॥ Suryashatakam Telugu Lyrics ॥
॥ సూర్యశతకమ్ ॥
మహాకవిశ్రీమయూరప్రణీతమ్
॥ శ్రీ గణేశాయ నమః ॥
జమ్భారాతీభకుమ్భోద్భవమివ దధతః సాన్ద్రసిన్దూరరేణుం
రక్తాః సిక్తా ఇవౌఘైరుదయగిరితటీధాతుధారాద్రవస్య । var సక్తైః
ఆయాన్త్యా తుల్యకాలం కమలవనరుచేవారుణా వో విభూత్యై
భూయాసుర్భాసయన్తో భువనమభినవా భానవో భానవీయాః ॥ ౧ ॥
భక్తిప్రహ్వాయ దాతుం ముకులపుటకుటీకోటరక్రోడలీనాం
లక్ష్మీమాక్రష్టుకామా ఇవ కమలవనోద్ధాటనం కుర్వతే యే ।
కాలాకారాన్ధకారాననపతితజగత్సాధ్వసధ్వంసకల్యాః
కల్యాణం వః క్రియాసుః కిసలయరుచయస్తే కరా భాస్కరస్య ॥ ౨ ॥
గర్భేష్వమ్భోరుహాణాం శిఖరిషు చ శితాగ్రేషు తుల్యం పతన్తః
ప్రారమ్భే వాసరస్య వ్యుపరతిసమయే చైకరూపాస్తథైవ ।
నిష్పర్యాయం ప్రవృత్తాస్త్రిభువనభవనప్రాఙ్గణే పాన్తు యుష్మా-
నూష్మాణం సంతతాధ్వశ్రమజమివ భృశం బిభ్రతో బ్రధ్నపాదాః ॥ ౩ ॥
ప్రభ్రశ్యత్యుత్తరీయత్విషి తమసి సముద్దీక్ష్య వీతావృతీన్ప్రా-
గ్జన్తూంస్తన్తూన్యథా యానతను వితనుతే తిగ్మరోచిర్మరీచీన్ ।
తే సాన్ద్రీభూయ సద్యః క్రమవిశదదశాశాదశాలీవిశాలం
శశ్వత్సమ్పాదయన్తోఽమ్బరమమలమలం మఙ్గలం వో దిశన్తు ॥ ౪ ॥
న్యక్కుర్వన్నోషధీశే ముషితరుచి శుచేవౌషధీః ప్రోషితాభా
భాస్వద్గ్రావోద్గతేన ప్రథమమివ కృతాభ్యుద్గతిః పావకేన ।
పక్షచ్ఛేదవ్రణాసృక్స్రుత ఇవ దృషదో దర్శయన్ప్రాతరద్రే-
రాతామ్రస్తీవ్రభానోరనభిమతనుదే స్తాద్గభస్త్యుద్గమో వః ॥ ౫ ॥
శీర్ణఘ్రాణాఙ్ఘ్రిపాణీన్వ్రణిభిరపఘనైర్ఘర్ఘరావ్యక్తఘోషాన్
దీర్ఘాఘ్రాతానఘౌఘై పునరపి ఘటయత్యేక ఉల్లాఘయన్ యః ।
ఘర్మాంశోస్తస్య వోఽన్తర్ద్విగుణఘనఘృణానిఘ్ననిర్విఘ్నవృత్తే-
ర్దత్తార్ఘాః సిద్ధసంఘైర్విదధతు ఘృణయః శీఘ్రమంహోవిధాతమ్ ॥ ౬ ॥
బిభ్రాణా వామనత్వం ప్రథమమథ తథైవాంశవః ప్రాంశవో వః
క్రాన్తాకాశాన్తరాలాస్తదను దశదిశః పూరయన్తస్తతోఽపి ।
ధ్వాన్తాదాచ్ఛిద్య దేవద్విష ఇవ బలితో విశ్వమాశ్వశ్నువానాః var దేవద్రుహ
కృచ్ఛ్రాణ్యుచ్ఛ్రాయహేలోపహసితహరయో హారిదశ్వా హరన్తు ॥ ౭ ॥
ఉద్గాఢేనారుణిమ్నా విదధతి బహులం యేఽరుణస్యారుణత్వం
మూర్ధోద్ధూతౌ ఖలీనక్షతరుధిరరుచో యే రథాశ్వాననేషు ।
శైలానాం శేఖరత్వం శ్రితశిఖరిశిఖాస్తన్వతే యే దిశన్తు var శిఖరశిఖాః
ప్రేఙ్ఖన్తః ఖే ఖరాంశోః ఖచితదినముఖాస్తే మయూఖాః సుఖం వః ॥ ౮ ॥
దత్తానన్దాః ప్రజానాం సముచితసమయాకృష్టసృష్టైః పయోభిః var అక్లిష్టసృష్టైః
పూర్వాహ్ణే విప్రకీర్ణా దిశి దిశి విరమత్యహ్ని సంహారభాజః ।
దీప్తాంశోర్దీర్ఘదుఃఖప్రభవభవభయోదన్వదుత్తారనావో
గావో వః పావనానాం పరమపరిమితాం ప్రీతిముత్పాదయన్తు ॥ ౯ ॥
బన్ధధ్వంసైకహేతుం శిరసి నతిరసాబద్ధసంధ్యాఞ్జలీనాం
లోకానాం యే ప్రబోధం విదధతి విపులామ్భోజఖణ్డాశయేవ ।
యుష్మాకం తే స్వచిత్తప్రథితపృథుతరప్రార్థనాకల్పవృక్షాః var ప్రథిమ
కల్పన్తాం నిర్వికల్పం దినకరకిరణాః కేతవః కల్మషస్య ॥ ౧౦ ॥
ధారా రాయో ధనాయాపది సపది కరాలమ్బభూతాః ప్రపాతే
తత్త్వాలోకైకదీపాస్త్రిదశపతిపురప్రస్థితౌ వీథ్య ఏవ ।
నిర్వాణోద్యోగియోగిప్రగమనిజతనుద్వారి వేత్రాయమాణా-
స్త్రాయన్తాం తీవ్రభానోర్దివసముఖసుఖా రశ్మయః కల్మషాద్వః ॥ ౧౧ ॥
var తీవ్రభాసః var కశ్మలాద్వః
ప్రాచి ప్రాగాచరన్త్యోఽనతిచిరమచలే చారుచూడామణిత్వం
ముఞ్చన్త్యో రోచనామ్భః ప్రచురమివ దిశాముచ్చకైశ్చర్చనాయ ।
చాటూత్కైశ్చక్రనామ్నాం చతురమవిచలైర్లోచనైరర్చ్యమానా- var సుచిరం
శ్చేష్టన్తాం చిన్తితానాముచితమచరమాశ్చణ్డరోచీరుచో వః ॥ ౧౨ ॥
ఏకం జ్యోతిర్దృశౌ ద్వే త్రిజగతి గదితాన్యబ్జజాస్యైశ్చతుర్భి-
ర్భూతానాం పఞ్చమం యాన్యలమృతుషు తథా షట్సు నానావిధాని ।
యుష్మాకం తాని సప్తత్రిదశమునినుతాన్యష్టదిగ్భాఞ్జి భానో-
ర్యాన్తి ప్రాహ్ణే నవత్వం దశ దధతు శివం దీధితీనాం శతాని ॥ ౧౩ ॥ var దదతు
ఆవృత్తిభ్రాన్తవిశ్వాః శ్రమమివ దధతః శోషిణః స్వోష్మణేవ
గ్రీష్మే దావాగ్నితప్తా ఇవ రసమసకృద్యే ధరిత్ర్యా ధయన్తి ।
తే ప్రావృష్యాత్తపానాతిశయరుజ ఇవోద్వాన్తతోయా హిమర్తౌ
మార్తణ్డస్యాప్రచణ్డాశ్చిరమశుభభిదేఽభీషవో వో భవన్తు ॥ ౧౪ ॥
తన్వానా దిగ్వధూనాం సమధికమధురాలోకరమ్యామవస్థా-
మారుఢప్రౌఢిలేశోత్కలితకపిలిమాలంకృతిః కేవలైవ ।
ఉజ్జృమ్భామ్భోజనేత్రద్యుతిని దినముఖే కించిదుద్భిద్యమానా
శ్మశ్రుశ్రేణీవ భాసాం దిశతు దశశతీ శర్మ ఘర్మత్విషో వః ॥ ౧౫ ॥
మౌలీన్దోర్మైష మోషీద్ద్యుతిమితి వృషభాఙ్కేన యః శఙ్కినేవ
ప్రత్యగ్రోద్ఘాటితామ్భోరుహకుహరగుహాసుస్థితేనేవ ధాత్రా ।
కృష్ణేన ధ్వాన్తకృష్ణస్వతనుపరిభవత్రస్నునేవ స్తుతోఽలం
త్రాణాయ స్తాత్తనీయానపి తిమిరరిపోః స త్విషాముద్గమో వః ॥ ౧౬ ॥
విస్తీర్ణం వ్యోమ దీర్ఘాః సపది దశ దిశో వ్యస్తవేలామ్భసోఽబ్ధీన్
కుర్వద్భిర్దృశ్యనానానగనగరనగాభోగపృథ్వీం చ పృథ్వీమ్ ।
పద్మిన్యుచ్ఛ్వాస్యతే యైరుషసి జగదపి ధ్వంసయిత్వా తమిస్రా-
ముస్రా విస్రంసయన్తు ద్రుతమనభిమతం తే సహస్రత్విషో వః ॥ ౧౭ ॥ var విస్రావయన్తు
అస్తవ్యస్తత్వశూన్యో నిజరుచిరనిశానశ్వరః కర్తుమీశో
విశ్వం వేశ్మేవ దీపః ప్రతిహతతిమిరం యః ప్రదేశస్థితోఽపి ।
దిక్కాలాపేక్షయాసౌ త్రిభువనమటతస్తిగ్మభానోర్నవాఖ్యాం
యాతః శాతక్రతవ్యాం దిశి దిశతు శివం సోఽర్చిషాముద్గమో వః ॥ ౧౮ ॥
మాగాన్మ్లానిం మృణాలీ మృదురితి దయయేవాప్రవిష్టోఽహిలోకం
లోకాలోకస్య పార్శ్వం ప్రతపతి న పరం యస్తదాఖ్యార్థమేవ ।
ఊర్ధ్వం బ్రహ్మాణ్డఖణ్డస్ఫుటనభయపరిత్యక్తదైర్ఘ్యో ద్యుసీమ్ని
స్వేఛావశ్యావకాశావధిరవతు స వస్తాపనో రోచిరోఘః ॥ ౧౯ ॥
అశ్యామః కాల ఏకో న భవతి భువనాన్తోఽపి వీతేఽన్ధకారే var వీతాన్ధకారః
సద్యః ప్రాలేయపాదో న విలయమచలశ్చన్ద్రమా అప్యుపైతి ।
బన్ధః సిద్ధాఞ్జలీనాం న హి కుముదవనస్యాపి యత్రోజ్జిహానే
తత్ప్రాతః ప్రేక్షణీయం దిశతు దినపతేర్ధామ కామాధికం వః ॥ ౨౦ ॥
యత్కాన్తిం పఙ్కజానాం న హరతి కురుతే ప్రత్యుతాధిక్యరమ్యాం var ప్రత్యుతాతీవ రమ్యాం
నో ధత్తే తారకాభాం తిరయతి నితరామాశు యన్నిత్యమేవ । var నాధత్తే
కర్తుం నాలం నిమేషం దివసమపి పరం యత్తదేకం త్రిలోక్యా-
శ్చక్షుః సామాన్యచక్షుర్విసదృశమఘభిద్భాస్వతస్తాన్మహో వః ॥ ౨౧ ॥
క్ష్మాం క్షేపీయః క్షపామ్భఃశిశిరతరజలస్పర్శతర్షాదృతేవ
ద్రాగాశా నేతుమాశాద్విరదకరసరఃపుష్కరాణీవ బోధమ్ ।
ప్రాతః ప్రోల్లఙ్ఘ్య విష్ణోః పదమపి ఘృణయేవాతివేగాద్దవీయ-
స్యుద్దామ ద్యోతమానా దహతు దినపతేర్దుర్నిమిత్తం ద్యుతిర్వః ॥ ౨౨ ॥
నో కల్పాపాయవాయోరదయరయదలత్క్ష్మాధరస్యాపి గమ్యా var శమ్యా
గాఢోద్గీర్ణోజ్జ్వలశ్రీరహని న రహితా నో తమఃకజ్జలేన ।
ప్రాప్తోత్పత్తిః పతఙ్గాన్న పునరుపగతా మోషముష్ణత్విషో వో
వర్తిః సైవాన్యరూపా సుఖయతు నిఖిలద్వీపదీపస్య దీప్తిః ॥ ౨౩ ॥
నిఃశేషాశావపూరప్రవణగురుగుణశ్లాఘనీయస్వరూపా
పర్యాప్తం నోదయాదౌ దినగమసమయోపప్లవేఽప్యున్నతైవ ।
అత్యన్తం యానభిజ్ఞా క్షణమపి తమసా సాకమేకత్ర వస్తుం
బ్రధ్నస్యేద్ధా రుచిర్వో రుచిరివ రుచితస్యాప్తయే వస్తునోస్తు ॥ ౨౪ ॥ var చిరురస్య, రుచిరస్య
విభ్రాణః శక్తిమాశు ప్రశమితబలవత్తారకౌర్జిత్యగుర్వీం
కుర్వాణో లీలయాధః శిఖినమపి లసచ్చన్ద్రకాన్తావభాసమ్ ।
ఆదధ్యాదన్ధకారే రతిమతిశయినీమావహన్వీక్షణానాం var ఆదేయాదీక్షణానాం
బాలో లక్ష్మీమపారామపర ఇవ గుహోఽహర్పతేరాతపో వః ॥ ౨౫ ॥
జ్యోత్స్నాంశాకర్షపాణ్డుద్యుతి తిమిరమషీశేషకల్మాషమీష-
జ్జృమ్భోద్భూతేన పిఙ్గం సరసిజరజసా సంధ్యయా శోణశోచిః ।
ప్రాతఃప్రారమ్భకాలే సకలమపి జగచ్చిత్రమున్మీలయన్తీ
కాన్తిస్తీక్ష్ణత్విషోఽక్ష్ణాం ముదముపనయతాత్తూలికేవాతులాం వః ॥ ౨౬ ॥
ఆయాన్తీ కిం సుమేరోః సరణిరరుణితా పాద్మరాగైః పరాగై-
రాహోస్విత్స్వస్య మాహారజనవిరచితా వైజయన్తీ రథస్య ।
మాఞ్జిష్ఠీ ప్రష్ఠవాహావలివిధుతశిరశ్చామరాలీ ను లోకై- var చామరాలీవ
రాశఙ్క్యాలోకితైవం సవితురఘనుదే స్తాత్ప్రభాతప్రభా వః ॥ ౨౭ ॥
ధ్వాన్తధ్వంసం విధత్తే న తపతి రుచిమన్నాతిరూపం వ్యనక్తి
న్యక్త్వం నీత్వాపి నక్తం న వితరతితరాం తావదహ్నస్త్విషం యః । var న్యక్తామహ్ని
స ప్రాతర్మా విరంసీదసకలపటిమా పూరయన్యుష్మదాశా-
మాశాకాశావకాశావతరణతరుణప్రక్రమోఽర్కప్రకాశః ॥ ౨౮ ॥
తీవ్రం నిర్వాణహేతుర్యదపి చ విపులం యత్ప్రకర్షేణ చాణు
ప్రత్యక్షం యత్పరోక్షం యదిహ యదపరం నశ్వరం శాశ్వతం చ ।
యత్సర్వస్య ప్రసిద్ధం జగతి కతిపయే యోగినో యద్విదన్తి
జ్యోతిస్తద్ద్విప్రకారం సవితురవతు వో బాహ్యమాభ్యన్తరం చ ॥ ౨౯ ॥
రత్నానాం మణ్డనాయ ప్రభవతి నియతోద్దేశలబ్ధావకాశం
వహ్నేర్దార్వాది దగ్ధుం నిజజడిమతయా కర్తుమానన్దమిన్దోః ।
యచ్చ త్రైలోక్యభూషావిధిరఘదహనం హ్లాది వృష్ట్యాశు తద్వో var యత్తు
బాహుల్యోత్పాద్యకార్యాధికతరమవతాదేకమేవార్కతేజః ॥ ౩౦ ॥
మీలచ్చక్షుర్విజిహ్మశ్రుతి జడరసనం నిఘ్నితఘ్రాణవృత్తి
స్వవ్యాపారాక్షమత్వక్పరిముషితమనః శ్వాసమాత్రావశేషమ్ ।
విస్రస్తాఙ్గం పతిత్వా స్వపదపహరతాదశ్రియం వోఽర్కజన్మా var అప్రియం
కాలవ్యాలావలీఢం జగదగద ఇవోత్థాపయన్ప్రాక్ప్రతాపః ॥ ౩౧ ॥
నిఃశేషం నైశమమ్భః ప్రసభమపనుదన్నశ్రులేశానుకారి
స్తోకస్తోకాపనీతారుణరుచిరచిరాదస్తదోషానుషఙ్గః ।
దాతా దృష్టిం ప్రసన్నాం త్రిభువననయనస్యాశు యుష్మద్విరుద్ధం
వధ్యాద్బ్రధ్నస్య సిద్ధాఞ్జనవిధిరపరః ప్రాక్తనోఽర్చిఃప్రచారః ॥ ౩౨ ॥
భూత్వా జమ్భస్య భేత్తుః కకుభి పరిభవారమ్భభూః శుభ్రభానో- var స్థిత్వా
ర్బిభ్రాణా బభ్రుభావం ప్రసభమభినవామ్భోజజృమ్భాప్రగల్భా ।
భూషా భూయిష్ఠశోభా త్రిభువనభవనస్యాస్య వైభాకరీ ప్రాగ్-
విభ్రాన్తా భ్రాజమానా విభవతు విభవోద్భూతయే సా విభా వః ॥ ౩౩ ॥ var నిర్భాన్తి, విభ్రాన్తి
సంసక్తం సిక్తమూలాదభినవభువనోద్యానకౌతూహలిన్యా
యామిన్యా కన్యయేవామృతకరకలశావర్జితేనామృతేన ।
అర్కాలోకః క్రియాద్వో ముదముదయశిరశ్చక్రవాలాలవాలా-
దుద్యన్బాలప్రవాలప్రతిమరుచిరహఃపాదపప్రాక్ప్రరోహః ॥ ౩౪ ॥
భిన్నం భాసారుణస్య క్వచిదభినవయా విద్రుమాణాం త్విషేవ
త్వఙ్న్నక్షత్రరత్నద్యుతినికరకరాలాన్తరాలం క్వచిచ్చ ।
నాన్తర్నిఃశేషకృష్ణశ్రియముదధిమివ ధ్వాన్తరాశిం పిబన్స్తా-
దౌర్వః పూర్వోఽప్యపూర్వోఽగ్నిరివ భవదఘప్లుష్టయేఽర్కావభాసః ॥ ౩౫ ॥
గన్ధర్వైర్గద్యపద్యవ్యతికరితవచోహృద్యమాతోద్యవాద్యై-
రాద్యైర్యో నారదాద్యైర్మునిభిరభినుతో వేదవేద్యైర్విభిద్య ।
var వీతవేద్యైర్వివిద్య, వేదవిద్భిర్విభిద్య
ఆసాద్యాపద్యతే యం పునరపి చ జగద్యౌవనం సద్య ఉద్య-
న్నుద్ద్యోతో ద్యోతితద్యౌర్ద్యతు దివసకృతోఽసావవద్యాని వోఽద్య ॥ ౩౬ ॥
ఆవానైశ్చన్ద్రకాన్తైశ్చ్యుతతిమిరతయా తానవాత్తారకాణా- var ఆవాన్తైః
మేణాఙ్కాలోకలోపాదుపహతమహసామోషధీనాం లయేన ।
ఆరాదుత్ప్రేక్ష్యమాణా క్షణముదయతటాన్తర్హితస్యాహిమాంశో-
రాభా ప్రాభాతికీ వోఽవతు న తు నితరాం తావదావిర్భవన్తీ ॥ ౩౭ ॥
సానౌ సా నౌదయే నారుణితదలపునర్యౌవనానాం వనానా- var లసద్యౌవనానాం
మాలీమాలీఢపూర్వా పరిహృతకుహరోపాన్తనిమ్నా తనిమ్నా ।
భా వోఽభావోపశాన్తిం దిశతు దినపతేర్భాసమానా సమానా-
రాజీ రాజీవరేణోః సమసమయముదేతీవ యస్యా వయస్యా ॥ ౩౮ ॥
ఉజ్జృమ్భామ్భోరుహాణాం ప్రభవతి పయసాం యా శ్రియే నోష్ణతాయై
పుష్ణాత్యాలోకమాత్రం న తు దిశతి దృశాం దృశ్యమానా విధాతమ్ ।
పూర్వాద్రేరేవ పూర్వం దివమను చ పునః పావనీ దిఙ్ముఖానా- var తతః
మేనాంస్యైనీ విభాసౌ నుదతు నుతిపదైకాస్పదం ప్రాక్తనీ వః ॥ ౩౯ ॥
వాచాం వాచస్పతేరప్యచలభిదుచితాచార్యకాణాం ప్రపఞ్చై-
ర్వైరఞ్చానాం తథోచ్చారితచతురఋచాం చాననానాం చతుర్ణామ్ । var రుచిర
ఉచ్యేతార్చాసు వాచ్యచ్యుతిశుచిచరితం యస్య నోచ్చైర్వివిచ్య var అర్చాస్వవాచ్య
ప్రాచ్యం వర్చశ్చకాసచ్చిరముపచినుతాత్తస్య చణ్డార్చిషో వః ॥ ౪౦ ॥ var శ్రియం
మూర్ధ్న్యద్రేర్ధాతురాగస్తరుషు కిసలయో విద్రుమౌఘః సముద్రే
var – కిసలయాద్విద్రుమౌఘాత్సముద్రే
దిఙ్మాతఙ్గోత్తమాఙ్గేష్వభినవనిహితః సాన్ద్రసిన్దూరరేణుః ।
var విహితః, నిహితాత్సన్ద్రసిన్దూరర్Eణోః
సీమ్ని వ్యోమ్నశ్చ హేమ్నః సురశిఖరిభువో జాయతే యః ప్రకాశః
శోణిమ్నాసౌ ఖరాంశోరుషసి దిశతు వః శర్మ శోభైకదేశః ॥ ౪౧ ॥
అస్తాద్రీశోత్తమాఙ్గే శ్రితశశిని తమఃకాలకూటే నిపీతే
యాతి వ్యక్తిం పురస్తాదరుణకిసలయే ప్రత్యుషఃపారిజాతే ।
ఉద్యన్త్యారక్తపీతామ్బరవిశదతరోద్వీక్షితా తీక్ష్ణభానో-
var రుచిరతరోద్వీక్షితా var తీవ్రభాసః
ర్లక్ష్మీర్లక్ష్మీరివాస్తు స్ఫుటకమలపుటాపాశ్రయా శ్రేయసే వః ॥ ౪౨ ॥ var పుటోపాశ్రయ
నోదన్వాఞ్జన్మభూమిర్న తదుదరభువో బాన్ధవాః కౌస్తుభాద్యా
యస్యాః పద్మం న పాణౌ న చ నరకరిపూరఃస్థలీ వాసవేశ్మ ।
తేజోరూపాపరైవ త్రిషు భువనతలేష్వాదధానా వ్యవస్థాం var త్రిభువనభవనే
సా శ్రీః శ్రేయాంసి దిశ్యాదశిశిరమహసో మణ్డలాగ్రోద్గతా వః ॥ ౪౩ ॥
॥ ఇతి ద్యుతివర్ణనమ్ ॥ var తేజోవర్ణనమ్
॥ అథ అశ్వవర్ణనమ్ ॥
రక్షన్త్వక్షుణ్ణహేమోపలపటలమలం లాఘవాదుత్పతన్తః
పాతఙ్గాః పఙ్గ్వవజ్ఞాజితపవనజవా వాజినస్తే జగన్తి ।
యేషాం వీతాన్యచిహ్నోన్నయమపి వహతాం మార్గమాఖ్యాతి మేరా-
వుద్యన్నుద్దామదీప్తిర్ద్యుమణిమణిశిలావేదికాజాతవేదాః ॥ ౪౪ ॥
ప్లుష్టాః పృష్ఠేంఽశుపాతైరతినికటతయా దత్తదాహాతిరేకై-
రేకాహాక్రాన్తకృత్స్నత్రిదివపథపృథుశ్వాసశోషాః శ్రమేణ ।
తీవ్రోదన్యాస్త్వరన్తామహితవిహతయే సప్తయః సప్తసప్తే-
రభ్యాశాకాశగఙ్గాజలసరలగలావాఙ్నతాగ్రాననా వః ॥ ౪౫ ॥ var గలవర్జితాగ్రాననాః
మత్వాన్యాన్పార్శ్వతోఽశ్వాన్ స్ఫటికతటదృషద్దృష్టదేహా ద్రవన్తీ
వ్యస్తేఽహన్యస్తసంధ్యేయమితి మృదుపదా పద్మరాగోపలేషు ।
సాదృశ్యాదృశ్యమూర్తిర్మరకతకటకే క్లిష్టసూతా సుమేరో-
ర్మూర్ధన్యావృత్తిలబ్ధధ్రువగతిరవతు బ్రధ్నవాహావలిర్వః ॥ ౪౬ ॥ var ద్రుత
హేలాలోలం వహన్తీ విషధరదమనస్యాగ్రజేనావకృష్టా
స్వర్వాహిన్యాః సుదూరం జనితజవజయా స్యన్దనస్య స్యదేన ।
నిర్వ్యాజం తాయమానే హరితిమని నిజే స్ఫీతఫేనాహితశ్రీ- var స్ఫీతఫేనాస్మితశ్రీః
రశ్రేయాంస్యశ్వపఙ్క్తిః శమయతు యమునేవాపరా తాపనీ వః ॥ ౪౭ ॥
మార్గోపాన్తే సుమేరోర్నువతి కృతనతౌ నాకధామ్నాం నికాయే
వీక్ష్య వ్రీడానతానాం ప్రతికుహరముఖం కింనరీణాం ముఖాని ।
సూతేఽసూయత్యపీషజ్జడగతి వహతాం కంధరార్ధైర్వలద్భి- var కంధరాగ్రైః
ర్వాహానాం వ్యస్యతాద్వః సమమసమహరేర్హేషితం కల్మషాణి ॥ ౪౮ ॥
ధున్వన్తో నీరదాలీర్నిజరుచిహరితాః పార్శ్వయోః పక్షతుల్యా-
స్తాలూత్తానైః ఖలీనైః ఖచితముఖరుచశ్చ్యోతతా లోహితేన ।
ఉడ్డీయేవ వ్రజన్తో వియతి గతివశాదర్కవాహాః క్రియాసుః
క్షేమం హేమాద్రిహృద్యద్రుమశిఖరశిరఃశ్రేణిశాఖాశుకా వః ॥ ౪౯ ॥
॥ ఇత్యశ్వవర్ణనమ్ ॥
॥ అథ అరుణవర్ణనమ్ ॥
ప్రాతః శైలాగ్రరఙ్గే రజనిజవనికాపాయసంలక్ష్యలక్ష్మీ-
ర్విక్షిప్తాపూర్వపుష్పాఞ్జలిముడునికరం సూత్రధారాయమాణః ।
యామేష్వఙ్కేష్వివాహ్నః కృతరుచిషు చతుర్ష్వేవ జాతప్రతిష్ఠా- var యాతః ప్రతిష్ఠాం
మవ్యాత్ప్రస్తావయన్వో జగదటనమహానాటికాం సూర్యసూతః ॥ ౫౦ ॥
ఆక్రాన్త్యా వాహ్యమానం పశుమివ హరిణా వాహకోఽగ్ర్యో హరీణాం
భ్రామ్యన్తం పక్షపాతాజ్జగతి సమరుచిః సర్వకర్మైకసాక్షీ ।
శత్రుం నేత్రశ్రుతీనామవజయతి వయోజ్యేష్ఠభావే సమేఽపి
స్థామ్నాం ధామ్నాం నిధిర్యః స భవదఘనుదే నూతనః స్తాదనూరుః ॥ ౫౧ ॥
దత్తార్ఘైర్దూరనమ్రైర్వియతి వినయతో వీక్షితః సిద్ధసార్థైః var సిద్ధసాధ్యైః
సానాథ్యం సారథిర్వః స దశశతరుచేః సాతిరేకం కరోతు ।
ఆపీయ ప్రాతరేవ ప్రతతహిమపయఃస్యన్దినీరిన్దుభాసో
యః కాష్ఠాదీపనోఽగ్రే జడిత ఇవ భృశం సేవతే పృష్ఠతోఽర్కమ్ ॥ ౫౨ ॥
ముఞ్చన్రశ్మీన్దినాదౌ దినగమసమయే సంహరంశ్చ స్వతన్త్ర-
స్తోత్రప్రఖ్యాతవీర్యోఽవిరతహరిపదాక్రాన్తిబద్ధాభియోగః । var వితత
కాలోత్కర్షాల్లఘుత్వం ప్రసభమధిపతౌ యోజయన్యో ద్విజానాం
సేవాప్రీతేన పూష్ణాత్మసమ ఇవ కృతస్త్రాయతాం సోఽరుణో వః ॥ ౫౩ ॥ var స్వసమ
శాతః శ్యామాలతాయాః పరశురివ తమోఽరణ్యవహ్నేరివార్చిః var దాహే దవాభః
ప్రాచ్యేవాగ్రే గ్రహీతుం గ్రహకుముదవనం ప్రాగుదస్తోఽగ్రహస్తః ।
var ప్రాచీవాగ్రే, గ్రహకుముదరుచిం
ఐక్యం భిన్దన్ద్యుభూమ్యోరవధిరివ విధాతేవ విశ్వప్రబోధే
వాహానాం వో వినేతా వ్యపనయతు విపన్నామ ధామాధిపస్య ॥ ౫౪ ॥
పౌరస్త్యస్తోయదర్తోః పవన ఇవ పతత్పావకస్యేవ ధూమో var పతన్
విశ్వస్యేవాదిసర్గః ప్రణవ ఇవ పరం పావనో వేదరాశేః
సంధ్యానృత్యోత్సవేచ్ఛోరివ మదనరిపోర్నన్దినాన్దీనినాదః
సౌరస్యాగ్రే సుఖం వో వితరతు వినతానన్దనః స్యన్దనస్య ॥ ౫౫ ॥ var స్యన్దనో వః
పర్యాప్తం తప్తచామీకరకటకతటే శ్లిష్టశీతేతరాంశా-
వాసీదత్స్యన్దనాశ్వానుకృతిమరకతే పద్మరాగాయమాణః । var అశ్వానుకృతమరకతే
యః సోత్కర్షాం విభూషాం కురుత ఇవ కులక్ష్మాభృదీశస్య మేరో-
రేనాంస్యహ్నాయ దూరం గమయతు స గురుః కాద్రవేయద్విషో వః ॥ ౫౬ ॥
నీత్వాశ్వాన్సప్త కక్షా ఇవ నియమవశం వేత్రకల్పప్రతోద- var కక్ష్యా
స్తూర్ణం ధ్వాన్తస్య రాశావితరజన ఇవోత్సారితే దూరభాజి ।
పూర్వం ప్రష్ఠో రథస్య క్షితిభృదధిపతీన్దర్శయంస్త్రాయతాం వ-
స్త్రైలోక్యాస్థానదానోద్యతదివసపతేః ప్రాక్ప్రతీహారపాలః ॥ ౫౭ ॥
వజ్రిఞ్జాతం వికాసీక్షణకమలవనం భాసి నాభాసి వహ్నే! var నో భాసి
తాతం నత్వాశ్వపార్శ్వాన్నయ యమ! మహిషం రాక్షసా వీక్షితాః స్థ ।
సప్తీన్సిఞ్చ ప్రచేతః! పవన! భజ జవం విత్తపావేదితస్త్వం
వన్దే శర్వేతి జల్పన్ప్రతిదిశమధిపాన్పాతు పూష్ణోఽగ్రణీర్వః ॥ ౫౮ ॥
పాశానాశాన్తపాలాదరుణ వరుణతో మా గ్రహీః ప్రగ్రహార్థం
తృష్ణాం కృష్ణస్య చక్రే జహిహి నహి రథో యాతి మే నైకచక్రః ।
యోక్తుం యుగ్యం కిముచ్చైఃశ్రవసమభిలషస్యష్టమం వృత్రశత్రో- var త్వాష్ట్రశత్రోః
స్త్యక్తాన్యాపేక్షవిశ్వోపకృతిరివ రవిః శాస్తి యం సోఽవతాద్వః ॥ ౫౯ ॥
నో మూర్చ్ఛాచ్ఛిన్నవాఞ్ఛః శ్రమవివశవపుర్నైవ నాప్యాస్యశోషీ
పాన్థః పథ్యేతరాణి క్షపయతు భవతాం భాస్వతోఽగ్రేసరః సః ।
యః సంశ్రిత్య త్రిలోకీమటతి పటుతరైస్తాప్యమానో మయూఖై-
రారాదారామలేఖామివ హరితమణిశ్యామలామశ్వపఙ్క్తిమ్ ॥ ౬౦ ॥ var హరితతృణ
సీదన్తోఽన్తర్నిమజ్జజ్జడఖురముసలాః సైకతే నాకనద్యాః
స్కన్దన్తః కన్దరాలీః కనకశిఖరిణో మేఖలాసు స్ఖలన్తః ।
దూరం దూర్వాస్థలోత్కా మరకతదృషది స్థాస్నవో యన్న యాతాః
పూష్ణోఽశ్వాః పూరయంస్తైస్తదవతు జవనైర్హుంకృతేనాగ్రగో వః ॥ ౬౧ ॥ var ప్రేరయన్ హుంకృతైరగ్రణీః
॥ ఇత్యరుణవర్ణనమ్ ॥ var సూతవర్ణనమ్
॥ అథ రథవర్ణనమ్ ॥
పీనోరఃప్రేరితాభ్రైశ్చరమఖురపుటాగ్రస్థితైః ప్రాతరద్రా-
వాదీర్ఘాఙ్గైరుదస్తో హరిభిరపగతాసఙ్గనిఃశబ్దచక్రః ।
ఉత్తానానూరుమూర్ధావనతిహఠభవద్విప్రతీపప్రణామః
ప్రాహ్ణే శ్రేయో విధత్తాం సవితురవతరన్వ్యోమవీథీం రథో వః ॥ ౬౨ ॥ var ప్రేయో
ధ్వాన్తౌఘధ్వంసదీక్షావిధిపటు వహతా ప్రాక్సహస్రం కరాణా- var విధిగురు ద్రాక్సహస్రం
మర్యమ్ణా యో గరిమ్ణః పదమతులముపానీయతాధ్యాసనేన ।
స శ్రాన్తానాం నితాన్తం భరమివ మరుతామక్షమాణాం విసోఢుం
స్కన్ధాత్స్కన్ధం వ్రజన్వో వృజినవిజితయే భాస్వతః స్యన్దనోఽస్తు ॥ ౬౩ ॥
యోక్త్రీభూతాన్యుగస్య గ్రసితుమివ పురో దన్దశూకాన్దధానో
ద్వేధావ్యస్తామ్బువాహావలివిహితబృహత్పక్షవిక్షేపశోభః ।
సావిత్రః స్యన్దనోఽసౌ నిరతిశయరయప్రీణితానూరురేనః-
క్షేపీయో వో గరుత్మానివ హరతు హరీచ్ఛావిధేయప్రచారః ॥ ౬౪ ॥
ఏకాహేనైవ దీర్ఘాం త్రిభువనపదవీం లఙ్ఘయన్ యో లఘిష్ఠః var కృస్త్నాం
పృష్ఠే మేరోర్గరీయాన్ దలితమణిదృషత్త్వింషి పింషఞ్శిరాంసి ।
సర్వస్యైవోపరిష్టాదథ చ పునరధస్తాదివాస్తాద్రిమూర్న్ధి
బ్రధ్నస్యావ్యాత్స ఏవం దురధిగమపరిస్పన్దనః స్యన్దనో వః ॥ ౬౫ ॥
ధూర్ధ్వస్తాగ్ర్యగ్రహాణి ధ్వజపటపవనాన్దోలితేన్దూని దూరం var దూరాత్
రాహౌ గ్రాసాభిలాషాదనుసరతి పునర్దత్తచక్రవ్యథాని ।
శ్రాన్తాశ్వశ్వాసహేలాధుతవిబుధధునీనిర్ఝరామ్భాంసి భద్రం
దేయాసుర్వో దవీయో దివి దివసపతేః స్యన్దనప్రస్థితాని ॥ ౬౬ ॥
అక్షే రక్షాం నిబధ్య ప్రతిసరవలయైర్యోజయన్త్యో యుగాగ్రం
ధూఃస్తమ్భే దగ్ధధూపాః ప్రహితసుమనసో గోచరే కూబరస్య ।
చర్చాశ్చక్రే చరన్త్యో మలయజపయసా సిద్ధవధ్వస్త్రిసంధ్యం var చర్చాం
వన్దన్తే యం ద్యుమార్గే స నుదతు దురితాన్యంశుమత్స్యన్దనో వః ॥ ౬౭ ॥
ఉత్కీర్ణస్వర్ణరేణుద్రుతఖురదలితా పార్శ్వయోః శశ్వదశ్వై- var రేణుర్ద్రుత
రశ్రాన్తభ్రాన్తచక్రక్రమనిఖిలమిలన్నేమినిమ్నా భరేణ ।
మేరోర్మూర్ధన్యఘం వో విఘటయతు రవేరేకవీథీ రథస్య
స్వోష్మోదక్తామ్బురిక్తప్రకటితపులినోద్ధూసరా స్వర్ధునీవ ॥ ౬౮ ॥ var స్వోష్మోదస్తామ్బు
నన్తుం నాకాలయానామనిశమనుయతాం పద్ధతిః పఙ్క్తిరేవ var ఉపయతాం
క్షోదో నక్షత్రరాశేరదయరయమిలచ్చక్రపిష్టస్య ధూలిః ।
హేషహ్లాదో హరీణాం సురశిఖరిదరీః పూరయన్నేమినాదో var నాదో
యస్యావ్యాత్తీవ్రభానోః స దివి భువి యథా వ్యక్తచిహ్నో రథో వః ॥ ౬౯ ॥
నిఃస్పన్దానాం విమానావలివితతదివాం దేవవృన్దారకాణాం var వలితదిశా
వృన్దైరానన్దసాన్ద్రోద్యమమపి వహతాం విన్దతాం వన్దితుం నో ।
మన్దాకిన్యామమన్దః పులినభృతి మృదుర్మన్దరే మన్దిరాభే var మన్దరాభే
మన్దారైర్మణ్డితారం దధదరి దినకృత్స్యన్దనః స్తాన్ముదే వః ॥ ౭౦ ॥
చక్రీ చక్రారపఙ్క్తిం హరిరపి చ హరీన్ ధూర్జటిర్ధూర్ధ్వజాన్తా-
నక్షం నక్షత్రనాథోఽరుణమపి వరుణః కూబరాగ్రం కుబేరః ।
రంహః సంఘః సురాణాం జగదుపకృతయే నిత్యయుక్తస్య యస్య
స్తౌతి ప్రీతిప్రసన్నోఽన్వహమహిమరుచేః సోఽవతాత్స్యన్దనో వః ॥ ౭౧ ॥ var రుచ
నేత్రాహీనేన మూలే విహితపరికరః సిద్ధసాధ్యైర్మరుద్భిః
పాదోపాన్తే స్తుతోఽలం బలిహరిరభసాకర్షణాబద్ధవేగః ।
భ్రామ్యన్వ్యోమామ్బురాశావశిశిరకిరణస్యన్దనః సంతతం వో
దిశ్యాల్లక్ష్మీమపారామతులితమహిమేవాపరో మన్దరాద్రిః ॥ ౭౨ ॥ var అతుల్యాం
॥ ఇతి రథవర్ణనమ్ ॥
॥ అథ మణ్డలవర్ణనమ్ ॥
యజ్జ్యాయో బీజమహ్నామపహతతిమిరం చక్షుషామఞ్జనం య- var జ్యాయో యద్బీజమహ్నామపహృత
ద్ద్వారం యన్ముక్తిభాజాం యదఖిలభువనజ్యోతిషామేకమోకః ।
యద్వృష్ట్యమ్భోనిధానం ధరణిరససుధాపానపాత్రం మహద్య-
ద్దిశ్యాదీశస్య భాసాం తదధీకలమలం మఙ్గలం మణ్డలం వః ॥ ౭౩ ॥ var దేవస్య
భానోః తదధికమమలం మణ్డలం మఙ్గలం
వేలావర్ధిష్ణు సిన్ధోః పయ ఇవ ఖమివార్ధోద్గతాగ్య్రగ్రహోడు
స్తోకోద్భిన్నస్వచిహ్నప్రసవమివ మధోరాస్యమస్యన్మనాంసి । var మహాంసి
ప్రాతః పూష్ణోఽశుభాని ప్రశమయతు శిరఃశేఖరీభూతమద్రేః
పౌరస్త్యస్యోద్గభస్తిస్తిమితతమతమఃఖణ్డనం మణ్డలం వః ॥ ౭౪ ॥
ప్రత్యుప్తస్తప్తహేమోజ్జ్వలరుచిరచలః పద్మరాగేణ యేన
జ్యాయః కింజల్కపుఞ్జో యదలికులశితేరమ్బరేన్దీవరస్య ।
కాలవ్యాలస్య చిహ్నం మహితతమమహోమూర్న్ధి రత్నం మహద్య-
ద్దీప్తాంశోః ప్రాతరవ్యాత్తదవికలజగన్మణ్డనం మణ్డలం వః ॥ ౭౫ ॥
కస్త్రాతా తారకాణాం పతతి తనురవశ్యాయబిన్దుర్యథేన్దు-
ర్విద్రాణా దృక్స్మరారేరురసి మురరిపోః కౌస్తుభో నోద్గభస్తిః ।
వహ్నేః సాపహ్నవేవ ద్యుతిరుదయగతే యత్ర తన్మణ్డలం వో
మార్తణ్డీయం పునీతాద్దివి భువి చ తమాంసీవ మృష్ణన్మహాంసి ॥ ౭౬ ॥
యత్ప్రాచ్యాం ప్రాక్చకాస్తి ప్రభవతి చ యతః ప్రాచ్యసావుజ్జిహానా-
దిద్ధం మధ్యే యదహ్నో భవతి తతరుచా యేన చోత్పాద్యతేఽహః ।
యత్పర్యాయేణ లోకానవతి చ జగతాం జీవితం యచ్చ తద్వో
విశ్వానుగ్రాహి విశ్వం సృజదపి చ రవేర్మణ్డలం ముక్తయేఽస్తు ॥ ౭౭ ॥
శుష్యన్త్యూఢానుకారా మకరవసతయో మారవీణాం స్థలీనాం
యేనోత్తప్తాః స్ఫుటన్తస్తడితి తిలతులాం యాన్త్యగేన్ద్రా యుగాన్తే । var చటితి
తచ్చణ్డాంశోరకాణ్డత్రిభువనదహనాశఙ్కయా ధామ కృచ్ఛాత్ var కృత్స్నం
సంహృత్యాలోకమాత్రం ప్రలఘు విదధతః స్తాన్ముదే మణ్డలం వః ॥ ౭౮ ॥ var ఆహృత్యాలోకమాత్రం ప్రతను
ఉద్యద్ద్యూద్యానవాప్యాం బహులతమతమఃపఙ్కపూరం విదార్య var బహల
ప్రోద్భిన్నం పత్రపార్శ్వేష్వవిరలమరుణచ్ఛాయయా విస్ఫురన్త్యా ।
కల్యాణాని క్రియాద్వః కమలమివ మహన్మణ్డలం చణ్డభానో- var చణ్డరశ్మేః
రన్వీతం తృప్తిహేతోరసకృదలికులాకారిణా రాహుణా యత్ ॥ ౭౯ ॥
చక్షుర్దక్షద్విషో యన్న తు దహతి పురః పూరయత్యేవ కామం var న దహతి నితరాం పునః
నాస్తం జుష్టం మరుద్భిర్యదిహ నియమినాం యానపాత్రం భవాబ్ధౌ ।
యద్వీతశ్రాన్తి శశ్వద్భ్రమదపి జగతాం భ్రాన్తిమభ్రాన్తి హన్తి
బ్రధ్నస్యాఖ్యాద్విరుద్ధక్రియమథ చ హితాధాయి తన్మణ్డలం వః ॥ ౮౦ ॥
॥ ఇతి మణ్డలవర్ణనమ్ ॥
॥ అథ సూర్యవర్ణనమ్ ।
సిద్ధైః సిద్ధాన్తమిశ్రం శ్రితవిధి విబుధైశ్చారణైశ్చాటుగర్భం
గీత్యా గన్ధర్వముఖ్యైర్ముహురహిపతిభిర్యాతుధానైర్యతాత్మ ।
సార్ధం సాధ్యైర్మునీన్ద్రైర్ముదితమతమనో మోక్షిభిః పక్షపాతా- var మోక్షుభిః
త్ప్రాతః ప్రారభ్యమాణస్తుతిరవతు రవిర్విశ్వవన్ద్యోదయో వః ॥ ౮౧ ॥
భాసామాసన్నభావాదధికతరపటోశ్చక్రవాలస్య తాపా-
చ్ఛేదాదచ్ఛిన్నగచ్ఛత్తురగఖురపుటన్యాసనిఃశఙ్కటఙ్కైః । var న్యస్త
నిఃసఙ్గస్యన్దనాఙ్గభ్రమణనికషణాత్పాతు వస్త్రిప్రకారం var త్రిప్రకారైః
తప్తాంశుస్తత్పరీక్షాపర ఇవ పరితః పర్యటన్హాటకాద్రిమ్ ॥ ౮౨ ॥
నో శుష్కం నాకనద్యా వికసితకనకామ్భోజయా భ్రాజితం తు var కనకామ్భోరుహా
ప్లుష్టా నైవోపభోగ్యా భవతి భృశతరం నన్దనోద్యానలక్ష్మీః ।
నో శృఙ్గాణి ద్రుతాని ద్రుతమమరగిరేః కాలధౌతాని ధౌతా-
నీద్ధం ధామ ద్యుమార్గే మ్రదయతి దయయా యత్ర సోఽర్కోఽవతాద్వః ॥ ౮౩ ॥
ధ్వాన్తస్యైవాన్తహేతుర్న భవతి మలినైకాత్మనః పాప్మనోఽపి
ప్రాక్పాదోపాన్తభాజాం జనయతి న పరం పఙ్కజానాం ప్రబోధమ్ ।
కర్తా నిఃశ్రేయసానామపి న తు ఖలు యః కేవలం వాసరాణాం
సోఽవ్యాదేకోద్యమేచ్ఛావిహితబహుబృహద్విశ్వకార్యోఽర్యమా వః ॥ ౮౪ ॥
లోటఁల్లోష్టావిచేష్టః శ్రితశయనతలో నిఃసహీభూతదేహః
సందేహీ ప్రాణితవ్యే సపది దశ దిశః ప్రేక్షమాణోఽన్ధకారాః ।
నిఃశ్వాసాయాసనిష్ఠః పరమపరవశో జాయతే జీవలోకః var చిరతరవశో
శోకేనేవాన్యలోకానుదయకృతి గతే యత్ర సోఽర్కోఽవతాద్వః ॥ ౮౫ ॥ var లోకాభ్యుదయ
క్రామఁల్లోలోఽపి లోకాఁస్తదుపకృతికృతావాశ్రితః స్థైర్యకోటిం
నౄణాం దృష్టిం విజిహ్మాం విదధదపి కరోత్యన్తరత్యన్తభద్రామ్ ।
యస్తాపస్యాపి హేతుర్భవతి నియమినామేకనిర్వాణదాయీ
భూయాత్స ప్రాగవస్థాధికతరపరిణామోదయోఽర్కః శ్రియే వః ॥ ౮౬ ॥
వ్యాపన్నర్తుర్న కాలో వ్యభిచరతి ఫలం నౌషధీర్వృష్టిరిష్టా
నైష్టైస్తృప్యన్తి దేవా న హి వహతి మరున్నిర్మలాభాని భాని ।
ఆశాః శాన్తా న భిన్దన్త్యవధిముదధయో బిభ్రతి క్ష్మాభృతః క్ష్మాం
యస్మింస్త్రైలోక్యమేవం న చలతి తపతి స్తాత్స సూర్యః శ్రియే వః ॥ ౮౭ ॥
కైలాసే కృత్తివాసా విహరతి విరహత్రాసదేహోఢకాన్తః
శ్రాన్తః శేతే మహాహావధిజలధి వినా ఛద్మనా పద్మనాభః ।
యోగోద్యోగైకతానో గమయతి సకలం వాసరం స్వం స్వయమ్భూ-
ర్భూరిత్రైలోక్యాచిన్తాభృతి భువనవిభౌ యత్ర భాస్వాన్స వోఽవ్యాత్ ॥ ౮౮ ॥
ఏతద్యన్మణ్డలం ఖే తపతి దినకృతస్తా ఋచోఽర్చీంషి యాని
ద్యోతన్తే తాని సామాన్యయమపి పురుషో మణ్డలేఽణుర్యజూంషి ।
ఏవం యం వేద వేదత్రితయమయమయం వేదవేదీ సమగ్రో
వర్గః స్వర్గాపవర్గప్రకృతిరవికృతిః సోఽస్తు సూర్యః శ్రియే వః ॥ ౮౯ ॥
నాకౌకఃప్రత్యనీకక్షతిపటుమహసాం వాసవాగ్రేసరాణాం
సర్వేషాం సాధు పాతాం జగదిదమదితేరాత్మజత్వే సమేఽపి ।
యేనాదిత్యాభిధానం నిరతిశయగుణైరాత్మని న్యస్తమస్తు var గుణేనాత్మని
స్తుత్యస్త్రైలోక్యవన్ద్యైస్త్రిదశమునిగణైః సోంఽశుమాన్ శ్రేయసే వః ॥ ౯౦ ॥
భూమిం ధామ్నోఽభివృష్ట్యా జగతి జలమయీం పావనీం సంస్మృతావ- var ధామ్నోఽథ
ప్యాగ్నేయీం దాహశక్త్యా ముహురపి యజమానాం యథాప్రార్థితార్థైః । var యజమానాత్మికాం
లీనామాకాశ ఏవామృతకరఘటితాం ధ్వాన్తపక్షస్య పర్వ-
ణ్వేవం సూర్యోఽష్టభేదాం భవ ఇవ భవతః పాతు బిభ్రత్స్వమూర్తిమ్ ॥ ౯౧ ॥
ప్రాక్కాలోన్నిద్రపద్మాకరపరిమలనావిర్భవత్పాదశోభో
భక్త్యా త్యక్తోరుఖేదోద్గతి దివి వినతాసూనునా నీయమానః ।
సప్తాశ్వాప్తాపరాన్తాన్యధికమధరయన్యో జగన్తి స్తుతోఽలం
దేవైర్దేవః స పాయాదపర ఇవ మురారాతిరహ్నాం పతిర్వః ॥ ౯౨ ॥
యః స్రష్టాఽపాం పురస్తాదచలవరసమభ్యున్నతేర్హేతురేకో
లోకానాం యస్త్రయాణాం స్థిత ఉపరి పరం దుర్విలఙ్ఘ్యేన ధామ్నా । var చ త్రయాణాం
సద్యః సిద్ధ్యై ప్రసన్నద్యుతిశుభచతురాశాముఖః స్తాద్విభక్తో var శుచి
ద్వేధా వేధా ఇవావిష్కృతకమలరుచిః సోఽర్చిషామాకరో వః ॥ ౯౩ ॥
సాద్రిద్యూర్వీనదీశా దిశతి దశ దిశో దర్శయన్ప్రాగ్దృశో యః var ద్రాక్ దృశో
సాదృశ్యం దృశ్యతే నో సదశశతదృశి త్రైదశే యస్య దేశే ।
దీప్తాంశుర్వః స దిశ్యాదశివయుగదశాదర్శితద్వాదశాత్మా
శం శాస్త్యశ్వాంశ్చ యస్యాశయవిదతిశయాద్దన్దశూకాశనాద్యః ॥ ౯౪ ॥
తీర్థాని వ్యర్థకాని హృదనదసరసీనిర్ఝరామ్భోజినీనాం
నోదన్వన్తో నుదన్తి ప్రతిభయమశుభశ్వభ్రపాతానుబన్ధి ।
ఆపో నాకాపగాయా అపి కలుషముషో మజ్జతాం నైవ యత్ర var స్వర్గాపగాయాః
త్రాతుం యాతేఽన్యలోకాన్ స దిశతు దివసస్యైకహేతుర్హితం వః ॥ ౯౫ ॥ var లోకం
ఏతత్పాతాలపఙ్కప్లుతమివ తమసైవైకముద్గాఢమాసీ-
దప్రజ్ఞాతాప్రతర్క్యం నిరవగతి తథాలక్షణం సుప్తమన్తః ।
యాదృక్సృష్టేః పురస్తాన్నిశి నిశి సకలం జాయతే తాదృగేవ
త్రైలోక్యం యద్వియోగాదవతు రవిరసౌ సర్గతుల్యోదయో వః ॥ ౯౬ ॥
ద్వీపే యోఽస్తాచలోఽస్మిన్భవతి ఖలు స ఏవాపరత్రోదయాద్రి-
ర్యా యామిన్యుజ్జ్వలేన్దుద్యుతిరిహ దివసోఽన్యత్ర తీవ్రాతపః సా ।
యద్వశ్యౌ దేశకాలావితి నియమయతో నో తు యం దేశకాలా- var ను
వవ్యాత్స స్వప్రభుత్వాహితభువనహితో హేతురహ్నామినో వః ॥ ౯౭ ॥
వ్యగ్రైరగ్ర్యగ్రహేన్దుగ్రసనగురు భరైర్నో సమగ్రైరుదగ్రైః var గురుతరైః
ప్రత్యగ్రైరీషదుగ్రైరుదయగిరిగతో గోగణైర్గౌరయన్ గామ్ ।
ఉద్గాఢార్చిర్విలీనామరనగరనగగ్రావగర్భామివాహ్నా-
మగ్రే శ్రేయో విధత్తే గ్లపయతు గహనం స గ్రహగ్రామణీర్వః ॥ ౯౮ ॥
యోనిః సామ్నాం విధాతా మధురిపురజితో ధూర్జటిః శంకరోఽసౌ
మృత్యుః కాలోఽలకాయాః పతిరపి ధనదః పావకో జాతవేదాః ।
ఇత్థం సంజ్ఞా డవిత్థాదివదమృతభుజాం యా యదృచ్ఛాప్రవృత్తా-
స్తాసామేకోఽభిధేయస్తదనుగుణగుణైర్యః స సూర్యోఽవతాద్వః ॥ ౯౯ ॥ var గణైః
దేవః కిం బాన్ధవః స్యాత్ప్రియసుహృదథవాఽఽచార్య ఆహోస్విదర్యో var ఆర్యః
రక్షా చక్షుర్ను దీపో గురురుత జనకో జీవితం బీజమోజః ।
ఏవం నిర్ణీయతే యః క ఇవ న జగతాం సర్వథా సర్వదాఽసౌ var సర్వదాః
సర్వాకారోపకారీ దిశతు దశశతాభీషురభ్యర్థితం వః ॥ ౧౦౦ ॥
శ్లోకా లోకస్య భూత్యై శతమితి రచితాః శ్రీమయూరేణ భక్త్యా
యుక్తశ్చైతాన్పఠేద్యః సకృదపి పురుషః సర్వపాపైర్విముక్తః ।
ఆరోగ్యం సత్కవిత్వం మతిమతులబలం కాన్తిమాయుఃప్రకర్షం
విద్యామైశ్వర్యమర్థం సుతమపి లభతే సోఽత్ర సూర్యప్రసాదాత్ ॥ ౧౦౧ ॥
ఇతి శ్రీమయూరకవిప్రణీతం సూర్యశతకం సమాప్తమ్ ।