॥ Shiva Sahasranama Stotram from Shivarahasya 2 Malayalam Lyrics ॥
॥ ശ്രീശിവസഹസ്രനാമസ്തോത്രം ശിവരഹസ്യേ നവമാംശേ അധ്യായ 2 ॥
ശ്രീഗണേശായ നമഃ ॥
॥ അഥ നവമാംശേ ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ ॥
സ്കന്ദ ഉവാച –
ശേഷാശേഷമുഖോദ്ഗീതാം നാമസാരാവലീമിമാം ।
ഹാടകേശോരുകടകഭൂതേനകഹീന(ന്ദ്ര)കേണ തു ॥ 1 ॥
സഹസ്രനാമ യത്പ്രോക്തം തത്തേ വക്ഷ്യാംയഹം ശൃണു ।
ധന്യം മാന്യം മഹാമന്യുപ്രീതിദായകമുത്തമം ॥ 2 ॥
നാന്യേഷു ദാപനീയം തേ ന ദേയം വേദമീദൃശം ।
പഞ്ചാസ്യ ഹൃദയാശാസ്യമനുശാസ്യാമി തേ ഹൃദി ॥ 3 ॥
ഋഷിരസ്യാദിശേഷോ വൈ ദേവോ ദേവോമഹേശ്വരഃ ।
സര്‍വത്ര വിനിയോഗോഽസ്യ കര്‍മസ്വപി സദാ ദ്വിജ ।
ധ്യാനം തസ്യാനുവക്ഷ്യാമി ത്വമേകാഗ്രമനാഃ ശൃണു ॥ 4 ॥
സ്കന്ദഃ ഉവാച –
ധ്യായേദിന്ദുകലാധരം ഗിരിധനു സോമാഗ്നിഫാലോജ്ജ്വലം
വൈകുണ്ഠോരുവിപാഠബാണസുകരം ദേവം രഥേഽധിഷ്ഠിതം ।
വേദാശ്വം വിധിസാരഥിം ഗിരിജയാ ചിത്തേഽനുസന്ദധ്മഹേ
നാനാകാരകലാവിലാസജഗദാന്ദദിസമ്പൂര്‍തയേ ॥
ഏവം ധ്യാത്വാ മഹാദേവം നാംനാ സാഹസ്രമുത്തമം ।
പ്രജപേന്നിയതോ മന്ത്രീ ഭസ്മരുദ്രാക്ഷഭൂഷണഃ ॥ 1 ॥
ലിങ്ഗമഭ്യര്‍ചയന്വാപി ബില്വകോമലപല്ലവൈഃ ।
പങ്കജൈരുത്പലൈര്‍വാപി പ്രസാദായ മഹേശിതുഃ ॥ 2 ॥
അഷ്ടംയാം വാ ചതുര്‍ദശ്യാം പര്‍വസ്വപി വിശേഷതഃ ।
യം യം കാമം സദാചിത്തേ ഭാവയേത്തം തമാപ്നുയാത് ॥ 3 ॥
അഥ സഹസ്രനാമ സ്തോത്രം ।
ഓം ഗങ്ഗാധരോഽന്ധകരിപുഃ പിനാകീ പ്രമഥാധിപന്‍ ।
ഭവ ഈശാന ആതാര്യോഽനേകധന്യോ മഹേശ്വരഃ ॥ 1 ॥
മഹാദേവഃ പശുപതിഃ സ്ഥാണുഃ സര്‍വജ്ഞ ഈശ്വരഃ ।
വിശ്വാധികഃ ശിവഃ ശാന്തോ വിശ്വാത്മാ ഗഗനാന്തരഃ ॥ 2 ॥
പരാവരോഽംബികാനാഥഃ ശരദിന്ദുകലാധരഃ ।
ഗണേശതാതോ ദേവേശോ ഭവവൈദ്യഃ പിതാമഹഃ ॥ 3 ॥
തരണസ്താരകസ്താംരോ പ്രപഞ്ചരഹിതോ ഹരഃ ।
വിനായകസ്തുതപദഃ ക്ഷ്മാരഥോ നന്ദിവാഹനഃ ॥ 4 ॥
ഗജാന്തകോ ധനുര്‍ധാരീ വീരഘോഷഃ സ്തുതിപ്രിയഃ ।
പ്രജാസഹോ രണോച്ചണ്ഡതാണ്ഡവോ മന്‍മഥാന്തകഃ ॥ 5 ॥
ശിപിവിഷ്ടഃ ശാശ്വതാത്മാ മേഘവാഹോ ദുരാസദഃ ।
ആനന്ദപൂര്‍ണാ വര്‍ഷാത്മാ രുദ്രഃ സംഹാരകാരകഃ ॥ 6 ॥
ഭഗനേത്രപ്രമഥനോ നിത്യജേതാഽപരാജിതഃ ।
മഹാകാരുണികഃ ശ്വഭ്രുഃ പ്രസന്നാസ്യോ മഖാന്തകഃ ॥ 7 ॥
ഘനാഭകണ്ഠോ ഗരഭുക് ബബ്ലുശോ വീര്യവര്‍ധനഃ ।
പ്രകടസ്തവനോ മാനീ മനസ്വീ ജ്ഞാനദായകഃ ॥ 8 ॥
കന്ദര്‍പസര്‍പദര്‍പഘ്നോ വിഷാദീ നീലലോഹിതഃ ।
കാലാന്തകോ യുഗാവര്‍തഃ സങ്ക്രന്ദനസുനന്ദനഃ ॥ 9 ॥
ദീനപോഷഃ പാശഹന്താ ശാന്താത്മാ ക്രോധവര്‍ധനഃ ।
കന്ദര്‍പോ വിസലജ്ജന്ദ്രോ ലിങ്ഗാധ്യക്ഷോ ഗജാന്തകഃ ॥ 10 ॥
വൈകുണ്ഡപൂജ്യോ വിശ്വാത്മാ ത്രിണേത്രോ വൃഷഭധ്വജഃ ।
ജഹ്നുജാപതിരീശാനഃ സ്മശാനനിലയോ യുവാ ॥ 11 ॥
പാര്‍വതീജാനിരുഹ്യാഢ്യോ നാദ്യവിദ്യാപരായണഃ ।
സാമവേദപ്രിയോ വൈദ്യോ വിദ്യാധിപതിരീശ്വരഃ ॥ 12 ॥
കുമാരജനകോ മാരമാരകോ വീരസത്തമഃ ।
ലംബലാശ്വതരോദ്ഗാരിസുഫണോത്കൃഷ്ടകുണ്ഡലഃ ॥ 13 ॥
ആനന്ദവനവാസോഽഥ അവിമുക്തമഹേശ്വരഃ ।
ആങ്കാരനിലയോ ധന്വീ കദാരേശോഽമിതപ്രഭഃ ॥ 14 ॥
നര്‍മദാലിങ്ഗനിലയോ നിഷ്പാപജനവത്സലഃ ।
മഹാകൈലാസലിങ്ഗാത്മാ വീരഭദ്രപ്രസാദകൃത് ॥ 15 ॥
കാലാഗ്നിരുദ്രോഽനന്താത്മാ ഭസ്മാങ്ഗോ ഗോപതിപ്രിയഃ ।
വേദാശ്വഃ കഞ്ജജാജാനിനേത്രപൂജിതപാദുകഃ ॥ 16 ॥
ജലനധരവധോദ്യുക്തദിവ്യചക്രപ്രദായകഃ ।
വാമനോ വികടോ മുണ്ഡസ്തുഹുണ്ഡകൃതസംസ്തുതിഃ ॥ 17 ॥
ഫണീശ്വരമഹാഹാരോ രുദ്രാക്ഷകൃതകങ്കണഃ ।
വീണാപാണിര്‍ഗാനരതോ ഢക്കാവാദ്യപ്രിയോ വശീ ॥ 18 ॥
വിശാലവക്ഷാഃ ശൈലേന്ദ്രജാമാതാഽമരസത്തമഃ ।
ഹൃത്തമോനാശകോ ബുദ്ധോ ജഗത്കന്ദാര്‍ദനോ ബലീ ॥ 19 ॥
പലാശപുഷ്പപൂജ്യാങ്ഘ്രിഃ പലാശനവരപ്രദഃ ।
സാഗരാന്തര്‍ഗതോ ഘോരഃ സദ്യോജാതോഽംബികാസഖഃ ॥ 20 ॥
വാമദേവഃ സാമഗീതഃ സോമഃ സോമകലാധരഃ ।
നിഃസീമ മഹിമോദാരോ ദൂ(ദാ)രിതാഖിലപാതകഃ ॥ 21 ॥
തപനാന്തര്‍ഗതോ ധാതാ ധേനുപുത്രവരപ്രദഃ ।
ബാണഹസ്തപ്രദോ നേതാ നമുചേര്‍വീര്യവര്‍ധനഃ ॥ 22 ॥
നാഗാജിനാങ്ഗോ നാഗേശോ നാഗേശവരഭുഷണഃ ।
അഗേശശായീ ഭൂതേശോ ഗണകോലാഹലപ്രിയഃ ॥ 23 ॥
പ്രസന്നാസ്യോഽനേകബാഹുഃ ശൂലധൃക് കാലതാപനഃ
കോലപ്രമഥനഃ കൂര്‍മമഹാഖര്‍പടധാരകഃ ॥ 24 ॥
മാരസിഹ്മാജിനധരോ മഹാലാങ്ഗലധൃഗ്ബലീ ।
കകുദുന്‍മഥനോ ഹേതുരഹേതുഃ സര്‍വകാരണഃ ॥ 25 ॥
കൃശാനുരേതാഃ സോത്ഫുല്ലഫാലനേത്രോഽമരാരിഹാ ।
മൃഗബാലധരോ ധന്വീ ശക്രബാഹുവിഭഞ്ജകഃ ॥ 26 ॥
ദക്ഷയജ്ഞപ്രമഥനഃ പ്രമഥാധിപതിഃ ശിവഃ ।
ശതാവര്‍തോ യുഗാവര്‍തോ മേഘാവര്‍തോ ദുരാസദഃ ॥ 27 ॥
മനോജവോ ജാതജനോ വേദാധാരഃ സനാതനഃ ।
പാണ്ഡരാഗോഃ(ങ്ഗോ)ഗോഽജിനാങ്ഗഃ കര്‍മന്ദിജനവത്സലഃ ॥ 28 ॥
ചാതുര്‍ഹോത്രോ വീരഹോതാ ശതരുദ്രീയമധ്യഗഃ ।
ഭീമോ രുദ്ര ഉദാവര്‍തോ വിഷമാക്ഷോഽരുണേശ്വരഃ ॥ 29 ॥
യക്ഷരാജനുതോ നാഥോ നീതിശാസ്ത്രപ്രവര്‍തകഃ ।
കപാലപാണിര്‍ഭഗവാന്വൈയാഘ്രത്വഗലങ്കൃതഃ ॥ 30 ॥
മോക്ഷസാരോഽധ്വരാധ്യക്ഷ ധ്വജജീവോ മരുത്സഖഃ ।
ആരുണോയസ്ത്വഗധ്യക്ഷോ കാമനാരഹിതസ്തരുഃ ॥ 31 ॥
ബില്വപൂജ്യോ ബില്വനീശോ ഹരിദശ്വോഽപരാജിതഃ ।
ബൃഹദ്രഥന്തരസ്തുത്യോ വാമദേവ്യസ്തവപ്രിയഃ ॥ 32 ॥
അഘോരതര രോചിഷ്ണുര്‍ഗംഭീരോ മന്യുരീശ്വരഃ ।
കലിപ്രവര്‍തകോ യോഗീ സാങ്ഖ്യമായാവിശാരദഃ ॥ 33 ॥
വിധാരകോ ധൈര്യധുര്യഃ സോമധാമാന്തരസ്ഥിതഃ ।
ശിപിവിഷ്ടോ ഗഹ്വരേഷ്ടോ ജ്യേഷ്ഠോ ദേവഃ കനിഷ്ഠകഃ ॥ 34 ॥
പിനാകഹസ്തോഽവരജോ വര്‍ഷഹരീശ്വരഃ ।
കവചീ ച നിഷങ്ഗീ ച രഥഘോഷോഽമിതപ്രഭഃ ॥ 35 ॥
കാലഞ്ജരോ ദന്ദശൂകോ വിദര്‍ഭേശോ ഗണാതിഗഃ ।
ഗഭസ്തീശോ മുനിശ്രേഷ്ഠോ മഹര്‍ഷിഃ സംശിതവ്രതഃ ॥ 36 ॥
കര്‍ണികാരവനാവാസീ കരവീരസുമപ്രിയഃ ।
നീലോത്പലമഹാസ്രഗ്വീ കരഹാടപുരേശ്വരഃ ॥ 37 ॥
ശതര്‍ചനഃ പരാനന്ദോ ബ്രാഹ്മണാര്‍ച്യോപവീതവാന്‍ ।
ബലീ ബാലപ്രിയാ ധര്‍മോ ഹിരണ്യപതിരപ്പതിഃ ॥ 38 ॥
യമപ്രമഥനോഷ്ണീഷീ ചക്രഹസ്തഃ പുരാന്തകഃ ।
വസുഷേണോഽങ്ഗനാദേഹഃ കൌലാചാരപ്രവര്‍തകഃ ॥ 39 ॥
തന്ത്രാധ്യക്ഷോ മന്ത്രമയോ ഗായത്രീമധ്യകഃ ശുചിഃ ।
വേദാത്മാ യജ്ഞസമ്പ്രീതോ ഗരിഷ്ഠഃ പാരദഃ കലീ ॥ 40 ॥
ഋഗ്യജുഃസാമരൂപാത്മാ സര്‍വാത്മാ ക്രതുരീശ്വരഃ ।
ഹിരണ്യഗര്‍ഭജനകോ ഹിരണ്യാക്ഷവരപ്രദഃ ॥ 41 ॥
ദമിതാശേഷപാഷണ്ഡോ ദണ്ഡഹസ്തോ ദുരാസദഃ ।
ദൂര്‍വാര്‍ചനപ്രിയകരോ രന്തിദേവോഽമരേശ്വരഃ ॥ 42 ॥
അമൃതാത്മാ മഹാദേവോ ഹരഃ സംഹാരകാരകഃ ।
ത്രിഗുണോ വിഖനാ വാഗ്മീ ത്വങ്മാംസരുധിരാംശകഃ ॥ 43 ॥
വത്സപ്രിയോഽഥ സാനുസ്ഥോ വിഷ്ണൂ രക്തപ്രിയോ ഗുരുഃ ।
കിരാതവേഷഃ ശോണാത്മാ രത്നഗര്‍ഭോഽരുണേക്ഷണഃ ॥ 44 ॥
സുരാസവബലിപ്രീതസ്തത്പൂര്‍ഷോഽഗന്ധദേഹവാന്‍ ।
വ്യോമകേശഃ കോശഹീനഃ കല്‍പനാരഹിതോഽക്ഷമീ ॥ 45 ॥
സഹമാനശ്ച വിവ്യാധീ സ്ഫടികോപലനിര്‍മലഃ ।
മൃത്യുഞ്ജയോ ദുരാധ്യക്ഷോ ഭക്തിപ്രീതോ ഭയാപഹഃ ॥ 46 ॥
ഗന്ധര്‍വഗാനസുപ്രീതോ വിഷ്ണുഗര്‍ഭോഽമിതദ്യുതിഃ ।
ബ്രഹ്മസ്തുതഃ സൂര്യനേത്രോ വീതിഹോത്രോഽര്‍ജുനാന്തകഃ ॥ 47 ॥
ഗര്‍വാപഹാരകോ വാഗ്മീ കുംഭസംഭവപൂജിതഃ ।
മലയോ വിന്ധ്യനിലയാ മഹേന്ദ്രോ മേരുനായകഃ ॥ 48 ॥
പാര്‍വതീനായകോഽജയ്യോ ജങ്ഗമാജങ്ഗമാശ്രയഃ ।
കുരുവിന്ദോഽരുണോ ധന്വീ അസ്ഥിഭൂഷോ നിശാകരഃ ॥ 49 ॥
സമുദ്രമഥനോദ്ഭൂതകാലകൂടവിഷാദനഃ ।
സുരാസുരേന്ദ്രവരദോ ദയാമൂര്‍തിഃ സഹസ്രപാത് ॥ 50 ॥
കാരണോ വീരണഃ പുത്രീ ജന്തുഗര്‍ഭോ ഗരാദനഃ ।
ശ്രീശൈലമൂലനിലയഃ ശ്രീമദഭ്രസഭാപതിഃ ॥ 51 ॥
ദക്ഷിണമൂര്‍തിരനഘോ ജലന്ധരനിപാതനഃ ।
ദക്ഷിണോ യജമാനാത്മാ ദീക്ഷിതോ ദൈത്യനാശനഃ ॥ 52 ॥
കല്‍മാഷപാദപൂജ്യാങ്ഘ്രിരതിദോ തുരഗപ്രിയഃ ।
ഉമാധവോ ദീനദയോ ദാതാ ദാന്തോ ദയാപരഃ ॥ 53 ॥
ശ്രീമദ്ദക്ഷിണകൈലാസനിവാസോ ജനവത്സലഃ ।
ദര്‍ഭരോമാ ബലോന്നേതാ താമസോഽന്നവിവര്‍ധനഃ ॥ 54 ॥
നമസ്കാരപ്രിയോ നാഥ ആനന്ദാത്മാ സനാതനഃ ।
തമാലനീലസുഗലഃ കുതര്‍കവിനിവാരകഃ ॥ 55 ॥
കാമരൂപഃ പ്രശാന്താത്മാ കാരണാനാം ച കാരണഃ ।
തൃണപാണിഃ കാന്തിപരോ മണിപാണിഃ കുലാചലഃ ॥ 56 ॥
കസ്തൂരീതിലകാക്രാന്തഫാലോ ഭസ്മത്രിപുണ്ഡ്രവാന്‍ ।
വാരണാങ്ഗാലങ്കൃതാങ്ഗോ മഹാപാപനിവാരണഃ ॥ 57 ॥
പ്രകാശരൂപോ ഗുഹ്യാത്മാ ബാലരൂപോ ബിലേശയഃ ।
ഭിക്ഷുപ്രിയോ ഭക്ഷ്യഭോക്താ ഭരദ്വാജപ്രിയോ വശീ ॥ 58 ॥
കര്‍മണ്യസ്താരകോഭൂത കാരണോ യാനഹര്‍ഷദഃ ।
വൃഷഗാമീ ധര്‍മഗോപ്താ കാമീ കാമാങ്ഗ നാശനഃ ॥ 59 ॥
കാരുണ്യോ വാജരൂപാത്മാ നിര്‍ധര്‍മോ ഗ്രാമണീഃ പ്രഭുഃ
അരണ്യഃ പശുഹര്‍ഷശ്ച സൌനികോ മേഘവാഹനഃ ॥ 60 ॥
കുമാരഗുരുരാനന്ദോ വാമനോ വാഗ്ഭവോ യുവാ ।
സ്വര്‍ധുനീധന്യമൌലിശ്ച തരുരാജോ മഹാമനാഃ ॥ 61 ॥
കണാശനസ്താംരഘനോ മയപ്രീതോഽജരാമരഃ ।
കൌണപാരിഃ ഫാലനേത്രോ വര്‍ണശ്രമപരായണഃ ॥ 62 ॥
പുരാണബൃന്ദസമ്പ്രീത ഇതിഹാസവിശാരദഃ ।
സമര്‍ഥോ നമിതാശേഷദേവോ ദ്യോതകരഃ ഫണീ ॥ 63 ॥
കര്‍ഷകോ ലാങ്ഗലേശശ്ച മേരുധന്വാ പ്രജാപതിഃ ।
ഉഗ്രഃ പശുപതിര്‍ഗോപ്താ പവമാനോ വിഭാവസുഃ ॥ 64 ॥
ഉദാവസുര്‍വീതരാഗ ഉര്‍വീശോ വീരവര്‍ധനഃ ।
ജ്വാലമാലോഽജിതാങ്ഗശ്ച വൈദ്യുദഗ്നിപ്രവര്‍തകഃ ॥ 65 ॥
കമനീയാകൃതിഃ പാതാ ആഷാഢോ(ഢഃ)ഷണ്ഢവര്‍ജിതഃ ।
പുലിന്ദരൂപഃ പുണ്യാത്മാ പുണ്യപാപഫലപ്രദഃ ॥ 66 ॥
ഗാര്‍ഹപത്യോ ദക്ഷിണാഗ്നിഃ സഭ്യോ വസഥഭൃത്കവിഃ ।
ദ്രുമ ആഹവനീയശ്ച തസ്കരോഽഥ മയസ്കരഃ ॥ 67 ॥
ശാങ്കരോ വാരിദോഽവാര്യോ വാതചക്രപ്രവര്‍തകഃ ।
കുലിശായുധഹസ്തശ്ച വികൃതോ ജടിലഃ ശിഖീ ॥ 68 ॥
സൌരാഷ്ട്രവാസീ ദേവേഡ്യഃ സഹ്യജാതീരസംസ്ഥിതഃ ।
മഹാകായോ വീതഭയോ ഗണഗീതോ വിശാരദഃ ॥ 69 ॥
തപസ്വീ താപസാചാര്യോ ദ്രുമഹസ്തോജ്ജ്വലത്പ്രഭുഃ ।
കിന്ദമോ മങ്കണഃ പ്രീതോ ജാതുകര്‍ണിസ്തുതിപ്രിയഃ ॥ 70 ॥
വേനോ വൈന്യോ വിശാഖശ്ചാഽകമ്പനഃ സോമധാരകഃ ।
ഉപായദോ ദാരിതാങ്ഗോ നാനാഗമവിശാരദഃ ॥ 71 ॥
കാവ്യാലാപൈകകുശലോ മീമാംസാവല്ലഭോ ധ്രുവഃ ।
താലമൂലനികേന്തശ്ച ബില്വമൂലപ്രപൂജിതഃ ॥ 72 ॥
വേദാങ്ഗോ ഗമനോഽഗംയോ ഗവ്യഃ പ്രാതഃ ഫലാദനഃ ।
ഗങ്ഗാതീരസ്ഥിതോ ലിങ്ഗീ അലിങ്ഗോ രൂപസംശ്രയഃ ॥ 73 ॥
ശ്രാന്തിഹാ പുണ്യനിലയഃ പലലാശോഽര്‍കപൂജിതഃ ।
മഹേന്ദ്രവിഷ്ണുജനകോ ബ്രഹ്മതാതസ്തുതോഽവ്യയഃ ॥ 74 ॥
കര്‍ദമേശോ മതങ്ഗേശോ വിശ്വേശോ ഗന്ധധാരകഃ ।
വിശാലോ വിമലോ ജിഷ്ണുര്‍ജയശീലോ ജയപ്രദഃ ॥ 75 ॥
ദാരിദ്ര്യമഥനോ മന്ത്രീ ശംഭുഃ ശശികലാധരഃ ।
ശിംശുമാരഃ ശൌനകേജ്യഃ ശ്വാനപഃ ശ്വേതജീവദഃ ॥ 76 ॥
മുനിബാലപ്രിയോഽഗോത്രോ മിലിന്ദോ മന്ത്രസംസ്ഥിതഃ ।
കാശീശഃ കാമിതാങ്ഗശ്ച വല്ലകീവാദനപ്രിയഃ ॥ 77 ॥
ഹല്ലീസലാസ്യനിപുണഃ സല്ലീലോ വല്ലരീപ്രിയഃ ।
മഹാപാരദസംവീര്യോ വഹ്നിനേത്രോ ജടാധരഃ ॥ 78 ॥
ആലാപോഽനേകരൂപാത്മാ പുരൂഷഃ പ്രകൃതേഃ പരഃ ।
സ്ഥാണുര്‍വേണുവനപ്രീതോ രണജിത്പാകശാസനഃ ॥ 79 ॥
നഗ്നോ നിരാകൃതോ ധൂംരോ വൈദ്യുതോ വിശ്വനായകഃ ।
വിശ്വാധികഃ ശാന്തരവഃ ശാശ്വതഃ സുമുഖോ മഹാന്‍ ॥ 80 ॥
അണോരണുഃ ശ്വഭ്രഗതഃ [തോഹ്യ] അവടേശോ നടേശ്വരഃ ।
ചിത്രധാമാ ചിത്രമാനുര്‍വിചിത്രാകൃതിരീശ്വരഃ ॥ 81 ॥
ഇന്ദ്രോഽജോഽമൂര്‍തിരൂപാത്മാ[ഹ്യ]അമൂര്‍തോ വഹ്നിധാരകഃ ।
അപസ്മാരഹരോ ഗുപ്തോ യോഗിധ്യേയോഽഖിലാദനഃ ॥ 82 ॥
നക്ഷത്രരൂപഃ ക്ഷത്രാത്മാ ക്ഷുതൃഷ്ണാശ്രമവര്‍ജിതഃ ।
അസങ്ഗോ ഭൂതഹൃദയോ വാലഖില്യോ മരീചിപഃ ॥ 83 ॥
പഞ്ചപ്രേതാസനാസീനോ യോഗിനീകണസേവിതഃ ।
നാനാഭാഷാനുചതോ [നുവചനോ] നാനാദേശസമാശ്രയഃ ॥ 84 ॥
വൃന്ദാരകഗണസ്തുത്യഃ പുരന്ദരനതിപ്രിയഃ ।
പ്രഘസോ വിഘസാശീ ച [ചാപ്യ] അത്രാധിപതിരന്നദഃ ॥ 85 ॥
പന്നഗാഭരണോ യോഗീ ഗുരുര്ലൌകികനായകഃ ।
വിരാജോ വിശ്വതോധര്‍മീ ബഭ്ലുശോ ബാഹുകപ്രിയഃ ॥ 86 ॥
പ്രധാനനിപുണോ മിത്രോ ഹ്യൂര്‍ധ്വരേതാ മഹാതപാഃ ।
കുരുജാഡാഗലവാസീ ച നിത്യതൃപ്തോ നിരഞ്ജനഃ ॥ 87 ॥
ഹിരണ്യഗര്‍ഭോ ഭൂതാദിസ്വരാട് സംരാഡ്വിരാഡ്വദുഃ ।
പടഹധ്വനിസമ്പ്രീതോ നതമുക്തിപ്രദായകഃ ॥ 88 ॥
ഫലപ്രദഃ ഫാലനേത്രഃ ഫണീശ്വരമഹാങ്ഗധൃക് ।
വാസ്തുപോ വാസവോ വാത്യാ വര്‍മഭിദ്വസനോജ്ജ്വലഃ ॥ 89 ॥
മീഢുഷ്ടമഃ ശിവതമോ വസുഃ ശിവതരോ ബലീ ।
നിധനേശോ നിധാനേശഃ പുരാജിദ്രാഷ്ട്രവര്‍ധനഃ ॥ 90 ॥
അയുതായുഃ ശതായുശ്ച പ്രമിതായുഃ ശതാധ്വരഃ ।
സഹസ്രശൃങ്ഗോ വൃഷഭ ഉരുഗായോരുമീഢുകഃ ॥ 91 ॥
ഗന്താ ഗമയിതാ ഗാതാ ഗരുത്മാന്‍ ഗീതവര്‍ധനഃ ।
രാഗരാഗിണികാപ്രതിസ്താലപാണിര്‍ഗദാപഹഃ ॥ 92 ॥
ദേവേശഃ ഖണ്ഡപരശുഃ പ്രചണ്ഡതരവിക്രമഃ ।
ഉരുക്രമോ മഹാബാഹുര്‍ഹേതിധൃക്പാവകാദനഃ ॥ 93 ॥
ഗണികാനാട്യനിരതോ വിമര്‍ശോ വാവദൂകകഃ ।
കലിപ്രമഥനോ ധീരോ ധീരോദാത്തോ മഹാഹനുഃ ॥ 94 ॥
ക്ഷയദ്വീരോമുഞ്ചി(മഞ്ജു)കേശ കല്‍മലീകഃ (കീ) സുരോത്തമഃ ।
വജ്രാങ്ഗോ വായുജനകോ ഹ്യഷ്ടമൂര്‍തിഃ കൃപാകരഃ ॥ 95 ॥
പ്രഹൂതഃ പരമോദാരഃ പഞ്ചാക്ഷരപരായണഃ ।
കര്‍കന്ധുഃ കാമദഹനോ മലിനാക്ഷോ ജഡാജഡഃ ॥ 96 ॥
കുബേരപൂജിതപദോ മഹാതക്ഷകകങ്കണഃ ।
ശങ്ഖണോ മധുരാരാവോ മൃഡഃ സസ്പിഞ്ജരോഽജരഃ ॥ 97 ॥
മാര്‍ഗോ മാര്‍ഗപ്രദോ മുക്തോ വിജിതാരിഃ പരോഽവരഃ ।
പ്രണവാര്‍ഥോ വേദമയോ വേദാന്താംബുജ ഭാസ്കരഃ ॥ 98 ॥
സര്‍വവിദ്യാധിപഃ സൌംയോ യജ്ഞേശഃ ക്ഷേത്രനായകഃ ।
പാപനാശകരോ ദിവ്യോ ഗോഭിലോ ഗോപരോ ഗണഃ ॥ 99 ॥
ഗണേശപൂജിതപദോ ലലിതാംബാമനോഹരഃ ।
കക്ഷവാസോ മഹോക്ഷാങ്കോ നിസ്തമസ്തോമവര്‍ജിഃ ॥ 100 ॥
നിഃസീമമഹിമോദാരഃ പ്രഭാമൂര്‍തിഃ പ്രസന്ന(ദൃ)ക് ।
സ്തോഭ പ്രീതോ ഭാരഭൂതോ ഭൂഭാരഹരണഃ സ്ഥിരഃ ॥ 101 ॥
ക്ഷരാക്ഷരോധരോ ധര്‍താ സാഗരാന്തര്‍ഗതോ വശീ ।
രംയോ രസ്യോ രജസ്യോഽഥ പ്രവാഹ്യോ വൈദ്യുതോഽനലഃ ॥ 102 ॥
സികത്യോ വാദ്യ ഉര്‍വര്യോ മേധ്യ ഈധ്രിയ വാക്പടുഃ ।
പ്രപഞ്ചമായാരഹിതഃ കീര്‍തിദോ വീര്യവര്‍ധനഃ ॥ 103 ॥
കാലചക്രാന്തരഹിതോ നിത്യാനിത്യോഽഥ ചേതനഃ ।
ഗര്‍വോന്നതോ ഭടാകാരോ മൃഗയുര്‍ഭവഹാ ഭവഃ ॥ 104 ॥
ശങ്ഗഃ ശതാങ്ഗഃ ശീതാങ്ഗോ നാഗാങ്ഗോ ഭസ്മഭൂഷണഃ ।
ത്രിയംബകോഽംബികാഭര്‍താ നന്ദികേശഃ പ്രസാദകൃത് ॥ 105 ॥
ചണ്ഡീശവരദോ ദിവ്യോ മായാവിദ്യാവിശാരദഃ ।
മൃഗാങ്കശേഖരോ ഭവ്യോ ഗൌരീപൂജ്യോ ദയാമയഃ ॥ 106 ॥
പ്രമാഥനോഽവികഥനോ ഗര്‍ഗോ വീണാപ്രിയഃ പടുഃ ।
വര്‍ണീ വനസ്ഥോ യതിരാട് ഗൂഢഗര്‍ഭോ വിരോചനഃ ॥ 107 ॥
ശബരോ ബര്‍ബരോ ധൌംയോ വിരാഡ്രൂപഃ സ്ഥിതിപ്രദഃ ।
മഹാകാരുണികോ ഭ്രാന്തിനാശകഃ ശോകഹാ പ്രഭുഃ ॥ 108 ॥
അശോകപുഷ്പപൂജ്യാങ്ഘ്രിര്‍മണിഭദ്രോ ധനേശ്വരഃ ।
അമൃതേശോദ്രുതഗതി സ്തഗരോഽര്‍ജുനമധ്യഗഃ ॥ 109 ॥
ദമോ വിരോധഹൃത്കാന്തോ നീതിജ്ഞോ വിഷ്ണുപൂജിതഃ ।
സുമപ്രിയോ വാതമയോ വരീയാന്‍കര്‍മഠോ യമഃ ॥ 110 ॥
ദിഗംബരോ(രഃ) ശമമയോ ധൂമപഃ ശുക്രഗര്‍ഭകഃ ।
അട്ടഹാസോഽതല്‍പശയ ആസീനോ ധാവമാനകഃ ॥ 111 ॥
തുരാഷാണ്‍മേഘമധ്യസ്ഥോ വിപാശാതീരസംസ്ഥിതഃ ।
കുലോന്നതഃ കുലീനശ്ച വ്യവഹാരപ്രവര്‍തകഃ ॥ 112 ॥
കേതുമാലോ ഹരിദ്രാങ്ഗോ ദ്രാവി(വീ) പുഷ്പമയോ ഭൃഗുഃ ।
വിശോഷകോര്‍വീനിരതസ്ത്വഗ്ജാതോ രുധിക(ര)പ്രിയഃ ॥ 113 ॥
അകൈതക(വ)ഹൃദാവാസഃ ക്ഷപാനാഥകലാധരഃ ।
നക്തഞ്ചരോദിവാചാരീ ദിവ്യദേഹോ വിനാശകഃ ॥ 114 ॥
കദംബവനമധ്യസ്ഥോ ഹരിദ്രാങ്ഗോര്‍മിമധ്യഗഃ ।
യമുനാജലമധ്യസ്ഥോ ജാലകോഽജമഖോ വസുഃ ॥ 115 ॥
വസുപ്രദ വീരവര്യഃ ശൂലഹസ്തഃ പ്രതാപവാന്‍ ।
ഖഡ്ഗഹസ്തോ മണ്ഡലാത്മാ മൃത്യുര്‍മൃത്യുജിദീശ്വരഃ ॥ 116 ॥
ലങ്കാവാസോ മേഘമാലീ ഗന്ധമാദനസംസ്ഥിതഃ ।
ഭൈരവോ ഭരണോ ഭര്‍താ ഭ്രാതൃവ്യോ നാമരൂപഗഃ ॥ 117 ॥
അവ്യാകൃതാത്മാ ഭൂതാത്മാ പഞ്ചഭൂതാന്തരോഽസ്മയഃ ।
അഹനന്യഃ ശബ്ദമയ കാലാധരഃ കലാധരഃ ॥ 118 ॥
ഭൃഗുതുങ്ഗശ്ചീരവാസീ(സാഃ) കൈവര്‍തോഽനായകോഽര്‍ധകഃ ।
കരേണുപോ ഗന്ധമദശ്ചാമ്പേയകുസുമപ്രിയഃ ॥ 119 ॥
ഭദ്രദശ്ചര്‍മവസനോ വൈരാജസ്തോത്രകാരകഃ ।
സുമപ്രീതഃ സാമഗീതീ ഉര്‍ജോ വര്‍ചഃ കുലേശ്വരഃ ॥ 120 ॥
കകുദ്മാന്‍ പീതവസനോ വധ്യേശോ നാരദഃ പിതാ ।
ക്രവ്യാദനോ നീതിമയോ ധര്‍മചക്രപ്രവര്‍തകഃ ॥ 121 ॥
ശഷ്പ്യഃ ഫേന്യോ വിനീര്‍ണേതാ കങ്കണോഽനാസികോഽചലഃ ।
ഏണാങ്കഃ ശലഭാകാര ഃ ശാലുരോ ഗ്രാമസംസ്ഥിതഃ ॥ 122 ॥
മഹാവിശേഷകഥനോ വാരിതീരാസ്ഥിതോഽചലഃ ।
കൃപീടയോനിഃ ശാന്താത്മാ ഗുണവാന്‍ ജ്ഞാനവാഞ്ഛുചിഃ ॥ 123 ॥
സര്‍വപാപഹരോഽലിങ്ഗോ ഭഗമാലോഽപ്രതാരണഃ ।
ആനന്ദധന ആതാര്യ ഇരിണ്യോഽഥപ്രപഥ്യകഃ ॥ 124 ॥
ഗങ്ഗാതീരസ്ഥിതോ ദേവോ ഹ്യവിമുക്തസമാശ്രയഃ ।
മഹാസ്മശാനനിലയോഽവലയോ വാലിപൂജിതഃ ॥ 125 ॥
കരന്ധമോ വ്രാത്യവര്യോ മാനവോ ജീവകോഽശഠഃ ।
കര്‍മദേവമയോ ബ്രഹ്മാ ഋതം സത്യം മഹേശ്വരഃ ॥ 126 ॥
സുമങ്ഗലഃ സുഖമയോ ജ്ഞാനാനന്ദോഽമിതാശനഃ ।
മനോമയഃ പ്രാണമയോ വിജ്ഞാനാത്മാ പ്രസാദനഃ ॥ 127 ॥
ആനന്ദമയകോശാത്മാ ധര്‍മസീമാഥ ഭൂമകഃ ।
സദാശിവോ വിശിഷ്ടാത്മാ വസിഷ്ഠാര്‍ചിതപാദുകഃ ॥ 128 ॥
നീലഗ്രീവഃ സൈന്യപാലോ ദിശാനാഥോ നതിപ്രിയഃ ।
കേശവോന്‍മഥനോ മൌനീ മധുസൂദനസൂദനഃ ॥ 129 ॥
ഉദുംബരകരോ ഡിംഭോ ബംഭരഃ പിഞ്ഛിലാതലഃ ।
മൂലസ്താലകരോ വര്‍ണ്യോഽപര്‍ണാദഃ പ്രാണമാശ(ഷ)കഃ ॥ 130 ॥
അപര്‍ണാപതിരീശാസ്യോഽസമ്പൂര്‍ണഃ പൂര്‍ണരൂപവാന്‍ ।
ദീപമാലോ ജാങ്ഗലികോ വൈതുണ്ഡസ്തുണ്ഡകഃ പ്രിയഃ ॥ 131 ॥
ഊലുകഃ കലവിങ്കോഽഥ ശുകനാദപ്രസാദകൃത് ।
ജൈഗീഷവ്യതപഃപ്രീതോ രാവണേന്ദ്രബലാര്‍ദനഃ ॥ 132 ॥
മാര്‍കണ്ഡേയമഹാമൃത്യുനാശകോ ജ്ഞാനധാരകഃ ।
അഹര്‍ഗണക്രിയാതീതഃ സര്‍പപ്രീതോഽനിലാശനഃ ॥ 133 ॥
വേഗാധാരോ ധൈര്യധനോ ധനധാന്യപ്രദായകഃ ।
നാദ്യോ വൈദ്യോ വാദ്യരതോ ഗദ്യപദ്യസ്തുതോ ദ്യുകഃ ॥ 134 ॥
ഭേരീഭാങ്കാരനിരതോ മൃഗചര്‍മവിധായകഃ ।
പുണ്യകീര്‍തിഃ പുണ്യലഭ്യോ മോഹനാസ്ത്രോ(സ്ത്ര)വിശാരദഃ ॥ 135 ॥
കൈലാലശിഖരാവാസഃ പാരിജാതവനാശ്രയഃ ।
ഈലാ(ഡാ)ദിരവസമ്പ്രീതോ മാഹേന്ദ്രസ്തുതിഹര്‍ഷിതഃ ॥ 136 ॥
യൂപവാടോ ഭാര വഹഃ കോമലാങ്ഗോ ജനാശ്രയഃ ।
വിശ്വാമിത്രപ്രിയോ ബാലഃ പാകയജ്ഞരതഃ സുഖീ ॥ 137 ॥
വാമാചാരപ്രിയോന്നേതാ ശക്തിഹസ്തോ ദുരാസദഃ ।
സര്‍വാകാരഃ ശാശ്വതത്മാ വാങ്മനോദൂരഗോ ഹരഃ ॥ 138 ॥
സ്കന്ദ ഉവാച –
ഇത്യേതന്നാമസാഹസ്രം ശേഷാശേഷമുഖോദ്ഗതം ।
ശംഭോര്‍ദിവ്യം മുനിശ്രേഷ്ഠ ശ്രവണാത്പാപനാശനം ॥ 139 ॥
സര്‍വാന്‍കാമാനവാപ്നോതി ശിവാര്‍ചനപരായണഃ ।
ത്വമേഭിര്‍മുനിമുഖ്യൈശ്ച ശൃണ്വന്‍ഭക്തിമവാപ്നുയാഃ ॥ 140 ॥
കുമാരീ പതിമാപ്നോതി നിര്‍ധനോ ധനവാന്‍ഭവേത് ।
ജയാര്‍ഥീ ജയമാപ്നോതി ക്ഷയദ്വീരപ്രസാദതഃ ॥ 141 ॥
സ്കന്ദ ഉവാച –
ഇതി തവ ഗദിതം മേ നാമസാഹസ്രമേതത്
ഹരവരചരണാബ്ജാരാധനേ സാധനം തേ ।
(മുനിഗണവരബാണാദ്യൈ)
മുനിജനഗണവര്യൈര്‍ധാര്യമേതത്സുരാദ്യൈഃ
പരമപദമവാപ്തുഃ (പ്തും) ശങ്കരാജ്ഞാവശേനഃ ॥ 142 ॥
॥ ഇതി ശ്രീശിവരഹസ്യേ നവമാംശേ സഹസ്രനാമകഥനം നാമ ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
1000 Names of Sri Shiva – Sahasranama 2 from Shivarahasya in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil