Bhagavata Purana skandha 11, adhyaya 2-5.
Conversation between nimi of videhas and navayogi (nine sons of Rishabha) Kavi, Hari, Antariksha, Prabuddha, Pippalayana, Avirhorta, Drumila, Chamasa and Karabhajana.
॥ Jayanteya Gita from Shrimad Bhagavata Gujarati Lyrics ॥
॥ જાયન્તેયગીતા શ્રીમદ્ભાગવતાન્તર્ગતમ્ ॥
શ્રીશુક ઉવાચ ।
ગોવિન્દભુજગુપ્તાયાં દ્વારવત્યાં કુરૂદ્વહ ।
અવાત્સીન્નારદોઽભીક્ષ્ણં કૃષ્ણોપાસનલાલસઃ ॥ ૧૧.૨.૧ ॥
કો નુ રાજન્નિન્દ્રિયવાન્મુકુન્દચરણામ્બુજમ્ ।
ન ભજેત્સર્વતોમૃત્યુરુપાસ્યમમરોત્તમૈઃ ॥ ૧૧.૨.૨ ॥
તમેકદા તુ દેવર્ષિં વસુદેવો ગૃહાગતમ્ ।
અર્ચિતં સુખમાસીનમભિવાદ્યેદમબ્રવીત્ ॥ ૧૧.૨.૩ ॥
શ્રીવસુદેવ ઉવાચ ।
ભગવન્ભવતો યાત્રા સ્વસ્તયે સર્વદેહિનામ્ ।
કૃપણાનાં યથા પિત્રોરુત્તમશ્લોકવર્ત્મનામ્ ॥ ૧૧.૨.૪ ॥
ભૂતાનાં દેવચરિતં દુઃખાય ચ સુખાય ચ ।
સુખાયૈવ હિ સાધૂનાં ત્વાદૃશામચ્યુતાત્મનામ્ ॥ ૧૧.૨.૫ ॥
ભજન્તિ યે યથા દેવાન્દેવા અપિ તથૈવ તાન્ ।
છાયેવ કર્મસચિવાઃ સાધવો દીનવત્સલાઃ ॥ ૧૧.૨.૬ ॥
બ્રહ્મંસ્તથાપિ પૃચ્છામો ધર્માન્ભાગવતાંસ્તવ ।
યાન્શ્રુત્વા શ્રદ્ધયા મર્ત્યો મુચ્યતે સર્વતો ભયાત્ ॥ ૧૧.૨.૭ ॥
અહં કિલ પુરાનન્તં પ્રજાર્થો ભુવિ મુક્તિદમ્ ।
અપૂજયં ન મોક્ષાય મોહિતો દેવમાયયા ॥ ૧૧.૨.૮ ॥
યથા વિચિત્રવ્યસનાદ્ભવદ્ભિર્વિશ્વતોભયાત્ ।
મુચ્યેમ હ્યઞ્જસૈવાદ્ધા તથા નઃ શાધિ સુવ્રત ॥ ૧૧.૨.૯ ॥
શ્રીશુક ઉવાચ ।
રાજન્નેવં કૃતપ્રશ્નો વસુદેવેન ધીમતા ।
પ્રીતસ્તમાહ દેવર્ષિર્હરેઃ સંસ્મારિતો ગુણૈઃ ॥ ૧૧.૨.૧૦ ॥
શ્રીનારદ ઉવાચ ।
સમ્યગેતદ્વ્યવસિતં ભવતા સાત્વતર્ષભ ।
યત્પૃચ્છસે ભાગવતાન્ધર્માંસ્ત્વં વિશ્વભાવનાન્ ॥ ૧૧.૨.૧૧ ॥
શ્રુતોઽનુપઠિતો ધ્યાત આદૃતો વાનુમોદિતઃ ।
સદ્યઃ પુનાતિ સદ્ધર્મો દેવવિશ્વદ્રુહોઽપિ હિ ॥ ૧૧.૨.૧૨ ॥
ત્વયા પરમકલ્યાણઃ પુણ્યશ્રવણકીર્તનઃ ।
સ્મારિતો ભગવાનદ્ય દેવો નારાયણો મમ ॥ ૧૧.૨.૧૩ ॥
અત્રાપ્યુદાહરન્તીમમિતિહાસં પુરાતનમ્ ।
આર્ષભાણાં ચ સંવાદં વિદેહસ્ય મહાત્મનઃ ॥ ૧૧.૨.૧૪ ॥
પ્રિયવ્રતો નામ સુતો મનોઃ સ્વાયમ્ભુવસ્ય યઃ ।
તસ્યાગ્નીધ્રસ્તતો નાભિરૃષભસ્તત્સુતઃ સ્મૃતઃ ॥ ૧૧.૨.૧૫ ॥
તમાહુર્વાસુદેવાંશં મોક્ષધર્મવિવક્ષયા ।
અવતીર્ણં સુતશતં તસ્યાસીદ્બ્રહ્મપારગમ્ ॥ ૧૧.૨.૧૬ ॥
તેષાં વૈ ભરતો જ્યેષ્ઠો નારાયણપરાયણઃ ।
વિખ્યાતં વર્ષમેતદ્યન્ નામ્ના ભારતમદ્ભુતમ્ ॥ ૧૧.૨.૧૭ ॥
સ ભુક્તભોગાં ત્યક્ત્વેમાં નિર્ગતસ્તપસા હરિમ્ ।
ઉપાસીનસ્તત્પદવીં લેભે વૈ જનૃનભિસ્ત્રિભિઃ ॥ ૧૧.૨.૧૮ ॥
તેષાં નવ નવદ્વીપ પતયોઽસ્ય સમન્તતઃ ।
કર્મતન્ત્રપ્રણેતાર એકાશીતિર્દ્વિજાતયઃ ॥ ૧૧.૨.૧૯ ॥
નવાભવન્મહાભાગા મુનયો હ્યર્થશંસિનઃ ।
શ્રમણા વાતરસના આત્મવિદ્યાવિશારદાઃ ॥ ૧૧.૨.૨૦ ॥
કવિર્હવિરન્તરીક્ષઃ પ્રબુદ્ધઃ પિપ્પલાયનઃ ।
આવિર્હોત્રોઽથ દ્રુમિલશ્ચમસઃ કરભાજનઃ ॥ ૧૧.૨.૨૧ ॥
ત એતે ભગવદ્રૂપં વિશ્વં સદસદાત્મકમ્ ।
આત્મનોઽવ્યતિરેકેણ પશ્યન્તો વ્યચરન્મહીમ્ ॥ ૧૧.૨.૨૨ ॥
અવ્યાહતેષ્ટગતયઃ સુરસિદ્ધસાધ્ય
ગન્ધર્વયક્ષનરકિન્નરનાગલોકાન્ ।
મુક્તાશ્ચરન્તિ મુનિચારણભૂતનાથ
વિદ્યાધરદ્વિજગવાં ભુવનાનિ કામમ્ ॥ ૧૧.૨.૨૩ ॥
ત એકદા નિમેઃ સત્રમુપજગ્મુર્યદૃચ્છયા ।
વિતાયમાનમૃષિભિરજનાભે મહાત્મનઃ ॥ ૧૧.૨.૨૪ ॥
તાન્દૃષ્ટ્વા સૂર્યસઙ્કાશાન્મહાભાગવતાન્નૃપ ।
યજમાનોઽગ્નયો વિપ્રાઃ સર્વ એવોપતસ્થિરે ॥ ૧૧.૨.૨૫ ॥
વિદેહસ્તાનભિપ્રેત્ય નારાયણપરાયણાન્ ।
પ્રીતઃ સમ્પૂજયાં ચક્રે આસનસ્થાન્યથાર્હતઃ ॥ ૧૧.૨.૨૬ ॥
તાન્રોચમાનાન્સ્વરુચા બ્રહ્મપુત્રોપમાન્નવ ।
પપ્રચ્છ પરમપ્રીતઃ પ્રશ્રયાવનતો નૃપઃ ॥ ૧૧.૨.૨૭ ॥
શ્રીવિદેહ ઉવાચ ।
મન્યે ભગવતઃ સાક્ષાત્પાર્ષદાન્વો મધુદ્વિસઃ ।
વિષ્ણોર્ભૂતાનિ લોકાનાં પાવનાય ચરન્તિ હિ ॥ ૧૧.૨.૨૮ ॥
દુર્લભો માનુષો દેહો દેહિનાં ક્ષણભઙ્ગુરઃ ।
તત્રાપિ દુર્લભં મન્યે વૈકુણ્ઠપ્રિયદર્શનમ્ ॥ ૧૧.૨.૨૯ ॥
અત આત્યન્તિકં ક્ષેમં પૃચ્છામો ભવતોઽનઘાઃ ।
સંસારેઽસ્મિન્ક્ષણાર્ધોઽપિ સત્સઙ્ગઃ શેવધિર્નૃણામ્ ॥ ૧૧.૨.૩૦ ॥
ધર્માન્ભાગવતાન્બ્રૂત યદિ નઃ શ્રુતયે ક્ષમમ્ ।
યૈઃ પ્રસન્નઃ પ્રપન્નાય દાસ્યત્યાત્માનમપ્યજઃ ॥ ૧૧.૨.૩૧ ॥
શ્રીનારદ ઉવાચ ।
એવં તે નિમિના પૃષ્ટા વસુદેવ મહત્તમાઃ ।
પ્રતિપૂજ્યાબ્રુવન્પ્રીત્યા સસદસ્યર્ત્વિજં નૃપમ્ ॥ ૧૧.૨.૩૨ ॥
શ્રીકવિરુવાચ ।
મન્યેઽકુતશ્ચિદ્ભયમચ્યુતસ્ય પાદામ્બુજોપાસનમત્ર નિત્યમ્ ।
ઉદ્વિગ્નબુદ્ધેરસદાત્મભાવાદ્વિશ્વાત્મના યત્ર નિવર્તતે ભીઃ ॥ ૧૧.૨.૩૩ ॥
યે વૈ ભગવતા પ્રોક્તા ઉપાયા હ્યાત્મલબ્ધયે ।
અઞ્જઃ પુંસામવિદુષાં વિદ્ધિ ભાગવતાન્હિ તાન્ ॥ ૧૧.૨.૩૪ ॥
યાનાસ્થાય નરો રાજન્ન પ્રમાદ્યેત કર્હિચિત્ ।
ધાવન્નિમીલ્ય વા નેત્રે ન સ્ખલેન્ન પતેદિહ ॥ ૧૧.૨.૩૫ ॥
કાયેન વાચા મનસેન્દ્રિયૈર્વા બુદ્ધ્યાત્મના વાનુસૃતસ્વભાવાત્ ।
કરોતિ યદ્યત્સકલં પરસ્મૈ નારાયણાયેતિ સમર્પયેત્તત્ ॥ ૧૧.૨.૩૬ ॥
ભયં દ્વિતીયાભિનિવેશતઃ સ્યાદીશાદપેતસ્ય વિપર્યયોઽસ્મૃતિઃ ।
તન્માયયાતો બુધ આભજેત્તં ભક્ત્યૈકયેશં ગુરુદેવતાત્મા ॥ ૧૧.૨.૩૭ ॥
અવિદ્યમાનોઽપ્યવભાતિ હિ દ્વયો ધ્યાતુર્ધિયા સ્વપ્નમનોરથૌ યથા ।
તત્કર્મસઙ્કલ્પવિકલ્પકં મનો બુધો નિરુન્ધ્યાદભયં તતઃ સ્યાત્ ॥ ૧૧.૨.૩૮ ॥
શૃણ્વન્સુભદ્રાણિ રથાઙ્ગપાણેર્જન્માનિ કર્માણિ ચ યાનિ લોકે ।
ગીતાનિ નામાનિ તદર્થકાનિ ગાયન્વિલજ્જો વિચરેદસઙ્ગઃ ॥ ૧૧.૨.૩૯ ॥
એવંવ્રતઃ સ્વપ્રિયનામકીર્ત્યા જાતાનુરાગો દ્રુતચિત્ત ઉચ્ચૈઃ ।
હસત્યથો રોદિતિ રૌતિ ગાયત્યુન્માદવન્નૃત્યતિ લોકબાહ્યઃ ॥ ૧૧.૨.૪૦ ॥
ખં વાયુમગ્નિં સલિલં મહીં ચ જ્યોતીંષિ સત્ત્વાનિ દિશો દ્રુમાદીન્ ।
સરિત્સમુદ્રાંશ્ચ હરેઃ શરીરં યત્કિં ચ ભૂતં પ્રણમેદનન્યઃ ॥ ૧૧.૨.૪૧ ॥
ભક્તિઃ પરેશાનુભવો વિરક્તિરન્યત્ર ચૈષ ત્રિક એકકાલઃ ।
પ્રપદ્યમાનસ્ય યથાશ્નતઃ સ્યુસ્તુષ્ટિઃ પુષ્ટિઃ ક્ષુદપાયોઽનુઘાસમ્ ॥ ૧૧.૨.૪૨ ॥
ઇત્યચ્યુતાઙ્ઘ્રિં ભજતોઽનુવૃત્ત્યા ભક્તિર્વિરક્તિર્ભગવત્પ્રબોધઃ ।
ભવન્તિ વૈ ભાગવતસ્ય રાજંસ્તતઃ પરાં શાન્તિમુપૈતિ સાક્ષાત્ ॥ ૧૧.૨.૪૩ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
અથ ભાગવતં બ્રૂત યદ્ધર્મો યાદૃશો નૃણામ્ ।
યથાચરતિ યદ્બ્રૂતે યૈર્લિઙ્ગૈર્ભગવત્પ્રિયઃ ॥ ૧૧.૨.૪૪ ॥
શ્રીહવિરુવાચ ।
સર્વભૂતેષુ યઃ પશ્યેદ્ભગવદ્ભાવમાત્મનઃ ।
ભૂતાનિ ભગવત્યાત્મન્યેષ ભાગવતોત્તમઃ ॥ ૧૧.૨.૪૫ ॥
ઈસ્વરે તદધીનેષુ બાલિશેષુ દ્વિષત્સુ ચ ।
પ્રેમમૈત્રીકૃપોપેક્ષા યઃ કરોતિ સ મધ્યમઃ ॥ ૧૧.૨.૪૬ ॥
અર્ચાયામેવ હરયે પૂજાં યઃ શ્રદ્ધયેહતે ।
ન તદ્ભક્તેષુ ચાન્યેષુ સ ભક્તઃ પ્રાકૃતઃ સ્મૃતઃ ॥ ૧૧.૨.૪૭ ॥
ગૃહીત્વાપીન્દ્રિયૈરર્થાન્યો ન દ્વેષ્ટિ ન હૃષ્યતિ ।
વિષ્ણોર્માયામિદં પશ્યન્સ વૈ ભાગવતોત્તમઃ ॥ ૧૧.૨.૪૮ ॥
દેહેન્દ્રિયપ્રાણમનોધિયાં યો જન્માપ્યયક્ષુદ્ભયતર્ષકૃચ્છ્રૈઃ ।
સંસારધર્મૈરવિમુહ્યમાનઃ સ્મૃત્યા હરેર્ભાગવતપ્રધાનઃ ॥ ૧૧.૨.૪૯ ॥
ન કામકર્મબીજાનાં યસ્ય ચેતસિ સમ્ભવઃ ।
વાસુદેવૈકનિલયઃ સ વૈ ભાગવતોત્તમઃ ॥ ૧૧.૨.૫૦ ॥
ન યસ્ય જન્મકર્મભ્યાં ન વર્ણાશ્રમજાતિભિઃ ।
સજ્જતેઽસ્મિન્નહંભાવો દેહે વૈ સ હરેઃ પ્રિયઃ ॥ ૧૧.૨.૫૧ ॥
ન યસ્ય સ્વઃ પર ઇતિ વિત્તેષ્વાત્મનિ વા ભિદા ।
સર્વભૂતસમઃ શાન્તઃ સ વૈ ભાગવતોત્તમઃ ॥ ૧૧.૨.૫૨ ॥
ત્રિભુવનવિભવહેતવેઽપ્યકુણ્ઠ
સ્મૃતિરજિતાત્મસુરાદિભિર્વિમૃગ્યાત્ ।
ન ચલતિ ભગવત્પદારવિન્દાલ્
લવનિમિષાર્ધમપિ યઃ સ વૈષ્ણવાગ્ર્યઃ ॥ ૧૧.૨.૫૩ ॥
ભગવત ઉરુવિક્રમાઙ્ઘ્રિશાખા નખમણિચન્દ્રિકયા નિરસ્તતાપે ।
હૃદિ કથમુપસીદતાં પુનઃ સ પ્રભવતિ ચન્દ્ર ઇવોદિતેઽર્કતાપઃ ॥ ૧૧.૨.૫૪ ॥
વિસૃજતિ હૃદયં ન યસ્ય સાક્ષાદ્ધરિરવશાભિહિતોઽપ્યઘૌઘનાશઃ ।
પ્રણયરસનયા ધૃતાઙ્ઘ્રિપદ્મઃ સ ભવતિ ભાગવતપ્રધાન ઉક્તઃ ॥ ૧૧.૨.૫૫ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
પરસ્ય વિષ્ણોરીશસ્ય માયિનામપિ મોહિનીમ્ ।
માયાં વેદિતુમિચ્છામો ભગવન્તો બ્રુવન્તુ નઃ ॥ ૧૧.૩.૧ ॥
નાનુતૃપ્યે જુષન્યુષ્મદ્ વચો હરિકથામૃતમ્ ।
સંસારતાપનિસ્તપ્તો મર્ત્યસ્તત્તાપભેષજમ્ ॥ ૧૧.૩.૨ ॥
શ્રીઅન્તરીક્ષ ઉવાચ ।
એભિર્ભૂતાનિ ભૂતાત્મા મહાભૂતૈર્મહાભુજ ।
સસર્જોચ્ચાવચાન્યાદ્યઃ સ્વમાત્રાત્મપ્રસિદ્ધયે ॥ ૧૧.૩.૩ ॥
એવં સૃષ્ટાનિ ભૂતાનિ પ્રવિષ્ટઃ પઞ્ચધાતુભિઃ ।
એકધા દશધાત્માનં વિભજન્જુષતે ગુણાન્ ॥ ૧૧.૩.૪ ॥
ગુણૈર્ગુણાન્સ ભુઞ્જાન આત્મપ્રદ્યોતિતૈઃ પ્રભુઃ ।
મન્યમાન ઇદં સૃષ્ટમાત્માનમિહ સજ્જતે ॥ ૧૧.૩.૫ ॥
કર્માણિ કર્મભિઃ કુર્વન્સનિમિત્તાનિ દેહભૃત્ ।
તત્તત્કર્મફલં ગૃહ્ણન્ભ્રમતીહ સુખેતરમ્ ॥ ૧૧.૩.૬ ॥
ઇત્થં કર્મગતીર્ગચ્છન્બહ્વભદ્રવહાઃ પુમાન્ ।
આભૂતસમ્પ્લવાત્સર્ગ પ્રલયાવશ્નુતેઽવશઃ ॥ ૧૧.૩.૭ ॥
ધાતૂપપ્લવ આસન્ને વ્યક્તં દ્રવ્યગુણાત્મકમ્ ।
અનાદિનિધનઃ કાલો હ્યવ્યક્તાયાપકર્ષતિ ॥ ૧૧.૩.૮ ॥
શતવર્ષા હ્યનાવૃષ્ટિર્ભવિષ્યત્યુલ્બણા ભુવિ ।
તત્કાલોપચિતોષ્ણાર્કો લોકાંસ્ત્રીન્પ્રતપિષ્યતિ ॥ ૧૧.૩.૯ ॥
પાતાલતલમારભ્ય સઙ્કર્ષણમુખાનલઃ ।
દહન્નૂર્ધ્વશિખો વિષ્વગ્વર્ધતે વાયુનેરિતઃ ॥ ૧૧.૩.૧૦ ॥
સંવર્તકો મેઘગણો વર્ષતિ સ્મ શતં સમાઃ ।
ધારાભિર્હસ્તિહસ્તાભિર્લીયતે સલિલે વિરાટ્ ॥ ૧૧.૩.૧૧ ॥
તતો વિરાજમુત્સૃજ્ય્ વૈરાજઃ પુરુષો નૃપ ।
અવ્યક્તં વિશતે સૂક્ષ્મં નિરિન્ધન ઇવાનલઃ ॥ ૧૧.૩.૧૨ ॥
વાયુના હૃતગન્ધા ભૂઃ સલિલત્વાય કલ્પતે ।
સલિલં તદ્ધૃતરસં જ્યોતિષ્ટ્વાયોપકલ્પતે ॥ ૧૧.૩.૧૩ ॥
હૃતરૂપં તુ તમસા વાયૌ જ્યોતિઃ પ્રલીયતે ।
હૃતસ્પર્શોઽવકાશેન વાયુર્નભસિ લીયતે ॥ ૧૧.૩.૧૪ ॥
કાલાત્મના હૃતગુણં નભ આત્મનિ લીયતે ॥ ૧૧.૩.૧૪૫ ॥
ઇન્દ્રિયાણિ મનો બુદ્ધિઃ સહ વૈકારિકૈર્નૃપ ।
પ્રવિશન્તિ હ્યહઙ્કારં સ્વગુણૈરહમાત્મનિ ॥ ૧૧.૩.૧૫ ॥
એષા માયા ભગવતઃ સર્ગસ્થિત્યન્તકારિણી ।
ત્રિવર્ણા વર્ણિતાસ્માભિઃ કિં ભૂયઃ શ્રોતુમિચ્છસિ ॥ ૧૧.૩.૧૬ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
યથૈતામૈશ્વરીં માયાં દુસ્તરામકૃતાત્મભિઃ ।
તરન્ત્યઞ્જઃ સ્થૂલધિયો મહર્ષ ઇદમુચ્યતામ્ ॥ ૧૧.૩.૧૭ ॥
શ્રીપ્રબુદ્ધ ઉવાચ ।
કર્માણ્યારભમાણાનાં દુઃખહત્યૈ સુખાય ચ ।
પશ્યેત્પાકવિપર્યાસં મિથુનીચારિણાં નૃણામ્ ॥ ૧૧.૩.૧૮ ॥
નિત્યાર્તિદેન વિત્તેન દુર્લભેનાત્મમૃત્યુના ।
ગૃહાપત્યાપ્તપશુભિઃ કા પ્રીતિઃ સાધિતૈશ્ચલૈઃ ॥ ૧૧.૩.૧૯ ॥
એવં લોકં પરમ્વિદ્યાન્નશ્વરં કર્મનિર્મિતમ્ ।
સતુલ્યાતિશયધ્વંસં યથા મણ્ડલવર્તિનામ્ ॥ ૧૧.૩.૨૦ ॥
તસ્માદ્ગુરું પ્રપદ્યેત જિજ્ઞાસુઃ શ્રેય ઉત્તમમ્ ।
શાબ્દે પરે ચ નિષ્ણાતં બ્રહ્મણ્યુપશમાશ્રયમ્ ॥ ૧૧.૩.૨૧ ॥
તત્ર ભાગવતાન્ધર્માન્શિક્ષેદ્ગુર્વાત્મદૈવતઃ ।
અમાયયાનુવૃત્ત્યા યૈસ્તુષ્યેદાત્માત્મદો હરિઃ ॥ ૧૧.૩.૨૨ ॥
સર્વતો મનસોઽસઙ્ગમાદૌ સઙ્ગં ચ સાધુષુ ।
દયાં મૈત્રીં પ્રશ્રયં ચ ભૂતેષ્વદ્ધા યથોચિતમ્ ॥ ૧૧.૩.૨૩ ॥
શૌચં તપસ્તિતિક્ષાં ચ મૌનં સ્વાધ્યાયમાર્જવમ્ ।
બ્રહ્મચર્યમહિંસાં ચ સમત્વં દ્વન્દ્વસંજ્ઞયોઃ ॥ ૧૧.૩.૨૪ ॥
સર્વત્રાત્મેશ્વરાન્વીક્ષાં કૈવલ્યમનિકેતતામ્ ।
વિવિક્તચીરવસનં સન્તોષં યેન કેનચિત્ ॥ ૧૧.૩.૨૫ ॥
શ્રદ્ધાં ભાગવતે શાસ્ત્રેઽનિન્દામન્યત્ર ચાપિ હિ ।
મનોવાક્કર્મદણ્ડં ચ સત્યં શમદમાવપિ ॥ ૧૧.૩.૨૬ ॥
શ્રવણં કીર્તનં ધ્યાનં હરેરદ્ભુતકર્મણઃ ।
જન્મકર્મગુણાનાં ચ તદર્થેઽખિલચેષ્ટિતમ્ ॥ ૧૧.૩.૨૭ ॥
ઇષ્ટં દત્તં તપો જપ્તં વૃત્તં યચ્ચાત્મનઃ પ્રિયમ્ ।
દારાન્સુતાન્ગૃહાન્પ્રાણાન્યત્પરસ્મૈ નિવેદનમ્ ॥ ૧૧.૩.૨૮ ॥
એવં કૃષ્ણાત્મનાથેષુ મનુષ્યેષુ ચ સૌહૃદમ્ ।
પરિચર્યાં ચોભયત્ર મહત્સુ નૃષુ સાધુષુ ॥ ૧૧.૩.૨૯ ॥
પરસ્પરાનુકથનં પાવનં ભગવદ્યશઃ ।
મિથો રતિર્મિથસ્તુષ્ટિર્નિવૃત્તિર્મિથ આત્મનઃ ॥ ૧૧.૩.૩૦ ॥
સ્મરન્તઃ સ્મારયન્તશ્ચ મિથોઽઘૌઘહરં હરિમ્ ।
ભક્ત્યા સઞ્જાતયા ભક્ત્યા બિભ્રત્યુત્પુલકાં તનુમ્ ॥ ૧૧.૩.૩૧ ॥
ક્વચિદ્રુદન્ત્યચ્યુતચિન્તયા ક્વચિદ્
ધસન્તિ નન્દન્તિ વદન્ત્યલૌકિકાઃ ।
નૃત્યન્તિ ગાયન્ત્યનુશીલયન્ત્યજં
ભવન્તિ તૂષ્ણીં પરમેત્ય નિર્વૃતાઃ ॥ ૧૧.૩.૩૨ ॥
ઇતિ ભાગવતાન્ધર્માન્શિક્ષન્ભક્ત્યા તદુત્થયા ।
નારાયણપરો માયામઞ્જસ્તરતિ દુસ્તરામ્ ॥ ૧૧.૩.૩૩ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
નારાયણાભિધાનસ્ય બ્રહ્મણઃ પરમાત્મનઃ ।
નિષ્ઠામર્હથ નો વક્તું યૂયં હિ બ્રહ્મવિત્તમાઃ ॥ ૧૧.૩.૩૪ ॥
શ્રીપિપ્પલાયન ઉવાચ ।
સ્થિત્યુદ્ભવપ્રલયહેતુરહેતુરસ્ય
યત્સ્વપ્નજાગરસુષુપ્તિષુ સદ્બહિશ્ચ ।
દેહેન્દ્રિયાસુહૃદયાનિ ચરન્તિ યેન
સઞ્જીવિતાનિ તદવેહિ પરં નરેન્દ્ર ॥ ૧૧.૩.૩૫ ॥
નૈતન્મનો વિશતિ વાગુત ચક્ષુરાત્મા
પ્રાણેન્દ્રિયાણિ ચ યથાનલમર્ચિષઃ સ્વાઃ ।
શબ્દોઽપિ બોધકનિષેધતયાત્મમૂલમ્
અર્થોક્તમાહ યદૃતે ન નિષેધસિદ્ધિઃ ॥ ૧૧.૩.૩૬ ॥
સત્ત્વં રજસ્તમ ઇતિ ત્રિવૃદેકમાદૌ
સૂત્રં મહાનહમિતિ પ્રવદન્તિ જીવમ્ ।
જ્ઞાનક્રિયાર્થફલરૂપતયોરુશક્તિ
બ્રહ્મૈવ ભાતિ સદસચ્ચ તયોઃ પરં યત્ ॥ ૧૧.૩.૩૭ ॥
નાત્મા જજાન ન મરિષ્યતિ નૈધતેઽસૌ
ન ક્ષીયતે સવનવિદ્વ્યભિચારિણાં હિ ।
સર્વત્ર શશ્વદનપાય્યુપલબ્ધિમાત્રં
પ્રાણો યથેન્દ્રિયબલેન વિકલ્પિતં સત્ ॥ ૧૧.૩.૩૮ ॥
અણ્ડેષુ પેશિષુ તરુષ્વવિનિશ્ચિતેષુ પ્રાણો હિ જીવમુપધાવતિ તત્ર તત્ર ।
સન્ને યદિન્દ્રિયગણેઽહમિ ચ પ્રસુપ્તે કૂટસ્થ આશયમૃતે તદનુસ્મૃતિર્નઃ ॥ ૧૧.૩.૩૯ ॥
યર્હ્યબ્જનાભચરણૈષણયોરુભક્ત્યા
ચેતોમલાનિ વિધમેદ્ગુણકર્મજાનિ ।
તસ્મિન્વિશુદ્ધ ઉપલભ્યત આત્મતત્ત્વં
શાક્ષાદ્યથામલદૃશોઃ સવિતૃપ્રકાશઃ ॥ ૧૧.૩.૪૦ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
કર્મયોગં વદત નઃ પુરુષો યેન સંસ્કૃતઃ ।
વિધૂયેહાશુ કર્માણિ નૈષ્કર્મ્યં વિન્દતે પરમ્ ॥ ૧૧.૩.૪૧ ॥
એવં પ્રશ્નમૃષીન્પૂર્વમપૃચ્છં પિતુરન્તિકે ।
નાબ્રુવન્બ્રહ્મણઃ પુત્રાસ્તત્ર કારણમુચ્યતામ્ ॥ ૧૧.૩.૪૨ ॥
શ્રીઆવિર્હોત્ર ઉવાચ ।
કર્માકર્મ વિકર્મેતિ વેદવાદો ન લૌકિકઃ ।
વેદસ્ય ચેશ્વરાત્મત્વાત્તત્ર મુહ્યન્તિ સૂરયઃ ॥ ૧૧.૩.૪૩ ॥
પરોક્ષવાદો વેદોઽયં બાલાનામનુશાસનમ્ ।
કર્મમોક્ષાય કર્માણિ વિધત્તે હ્યગદં યથા ॥ ૧૧.૩.૪૪ ॥
નાચરેદ્યસ્તુ વેદોક્તં સ્વયમજ્ઞોઽજિતેન્દ્રિયઃ ।
વિકર્મણા હ્યધર્મેણ મૃત્યોર્મૃત્યુમુપૈતિ સઃ ॥ ૧૧.૩.૪૫ ॥
વેદોક્તમેવ કુર્વાણો નિઃસઙ્ગોઽર્પિતમીશ્વરે ।
નૈષ્કર્મ્યં લભતે સિદ્ધિં રોચનાર્થા ફલશ્રુતિઃ ॥ ૧૧.૩.૪૬ ॥
ય આશુ હૃદયગ્રન્થિં નિર્જિહીઋષુઃ પરાત્મનઃ ।
વિધિનોપચરેદ્દેવં તન્ત્રોક્તેન ચ કેશવમ્ ॥ ૧૧.૩.૪૭ ॥
લબ્ધ્વાનુગ્રહ આચાર્યાત્તેન સન્દર્શિતાગમઃ ।
મહાપુરુષમભ્યર્ચેન્મૂર્ત્યાભિમતયાત્મનઃ ॥ ૧૧.૩.૪૮ ॥
શુચિઃ સમ્મુખમાસીનઃ પ્રાણસંયમનાદિભિઃ ।
પિણ્ડં વિશોધ્ય સન્ન્યાસ કૃતરક્ષોઽર્ચયેદ્ધરિમ્ ॥ ૧૧.૩.૪૯ ॥
અર્ચાદૌ હૃદયે ચાપિ યથાલબ્ધોપચારકૈઃ ।
દ્રવ્યક્ષિત્યાત્મલિણ્ગાનિ નિષ્પાદ્ય પ્રોક્ષ્ય ચાસનમ્ ॥ ૧૧.૩.૫૦ ॥
પાદ્યાદીનુપકલ્પ્યાથ સન્નિધાપ્ય સમાહિતઃ ।
હૃદાદિભિઃ કૃતન્યાસો મૂલમન્ત્રેણ ચાર્ચયેત્ ॥ ૧૧.૩.૫૧ ॥
સાઙ્ગોપાઙ્ગાં સપાર્ષદાં તાં તાં મૂર્તિં સ્વમન્ત્રતઃ ।
પાદ્યાર્ઘ્યાચમનીયાદ્યૈઃ સ્નાનવાસોવિભૂષણૈઃ ॥ ૧૧.૩.૫૨ ॥
ગન્ધમાલ્યાક્ષતસ્રગ્ભિર્ધૂપદીપોપહારકૈઃ ।
સાઙ્ગમ્સમ્પૂજ્ય વિધિવત્સ્તવૈઃ સ્તુત્વા નમેદ્ધરિમ્ ॥ ૧૧.૩.૫૩ ॥
આત્માનમ્તન્મયમ્ધ્યાયન્મૂર્તિં સમ્પૂજયેદ્ધરેઃ ।
શેષામાધાય શિરસા સ્વધામ્ન્યુદ્વાસ્ય સત્કૃતમ્ ॥ ૧૧.૩.૫૪ ॥
એવમગ્ન્યર્કતોયાદાવતિથૌ હૃદયે ચ યઃ ।
યજતીશ્વરમાત્માનમચિરાન્મુચ્યતે હિ સઃ ॥ ૧૧.૩.૫૫ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
યાનિ યાનીહ કર્માણિ યૈર્યૈઃ સ્વચ્છન્દજન્મભિઃ ।
ચક્રે કરોતિ કર્તા વા હરિસ્તાનિ બ્રુવન્તુ નઃ ॥ ૧૧.૪.૧ ॥
શ્રીદ્રુમિલ ઉવાચ ।
યો વા અનન્તસ્ય ગુનાનનન્તાનનુક્રમિષ્યન્સ તુ બાલબુદ્ધિઃ ।
રજાંસિ ભૂમેર્ગણયેત્કથઞ્ચિત્કાલેન નૈવાખિલશક્તિધામ્નઃ ॥ ૧૧.૪.૨ ॥
ભૂતૈર્યદા પઞ્ચભિરાત્મસૃષ્ટૈઃ
પુરં વિરાજં વિરચય્ય તસ્મિન્ ।
સ્વાંશેન વિષ્ટઃ પુરુષાભિધાનમ્
અવાપ નારાયણ આદિદેવઃ ॥ ૧૧.૪.૩ ॥
યત્કાય એષ ભુવનત્રયસન્નિવેશો
યસ્યેન્દ્રિયૈસ્તનુભૃતામુભયેન્દ્રિયાણિ ।
જ્ઞાનં સ્વતઃ શ્વસનતો બલમોજ ઈહા
સત્ત્વાદિભિઃ સ્થિતિલયોદ્ભવ આદિકર્તા ॥ ૧૧.૪.૪ ॥
આદાવભૂચ્છતધૃતી રજસાસ્ય સર્ગે
વિષ્ણુઃ સ્થિતૌ ક્રતુપતિર્દ્વિજધર્મસેતુઃ ।
રુદ્રોઽપ્યયાય તમસા પુરુષઃ સ આદ્ય
ઇત્યુદ્ભવસ્થિતિલયાઃ સતતં પ્રજાસુ ॥ ૧૧.૪.૫ ॥
ધર્મસ્ય દક્ષદુહિતર્યજનિષ્ટ મૂર્ત્યાં
નારાયણો નર ઋષિપ્રવરઃ પ્રશાન્તઃ ।
નૈષ્કર્મ્યલક્ષણમુવાચ ચચાર કર્મ
યોઽદ્યાપિ ચાસ્ત ઋષિવર્યનિષેવિતાઙ્ઘ્રિઃ ॥ ૧૧.૪.૬ ॥
ઇન્દ્રો વિશઙ્ક્ય મમ ધામ જિઘૃક્ષતીતિ
કામં ન્યયુઙ્ક્ત સગણં સ બદર્યુપાખ્યમ્ ।
ગત્વાપ્સરોગણવસન્તસુમન્દવાતૈઃ
સ્ત્રીપ્રેક્ષણેષુભિરવિધ્યદતન્મહિજ્ઞઃ ॥ ૧૧.૪.૭ ॥
વિજ્ઞાય શક્રકૃતમક્રમમાદિદેવઃ
પ્રાહ પ્રહસ્ય ગતવિસ્મય એજમાનાન્ ।
મા ભૈર્વિભો મદન મારુત દેવવધ્વો
ગૃહ્ણીત નો બલિમશૂન્યમિમં કુરુધ્વમ્ ॥ ૧૧.૪.૮ ॥
ઇત્થં બ્રુવત્યભયદે નરદેવ દેવાઃ
સવ્રીડનમ્રશિરસઃ સઘૃણં તમૂચુઃ ।
નૈતદ્વિભો ત્વયિ પરેઽવિકૃતે વિચિત્રં
સ્વારામધીરનિકરાનતપાદપદ્મે ॥ ૧૧.૪.૯ ॥
ત્વાં સેવતાં સુરકૃતા બહવોઽન્તરાયાઃ
સ્વૌકો વિલઙ્ઘ્ય પરમં વ્રજતાં પદં તે ।
નાન્યસ્ય બર્હિષિ બલીન્દદતઃ સ્વભાગાન્
ધત્તે પદં ત્વમવિતા યદિ વિઘ્નમૂર્ધ્નિ ॥ ૧૧.૪.૧૦ ॥
ક્ષુત્તૃટ્ત્રિકાલગુણમારુતજૈહ્વશૈષ્ણાન્
અસ્માનપારજલધીનતિતીર્ય કેચિત્ ।
ક્રોધસ્ય યાન્તિ વિફલસ્ય વશં પદે ગોર્
મજ્જન્તિ દુશ્ચરતપશ્ચ વૃથોત્સૃજન્તિ ॥ ૧૧.૪.૧૧ ॥
ઇતિ પ્રગૃણતાં તેષાં સ્ત્રિયોઽત્યદ્ભુતદર્શનાઃ ।
દર્શયામાસ શુશ્રૂષાં સ્વર્ચિતાઃ કુર્વતીર્વિભુઃ ॥ ૧૧.૪.૧૨ ॥
તે દેવાનુચરા દૃષ્ટ્વા સ્ત્રિયઃ શ્રીરિવ રૂપિણીઃ ।
ગન્ધેન મુમુહુસ્તાસાં રૂપૌદાર્યહતશ્રિયઃ ॥ ૧૧.૪.૧૩ ॥
તાનાહ દેવદેવેશઃ પ્રણતાન્પ્રહસન્નિવ ।
આસામેકતમાં વૃઙ્ધ્વં સવર્ણાં સ્વર્ગભૂષણામ્ ॥ ૧૧.૪.૧૪ ॥
ઓમિત્યાદેશમાદાય નત્વા તં સુરવન્દિનઃ ।
ઉર્વશીમપ્સરઃશ્રેષ્ઠાં પુરસ્કૃત્ય દિવં યયુઃ ॥ ૧૧.૪.૧૫ ॥
ઇન્દ્રાયાનમ્ય સદસિ શૃણ્વતાં ત્રિદિવૌકસામ્ ।
ઊચુર્નારાયણબલં શક્રસ્તત્રાસ વિસ્મિતઃ ॥ ૧૧.૪.૧૬ ॥
હંસસ્વરૂપ્યવદદચ્યુત આત્મયોગં
દત્તઃ કુમાર ઋષભો ભગવાન્પિતા નઃ ।
વિષ્ણુઃ શિવાય જગતાં કલયાવતિર્ણસ્
તેનાહૃતા મધુભિદા શ્રુતયો હયાસ્યે ॥ ૧૧.૪.૧૭ ॥
ગુપ્તોઽપ્યયે મનુરિલૌષધયશ્ચ માત્સ્યે
ક્રૌડે હતો દિતિજ ઉદ્ધરતામ્ભસઃ ક્ષ્મામ્ ।
કૌર્મે ધૃતોઽદ્રિરમૃતોન્મથને સ્વપૃષ્ઠે
ગ્રાહાત્પ્રપન્નમિભરાજમમુઞ્ચદાર્તમ્ ॥ ૧૧.૪.૧૮ ॥
સંસ્તુન્વતો નિપતિતાન્શ્રમણાનૃષીંશ્ચ
શક્રં ચ વૃત્રવધતસ્તમસિ પ્રવિષ્ટમ્ ।
દેવસ્ત્રિયોઽસુરગૃહે પિહિતા અનાથા
જઘ્નેઽસુરેન્દ્રમભયાય સતાં નૃસિંહે ॥ ૧૧.૪.૧૯ ॥
દેવાસુરે યુધિ ચ દૈત્યપતીન્સુરાર્થે
હત્વાન્તરેષુ ભુવનાન્યદધાત્કલાભિઃ ।
ભૂત્વાથ વામન ઇમામહરદ્બલેઃ ક્ષ્માં
યાચ્ઞાચ્છલેન સમદાદદિતેઃ સુતેભ્યઃ ॥ ૧૧.૪.૨૦ ॥
નિઃક્ષત્રિયામકૃત ગાં ચ ત્રિઃસપ્તકૃત્વો
રામસ્તુ હૈહયકુલાપ્યયભાર્ગવાગ્નિઃ ।
સોઽબ્ધિં બબન્ધ દશવક્ત્રમહન્સલઙ્કં
સીતાપતિર્જયતિ લોકમલઘ્નકીઋતિઃ ॥ ૧૧.૪.૨૧ ॥
ભૂમેર્ભરાવતરણાય યદુષ્વજન્મા
જાતઃ કરિષ્યતિ સુરૈરપિ દુષ્કરાણિ ।
વાદૈર્વિમોહયતિ યજ્ઞકૃતોઽતદર્હાન્
શૂદ્રાન્કલૌ ક્ષિતિભુજો ન્યહનિષ્યદન્તે ॥ ૧૧.૪.૨૨ ॥
એવંવિધાનિ જન્માનિ કર્માણિ ચ જગત્પતેઃ ।
ભૂરીણિ ભૂરિયશસો વર્ણિતાનિ મહાભુજ ॥ ૧૧.૪.૨૩ ॥
શ્રીરાજોવાચ ।
ભગવન્તં હરિં પ્રાયો ન ભજન્ત્યાત્મવિત્તમાઃ ।
તેષામશાન્તકામાનાં ક નિષ્ઠાવિજિતાત્મનામ્ ॥ ૧૧.૫.૧ ॥
શ્રીચમસ ઉવાચ ।
મુખબાહૂરુપાદેભ્યઃ પુરુષસ્યાશ્રમૈઃ સહ ।
ચત્વારો જજ્ઞિરે વર્ણા ગુણૈર્વિપ્રાદયઃ પૃથક્ ॥ ૧૧.૫.૨ ॥
ય એષાં પુરુષં સાક્ષાદાત્મપ્રભવમીશ્વરમ્ ।
ન ભજન્ત્યવજાનન્તિ સ્થાનાદ્ભ્રષ્ટાઃ પતન્ત્યધઃ ॥ ૧૧.૫.૩ ॥
દૂરે હરિકથાઃ કેચિદ્દૂરે ચાચ્યુતકીર્તનાઃ ।
સ્ત્રિયઃ શૂદ્રાદયશ્ચૈવ તેઽનુકમ્પ્યા ભવાદૃશામ્ ॥ ૧૧.૫.૪ ॥
વિપ્રો રાજન્યવૈશ્યૌ વા હરેઃ પ્રાપ્તાઃ પદાન્તિકમ્ ।
શ્રૌતેન જન્મનાથાપિ મુહ્યન્ત્યામ્નાયવાદિનઃ ॥ ૧૧.૫.૫ ॥
કર્મણ્યકોવિદાઃ સ્તબ્ધા મૂર્ખાઃ પણ્ડિતમાનિનઃ ।
વદન્તિ ચાટુકાન્મૂઢા યયા માધ્વ્યા ગિરોત્સુકાઃ ॥ ૧૧.૫.૬ ॥
રજસા ઘોરસઙ્કલ્પાઃ કામુકા અહિમન્યવઃ ।
દામ્ભિકા માનિનઃ પાપા વિહસન્ત્યચ્યુતપ્રિયાન્ ॥ ૧૧.૫.૭ ॥
વદન્તિ તેઽન્યોન્યમુપાસિતસ્ત્રિયો ગૃહેષુ મૈથુન્યપરેષુ ચાશિષઃ ।
યજન્ત્યસૃષ્ટાન્નવિધાનદક્ષિણં વૃત્ત્યૈ પરં ઘ્નન્તિ પશૂનતદ્વિદઃ ॥ ૧૧.૫.૮ ॥
શ્રિયા વિભૂત્યાભિજનેન વિદ્યયા ત્યાગેન રૂપેણ બલેન કર્મણા ।
જાતસ્મયેનાન્ધધિયઃ સહેશ્વરાન્સતોઽવમન્યન્તિ હરિપ્રિયાન્ખલાઃ ॥ ૧૧.૫.૯ ॥
સર્વેષુ શશ્વત્તનુભૃત્સ્વવસ્થિતં
યથા ખમાત્માનમભીષ્ટમીશ્વરમ્ ।
વેદોપગીતં ચ ન શૃણ્વતેઽબુધા
મનોરથાનાં પ્રવદન્તિ વાર્તયા ॥ ૧૧.૫.૧૦ ॥
લોકે વ્યવાયામિષમદ્યસેવા નિત્યા હિ જન્તોર્ન હિ તત્ર ચોદના ।
વ્યવસ્થિતિસ્તેષુ વિવાહયજ્ઞ સુરાગ્રહૈરાસુ નિવૃત્તિરિષ્ટા ॥ ૧૧.૫.૧૧ ॥
ધનં ચ ધર્મૈકફલં યતો વૈ
જ્ઞાનં સવિજ્ઞાનમનુપ્રશાન્તિ ।
ગૃહેષુ યુઞ્જન્તિ કલેવરસ્ય
મૃત્યું ન પશ્યન્તિ દુરન્તવીર્યમ્ ॥ ૧૧.૫.૧૨ ॥
યદ્ઘ્રાણભક્ષો વિહિતઃ સુરાયાસ્તથા પશોરાલભનં ન હિંસા ।
એવં વ્યવાયઃ પ્રજયા ન રત્યા ઇમં વિશુદ્ધં ન વિદુઃ સ્વધર્મમ્ ॥ ૧૧.૫.૧૩ ॥
યે ત્વનેવંવિદોઽસન્તઃ સ્તબ્ધાઃ સદભિમાનિનઃ ।
પશૂન્દ્રુહ્યન્તિ વિશ્રબ્ધાઃ પ્રેત્ય ખાદન્તિ તે ચ તાન્ ॥ ૧૧.૫.૧૪ ॥
દ્વિષન્તઃ પરકાયેષુ સ્વાત્માનં હરિમીશ્વરમ્ ।
મૃતકે સાનુબન્ધેઽસ્મિન્બદ્ધસ્નેહાઃ પતન્ત્યધઃ ॥ ૧૧.૫.૧૫ ॥
યે કૈવલ્યમસમ્પ્રાપ્તા યે ચાતીતાશ્ચ મૂઢતામ્ ।
ત્રૈવર્ગિકા હ્યક્ષણિકા આત્માનં ઘાતયન્તિ તે ॥ ૧૧.૫.૧૬ ॥
એત આત્મહનોઽશાન્તા અજ્ઞાને જ્ઞાનમાનિનઃ ।
સીદન્ત્યકૃતકૃત્યા વૈ કાલધ્વસ્તમનોરથાઃ ॥ ૧૧.૫.૧૭ ॥
હિત્વાત્મમાયારચિતા ગૃહાપત્યસુહૃત્સ્ત્રિયઃ ।
તમો વિશન્ત્યનિચ્છન્તો વાસુદેવપરાઙ્મુખાઃ ॥ ૧૧.૫.૧૮ ॥
શ્રી રાજોવાચ ।
કસ્મિન્કાલે સ ભગવાન્કિં વર્ણઃ કીદૃશો નૃભિઃ ।
નામ્ના વા કેન વિધિના પૂજ્યતે તદિહોચ્યતામ્ ॥ ૧૧.૫.૧૯ ॥
શ્રીકરભાજન ઉવાચ ।
કૃતં ત્રેતા દ્વાપરં ચ કલિરિત્યેષુ કેશવઃ ।
નાનાવર્ણાભિધાકારો નાનૈવ વિધિનેજ્યતે ॥ ૧૧.૫.૨૦ ॥
કૃતે શુક્લશ્ચતુર્બાહુર્જટિલો વલ્કલામ્બરઃ ।
કૃષ્ણાજિનોપવીતાક્ષાન્બિભ્રદ્દણ્ડકમણ્ડલૂ ॥ ૧૧.૫.૨૧ ॥
મનુષ્યાસ્તુ તદા શાન્તા નિર્વૈરાઃ સુહૃદઃ સમાઃ ।
યજન્તિ તપસા દેવં શમેન ચ દમેન ચ ॥ ૧૧.૫.૨૨ ॥
હંસઃ સુપર્ણો વૈકુણ્ઠો ધર્મો યોગેશ્વરોઽમલઃ ।
ઈશ્વરઃ પુરુષોઽવ્યક્તઃ પરમાત્મેતિ ગીયતે ॥ ૧૧.૫.૨૩ ॥
ત્રેતાયાં રક્તવર્ણોઽસૌ ચતુર્બાહુસ્ત્રિમેખલઃ ।
હિરણ્યકેશસ્ત્રય્યાત્મા સ્રુક્સ્રુવાદ્યુપલક્ષણઃ ॥ ૧૧.૫.૨૪ ॥
તં તદા મનુજા દેવં સર્વદેવમયં હરિમ્ ।
યજન્તિ વિદ્યયા ત્રય્યા ધર્મિષ્ઠા બ્રહ્મવાદિનઃ ॥ ૧૧.૫.૨૫ ॥
વિષ્ણુર્યજ્ઞઃ પૃશ્નિગર્ભઃ સર્વદેવ ઉરુક્રમઃ ।
વૃષાકપિર્જયન્તશ્ચ ઉરુગાય ઇતીર્યતે ॥ ૧૧.૫.૨૬ ॥
દ્વાપરે ભગવાઞ્શ્યામઃ પીતવાસા નિજાયુધઃ ।
શ્રીવત્સાદિભિરઙ્કૈશ્ચ લક્ષણૈરુપલક્ષિતઃ ॥ ૧૧.૫.૨૭ ॥
તં તદા પુરુષં મર્ત્યા મહારાજોપલક્ષણમ્ ।
યજન્તિ વેદતન્ત્રાભ્યાં પરં જિજ્ઞાસવો નૃપ ॥ ૧૧.૫.૨૮ ॥
નમસ્તે વાસુદેવાય નમઃ સઙ્કર્ષણાય ચ ।
પ્રદ્યુમ્નાયાનિરુદ્ધાય તુભ્યં ભગવતે નમઃ ॥ ૧૧.૫.૨૯ ॥
નારાયણાય ઋષયે પુરુષાય મહાત્મને ।
વિશ્વેશ્વરાય વિશ્વાય સર્વભૂતાત્મને નમઃ ॥ ૧૧.૫.૩૦ ॥
ઇતિ દ્વાપર ઉર્વીશ સ્તુવન્તિ જગદીશ્વરમ્ ।
નાનાતન્ત્રવિધાનેન કલાવપિ તથા શૃણુ ॥ ૧૧.૫.૩૧ ॥
કૃષ્ણવર્ણં ત્વિષાકૃષ્ણં સાઙ્ગોપાઙ્ગાસ્ત્રપાર્ષદમ્ ।
યજ્ઞૈઃ સઙ્કીર્તનપ્રાયૈર્યજન્તિ હિ સુમેધસઃ ॥ ૧૧.૫.૩૨ ॥
ધ્યેયં સદા પરિભવઘ્નમભીષ્ટદોહં
તીર્થાસ્પદં શિવવિરિઞ્ચિનુતં શરણ્યમ્ ।
ભૃત્યાર્તિહં પ્રણતપાલ ભવાબ્ધિપોતં
વન્દે મહાપુરુષ તે ચરણારવિન્દમ્ ॥ ૧૧.૫.૩૩ ॥
ત્યક્ત્વા સુદુસ્ત્યજસુરેપ્સિતરાજ્યલક્ષ્મીં
ધર્મિષ્ઠ આર્યવચસા યદગાદરણ્યમ્ ।
માયામૃગં દયિતયેપ્સિતમન્વધાવદ્
વન્દે મહાપુરુષ તે ચરણારવિન્દમ્ ॥ ૧૧.૫.૩૪ ॥
એવં યુગાનુરૂપાભ્યાં ભગવાન્યુગવર્તિભિઃ ।
મનુજૈરિજ્યતે રાજન્શ્રેયસામીશ્વરો હરિઃ ॥ ૧૧.૫.૩૫ ॥
કલિં સભાજયન્ત્યાર્યા ગુણ જ્ઞાઃ સારભાગિનઃ ।
યત્ર સઙ્કીર્તનેનૈવ સર્વસ્વાર્થોઽભિલભ્યતે ॥ ૧૧.૫.૩૬ ॥
ન હ્યતઃ પરમો લાભો દેહિનાં ભ્રામ્યતામિહ ।
યતો વિન્દેત પરમાં શાન્તિં નશ્યતિ સંસૃતિઃ ॥ ૧૧.૫.૩૭ ॥
કૃતાદિષુ પ્રજા રાજન્કલાવિચ્છન્તિ સમ્ભવમ્ ।
કલૌ ખલુ ભવિષ્યન્તિ નારાયણપરાયણાઃ ॥ ૧૧.૫.૩૮ ॥
ક્વચિત્ક્વચિન્મહારાજ દ્રવિડેષુ ચ ભૂરિશઃ ।
તામ્રપર્ણી નદી યત્ર કૃતમાલા પયસ્વિની ॥ ૧૧.૫.૩૯ ॥
કાવેરી ચ મહાપુણ્યા પ્રતીચી ચ મહાનદી ।
યે પિબન્તિ જલં તાસાં મનુજા મનુજેશ્વર ॥ ૧૧.૫.૪૦ ॥
પ્રાયો ભક્તા ભગવતિ વાસુદેવેઽમલાશયાઃ ॥ ૧૧.૫.૪૦૫ ॥
દેવર્ષિભૂતાપ્તનૃણાં પિતૄણાં ન કિઙ્કરો નાયમૃણી ચ રાજન્ ।
સર્વાત્મના યઃ શરણં શરણ્યં ગતો મુકુન્દં પરિહૃત્ય કર્તમ્ ॥ ૧૧.૫.૪૧ ॥
સ્વપાદમૂલમ્ભજતઃ પ્રિયસ્ય ત્યક્તાન્યભાવસ્ય હરિઃ પરેશઃ ।
વિકર્મ યચ્ચોત્પતિતં કથઞ્ચિદ્ધુનોતિ સર્વં હૃદિ સન્નિવિષ્ટઃ ॥ ૧૧.૫.૪૨ ॥
શ્રીનારદ ઉવાચ ।
ધર્માન્ભાગવતાનિત્થં શ્રુત્વાથ મિથિલેશ્વરઃ ।
જાયન્તેયાન્મુનીન્પ્રીતઃ સોપાધ્યાયો હ્યપૂજયત્ ॥ ૧૧.૫.૪૩ ॥
તતોઽન્તર્દધિરે સિદ્ધાઃ સર્વલોકસ્ય પશ્યતઃ ।
રાજા ધર્માનુપાતિષ્ઠન્નવાપ પરમાં ગતિમ્ ॥ ૧૧.૫.૪૪ ॥
ત્વમપ્યેતાન્મહાભાગ ધર્માન્ભાગવતાન્શ્રુતાન્ ।
આસ્થિતઃ શ્રદ્ધયા યુક્તો નિઃસઙ્ગો યાસ્યસે પરમ્ ॥ ૧૧.૫.૪૫ ॥
યુવયોઃ ખલુ દમ્પત્યોર્યશસા પૂરિતં જગત્ ।
પુત્રતામગમદ્યદ્વાં ભગવાનીશ્વરો હરિઃ ॥ ૧૧.૫.૪૬ ॥
દર્શનાલિઙ્ગનાલાપૈઃ શયનાસનભોજનૈઃ ।
આત્મા વાં પાવિતઃ કૃષ્ણે પુત્રસ્નેહં પ્રકુર્વતોઃ ॥ ૧૧.૫.૪૭ ॥
વૈરેણ યં નૃપતયઃ શિશુપાલપૌણ્ડ્ર
શાલ્વાદયો ગતિવિલાસવિલોકનાદ્યૈઃ ।
ધ્યાયન્ત આકૃતધિયઃ શયનાસનાદૌ
તત્સામ્યમાપુરનુરક્તધિયાં પુનઃ કિમ્ ॥ ૧૧.૫.૪૮ ॥
માપત્યબુદ્ધિમકૃથાઃ કૃષ્ણે સર્વાત્મનીશ્વરે ।
માયામનુષ્યભાવેન ગૂઢૈશ્વર્યે પરેઽવ્યયે ॥ ૧૧.૫.૪૯ ॥
ભૂભારાસુરરાજન્ય હન્તવે ગુપ્તયે સતામ્ ।
અવતીર્ણસ્ય નિર્વૃત્યૈ યશો લોકે વિતન્યતે ॥ ૧૧.૫.૫૦ ॥
શ્રીશુક ઉવાચ ।
એતચ્છ્રુત્વા મહાભાગો વસુદેવોઽતિવિસ્મિતઃ ।
દેવકી ચ મહાભાગા જહતુર્મોહમાત્મનઃ ॥ ૧૧.૫.૫૧ ॥
ઇતિહાસમિમં પુણ્યં ધારયેદ્યઃ સમાહિતઃ ।
સ વિધૂયેહ શમલં બ્રહ્મભૂયાય કલ્પતે ॥ ૧૧.૫.૫૨ ॥
Chant Stotra in Other Languages –
Jayanteya Gita from Srimad Bhagavata Lyrics in Sanskrit » English » Bengali » Kannada » Malayalam » Odia » Telugu » Tamil