാ മന ബുദ്ധി ഥകീ, ഫക്ത ഈന്ദ്രിയോഥീ, ശുദ്ധികാജ കർമോ കരേ യോഗീ സംഗ തജീ । ॥ ॥
ഫളനീ തൃഷ്ണാ ഛോഡതാം ശാന്തി ലഭേ ജ്ഞാനീ, ഫളമാം ബദ്ധ ബനീ ജതാ കാമീ അജ്ഞാനീ । ॥ ॥
മനതീ കർമ തജീ, രഹീ നവദ്വാരേ നഗരേ, കർമ കരാവേ നാ കദീ ആത്മാ ന കർമ കരേ । ॥ ॥
(മനതീ കർമ തജീ, രഹീ നവദ്വാരേ നഗരേ, കർമ കരാവേ നാ കദീ ആത്മാ കർമ കരേ । ॥ ॥)
കർമ അനേ കർതൃത്വ നേ കർമഫലതണോ യോഗ, പ്രഭു കരേ നഹീം; ഏ ബധോ പ്രകൃതിനോ ഛേ ഭോഗ । ॥ ॥
പാപ പുണ്യ കോഈതണു ഈശ്വര നാ ഖായേ, ജീവ ഭര്യാ അജ്ഞാനഥീ തേഥീ മോഹായേ । ॥15 ॥
ജ്ഞാനഥകീ ജേണേ ഹണ്യും പോതാനും അജ്ഞാന, സുരജ ജേമ തേനാ മഹീം പ്രകാശീ രഹേ ജ്ഞാന । ॥ ॥
മന ബുദ്ധി നിഷ്ഠാ രഹേ ജേനീ തേ പ്രഭുമാം, ജ്ഞാന-പവിത്ര ഫരീ ന തേ ജന്മേ ഛേ ജഗമാം । ॥ ।
ബ്രാഹ്മണ ഹാഥീ ഗായ നേ പണ്ഡിത മൂരഖമാം, ജ്ഞാനീ ഈശ്വരനേ ജുഏ ജഡ നേ ചേതനമാം । ॥ ॥
ജീവതാഞ്ജ ജഗ ജീതിയും സമതാവാന ജനേ, ബ്രഹ്മ ജേമ നിർദോഷ തേ ബ്രഹ്മമാം ജ സ്ഥിത ഛേ । ॥ ॥
പ്രിയ പാമീ ഹരഖായ നാ, അപ്രിയഥീ ന രഡേ, സ്ഥിര നേ ജ്ഞാനീ ബ്രഹ്മഥീ ഥായ അഭിന്ന തേ । ॥ ॥
അനാസക്ത വിഷയോഥകീ ജേ സുഖനേ പാമേ, സുഖ അക്ഷയ തേ ബ്രഹ്മമാം സ്ഥിത യോഗീ പാമേ । ॥ ॥
സ്പർശജന്യ ഭോഗോ ബധാ ആദി അനേ അന്തേ, ദുഃഖ ആപതാ, തേമഹീം ജ്ഞാനീ നാ ജ രമേ । ॥ ॥
ദേഹ ത്യാഗ പഹേലാം ജ ജേ കാമ ക്രോധനാ വേഗ, സഹന കരേ തേ ശ്രേഷ്ഠ ഛേ, സുഖീ ഥായ ഛേ തേജ । ॥ ॥
ആത്മാനും സുഖ മേളവേ, ആത്മാമാം ആരാമ, തേ മുക്തിനേ മേളവേ, രഹേ ന കാംഈ കാമ । ॥ ॥
ജീവോനീ സേവാ കരേ, ദോഷ കരേ ജേ ദൂര, തേ മുക്തിനേ മേളവേ, പഡേ ന മായാപൂര । ॥ 25 ॥
കാമ ക്രോധ ജീതേ, കരേ മനനോ സംയമ ജേ, ഭയ ഛോഡേ ജേ, മേളവീ മുക്തിനേ ലേ തേ । ॥ ॥
ഭ്രമര മധ്യ ദൃഷ്ടി കരീ സ്ഥിര രോകതാം പ്രാണ, വിഷയോനേ അളഗാ കരീ ധരേ ന ജഗനും ധ്യാന;
ഭയ നേ ക്രോധ തജേ, കരേ മനനോ സംയമ ജേ, മോക്ഷപരായണ ഥായ ജേ, മുക്ത ഗണായേ തേ ।
ജീവമാത്രനോ മിത്ര നേ സൃഷ്ടിനോ സ്വാമീ, ജാണേ മുജനേ തേ ഖരേ ശാന്തി ജായ പാമീ । ॥ 29 ॥
അധ്യായ 6: ആത്മസംയമയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഫലനോ ആശ്രയ ഛോഡതാങ്കർമ കരേഛേ ജേ, സന്യാസീ തേ ഛേ ഖരോ, യോഗീജന പണ തേ ॥ । ॥
അഗ്നിനേ അഡകേ നഹീം, കർമ കരേ നാ തോയ, മായാ മമതാ ഹോയ തോ ത്യാഗീ ഥായ നാ കോയ । ॥ 1 ॥
യോഗ അനേ സന്യാസ ബേ അലഗ ഖരേജ നഥീ, ഛോഡേ നാ സങ്കൽപ തേ യോഗീ ഥായ നഹീം । ॥ ॥
യോഗ-സാധനാ കാജ തോ സാധന കർമ മനായ, ശമനാ സാധനഥീ പഛീ യോഗാരൂഢ ഥവായ । ॥ ॥
ഈന്ദ്രിയോനാ വിഷയനീ മമതാ ഛൂടീ ജായ, സങ്കൽപ മടേ തേ പഛീ യോഗാരൂഢ ഗണായ । ॥ ॥
കരവും പതന ന ജാതനും, കരവോ നിത ഉദ്ധാര, പോതേ ശത്രു മിത്ര നേ പോതാനാ രഖവാള । ॥ 5 ॥
ജേ മനനേ ജീതേ സദാ, മിത്ര ബനേ ഛേ തേ, പോതാനോ ശത്രു ബനേ മന നാ ജീതേ ജേ । ॥ ॥
ജാത ഉപര സംയമ കരീലേ ഛേ ജേ യോഗീ, ശാന്ത ഹോയ തേ, ഹോയഛേ പ്രഭു-രസനോ ഭോഗീ । ॥ ॥
ടാഢ താപ സുഖദുഃഖ നേ മാന തേമ അപമാന, ചലിത കരേ ജേനേ ന തേ യോഗീ ഉത്തമ ജാണ । ॥ ॥
പത്ഥര സോനും മൃത്തികാ തേനേ സരഖാം ഹോയ, തൃപ്ത ജ്ഞാന-വിജ്ഞാനമാം സാക്ഷീ ജേവോ സ്ഹോയ । ॥
മിത്ര ശത്രു മധ്യസ്ഥ കേ ബന്ധു സ്നേഹീമാം, സമബുദ്ധി ഛേ തേ കഹ്യോ ഉത്തമ യോഗീ ഹാ! ॥
ഏകന്തമഹീം ബേസവും യോഗീഏ ഹരരോജ, തൃഷ്ണാ നേ സംഗ്രഹ തജീ കരവീ അന്തര ഖോജ । ॥ 10 ॥
സംയമ ജാതതണോ കരീ ഏകലാ ജ രേ॑വും; പവിത്ര സ്ഥാനേ ദൃഢ കരീ ആസനനേ ദേവും । ॥ ॥
ഈന്ദ്രിയോ മന വശ കരീ, മന ഏകാഗ്ര കരീ, ആത്മ ശോധവാ യോഗനേ കരവോ ശാന്തി ധരീ । ॥ ॥
കായാ മസ്തക ഡോകനേ കരവാം സരഖാം സ്ഥിര, നാസികാഗ്രനേ ദേഖവും, ധരീ ചിത്തമാം ധീര । ॥ 13 ॥
സ്ഥിരതാ രാഖീ, ഭയ തജീ, ബ്രഹ്മചര്യ പാളീ, മന മാരാമാം ജോഡവും ബീജേഥീ വാളീ । ॥
സംയമഥീ അഭ്യാസനേ ആമ കരേ ഛേ ജേ, പരമ ശാന്തി മുജമാം രഹീ പ്രാപ്ത കരേ ഛേ തേ । ॥ 15 ॥
ഉപവാസീ രേ॑വും നഹീം, ഖാവും നാ പണ ഖൂബ, ഉജാഗരാ കരവാ നഹീം, ഊംഘവും നഹീം ഖൂബ । ॥ ॥
യോഗ്യ കരേ ആഹാര നേ വിഹാര തേമജ കർമ, ജാഗേ ഊംഘേ യോഗ്യ തേ ലഭേ യോഗനോ മർമ । ॥
ചിത്ത ഥായ വശ നേ പഛീ ആത്മാമാം സ്ഥിര ഥായ, നിഃസ്പൃഹ യോഗീ ഥായ തേ യോഗ യുക്ത ഗണായ । ॥
(ചിത്ത ഥായ വശ നേ പഛീ ആത്മാമാം സ്ഥിര ഥായ, നിഃസ്പൃഹ യോഗീ ഥായ തേ യോഗീ യുക്ത ഗണായ । ॥ )
ഹവാ വിനാനാ സ്ഥാനമാം ദിവൂ നാ ഹാലേ, തേവും മന യോഗീ തണും ചളേ നേ കോ കാളേ । ॥ ॥
യോഗീജനനാ ചിത്തനോ പൂരോ സംയമ ഥായ, ഡൂബീ ജായേ ധ്യാനമാം, ത്യാരേ രസമാം ന്ഹായ । ॥ 20 ॥
ആത്മാനോ അനുഭവ കരീ ആനന്ദമഹീം ന്ഹായ, ബുദ്ധി നേ ഈന്ദ്രിയഥീ അതീത സുഖമാം ന്ഹായ് । ॥ ॥
തേനാഥീ കോഈ നഥീ ബീജോ ഉത്തമ ലാഭ, തേനേ പാമീ നാ ചളേ പഡേ ഭലേ നേ ആഭ । ॥ ॥
ദുഃഖ മടീ ജയേ ബധും, തേനേ യോഗ കഹ്യോ, മനനേ മജബൂത രാഖതാം കരവോ തേ ജ രഹ്യോ । ॥ ॥
സങ്കൽപഥകീ കാമനാ ഥായേ തേ ടാളേ, ഈന്ദ്രിയോ മനഥീ ബധീ സംയമമാം ധാരേ । ॥ ॥
ധീരേ ധീരേ ബുദ്ധിനേ കരേ പഛീ ഉപരാമ, വിചാര ന കരേ, മന കരീ സ്ഥിര നേ ആത്മാരാമ । ॥ 25 ॥
മന ആ ചഞ്ചള ജായ ഛേ അനേക വിഷയോ മാംഹ്യ, വാളീ പാഛും ജോഡവും തേനേ ആത്മാ മാംഹ്യ । ॥ ॥
കരതാം ഏമ ഥഈ ജശേ മന ആത്മാമാം ശാന്ത, സുഖ ഉത്തമ ത്യാരേ ഥശേ, ദോഷ ഥശേ സൗ ശാന്ത । ॥ ॥
രോജ കരേ ഛേ യോഗ ആ തേ തോ നിർമല ഥായ, ബ്രഹ്മപ്രാപ്തിസുഖ പൂർണ തേ പാമീ തേമാം ന്ഹായ । ॥ ॥
ആത്മാനേ സൗ ജീവമാം ആത്മാമാം സൗ ജീവ, യോഗീ ജുഏ ഹംമേശ ഏ സമദർശീനീ രീത ।
ജേ മുജനേ സഘളേ ജുഏ, നേ മാരാമാം സർവ, തേനാഥീ നാ ദൂര ഹും, തേ നാ മുജഥീ ദൂര । ॥ 30 ॥
രഹേല സർവേ ജീവമാം മനേ ഭജേ ഛേ ജേ, വർതേ സർവപണേ ഭലേ, മുജമാം വർതേ തേ । ॥ ॥
ആത്മാ ജുഏ സൗമാം അനേ അനുഭവ കരേ സമാന, ജാണേ പരനീ പീഡ തേ യോഗീ മാന മഹാന । ॥ ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
സമതാനോ ആ യോഗ ജേ കഹ്യോ തമേ പ്രഭു ഹേ, ചഞ്ചലതാനേ കാരണേ അശക്യ ലാഗേ തേ । ॥ ॥
മന ചഞ്ചല ബളവാന ഛേ ജക്കീ തേമജ ഖൂബ, വായു സമ മുശ്കേല ഛേ തേനോ സംയമ ഖൂബ । ॥ ॥
(മന ചഞ്ചല ബളവാന ഛേ ജക്കീ തേമജ ഖൂബ, വായു ജേമ മുശ്കേല ഛേ തേനോ സംയമ ഖൂബ । ॥ ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
മനനേ ചഞ്ചല ചേ കഹ്യും, തേ ഛേ സത്യ ഖരേ, പ്രയത്ന നേ വൈരാഗ്യഥീ യോഗീ കാബൂ കരേ । ॥ 35 ॥
അസംയമീനേ യോഗ തോ ലാഗേ ബഹു മുശ്കേല, സംയമശീലനേ പ്രയത്നഥീ ലാഗേ തേ തോ ശേല । ॥ ॥
(അസംയമീനേ യോഗ തോ മുശ്കേല കഹ്യോ ഛേ, സംയമശീല പ്രയത്നഥീ പ്രാഅപ്ത കരേ ഛേ തേ । ॥ ॥)
അർജുന കഹേ ഛേ:
അസംയമീ ശ്രദ്ധാഭര്യോ ചലിത യോഗഥീ ഥായ, യോഗസിദ്ധി നാ പാമതാം തേഈ ഹീ ഗതീ ഥായ? ॥ ॥
ഛിന്നഭിന്ന വാദളസമോ വിനാശ തേനോ ഥായ? ബ്രഹ്മപ്രതിഷ്ഠാഹീന തേ വിമൂഢനും ശും ഥായ? ॥ ॥
പൂർണപണേ മാരീ തമേ ശങ്കാ ദൂര കരോ, അന്യ കോണ ഹരശേ ന ജോ, ശങ്കാ തമേ ഹരോ? ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ആ ലോകേ പരലോകമാം നാശ ന തേ പാമേ, മംഗലകർതാ നാ കദീ ദുർഗതിനേ പാമേ । ॥ 40 ॥
പുണ്യ ഭരേലാ ലോകനേ തേ യോഗീ പാവേ, പഛീ പവിത്ര ഘരോമഹീം ജന്മ ലഈ ആവേ । ॥ ॥
ജ്ഞാനീ യോഗീനാ കുലേ അഥവാ ജന്മ ധരേ, ദുർലഭ ജഗമാം കോ॑കനേ ആവോ ജന്മ മളേ । ॥ ॥
പൂർവജന്മനാ ജാഗതാ ത്യാം പണ സൗ സംസ്കാര, യത്ന കരേ യോഗീ വളീ ഭവനേ കരവാ പാര । ॥ 43 ॥
പൂർവ ജന്മസംസ്കാരഥീ അവശ്യ യോഗ കരേ, യോഗേച്ഛാഥീ തത്ത്വ തേ ഉത്തമ പ്രാപ്ത കരേ । ॥ ॥
പ്രയത്ന ഖൂബ കര്യാ ഥകീ മേല ഹൃദയനാ ജായ, ഏമ ഘണാ ജന്മേ പഛീ സിദ്ധ യോഗമാം ഥായ । ॥ 45 ॥
ജ്ഞാനീ തപസീഥീ കഹ്യോ യോഗീ ഉത്തമ മേം, കർമീഥീ ഛേ ശ്രേഷ്ഠ തോ, യോഗീ തും യ ഥജേ । ॥ ॥
മാരാമാം മന ജോഡതാം, കരീ വളീ വിശ്വാസ, ഭജേ മനേ ദിനരാത തേ ഉത്തമ യോഗീ ഖാസ । ॥ 47 ॥
അധ്യായ 7: ജ്ഞാനവിജ്ഞാനയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
മാരാമാം ആസക്ത ഥഈ ആശ്രയ മാരോ ലേ, ജാണേ മുജനേ കേമ തേഹവേ കഹും ഛും തേ । ॥ 1 ॥
ജ്ഞാന കഹും തുനജേ വളീ പൂർണ കഹും വിജ്ഞാന, ജേനേ ജാണീ ജാണവും രഹേ കൈ നാ ആന । ॥ 2 ॥
ഹജാരമാം കോഈ കരേ സിദ്ധികാജ പ്രയാസ, കരതാം യത്ന ഹജാരമാം കോഈ പഹോഞ്ചേ പാസ । ॥ ॥
മാരീ പാസേ പഹോഞ്ചതാം കോഈ പാമേ ജ്ഞാന, സാംഭള, ജോ തുജനേ കഹും ഉത്തമ മാരും ജ്ഞാന । ॥ 3 ॥
പൃഥ്വീ പാണീ തേജ നേ വായു ചിത്ത ആകാശ, അഹങ്കാര ബുദ്ധി കഹീ മാരീ പ്രകൃതി ആഠ । ॥ ॥
(പൃഥ്വീ പാണീ തേജ നേ വായു ചിത്ത ആകാശ, അഹങ്കാര ബുദ്ധി കഹീ മാരീ പ്രകൃതി ഖാസ । ॥ ॥)
ബീജീ ജീവരൂപേ രഹീ ഛേ മാരീ പ്രകൃതി, തേനാഥീ ജഗനേ രചും, തേ ഉത്തമ പ്രകൃതി । ॥ 5 ॥
ആ ബന്നേ പ്രകൃതിഥകീ പ്രാണീ സർവേ ഥായ, സർജന തേമ വിനാശനും സ്ഥാന മനേ സൗ ഗായ । ॥ ॥
ഉത്തമ മുജഥീ കോ നഥീ, മാരാവിണ കൈം നാ, ജഗ മുജമാം ഛേ, ജേമ ആ മണകാ ദോരാമാം ।
പാണീമാം രസ ഹും ഥയോ, സൂര്യചന്ദ്രമാം തേജ, വേദമഹീം ഓങ്കാര ഛും, പൗരുഷ നരമാം സഹേജ । ॥ ॥
പൃഥ്വീമാം ഛും ഗന്ധ നേ തപ ഛും താപസമാം, ജീവന പ്രാണീമാത്രനും, ശബ്ദ തയോ നഭമാം । ॥ ॥
ബീജ സർവ പ്രാണീതണും മനേ സദായേ ജാണ, ബുദ്ധി തേമജ വീരതാ വീരലോകമാം മാന । ॥ 10 ॥
ബള ബനതാം സേവാ കരും ബളവാനോമാം ഹും, അധർമഥീ പര കാമ്നാ ജീവമാത്രമാം ഛും । ॥ ॥
സത്വ അനേ രജതമതണാ ഉപജേ മുജഥീ ഭാവ, തേ മുജമാം ഛേ, ഹും നഥീ തേ ഭാവോനീ മാഹ്യ । ॥ ॥
ത്രണ ഗുണവാളീ ഛേ കഹീ മാരീ ജേ മായാ, തേനാഥീ മോഹിത ഥയാ രങ്ക അനേ രായാ । ॥ ॥
മായാ ഛേ മാരീ ഖരേ തരവീ ആഅ മുശ്കേല, തരീ ജായ ഛേ തേ ജ ജേ മാരും ശരണ ഗ്രഹേല । ॥ ॥
മൂഢ മനേ പാമേ നഹീം അധർമഥീ ഭരിയാ, മാനവരൂപേ തേ ഫരേ തോയ ജാണ മരിയാ । ॥ 15 ॥
ദുഃഖീ തേമജ ജ്ഞാനനീ ഇച്ഛാവാളാ ലോക, സംസാരീ ആശാഭര്യാ, ജ്ഞാനീ തേമജ കോ॑ക । ॥ ॥
ചാര ജാതനാ മാനവീ മനേ ഭജേ ഛേ തേ, തേമാം ജ്ഞാനീ ഭക്തനേ ശ്രേഷ്ഠ കഹ്യോ ഛേ മേം । ॥ ॥
മഹാന ഛേ ബീജാ ഛതാം ജ്ഞാനീ മാരോ പ്രാണ; ജ്ഞാനീ സന്ധാഈ ഗയോ മാരീ സാഥേ ജാണ । ॥ ॥
ഘണായ ജന്മ പഛീ മനേ ജ്ഞാനീ പാമേ ഛേ; പ്രഭു പേഖേ ജഗമാം ബധേ, സന്ത സുദുർലഭ തേ । ॥ ॥
കാമനാഭര്യാ കൈം ജനോ നിയമ ഘണാ പാളീ, അന്യ ദേവതാനേ ഭജേ, സ്വഭാവനേ ധാരീ । ॥ 20 ॥
ശ്രദ്ധാപൂർവക ദേവനേ ഭക്ത ഭജേ ഛേ ജേ, തേനീ ശ്രദ്ധാ ഹും കരും ദൃഢ ദേവമഹീം തേ । ॥ ॥
ശ്രദ്ധാപൂർവക തേ പഛീ തേനീ ഭക്തി കരേ, മാരീ ദ്വാരാ കാമനാ-ഫളനേ പ്രാപ്ത കരേ । ॥ ॥
അൽപബുദ്ധി ഏ ഭക്തനാ ഫളനോ ഥായ വിനാശ, ദേവ ഭജ്യേ ദേവോ മളേ, മനേ ഭജ്യേ മുജ പാസ । ॥ ॥
അജ്ഞാനീ മുജ രൂപനീ മര്യാദാ മാനേ, വിരാട ഉതമ രൂപ നാ മാരും തേ ജാണേ । ॥ ॥
മായാഥീ ഢങ്കായേലും മാരും പൂർണ സ്വരൂപ, മൂഢ ഓളഖേ നാ കദീ മാരും ദിവ്യ സ്വരൂപ । ॥25 ॥
ഭൂതഭാവി ജാണും, വളീ വർതമാന ജാണു, ജാണും ഹും സൗനേ, മനേ കോഈ നാ ജാണ്യും । ॥ ॥
വേര ഝേര തൃഷ്ണാഥകീ ഭവമാം ഭടകേ ലോക, ജേനാ പാപ ടളീ ഗയാ ഭജേ മനേ തേ കോ॑ക । ॥ ॥
മോതഥകീ ഛുടവാ വളീ ഘഡപണനേ ഹരവാ, ഭജേ ശരണ മരും ലഈ ദുഃഖ ദൂര കരവാ । ॥ ॥
ദൃഢ നിരധാര കരേ അനേ ദ്വന്ദമുക്ത തേ ഥായ, പുണ്യവാന തേ തോ മനേ ജാണീ രസമാം ന്ഹായ । ॥ ॥
ബ്രഹ്മകർമ അധ്യാത്മ നേ അധിഭൂത നേ അധിയജ്ഞ, ജേ ജാണേ തേ ഥായ ഛേ മാരാമാം സംലഗ്ന । ॥ 30 ॥
അധ്യായ 8: അക്ഷരബ്രഹ്മയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
ബ്രഹ്മ വളീ അധ്യാത്മ ശും, കർമ കഹേ കോനേ, അധിഭൂത നേ അധിദൈവ ഹേ പ്രഭോ, കഹേ കോനേ? ॥ ॥
മൃത്യു ആവേ തേ സമേ യോഗീജന തമനേ, കേമ കരീ ജാണീ ശകേ, കഹോ കൃപാളു, മനേ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
അക്ഷര ഛേ പരബ്രഹ്മ നേ സ്വഭാവ ഛേ അധ്യാത്മ, ജഗസർജന നേ നാശനോ വ്യാപാര കഹേ ഛേ കർമ । ॥ ॥
ക്ഷര തേ ഛേ അധിഭൂത നേ പുരുഷ കഹ്യോ അധിദൈവ, അധിയജ്ഞ കഹ്യോ ഛേ മനേ ശരീരമാംനോ ദേവ । ॥ ॥
യാദ കരീ പ്രേമേ മനേ ജേ ഛോഡേ ഛേ ദേഹ, തേ പാമീ ലേ ഛേ മനേ, തേമാം നാ സന്ദേഹ । ॥ ॥
ജേനേ യാദ കരീ തജേ മൃത്യു സമജേ ദേഹ, തേനേ പാമേ ജീവ ആഅ, തേമാം നാ സന്ദേഹ । ॥ ॥
തേഥീ രാതദിവസ മനേ യാദ കരീ ലഡജേ, മന മാരാമാം രാഖജേ, മുജനേ മേളവജേ । ॥ ॥
യോഗീജന അഭ്യാസഥീ പ്രഭുമാം മന ജോഡേ, പ്രഭുനേ പാമീ ലേ വഡീ ജ്യാരേ തന ഛോഡേ । ॥ ॥
ജ്ഞാനീ തേമ അനാദീ തേ സൗനാ സ്വാമീ ഛേ, പ്രഭുജീ പൂർണ പ്രകാശ നേ അനന്തനാമീ ഛേ । ॥ ॥
അന്തസമേ തേനേ കരേ യാദ പ്രേമഥീ ജേ, മനനേ ജോഡേ തേമഹീം, പാമേ പ്രഭുനേ തേ । ॥ 10 ॥
വേദ കഹേ അവിനാശീ നേ മുനി ജേനേ ജാണേ, ജേനേ മാടേ കൈം കരേ ബ്രഹ്മചര്യ ധ്യാനേ; ॥ ॥
മന അന്തരമാം രോകതാം ദ്വാര ബധാ രോകീ, യോഗീ രാഖേ പ്രാണനേ മസ്തകമാം രോകീ । ॥ ॥
പഛീ ജപേ ഛേ പ്രണവനേ, ധ്യാന ധരേ മാരും, ഏമ തജേ ഛേ ദേഹ തേ പാമേ ഗതീ ചാരും । ॥ ॥
സദാ കരേ ഛേ യാദ ജേ മുജനേ പ്രേമ കരീ, തേ ജേ മേളവേ ഛേ മനേ, ജഗനേ ജായ തരീ । ॥ ॥
മനേ മേളവീനേ ഫരീ ജന്മേ നാ കോഈ, ദുഃഖ ശോക കേ വ്യാധിമാം പഡേ നഹീം കോഈ । ॥ 15 ॥
ബ്രഹ്മലോക നേ ലോക സൗ ബീജാ കൈങ്ക കഹ്യാ, തേമാം ജന്മമരണ ഥതാം, തേ നാ അമര ഗണ്യാ । ॥ ॥
മനേ ജ മേളവവാഥകീ അമര ബനേ ഛേ ലോക, ജന്മമരണ സാചേ ടളേ, ടളേ താപ നേ ശോക । ॥ ॥
ചാര ജാതനാ യുഗ കഹ്യാ, തേ അസു സാഥ മളേ, ഹജാര യുഗ ബ്രഹ്മാതണോ ഏക ജദിവസ കരേ । ॥ ॥
തേവീ രാത ബനേ വളീ ആ ബ്രഹ്മാണ്ഡ വിശേ, ദിവസേ ജീവോ ജന്മതാ, മരതാ രാത വിശേ । ॥ ॥
ജീവ ബധ ജന്മേ വളീ പ്രലയ തേഅനോ ഥയ, പ്രകട ഥായ ദിവസേ അനേ രാതേ ഛേക സമായ । ॥ ॥
തേഥീ ഉത്തമ ചേ കഹ്യാ പ്രഭു സൗനാ സ്വാമീ, പ്രലയമാംയ തേ ന മരേ പ്രഭു അനന്തനാമീ । ॥ 20 ॥
അവിനാശീ തേ ഈശ ഛേ, പരമധാമ പണ തേ, തേനേ പാമീ ന ഫരേ പാഛും കോഈ യേ । ॥ ॥
ഉത്തമ ഭക്തി ഹോയ തോ തേ പ്രഭു ദർശന ദേ, ജഗ ജേഅമാം ഛേ രഹ്യും, വ്യാപക സഘളേ തേ । ॥ ॥
ജ്യാരേ മരതാം ന കദീ ജന്മേ യോഗീജന, ജന്മേ തേ വേളാ കഹും, സാംഭള രാഖീ മന । ॥ ॥
അഗ്നി, ജ്യോതി, ദിവസ നേ ശുക്ലപക്ഷ ജോ ഹോയ, ഉത്തരായണേ തന തജേ, തേ പ്രഭു പാമേ കോയ । ॥ ॥
ധുമ്ര, രാത, വദ ഹോയ നേ ദക്ഷിണായന ജോ, ചന്ദ്രലോകനേ മേളവീ ഫരീ ജന്മതാ തോ । ॥ 25 ॥
ശുക്ലകൃഷ്ണനീ ആ ഗതീ ശാശ്വത ഛേ ആ ജഗമാം, ജന്മ ഥായ ഛേ ഏകഥീ, നാ ജന്മേ പരമാം । ॥ ॥
ആഅ ജാണീ യോഗീ കദീ മോഹിത നഹീം ഥശേ, തേഥീ സർവ കാളമാം യോഗീ തും ബനജേ । ॥ ॥
വേദയജ്ഞ തപദാനനും പുണ്യ കഹ്യും ഛേ ജേ, യോഗീ പദനേ മേളവേ തേഥീ ഉത്തമ തേ । ॥ 28 ॥
അധ്യായ 9: രാജവിദ്യാരാജഗുഹ്യയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഖൂബ ജ ഛൂപും ജ്ഞാന നേ വളീ കഹ്യും വിജ്ഞാന, മുക്ത കരേ ജേ അശുഭഥീ, കഹും ഹവേ തേ ജ്ഞാന । ॥ ॥
പവിത്ര നേ സുഖകര കഹീ ഉത്തമ വിദ്യാ തേ, അനുഭവ കരവാ യോഗ്യ നേ ഉത്തമ വിദ്യാ ഛേ । ॥ ॥
മാനേ നാ ആ ധർമനേ, ശ്രദ്ധാ നാ രാഖേ, മരേ ജന്മ ലേ തേ, നഹീം മുക്തിരസ ചാഖേ । ॥ ॥
അഖണ്ഡ മാരും രൂപ ആ ജഗമാം വ്യാപക ഛേ, മാരാമാം ജീവോ ബധാ ഖരേ രഹേലാ ഛേ । ॥ ॥
മാരാ അംശേ ഏ രഹ്യാ, പൂർണരൂപമാം നാ, ജീവ രഹ്യാ മുജമാം ഛതാം ഹും ലേപാഉം നാ । ॥ 5 ॥
വായു വഹേനാരോ ബധേ രഹേ വ്യോമമാം ജേമ, ചരാചര രഹേ മുജമഹീം സമജീ ലേജേ ഏമ । ॥ ॥
കൽപാന്തേ മാരാമഹീം ലയ സൗനോ യേ ഥായ, കൽപാരംഭേ മുജഥകീ സർജന സൗനും ഥായ । ॥ ॥
പ്രകൃതിനോ ആശ്രയ ലഈ സർജും വാരംവാര, ജീവ ബധാ ആ ജഗതമാം സർജും വാരംവാര । ॥ ॥
ഏ സർവേ കർമോ മനേ ബന്ധന നാ കരതാ, ഉദാസീന നിർലേപ ഹും രഹും കർമ കരതാം । ॥ ॥
മാരാ ഹാഥ തളേ രഹീ പ്രകൃതി ജഗത കരേ, തേഥീ ജഗമാം ഥായ ഛേ പരിവർതന സഘളേ । ॥ 10 ॥
മനുഷ്യരൂപേ ഹും രഹ്യോ ഏമ മൂഢ ജാണേ, വിരാട മാരാ രൂപനേ നാ കദീ പരമാണേ । ॥ ॥
മൂഢ ജനൂനാം കർമ നേ വിചാര മേലാ ഹോയ, സ്വഭാവ ഹലകോ തേമനോ, സംസാരേ രത ഹോയ । ॥ ॥
ജ്ഞാന കർമ ആശാതണും ഫള തേ നാ പാമേ, മോഹമഹീ പ്രകൃതിഥകീ സങ്കട നാ വാമേ । ॥ ॥
പവിത്ര ദിവ്യ സ്വഭാവനാ മഹാത്മാജനോ കോ॑ക, ഭാവഥകീ ഭജതാ മനേ പാമീ മൃത്യുലോക । ॥ ॥
മാരും കീർതന തേ കരേ, യത്ന കരേ മുജകാജ, നമേ മനേ, പാളേ വളീ നിയമോ മാരേകാജ । ॥ ॥
ദ്വൈത തേമ അദ്വൈത നേ വിശ്വഭാവനാഥീ, മാനീനേ ഭജതാ മനേ കൈംയേ ജ്ഞാനഥകീ । ॥ 15 ॥
ഋതു നേ യജ്ഞ സ്വധാ വളീ ഔഷധ നേ ധൃത ഛും, മന്ത്ര ഹവന അഗ്നി ബനീ വാസ കരും ഛും ഹും । ॥ ॥
ആ ജഗനോ ഛും ഹും പിതാ, മാതാ ധാതാ ഛും, വേദ തേമ ഓങ്കാര നേ ഗതി നേ ഭർതാ ഛും । ॥ ॥
ശരണ, സർവനോ മിത്ര നേ സൗനും കാരണ ഛും, ഗതി, ഭർതാ, സാക്ഷീ വളീ അവിനാശീ പ്രഭു ഛും । ॥ ॥
ഹും വരസാദ കരും വളീ താപ തപാവും ഛും, സുധാരൂപ നേ സത്യ ഛും, മൃത്യുനോ പതി ഛും । ॥ ॥
യജ്ഞ കരേ ജേ പ്രേമഥീ തേ ജന സ്വർഗേ ജായ, പുണ്യഥകീ ദൈവീ ഘണാ ഭോഗേ സ്വർഗേ ന്ഹായ । ॥ 20 ॥
പുണ്യഥായ പൂരും പഛീ ജന്മേ പൃഥ്വീമാംഹ്യ, ആവാഗമനഥകീ തേ ന ഛൂടേ ഛേ ജഗമാംഹ്യ । ॥ ॥
ദർശന മാരും നാ കരേ ത്യാംലഗ മുക്ത ന ഥായ, കോഈ സുഖ നേ ദുഃഖഥീ കദീ ന ഛൂടീ ജായ । ॥ ॥
മാരും ശരണ ലഈ കരേ മാരും ചിന്തന ജേ, തേനാ കോഡ ബധാ പൂരും, രക്ഷും ഛും തീ । ॥ ॥
(മാരും ശരണ ലഈ കരേ മാരി ചിന്താ ജേ, തേനാ കോഡ ബധാ പൂരും, രക്ഷും ഛും തീ । ॥ ॥)
അന്യ ദേവനേ ജേ ഭജേ, മനേ ജ ഭജതാ തേ, സർവ ജാതനാ യജ്ഞനോ സ്വാമീ ജാണ മനേ । ॥ ॥
മനേ ജ ജാണവാഥീ ജ നാ അവഗതിനേ പാമേ, മനേ ന ജാണേ തേ സദാ ദുർഗതിനേ പാമേ । ॥ ॥
ദേവ ഭജ്യേ ദേവോ മളേ, പിതൃ ഭജ്യേ പിതൃ, ഭൂതോഥീ ഭൂതോ മളേ, മനേ ഭജേ മളും ഹും । ॥ 25 ॥
ഫള കേ ഫൂല മനേ ധരേ, പർണ തേമ പാണീ, ധര്യും ഭാവഥീ സർവ ഹും ആരൂഗും രാജീ । ॥ ॥
(ഫള കേ ഫൂല മനേ ധരേ, പർണ തേമ പാണീ, ധര്യും ഭാവഥീ സർവ ഹും ആരൂഗും ദാനീ । ॥ ॥)
തേഥീ തും ജേ ജേ കരേ, തപേ, ദാന ദേ, ഖായ, കരജേ അർപണ തേ മനേ, അഹംഭാവ നാ ഥായ । ॥ ॥
സാരാംനരസാം കർമഥീ ഏമ ജ തും ഛുടശേ, ത്യാഗ യോഗഥീ നേ മനേ പ്രാപ്ത കരീ ചുകശേ । ॥ ॥
മാരേ ശത്രുമിത്രനാ, സൗയേ സരഖാ ഛേ, ഭജേ ഭാവഥീ തേ ഛതാം നജീക അദകാം ഛേ । ॥ ॥
ഖൂബ അധർമീയേ മനേ ഭജേ കരീനേ പ്രേമ, തോ തേ സന്ത ഥഈ ജശേ പാമീ മാരീ രേ॑മ । ॥ ॥
ശാന്തി പൂർണ തേ പാമശേ, ധർമാത്മാ ബനശേ, മാരോ ഭക്ത കദീ നഹീം അർജുന നഷ്ട ഥശേ । ॥ ॥
പാപീ, സ്ത്രീ നേ ശുദ്രയേ ഗുണ മാരാ ഗാശേ, ലേശേ മാരും ശരണ തോ ഉത്തമ ഗതി ഥാശേ । ॥ ॥
പഛീ ഭക്ത ബ്രാഹ്മണ അനേ ജ്ഞാനീനും തോ ശും, ജന്മീനേ ആ ജഗതമാം മനേ ഭജീ ലേ തും । ॥ ॥
മനഥീ ഭജ മുജഏ അനേ തനഥീ കര സേവാ, കർമ മനേ അർപണ കരീ മാണീ ലേ മേവാ । ॥ ॥
ജഗമാം ജോഈനേ മനേ വന്ദന കര ഹരരോജ, മനേ പാമശേ ഏമ തും കരതാം മാരീ ഖോജ । ॥ ॥
മന വാണീഥീ ഭക്ത ഥാ മാരോ കേവള തും, ശാന്തി തേമ സുഖ പാമശേ, സത്യ കഹും ഛും ഹും । ॥ 34 ॥
അധ്യായ 10: വിഭൂതിയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഫരീവാര അർജുന, തും സുണ വചനോ മാരാം, താരാ ഹിത മാടേ കഹും വചനോ തേ പ്യാരാ । ॥ ॥
ജന്മ ന മാരോ ജാണതാ മഹർഷി അനേ ദേവ, ആദി ദേവ നേ ഋശിതണോ ജാണീ മുജനേ സേവ । ॥ ॥
ലോകോനോ ഈശ്വര മനേ ജേ കോഈ ജാണേ, ദുഃഖദർദഥീ തേ ഛുടീ മുക്തിരസ മാണേ । ॥ ॥
ക്ഷമാ സത്യ ബുദ്ധി വളീ ശമദമ തേമജ ജ്ഞാന, സുഖ ദുഃഖ ഭയ നേ അഭയ, സത്യാസത്യ പ്രമാണ । ॥ ॥
തപ നേ സമതാ നേ ദയാ, യശ അപയശ നേ ദാന, ഭാവ ഥതാ പ്രാണീതണാ തേ സൗ മുജഥീ ജാണ । ॥ 5 ॥
സാത മഹർഷി നേ വളീ ചാര ജാതനാ തേ, മനു മാരാഥീ ഛേ ഥയാ, പിതാ ജഗതനാ ജേ । ॥ ॥
വിഭുതി തേമജ യോഗ ആ മാരോ ജാണേ ജേ, ജോഡായേ ദൃഢ യോഗഥീ മാരീ സാഥേ തേ । ॥ ॥
സൗനോ ഹും സ്വാമീ, വളീ മാരാമാം ആ സർവ, ജ്ഞാനീ സമജേ ഏമ നേ ഭജേ തജീനേ ഗർവ । ॥ ॥
മനനേ പ്രാണഥകീ മനേ ഭജേ കഥായ കരേ, മാരീ ചർചാഥീ സദാ തൃപ്തി ഹർഷ ധരേ । ॥ ॥
അനന്യ പ്രേമീ ഭക്തനേ ബുദ്ധി ആപും ഛും, തേഥീ മുജനേ മേളവേ, ബന്ധന കാപും ഛും । ॥ 10 ॥
ദയാ കരീനേ ജ്ഞാനനോ ദീപ ബനും ഛും ഹും, രഹീ ഹൃദയമാം തേമനും അജ്ഞാന ഹരും ഛും । ॥ ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
പവിത്ര ഈശ്വര ഛോ തമേ, ദേവ ജഗതനാ തേമ, ശശ്വത തേമജ ദിവ്യ ഛോ, അജ അവിനാശീ തേമ । ॥ ॥
നാരദ തേമജ വ്യാസ നേ സന്ത കഹേ ഛേ ഏമ, അസിത വ്യാസ ദേവല വളീ തമേ കഹോ ഛോ ഏമ । ॥ ॥
സാചും മാനും ഛും തമേ കഹോ തേ ബധും ഹും । ദേവ തേമ ദാനവ പ്രഭോ, തമനേ ജാണേ ശും! ॥ ॥
തമേ ജ ജാണോ ഛോ ഖരേ പൂർണ തമാരും രൂപ, ദേവദേവ ഭൂതേശ ഹേ, ജഗതനാഥ, ജഗഭൂപ! ॥ 15 ॥
കേവീ രീതേ ഛോ തമേ വ്യാപക ആഅ ജഗമാം? വിഭൂതിഥീ വ്യാപക ഥയാ കേമ തമേ ജഗമാം? ॥ ॥
ധ്യാന തമാരും ധാരതാ യോഗീ ശേ ജാണും, ക്യാ ഭാവഥീ ചിന്തവും, ഭക്തി ഹും മാണു । ॥ ॥
യോഗശക്തി വിസ്താരഥീ ഫരീ കഹോ മുജനേ, അമൃത പീതാം ഥായനാ തൃപ്തി ഖരേ മുജനേ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഖ്യാല ജ ആപും ഛും തനേ മാരാ രൂപ തണോ, ബരാബര കഹും തോ തോ ഥായ വിസ്താര ഘണോ । ॥ ॥
പ്രാണീ[ഓ]മാം ഹും രഹ്യോ ആത്മരൂപ ഥഈ, ആദി മധ്യ നേ അന്ത ഹും സൗനോ രഹ്യോ ബനീ । ॥ ॥
വിഷ്ണു ഛും, ഊഗും വളീ ജഗമാം സൂര്യ ബനീ, മരിചീ തേമ ജ ചന്ദ്ര ഛും ഹും നക്ഷത്ര മഹീം । ॥ ॥
സർവ വേദമാം ദിവ്യ തേ സാമവേദ ഹും ഛും, ദേവോമാം ഛും ഈന്ദ്ര നേ മന നേ ചേതന ഛും । ॥ ॥
ശങ്കര രൂദ്രോമാം വളീ കുബേര പണ ഹും ഛും, അഗ്നി ഛും, മേരു ഥയോ പർവതമാംഹീ ഹും । ॥ ॥
ദേവോനാ ഗുരു ജേ കഹ്യാ തേ ജ ബൃഹസ്പതി ഛും, സേനാപതിമാം സ്കന്ദ നേ സാഗര ജലമാം ഛും । ॥ ॥
മഹർഷിമഹീം ഭൃഗു ഥയോ, ഹിമാലയ ബന്യോ ഛും, യജ്ഞോമാം ജപയജ്ഞ നേ ഓങ്കാര ഥയോ ഛും । ॥ 25 ॥
വൃക്ഷോമാം ഛും പീപളോ, നാരദ തേമജ ഛും, ഗന്ധർവോമാം ചിത്രരഥ, കപില സിദ്ധമാം ഛും । ॥ ॥
അമൃതഥീ പ്രഗടേല ഛും അശ്വ അലൗകിക ഹും, ഐരാവത ഹാഥീമഹീം, മനുഷ്യമാം നൃപ ഛും । ॥ ॥
കാമധേനും ഛും ഗായമാം, വജ്ര ശസ്ത്രമാം ഛും, ധർമപരായണ കാമ ഛും, വാസുകി സർപേ ഹും । ॥ ॥
അനന്ത നാമേ നാഗ ഛും, വരുണ തേമജ ഹും, പിതൃമാം ഛും അര്യമാ, യമീമഹീം യമ ഛും । ॥ ॥
കാലരൂപ ഛും, ദൈത്യമാം പ്രഹ്ല്ലാദ ഖരേ ഛും, പശുമാം സിംഹ ഥയോ വളീ, ഗരുഡ ഖഗമാം ഛും ॥ । 30 ॥
പവന തേമ പാണീമഹീം ഗംഗാ പാവന ഛും, മഗരമച്ഛ ഛും, രാമ ഛും ശസ്ത്രവാനമാം ഹും । ॥ ॥
ആദി മധ്യ നേ അ/ന്ത ഛും ആ സൃഷ്ടിനോ ഹും, വിദ്യാമാം അധ്യാത്മ നേ വാദ വിവാദേ ഹും । ॥ ॥
അകാര അക്ഷരമാം അനേ ദ്വന്ദ സമാസേ ഛും, ധാതാ ആശ്രയ കാല ഛും അക്ഷര ജഗനോ ഹും । ॥
ജന്മ തേമ മൃത്യു വളീ ഥഈനേ രഹ്യോ ഛും, സ്ത്രീനീ സുന്ദരതാ അനേ വാണീ യശ പണ ഹും । ॥ ॥
ധീരജ തേമ ക്ഷമാ ഥയോ, ഗായത്രീ പണ ഹും, മാസ മാഗശര നേ വളീ വസന്ത ഋതുമാം ഛും । ॥ 35 ॥
തേജ തേമ ജയ, ബല അനേ ബുദ്ധിരൂപേ ഛും, ഛള കരനാരാമാം സദാ ദ്യുത ഥയേലോ ഛും । ॥ ॥
പാണ്ഡവമാം അർജുന നേ വാസുദേവ ഛും ഹും, കവിമാം ശുക്രാചാര്യ നേ മുനിമാം വ്യാസ ജ ഛും । ॥ ॥
നീതി തേമ ശാസകമഹീം ദണ്ഡ ഥയോ ഛും ഹും, ഗുഹ്യ വാതമാം മൗന നേ ജ്ഞാനസ്വരൂപേ ഛും । ॥ ॥
ജഗതതണും ഛും ബീജ ഹും, സുണജേ അർജുന, തും, മാരാ വിണ തോ ആ രഹേ അസ്തിത്വ ഖരേ ശും? ॥ ॥
മാരാ ദൈവീരൂപനോ അന്ത നാജ ആവേ, ആ തോ ഥോഡും ഛേ കഹ്യും, കോണ ബധും ഗാവേ? ॥ 40 ॥
ജേ ജേ സുന്ദര, സത്യ നേ പവിത്ര പ്രേമല ഛേ, മാരാ അംശ ഥകീ ഥയും ജാണീ ലേജേ തേ । ॥ ॥
ബധും ജാണീനേ തും വളീ കരീശ അർജുന ശും? മാരാ ഏകജ അംശമാം വിശ്വ ബധുംയ രഹ്യും । ॥ 42 ॥
അധ്യായ 11: വിശ്വരൂപദർശനയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
കൃപാ കരീനേ ജേ കഹ്യാ ഹിതനാ ശബ്ദ തമേ, തേഥീ മോഹ ജതോ രഹ്യോ മാരോ, പ്രഭുജീ ഹേ! ॥ ॥
ഉത്പത്തിലയ ജഗതനാം സുണ്യാ പ്രേമഥീ മേം, മഹിമാ ജാണ്യോ ഛേ വളീ തമാരാ ഥകീ മേം । ॥ ॥
ജഗനാ കാരണ ഛോ തമേ, ജഗനാ നാശക ഛോ, രൂപ തമാരും വിശ്വമാം കേവു വ്യാപക ഹോ! ॥ ॥
ജോവാനേ തേ രൂപനേ മുജഏ ഈച്ഛാ ഥായ, യോഗേശ്വര, തേ രൂപനേ ബതാവോ, ഹൃദയ ച്ഹായ । ॥ ॥
ജോഈ രൂപ ശകീശ ഹും ഏവീ ഖാത്രീ ഹോയ, യോഗേശ്വര, തോ രൂപനേ ബതാവോ, ഹൃദയ ച്ഹായ । ॥ ॥
(ജോഈ രൂപ ശകീശ ഹും ഏവീ ഖാത്രീ ഥായ, യോഗേശ്വര, തോ രൂപനേ ബതാവോ, ഹൃദയ ച്ഹായ । ॥ ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ജോ തും മാരാ രൂപനേ അനേക രൂപ ഭര്യും, അനേകരംഗീ രൂപ തേ, ദിവ്യ വിരാട ധര്യും । ॥ 5 ॥
രുദ്ര മരുത ആദിത്യ നേ അശ്വിനീകുമാരോ, അചരജകാരക ജോ വളീ കൈം മഹിമാ മാരോ । ॥ ॥
ജോ ആ മാരാ അംഗമാം സാരായേ ജഗനേ, ജേ ജേ ജോവും ഹോയ തേ ബതാവീശ തുജനേ । ॥ ॥
താരീ ആംഖേ നാ തനേ ദേഖാശേ മുജ രൂപ, ദൈവീ ആപും ആംഖ ഹും, ജോ തും ദിവ്യ സ്വരൂപ । ॥ ॥
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
ഏമ കഹീ യോഗീതണാ യോഗീ ശ്രീ പ്രഭു[ഏ], ദിവ്യ ബതാവ്യും രൂപ തേ പ്രേമീ അർജുനനേ । ॥ ॥
ആംഖ ഹജാരോ നേ വളീ മുഖ ഹതാം ഹജാര, ഘരേണാം അനേ വശ്ത്രോ ഹതാ ത്യാം ഖൂബ അപാര । ॥ 10 ॥
(ആംഖ ഹജാരോ നേ വളീ മുഖ ഹതാം ഹജാര, ഘരേണാം അനേ വശ്ത്രോ ഹതാ ത്യാം നഹീം പാര । ॥ 10 ॥)
മാളാ തേമജ ഗന്ധഥീ ശോഹിത ഹതും ശരീര, വിരാട ദിവ്യ അനന്ത നേ അചരജപൂർണ ശരീര ॥ । ॥
ഹജാര സൂര്യ ഊഗേ കദീ നേ പ്രകാശ പഥരായ, തേമജ പ്രഭുനാ രൂപനും തേജ ബധേ പഥരായ । ॥ ॥
പ്രഭുശരീരമാം അർജുനേ ജഗ ആഖും ജോയും, അനേക രൂപോമാം രഹ്യും ജഗ ആഖും ജോയും । ॥ ॥
അചരജ പാമേലോ വളീ രോമാഞ്ചിത അർജുന, ശീശ നമാവീനേ വദ്യോ രോമഞ്ചിത അർജുന । ॥ ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
ദേവ, തമാരാ ദേഹമാം സമായാ ബധാ ലോക, കമളപരേ ബ്രഹ്മാ അനേ ഋഷി പണ ത്യാം ഛേ കോ॑ക । ॥ 15 ॥
ഹാഥ തേമ ആംഖോ വളീ പേട ഗണീ ന ശകായ, ആദി മധ്യ കേ അന്ത ആ രൂപതണോ ന ജണായ । ॥ ॥
മുകുട ഗദാ നേ ചക്രഥീ ശോഭേ ദിവ്യ സ്വരൂപ, തേജതണോ അംബാര ആ ജോ[ഈ] ന ശകും രൂപ । ॥ ॥
വിരാട തേമ പ്രദീപ്ത ഛേ ദിവ്യ തമാരും രൂപ, ചാരേ ബാജു ദേഖതോ ദിവ്യ തമാരും രൂപ । ॥ ॥
അമര തമേ, ഉത്തമ തമേ, ഫക്ത ജാണവാജോഗ, ധർമതണാ രക്ഷക തമേ, ഏക അനന്യ അമോഘ । ॥ ॥
ജഗനാ ആശ്രയ, ആദി നേ അന്ത വിനാനാ ഛോ, സനാതന, ബലീ, വിശ്വനേ തപാവീ രഹ്യാ ഛോ । ॥ ॥
സൂര്യചന്ദ്രനീ ആംഖ ഛേ, ഹാഥ ഹജാര വളീ, അഗ്നി ജേവാ വദനനാ, രഹ്യാ പ്രകാശ കരീ । ॥ ॥
പൃഥ്വീ നേ ആകാശമാം വ്യാപക ഏക തമേ, സർവ ദിശാമാം ഛോ രഹ്യാ ദിവ്യ സ്വരൂപ തമേ । ॥ ॥
ഉഗ്ര രൂപ ജോഈ ഥയാ ഭയഭീത ബധാ ലോക, പ്രവേശീ രഹ്യാ രൂപമാം ദേവജനോ പണ കോ॑ക । ॥ 20 ॥
ദേവ തമോനേ വന്ദതാ വന്ദേ ഋഷി പണ തേമ, സ്തവന കരേ ഛേ സിദ്ധ സൗ, ഗാന ഗായ നാ കേമ? ॥ ॥
രുദ്ര തേമ വസു, സാധ്യ നേ വിശ്വദേവ ഗന്ധർവ, പിതൃ യക്ഷോ സിദ്ധ സൗ ജുഏ തജീനേ ഗർവ । ॥ ॥
കുമാര മരുതഗണോ വളീ അചരജഥീ ജോതാ, മഹാന ജോഈ രൂപനേ ഭാന ബധും ഖോതാ । ॥ ॥
അനേക മുഖ നേത്ര നേ ബാഹു തേമ പഗ ഛേ, ദാഢ ഭയങ്കര ദേഖതാം ഭീത ഥയും ജഗ ഛേ । ॥ ॥
നഭനേ അഡനാരും വളീ രംഗതേജമയ രൂപ, വിശാള നയനേ ഓപതും ദിവ്യ വിരാട സ്വരൂപ । ॥ ॥
വ്യഥാ ഥായ ഛേ ദേഖതാം, പ്രാണ ഖരേ ഗഭരായ, ധീരജ ഖൂടീ ജായ നേ മനനീ ശാന്തി ഹരായ । ॥ ॥
പ്രലയകാര അംഗാരശും ജോഈ ഉഗ്ര സ്വരൂപ, ജ്ഞാഅവ്യവസ്ഥാ നാ രഹേ, പ്രസന്ന ഹോ ജഗഭൂപ । ॥ ॥
ധൃതരാഷ്ട്രതണാ പുത്ര സൗ കൈം രാജാനീ സാഥ, ഭീഷ്മ ദ്രോണ കേ കർണ ആ, വീര അമാരാ ലാഖ । ॥ ॥
ഘോര തമാരാ വദനമാം സർവേ പ്രവേശേ ഛേ, ചോണ്ടേ ദാന്തേ, കൈങ്കനാ മസ്തക തൂടേ ഛേ । ॥ ॥
നദീ ഹജാരോ ജായ ഛേ സാഗരമാഹീം ജേമ; ലാഖോ ലോകോ പേസതാ വദന തമാരേ തേമ । ॥ ॥
പതംഗിയും ദീവേ പഡേ മരവാ മാടേ ജേമ, ലാഖോ ലോകോ പേസതാ വദന തമാരേ തേമ । ॥ ॥
ജീഭ തമേ ചാടോ ഗളീ ജലദമുഖേ സൗ ലോക, ഉഗ്ര പ്രഭാഥീ തേജഥീ ഭരീ രഹ്യാ ഛേ ലോക । ॥ 30 ॥
ഉഗ്ര രൂപനാ കോണ ഛോ ദേവ, കഹോ മുജനേ, മൂള രൂപ ധാരോ, പഡേ സമജ കൈം ന മുജനേ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
കാള ലോകനോ ഹും ഥയോ നാശകാജ തൈയാര, നഹീം ഹോയ തും തോയ ആ വീര ബധാ മരനാര । ॥ ॥
തേഥീ ഊഭോ ഥാ, ലഡീ, രാജ്യ കരീ, യശ ലേ, നിമിത്ത ഥാ തും തോ ഹവേ, വീര ഹണ്യാ ഛേ മേം । ॥ ॥
(തേഥീ ഊഭോ ഥാ, ലഡീ, രാജ്യ കരീ, യശ ലേ, നിമിത്ത ഥാ തും തോ ഹവേ, വീര ഹണ്യാ മേം । ॥ ॥)
ദ്രോണ ഭീഷ്മ നേ കർണ നേ ജയദ്രഥ വീര ഹജാര, ഹണേല മേം തും ഹണ ഹവേ, ചിന്താ കര ന ലഗാര । ॥ ॥
യുദ്ധ കരീ ലേ ഭയ തജീ, വിജയ ഥശേ താരോ, ശത്രുനേ തും മാരശേ, വിജയ ഥശേ താരോ । ॥ ॥
വചനോ ആവാ സാംഭളീ, വന്ദന ഖൂബ കരീ, ഗദ് ഗദ് സ്വരഥീ ബോലിയോ അർജുന പ്രേമ ധരീ । ॥ 35 ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
ഹരഖായേ സൗ ലോക നേ കീർതി തമാരീ ഗായ, രാക്ഷസ നാസേ ഭയഥകീ, സിദ്ധ നമേ നേ ഗായ । ॥ ॥
കേമ നഏ നാ തേ ബധാ, സൗനാ ആദി തമേ, അനന്ത വിശ്വാധാര ഛോ, അക്ഷര പരമ തമേ । ॥ ॥
മൂള സർവനാ ഛോ തമേ, ഛോ ജഗത ആധാര, പരമധാമ സർവജ്ഞ ഛോ സൗനാ സർജനഹാര । ॥ ॥
(മൂള സർവനാ ഛോ തമേ, ഛോ ജഗതനാ ആധാര, പരമധാമ സർവജ്ഞ ഛോ സൗനാ സർജനഹാര । ॥ ॥)
പുരാണ പുരുഷ ഛോ തമേ, വളീ സൗനാ ജ്ഞാതാ ഛോ, ജ്ഞേയരൂപ ഛോ, സർവ നേ സർവഥകീ പര ഛോ । ॥ ॥
(പുരാണ പുരുഷ തമേ, വളീ സൗനാ ജ്ഞാതാ ഛോ, ജ്ഞേയരൂപ ഛോ, സർവ നേ സർവഥകീ പര ഛോ । ॥ ॥)
യമ, അഗ്നി നേ വായു നേ വരുണ ചന്ദ്ര തമേ, ബ്രഹ്മാ, ബ്രഹ്മാനാ പിതാ, അനന്ത രൂപ തമേ । ॥ ॥
വ്യാപക വിശ്വമഹീം വളീ വിശ്വഥകീ പര ഛോ, നമും ഹജാരോവാര നേ നമന ഫരീ പണ ഹോ । ॥ ॥
ആഗള പാഛളഥീ നമും, ചാരേ തരഫ നമും, അഖൂട ബലഭണ്ഡാര ഹേ, വാരംവാര നമും । ॥ ॥
അനന്തവീര്യ, തമേ സദാ സൗമാം വ്യാപക ഛോ, സർവരൂപ ഛോ ഹേ പ്രഭോ, ജീവനദായക ഛോ । ॥ 40 ॥
മിത്ര മാനതാം മേം കഹ്യാം ഹശേ വചന കപരാം, പ്രേമ തേമ അജ്ഞാനഥീ വചന കഹ്യാം കപരാം । ॥ ॥
കൃഷ്ണ, സഖാ, യാദവ ഹശേ ഏമ കഹേലും മേം, മഹിമാനേ ജണ്യാവിനാ കഹ്യും ഭൂലഥീ കേ; ॥ ॥
ബീജാനീ സാമേ വളീ ഏക ഹശോ ത്യാരേ, രമതാം, സൂതാം, ബേസതാം, കേ ഭോജനകാളേ; ॥ ॥
വാരംവാര കഹ്യും ഹശേ തേമ വളീ അപമാന, തേ സൗ മാഫ കരോ മനേ, മാഗും ഛും വരദാന । ॥ ॥
ജഡചേതനനാ ഛോ പിതാ, പൂജ്യ വളീ ഗുരു ഛോ, തമാരാ സമോ അന്യ നാ ശ്രേഷ്ഠ കോണ ഛേ തോ? ॥ ॥
പൂജ്യ ദേവ തേഥീ നമും കായ നമാവീ ഹും, പ്രാർഥു വാരംവാര ആ ശീശ നമാവീ ഹും । ॥ ॥
ക്ഷമാ കരേ സുതനേ പിതാ, മിത്ര മിത്രനേ ജേമ, മാഫ കരേ പ്രിയനേ പ്രിയ, മാഫ കരീ ദോ തേമ । ॥ ॥
അപൂർവ ജോഈ രൂപ ആ വ്യഥാ തേമ ഭയ ഥായ, ദേവരൂപനേ തോ ധരോ, ഭയ ആ മാരോ ജായ । ॥ ॥
ദൈവീ രൂപ ധരോ ഹവേ, ഹേ ദേവേശ, തമേ, പ്രസന്ന ഥാഓ വിശ്വനാ ഹേ ആധാര തമേ । ॥ ॥
ഗദാ മുകുട നേ ചക്രനേ ധാരീ പ്രഭു, പ്രകടോ, വിരാട രൂപ ത്യജീ ദഈ ചതുർഭുജ പ്രകടോ । ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
പ്രസന്ന ബനതാം രൂപ ആ തനേ ബതാവ്യും മേം, കോഈയേ താരാ വിനാ ജോയും നഥീ ജ തേ । ॥ ॥
ശ്രേഷ്ഠ തേജമയ ആദ്യ നേ അനന്ത മാരും രൂപ, ആത്മയോഗനാ ബല ഥകീ ദിവ്യ ബതാവ്യും രൂപ । ॥ ॥
വേദ, ദാന നേ യജ്ഞഥീ, തീരഥ കേ തപഥീ, ജോവായേ നാ രൂപ ആ, ജ്ഞാന അനേ ജപഥീ । ॥ ॥
മൂഢഭാവ ഭയ ഛോഡ തും, നിർഭയതാനേ ധാര, ദിവ്യ രൂപനേ ജോ ഹവേ, വ്യഥാ ഹൃദയനീ ടാള । ॥ ॥
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
ഏമ കഹീ പ്രഭു[ഏ] ധര്യും ഫരീ ദിവ്യ നിജരൂപ, ആശ്വാസന ആപ്യും വളീ ധരതാം ശാന്ത സ്വരൂപ । ॥ 50 ॥
അർജുന കഹേ ഛേ:
ജോ[ഈ] മാനവ രൂപ ആ ഹവേ തമാരും ശാന്ത, സ്വസ്ഥ ഥയോ ഛും നേ വളീ മുജനേ ഥ[ഈ] നിരാന്ത । ॥ ॥
(ജോ[ഈ] മാനവ രൂപ ആ ഹവേ തമാരും ശാന്ത, സ്വസ്ഥ ഥയോ ഛും നേ വളീ മുജനേ ഛേക നിരാന്ത । ॥ ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ജോവും ജേ മുശ്കേല തേ ജോയും തേം മുജ രൂപ, ദേവോ പണ ഝംഖീ രഹ്യാ ജോവാ മാരും രൂപ । ॥ ॥
ജേ രൂപേ ജോയോ മനേ തേമ ജു[ഏ] കോ॑ നാ, വേദ യജ്ഞ തപ ദാനഥീ ശ്കേ നിഹാളീ നാ । ॥ ॥
ഭക്തി ഖൂബ ജ ഹോയ തോ ആവും ദർശന ഥായ, ജ്ഞാന ഥായ മാരും അനേ ഭേദ ബധായേ ജായ । ॥ ॥
ഭക്ത ബനേ മാരോ ജ ജേ, സംഗദോഷ ഛോഡേ, മുജനേ ഝംഖേ തേ ജഗേ തരേ അനേ താരേ । ॥ ॥
കർമ കരേ മുജ കാജ ജേ, സംഗദോഷ ഛോഡേ, പ്രാപ്ത കരേ മുജനേ ജ തേ, ബന്ധന സൗ തോഡേ । ॥ 55 ॥
അധ്യായ 12: ഭക്തിയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
തമ സാകാര പ്രഭുനീ ഭക്തി കോ[ഈ] കരേ, നേ കോ[ഈ] നിരാകാര ബ്രഹ്മനേ പൂജേ । ॥ ॥
(ജോഡാഈ തമ സാഥ ജേ ഭക്തി ഭക്ത കരേ, അവിനാശീ അവ്യക്തനീ ഭക്തി തേമ കരേ । ॥ ॥)
തേ ബന്നേമാം മാനവോ ഉത്തമ യോഗീ കോണ? പ്രശ്ന ഥായ മുജനേ, കഹോ ഉത്തമ യോഗീ കോണ? ॥ 1 ॥
(തേ ബന്നേമാം മാനവോ ഉത്തമ യോഗീ കോണ? പ്രശ്ന ഥായ മുജനേ, ഹശേ ഉത്തമ യോഗീ കോണ? ॥ 1 ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
മാരാമാം മന ജോഡതാം, ശ്രദ്ധാ ഖൂബ കരീ, സന്ധാ[ഈ] മുജ സാഥ ജേ മുജനേ സർവ ധരീ, ॥ ॥
കരതാം ഭക്തി മാനജേ ഉത്തമ തും തേനേ, ഉത്തമ യോഗീ മുജമഹീം ആസക്തി ജേനേ । ॥ 2 ॥
അവിനാഅശീ അവ്യക്ത നേ അചിന്ത്യ ബ്രഹ്മ സ്വരൂപ, സർവവ്യാപക ജേ ഭജേ സ്ഥിര കുടസ്ഥ സ്വരൂപ, ॥ ॥
(അവിനാഅശീ അവ്യക്ത നേ അചിന്ത്യ മാരൂം രൂപ, സർവവ്യാപക ജേ ഭജേ സ്ഥിര കുടസ്ഥ സ്വരൂപ, ॥ ॥)
നേ സമബുദ്ധി ധാരീ ബനേ ജേ ഈന്ദ്രിയസ്വാമീ, സൗനും ഹിത കരനാര തേ പണ അന്തേ ജായ മനേ പാമീ । ॥ ॥
(സമബുദ്ധി ധാരീ ബനേ ജേ ഈന്ദ്രിയസ്വാമീ, സൗനും ഹിത കരനാര തേ ജായ മനേ പാമീ । ॥ ॥)
നിരാകാര ബ്രഹ്മ ഭജ്യേ ക്ലേശ ഘണോ ഥായേ, ദേഹവാന അവ്യക്തമാം ദുഃഖ ഥകീ ജായേ । ॥ 5 ॥
ബധാം കർമ അർപീ മനേ മത്പര ജേ ജന ഥായ, അനന്യ ഭാവേ ജേ ഭജേ ധരതാം ധ്യാന സദായ; ॥ ॥
മൃത്യുലോകഥീ തേമനോ കരവാമാം ഉദ്ധാര, വിലംബ നാ ഹും കദീ കരും ജേനേ മന ഹും സാര । ॥ ॥
മാരാമാം മന രാഖ നേ ബുദ്ധി മുജമാം ധാര, പ്രാപ്ത കരീശ മനേ പഛീ, ശങ്കാ കര ന ലഗാര । ॥ ॥
മാരാമാം ജോ ചിത്തനേ സ്ഥിര കരീ ന ശകായ, അഭ്യാസതണാ യോഗഥീ കര തോ യത്ന സദായ । ॥ ॥
അഭ്യാസ ഥകീ ജോ മനേ പ്രാപ്ത കരീ ന ശകേ, മാരേ മാടേ കർമ തോ കര തേ യോഗ്യ ഥശേ । ॥ ॥
(അഭ്യാസ ഥകീ ജോ മനേ പ്രാപ്ത കരീ ന ശകേ, മാരേ മാടേ കർമ തോ കര തേ യോഗ്യ ഹശേ । ॥ ॥)
മുജ മാടേ കർമോ കരീ സിദ്ധി മേളവശേ, മാരേ മാടേ കർമ കര തോ തേ യോഗ്യ ഥശേ । ॥ 10 ॥
ജോ തേ നാ ജ കരീ ശകേ, ശരണ ല[ഈ] മാരും, സർവ കർമഫള ത്യാഗ തും, തോ യ ഥശേ സാരും । ॥ ॥
ജ്ഞാന ശ്രേഷ്ഠ അഭ്യാസഥീ മംഗലകാരക ഛേ, ധ്യാന വധേ ഛേ ജ്ഞാനഥീ ഏമ കഹേലും ഛേ । ॥ ॥
ധ്യാന ഥകീ ഛേ കർമനാ ഫലനോ ത്യാഗ മഹാന, ശാന്തി മളേ ഛേ ത്യാഗഥീ ഏമ സദായേ ജാണ । ॥ ॥
സർവ ജീവ പര മിത്രതാ, ദയാ പ്രേമ ജേനേ, മമതാ മദ നേ വേരനേ ദൂര കര്യാ ജേണേ । ॥ ॥
സമാന സുഖ നേ ദുഃഖമാം, ക്ഷമാശീല ഛേ ജേ, സന്തോഷീ നേ സംയമീ യോഗീ തേമ ജ ജേ । ॥ ॥
മന ബുദ്ധി അർപണ കരീ മനേ ഭജേ ഛേ ജേ, ദൃഢ നിശ്ചയഥീ, തേ മനേ ഭക്ത ഖരേ പ്രിയ ഛേ । ॥ ॥
(മന ബുദ്ധി അർപണ കരീ മനേ ഭജേ ഛേ ജേ, ദൃഢ നിശ്ചയഥീ, ഛേ മനേ ഭക്ത ഖരേ പ്രിയ തേ । ॥ ॥)
ദുഭവേ കോ[ഈ]നേ നഹീം, കോ[ഈ]ഥീ ന ദുഭായ, ഹർഷ ശോക ഭയനേ തജ്യാം; പ്രിയ തേ ഭക്ത ഗണായ । ॥ 15 ॥
വ്യഥാ തേമ തൃഷ്ണാ നഥീ, ദക്ഷ ശുദ്ധ ഛേ ജേ, ഉദാസീന സംസാരഥീ, പ്രിയ ഛേ മുജനേ തേ । ॥ ॥
ഹർഷ ശോക ആശാ അനേ വേര കരേ നാ ജേ, മോഹേ നാ ശുഭ അശുഭഥീ, പ്രിയ ഛേ മുജനേ തേ । ॥ ॥
മാന വളീ അപമാന ഹോ, ശത്രു മിത്ര കേ ഹോയ, കരേ ഖൂബ ഗുണഗാന കേ നിന്ദാ ഛോനേ കോ॑യ । ॥ ॥
തുഷ്ട രഹേ പ്രാരബ്ധഥീ, സുഖദുഃഖേ ന ഡഗേ, സംഗ തജേ, സമതാ ധരേ, നാ ബന്ധായ ജഗേ । ॥ ॥
ഉപാധി നാ ജേനേ വളീ ഘരമാം നാ മമതാ, സ്ഥിരബുദ്ധി ജേ ഭക്ത തേ ഖൂബ മനേ ഗമതാ । ॥ ॥
ധർമതണും അമൃത ആ ശ്രദ്ധാപൂർവക ജേ, പീ[ഏ] ഭക്തജനോ മനേ ഖൂബ ഗമേ ഛേ തേ । ॥ ॥
മാരും ശരണ ല[ഈ] സദാ ഭക്ത ഭജേ ഛേ ജേ, ധർമസാരനേ സമജതാം, പ്രിയ ചേ മുജനേ തേ । ॥ 20 ॥
അധ്യായ 13: ക്ഷേത്രക്ഷേത്രജ്ഞവിഭാഗയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ആ ശരീര അർജുന ഹേ, ക്ഷേത്ര ഏമ കഹേവായ, ജേ ജാണീ ലേ തേഹനേ തേ ക്ഷേത്രജ്ഞ ഗണായ । ॥ ॥
സർവ സരീരോമാം മനേ ക്ഷേത്രജ്ഞ ഖരേ ജാണ, ജ്ഞാന ക്ഷേത്രക്ഷേത്രജ്ഞനും ജ്ഞാന സത്യ തേ മാന । ॥ ॥
ക്ഷേത്ര തേമ ക്ഷേത്രജ്ഞ ശും, പ്രഭാവ തേനോ ശും, വികാര തേനാ, തേ ബധും കഹും ടൂങ്കമാം ഹും । ॥ ॥
വിവിധ ഛന്ദമാം ആ കഹ്യും ജ്ഞാന കൈങ്ക ഋഷി[ഏ], ബ്രഹ്മസൂത്രനാം പദമഹീം തേനേ ഗായും ഛേ । ॥ ॥
മഹാഭൂത ബുദ്ധി വളീ അവ്യക്ത അഹങ്കാര, ദശ ഈന്ദ്രിയോ മന അനേ പാഞ്ച വിഷയ വിസ്താര । ॥ ॥
ഈച്ഛാ സുഖ നേ ദുഃഖ നേ ദ്വേഷ ചേതനാ തേമ, ദ്യുതി സംഘാത കഹേല ഛേ ക്ഷേത്ര വികാരീ ഏമ । ॥ 5-6 ॥
മാനീ നാ ബനവും വളീ ദംഭ ദർപ തജവാം, ദയാ രാഖവീ, ജീവനേ കോ॑ദീ നാ ഹണവാം । ॥ ॥
ബുരും കരേ കോ[ഈ] കദീ തോയ ക്ഷമാ കരവീ, സരല ഹൃദയ നേ പ്രേമഥീ വാത സദാ കരവീ । ॥ ॥
പൂജ്യ ഗുരുനേ മാനവാ, സ്വച്ഛ സദാ രേ॑വും, ചഞ്ചളതാനേ ഛോഡവീ, മന ജീതീ ലേവും । ॥ ॥
ഈന്ദ്രിയോനാ സ്വാദമാം സുഖ നാ കദീ ജോവും, കാമ ക്രോധ അഭിമാനനേ മൂകീ മന ധോവും । ॥ ॥
ജന്മ ഥായ നേ മരണ നേ രോഗ വളീ ഥായേ, ഘഡപണ ആവേ ഏമ ആ ജീവന തോ ജായേ । ॥ ॥
(ജന്മ ഥായ ഛേ മരണ നേ രോഗ വളീ ഥായേ, ഘഡപണ ആവേ ഏമ ആ ജീവന തോ ജായേ । ॥ ॥)
ഏമ ദുഃഖ ദോഷോ ബധാ ജീവനനാ ജോവാ, വൈരാഗ്യ തണാ ലേപഥീ വികാര സൗ ധോവാ । ॥ ॥
സ്ത്രീ ഘര സന്താനേ നഹീം മമതാ രതി കരവീ, സരാ നരസാ സമയമാം ധീരജനേ ധരവീ । ॥ ॥
അനന്യ ഭാവ കരീ സദാ മുജ ഭക്തി കരവീ, ജനസമൂഹനീ പ്രീത നാ സ്വപ്നേ പണ കരവീ । ॥ 10 ॥
ശാന്ത സ്ഥളേ രേ॑വും, വളീ കരവോ ത്യാം അഭ്യാസ, ജ്ഞാന മേളവീ പാമവാ ഈശ്വരനേ തോ ഖാസ । ॥ ॥
(ശാന്ത സ്ഥളേ രേ॑വും, വളീ കരവോ ത്യാം അഭ്യാസ, ജ്ഞാന മേളവീ പാമവാ ഈശ്വരനേ അഭ്യാസ । ॥ ॥)
ജീവനനും ധന മാനതാം മേളവവോ മുജനേ, ആ സൗ ജ്ഞാന-തണാം കഹ്യാം ലക്ഷണ മേം തുജനേ । ॥ ॥
തേ ജ ജാണവാ ജോഗ ഛേ ജേഥീ അമര ഥവായ, അനാദീ തേ പരബ്രഹ്മനേ സത്യാസത്യ ഗണായ । ॥ ॥
(തേ ജ ജാണവാ ജോഗ ഛേ ജേഥീ അമര ഥവായ, അനാദീ തേ പരബ്രഹ്മനാ സത്യാസത്യ ഗണായ । ॥ ॥)
തേ ഈശ്വരനേ ജാണജേ, ജേ വ്യാപക സഘളേ, ബധേ ഹാഥ പഗ ആംഖ ഛേ, ശിര ജേനാം സഘളേ । ॥ ॥
ഗുണപ്രകാശക തേമ ഛേ ഈന്ദ്രിയഥീ പര തേ, ധാരണകർതാ സർവനാ അനാസക്ത പണ ഛേ । ॥ ॥
(ഗുണപ്രകാശക തേമ ഛേ ഈന്ദ്രിയഥീ പര തേ, ധാരണ കരതാ സർവനാ അനാസക്ത പണ ഛേ । ॥ ॥)
ചരാചര ബധാ ജീവനീ ബഹാര അന്ദര ഛേ, സുക്ഷ്മ ഖൂബ ഛേ, ഏടലേ അഗമ്യ തേ പ്രഭു ഛേ । ॥ ॥
ദൂര രഹ്യാ തേ തോയ ഛേ ഹൃദയേ ഖൂബ ജ പാസ, സൗനേ സരജീ പാളതാ, കരതാ സൗനോ നാശ । ॥ 15 ॥
സമഗ്ര ജീവോമാം രഹ്യാ വിഭക്ത ജേവാ തേ, പോഷക സൗനാ ജ്ഞേയ നേ നാശക സർജക ഛേ । ॥ ॥
പ്രകാശനായ പ്രകാശ തേ, അന്ധകാരഥീ ദൂര, ഹൃദയമാം രഹ്യാ സർവനാ, ജ്ഞാന പ്രേമനാ പൂര । ॥ ॥
ജ്ഞാന, ജ്ഞേയ നേ ക്ഷേത്രനേ കഹ്യും ടുങ്കമാം മേം, ഭക്ത ഭാവ മുജ മേളവേ ജ്ഞാന മേളവീ തേ । ॥ ॥
പ്രകൃതി പുരുഷ അനാദി ഛേ ഏമ ഖരേ തും ജാണ, വികാര നേ ഗുണ ഉപജ്യാ പ്രകൃതിമാന്ഥീ മാന । ॥ ॥
കാരണ തേമ ജ കാര്യനേ ഛേ പ്രകൃതി കരനാര, പുരുഷ സുഖ ദുഃഖനാ ഭോഗോ ഭോഗവനാര । ॥ 20 ॥
പ്രകൃതിനാ ഗുണനോ പുരുഷ ജോ ഥായേ ഭോഗ, തേഥീ തേനേ ഥായ ഛേ ജന്മമരണനോ രോഗ । ॥ ॥
(പ്രകൃതിനാ ഗുണനോ കരേ പുരുഷ സദായേ ഭോഗ, തേഥീ തേനേ ഥായ ഛേ ജന്മമരണനോ രോഗ । ॥ ॥)
സാക്ഷീ പാലക സർവനാ മഹേശ്വര കഹ്യാ തേ, പരമാത്മാ ഉത്തമ വളീ ആ ശരീരമാം ഛേ । ॥ ॥
പരമ പുരുഷ തേ തോ സദാ ദേഹേ വാസ കരേ, ദൃഷ്ടാ മന്താരൂപ തേ സൗമാം വാസ കരേ । ॥ ॥
പുരുഷ തേമ ഗുണ സാഥ ജേ പ്രകൃതിനേ ജാണേ, കോ[ഈ] സ്ഥിതിമാം തേ നഹീം ഫരീ ജന്മ പാമേ । ॥ ॥
കോ[ഈ] പ്രഭുനേ ധ്യാനമാം ഹൃദയേ ദേഖേ ഛേ, കോ[ഈ] ജ്ഞാനഥകീ കരീ കർമേ പേഖേ ഛേ । ॥ ॥
ബീജാ പാസേ സാംഭളീ പ്രഭുനേ ഭജതാ ജേ, തരീ ജായ ഛേ മോതനേ സുണനാരായേ തേ । ॥ 25 ॥
ജഡ നേ ചേതന ജന്മതും ജേ കൈം പണ ദേഖായ, തേ പ്രകൃതി നേ പുരുഷനാ സമാഗമ ഥകീ ഥായ । ॥ ॥
സമാനരൂപേ സർവമാം വസീ രഹ്യാ പ്രഭു തേ, തേനേ ജേ ജോതാ സദാ ജോതാ സാചും തേ । ॥ ॥
വിനാശീ ബധീ വസ്തുമാം അവിനാശീ പ്രഭു തേ, തേനേ ജേ ജോതാ സദാ ജോതാ സാചും തേ । ॥ 27 ॥
ആത്മാ ജേവാ അന്യനേ തേ ന കദീ മാരേ, വിനാശീ ജഗേ ജേ സദാ പ്രഭുനേ ഭാളേ । ॥ ॥
പ്രകൃതി കർമ കരേ ബധാം, ആത്മാ കൈം ന കരേ, ഏമ ജാണതാ ജാണതാ സാചും, തേ ജ തരേ । ॥ ॥
ഭിന്ന ജീവ പ്രഭുമാം രഹ്യാ തേ പ്രഭുഥീ ഥായേ, സമജേ ഏവും തേമനേ പ്രഭു പ്രാപ്തി ഥായേ । ॥ 30 ॥
പരമാത്മാ അവിനാശീ നേ അനാദി നിർഗുണ ആ, കൈം ന കരേ ദേഹേ രഹീ കേ ലേപായേ നാ । ॥ ॥
വ്യാപക തോയേ സൂക്ഷ്മ, നാ ലിപ്ത ഥായ ആകാശ, ആത്മാ തേമ ജ അംഗമാം നാ ലേപായേ ഖാസ । ॥ ॥
സൂര്യ ജേമ ഏക ജ ഛതാം ബധേ പ്രകാശ കരേ, ആത്മാ തേമ ജ ദേഹമാം ബധേ പ്രകാശ ധരേ । ॥ ॥
ക്ഷേത്ര തേമ ക്ഷേത്രജ്ഞ നേ ജീവ പ്രകൃതി ജ്ഞാന, മോക്ഷ വളീ ജേ ജാണതാ, തേ ഥതാ കല്യാണ । ॥ 34 ॥
(ക്ഷേത്ര തേമ ക്ഷേത്രജ്ഞ നേ ജീവ പ്രകൃതി ജ്ഞാന, മോക്ഷ വളീ ജേ ജാണതാ, തേ കരതാ കല്യാണ । ॥ 34 ॥)
അധ്യായ 14: ഗുണത്രയവിഭാഗ യോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
ഫരീഥീ കഹും ഛും തനേ ജ്ഞാന തണും യേ ജ്ഞാന, ജേനേ ജാണീ മുനിവരോ പാമ്യാ ഛേ കല്യാണ । ॥ ॥
പാമീനേ ആ ജ്ഞാനനേ ജേ മുജനേ മളതാം, തേ കൽപേ നാ ജന്മതാ, പ്രലയേ നാ മരതാ । ॥ ॥
പ്രകൃതി മാരീ യോനി ഛേ, തേമാം പ്രാണ ധരും, തേഥീ വിശ്വ വിരാട ആ ജന്മേ ഛേ സഘളും । ॥ ॥
ഭിന്ന യോനിമാം ജീവ ജേ ജഗമാം ജന്മ ധരേ, പിതാ തേമനോ ഗണ മനേ, പ്രകൃതി മാത ഖരേ । ॥ ॥
സത്വ രജ അനേ തമ ത്രണേ പ്രകൃതിനാ ഗുണ ഛേ, ശരീരമാം ലപടാവതാ മാണസനേ ഗുണ തേ । ॥ 5 ॥
സത്വഗുണ ഖരേ ശുദ്ധ ഛേ, രൂപ തേജനും ഛേ, സുഖനീ തേമജ ജ്ഞാനനീ സാഥേ ബാന്ധേ ഛേ । ॥ ॥
രജോഗുണ ഉഠേ രാഗഥീ, തൃഷ്ണാഥീ തേ ഥായ, കർമമഹീം മാനവ സദാ തേനാഥീ ബന്ധായ । ॥ ॥
അജ്ഞാന ഥകീ ഊപജേ വളീ തമോ-ഗുണ തോ, പ്രമാദ ആളസ ഊംഘഥീ ബാന്ധേ ഛേ തേ തോ । ॥ ॥
സുഖ ആപേ ഛേ സത്വ ഗുണ, രജ കർമേ ദോരേ, തമ തോ ജ്ഞാന ഹരേ, ഭരേ ആളസനേ ജോരേ । ॥ ॥
രജ നേ തമ നേ ഢാങ്കതാ വധേ സത്വഗുണ ആ, രജോഗുണ വധേ നേ കദീ വധേ തമോഗുണ ആ । ॥ 10 ॥
രോമരോമമാം അംഗമാം പ്രകാശജ്ഞാന ഛവായ, സത്വഗുണ വധ്യോ തോ ഖരേ, ജോതാം ഏമ ഗണായ । ॥ ॥
ലോഭ പ്രവൃത്തി ഥായ നേ തൃഷ്ണാ വധതീ ജായ, രജോഗുണ വധ്യേ കാബു നാ ഈന്ദ്രിയോനോ ഥായ । ॥ ॥
വിവേക തുടേ, മോഹ നേ പ്രമാദ ആളസ ഥായ, തമോഗുണ വധേ തേ സമേ ലക്ഷണ ആമ ജണായ । ॥ ॥
സത്വഗുണ മഹീം മോത ജോ കോ[ഈ] ജനജും ഥായ, തോ തേ ഉത്തമ ലോകമാം ശുദ്ധ ലോകമാം ജായ । ॥ ॥
രജോഗുണ മഹീം ജോ മരേ, കർമീജനമാം ജായ, മൂഢയോനിമാം ജായ ജോ മോത തമ മഹീം ഥായ । ॥ 15 ॥
സത്കർമ തണും സാത്വിക തേമജ നിർമല ഫല സാചേ ജ മളേ;
രജനും ഫല ഛേ ദുഃഖ, തേമ തമനും ഫല ഛേ അജ്ഞാന ഖരേ । ॥ ॥
സത്വഗുണ ഥകീ ജ്ഞാന നേ ലോഭ രജ ഥകീ ഥായ, മോഹ തേമ അജ്ഞാന നേ പ്രമാദ തമഥീ ഥായ । ॥ ॥
സത്വിക ഗതി ഉത്തമ ലഭേ, രാജസ മധ്യമനേ, തമോഗുണീ ലോകോ ലഭേ സദാ അധമ ഗതീനേ । ॥ ॥
കർമതണോ കർതാ നഥീ ഗുണോ വിനാ കോ[ഈ], ആത്മാ ഗുണഥീ പര സദാ, സമജേ ഏ കോ[ഈ], ॥ ॥
ത്യാരേ തേ മുജ ഭാവനേ പ്രാപ്ത ഥ[ഈ] ജായേ, നിർവികാര ബനതാം മനേ പ്രാപ്ത ഥ[ഈ] ജായേ । ॥ ॥
ആ ത്രണ ഗുണനേ ജീതീനേ ജേ തേഥീ പര ഥായ, ജന്മജരാഥീ തേ ഛൂടീ അമൃതരസമാം ന്ഹായ । ॥ 20 ॥
(ആ ത്രണ ഗുണനേ ജീതതാം ജേ തേഥീ പര ഥായ, ജന്മജരാഥീ തേ ഛൂടീ അമൃതരസമാം ന്ഹായ । ॥ 20 ॥)
അർജുന കഹേ ഛേ:
ആ ത്രണ ഗുണനേ ജീതതാം ജേ തേഥീ പര ഥായ, കേവാ ലക്ഷണഥീ കഹോ തേനീ ഓളഖ ഥായ । ॥ ॥
(ആ ത്രണ ഗുണനേ ജീതതാം ജേ തേഥീ പര ഥായ, കേവാ ലക്ഷണഥീ കഹോ തേനീ ഓളഖ ഥായ । ॥ ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
മോഹഥീ ചളേ തേ നഹീം, കർമേ നാ ലേപായ, ദ്വേഷ കരേ നാ കർമ കേ ശാന്തിനേ നാ ച്[ഹാ]യ । ॥ ॥
ഉദാസീന ജേവോ രഹേ, ഗുണഥീ ചലിത ന ഥായ, ഗുണോ വർതതാ ഗുണമഹീം സമജീ ചലിത ന ഥായ । ॥ ॥
സുഖ നേ ദുഃഖമഹീം രഹേ ശാന്ത ചിത്ത ജേനും, മാടീ സോനും പത്ഥരേ സരഖും മന തേനും । ॥ ॥
കോ[ഈ] നീന്ദേ കേ കരേ കോഈ ഭലേ വഖാണ, മാന കരേ, കോഈ കരേ ഛോ നേ കേ അപമാന । ॥ ॥
ബധീ ദശാമാം തേ രഹേ ശാന്ത പ്രസന്ന സമാന, സരഖാ ശത്രു മിത്ര ഛേ, ഗുണാതീത തേ ജാണ । ॥ 25 ॥
ഖൂബ പ്രേമഭക്തി കരേ മാരേ മാടേ ജേ, ഗുണനേ ജീതീ പ്രഭുസമോ ബനീ ജായ ഛേ തേ । ॥ ॥
അമര വിനശ്വര ബ്രഹ്മനീ പ്രതിഷ്ഠാ മനേ ജാണ, സുഖ നേ ശാശ്വത ധർമനോ ആധാര മനേ മാന । ॥ 23 ॥
അധ്യായ 15: പുരുഷോത്തമയോഗ
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
അവിനാശീ ആ ജഗതനേ കഹ്യോ പീപളോ ഛേ, തേനോ ജാണേ സാര ജേ ജ്ഞാനീ സാചോ തേ । ॥ ॥
ഗുണോഥീ വധീ, വിഷയനാ മൃദു പത്രോവാളീ, ശാഖാ തേനീ ഉപര നേ നീചേ ഛേ സാരീ ॥ । ॥
മനുഷ്യലോകമാം കർമഥീ ബാന്ധനാര ഛേ തേ, നീചേ ശാഖാ, ഉപര ഛേ മൂള വൃക്ഷനും ഏ । ॥ ॥
സ്വരൂപ തേനും സ്[ഹേ]ജമാം സമജീ നാ ജ ശകായ, ആദി അന്ത സംസാരനാം സമജീ നാ ജ ശകായ । ॥ ॥
ലോകോ പാഛാ ആവതാ കദീ ജ്യാന്ഥീ നാ, തേ ഉത്തമപദ പാമവും ജന്മ ധരീനേ ആഅ । ॥ ॥
(ജ്യാന്ഥീ പാഛാ ആവതാ ജ്ഞാനീ ലോകോ നാ, തേ ഉത്തമപദ പാമവും ജന്മ ധരീനേ ആഅ । ॥ ॥)
ജേനാഥീ ആ ജഗതനീ പ്രവൃത്തി ചാലേ, തേ പരമാത്മാ പാമവാ ജഗനേ ജേ പാളേ; ॥ ॥
ദൃഢ ആ ദ്രുമ സംസാരനും ഏമ വിചാരീ ജേ, അനാസക്തിനാ ശസ്ത്രഥീ ഛേദേ ബുധജന തേ । ॥ ॥
മാന മോഹ ആസക്തിനാ ദോഷ നഥീ ജേനേ, ആത്മാഗ്യാനമാം മഗ്ന ഛേ, കാമ നഥീ ജേനേ;
സുഖ നേ ദുഃഖ ഛേ സമ ബധാം ദ്വന്ദഥകീ പര ഛേ, തേവാ ജ്ഞാനീ പാമതാ അവിനശീ പദനേ । ॥ 5 ॥
(സുഖ നേ ദുഃഖസമാം ബധാം ദ്വന്ദഥകീ പര ഛേ, തേവാ ജ്ഞാനീ പാമതാ അവിനശീ പദനേ । ॥ 5 ॥)
അഗ്നി സൂരജ ചന്ദ്ര നാ ജേനേ തേജ കരേ, ജന്മമരണഥീ മുക്ത തേ മാരും ധാമ ഖരേ । ॥ ॥
(അഗ്നി സൂരജ ചന്ദ്ര നാ ജേനേ തേജ ധരേ, ജന്മമരണഥീ മുക്ത തേ മാരും ധാമ ഖരേ । ॥ ॥)
ജീവ അംശ മാരോ ഥഈ ശരീരമാം വസതോ, ഈന്ദ്രിയോ നേ മനതണും ആകർഷണ കരതോ । ॥ ॥
സുവാസ കോഈ ഫൂലനീ പവന ലഈനേ ജായ, തേമ ജീവ ആ അംഗഥീ മൃത്യു സമയേ ജായ । ॥ ॥
ആംഖ കാന നേ നാക നേ ജീഭ ത്വചാ മനനേ, സാധന കരതാം ഭോഗവേ ജീവ വിഷയ രസനേ । ॥ ॥
ജീവ ദേഹഥീ ജായ ഛേ, ദേഹേ ഭോഗ കരേ, മൂഢ ജു[ഏ] ഏന നഹീം, ദർശന സന്ത കരേ । ॥ 10 ॥
യോഗീ യത്ന കരീ ജുഏ അന്തരമാം തേനേ, യത്ന കര്യേ പണ നാ ജുഏ ചഞ്ചളജന ഏനേ । ॥ ॥
അഗ്നി സൂരജ ചന്ദ്രമാം ജേ കൈം തേജ ജണായ, തേജ തേ ബധും മേം ധര്യും, മാരും ഏമ ഗണായ । ॥ ॥
ധാരും ഛും ഹും ജഗതനേ പൃഥ്വീ നാ രൂപമാം, പോഷും ഛും നേ ഔഷധി ഢളീ ചന്ദ്രരസമാം । ॥ ॥
ജഠരാഗ്നി ബനതാം രഹ്യോ ശരീരമാംയേ ഹും, ചാര ജാതനാ അന്നനേ ഹും ജ പചാവും ഛും । ॥ ॥
സൗനാ ഹൈയേ ഛും രഹ്യോ ജീവനപ്രാണ ഥഈ, ജ്ഞാന, ജ്ഞാനനും മൂള ഛും, സാചീ വാത കഹീ । ॥ ॥
സംശയനാശക ജ്ഞാന നേ സ്മൃതിനോ ദാതാ ഹും, വേദാന്ത നേ വേദനോ ജാണനാര പണ ഛും । ॥ 15 ॥
ആത്മാ തോ അവിനാശ ഛേ, ഛേ ശരീരനോ നാശ, ക്ഷര നേ അക്ഷര വസ്തുനോ ഏമ വിശ്വമാം വാസ । ॥ ॥
പരമാത്മാ ബീജാ വളീ ഏഥീ ഉത്തമ ഛേ, ജേ വ്യാപക ജഗമാം ഥയാ, ഈശ്വര സാചേ തേ । ॥ ॥
ക്ഷര അക്ഷരഥീ ശ്രേഷ്ഠ ഹും, ഏഥീ അർജുന ഹേ, കഹേ വേദ നേ ജഗതമാം പുരുശോത്തമ മുജഏ । ॥ ॥
മഏ ജ പുരുഷോത്തമരൂപേ ജാണേ ജ്ഞാനീ ജേ, ഭജേ സർവഭാവീ മനേ സർവജ്ഞ ഖരേ തേ । ॥ ॥
ഖൂബ ഗൂഢമാം ഗൂഢ ആ ശാസ്ത്ര കഹ്യും ഛേ മേം, ധന്യ തേമ ജ്ഞാനീ ബനേ ആനേ ജണേ തേ ॥ । 20 ॥
അധ്യായ 16: ദൈവാസുരസമ്പദവിഭാഗയോഗ
ദരവും കോഈഥീ നഹീം, ഥവും സദാ ശുരവീര, ഖേല കരീ, കസരത കരീ, കരവും സരസ ശരീര । ॥ ॥
പ്രഭുനാ ബാളക ഛേ ബധാ ഏമ സദാ സമജീ, പ്രഭുനേ ജോവാ സർവമാം, ഭേദ ബധായ തജീ । ॥ ॥
സാപ, സിംഹ നേ ഡാകുഥീ ഡരവും നാ കദികാള, രക്ഷക ഛേ പ്രഭു സർവനാ, ഡരവും നാ കദികാള । ॥ ॥
ചോരീ തേമജ ജൂഠ നേ നിന്ദാഥീ ഡരവും, ബാകീ കായരതാ തജീ സംസാരേ ഫരവും । ॥ ॥
ധർമനീതിഥീ ചാലവും പ്രഭുഥീ കരവീ പ്രീത, ഡരവും ഈശ്വര ഏകഥീ, ഥഈ ജായ തോ ജീത । ॥ ॥
വസ്ത്ര ജേമ ധോവായ ഛേ ധോവും മന തേവും, ദുർഗുണ തേമജ ദ്വേഷനേ സ്ഥാന ജ നാ ദേവും । ॥ ॥
ജ്ഞാന പാമവും തേ ബധും, ധരവും ഖൂബജ ധ്യാന, ഉതാരവും ജീവനമഹീം ഉത്തമ ഏവും ജ്ഞാന । ॥ ॥
മന ഹംമേശാം മാരവും, ബനതും കരവും ദാന, അനാഥ ദുഃഖീ ദീനനേ അന്നവസ്ത്രനും ദാന । ॥ ॥
ധനഥീ ബീജീ ശക്തിഥീ കരവാം സൗനാ കാമ, ഥവും കദീ സ്വാർഥീ നഹീം ഭജവാ ആതമരാമ । ॥ ॥
മന വാണീ നേ ദേഹനോ സംയമ പണ കരവോ, പണ അഭിമാന ന രാഖവും, നമ്ര ഭാവ ധരവോ । ॥ ॥
ഹിംസാ കരവീ നാ കദീ, സത്യ വളീ വദവും, ഝേര ക്രോധനേ ജാണവും, വേര വളീ തജവും । ॥ ॥
ശാന്ത ചിത്തഥീ ബോലവും, വസവും ആ ജഗമാം, ദയാ ദീന പര ലാവവീ, +മധുര ഥവും ദൃഗമാം । ॥ ॥
ഖോടാം കാമോമാം സദാ ലജ്ജാനേ ധരവീ, ലോലുപതാ നാ രാഖവീ, ചഞ്ചളതാ ഹരവീ । ॥ ॥
തേജസ്വീ ബനവും, വളീ ക്ഷമാ സദാ കരവീ, ദ്രോഹ ന കരവോ നേ സദാ ധീരജനീ ധരവീ । ॥ ॥
അഹങ്കാര നാ രാഖവോ, കരവും ശുദ്ധ ശരീര, ദൈവീ ഗുണവാളാ തണാ ഗുണ ആ, അർജുന വീര! ॥ ॥
ദംഭ ദർപ അഭിമാന നേ ജേഓ കരതാ ക്രോധ, കഠോര നേ ജേ അജ്ഞ ഛേ, ന കരേ പ്രഭുനീ ശോധ । ॥ ॥
ദുർഗുണവാളാ തേ കഹ്യാ രാക്ഷസ ജേവാ ലോക, സുഖ നാ പമേ തേ കദീ കരേ സദായേ ശോക । ॥ ॥
തേഥീ ദുർഗുണ ഛോഡവാ നേ ഗുണിയല ബനവും, ദൈവീ ഗുണവാളാഅ ബനീ ജീവനനേ തരവും । ॥ ॥
സദ് ഗുണഥീ ശാന്തി മളേ, ടളീ ജായഛേ ദുഃഖ, ദുർഗുണഥീ തോ നാ കദീ ശമേ ശാന്തിനീ ഭൂഖ । ॥ ॥
സദ് ഗുണഥീ തും ഛേ ഭര്യോ, അർജുന, നാ കര ശോക, സുഖീ ഥശേ സാചേ ഹവേ, ക്ലേശ കരീശ ന ഫോക । ॥ 5 ॥
ദൈവീ തേമജ ആസുരീ വൃത്തി തോ ബേ ഛേ, ദൈവീ വിസ്താരേ കഹീ ആസുരീ സുണ ഹവേ । ॥ ॥
ശും കരവും, ശും ഛോഡവും, തേനേ നാ ജാണേ, സത്യ ശൗച ആചാര നാ പാളേ കദീ കാളേ । ॥ ॥
അസത്യ നേ ആധാരഥീ രഹിത ജഗത ഛേ ആ, പരസ്പര ഥയും ഭോഗമയ, പ്രഭു തേമാം ഛേ നാ । ॥ ॥
ആവാ ക്ഷുദ്ര വിചാരഥീ ഖോടാം കർമ കരേ, മന്ദബുദ്ധിനാ ലോക ആ ജഗനൂ നാശ കരേ । ॥ ॥
തൃഷ്ണാ തേമജ ദംഭ നേ മാനമദേ ഭരിയാ, മോഹ ഥകീ ഘേരായേലാ മാനവ തേ മരിയാ । ॥ ॥
ഖോടീ വാതോനേ സദാ പകഡീ തേ രാഖേ, അശുദ്ധ വ്രതനേ ആചരേ, അസത്യനേ ഭാഖേ । ॥ 10 ॥
അപാര ചിന്താ പ്രയലനാ കാള ലഗീ കരതാ, ഭോഗ ഭോഗവോ ജഗതമാം ഏ ശിക്ഷാ ധരതാ । ॥ ॥
അധർമഥീ ധന മേളവേ കരേ ഭോഗ നേ ശോക, ആശാ തൃഷ്ണാഥീ ഭര്യാ, കാമീ ക്രോധീ ലോക । ॥ ॥
ദ്രവ്യ ആടലും മേളവ്യും, ഹജീയ മേളവവും, ആ ഈച്ഛാ പൂരീ ഥഈ, ഹജീ കാമ കരവും । ॥ ॥
(ദ്രവ്യ ആടലും മേളവ്യും, ഹജീയ മേളവും, ആ ഈച്ഛാ പൂരീ ഥഈ, ഹജീ കാമ കരവും । ॥ ॥)
ആ ശത്രുനേ മേം ഹണ്യോ, ബീജാനേ ഹണവോ, ഈശ്വര, ഭോഗീ, സിദ്ധ ഹും, ബലീ, സുഖീ വരവോ । ॥ ॥
മാരാ ജേവോ കോണ ഛേ, ധനീ മാന്യ ഛും ഹും, കരും യജ്ഞ നേ ദാന നേ ഭോഗ ഭോഗവും ഹും । ॥ ॥
ഏവാ ദുഷ്ട വിചാരഥീ മോഹേ ഡൂബ്യാ ജേ, ഭ്രമിത ചിത്തനാ മാനവീ പഡേ നരകമാം തേ । ॥ ॥
ഭോഗവിലാസേ രത വളീ മാനമദേ ഭരിയാ, മമതാ, മോടാഈ അനേ മോഹമഹീം മരിയാ । ॥ ॥
വിവിധ ജാതനാ യജ്ഞ നേ അനുഷ്ഠാന കർതാ, ദംഭ തേമ പാഖണ്ഡഥീ വിധിനേ നാ കരതാ । ॥ ॥
അഹങ്കാര, ബള, ദർപ നേ കാമക്രോധവാളാ, ദ്വേഷ കരേ മാരോ സദാ നിന്ദക തേ മാരാ । ॥ ॥
അധമ ക്രൂര തേ ദുഷ്ടനേ ദുഃഖീ സദാ രാഖും, ഘോര ആസുരീ യോനിമാം തേ സൗനേ നാഖും । ॥ ॥
ലഭീ ആസുരീ യോനിനേ അനേക ജന്മേ തേ, മഏ മേളവേന കദീ, ലഭേ അധമ ഗതിനേ । ॥ 20 ॥
കാമ, ക്രോധ, നേ ലോഭ ഛേ ദ്വാര നരകനാം ത്രണ, നാശ കരീ ദേ ആത്മനോ, തജീ ദേ ലഈ പണ । ॥ ॥
അന്ധാരാ ഏ ദ്വാരഥീ മുക്ത ഥായ ജേ ജന, തേ ജ കരേ കല്യാണ നേ പാമേ ഛേ ഗതി ധന്യ । ॥ ॥
ശാസ്ത്രവിധിനേ ഛോഡീനേ മനസ്വീപണേ ജേ, കർമ കരേ, തേ നാ ലഭേ സിദ്ധി മുക്തി സുഖ കേ । ॥ ॥
(ശാസ്ത്രോനീ വിധി ഛോഡതാം മനസ്വീപണേ ജേ, കർമ കരേ, തേ നാ ലഭേ സിദ്ധി മുക്തി സുഖ കേ । ॥ ॥)
കർമമഹീം തോ ശാസ്ത്രനേ പ്രമാണ തും ഗണജേ, ശാസ്ത്രാജ്ഞാ മാനീ സദാ കർമ ബധാം കരജേ । ॥ 24 ॥
അധ്യായ 17: ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
ശാസ്ത്രോനീ വിധിനേ മുകീ ശ്രദ്ധാഥീ ജ ഭജേ, സാത്വിക, വൃത്തി തേമനീ, രാജസ താമസ കേ? ॥ ॥
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
സൗനീ ശ്രദ്ധാ സഹജ തേ ത്രണ പ്രകാരനീ ഹോയ, സാത്വിക, രാജസ, താമസീ; സുണ തേ കേവീ ഹോയ । ॥ ॥
ഹൈയും ജേവും ഹോയ ഛേ തേവീ ശ്രദ്ധാ ഹോയ, ശ്രദ്ധാമയ ഛേ മാനവീ, ശ്രദ്ധാ ജേവീ ഹോയ । ॥ ॥
സാത്വിക പൂജേ ദേവനേ, രാജസ യക്ഷ ഭജേ, തമോഗുണീജന പ്രേതനേ പ്രാണീ അന്യ ഭജേ । ॥ ॥
ശാസ്ത്രോഥീ ഉലടീ കരേ ഘോര തപസ്യാ ജേ, ദംഭീ അഭിമാനീ അനേ കാമീ ക്രോധീ ജേ । ॥ ॥
ആത്മാരൂപ രഹ്യാ മനേ തേ പീഡാ കരതാ, നിശ്ചയ തേനോ രാക്ഷസീ, ഫോഗട ശ്രമ കരതാ । ॥ 5-6 ॥
ത്രണ പ്രകാരനോ സർവനോ ഖോരാക കഹ്യോ ഛേ, യജ്ഞ, തപ അനേ ദാനനോ ഭേദ ബതാവ്യോ ഛേ । ॥ ॥
ആയു വധേ, ആരോഗ്യ ഹോ, ബല വധേ വളീ തേമ, ജേഥീ സുഖ ലാഗേ, ബനേ അന്തര ടാഢും ഹേമ; ॥ ॥
രസവാളും നേ മധുര തേ സാത്വിക അന്ന കഹ്യും, വിദ്വാനോഏ തേഹനേ ഉത്തമ അന്ന ഗണ്യും । ॥ ॥
കഡവും തീഖും ഹോയ ജേ ഖാടും നേ ഖാരും, സൂകും ഊനും ഖൂബ തേ അന്ന നഹീം സാരും । ॥ ॥
ദുഃഖ ശോക നേ രോഗ തേ അന്ന സദായ കരേ; രാജസ തേനേ ഛേ കഹ്യും, തേ സുഖശാന്തി ഹരേ । ॥ ॥
ഖാധേലും രസഹീന നേ ടാഢും ഖൂബ ഥയും, തേമജ വാസീ അന്ന തേ താമസ അന്ന കഹ്യും । ॥ ॥
ഏഠും തേമ അപവിത്ര നേ ദുർഗന്ധീവാളും, താമസ ജനനേ തേ ഗമേ, അന്ന നഹീം സാരും । ॥ ॥
ഫല ഈച്ഛാനേ മൂകീനേ വിധിപൂർവക ജേ ഥായ, കരവാ ഖാതര യജ്ഞ തേ, സാത്വിക യജ്ഞ ഗണായ । ॥ ॥
(ഫലനീ ഈച്ഛാനേ മൂകീ വിധിപൂർവക ജേ ഥായ, കരവാ ഖാതര യജ്ഞ തേ, സാത്വിക യജ്ഞ ഗണായ । ॥ ॥)
ഫലനീ ഈച്ഛാ രാഖതാം, ദംഭ പോഷവാ ഥായ, യശനേ മാടേ യജ്ഞ തേ രാജസ യജ്ഞ ഗണായ । ॥ ॥
ദക്ഷിണാ നേ മന്ത്ര നേ ശ്രദ്ധാ ജേമാം നാ, താമസ യജ്ഞ ഗണായ തേ വിധിയേ ജേമാം നാ । ॥ ॥
ജ്ഞാനീ ബ്രാഹ്മണ ദേവ നേ ഗുരു പൂജാ കരവീ, പവിത്രതാ നേ സരലതാ അന്തരമാം ധരവീ । ॥ ॥
ബ്രഹ്മചര്യനേ പാളവും, ഹിംസാ നാ കരവീ, ശരീരനും തപ തേ കഹ്യും, നിർബലതാ ഹരവീ । ॥ ॥
സത്യ മധുര ബോലവും, ജേഥീ മംഗല ഥായ, ജ്ഞാനപാഠ കരവോ വളീ, തേ വാണീതപ ഥായ । ॥ ॥
(സത്യ നേ മധുര ബോലവും, ജേഥീ മംഗല ഥായ, ജ്ഞാനപാഠ കരവോ വളീ, തേ വാണീതപ ഥായ । ॥ ॥)
പ്രസന്ന മനനേ രാഖവും, ചിന്താ നാ കരവീ, വികാര മനനാ ടാളവാഅ, ചഞ്ചളതാ ഹരവീ । ॥ ॥
ശാന്തി രാഖവീ, ജാതനോ സംയമ പണ കരവോ, മൗന രാഖവും, ഹൃദയമാം ശുദ്ധ ഭാവ ഭരവോ । ॥ ॥
വിചാര ഉത്തമ രാഖവാ, ഭേദ ദൂര കരവോ, മനനും ആ തപ ഛേ കഹ്യും, ഭയ സൗനോ ഹരവോ । ॥ ॥
ഫല ഈച്ഛാനേ മൂകീനേ, ശ്രദ്ധാ രാഖീ ഥായ, സാത്വിക തപ തോ ആ ത്രണേ ഉത്തമ ഏമ ഗണായ । ॥ ॥
(ഫലനീ ഈച്ഛാനേ മൂകീ, ശ്രദ്ധാ രാഖീ ഥായ, സാത്വിക തപ തോ ആ ത്രണേ ഉത്തമ ഏമ ഗണായ । ॥ ॥)
മാന ബഡാഈ കാജ ജേ ബതാവവാ ജ കരായ, പൂജാവാ ഖാതര വളീ, തേ രാജസ തപ ഥായ । ॥ ॥
അജ്ഞാന അനേ ഹഠ ഥകീ സങ്കട സഹീ കരായ, താമസ തപ തേ, ജേ അന്യനോ നാശ കരവാ ഥായ । ॥ ॥
(അജ്ഞാന അനേ ഹഠ ഥകീ സങ്കട സഹീ ശകായ, താമസ തപ തേ, അന്യനോ നാശ കരവാ കരായ । ॥ ॥)
ദേവാ ഖാതര ദാന ജേ കോഈനേ ദേവായ, സമയ പാത്ര ജോഈ സദാ, തേ സാത്വിക കേ॑വായ । ॥ 20 ॥
ഫള മേളവവാ ദാന ജേ ബദലാമാം ദേവായ, ഉപകാര ഗണീ ദാന ജേ, തേ രാജസ കഹേവായ । ॥ ॥
പാത്ര സമയ സഞ്ജോഗനേ ജോയാ വിനാ കരായ, അയോഗ്യ നേ ജാഹേര തേ താമസ ദാന ഗണായ । ॥ ॥
ഓം അനേ തത് സത് കഹ്യാം ഈശ്വരനാം ത്രണ നാമ, ഏഥീ ഓം കഹീ സദാ കരായ മംഗല കാമ । ॥ ॥
വേദ യജ്ഞാ ബ്രാഹ്മണ ഥയാ തേമാന്ഥീ സഘളാ, യജ്ഞ ദാന ഥായേ ലഈ നാമ തേ സഘളാം । ॥ ॥
തത് ശബ്ദ കഹീനേ വളീ തജീ ദഈ തൃഷ്ണാ, മുമുക്ഷുജനോ ദാന നേ തപ ഉത്തമ കരതാ । ॥ 25 ॥
സാധു തേമ സദ്ഭാവമാം പ്രയോഗ സത് നോ ഥായ, ഉത്തമ കർമോമാം സദാ പ്രയോഗ സത് നോ ഥായ । ॥ ॥
യജ്ഞ ദാന നേ തപമഹീം സ്ഥിതി തേ സത് കഹേവായ, തേ മാടേനാ കർമേനേ സത് ഏമ ജ കഹേവായ । ॥ ॥
ശ്രദ്ധാ വിനാ കരായ ജേ കർമ യജ്ഞ തപ ദാന, മംഗല തേ ന കരീ ശകേ, അസത്യ തേനേ മാന । ॥ 28 ॥
അധ്യായ 18: മോക്ഷസന്യാസയോഗ
അർജുന കഹേ ഛേ:
തത്വ കഹോ സന്യാസ നേ ത്യാഗ തണും മുജനേ, കോനേ ത്യാഗ കഹോ വളീ, സന്യാസ കഹോ കോനേ । ॥ ॥
(തത്വ കഹോ സന്യാസ നേ ത്യാഗ തണും മുജനേ, കോനേ ത്യാഗ കഹോ വളീ, സന്യാസ കഹോ തേ । ॥ ॥)
ശ്രീ ഭഗവാന കഹേ ഛേ:
കർമോനാ ജേ ത്യാഗ ഛേ തേ സന്യാസ ഗണായ, കർമതണാ ഫല ത്യാഗവാം തേനേ ത്യാഗ കഹേവായ । ॥ ॥
കോഈ കേ॑ ഛേ കർമ ഛേ ഖരാബ തോ ത്യാഗോ, കോഈ കേ॑ തപ യജ്ഞ നേ ദാന നാ ജ ത്യാഗോ । ॥ ॥
തേ സംബന്ധീ സാംഭളീ മാരോ മത തും ലേ, ത്യാഗ കഹ്യോ ത്രണ ജാതനോ, സുണീ ഹവേ തും ലേ । ॥ ॥
യജ്ഞ ദാന തപ കർമ തോ കോ॑ദീ തജവാം നാ, യജ്ഞ ദാന തപഥീ ബനേ പവിത്ര മാനവ ഹാ! ॥ 5 ॥
അഹങ്കാര തൃഷ്ണാ തജീ ആ കർമോ കരവാം, മത മാരോ മേം ഛേ കഹ്യോ, ശ്രേഷ്ഠ കർമ കരവാം । ॥ ॥
നക്കീ കർമോനോ നഹീം ത്യാഗ ഘടേ കരവോ, ത്യാഗ കരേ കോ॑ മോഹഥീ തോ താമസ തേ ഗണവോ । ॥ ॥
ദുഃഖരൂപ സൗ കർമ ഛേ, ദേ ശരീരനേ ക്ലേശ, ഏമ കരേലോ ത്യാഗ തേ ഫല നാ ആപേ ലേശ । ॥ ॥
(ദുഃഖരൂപ സൗ കർമ ഛേ, ദേ ശരീരനേ ക്ലേശ, ഏമ ഗണീനേ ഥായ തേ ഫല നാ ആപേ ലേശ । ॥ ॥)
രാജസ തേ തോ ത്യാഗ ഛേ, ജേ ചിന്താ ഭയഥീ ഥായ, കോഈ സങ്കട ആവതാം, പഡതാം ദുഃഖ കരായ । ॥ ॥
(രാജസ തേ തോ ത്യാഗ ഛേ, ചിന്താ ഭയഥീ ഥായ, കോഈ സങ്കട ആവതാം, പഡതാം ദുഃഖ കരായ । ॥ ॥)
തൃഷ്ണാ മദ ത്യാഗീ കരേ ശ്രേഷ്ഠ കർമനേ ജേ, തേ പ്രകാരനാ ത്യാഗനേ സാത്വിക കേ ഛേ । ॥ ॥
സാത്വിക ത്യാഗീ പ്രജ്ഞ നേ സംശയരഹിത സദായ, ഖരാബനേ നീന്ദേ നഹീം, സാരാമാം ന ഫസായ । ॥ 10 ॥
ബധാം കർമ ഛോഡീ ശകേ നാ മാനവ കോ॑ദീ, ത്യാഗീ തേ ഛേ ജേമണേ ഫല ദീധും ഛോഡീ । ॥ ॥
ഫലാശാ കരേ തേമനേ ത്രിവിധ മളേ ഫല തോ, തേ ഫല ത്യാഗീനേ നഥീ, ത്യാഗ കരേ ജോ കോ॑ । ॥ ॥
സർവ കർമനീ സിദ്ധിനേ മാടേ പാഞ്ച കഹ്യാം, കാരണ, തേ സുണജേ ഹവേ, കാരണ പാഞ്ച കഹ്യാം । ॥ ॥
അധിഷ്ഠാന, കർതാ അനേ സാധന ഭിന്ന കഹ്യാം, ക്രിയാ ജുദീ നേ പാഞ്ചമു ദൈവ, പ്രബല സഘളാം । ॥ ॥
കായാ വാണീ മനഥകീ ജേ പണ കർമ കരായ, തേനാം ആ കാരണ കഹ്യാം, സാരു< മാഠും കരായ । ॥ 15 ॥
ആഥീ ആത്മാനേ ജ ജേ കർതാ മാനേ ഛേ, തേ യഥാർഥ ജ്ഞാനീ നഥീ, കർതാ മാനേ ജേ । ॥ ॥
അഹംഭാവ ജേനേ നഥീ, ബുദ്ധി നാ ഭരമായ, ആഖാ ജഗനേ തേ ഹണേ തോ യേ നാ ബന്ധായ । ॥ ॥
ജ്ഞാന ജ്ഞേയ ജ്ഞാതാ ഥകീ കർമ-പ്രേരണാ ഥായ, കാരണ കർമ കർതാ ഥകീ കർമ-സമുച്ചയ ഥായ । ॥ ॥
ജ്ഞാന കർമ കർതാ വളീ ത്രണ പ്രകാരനാ ഛേ, ഗുണ പരമാണേ തേ കഹും, പ്രേമേ സാംഭളജേ । ॥ ॥
ജുദാ ജുദാ ജീവമാം പ്രഭു തോ ഏക ജ ഛേ । ഏകതാ ജുഏ ജേ സദാ, സാത്വിക ജ്ഞാന ജ തേ । ॥ 20 ॥
ഭേദഭാവനേ ജേ ജുഏ സഘളേ സംസാരേ, ജീവ ഗണേ ജുദാ ബധാ, രാജസ ജ്ഞാന ജ തേ । ॥ ॥
(ഭേദഭാവനേ ജേ ജുഏ സംസാരമഹീം നേ, ജീവ ഗണേ ജുദാ ബധാ, രാജസ ജ്ഞാന ജ തേ । ॥ ॥)
ഏകമാം ജ ഡുബേ ഛേ ജേ, ഏകനേ ജ വളീ ഗണേ, അന്ധ ഭ്രാന്തനീ ജേമ, ജ്ഞാന താമസ തേ ഭണേ । ॥ ॥
രാഗദ്വേഷ അഹന്താനേ ഛോഡീ ചോക്കസ ഥായ ജേ, ഫലേച്ഛാനാ വിനാ കർമ, കർമ സാത്വിക മാന തേ । ॥ ॥
അഹങ്കാര അനേ കോഈ ഈച്ഛാ സാഥ കരായ ജേ, യത്ന ഖൂബ കരീ കർമ, കർമ രാജസ മാന തേ । ॥ ॥
സഞ്ജോഗ, നാശ നേ ഹിംസാ, ബലനേ ന വിചാരതാം, മോഹഥീ ഥായ ജേ കർമ, കർമ താമസ തേ ഥതാം । ॥ ॥
നമ്ര, നിർദോഷ, ആനന്ദീ ധൈര്യ ഉത്സാഹഥീ ഭര്യോ, ലാഭഹാനിമഹീം ശാന്ത കർതാ സാത്വിക തേ കഹ്യോ । ॥ ॥
രാഗീ ഹിംസക നേ മേലോ, ഹർഷശോകഥകീ ഭര്യോ, ഡൂബേലോ വിഷയോമാം തേ കർതാ രാജസ ഛേ കഹ്യോ । ॥ ॥
പ്രമാദീ, ശോകവാളോ നേ കപടീ ജഡതാഭര്യോ, അജ്ഞാനീ, സ്ഥിര നാ ജേ തേ കർതാ താമ്സ ചേ കഹ്യൂ । ॥ ॥
ബുദ്ധി നേ ധൈര്യനാ പാഡ്യാ പ്രകാരോ ത്രണ ഛേ, കഹും തേ തുജനേ പാർഥ പ്രേമഥീ സുണജേ ഹവേ । ॥ ॥
ശും കരവും ശും ഛോഡവും ഏനേ ജാണേ ജേ, ബന്ധ മോക്ഷ ജാണേ വളീ ബുദ്ധി സാത്വിക തേ । ॥ 30 ॥
ശും കരവും ശും ഛോഡവും തേമജ ധർമ അധർമ, രാജസ ബുദ്ധി തേഹനോ ജാണേ ജാണേ പൂർണ ന മർമ । ॥ ॥
മാനേ ധർമ അധർമനേ അജ്ഞാനഥകീ ജേ, ഉലടും സമജേ സർവനേ, ബുദ്ധി താമസ തേ । ॥ ॥
മന നേ ഈന്ദ്രിയ പ്രാണ സൗ ജേനാഥീ വശ ഥായ, അഡഗ ധൈര്യ തേ തേ ഖരേ സാത്വിക ധൈര്യ ഗണായ । ॥ ॥
ഈച്ഛാ കോഈ രാഖതാം ജേഥീ ധർമ കരായ, ഈച്ഛാ ശമതാം ജേ ശമേ, രാജസ ധൈര്യ ഗണായ । ॥ ॥
സ്വപ്ന ഭീതി നേ ശോക നേ മദ നേ ലാഖ ഉപായ, മൂഢ മൂകേ ജേഥീ ന തേ താമസ ധൈര്യ മനായ । ॥ 35 ॥
ത്രണ പ്രകാരനും ജേ സുഖ കഹ്യും തേ സാംഭള തും, ദുഃഖ ദൂര കരവാ തനേ പ്രേമേ ആജ കഹും । ॥ ॥
പഹേലാം ഝേരസമും അനേ അന്തേ മീഠും ജേ, പ്രസന്ന മന അന്തര കരേ, സാത്വിക സുഖ ഛേ തേ । ॥ ॥
ഈന്ദ്രിയോനാ സ്വാദഥീ പഹേലാം മീഠും ജേ, അന്തേ ഝേര സമാന ഛേ, രാജസ സുഖ ഛേ തേ । ॥ ॥
പഹേലാം നേ അന്തേയ ജേ മനനേ മോഹ കരേ, പ്രമാദ ആളസ ഊംഘ തേ താമസ സുഖ സൗ ഛേ । ॥ ॥
പൃഥ്വീ തേമ ജ സ്വർഗമാം കോഈ ഏവും നാ, ജേ ആ ഗുണഥീ മുക്ത ഹോ, കോഈ ഏവും നാ । ॥ 40 ॥
ബ്രാഹ്മണ ക്ഷത്രിയ വൈശ്യനാം കർമ ശൂദ്രനാം തേമ, സ്വഭാവഗുണഥീ ഛേ കര്യാ സമജീ ലേജേ ഏമ । ॥ ॥
സംയമ മന ഈന്ദ്രിയനോ, തപ തേമജ കരവും, ക്ഷമാ രാഖവീ, പ്രഭുമഹീം ശ്രദ്ധാഥീ തരവും । ॥ ॥
നമ്ര പവിത്ര ബനീ സദാ ശ്രേഷ്ഠ പാമവും ജ്ഞാന, ബ്രാഹ്മണനാ തേ കർമ ഛേ മേളവവും വിജ്ഞാന । ॥ ॥
ശൂരവീര നേ ചപള നേ തേജസ്വീ ബനവും, ധീരജ ധരവീ യുദ്ധഥീ പാഛാ നാ ഫരവും । ॥ ॥
ദാനീ ബനവും, ശ്രേഷ്ഠതാ ഭാവ സദാ സദാ രാഖവോ, ഏ ക്ഷത്രിയനാ കർമ ഛേ, ദയാഭാവ ധരവോ । ॥ ॥
വൈശ്യകർമ ഖേതീ അനേ ഗൗ സേവാ വേപാര, സേവനാം കർമോ ബധാം കർമ ശൂദ്രനാ ധാര । ॥ ॥
പോതാനാം കർമോ കരീ സിദ്ധി മേളവവീ, പ്രഭു-അർഥേ കർമോ കരീ സിദ്ധി മേളവവീ । ॥ 45 ॥
ജേണേ ജഗനേ ഛേ രച്യും, ജേഥീ ജഗ ചാലേ, പൂജീ തേനേ കർമഥീ സിദ്ധിമാം മ്ഹാലേ । ॥ ॥
ഖരാബ പോതാനോ ഭലേ ധർമ ഹോയ തോയേ, ബീജാനാ ശുഭ ധർമഥീ തേ ഉത്തമ ഹോയേ । ॥ ॥
സദോഷ ഹോയ തോയ നാ സഹജ കർമ തജവും, കർമ ബധായേ ദോഷഥീ വ്യാപ്ത ഥയാം, ഗണവും । ॥ ॥
ആസക്തി തൃഷ്ണാ തജീ സംയമ തേമ കരീ, സിദ്ധി ഉത്തമ മേളവേ ത്യാഗഥകീ സഘളീ । ॥ ॥
സിദ്ധി തേമജ ബ്രഹ്മനേ ജേ രീതേ പാമേ, കഹും തേ വളീ ജ്ഞാനനീ നിഷ്ഠാ ജേ പാമേ । ॥ 50 ॥
ശുദ്ധ ബുദ്ധിനേ മേളവീ, സംയമ സാധീനേ, വിഷയ തജീനേ, രാഗ നേ ദ്വേഷ ഹണീനേ ജേ; ॥ ॥
വസേ വിജനമാം ജീതതാം കായ മന വാണീ, മിതാഹാര കരതാം ഥഈ വൈരാഗീ ധ്യാനീ । ॥ ॥
സംഗ്രഹ ബള നേ ദർപ നേ കാമ ക്രോധ അഭിമാന, തജീ ശാന്ത ബനനാരനേ പ്രഭുനീ ഥായേ ജാണ । ॥ ॥
ബ്രഹ്മഭൂത തേ നാ കദീ ഹർഷശോക കരതോ, സമദൃഷ്ടി ബനതാം സദാ മുജ ഭക്തി ലഭതോ । ॥ ॥
രഹസ്യ മാരും ഭക്തിനാ ബളഥീ പൂർണ ജണായ, രഹസ്യ ജാണീ ഛേവടേ മുജഥീ ഏക ബനായ । ॥ 55 ॥
മാരേ ശരണേ ആവതാം കോഈ കർമ കരേ, മുജ കൃപാഥകീ തേമനേ ഉത്തമ ധാമ മളേ । ॥ ॥
മനഥീ കർമോ തും മനേ അർപീ സഘണാം ദേ, മാരാമാം മന രാഖ നേ ജ്ഞാന മേളവീ ലേ । ॥ ॥
മാരീ കൃപാഥകീ ബധാം സങ്കട തും തരശേ, നാ സുണശേ അഭിമാനഥീ തോ തോ നഷ്ട ഥശേ । ॥ ॥
അഹങ്കാരഥീ നാ കഹേ ഭലേ യുദ്ധ കരവാ, സ്വഭാവ താരോ പ്രേരശേ പണ തുജനേ ലഡവാ । ॥ ॥
സഹജ കർമ വളഗ്യും തനേ തേഥീ ജേ തജവും മോഹഥകീ ലാഗേ തനേ, തേ പഡശേ കരവും ॥ 60 ॥
ഈശ്വര സൗനാ ഹൃദയമാം അർജുന! വാസ കരേ, തേനാ ബളഥീ കർമ സൗ ആ സംസാര കരേ । ॥ ॥
പൂർണ പ്രേമഥീ ശരണ തും തേനും ജ ലഈ ലേ, ദേശേ ഉത്തമ സ്ഥാന നേ പരമ ശാന്തി തോ തേ । ॥ ॥
ജ്ഞാന ഗുഹ്യമാം ഗുഹ്യ ആ തനേ കഹ്യും ഛേ മേം, വിചാരീ ലഈ തേ ഹവേ കര കരവും ഹോയ തേ । ॥ ॥
ഖൂബ ഗുപ്ത ആ ജ്ഞാനനേ ഫരീ സാംഭളീ ലേ, ഹിതനീ വാത കഹും ഹവേ, പ്രിയ തും ഖൂബ മനേ । ॥ ॥
മനഥീ ഭജ മുജനേ അനേ തനഥീ കര സേവാ, കർമ മനേ അർപണ കരീ മാണീ ലേ മേവാ । ॥ ॥
ജഗമാം ജോഈനേ മനേ വന്ദന കര ഹരരോജ, മനേ പാമശേ സത്യ തും കരതാം മാരീ ഖോജ । ॥ ॥
മന വാണീഥീ ഭക്ത ഥാ മാരോ കേവല തും, ശാന്തി തേമ സുഖ പാമശേ, സത്യ കഹും ഛും ഹും । ॥ ॥
ചിന്താ സഘളീ ഛോഡ നേ മാരും ശരണും ലേ, പാപ ബധാ ടാളീശ ഹും, ശോക തജീ തും ദേ । ॥ ॥
ഭക്ത ന മാരോ ഹോയ ജേ തപസ്വീ നാ ഹോയ, നീന്ദേ മുജനേ, നാ ചഹേ സാംഭളവാനേ കോയ; ॥ ॥
തേനേ മേം ആപേല ആ കഹീശ നാ തും ജ്ഞാന, കഹീശ മാരാ ഭക്തനേ തോ കരശേ തേ കല്യാണ । ॥ ॥
ഗുഹ്യ ജ്ഞാന ആ ഭക്തനേ ജേ കോഈ കേ॑ശേ, ഭക്തി മാരീ തേ കരീ ലഭീ നമേ ലേശേ । ॥ ॥
തേനാഥീ മുജനേ നഹീം പ്രിയ കോഈ ഹശേ, പ്രിയ തേനാഥീ കോ നഥീ ആ സംസാര വിശേ । ॥ ॥
ധർമതണോ സംവാദ ആ വാഞ്ചേ പ്രേമേ ജേ, ജ്ഞാനയജ്ഞഥീ പൂജശേ മുജനേ സാചേ തേ । ॥ 70 ॥
പവിത്രതാ ശ്രദ്ധാഥകീ ജേ ആനേ സുണശേ, സുഖീ ലോകമാം തേ ജശേ, മുക്ത വളീ ബനശേ । ॥ ॥
ധ്യാന ദഈ തേം സാംഭള്യും ആ അർജുന സഗളും? അന്ധാരൂം അജ്ഞാനനും ഥയും ദൂര സഘളും?
അർജുന കഹേ ഛേ:
തമ കൃപാഥീ മട്യോ മോഹ നേ മള്യും ജ്ഞാന, ആജ്ഞാ ആപോ തേ കരും, സംശയ ടള്യോ മഹാന । ॥ ॥
(തമാരീ കൃപാഥീ മട്യോ മോഹ നേ മള്യും ജ്ഞാന, ആജ്ഞാ ആപോ തേ കരും, സംശയ ടള്യോ മഹാന । ॥ ॥)
സഞ്ജയ കഹേ ഛേ:
കൃഷ്ണ അനേ അർജുനനോ സംവാദ സുണ്യോ മേം, രോമാഞ്ചിത കരനാര നേ അദ്ഭൂത ഏവോ തേ । ॥ ॥
യോഗേശ്വര കൃഷ്ണേ കഹ്യോ ആ സംവാദ ഖരേ, വ്യാസ കൃപാഥീ സാംഭള്യോ ആ സംവാദ ഖരേ । ॥ 75 ॥
യാദ കരീ സംവാദ ഏ അദ്ഭൂത അചരജ ഥായ, യാദ കരീ സംവാദ ഏ ആനന്ദ ഖൂബ ജ ഥായ । ॥ ॥
അർജുന തേമജ കൃഷ്ണ ബേ ഭേഗാ ജ്യാം ഥായേ, ത്യാം ധന ജയ നക്കീ രഹേ, വൈഭവ നാ മായേ । ॥ ॥
യോഗേശ്വര ജ്യാം കൃഷ്ണ ഛേ, പാർഥ ധനുർധര ജ്യാം, സിദ്ധി, മുക്തി, ശാന്തി നേ നീതി രഹേ ഛേ ത്യാം । ॥ 78 ॥
– സരല ഗീതാ സമാപ്ത –
ഉപസംഹാര
സാബരമതീമഹീം രഹീ മംഗല ഗുർജര ദേശ, പൂർണ കര്യോ ആ പ്ര്മഥീ ഗീതാനോ ഉപദേശ ।
അധിക മാസ വൈശാഖ നേ വദ ഏകാദശ രോജ, ശനിവാരേ പൂരീ കരീ ഗീതാജീനീ മൂജ ।
ഓഗണീസോ ത്രേപന സനേ ബേ ഹജാര നവമാം, പൂർന ഥഈ ഗീതാ ഖരേ ജ്ഞാനനാവ ഭവമാം ।
(- ശ്രീ യോഗേശ്വരജീ)
സമാപ്ത
– Chant Stotra in Other Languages –
Sarala Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil