॥ Shiva Sahasranama Stotram from Saurapurana Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીશિવસહસ્રનામસ્તોત્રં શ્રીસૌરપુરાણાન્તર્ગતમ્ ॥
ઋષય ઊચુ –
સુદર્શનાખ્યં યચ્ચક્રં લબ્ધવાંસ્તત્કથં હરિઃ ।
મહાદેવાદ્ભગવતઃ સત્ત તદ્વક્તુમર્હસિ ॥ ૧ ॥
સૂત ઉવાચ –
દેવાસુરાણામભવત્સઙ્ગ્રામોઽદ્ભુતદર્શનઃ ।
દેવા વિનિર્જિતા દૈત્યૈર્વિષ્ણું શરણમાગતાઃ ॥ ૨ ॥
સ્તુત્વા તં વિવિધૈઃ સ્તોત્રૈઃ પ્રણમ્ય પુરતઃ સ્થિતાઃ ।
ભયભીતાશ્ચ તે સર્વે ક્ષતાઙ્ગાઃ ક્લેશિતા ભૃશમ્ ॥ ૩ ॥
તાન્દૃષ્ટ્વા પ્રાહ ભગવાન્દેવદેવો જનાર્દનઃ ।
કિમર્થમાગતા દેવા વક્તુમર્હથ સામ્પ્રતમ્ ॥ ૪ ॥
વચઃ શ્રુત્વા હરેર્દેવાઃ પ્રણમ્યોચુઃ સુરોત્તમાઃ ।
નિર્જિતા દાનવૈઃ સર્વે શરણં ત્વામિહાઽઽગતાઃ ॥ ૫ ॥
ગતિસ્ત્વમેવ દેવાનાં ત્રાતા ત્વં પુરુષોત્તમ ।
હન્તુમર્હસિ તાઞ્શીઘ્રમવધ્યાન્વારિજેક્ષણ ॥ ૬ ॥
જાલન્ધરવધાર્થાય યચ્ચક્રં શૂલપાણિનઃ ।
મહાદેવવરાલ્લબ્ધં જહિ તેન મહાબલાન્ ॥ ૭ ॥
તેષાં તદ્વચનં શ્રુત્વા ભગવાન્વારિજેક્ષણઃ ।
અહં દેવાસ્તથા નૂનં કરિષ્યામીતિ સુવ્રતાઃ ॥ ૮ ॥
હિમવત્પર્વતં ગત્વા પૂજયામાસ શઙ્કરમ્ ।
લિઙ્ગં તત્ર પ્રતિષ્ઠાપ્ય સ્નાપ્ય ગન્ધોદકૈઃ શુભૈઃ ॥ ૯ ॥
ત્વરિતાખ્યેન રુદ્રેણ સમ્પૂજ્ય ચ મહેશ્વરમ્ ।
તતો નામ્નાં સહસ્રેણ તુષ્ટાવ પરમેશ્વરમ્ ॥ ૧૦ ॥
પ્રતિનામ ચ પદ્માનિ તૈરિષ્ટ્વા વૃષભધ્વજમ્ ।
ભવાદ્યૈર્નામભિર્ભક્ત્યા સ્તોતું સમુપચક્રમે ॥ ૧૧ ॥
શ્રીવિષ્ણુરુવાચ –
ભવઃ શિવો હરો રુદ્રઃ પુષ્કલો મુગ્ધલોચનઃ ।
અગ્રગણ્યઃ સદાચારઃ સર્વઃ શમ્ભુર્મહેશ્વરઃ ॥ ૧૨ ॥
ઈશ્વરઃ સ્થાણુરીશાનઃ સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્ ।
વરીયાન્વરદો વન્દ્યઃ શઙ્કરઃ પરમેશ્વરઃ ॥ ૧૩ ॥
ગઙ્ગાધરઃ શૂલધરઃ પરાર્થૈકપ્રયોજકઃ ।
સર્વજ્ઞઃ સર્વદેવાદિર્ગિરિધન્વા જટાધરઃ ॥ ૧૪ ॥
ચન્દ્રાપીડશ્ચન્દ્રમૌલિર્વેધા વિશ્વામરેશ્વરઃ ।
વેદાન્તસારસન્દોહઃ કપાલી નીલલોહિતઃ ॥ ૧૫ ॥
ધ્યાનાહારોઽપરિચ્છેદ્યો ગૌરીભર્તા ગણેશ્વરઃ ।
અષ્ટમૂર્તિર્વિશ્વમૂર્તિસ્ત્રિવર્ગઃ સ્વર્ગસાધનઃ ॥ ૧૬ ॥
જ્ઞાનગમ્યો દૃઢપ્રજ્ઞો દેવદેવસ્ત્રિલોચનઃ ।
વામદેવો મહાદેવઃ પટુઃ પરિવૃઢો દૃઢઃ ॥ ૧૭ ॥
વિશ્વરૂપો વિરૂપાક્ષો વાગીશઃ શ્રુતિમન્ત્રગઃ ।
સર્વપ્રણવસંવાદી વૃષાઙ્કો વૃષવાહનઃ ॥ ૧૮ ॥
ઈશઃ પિનાકી ખટ્વાઙ્ગી ચિત્રવેષશ્ચિરન્તનઃ ।
મનોમયો મહાયોગી સ્થિરો બ્રહ્માણ્ડધૂર્જટી ॥ ૧૯ ॥
કાલકાલઃ કૃત્તિવાસાઃ સુભગઃ પ્રણવાત્મકઃ ।
નાગચૂડઃ સુચક્ષુષ્યો દુર્વાસાઃ પુરશાસનઃ ॥ ૨૦ ॥
દૃગાયુધઃ સ્કન્દગુરુઃ પરમેષ્ઠી પરાયણઃ ।
અનાદિમધ્યનિધનો ગિરીશો ગિરિજાધવઃ ॥ ૨૧ ॥
કુબેરબન્ધુઃ શ્રીકણ્ઠો લોકવન્દ્યોત્તમો મૃદુઃ ।
સામાન્યો દેવકો દણ્ડી નીલકણ્ઠઃ પરશ્વધીઃ ॥ ૨૨ ॥
વિશાલાક્ષો મહાવ્યાધઃ સુરેશઃ સૂર્યતાપનઃ ।
ધર્મધામા ક્ષમાક્ષેત્રં ભગવાન્ભગનેત્રહા ॥ ૨૩ ॥
ઉગ્રઃ પશુપતિસ્તાર્ક્ષ્યઃ પ્રિયભક્તઃ પ્રિયંવદઃ ।
દાતા દયાકરો દક્ષઃ કપર્દી કામશાસનઃ ॥ ૨૪
શ્મશાનનિલયસ્તિષ્યઃ શ્મશાનસ્થો મહેશ્વરઃ ।
લોકકર્તા ભૂતપતિર્મહાકર્તા મહૌષધિઃ ॥ ૨૫ ॥
ઉત્તરો ગોપતિર્ગોપ્તા જ્ઞાનગમ્યઃ પુરાતનઃ ।
નીતિઃ સુનીતિઃ શુદ્ધાત્મા સોમઃ સોમરતઃ સુધીઃ ॥ ૨૫ ॥
સોમપોઽમૃતપઃ સૌમ્યો મહાનીતિર્મહાસ્મૃતિઃ ।
અજાતશત્રુરાલોક્યઃ સમ્ભાવ્યો હવ્યવાહનઃ ॥ ૨૭ ॥
લોકકારો વેદકારઃ સૂત્રકારઃ સનાતનઃ ।
મહર્ષિઃ કપિલાચાર્યો વિશ્વદીપ્તિર્વિલોચનઃ ॥ ૨૮ ॥
પિનાકપાણિર્ભૂદેવઃ સ્વસ્તિકૃત્સ્વસ્તિદઃ સુધા ।
ધાત્રીધામા ધામકરઃ સર્વગઃ સર્વગોચરઃ ॥ ૨૯ ॥
બ્રહ્મસૃગ્વિશ્વસૃક્સર્ગઃ કર્ણિકારઃ પ્રિયઃ કવિઃ ।
શાખો વિશાખો ગોશાખઃ શિવો ભિષગનુત્તમઃ ॥ ૩૦ ॥
ગઙ્ગાપ્લવોદકો ભવ્યઃ પુષ્કલઃ સ્થપતિઃ સ્થિતઃ ।
વિજિતાત્મા વિધેયાત્મા ભૂતવાહનસારથિઃ ॥ ૩૧ ॥
સગણો ગણકાયશ્ચ સુકીર્તિશ્છિન્નસંશયઃ ।
કામદેવઃ કામકાલો ભસ્મોદ્ધૂલિતવિગ્રહઃ ॥ ૩૨ ॥
ભસ્મપ્રિયો ભસ્મશાયી કામી કાન્તઃ કૃતાગમઃ ।
સમાવૃત્તો નિવૃત્તાત્મા ધર્મપુઞ્જઃ સદાશિવઃ ॥ ૩૩ ॥
અકલ્મષશ્ચતુર્બાહુઃ સર્વાવાસો દુરાસદઃ ।
દુર્લભો દુર્ગમો દુર્ગઃ સર્વાયુધવિશારદઃ ॥ ૩૪ ॥
અધ્યાત્મયોગનિલયઃ સુતન્તુસ્તન્તુવર્ધનઃ ।
શુભાઙ્ગો યોગસારઙ્ગો જગદીશો જનાર્દનઃ ॥ ૩૫ ॥
ભસ્મશુદ્ધિકરો મેરુસ્તેજસ્વી શુદ્ધવિગ્રહઃ ।
હિરણ્યરેતાસ્તરણિર્મરીચિર્મહિમાલયઃ ॥ ૩૬ ॥
મહાહ્રદો મહાગર્તઃ સિદ્ધવૃન્દારવન્દિતઃ ।
વ્યાઘ્રચર્મધરો વ્યાલી મહાભૂતો મહાનિધિઃ ॥ ૩૭ ॥
અમૃતાત્માઽમૃતવપુઃ પઞ્ચયજ્ઞઃ પ્રભઞ્જનઃ ।
પઞ્ચવિંશતિતત્ત્વસ્થઃ પારિજાતઃ પરાપરઃ ॥ ૩૮ ॥
સુલભઃ સુવ્રતઃ શૂરો વાગ્માયૈકનિધિર્નિધિઃ ।
વર્ણાશ્રમગુરુર્વર્ણી શત્રુજિચ્છત્રુતાપનઃ ॥ ૩૯ ॥
આશ્રમઃ ક્ષપણઃ ક્ષામો જ્ઞાનવાનચલશ્ચલઃ ।
પ્રમાણભૂતો દુર્જ્ઞેયઃ સુપર્ણો વાયુવાહનઃ ॥ ૪૦ ॥
ધનુર્ધરો ધનુર્વેદો ગુણરાશિર્ગુણાકરઃ ।
અનન્તદૃષ્ટિરાનન્દો દણ્ડો દમયિતા દમઃ ॥ ૪૧ ॥
અવિવાદ્યો મહાકાયો વિશ્વકર્મા વિશારદઃ ।
વીતરાગો વિનીતાત્મા તપસ્વી ભૂતવાહનઃ ॥ ૪૨ ॥
ઉન્મત્તવેષઃ પ્રચ્છન્નો જિતકામો જિતપ્રિયઃ ।
કલ્યાણપ્રકૃતિઃ કલ્પઃ સર્વલોકપ્રજાપતિઃ ॥ ૪૩ ॥
તપસ્વી તારકો ધીમાન્પ્રધાનપ્રભુરવ્યયઃ ।
લોકપાલોઽન્તર્હિતાત્મા કલ્પાદિઃ કમલેક્ષણઃ ॥ ૪૪
વેદશાસ્ત્રાર્થતત્ત્વજ્ઞો નિયમો નિયમાશ્રયઃ ।
રાહુઃ સૂર્યઃ શનિઃ કેતુર્વિરામો વિદ્રુમચ્છવિઃ ॥ ૪૫ ॥
ભક્તિગમ્યઃ પરં બ્રહ્મ મૃગબાણાર્પણોઽનઘઃ ।
અદ્રિદ્રોણિકૃતસ્થાનઃ પવનાત્મા જગત્પતિઃ ॥ ૪૬ ॥
સર્વકર્માચલસ્ત્વષ્ટા મઙ્ગઽલ્યો મઙ્ગલપ્રદઃ ।
મહાતપા દીર્ઘતપાઃ સ્થવિષ્ણુઃ સ્થવિરો ધ્રુવઃ ॥ ૪૭ ॥
અહઃ સંવત્સરો વ્યાલઃ પ્રમાણં પરમં તપઃ ।
સંવત્સરકરો મન્ત્રઃ પ્રત્યયઃ સર્વદર્શનઃ ॥ ૪૮ ॥
અજઃ સર્વેશ્વરઃ સિદ્ધો મહારેતા મહાબલઃ ।
યોગી યોગો મહાદેવઃ સિદ્ધઃ સર્વાદિરચ્યુતઃ ॥ ૪૯ ॥
વસુર્વસુમનાઃ સત્યઃ સર્વપાપહરો હરઃ ।
અમૃતઃ શાશ્વતઃ શાન્તો બાણહસ્તઃ પ્રતાપવાન્ ॥ ૫૦ ॥
કમણ્ડલુધરો ધન્વી વેદાઙ્ગો વેદવિન્મુનિઃ ।
ભ્રાજિષ્ણુર્ભોજનં ભોક્તા લોકનેતા દુરાધરઃ ॥ ૫૧ ॥
અતીન્દ્રિયો મહામાયઃ સર્વાવાસશ્ચતુષ્પથઃ ।
કાલયોગી મહાનાદો મહોત્સાહો મહાચલઃ ॥ ૫૨ ॥
મહાબુદ્ધિર્મહાવીર્યો ભૂતચારી પુરન્દરઃ ।
નિશાચરઃ પ્રેતચારી મહાશક્તિર્મહાદ્યુતિઃ ॥ ૫૩ ॥
અનિર્દેશ્યવપુઃ શ્રીમાન્સર્વાકર્ષકરો મતઃ ।
બહુશ્રુતો બહુમાયો નિયતાત્માઽભયોદ્ભવઃ ॥ ૫૪ ॥
ઓજસ્તેજોદ્યુતિધરો નર્તકઃ સર્વનાયકઃ ।
નિત્યઘણ્ટાપ્રિયો નિત્યપ્રકાશાત્મા પ્રતાપનઃ ॥ ૫૫ ॥
ઋદ્ધઃ સ્પષ્ટાક્ષરો મન્ત્રઃ સઙ્ગ્રામઃ શારદપ્લવઃ ।
યુગાદિકૃદ્યુગાવર્તો ગમ્ભીરો વૃષવાહનઃ ॥ ૫૬ ॥
ઇષ્ટો વિશિષ્ટઃ શિષ્ટેષ્ટઃ શરભઃ સરભો ધનુઃ ।
અપાં નિધિરધિષ્ઠાનં વિજયો જયકાલવિત્ ॥ ૫૭ ॥
પ્રતિષ્ઠિતઃ પ્રમાણજ્ઞો હિરણ્યકવચો હરિઃ ।
વિમોચનં સુરગણો વિદ્યેશો વિબુધાશ્રયઃ ॥ ૫૮ ॥
બાલરૂપો બલોન્માયી વિકર્તા ગહનો ગુહઃ ।
કરણં કારણં કર્તા સર્વબન્ધપ્રમોચનઃ ॥ ૫૯ ॥
વ્યવસાયો વ્યવસ્થાનઃ સ્થાનદો જનદાદિજઃ ।
દુન્દુભો લલિતો વિશ્વો ભવાત્માઽઽત્મનિ સંસ્થિતઃ ॥ ૬૦ ॥
રાજરાજપ્રિયો રામો રાજચૂડામણિઃ પ્રભુઃ ।
વીરેશ્વરો વીરભદ્રો વીરાસનવિધિર્વિરાટ્ ॥ ૬૧ ॥
વીરચૂડામણિહર્તા તીવ્રાનન્દો નદીધરઃ ।
આત્માધારસ્ત્રિશૂલાઙ્કઃ શિપિવિષ્ટઃ શિવાશ્રયઃ ॥ ૬૨ ॥
બાલખિલ્યો મહાચારસ્તિગ્માંશુર્વારિધિઃ ખગઃ ।
અભિરામઃ સુશરણ્યઃ સુબ્રહ્મણ્યઃ સુધાપતિઃ ॥ ૬૩ ॥
મધુમાન્કૌશિકો ગોમાન્વિરામઃ સર્વસાધનઃ ।
લલાટાક્ષો વિશ્વદેહઃ સારઃ સંસારચક્રભૃત્ ॥ ૬૪ ॥
અમોઘદણ્ડો મધ્યસ્થો હિરણ્યો બ્રહ્મવર્ચસી ।
પરબ્રહ્મપદો હંસઃ શબરો વ્યાઘ્રકોઽનલઃ ॥ ૬૫ ॥
રુચિર્વરરુચિર્વન્દ્યો વાચસ્પતિરહર્પતિઃ ।
રવિર્વિરોચનઃ સ્કન્દઃ શાસ્તા વૈવસ્વતોઽર્જુનઃ ॥ ૬૬ ॥
મુક્તિરુન્નતકીર્તિશ્ચ શાન્તરામઃ પુરઞ્જયઃ ।
કૈલાસપતિઃ કામારિઃ સવિતા રવિલોચનઃ ॥ ૬૭ ॥
વિદ્વત્તમો વીતભયો વિશ્વકર્માઽનિવારિતઃ ।
નિત્યો નિયતકલ્યાણઃ પુણ્યશ્રવણકીર્તનઃ ॥ ૬૮ ॥
દૂરશ્રવા વિશ્વસહો ધ્યેયો દુઃસ્વપ્નનાશનઃ ।
ઉત્તારકો દુષ્કૃતિહા દુર્ધર્ષો દુઃસહોઽભયઃ ॥ ૬૯ ॥
અનાદિર્ભૂર્ભુવો લક્ષ્મીઃ કિરીટી ત્રિદશાધિપઃ ।
વિશ્વગોપ્તા વિશ્વહર્તા સુવીરો રુચિરાઙ્ગદી ॥ ૭૦ ॥
જનનો જનજન્માદિઃ પ્રીતિમાન્નીતિમાનથ ।
વસિષ્ઠઃ કશ્યપો ભાનુર્ભીમો ભીમપરાક્રમઃ ॥ ૭૧ ॥
પ્રણવઃ સત્પથાચારો મહાકાયો મહાધનુઃ ।
જન્માધિપો મહાદેવઃ સકલાગમપારગઃ ॥ ૭૨ ॥
તત્ત્વં તત્ત્વવિદેકાત્મા વિભૂતિર્ભૂતિભૂષણઃ ।
ઋષિર્બ્રાહ્મણવિદ્વિષ્ણુર્જન્મમૃત્યુજરાતિગઃ ॥ ૭૩ ॥
યજ્ઞો યજ્ઞપતિર્યજ્વા યજ્ઞાન્તોઽમોઘવિક્રમઃ ।
મહેન્દ્રો દુર્ભરઃ સેની યજ્ઞાઙ્ગો યજ્ઞવાહનઃ ॥ ૭૪ ॥
પઞ્ચબ્રહ્મસમુત્પત્તિર્વિશ્વતો વિમલોદયઃ ।
આત્મયોનિરનાદ્યન્તઃ પટ્ત્રિંશો લોકભૃત્કવિઃ ॥ ૭૫ ॥
ગાયત્રીવલ્લભઃ પ્રાંશુર્વિશ્વાવાસઃ સદાશિવઃ ।
શિશુર્ગિરિરતઃ સમ્રાટ્ સુષેણઃ સુરશત્રુહા ॥ ૭૬ ॥
અમેયોઽરિષ્ટમથનો મુકુન્દો વિગતજ્વરઃ ।
સ્વયઞ્જ્યોતિરનુજ્યોતિરચલઃ પરમેશ્વરઃ ॥ ૭૭ ॥
પિઙ્ગલઃ કપિલશ્મશ્રુઃ શાસ્ત્રનેત્રસ્ત્રયીતનુઃ ।
જ્ઞાનસ્કન્ધો મહાજ્ઞાની વીરોત્પત્તિરુપપ્લવી ॥ ૭૮ ॥
ભગો વિવસ્વાનાદિત્યો યોગાચારો દિવસ્પતિઃ ।
ઉદારકીર્તિરુદ્યોગી સદ્યોગી સદસન્મયઃ ॥ ૭૯ ॥
નક્ષત્રમાર્લા નાકેશઃ સ્વાધિષ્ઠાનષડાશ્રયઃ ।
પવિત્રપાદઃ પાપારિર્મણિપૂરો નભોગતિઃ ॥ ૮૦ ॥
હૃત્પુણ્ડરીકમાસીનઃ શુક્રાશાનો વૃષાકપિઃ ।
તુષ્ટો ગૃહપતિઃ કૃષ્ણઃ સમર્થોઽનર્થશાસનઃ ॥ ૮૧ ॥
અધર્મશત્રુરક્ષય્યઃ પુરુહૂતઃ પુરુષ્ટુતઃ ॥
બૃહદ્ભુજો બ્રહ્મગર્ભો ધર્મધેનુર્ધનાગમઃ ॥ ૮૨ ॥
જગદ્ધિતૈષી સુગતઃ કુમારઃ કુશલાગમઃ ।
હિરણ્યગર્ભો જ્યોતિષ્માનુપેન્દ્રસ્તિમિરાપહઃ ॥ ૮૩ ॥
અરોગસ્તપનાધ્યક્ષો વિશ્વામિત્રો દ્વિજેશ્વરઃ ।
બ્રહ્મજ્યોતિઃ સુબુદ્ધાત્મા બૃહજ્જ્યોતિરનુત્તમઃ ॥ ૮૪
માતામહો માતરિશ્વા મનસ્વી નાગહારધૃક્ ।
પુલસ્ત્યઃ પુલહોઽગસ્ત્યો જાતૂકર્ણ્યઃ પરાશરઃ ॥
નિરાવરણવિજ્ઞાનો વિરઞ્ચો વિષ્ટરશ્રવાઃ ।
આત્મભૂરનિરુદ્ધોઽત્રિર્જ્ઞાનમૂર્તિર્મહાયશાઃ ॥ ૮૬ ॥
લોકચૂડામણિર્વીરશ્ચન્દ્રઃ સત્યપરાક્રમઃ ।
વ્યાલકલ્પો મહાકલ્પઃ કલ્પવૃક્ષઃ કલાનિધિઃ ॥ ૮૭ ॥
અલકરિષ્ણુરચલો રોચિષ્ણુર્વિક્રમોત્તમઃ ।
આશુઃ સપ્તપતિર્વેગી પ્લવનઃ શિખિસારથિઃ ॥ ૮૮ ॥
અસન્તુષ્ટોઽતિથિઃ શુક્તઃ પ્રમાથી પાપશાસનઃ ।
વસુશ્રવાઃ કવ્યવાહઃ પ્રતપ્તો વિશ્વભોજનઃ ॥ ૮૯ ॥
જયો જરારિશમનો લોહિતાશ્વસ્તનૂનપાત્ ।
પૃષદશ્વો નભોયોનિઃ સુપ્રતીકસ્તમિસ્રહા ॥ ૯૦ ॥
નિદાઘસ્તપનો મેઘઃ પક્ષઃ પરપુરઞ્જયઃ ।
સુખી નીલઃ સુનિષ્પન્નઃ સુરભિઃ શિશિરાત્મકઃ ॥ ૯૧ ॥
વસન્તો માધવો ગ્રીષ્મો નભસ્યો બીજવાહનઃ ।
મનો બુદ્ધિરહઙ્કારઃ ક્ષેત્રજ્ઞઃ ક્ષેત્રપાલકઃ ॥ ૯૨ ॥
જમદગ્નિર્જલનિધિર્વિપાકો વિશ્વકારકઃ ।
અધરોઽનુત્તરો જ્ઞેયો જ્યેષ્ઠો નિઃશ્રેયસાલયઃ ॥ ૯૩ ॥
શૈલો નામ તરુર્દાહો દાનવારિરરિન્દમઃ ।
ચામુણ્ડી જનકશ્ચારુર્નિઃશલ્યો લોકશલ્યહૃત્ ॥ ૯૪ ॥
ચતુર્વેદશ્ચતુર્ભાવશ્ચતુરશ્ચત્વરપ્રિયઃ ।
આમ્નાયોઽથ સમામ્નાયરતીર્થદેવઃ શિવાલયઃ ॥ ૯૫ ॥
વજ્રરૂપો મહાદેવઃ સર્વરૂપશ્ચરાચરઃ ।
ન્યાયનિર્વાહકો ન્યાયો ન્યાયગમ્યો નિરઞ્જનઃ ॥ ૯૬ ॥
સહસ્રમૂર્ધા દેવેન્દ્રઃ સર્વશસ્ત્રપ્રભઞ્જનઃ ।
મુણ્ડો વિરૂપો વિકૃતો દણ્ડી દાન્તો ગુણોત્તરઃ ॥ ૯૭ ॥
પિઙ્ગલાક્ષોઽથ હર્યશ્વો નીલગ્રીવો નિરામયઃ ।
સહસ્રબાહુઃ સર્વેશઃ શરણ્યઃ સર્વલોકધૃક્ ॥ ૯૮ ॥
પદ્માસનઃ પરં જ્યોતિઃ પરાવરઃ પરં ફલમ્ ।
પદ્મગર્ભો મહાગર્ભો વિશ્વગર્ભો વિલક્ષણઃ ॥ ૯૯ ॥
યજ્ઞભુગ્વરદો દેવો વરેશશ્ચ મહાસ્વનઃ ।
દેવાસુરગુરુર્દેવઃ શઙ્કરો લોકસમ્ભવઃ ॥ ૧૦૦ ॥
સર્વવેદમયોઽચિન્ત્યો દેવતાસત્યસમ્ભવઃ ।
દેવાધિદેવો દેવર્ષિર્દેવાસુરવરપ્રદઃ ॥ ૧૦૧ ॥
દેવાસુરેશ્વરો દિવ્યો દેવાસુરમહેશ્વરઃ ।
દેવાસુરાણાં વરદો દેવાસુરનમસ્કૃતઃ ॥ ૧૦૨ ॥
દેવાસુરમહામાત્રો દેવાસુરમહાશ્રયઃ ।
સર્વદેવમયોઽચિન્ત્યો દેવાનામાત્મસમ્ભવઃ ॥ ૧૦૩ ॥
ઈડ્યોઽનીશઃ સુરવ્યાપ્તો દેવસિંહો દિવાકરઃ ।
વિબુધાગ્રવરઃ શ્રેષ્ઠઃ સર્વદેવોત્તમોત્તમઃ ॥ ૧૦૪ ॥
શિવધ્યાનરતઃ શ્રીમાઞ્શિખી શ્રીપર્વતપ્રિયઃ ।
વજ્રહસ્તઃ પ્રતિષ્ટમ્ભી વિશ્વજ્ઞાની નિશાકરઃ ॥ ૧૦૫ ॥
બ્રહ્મચારી લોકચારી ધર્મચારી ધનાધિપઃ ।
નન્દી નન્દીશ્વરો નગ્નો નગ્નવ્રતધરઃ શુચિઃ ॥ ૧૦૬ ॥
લિઙ્ગાધ્યક્ષઃ સુરાધ્યક્ષો ધર્માધ્યક્ષો યુગાવહઃ ।
સ્વવશઃ સ્વર્ગતઃ સ્વર્ગઃ સર્ગઃ સ્વરમયઃ સ્વનઃ ॥ ૧૦૭ ॥
બીજાધ્યક્ષો બીજકર્તા ધર્મકૃદ્ધર્મવર્ધનઃ ।
દમ્ભોઽદમ્ભો મહાદમ્ભઃ સર્વેભૂતમહેશ્વરઃ ॥ ૧૦૮ ॥
શ્મશાનનિલયસ્તિષ્યઃ સેતુરપ્રતિમાકૃતિઃ ।
લોકોત્તરઃ સ્ફુતાલોકસ્ત્ર્યમ્બકો ભક્તવત્સલઃ ॥ ૧૦૯ ॥
અન્ધકારિર્મખદ્વેષી વિષ્ણુકન્ધરપાતનઃ ।
વીતદોષોઽક્ષયગુણોઽન્તકારિઃ પૂષદન્તભિત્ ॥ ૧૧૦ ॥
ધૂર્જટિઃ ખણ્ડપરશુઃ સકલો નિષ્કલોઽનઘઃ ।
આકારઃ સકલાધારઃ પાણ્ડુરાગો મૃગો નટઃ ॥ ૧૧૧ ॥
પૂર્ણઃ પૂરયિતા પુણ્યઃ સુકુમારઃ સુલોચનઃ ।
સામગેયઃ પ્રિયઃ ક્રૂરઃ પૂણ્યકીર્તિરનામયઃ ॥ ૧૧૨ ॥
મનોજવસ્તીર્થકરો જટિલો જીવિતેશ્વરઃ ।
જીવિતાન્તકરોઽનન્તો વસુરેતા વસુપ્રદઃ ॥ ૧૧૩ ॥
સદ્ગતિઃ સત્કૃતિઃ શાન્તઃ કાલકણ્ઠઃ કલાધરઃ ।
માની મન્તુર્મહાકાલઃ સદ્ભૂતિઃ સત્પરાયણઃ ॥ ૧૧૪ ॥
ચન્દ્રસઞ્જીવનઃ શાસ્તા લોકરૂઢો મહાધિપઃ ।
લોકબન્ધુર્લોકનાથઃ કૃતજ્ઞઃ કૃતભૂષણઃ ॥ ૧૧૫ ॥
અનપાયોઽક્ષરઃ શાન્તઃ સર્વશસ્ત્રભૃતાં વરઃ ।
તેજોમયો દ્યુતિધરો લોકમાયોઽગ્રણીરણુઃ ॥ ૧૧૬ ॥
સુવિસ્મિતઃ પ્રસન્નાત્મા દુર્જયો દુરતિક્રમઃ ।
જ્યોતિર્મયો નિરાકારો જગન્નાથો જલેશ્વરઃ ॥ ૧૧૭ ॥
તુમ્બી વીણા મહાશોકો વિશોકઃ શોકનાશનઃ ।
ત્રિલોકેશસ્રિલોકાત્મા સિદ્ધિઃ શુદ્ધિરધોક્ષજઃ ॥ ૧૧૮ ॥
અવ્યક્તલક્ષણો વ્યક્તો વ્યક્તાવ્યક્તો વિશામ્પતિઃ ।
વરશીલો વરગુણો ગતો ગવ્યયનો મયઃ ॥ ૧૧૯ ॥
બ્રહ્મા વિષ્ણુઃ પ્રજાપાલો હંસો હંસગતિર્મતઃ ।
વેધા વિધાતા સ્રષ્ટા ચ કર્તા હર્તા ચતુર્મુખઃ ॥ ૧૨૦ ॥
કૈલાસશિખરાવાસી સર્વાવાસી સદાગતિઃ ।
હિરણ્યગર્ભો ગગનઃ પુરુષઃ પૂર્વજઃ પિતા ॥ ૧૨૧ ॥
ભૂતાલયો ભૂતપતિર્ભૂતિદો ભુવનેશ્વરઃ ।
સંયમો યોગવિદ્ભ્રષ્ટો બ્રહ્મણ્યો બ્રાહ્મણપ્રિયઃ ॥ ૧૨૨ ॥
દેવપ્રિયો દેવનાથો દૈવજ્ઞો દેવચિન્તકઃ ।
વિષમાક્ષો વિશાલાક્ષો વૃષદો વૃષવર્ધનઃ ॥ ૧૨૩
નિર્મમો નિરહઙ્કારો નિર્મોહો નિરુપદ્રવઃ ।
દર્પહા દર્પણો દૃપ્તઃ સર્વર્તુપરિવર્તકઃ ॥ ૧૨૪ ॥
સપ્તજિહ્વઃ સહસ્રાર્ચિઃ સ્નિગ્ધઃ પ્રકૃતિદક્ષિણઃ ।
ભૂતભવ્યભવન્નાથઃ પ્રભવો ભ્રાન્તિનાશનઃ ॥ ૧૨૫ ॥
અર્થોઽનર્થો મહાકોશઃ પરકાર્યૈકપણ્ડિતઃ ।
નિષ્કણ્ટકઃ કૃતાનન્દો નિર્વ્યાજો વ્યાજદર્શનઃ ॥
સત્ત્વવાન્સાત્વિકઃ સત્યઃ કીર્તિસ્તમ્ભઃ કૃતાગમઃ ।
અકમ્પિતો ગુણગ્રાહી નૈકાત્મા લોકકર્મકુત્ ॥ ૧૨૭ ॥
શ્રીવલ્લભઃ શિવારમ્ભઃ શાન્તભદ્રઃ સમઞ્જસઃ ।
ભૂશયો ભૂતિકૃદ્ભૂતિર્વિભૂતિર્ભૂતિવાહનઃ ॥ ૧૨૮ ॥
અકાયો ભૂતકાયરથઃ કાલજ્ઞાનો મહાપટુઃ ।
સત્યવ્રતો મહાત્યાગ ઇચ્છાશાન્તિપરાયણઃ ॥ ૧૨૯ ॥
પરાર્થવૃત્તિવરદો વિવિક્તઃ શ્રુતિસાગરઃ ।
અનિર્વિણ્ણો ગુણગ્રાહી નિષ્કલઙ્કઃ કલઙ્કહા ॥ ૧૩૦ ॥
સ્વભાવભદ્રો મધ્યસ્થઃ શત્રુઘ્નઃ શત્રુનાશનઃ ।
શિખણ્ડી કવચી શૂલી જટી મુણ્ડી ચ કુણ્ડલી ॥ ૧૩૧ ॥
મેખલી કઞ્ચુકી ખડ્ગી મૌલી સંસારસારથિઃ ।
અમૃત્યુઃ સર્વજિત્સિંહસ્તેજોરાશિર્મહામણિઃ ॥ ૧૩૨ ॥
અસઙ્ખ્યેયોઽપ્રમેયાત્મા વીર્યવાન્કાર્યકોવિદઃ ।
વેદ્યો વૈદ્યો વિયદ્ગોપ્તા સપ્તાવરમુનીશ્વરઃ ॥ ૧૩૩ ॥
અનુત્તમો દુરાધર્ષો મધુરઃ પ્રિયદર્શનઃ ।
સુરેશઃ શરણં શર્મ સર્વઃ શબ્દવતાં ગતિઃ ॥ ૧૩૪ ॥
કાલઃ પક્ષઃ કરઙ્કારિઃ કઙ્કણીકૃતવાસુકિઃ ।
મહેષ્વાસો મહીભર્તા નિષ્કલઙ્કો વિશૃઙ્ખલઃ ॥ ૧૩૫ ॥
દ્યુમણિસ્તરણિર્ધન્યઃ સિદ્ધિદઃ સિદ્ધિસાધનઃ ।
વિવૃતઃ સંવૃતઃ શિલ્પી વ્યૂઢોરસ્કો મહાભુજઃ ॥ ૧૩૬ ॥
એકજ્યોતિર્નિરાતઙ્કો નરનારાયણપ્રિયઃ ।
નિર્લેપો નિષ્પ્રપઞ્ચાત્મા નિર્વ્યગ્રો વ્યગ્રનાશનઃ ॥ ૧૩૭ ॥
સ્તવ્યઃ સ્તવપ્રિયઃ સ્તોતા વ્યોમમૂર્તિરનાકુલઃ ।
નિરવેદ્યપદોપાયો વિદ્યારાશિરકૃત્રિમઃ ॥ ૧૩૮ ॥
પ્રશાન્તબુદ્ધિરક્ષુદ્રઃ ક્ષુદ્રહા નિત્યસુન્દરઃ ।
ધ્યેયોઽગ્રધુર્યો ધાત્રીશઃ સાકલ્યઃ શર્વરીપતિઃ ॥ ૧૩૯ ॥
પરમાર્થગુરુર્વ્યાપી શુચિરાશ્રિતવત્સલઃ ।
રસો રસજ્ઞઃ સારજ્ઞઃ સર્વસત્ત્વાવલમ્બનઃ ॥ ૧૪૦ ॥
એવં નામ્નાં સહસ્રેણ તુષ્ટાવ ગિરિજાપતિમ્ ।
સમ્પૂજ્ય પરયા ભક્ત્યા પુણ્ડરીકૈદ્વિજોત્તમાઃ ॥ ૧૪૧ ॥
જિજ્ઞાસાર્થં હરેર્ભક્ત્યા કમલેષુ શિવઃ સ્વયમ્ ।
તત્રૈકં ગોપયામાસ કમલં મુનિપુઙ્ગવાઃ ॥ ૧૪૨ ॥
હૃતે પુષ્પે તદા વિષ્ણુશ્ચિન્તયન્કિમિદં ત્વિતિ ।
જ્ઞાત્વાઽઽત્મનોઽક્ષિમુદ્ધૃત્ય પૂજયામાસ શઙ્કરમ્ ॥ ૧૪૩ ॥
અથ જ્ઞાત્વા મહાદેવો હરેર્ભક્તિ સુનિશ્ચલામ્ ।
પ્રાદુર્ભૂતો મહાદેવો મણ્ડલાત્તિગ્મદીધિતેઃ ॥ ૧૪૪ ॥
સૂર્યકોટિપ્રતીકાશસ્ત્રિનેત્રશ્ચન્દ્રશેખરઃ ।
શૂલટઙ્કદગાચક્રકુન્તપાશધરો વિભુઃ ॥ ૧૪૫ ॥
વરદાભયપાણિશ્ચ સર્વાભરણભૂષિતઃ ।
તં દૃષ્ટ્વા દેવદેવેશં ભગવાન્કમલેક્ષણઃ ॥ ૧૪૬ ॥
પુનર્નનામ ચરણૌ દણ્ડવચ્છૂલપાણિનઃ ।
દૃષ્ટ્વા શમ્ભું તદા દેવા દુદ્રુવુર્ભયવિહ્વલાઃ ॥ ૧૪૭ ॥
ચચાલ બ્રહ્મભુવનં ચકમ્પે ચ વસુન્ધરા ।
અધશ્ચોર્ધ્વં તતઃ પ્રીતે દદાહ શતયોજનમ્ ॥ ૧૪૮ ॥
શમ્ભોર્ભગવતસ્તેજસ્તદ્દૃષ્ટ્વા પ્રહસઞ્શિવઃ ।
અબ્રવીચ્છાર્ઙ્ગિણં વિપ્રાઃ કૃતાઞ્જલિપુટં સ્થિતમ્ ॥ ૧૪૯ ॥
દેવકાર્યમિઽદં જ્ઞાતમિદાનીં મધુસૂદન ।
દિવ્યં દદામિ તે ચક્રમદ્ભુતં તત્સુદર્શનમ્ ॥ ૧૫૦ ॥
હિતાર્થં સર્વદેવાનાં નિર્મિતં યન્મયા પુરા ।
ગૃહીત્વા તદ્ગુણૈર્દૈત્યાઞ્જહિ વિષ્ણો મમાઽઽજ્ઞયા ॥ ૧૫૧ ॥
એવમુક્ત્વા દદૌ ચક્રં સૂર્યાયુતસમપ્રભમ્ ।
લોકેષુ પુણ્ડરીકાક્ષ ઇતિ ખ્યાતિં ગતા હરિઃ ॥ ૧૫૨ ॥
પુનસ્તમબ્રવીચ્છમ્ભુર્નારાયણમનામયમ્ ।
વરાનન્યાન્સુરશ્રેષ્ઠ વરયસ્વ યથેપ્સિતાન્ ॥ ૧૫૩ ॥
એવં શમ્ભોર્નિગદિતં શ્રુત્વા દેવો જનાર્દનઃ ।
અબ્રવીત્ખણ્ડપરશું પ્રાઞ્જલિઃ પ્રણયાન્વિતઃ ॥ ૧૫૪ ॥
શ્રીવિષ્ણુરુવાચ –
ભગવન્દેવદેવેશ પરમાત્મઞ્શિવાવ્યય ।
નિશ્ચલા ત્વયિ મે ભક્તિર્ભવત્વિતિ વરો મમ ॥ ૧૫૫ ॥
ઈશ્વર ઉવાચ –
ભક્તિર્મયિ દૃઢા વિષ્ણો ભવિષ્યતિ તવાનઘ ।
અજેયસ્ત્રિષુ લોકેષુ મત્પ્રસાદાદ્ભવિષ્યસિ ॥ ૧૫૬ ॥
સૂત ઉવાચ –
એવં દત્ત્વા વરં શમ્ભુર્વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે ।
અન્તર્હિતો દ્વિજશ્રેષ્ઠા ઇતિ દેવોઽબ્રવીદ્રવિઃ ॥ ૧૫૭ ॥
નામ્નાં સહસ્રં યદ્દિવ્યં વિષ્ણુના સમુદીરિતમ્ ।
યઃ પઠેચ્છૃણુયાદ્વાઽપિ સર્વપાપૈઃ પ્રમુચ્યતે ॥ ૧૫૮ ॥
અશ્વમેધસહસ્રસ્ય ફલં પ્રાપ્નોતિ નિશ્ચિતમ્ ।
પઠતઃ સર્વભાવેન વિદ્યા વા મહતી ભવે ॥ ૧૫૯ ॥
જાયતે મહદૈશ્વર્યં શિવસ્ય દયિતો ભવેત્ ।
દુસ્તરે જલસઙ્ઘાતે યજ્જલં સ્થલતાં વ્રજેત્ ॥ ૧૬૦ ॥
હારાયન્તે મહાસર્પાઃ સિંહઃ ક્રીડામૃગાયતે ।
તસ્માન્નામ્નાં સહસ્રેણ સ્તોતવ્યો ભગવાઞ્શિવઃ ॥ ૧૬૧ ॥
પ્રયચ્છત્યખિલાન્કામાન્દેહાન્તે ચ પરાં ગતિમ્ ॥ ૧૬૨ ॥
ઇતિ શ્રીબ્રહ્મપુરાણોપપુરાણે શ્રીસૌરે સૂતશૌનકસંવાદે
(વિષ્ણુચક્રપ્રાપ્તિકથનં નામૈકચત્વારિંશોઽધ્યાયઃ)
શ્રીશિવસહસ્રનામસ્તોત્રં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
1000 Names of Sri Shiva – Sahasranama Stotram from Saurapurana in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil