॥ Avadhuta Geetaa Telugu Lyrics ॥
॥ అవధూత గీతా ॥ (Simhadrikhanda of Padmapurana)
అథ ప్రథమోఽధ్యాయః ॥
ఈశ్వరానుగ్రహాదేవ పుంసామద్వైతవాసనా ।
మహద్భయపరిత్రాణాద్విప్రాణాముపజాయతే ॥ 1 ॥
యేనేదం పూరితం సర్వమాత్మనైవాత్మనాత్మని ।
నిరాకారం కథం వందే హ్యభిన్నం శివమవ్యయం ॥ 2 ॥
పంచభూతాత్మకం విశ్వం మరీచిజలసన్నిభం ।
కస్యాప్యహో నమస్కుర్యామహమేకో నిరంజనః ॥ 3 ॥
ఆత్మైవ కేవలం సర్వం భేదాభేదో న విద్యతే ।
అస్తి నాస్తి కథం బ్రూయాం విస్మయః ప్రతిభాతి మే ॥ 4 ॥
వేదాంతసారసర్వస్వం జ్ఞానం విజ్ఞానమేవ చ ।
అహమాత్మా నిరాకారః సర్వవ్యాపీ స్వభావతః ॥ 5 ॥
యో వై సర్వాత్మకో దేవో నిష్కలో గగనోపమః ।
స్వభావనిర్మలః శుద్ధః స ఏవాయం న సంశయః ॥ 6 ॥
అహమేవావ్యయోఽనంతః శుద్ధవిజ్ఞానవిగ్రహః ।
సుఖం దుఃఖం న జానామి కథం కస్యాపి వర్తతే ॥ 7 ॥
న మానసం కర్మ శుభాశుభం మే
న కాయికం కర్మ శుభాశుభం మే ।
న వాచికం కర్మ శుభాశుభం మే
జ్ఞానామృతం శుద్ధమతీంద్రియోఽహం ॥ 8 ॥
మనో వై గగనాకారం మనో వై సర్వతోముఖం ।
మనోఽతీతం మనః సర్వం న మనః పరమార్థతః ॥ 9 ॥
అహమేకమిదం సర్వం వ్యోమాతీతం నిరంతరం ।
పశ్యామి కథమాత్మానం ప్రత్యక్షం వా తిరోహితం ॥ 10 ॥
త్వమేవమేకం హి కథం న బుధ్యసే
సమం హి సర్వేషు విమృష్టమవ్యయం ।
సదోదితోఽసి త్వమఖండితః ప్రభో
దివా చ నక్తం చ కథం హి మన్యసే ॥ 11 ॥
ఆత్మానం సతతం విద్ధి సర్వత్రైకం నిరంతరం ।
అహం ధ్యాతా పరం ధ్యేయమఖండం ఖండ్యతే కథం ॥ 12 ॥
న జాతో న మృతోఽసి త్వం న తే దేహః కదాచన ।
సర్వం బ్రహ్మేతి విఖ్యాతం బ్రవీతి బహుధా శ్రుతిః ॥ 13 ॥
స బాహ్యాభ్యంతరోఽసి త్వం శివః సర్వత్ర సర్వదా ।
ఇతస్తతః కథం భ్రాంతః ప్రధావసి పిశాచవత్ ॥ 14 ॥
సంయోగశ్చ వియోగశ్చ వర్తతే న చ తే న మే ।
న త్వం నాహం జగన్నేదం సర్వమాత్మైవ కేవలం ॥ 15 ॥
శబ్దాదిపంచకస్యాస్య నైవాసి త్వం న తే పునః ।
త్వమేవ పరమం తత్త్వమతః కిం పరితప్యసే ॥ 16 ॥
జన్మ మృత్యుర్న తే చిత్తం బంధమోక్షౌ శుభాశుభౌ ।
కథం రోదిషి రే వత్స నామరూపం న తే న మే ॥ 17 ॥
అహో చిత్త కథం భ్రాంతః ప్రధావసి పిశాచవత్ ।
అభిన్నం పశ్య చాత్మానం రాగత్యాగాత్సుఖీ భవ ॥ 18 ॥
త్వమేవ తత్త్వం హి వికారవర్జితం
నిష్కంపమేకం హి విమోక్షవిగ్రహం ।
న తే చ రాగో హ్యథవా విరాగః
కథం హి సంతప్యసి కామకామతః ॥ 19 ॥
వదంతి శ్రుతయః సర్వాః నిర్గుణం శుద్ధమవ్యయం ।
అశరీరం సమం తత్త్వం తన్మాం విద్ధి న సంశయః ॥ 20 ॥
సాకారమనృతం విద్ధి నిరాకారం నిరంతరం ।
ఏతత్తత్త్వోపదేశేన న పునర్భవసంభవః ॥ 21 ॥
ఏకమేవ సమం తత్త్వం వదంతి హి విపశ్చితః ।
రాగత్యాగాత్పునశ్చిత్తమేకానేకం న విద్యతే ॥ 22 ॥
అనాత్మరూపం చ కథం సమాధి-
రాత్మస్వరూపం చ కథం సమాధిః ।
అస్తీతి నాస్తీతి కథం సమాధి-
ర్మోక్షస్వరూపం యది సర్వమేకం ॥ 23 ॥
విశుద్ధోఽసి సమం తత్త్వం విదేహస్త్వమజోఽవ్యయః ।
జానామీహ న జానామీత్యాత్మానం మన్యసే కథం ॥ 24 ॥
తత్త్వమస్యాదివాక్యేన స్వాత్మా హి ప్రతిపాదితః ।
నేతి నేతి శ్రుతిర్బ్రూయాదనృతం పాంచభౌతికం ॥ 25 ॥
ఆత్మన్యేవాత్మనా సర్వం త్వయా పూర్ణం నిరంతరం ।
ధ్యాతా ధ్యానం న తే చిత్తం నిర్లజ్జం ధ్యాయతే కథం ॥ 26 ॥
శివం న జానామి కథం వదామి
శివం న జానామి కథం భజామి ।
అహం శివశ్చేత్పరమార్థతత్త్వం
సమస్వరూపం గగనోపమం చ ॥ 27 ॥
నాహం తత్త్వం సమం తత్త్వం కల్పనాహేతువర్జితం ।
గ్రాహ్యగ్రాహకనిర్ముక్తం స్వసంవేద్యం కథం భవేత్ ॥ 28 ॥
అనంతరూపం న హి వస్తు కించి-
త్తత్త్వస్వరూపం న హి వస్తు కించిత్ ।
ఆత్మైకరూపం పరమార్థతత్త్వం
న హింసకో వాపి న చాప్యహింసా ॥ 29 ॥
విశుద్ధోఽసి సమం తత్త్వం విదేహమజమవ్యయం ।
విభ్రమం కథమాత్మార్థే విభ్రాంతోఽహం కథం పునః ॥ 30 ॥
ఘటే భిన్నే ఘటాకాశం సులీనం భేదవర్జితం ।
శివేన మనసా శుద్ధో న భేదః ప్రతిభాతి మే ॥ 31 ॥
న ఘటో న ఘటాకాశో న జీవో జీవవిగ్రహః ।
కేవలం బ్రహ్మ సంవిద్ధి వేద్యవేదకవర్జితం ॥ 32 ॥
సర్వత్ర సర్వదా సర్వమాత్మానం సతతం ధ్రువం ।
సర్వం శూన్యమశూన్యం చ తన్మాం విద్ధి న సంశయః ॥ 33 ॥
వేదా న లోకా న సురా న యజ్ఞా
వర్ణాశ్రమో నైవ కులం న జాతిః ।
న ధూమమార్గో న చ దీప్తిమార్గో
బ్రహ్మైకరూపం పరమార్థతత్త్వం ॥ 34 ॥
వ్యాప్యవ్యాపకనిర్ముక్తః త్వమేకః సఫలం యది ।
ప్రత్యక్షం చాపరోక్షం చ హ్యాత్మానం మన్యసే కథం ॥ 35 ॥
అద్వైతం కేచిదిచ్ఛంతి ద్వైతమిచ్ఛంతి చాపరే ।
సమం తత్త్వం న విందంతి ద్వైతాద్వైతవివర్జితం ॥ 36 ॥
శ్వేతాదివర్ణరహితం శబ్దాదిగుణవర్జితం ।
కథయంతి కథం తత్త్వం మనోవాచామగోచరం ॥ 37 ॥
యదాఽనృతమిదం సర్వం దేహాదిగగనోపమం ।
తదా హి బ్రహ్మ సంవేత్తి న తే ద్వైతపరంపరా ॥ 38 ॥
పరేణ సహజాత్మాపి హ్యభిన్నః ప్రతిభాతి మే ।
వ్యోమాకారం తథైవైకం ధ్యాతా ధ్యానం కథం భవేత్ ॥ 39 ॥
యత్కరోమి యదశ్నామి యజ్జుహోమి దదామి యత్ ।
ఏతత్సర్వం న మే కించిద్విశుద్ధోఽహమజోఽవ్యయః ॥ 40 ॥
సర్వం జగద్విద్ధి నిరాకృతీదం
సర్వం జగద్విద్ధి వికారహీనం ।
సర్వం జగద్విద్ధి విశుద్ధదేహం
సర్వం జగద్విద్ధి శివైకరూపం ॥ 41 ॥
తత్త్వం త్వం న హి సందేహః కిం జానామ్యథవా పునః ।
అసంవేద్యం స్వసంవేద్యమాత్మానం మన్యసే కథం ॥ 42 ॥
మాయాఽమాయా కథం తాత ఛాయాఽఛాయా న విద్యతే ।
తత్త్వమేకమిదం సర్వం వ్యోమాకారం నిరంజనం ॥ 43 ॥
ఆదిమధ్యాంతముక్తోఽహం న బద్ధోఽహం కదాచన ।
స్వభావనిర్మలః శుద్ధ ఇతి మే నిశ్చితా మతిః ॥ 44 ॥
మహదాది జగత్సర్వం న కించిత్ప్రతిభాతి మే ।
బ్రహ్మైవ కేవలం సర్వం కథం వర్ణాశ్రమస్థితిః ॥ 45 ॥
జానామి సర్వథా సర్వమహమేకో నిరంతరం ।
నిరాలంబమశూన్యం చ శూన్యం వ్యోమాదిపంచకం ॥ 46 ॥
న షంఢో న పుమాన్న స్త్రీ న బోధో నైవ కల్పనా ।
సానందో వా నిరానందమాత్మానం మన్యసే కథం ॥ 47 ॥
షడంగయోగాన్న తు నైవ శుద్ధం
మనోవినాశాన్న తు నైవ శుద్ధం ।
గురూపదేశాన్న తు నైవ శుద్ధం
స్వయం చ తత్త్వం స్వయమేవ బుద్ధం ॥ 48 ॥
న హి పంచాత్మకో దేహో విదేహో వర్తతే న హి ।
ఆత్మైవ కేవలం సర్వం తురీయం చ త్రయం కథం ॥ 49 ॥
న బద్ధో నైవ ముక్తోఽహం న చాహం బ్రహ్మణః పృథక్ ।
న కర్తా న చ భోక్తాహం వ్యాప్యవ్యాపకవర్జితః ॥ 50 ॥
యథా జలం జలే న్యస్తం సలిలం భేదవర్జితం ।
ప్రకృతిం పురుషం తద్వదభిన్నం ప్రతిభాతి మే ॥ 51 ॥
యది నామ న ముక్తోఽసి న బద్ధోఽసి కదాచన ।
సాకారం చ నిరాకారమాత్మానం మన్యసే కథం ॥ 52 ॥
జానామి తే పరం రూపం ప్రత్యక్షం గగనోపమం ।
యథా పరం హి రూపం యన్మరీచిజలసన్నిభం ॥ 53 ॥
న గురుర్నోపదేశశ్చ న చోపాధిర్న మే క్రియా ।
విదేహం గగనం విద్ధి విశుద్ధోఽహం స్వభావతః ॥ 54 ॥
విశుద్ధోఽస్య శరీరోఽసి న తే చిత్తం పరాత్పరం ।
అహం చాత్మా పరం తత్త్వమితి వక్తుం న లజ్జసే ॥ 55 ॥
కథం రోదిషి రే చిత్త హ్యాత్మైవాత్మాత్మనా భవ ।
పిబ వత్స కలాతీతమద్వైతం పరమామృతం ॥ 56 ॥
నైవ బోధో న చాబోధో న బోధాబోధ ఏవ చ ।
యస్యేదృశః సదా బోధః స బోధో నాన్యథా భవేత్ ॥ 57 ॥
జ్ఞానం న తర్కో న సమాధియోగో
న దేశకాలౌ న గురూపదేశః ।
స్వభావసంవిత్తరహం చ తత్త్వ-
మాకాశకల్పం సహజం ధ్రువం చ ॥ 58 ॥
న జాతోఽహం మృతో వాపి న మే కర్మ శుభాశుభం ।
విశుద్ధం నిర్గుణం బ్రహ్మ బంధో ముక్తిః కథం మమ ॥ 59 ॥
యది సర్వగతో దేవః స్థిరః పూర్ణో నిరంతరః ।
అంతరం హి న పశ్యామి స బాహ్యాభ్యంతరః కథం ॥ 60 ॥
స్ఫురత్యేవ జగత్కృత్స్నమఖండితనిరంతరం ।
అహో మాయామహామోహో ద్వైతాద్వైతవికల్పనా ॥ 61 ॥
సాకారం చ నిరాకారం నేతి నేతీతి సర్వదా ।
భేదాభేదవినిర్ముక్తో వర్తతే కేవలః శివః ॥ 62 ॥
న తే చ మాతా చ పితా చ బంధుః
న తే చ పత్నీ న సుతశ్చ మిత్రం ।
న పక్షపాతీ న విపక్షపాతః
కథం హి సంతప్తిరియం హి చిత్తే ॥ 63 ॥
దివా నక్తం న తే చిత్తం ఉదయాస్తమయౌ న హి ।
విదేహస్య శరీరత్వం కల్పయంతి కథం బుధాః ॥ 64 ॥
నావిభక్తం విభక్తం చ న హి దుఃఖసుఖాది చ ।
న హి సర్వమసర్వం చ విద్ధి చాత్మానమవ్యయం ॥ 65 ॥
నాహం కర్తా న భోక్తా చ న మే కర్మ పురాఽధునా ।
న మే దేహో విదేహో వా నిర్మమేతి మమేతి కిం ॥ 66 ॥
న మే రాగాదికో దోషో దుఃఖం దేహాదికం న మే ।
ఆత్మానం విద్ధి మామేకం విశాలం గగనోపమం ॥ 67 ॥
సఖే మనః కిం బహుజల్పితేన
సఖే మనః సర్వమిదం వితర్క్యం ।
యత్సారభూతం కథితం మయా తే
త్వమేవ తత్త్వం గగనోపమోఽసి ॥ 68 ॥
యేన కేనాపి భావేన యత్ర కుత్ర మృతా అపి ।
యోగినస్తత్ర లీయంతే ఘటాకాశమివాంబరే ॥ 69 ॥
తీర్థే చాంత్యజగేహే వా నష్టస్మృతిరపి త్యజన్ ।
సమకాలే తనుం ముక్తః కైవల్యవ్యాపకో భవేత్ ॥ 70 ॥
ధర్మార్థకామమోక్షాంశ్చ ద్విపదాదిచరాచరం ।
మన్యంతే యోగినః సర్వం మరీచిజలసన్నిభం ॥ 71 ॥
అతీతానాగతం కర్మ వర్తమానం తథైవ చ ।
న కరోమి న భుంజామి ఇతి మే నిశ్చలా మతిః ॥ 72 ॥
శూన్యాగారే సమరసపూత-
స్తిష్ఠన్నేకః సుఖమవధూతః ।
చరతి హి నగ్నస్త్యక్త్వా గర్వం
విందతి కేవలమాత్మని సర్వం ॥ 73 ॥
త్రితయతురీయం నహి నహి యత్ర
విందతి కేవలమాత్మని తత్ర ।
ధర్మాధర్మౌ నహి నహి యత్ర
బద్ధో ముక్తః కథమిహ తత్ర ॥ 74 ॥
విందతి విందతి నహి నహి మంత్రం
ఛందోలక్షణం నహి నహి తంత్రం ।
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపితమేతత్పరమవధూతః ॥ 75 ॥
సర్వశూన్యమశూన్యం చ సత్యాసత్యం న విద్యతే ।
స్వభావభావతః ప్రోక్తం శాస్త్రసంవిత్తిపూర్వకం ॥ 76 ॥
ఇతి ప్రథమోఽధ్యాయః ॥ 1 ॥
అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః ॥
బాలస్య వా విషయభోగరతస్య వాపి
మూర్ఖస్య సేవకజనస్య గృహస్థితస్య ।
ఏతద్గురోః కిమపి నైవ న చింతనీయం
రత్నం కథం త్యజతి కోఽప్యశుచౌ ప్రవిష్టం ॥ 1 ॥
నైవాత్ర కావ్యగుణ ఏవ తు చింతనీయో
గ్రాహ్యః పరం గుణవతా ఖలు సార ఏవ ।
సిందూరచిత్రరహితా భువి రూపశూన్యా
పారం న కిం నయతి నౌరిహ గంతుకామాన్ ॥ 2 ॥
ప్రయత్నేన వినా యేన నిశ్చలేన చలాచలం ।
గ్రస్తం స్వభావతః శాంతం చైతన్యం గగనోపమం ॥ 3 ॥
అయత్నాఛాలయేద్యస్తు ఏకమేవ చరాచరం ।
సర్వగం తత్కథం భిన్నమద్వైతం వర్తతే మమ ॥ 4 ॥
అహమేవ పరం యస్మాత్సారాత్సారతరం శివం ।
గమాగమవినిర్ముక్తం నిర్వికల్పం నిరాకులం ॥ 5 ॥
సర్వావయవనిర్ముక్తం తథాహం త్రిదశార్చితం ।
సంపూర్ణత్వాన్న గృహ్ణామి విభాగం త్రిదశాదికం ॥ 6 ॥
ప్రమాదేన న సందేహః కిం కరిష్యామి వృత్తిమాన్ ।
ఉత్పద్యంతే విలీయంతే బుద్బుదాశ్చ యథా జలే ॥ 7 ॥
మహదాదీని భూతాని సమాప్యైవం సదైవ హి ।
మృదుద్రవ్యేషు తీక్ష్ణేషు గుడేషు కటుకేషు చ ॥ 8 ॥
కటుత్వం చైవ శైత్యత్వం మృదుత్వం చ యథా జలే ।
ప్రకృతిః పురుషస్తద్వదభిన్నం ప్రతిభాతి మే ॥ 9 ॥
సర్వాఖ్యారహితం యద్యత్సూక్ష్మాత్సూక్ష్మతరం పరం ।
మనోబుద్ధీంద్రియాతీతమకలంకం జగత్పతిం ॥ 10 ॥
ఈదృశం సహజం యత్ర అహం తత్ర కథం భవేత్ ।
త్వమేవ హి కథం తత్ర కథం తత్ర చరాచరం ॥ 11 ॥
గగనోపమం తు యత్ప్రోక్తం తదేవ గగనోపమం ।
చైతన్యం దోషహీనం చ సర్వజ్ఞం పూర్ణమేవ చ ॥ 12 ॥
పృథివ్యాం చరితం నైవ మారుతేన చ వాహితం ।
వరిణా పిహితం నైవ తేజోమధ్యే వ్యవస్థితం ॥ 13 ॥
ఆకాశం తేన సంవ్యాప్తం న తద్వ్యాప్తం చ కేనచిత్ ।
స బాహ్యాభ్యంతరం తిష్ఠత్యవచ్ఛిన్నం నిరంతరం ॥ 14 ॥
సూక్ష్మత్వాత్తదదృశ్యత్వాన్నిర్గుణత్వాచ్చ యోగిభిః ।
ఆలంబనాది యత్ప్రోక్తం క్రమాదాలంబనం భవేత్ ॥ 15 ॥
సతతాఽభ్యాసయుక్తస్తు నిరాలంబో యదా భవేత్ ।
తల్లయాల్లీయతే నాంతర్గుణదోషవివర్జితః ॥ 16 ॥
విషవిశ్వస్య రౌద్రస్య మోహమూర్చ్ఛాప్రదస్య చ ।
ఏకమేవ వినాశాయ హ్యమోఘం సహజామృతం ॥ 17 ॥
భావగమ్యం నిరాకారం సాకారం దృష్టిగోచరం ।
భావాభావవినిర్ముక్తమంతరాలం తదుచ్యతే ॥ 18 ॥
బాహ్యభావం భవేద్విశ్వమంతః ప్రకృతిరుచ్యతే ।
అంతరాదంతరం జ్ఞేయం నారికేలఫలాంబువత్ ॥ 19 ॥
భ్రాంతిజ్ఞానం స్థితం బాహ్యం సమ్యగ్జ్ఞానం చ మధ్యగం ।
మధ్యాన్మధ్యతరం జ్ఞేయం నారికేలఫలాంబువత్ ॥ 20 ॥
పౌర్ణమాస్యాం యథా చంద్ర ఏక ఏవాతినిర్మలః ।
తేన తత్సదృశం పశ్యేద్ద్విధాదృష్టిర్విపర్యయః ॥ 21 ॥
అనేనైవ ప్రకారేణ బుద్ధిభేదో న సర్వగః ।
దాతా చ ధీరతామేతి గీయతే నామకోటిభిః ॥ 22 ॥
గురుప్రజ్ఞాప్రసాదేన మూర్ఖో వా యది పండితః ।
యస్తు సంబుధ్యతే తత్త్వం విరక్తో భవసాగరాత్ ॥ 23 ॥
రాగద్వేషవినిర్ముక్తః సర్వభూతహితే రతః ।
దృఢబోధశ్చ ధీరశ్చ స గచ్ఛేత్పరమం పదం ॥ 24 ॥
ఘటే భిన్నే ఘటాకాశ ఆకాశే లీయతే యథా ।
దేహాభావే తథా యోగీ స్వరూపే పరమాత్మని ॥ 25 ॥
ఉక్తేయం కర్మయుక్తానాం మతిర్యాంతేఽపి సా గతిః ।
న చోక్తా యోగయుక్తానాం మతిర్యాంతేఽపి సా గతిః ॥ 26 ॥
యా గతిః కర్మయుక్తానాం సా చ వాగింద్రియాద్వదేత్ ।
యోగినాం యా గతిః క్వాపి హ్యకథ్యా భవతోర్జితా ॥ 27 ॥
ఏవం జ్ఞాత్వా త్వముం మార్గం యోగినాం నైవ కల్పితం ।
వికల్పవర్జనం తేషాం స్వయం సిద్ధిః ప్రవర్తతే ॥ 28 ॥
తీర్థే వాంత్యజగేహే వా యత్ర కుత్ర మృతోఽపి వా ।
న యోగీ పశ్యతే గర్భం పరే బ్రహ్మణి లీయతే ॥ 29 ॥
సహజమజమచింత్యం యస్తు పశ్యేత్స్వరూపం
ఘటతి యది యథేష్టం లిప్యతే నైవ దోషైః ।
సకృదపి తదభావాత్కర్మ కించిన్నకుర్యాత్
తదపి న చ విబద్ధః సంయమీ వా తపస్వీ ॥ 30 ॥
నిరామయం నిష్ప్రతిమం నిరాకృతిం
నిరాశ్రయం నిర్వపుషం నిరాశిషం ।
నిర్ద్వంద్వనిర్మోహమలుప్తశక్తికం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 31 ॥
వేదో న దీక్షా న చ ముండనక్రియా
గురుర్న శిష్యో న చ యంత్రసంపదః ।
ముద్రాదికం చాపి న యత్ర భాసతే
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 32 ॥
న శాంభవం శాక్తికమానవం న వా
పిండం చ రూపం చ పదాదికం న వా ।
ఆరంభనిష్పత్తిఘటాదికం చ నో
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 33 ॥
యస్య స్వరూపాత్సచరాచరం జగ-
దుత్పద్యతే తిష్ఠతి లీయతేఽపి వా ।
పయోవికారాదివ ఫేనబుద్బుదా-
స్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 34 ॥
నాసానిరోధో న చ దృష్టిరాసనం
బోధోఽప్యబోధోఽపి న యత్ర భాసతే ।
నాడీప్రచారోఽపి న యత్ర కించి-
త్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 35 ॥
నానాత్వమేకత్వముభత్వమన్యతా
అణుత్వదీర్ఘత్వమహత్త్వశూన్యతా ।
మానత్వమేయత్వసమత్వవర్జితం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 36 ॥
సుసంయమీ వా యది వా న సంయమీ
సుసంగ్రహీ వా యది వా న సంగ్రహీ ।
నిష్కర్మకో వా యది వా సకర్మక-
స్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 37 ॥
మనో న బుద్ధిర్న శరీరమింద్రియం
తన్మాత్రభూతాని న భూతపంచకం ।
అహంకృతిశ్చాపి వియత్స్వరూపకం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతం ॥ 38 ॥
విధౌ నిరోధే పరమాత్మతాం గతే
న యోగినశ్చేతసి భేదవర్జితే ।
శౌచం న వాశౌచమలింగభావనా
సర్వం విధేయం యది వా నిషిధ్యతే ॥ 39 ॥
మనో వచో యత్ర న శక్తమీరితుం
నూనం కథం తత్ర గురూపదేశతా ।
ఇమాం కథాముక్తవతో గురోస్త-
ద్యుక్తస్య తత్త్వం హి సమం ప్రకాశతే ॥ 40 ॥
ఇతి ద్వితీయోఽధ్యాయః ॥ 2 ॥
అథ తృతీయోఽధ్యాయః ॥
గుణవిగుణవిభాగో వర్తతే నైవ కించిత్
రతివిరతివిహీనం నిర్మలం నిష్ప్రపంచం ।
గుణవిగుణవిహీనం వ్యాపకం విశ్వరూపం
కథమహమిహ వందే వ్యోమరూపం శివం వై ॥ 1 ॥
శ్వేతాదివర్ణరహితో నియతం శివశ్చ
కార్యం హి కారణమిదం హి పరం శివశ్చ ।
ఏవం వికల్పరహితోఽహమలం శివశ్చ
స్వాత్మానమాత్మని సుమిత్ర కథం నమామి ॥ 2 ॥
నిర్మూలమూలరహితో హి సదోదితోఽహం
నిర్ధూమధూమరహితో హి సదోదితోఽహం ।
నిర్దీపదీపరహితో హి సదోదితోఽహం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 3 ॥
నిష్కామకామమిహ నామ కథం వదామి
నిఃసంగసంగమిహ నామ కథం వదామి ।
నిఃసారసారరహితం చ కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 4 ॥
అద్వైతరూపమఖిలం హి కథం వదామి
ద్వైతస్వరూపమఖిలం హి కథం వదామి ।
నిత్యం త్వనిత్యమఖిలం హి కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 5 ॥
స్థూలం హి నో నహి కృశం న గతాగతం హి
ఆద్యంతమధ్యరహితం న పరాపరం హి ।
సత్యం వదామి ఖలు వై పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 6 ॥
సంవిద్ధి సర్వకరణాని నభోనిభాని
సంవిద్ధి సర్వవిషయాంశ్చ నభోనిభాంశ్చ ।
సంవిద్ధి చైకమమలం న హి బంధముక్తం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 7 ॥
దుర్బోధబోధగహనో న భవామి తాత
దుర్లక్ష్యలక్ష్యగహనో న భవామి తాత ।
ఆసన్నరూపగహనో న భవామి తాత
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 8 ॥
నిష్కర్మకర్మదహనో జ్వలనో భవామి
నిర్దుఃఖదుఃఖదహనో జ్వలనో భవామి ।
నిర్దేహదేహదహనో జ్వలనో భవామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 9 ॥
నిష్పాపపాపదహనో హి హుతాశనోఽహం
నిర్ధర్మధర్మదహనో హి హుతాశనోఽహం ।
నిర్బంధబంధదహనో హి హుతాశనోఽహం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 10 ॥
నిర్భావభావరహితో న భవామి వత్స
నిర్యోగయోగరహితో న భవామి వత్స ।
నిశ్చిత్తచిత్తరహితో న భవామి వత్స
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 11 ॥
నిర్మోహమోహపదవీతి న మే వికల్పో
నిఃశోకశోకపదవీతి న మే వికల్పః ।
నిర్లోభలోభపదవీతి న మే వికల్పో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 12 ॥
సంసారసంతతిలతా న చ మే కదాచిత్
సంతోషసంతతిసుఖో న చ మే కదాచిత్ ।
అజ్ఞానబంధనమిదం న చ మే కదాచిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 13 ॥
సంసారసంతతిరజో న చ మే వికారః
సంతాపసంతతితమో న చ మే వికారః ।
సత్త్వం స్వధర్మజనకం న చ మే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 14 ॥
సంతాపదుఃఖజనకో న విధిః కదాచిత్
సంతాపయోగజనితం న మనః కదాచిత్ ।
యస్మాదహంకృతిరియం న చ మే కదాచిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 15 ॥
నిష్కంపకంపనిధనం న వికల్పకల్పం
స్వప్నప్రబోధనిధనం న హితాహితం హి ।
నిఃసారసారనిధనం న చరాచరం హి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 16 ॥
నో వేద్యవేదకమిదం న చ హేతుతర్క్యం
వాచామగోచరమిదం న మనో న బుద్ధిః ।
ఏవం కథం హి భవతః కథయామి తత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 17 ॥
నిర్భిన్నభిన్నరహితం పరమార్థతత్త్వ-
మంతర్బహిర్న హి కథం పరమార్థతత్త్వం ।
ప్రాక్సంభవం న చ రతం నహి వస్తు కించిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 18 ॥
రాగాదిదోషరహితం త్వహమేవ తత్త్వం
దైవాదిదోషరహితం త్వహమేవ తత్త్వం ।
సంసారశోకరహితం త్వహమేవ తత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 19 ॥
స్థానత్రయం యది చ నేతి కథం తురీయం
కాలత్రయం యది చ నేతి కథం దిశశ్చ ।
శాంతం పదం హి పరమం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 20 ॥
దీర్ఘో లఘుః పునరితీహ నమే విభాగో
విస్తారసంకటమితీహ న మే విభాగః ।
కోణం హి వర్తులమితీహ న మే విభాగో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 21 ॥
మాతాపితాది తనయాది న మే కదాచిత్
జాతం మృతం న చ మనో న చ మే కదాచిత్ ।
నిర్వ్యాకులం స్థిరమిదం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 22 ॥
శుద్ధం విశుద్ధమవిచారమనంతరూపం
నిర్లేపలేపమవిచారమనంతరూపం ।
నిష్ఖండఖండమవిచారమనంతరూపం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 23 ॥
బ్రహ్మాదయః సురగణాః కథమత్ర సంతి
స్వర్గాదయో వసతయః కథమత్ర సంతి ।
యద్యేకరూపమమలం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 24 ॥
నిర్నేతి నేతి విమలో హి కథం వదామి
నిఃశేషశేషవిమలో హి కథం వదామి ।
నిర్లింగలింగవిమలో హి కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 25 ॥
నిష్కర్మకర్మపరమం సతతం కరోమి
నిఃసంగసంగరహితం పరమం వినోదం ।
నిర్దేహదేహరహితం సతతం వినోదం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 26 ॥
మాయాప్రపంచరచనా న చ మే వికారః ।
కౌటిల్యదంభరచనా న చ మే వికారః ।
సత్యానృతేతి రచనా న చ మే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 27 ॥
సంధ్యాదికాలరహితం న చ మే వియోగో-
హ్యంతః ప్రబోధరహితం బధిరో న మూకః ।
ఏవం వికల్పరహితం న చ భావశుద్ధం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 28 ॥
నిర్నాథనాథరహితం హి నిరాకులం వై
నిశ్చిత్తచిత్తవిగతం హి నిరాకులం వై ।
సంవిద్ధి సర్వవిగతం హి నిరాకులం వై
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 29 ॥
కాంతారమందిరమిదం హి కథం వదామి
సంసిద్ధసంశయమిదం హి కథం వదామి ।
ఏవం నిరంతరసమం హి నిరాకులం వై
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 30 ॥
నిర్జీవజీవరహితం సతతం విభాతి
నిర్బీజబీజరహితం సతతం విభాతి ।
నిర్వాణబంధరహితం సతతం విభాతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 31 ॥
సంభూతివర్జితమిదం సతతం విభాతి
సంసారవర్జితమిదం సతతం విభాతి ।
సంహారవర్జితమిదం సతతం విభాతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 32 ॥
ఉల్లేఖమాత్రమపి తే న చ నామరూపం
నిర్భిన్నభిన్నమపి తే న హి వస్తు కించిత్ ।
నిర్లజ్జమానస కరోషి కథం విషాదం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 33 ॥
కిం నామ రోదిషి సఖే న జరా న మృత్యుః
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ జన్మ దుఃఖం ।
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 34 ॥
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే స్వరూపం
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే విరూపం ।
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వయాంసి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 35 ॥
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వయాంసి
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే మనాంసి ।
కిం నామ రోదిషి సఖే న తవేంద్రియాణి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 36 ॥
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తేఽస్తి కామః
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే ప్రలోభః ।
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే విమోహో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 37 ॥
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే ధనాని
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే హి పత్నీ ।
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే మమేతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 38 ॥
లింగప్రపంచజనుషీ న చ తే న మే చ
నిర్లజ్జమానసమిదం చ విభాతి భిన్నం ।
నిర్భేదభేదరహితం న చ తే న మే చ
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 39 ॥
నో వాణుమాత్రమపి తే హి విరాగరూపం
నో వాణుమాత్రమపి తే హి సరాగరూపం ।
నో వాణుమాత్రమపి తే హి సకామరూపం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 40 ॥
ధ్యాతా న తే హి హృదయే న చ తే సమాధి-
ర్ధ్యానం న తే హి హృదయే న బహిః ప్రదేశః ।
ధ్యేయం న చేతి హృదయే న హి వస్తు కాలో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 41 ॥
యత్సారభూతమఖిలం కథితం మయా తే
న త్వం న మే న మహతో న గురుర్న న శిష్యః ।
స్వచ్ఛందరూపసహజం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహం ॥ 42 ॥
కథమిహ పరమార్థం తత్త్వమానందరూపం
కథమిహ పరమార్థం నైవమానందరూపం ।
కథమిహ పరమార్థం జ్ఞానవిజ్ఞానరూపం
యది పరమహమేకం వర్తతే వ్యోమరూపం ॥ 43 ॥
దహనపవనహీనం విద్ధి విజ్ఞానమేక-
మవనిజలవిహీనం విద్ధి విజ్ఞానరూపం ।
సమగమనవిహీనం విద్ధి విజ్ఞానమేకం
గగనమివ విశాలం విద్ధి విజ్ఞానమేకం ॥ 44 ॥
న శూన్యరూపం న విశూన్యరూపం
న శుద్ధరూపం న విశుద్ధరూపం ।
రూపం విరూపం న భవామి కించిత్
స్వరూపరూపం పరమార్థతత్త్వం ॥ 45 ॥
ముంచ ముంచ హి సంసారం త్యాగం ముంచ హి సర్వథా ।
త్యాగాత్యాగవిషం శుద్ధమమృతం సహజం ధ్రువం ॥ 46 ॥
ఇతి తృతీయోఽధ్యాయః ॥ 3 ॥
అథ చతుర్థోఽధ్యాయః ॥
నావాహనం నైవ విసర్జనం వా
పుష్పాణి పత్రాణి కథం భవంతి ।
ధ్యానాని మంత్రాణి కథం భవంతి
సమాసమం చైవ శివార్చనం చ ॥ 1 ॥
న కేవలం బంధవిబంధముక్తో
న కేవలం శుద్ధవిశుద్ధముక్తః ।
న కేవలం యోగవియోగముక్తః
స వై విముక్తో గగనోపమోఽహం ॥ 2 ॥
సంజాయతే సర్వమిదం హి తథ్యం
సంజాయతే సర్వమిదం వితథ్యం ।
ఏవం వికల్పో మమ నైవ జాతః
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 3 ॥
న సాంజనం చైవ నిరంజనం వా
న చాంతరం వాపి నిరంతరం వా ।
అంతర్విభన్నం న హి మే విభాతి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 4 ॥
అబోధబోధో మమ నైవ జాతో
బోధస్వరూపం మమ నైవ జాతం ।
నిర్బోధబోధం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 5 ॥
న ధర్మయుక్తో న చ పాపయుక్తో
న బంధయుక్తో న చ మోక్షయుక్తః ।
యుక్తం త్వయుక్తం న చ మే విభాతి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 6 ॥
పరాపరం వా న చ మే కదాచిత్
మధ్యస్థభావో హి న చారిమిత్రం ।
హితాహితం చాపి కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 7 ॥
నోపాసకో నైవముపాస్యరూపం
న చోపదేశో న చ మే క్రియా చ ।
సంవిత్స్వరూపం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 8 ॥
నో వ్యాపకం వ్యాప్యమిహాస్తి కించిత్
న చాలయం వాపి నిరాలయం వా ।
అశూన్యశూన్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 9 ॥
న గ్రాహకో గ్రాహ్యకమేవ కించిత్
న కారణం వా మమ నైవ కార్యం ।
అచింత్యచింత్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 10 ॥
న భేదకం వాపి న చైవ భేద్యం
న వేదకం వా మమ నైవ వేద్యం ।
గతాగతం తాత కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 11 ॥
న చాస్తి దేహో న చ మే విదేహో
బుద్ధిర్మనో మే న హి చేంద్రియాణి ।
రాగో విరాగశ్చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 12 ॥
ఉల్లేఖమాత్రం న హి భిన్నముచ్చై-
రుల్లేఖమాత్రం న తిరోహితం వై ।
సమాసమం మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 13 ॥
జితేంద్రియోఽహం త్వజితేంద్రియో వా
న సంయమో మే నియమో న జాతః ।
జయాజయౌ మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 14 ॥
అమూర్తమూర్తిర్న చ మే కదాచి-
దాద్యంతమధ్యం న చ మే కదాచిత్ ।
బలాబలం మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 15 ॥
మృతామృతం వాపి విషావిషం చ
సంజాయతే తాత న మే కదాచిత్ ।
అశుద్ధశుద్ధం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 16 ॥
స్వప్నః ప్రబోధో న చ యోగముద్రా
నక్తం దివా వాపి న మే కదాచిత్ ।
అతుర్యతుర్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 17 ॥
సంవిద్ధి మాం సర్వవిసర్వముక్తం
మాయా విమాయా న చ మే కదాచిత్ ।
సంధ్యాదికం కర్మ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 18 ॥
సంవిద్ధి మాం సర్వసమాధియుక్తం
సంవిద్ధి మాం లక్ష్యవిలక్ష్యముక్తం ।
యోగం వియోగం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 19 ॥
మూర్ఖోఽపి నాహం న చ పండితోఽహం
మౌనం విమౌనం న చ మే కదాచిత్ ।
తర్కం వితర్కం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 20 ॥
పితా చ మాతా చ కులం న జాతి-
ర్జన్మాది మృత్యుర్న చ మే కదాచిత్ ।
స్నేహం విమోహం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 21 ॥
అస్తం గతో నైవ సదోదితోఽహం
తేజోవితేజో న చ మే కదాచిత్ ।
సంధ్యాదికం కర్మ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 22 ॥
అసంశయం విద్ధి నిరాకులం మాం
అసంశయం విద్ధి నిరంతరం మాం ।
అసంశయం విద్ధి నిరంజనం మాం
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 23 ॥
ధ్యానాని సర్వాణి పరిత్యజంతి
శుభాశుభం కర్మ పరిత్యజంతి ।
త్యాగామృతం తాత పిబంతి ధీరాః
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహం ॥ 24 ॥
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర ।
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః ॥ 25 ॥
ఇతి చతుర్థోఽధ్యాయః ॥ 4 ॥
అథ పంచమోధ్యాయః ॥
ఓం ఇతి గదితం గగనసమం తత్
న పరాపరసారవిచార ఇతి ।
అవిలాసవిలాసనిరాకరణం
కథమక్షరబిందుసముచ్చరణం ॥ 1 ॥
ఇతి తత్త్వమసిప్రభృతిశ్రుతిభిః
ప్రతిపాదితమాత్మని తత్త్వమసి ।
త్వముపాధివివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 2 ॥
అధ ఊర్ధ్వవివర్జితసర్వసమం
బహిరంతరవర్జితసర్వసమం ।
యది చైకవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 3 ॥
న హి కల్పితకల్పవిచార ఇతి
న హి కారణకార్యవిచార ఇతి ।
పదసంధివివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 4 ॥
న హి బోధవిబోధసమాధిరితి
న హి దేశవిదేశసమాధిరితి ।
న హి కాలవికాలసమాధిరితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 5 ॥
న హి కుంభనభో న హి కుంభ ఇతి
న హి జీవవపుర్న హి జీవ ఇతి ।
న హి కారణకార్యవిభాగ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 6 ॥
ఇహ సర్వనిరంతరమోక్షపదం
లఘుదీర్ఘవిచారవిహీన ఇతి ।
న హి వర్తులకోణవిభాగ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 7 ॥
ఇహ శూన్యవిశూన్యవిహీన ఇతి
ఇహ శుద్ధవిశుద్ధవిహీన ఇతి ।
ఇహ సర్వవిసర్వవిహీన ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 8 ॥
న హి భిన్నవిభిన్నవిచార ఇతి
బహిరంతరసంధివిచార ఇతి ।
అరిమిత్రవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 9 ॥
న హి శిష్యవిశిష్యస్వరూప ఇతి
న చరాచరభేదవిచార ఇతి ।
ఇహ సర్వనిరంతరమోక్షపదం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 10 ॥
నను రూపవిరూపవిహీన ఇతి
నను భిన్నవిభిన్నవిహీన ఇతి ।
నను సర్గవిసర్గవిహీన ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 11 ॥
న గుణాగుణపాశనిబంధ ఇతి
మృతజీవనకర్మ కరోమి కథం ।
ఇతి శుద్ధనిరంజనసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 12 ॥
ఇహ భావవిభావవిహీన ఇతి
ఇహ కామవికామవిహీన ఇతి ।
ఇహ బోధతమం ఖలు మోక్షసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 13 ॥
ఇహ తత్త్వనిరంతరతత్త్వమితి
న హి సంధివిసంధివిహీన ఇతి ।
యది సర్వవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 14 ॥
అనికేతకుటీ పరివారసమం
ఇహసంగవిసంగవిహీనపరం ।
ఇహ బోధవిబోధవిహీనపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 15 ॥
అవికారవికారమసత్యమితి
అవిలక్షవిలక్షమసత్యమితి ।
యది కేవలమాత్మని సత్యమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 16 ॥
ఇహ సర్వసమం ఖలు జీవ ఇతి
ఇహ సర్వనిరంతరజీవ ఇతి ।
ఇహ కేవలనిశ్చలజీవ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 17 ॥
అవివేకవివేకమబోధ ఇతి
అవికల్పవికల్పమబోధ ఇతి ।
యది చైకనిరంతరబోధ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 18 ॥
న హి మోక్షపదం న హి బంధపదం
న హి పుణ్యపదం న హి పాపపదం ।
న హి పూర్ణపదం న హి రిక్తపదం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 19 ॥
యది వర్ణవివర్ణవిహీనసమం
యది కారణకార్యవిహీనసమం ।
యదిభేదవిభేదవిహీనసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 20 ॥
ఇహ సర్వనిరంతరసర్వచితే
ఇహ కేవలనిశ్చలసర్వచితే ।
ద్విపదాదివివర్జితసర్వచితే
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 21 ॥
అతిసర్వనిరంతరసర్వగతం
అతినిర్మలనిశ్చలసర్వగతం ।
దినరాత్రివివర్జితసర్వగతం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 22 ॥
న హి బంధవిబంధసమాగమనం
న హి యోగవియోగసమాగమనం ।
న హి తర్కవితర్కసమాగమనం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 23 ॥
ఇహ కాలవికాలనిరాకరణం
అణుమాత్రకృశానునిరాకరణం ।
న హి కేవలసత్యనిరాకరణం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 24 ॥
ఇహ దేహవిదేహవిహీన ఇతి
నను స్వప్నసుషుప్తివిహీనపరం ।
అభిధానవిధానవిహీనపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 25 ॥
గగనోపమశుద్ధవిశాలసమం
అతిసర్వవివర్జితసర్వసమం ।
గతసారవిసారవికారసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 26 ॥
ఇహ ధర్మవిధర్మవిరాగతర-
మిహ వస్తువివస్తువిరాగతరం ।
ఇహ కామవికామవిరాగతరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 27 ॥
సుఖదుఃఖవివర్జితసర్వసమ-
మిహ శోకవిశోకవిహీనపరం ।
గురుశిష్యవివర్జితతత్త్వపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 28 ॥
న కిలాంకురసారవిసార ఇతి
న చలాచలసామ్యవిసామ్యమితి ।
అవిచారవిచారవిహీనమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 29 ॥
ఇహ సారసముచ్చయసారమితి ।
కథితం నిజభావవిభేద ఇతి ।
విషయే కరణత్వమసత్యమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 30 ॥
బహుధా శ్రుతయః ప్రవదంతి యతో
వియదాదిరిదం మృగతోయసమం ।
యది చైకనిరంతరసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమం ॥ 31 ॥
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర ।
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః ॥ 32 ॥
ఇతి పంచమోఽధ్యాయః ॥ 5 ॥
అథ షష్ఠమోఽధ్యాయః ॥
బహుధా శ్రుతయః ప్రవదంతి వయం
వియదాదిరిదం మృగతోయసమం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివ-
ముపమేయమథోహ్యుపమా చ కథం ॥ 1 ॥
అవిభక్తివిభక్తివిహీనపరం
నను కార్యవికార్యవిహీనపరం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
యజనం చ కథం తపనం చ కథం ॥ 2 ॥
మన ఏవ నిరంతరసర్వగతం
హ్యవిశాలవిశాలవిహీనపరం ।
మన ఏవ నిరంతరసర్వశివం
మనసాపి కథం వచసా చ కథం ॥ 3 ॥
దినరాత్రివిభేదనిరాకరణ-
ముదితానుదితస్య నిరాకరణం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
రవిచంద్రమసౌ జ్వలనశ్చ కథం ॥ 4 ॥
గతకామవికామవిభేద ఇతి
గతచేష్టవిచేష్టవిభేద ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
బహిరంతరభిన్నమతిశ్చ కథం ॥ 5 ॥
యది సారవిసారవిహీన ఇతి
యది శూన్యవిశూన్యవిహీన ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
ప్రథమం చ కథం చరమం చ కథం ॥ 6 ॥
యదిభేదవిభేదనిరాకరణం
యది వేదకవేద్యనిరాకరణం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
తృతీయం చ కథం తురీయం చ కథం ॥ 7 ॥
గదితావిదితం న హి సత్యమితి
విదితావిదితం నహి సత్యమితి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
విషయేంద్రియబుద్ధిమనాంసి కథం ॥ 8 ॥
గగనం పవనో న హి సత్యమితి
ధరణీ దహనో న హి సత్యమితి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
జలదశ్చ కథం సలిలం చ కథం ॥ 9 ॥
యది కల్పితలోకనిరాకరణం
యది కల్పితదేవనిరాకరణం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
గుణదోషవిచారమతిశ్చ కథం ॥ 10 ॥
మరణామరణం హి నిరాకరణం
కరణాకరణం హి నిరాకరణం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
గమనాగమనం హి కథం వదతి ॥ 11 ॥
ప్రకృతిః పురుషో న హి భేద ఇతి
న హి కారణకార్యవిభేద ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
పురుషాపురుషం చ కథం వదతి ॥ 12 ॥
తృతీయం న హి దుఃఖసమాగమనం
న గుణాద్ద్వితీయస్య సమాగమనం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
స్థవిరశ్చ యువా చ శిశుశ్చ కథం ॥ 13 ॥
నను ఆశ్రమవర్ణవిహీనపరం
నను కారణకర్తృవిహీనపరం ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివ-
మవినష్టవినష్టమతిశ్చ కథం ॥ 14 ॥
గ్రసితాగ్రసితం చ వితథ్యమితి
జనితాజనితం చ వితథ్యమితి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివ-
మవినాశి వినాశి కథం హి భవేత్ ॥ 15 ॥
పురుషాపురుషస్య వినష్టమితి
వనితావనితస్య వినష్టమితి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివ-
మవినోదవినోదమతిశ్చ కథం ॥ 16 ॥
యది మోహవిషాదవిహీనపరో
యది సంశయశోకవిహీనపరః ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివ-
మహమత్ర మమేతి కథం చ పునః ॥ 17 ॥ మహమేతి
నను ధర్మవిధర్మవినాశ ఇతి
నను బంధవిబంధవినాశ ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం-
మిహదుఃఖవిదుఃఖమతిశ్చ కథం ॥ 18 ॥
న హి యాజ్ఞికయజ్ఞవిభాగ ఇతి
న హుతాశనవస్తువిభాగ ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
వద కర్మఫలాని భవంతి కథం ॥ 19 ॥
నను శోకవిశోకవిముక్త ఇతి
నను దర్పవిదర్పవిముక్త ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
నను రాగవిరాగమతిశ్చ కథం ॥ 20 ॥
న హి మోహవిమోహవికార ఇతి
న హి లోభవిలోభవికార ఇతి ।
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
హ్యవివేకవివేకమతిశ్చ కథం ॥ 21 ॥
త్వమహం న హి హంత కదాచిదపి
కులజాతివిచారమసత్యమితి ।
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథం ॥ 22 ॥
గురుశిష్యవిచారవిశీర్ణ ఇతి
ఉపదేశవిచారవిశీర్ణ ఇతి ।
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథం ॥ 23 ॥
న హి కల్పితదేహవిభాగ ఇతి
న హి కల్పితలోకవిభాగ ఇతి ।
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథం ॥ 24 ॥
సరజో విరజో న కదాచిదపి
నను నిర్మలనిశ్చలశుద్ధ ఇతి ।
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథం ॥ 25 ॥
న హి దేహవిదేహవికల్ప ఇతి
అనృతం చరితం న హి సత్యమితి ।
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథం ॥ 26 ॥
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర ।
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః ॥ 27 ॥
ఇతి షష్ఠమోఽధ్యాయః ॥ 6 ॥
అథ సప్తమోఽధ్యాయః ॥
రథ్యాకర్పటవిరచితకంథః
పుణ్యాపుణ్యవివర్జితపంథః ।
శూన్యాగారే తిష్ఠతి నగ్నో
శుద్ధనిరంజనసమరసమగ్నః ॥ 1 ॥
లక్ష్యాలక్ష్యవివర్జితలక్ష్యో
యుక్తాయుక్తవివర్జితదక్షః ।
కేవలతత్త్వనిరంజనపూతో
వాదవివాదః కథమవధూతః ॥ 2 ॥
ఆశాపాశవిబంధనముక్తాః
శౌచాచారవివర్జితయుక్తాః ।
ఏవం సర్వవివర్జితశాంతా-
స్తత్త్వం శుద్ధనిరంజనవంతః ॥ 3 ॥
కథమిహ దేహవిదేహవిచారః
కథమిహ రాగవిరాగవిచారః ।
నిర్మలనిశ్చలగగనాకారం
స్వయమిహ తత్త్వం సహజాకారం ॥ 4 ॥
కథమిహ తత్త్వం విందతి యత్ర
రూపమరూపం కథమిహ తత్ర ।
గగనాకారః పరమో యత్ర
విషయీకరణం కథమిహ తత్ర ॥ 5 ॥
గగనాకారనిరంతరహంస-
స్తత్త్వవిశుద్ధనిరంజనహంసః ।
ఏవం కథమిహ భిన్నవిభిన్నం
బంధవిబంధవికారవిభిన్నం ॥ 6 ॥
కేవలతత్త్వనిరంతరసర్వం
యోగవియోగౌ కథమిహ గర్వం ।
ఏవం పరమనిరంతరసర్వ-
మేవం కథమిహ సారవిసారం ॥ 7 ॥
కేవలతత్త్వనిరంజనసర్వం
గగనాకారనిరంతరశుద్ధం ।
ఏవం కథమిహ సంగవిసంగం
సత్యం కథమిహ రంగవిరంగం ॥ 8 ॥
యోగవియోగై రహితో యోగీ
భోగవిభోగై రహితో భోగీ ।
ఏవం చరతి హి మందం మందం
మనసా కల్పితసహజానందం ॥ 9 ॥
బోధవిబోధైః సతతం యుక్తో
ద్వైతాద్వైతైః కథమిహ ముక్తః ।
సహజో విరజః కథమిహ యోగీ
శుద్ధనిరంజనసమరసభోగీ ॥ 10 ॥
భగ్నాభగ్నవివర్జితభగ్నో
లగ్నాలగ్నవివర్జితలగ్నః ।
ఏవం కథమిహ సారవిసారః
సమరసతత్త్వం గగనాకారః ॥ 11 ॥
సతతం సర్వవివర్జితయుక్తః
సర్వం తత్త్వవివర్జితముక్తః ।
ఏవం కథమిహ జీవితమరణం
ధ్యానాధ్యానైః కథమిహ కరణం ॥ 12 ॥
ఇంద్రజాలమిదం సర్వం యథా మరుమరీచికా ।
అఖండితమనాకారో వర్తతే కేవలః శివః ॥ 13 ॥
ధర్మాదౌ మోక్షపర్యంతం నిరీహాః సర్వథా వయం ।
కథం రాగవిరాగైశ్చ కల్పయంతి విపశ్చితః ॥ 14 ॥
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర ।
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః ॥ 15 ॥
ఇతి సప్తమోఽధ్యాయః ॥ 7 ॥
అథ అష్టమోఽధ్యాయః ॥
త్వద్యాత్రయా వ్యాపకతా హతా తే
ధ్యానేన చేతఃపరతా హతా తే ।
స్తుత్యా మయా వాక్పరతా హతా తే
క్షమస్వ నిత్యం త్రివిధాపరాధాన్ ॥ 1 ॥
కామైరహతధీర్దాంతో మృదుః శుచిరకించనః ।
అనీహో మితభుక్ శాంతః స్థిరో మచ్ఛరణో మునిః ॥ 2 ॥
అప్రమత్తో గభీరాత్మా ధృతిమాన్ జితషడ్గుణః ।
అమానీ మానదః కల్పో మైత్రః కారుణికః కవిః ॥ 3 ॥
కృపాలురకృతద్రోహస్తితిక్షుః సర్వదేహినాం ।
సత్యసారోఽనవద్యాత్మా సమః సర్వోపకారకః ॥ 4 ॥
అవధూతలక్షణం వర్ణైర్జ్ఞాతవ్యం భగవత్తమైః ।
వేదవర్ణార్థతత్త్వజ్ఞైర్వేదవేదాంతవాదిభిః ॥ 5 ॥
ఆశాపాశవినిర్ముక్త ఆదిమధ్యాంతనిర్మలః ।
ఆనందే వర్తతే నిత్యమకారం తస్య లక్షణం ॥ 6 ॥
వాసనా వర్జితా యేన వక్తవ్యం చ నిరామయం ।
వర్తమానేషు వర్తేత వకారం తస్య లక్షణం ॥ 7 ॥
ధూలిధూసరగాత్రాణి ధూతచిత్తో నిరామయః ।
ధారణాధ్యాననిర్ముక్తో ధూకారస్తస్య లక్షణం ॥ 8 ॥
తత్త్వచింతా ధృతా యేన చింతాచేష్టావివర్జితః ।
తమోఽహంకారనిర్ముక్తస్తకారస్తస్య లక్షణం ॥ 9 ॥
దత్తాత్రేయావధూతేన నిర్మితానందరూపిణా ।
యే పఠంతి చ శృణ్వంతి తేషాం నైవ పునర్భవః ॥ 10 ॥
ఇతి అష్టమోఽధ్యాయః ॥ 8 ॥
ఇతి అవధూతగీతా సమాప్తా ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Avadhuta Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil