॥ Vidya Geetaa Malayalam Lyrics ॥
॥ വിദ്യാഗീതാ ॥
ത്രിപുരാ രഹസ്യേ ജ്ഞാനഖണ്ഡേ
അഥ വിംശോധ്യായഃ ।
അത്ര തേ വർതയിഷ്യാമി പുരാ വൃത്തം ശ്രുണുഷ്വ തത് ।
പുരാ ബ്രഹ്മസഭാമധ്യേ സത്യലോകേഽതിപാവനേ ॥ 1 ॥
ജ്ഞാനപ്രസംഗഃ സമഭൂത് സൂക്ഷ്മാത്സൂക്ഷ്മവിമർശനഃ ।
സനകാദ്യാ വസിഷ്ഠശ്ച പുലസ്ത്യഃ പുലഹഃ ക്രതുഃ ॥ 2 ॥
ഭൃഗുരത്രിരംഗിരാശ്ച പ്രചേതാ നാരദസ്തഥാ ।
ച്യവനോ വാമദേവശ്ച വിശ്വാമിത്രോഽഥ ഗൗതമഃ ॥ 3 ॥
ശുക്രഃ പരാശരോ വ്യാസഃ കണ്വഃ കാശ്യപ ഏവ ച ।
ദക്ഷഃ സുമന്തുഃ ശംഖശ്ച ലിഖിതോ ദേവലോഽപി ച ॥ 4 ॥
ഏവമന്യേ ഋഷിഗണാ രാജർഷിപ്രവരാ അപി ।
സർവേ സമുദിതാസ്തത്ര ബ്രഹ്മസത്രേ മഹത്തരേ ॥ 5 ॥
മീമാംസാം ചക്രുരത്യുച്ചൈഃ സൂക്ഷ്മാത്സൂക്ഷ്മനിരൂപിണൈഃ ।
ബ്രഹ്മാണം തത്ര പപ്രച്ഛുരൃഷയഃ സർവ ഏവ തേ ॥ 6 ॥
ഭഗവൻ ജ്ഞാനിനോ ലോകേ വയം ജ്ഞാതപരാവരാഃ ।
തേഷാം നോ വിവിധാ ഭാതി സ്ഥിതിഃ പ്രകൃതിഭേദതഃ ॥ 7 ॥
കേചിത് സദാ സമാധിസ്ഥാഃ കേചിന്മീമാംസനേ രതാഃ ।
അപരേ ഭക്തിനിർമഗ്നാശ്ചാന്യേ കർമസമാശ്രയാഃ ॥ 8 ॥
വ്യവഹാരപരാസ്ത്വേകേ ബഹിർമുഖനരാ ഇവ ।
തേഷു ശ്രേയാൻ ഹി കതമ ഏതന്നോ വക്തുമർഹസി ॥ 9 ॥
സ്വസ്വപക്ഷം വയം വിദ്മഃ ശ്രേയാംസമിതി വൈ വിധേ ।
ഇതി പൃഷ്ടോഽവദദ് ബ്രഹ്മാ മത്വാഽനാശ്വസ്തമാനസാൻ ॥ 10 ॥
മുനീന്ദ്രാ നാഹമപ്യേതദ്വേദ്മി സർവാത്മനാ തതഃ ।
ജാനീയാദിമമർഥം തു സർവജ്ഞഃ പരമേശ്വരഃ ॥ 11 ॥
തത്ര യാമോഽഥ സമ്പ്രഷ്ടുമിത്യുക്ത്വാ തത്ര തൈരയൗ ।
സംഗമ്യ ദേവദേവേശം വിഷ്ണുനാഭിസമാഗതം ॥ 12 ॥
പപ്രച്ഛ ഋഷിമുഖ്യാനാം പ്രശ്നം തം ലോകസൃഡ്വിധിഃ ।
പ്രശ്നം നിശമ്യ ച ശിവോ ജ്ഞാത്വാ വിധിമനോഗതം ॥ 13 ॥
മത്വാഽനാശ്വസ്തമനസ ഋഷീൻ ദേവോ വ്യചിന്തയത് ।
കിഞ്ചിദുക്തം മയാഽത്രാപി വ്യർഥമേവ ഭവേന്നനു ॥ 14 ॥
സ്വപക്ഷത്വേന ജാനീയുരൃഷയോഽശ്രദ്ധയാ യുതാഃ ।
ഇതി മത്വാ പ്രത്യുവാച ദേവദേവോ മഹേശ്വരഃ ॥ 15 ॥
ശ്രുണുധ്വം മുനയോ നാഹമപ്യേതദ്വേദ്മി സുസ്ഫുടം ।
അതോ വിദ്യാം ഭഗവതീം ധ്യായാമഃ പരമേശ്വരീം ॥16 ॥
തത്പ്രസാദാന്നിഗൂഢാർഥമപി വിദ്മസ്തതഃ പരം ।
ഇത്യുക്താ മുനയഃ സർവേ വിധിവിഷ്ണുശിവൈഃ സഹ ॥ 17 ॥
ദധ്യുർവിദ്യാം മഹേശാനീം ത്രിപുരാം ചിച്ഛരീരിണീം ।
ഏവം സർവൈരഭിധ്യാതാ ത്രിപുആരാ ചിച്ഛരീരിണീ ॥ 18 ॥
ആവിരാസീച്ചിദാകാശമയീ ശബ്ദമയീ പരാ ।
അഭവദ് മേഘഗംഭീരനിഃസ്വനോ ഗഗനാംഗണേ ॥ 19 ॥
വദന്ത്വൃഷിഗണാഃ കിം വോ ധ്യാതാ തദ്ദ്രുതമീഹിതം ।
മത്പരാണാം ഹി കേഷാഞ്ചിന്ന ഹീയേതാഭിവാഞ്ഛിതം ॥ 20 ॥
ഇതി ശ്രുത്വാ പരാം വാണീം പ്രണേമുർമുനിപുംഗവാഃ ।
ബ്രഹ്മാദയോഽപി തദനു തുഷ്ടുവുർവിവിധൈഃ സ്തവൈഃ ॥ 21 ॥
അഥ പ്രോചുരൃഷിഗണാ വിദ്യാം താം ത്രിപുരേശ്വരീം ।
നമസ്തുഭ്യം മഹേശാനി ശ്രീവിദ്യേ ത്രിപുരേശ്വരി ॥ 22 ॥
അശേഷോത്പാദയിത്രീ ത്വം സ്ഥാപയിത്രീ നിജാത്മനി ।
വിലാപയിത്രീ സർവസ്യ പരമേശ്വരി തേ നമഃ ॥ 23 ॥
അനൂതനാ സർവദാഽസി യതോ നാസ്തി ജനിസ്തവ ।
നവാത്മികാ സദാ ത്വം വൈ യതോ നാസ്തി ജരാ തവ ॥ 24 ॥
സർവാഽസി സർവസാരാഽസി സർവജ്ഞാ സർവഹർഷിണീ ।
അസർവാഽസർവഗാഽസാരാഽസർവജ്ഞാഽസർവഹർഷിണീ ॥ 25 ॥
ദേവി ഭൂയോ നമസ്തുഭ്യം പുരസ്താത് പൃഷ്ഠതോഽപി ച ।
അധസ്താദൂർധ്വതഃ പാർശ്വേ സർവതസ്തേ നമോ നമഃ ॥ 26 ॥
ബ്രൂഹി യത്തേഽപരം രൂപമൈശ്വര്യം ജ്ഞാനമേവ ച ।
ഫലം തത്സാധനം മുഖ്യം സാധകം സിദ്ധമേവ ച ॥ 27 ॥
സിദ്ധേസ്തു പരമാം കാഷ്ഠാം സിദ്ധേഷൂത്തമമേവ ച ।
ദേവ്യേതത് ക്രമതോ ബ്രൂഹി ഭൂയസ്തുഭ്യം നമോ നമഃ ॥ 28 ॥
ഇത്യാപൃഷ്ടാ മഹാവിദ്യാ പ്രവക്തുമുപചക്രമേ ।
ദയമാനാ ഋഷിഗണേ സ്പഷ്ടാർഥം പരമം വചഃ ॥ 29 ॥
ശ്രുണുധ്വമൃഷയഃ സർവം പ്രവക്ഷ്യാമി ക്രമേണ തത് ।
അമൃതം ഹ്യാഗമാംഭോധേ സമുദ്ധൃത്യ ദദാമി വഃ ॥ 30 ॥
യത്ര സർവം ജഗദിദം ദർപണപ്രതിബിംബവത് ।
ഉത്പന്നം ച സ്ഥിതം ലീനം സർവേഷാം ഭാസതേ സദാ ॥ 31 ॥
യദേവ ജഗദാകാരം ഭാസതേഽവിദിതാത്മനാം ।
യദ്യോഗിനാം നിർവികൽപം വിഭാത്യാത്മനി കേവലം ॥ 32 ॥
ഗംഭീരസ്തിമിതാംഭോധിരിവ നിശ്ചലഭാസനം ।
യത് സുഭക്തിഐരതിശയപ്രീത്യാ കൈതവവർജനാത് ॥ 33 ॥
സ്വഭാവസ്യ സ്വരസതോ ജ്ഞാത്വാപി സ്വാദ്വയം പദം ।
വിഭേദഭാവമാഹൃത്യ സേവ്യതേഽത്യന്തതത്പരൈഃ ॥ 34 ॥
അക്ഷാന്തഃകരണാദീനാം പ്രാണസൂത്രം യദാന്തരം ।
യദഭാനേ ന കിഞ്ചിത് സ്യാദ്യച്ഛാസ്ത്രൈരഭിലക്ഷിതം ॥ 35 ॥
പരാ സാ പ്രതിഭാ ദേവ്യാഃ പരം രൂപം മമേരിതം ।
ബ്രഹ്മാണ്ഡാനാമനേകാനാം ബഹിരൂർധ്വേ സുധാംബുധൗ ॥ 36 ॥
മണിദ്വീപേ നീപവനേ ചിന്താമണിസുമന്ദിരേ ।
പഞ്ചബ്രഹ്മമയേ മഞ്ചേ രൂപം ത്രൈപുരസുന്ദരം ॥ 37 ॥
അനാദിമിഥുനം യത്തദപരാഖ്യമൃഷീശ്വരാഃ ।
തഥാ സദാശിവേശാനൗ വിധിവിഷ്ണുത്രിലോചനാഃ ॥ 38 ॥
ഗണേശസ്കന്ദദിക്പാലാഃ ശക്തയോ ഗണദേവതാഃ ।
യാതുധാനാഃ സുരാ നാഗാ യക്ഷകിമ്പുരുഷാദയഃ ॥ 39 ॥
പൂജ്യാഃ സർവാ മമ തനൂരപരാഃ പരികീർതിതാഃ ।
മമ മായാവിമൂഢാസ്തു മാം ന ജാനന്തി സർവതഃ ॥ 40 ॥
പൂജിതാഽഹമേവ സർവൈർദദാമി ഫലമീഹിതം ।
ന മത്തോഽന്യാ കാചിദസ്തി പൂജ്യാ വാ ഫലദായിനീ ॥ 41 ॥
യഥാ യോ മാം ഭാവയതി ഫലം മത് പ്രാപ്നുയാത്തഥാ ।
മമൈശ്വര്യമൃഷിഗണാ അപരിച്ഛിന്നമീരിതം ॥ 42 ॥
അനപേക്ഷ്യൈവ യത്കിഞ്ചിദ് അഹമദ്വയീചിന്മയീ ।
സ്ഫുരാമ്യനന്തജഗദാകാരേണ ഋഷിപുംഗവാഃ ॥ 43 ॥
തഥാ സ്ഫുരന്ത്യപി സദാ നാത്യേമ്യദ്വൈതചിദ്വപുഃ ।
ഏതന്മേ മുഖ്യമൈശ്വര്യം ദുർഘടാർഥവിഭാവനം ॥ 44 ॥
മമൈശ്വര്യം തു ഋഷയഃ പശ്യധ്വം സൂക്ഷ്മയാ ദൃശാ ।
സർവാശ്രയാ സർവഗതാ ചാപ്യഹം കേവലാ സ്ഥിതാ ॥ 45 ॥
സ്വമായയാ സ്വമജ്ഞാത്വാ സംസരന്തീ ചിരാദഹം ।
ഭൂയോ വിദിത്വാ സ്വാത്മാനം ഗുരോഃ ശിഷ്യപദം ഗതാ ॥ 46 ॥
നിത്യമുക്താ പുനർമുക്താ ഭൂയോ ഭൂയോ ഭവാമ്യഹം ।
നിരുപാദാനസംഭാരം സൃജാമി ജഗദീദൃശം ॥ 47 ॥
ഇത്യാദി സന്തി ബഹുധാ മമൈശ്വര്യപരമ്പരാഃ ।
ന തദ് ഗണയിതും ശക്യം സഹസ്രവദനേന വാ ॥ 48 ॥
ശ്രുണ്വന്തു സംഗ്രഹാദ് വക്ഷ്യേ മദൈശ്വര്യസ്യ ലേശതഃ ।
ജഗദ്യാത്രാ വിചിത്രേയം സർവതഃ സമ്പ്രസാരിതാ ॥ 49 ॥
മമ ജ്ഞാനം ബഹുവിധം ദ്വൈതാദ്വൈതാദിഭേദതഃ ।
പരാപരവിഭേദാച്ച ബഹുധാ ചാപി തത്ഫലം ॥ 50 ॥
ദ്വൈതജ്ഞാനം തു വിവിധം ദ്വിതീയാലംബനം യതഃ ।
ധ്യാനമേവ തു തത്പ്രോക്തം സ്വപ്നരാജ്യാദിസമ്മിതം ॥ 51 ॥
തച്ചാപി സഫലം ജ്ഞേയം നിയത്യാ നിയതം യതഃ ।
അപരം ചാപി വിവിധം തത്ര മുഖ്യം തദേവ ഹി ॥ 52 ॥
പ്രോക്തമുഖ്യാപരമയം ധ്യാനം മുഖ്യ ഫലക്രമം ।
അദ്വൈതവിജ്ഞാനമേവ പരവിജ്ഞാനമീരിതം ॥ 53 ॥
മാമനാരാധ്യ പരമാം ചിരം വിദ്യാം തു ശ്രീമതീം ।
കഥം പ്രാപ്യേത പരമാം വിദ്യാമദ്വൈതസഞ്ജ്ഞികാം ॥ 54 ॥
തദേവാദ്വൈതവിജ്ഞാനം കേവലാ യാ പരാ ചിതിഃ ।
തസ്യാഃ ശുദ്ധദശാമർശോ ദ്വൈതാമർശാഭിഭാവകഃ ॥ 55 ॥
ചിത്തം യദാ സ്വമാത്മാനം കേവലം ഹ്യഭിസമ്പതേത് ।
തദേവാനുവിഭാതം സ്യാദ് വിജ്ഞാനമൃഷിസത്തമാഃ ॥ 56 ॥
ശ്രുതിതോ യുക്തിതോ വാപി കേവലാത്മവിഭാസനം ।
ദേഹാദ്യാത്മാവഭാസസ്യ നാശനം ജ്ഞാനമുച്യതേ ॥ 57 ॥
തദേവ ഭവതി ജ്ഞാനം യജ്ജ്ഞാനേന തു കിഞ്ചന ।
ഭാസമാനമപി ക്വാപി ന വിഭായാത് കഥഞ്ചന ॥ 58 ॥
തദേവാദ്വൈതവിജ്ഞാനം യദ്വിജ്ഞാനേന കിഞ്ചന ।
അവിജ്ഞാതം നൈവ ഭവേത് കദാചില്ലേശതോഽപി ച ॥ 59 ॥
സർവവിജ്ഞാനാത്മരൂപം യദ്വിജ്ഞാനം ഭവേത് ഖലു ।
തദേവാദ്വൈതവിജ്ഞാനം പരമം താപസോത്തമാഃ ॥ 60 ॥
ജാതേ യാദൃശവിജ്ഞാനേ സംശയാശ്ചിരസംഭൃതാഃ ।
വായുനേവാഭ്രജാലാനി വിലീയന്തേ പരം ഹി തത് ॥ 61 ॥
കാമാദിവാസനാഃ സർവാ യസ്മിൻ സന്തി ന കിഞ്ചന ।
സ്യുർഭഗ്നദംഷ്ട്രാഹിരിവ തദ്വിജ്ഞാനം പരം സ്മൃതം ॥ 62 ॥
വിജ്ഞാനസ്യ ഫലം സർവദുഃഖാനാം വിലയോ ഭവേത് ।
അത്യന്താഭയസമ്പ്രാപ്തിർമോക്ഷ ഇത്യുച്യതേ ഫലം ॥ 63 ॥
ഭയം ദ്വിതീയസങ്കാൽപാദദ്വൈതേ വിദിതേ ദൃഢം ।
കുതഃ സ്യാദ് ദ്വൈതസങ്കൽപസ്തമഃ സൂര്യോദയേ യഥാ ॥ 64 ॥
ഋഷയോ ന ഭയം ക്വാപി ദ്വൈതസങ്കൽപവർജനേ ।
അതോ യത്ഫലാന്യത് സ്യാത്തദ്ഭയം സർവഥാ ഭവേത് ॥ 65 ॥
അന്തവത്തു ദ്വിതീയം സ്യാദ് ഭൂയോ ലോകേ സമീക്ഷണാത് ।
സാന്തേ ഭയം സർവഥൈവാഭയം തസ്മാത് കുതോ ഭവേത് ॥ 66 ॥
സംയോഗോ വിപ്രയോഗാന്തഃ സർവഥൈവ വിഭാവിതഃ ।
ഫലയോഗോഽപി തസ്മാദ്ധി വിനശ്യേദിതി നിശ്ചയഃ ॥ 67 ॥
യാവദന്യത് ഫലം പ്രോക്തം ഭയം താവത്പ്രകീർതിതം ।
തദേവാഭയരൂപം തു ഫലം സർവേ പ്രചക്ഷതേ ॥ 68 ॥
യദാത്മനോഽനന്യദേവ ഫലം മോക്ഷഃ പ്രകീർതിതഃ ।
ജ്ഞാതാ ജ്ഞാനം ജ്ഞേയമപി ഫലം ചൈകം യദാ ഭവേത് ॥ 69 ॥
തദാ ഹി പരമോ മോക്ഷഃ സർവഭീതിവിവർജിതഃ ।
ജ്ഞാനം വികൽപസങ്കൽപഹാനം മൗഢ്യവിവർജിതം ॥ 70 ॥
ജ്ഞാതുഃ സ്വച്ഛാത്മരൂപം തദാദാവനുപലക്ഷിതം ।
ഉപലക്ഷക ഏവാതോ ഗുരുഃ ശാസ്ത്രം ച നേതരത് ॥ 71 ॥
ഏതദേവ ഹി വിജ്ഞേയസ്വരൂപമഭിധീയതേ ।
ജ്ഞാതൃജ്ഞാനജ്ഞേയഗതോ യാവദ് ഭേദോഽവഭാസതേ ॥ 72 ॥
താവജ്ജ്ഞാതാ ജ്ഞാനമപി ജ്ഞേയം വാ ന ഭവേത് ക്വചിത് ।
യദാ ഭേദോ വിഗലിതോ ജ്ഞാത്രാദീനാം മിഥഃ സ്ഥിതഃ ॥ 73 ॥
തദാ ജ്ഞാത്രാദിസമ്പത്തിരേതദേവ ഫലം സ്മൃതം ।
ജ്ഞാത്രാദിഫലപര്യന്തം ന ഭേദോ വസ്തുതോ ഭവേത് ॥ 74 ॥
വ്യവഹാരപ്രസിദ്ധ്യർഥം ഭേദസ്തത്ര പ്രകൽപിതഃ ।
അതോഽപൂർവം ലഭ്യമത്ര ഫലം നാസ്ത്യേവ കിഞ്ചന ॥ 75 ॥
ആത്മൈവ മായയാ ജ്ഞാതൃജ്ഞാനജ്ഞേയഫലാത്മനാ ।
യാവദ്ഭാതി ഭവേത്താവത് സംസാരോ ഹ്യചലോപമഃ ॥ 76 ॥
യദാ കഥഞ്ചിദേതത്തു ഭായാദ് ഭേദവിവർജിതം ।
സംസാരോ വിലയം യായാച്ഛിന്നാഭ്രമിവ വായുനാ ॥ 77 ॥
ഏവംവിധമഹാമോക്ഷേ തത്പരത്വം ഹി സാധനം ।
തത്പരത്വേ തു സമ്പൂർണേ നാന്യത് സാധനമിഷ്യതേ ॥ 78 ॥
അപൂർണേ തത്പരത്വേ തു കിം സഹസ്രസുസാധനൈഃ ।
തസ്മാത്താത്പര്യമേവ സ്യാന്മുഖ്യം മോക്ഷസ്യ സാധനം ॥ 79 ॥
താത്പര്യം സർവഥൈതത്തു സാധയാമീതി സംസ്ഥിതിഃ ।
യസ്താത്പര്യേണ സംയുക്തഃ സർവഥാ മുക്ത ഏവ സഃ ॥ 80 ॥
ദിനൈർമാസൈർവത്സരൈർവാ മുക്തഃ സ്യാദ്വാഽന്യജന്മനി ।
ബുദ്ധിനൈർമല്യഭേദേന ചിരശീഘ്രവ്യവസ്ഥിതിഃ ॥ 81 ॥
ബുദ്ധൗ തു ബഹവോ ദോഷാഃ സന്തി സർവാർഥനാശനാഃ ।
യൈർജനാഃ സതതം ത്വേവം പച്യന്തേ ഘോരസംസൃതൗ ॥ 82 ॥
തത്രാദ്യഃ സ്യാദനാശ്വാസോ ദ്വിതീയഃ കാമവാസനാ ।
തൃതീയോ ജാഡ്യതാ പ്രോക്താ ത്രിധൈവം ദോഷസംഗ്രഹഃ ॥ 83 ॥
ദ്വിവിധഃ സ്യാദനാശ്വാസഃ സംശയശ്ച വിപര്യയഃ ।
മോക്ഷോഽസ്തി നാസ്തി വേത്യാദ്യഃ സംശയഃ സമുദാഹൃതഃ ॥ 84 ॥
നാസ്ത്യേവ മോക്ഷ ഇത്യാദ്യോ ഭവേദത്ര വിപര്യയഃ ।
ഏതദ്ദ്വയം തു താത്പര്യേ മുഖ്യം സ്യാത് പ്രതിബന്ധകം ॥ 85 ॥
വിപരീത നിശ്ചയേന നശ്യേദേതദ് ദ്വയം ക്രമാത് ।
അത്രോപായോ മുഖ്യതമോ മൂലച്ഛേദോ ന ചാപരഃ ॥ 86 ॥
അനാശ്വാസസ്യ മൂലം തു വിരുദ്ധതർകചിന്തനം ।
തത്പരിത്യജ്യ സത്തർകാവർതനസ്യ പ്രസാധനേ ॥ 87 ॥
വിപരീതോ നിശ്ചയഃ സ്യാദ് മൂലച്ഛേദനപൂർവകഃ ।
തതഃ ശ്രദ്ധാസമുദയാദനാശ്വാസഃ പ്രണശ്യതി ॥ 88 ॥
കാമാദിവാസനാ ബുദ്ധേഃ ശ്രവണേ പ്രതിബന്ധികാ ।
കാമാദിവാസനാവിഷ്ടാ ബുദ്ധിർനൈവ പ്രവർതതേ ॥ 89 ॥
ലോകേഽപി കാമീ കാമ്യസ്യ സദാ ധ്യാനൈകതത്പരഃ ।
പുരഃസ്ഥിതം ന പശ്യേച്ച ശ്രോത്രോക്തം ശ്രുണുയാന്ന ച ॥ 90 ॥
കാമാദിവാസിതസ്യൈവം ശ്രുതം ചാശ്രുതസമ്മിതം ।
കാമാദിവാസനാം തസ്മാജ്ജയേദ് വൈരാഗ്യസമ്പദാ ॥ 91 ॥
സന്തി കാമക്രോധമുഖാ വാസനാസ്തു സഹസ്രശഃ ।
തത്ര കാമോ മൂലഭൂതസ്തന്നാശേ നഹി കിഞ്ചന ॥ 92 ॥
തതോ വൈരാഗ്യസംയോഗാദ് നാശയേത് കാമവാസനാം ।
ആശാ ഹി കാമഃ സമ്പ്രോക്ത ഏതന്മേ സ്യാദിതി സ്ഥിതാ ॥ 93 ॥
ശക്യേഷു സ്ഥൂലഭൂതാ സാ സൂക്ഷ്മാഽശക്യേഷു സംസ്ഥിതാ ।
ദൃഢവൈരാഗ്യയോഗേന സർവാം താം,പ്രവിനാശയേത് ॥ 94 ॥
തത്ര മൂലം കാമ്യദോഷപരാമർശഃ പ്രതിക്ഷണം ।
വൈമുഖ്യം വിഷയേഭ്യശ്ച വാസനാ നാശയേദിതി ॥ 95 ॥
യസ്തൃതീയോ ബുദ്ധിദോഷോ ജാഡ്യരൂപോ വ്യവസ്ഥിതഃ ।
അസാധ്യഃ സോഽഭ്യാസമുഖൈഃ സർവഥാ ഋഷിസത്തമാഃ ॥ 96 ॥
യേന താത്പര്യതശ്ചാപി ശ്രുതം ബുദ്ധിമനാരുഹേത് ।
തജ്ജാഡ്യം ഹി മഹാൻ ദോഷഃ പുരുഷാർഥവിനാശനഃ ॥ 97 ॥
തത്രാത്മദേവതാസേവാമൃതേ നാന്യദ്ധി കാരണം ।
സേവായാസ്താരതമ്യേന ജാഡ്യം തസ്യ ഹരാമ്യഹം ॥ 98 ॥
ജാഡ്യാൽപാനൽപഭാവേന സദ്യോ വാ പരജന്മനി ।
ഭവേത്തസ്യ ഫലപ്രാപ്തിർജാഡ്യസംയുക്തചേതസഃ ॥ 99 ॥
സർവസാധനസമ്പത്തിർമമൈവ പ്രണിധാനതഃ ।
ഉപയാതി ച യോ ഭക്ത്യാ സർവദാ മാമകൈതവാത് ॥ 100 ॥
സ സാധനപ്രത്യനീകം വിധൂയാശു കൃതീ ഭവേത് ।
യസ്തു മാമീശ്വരീം സർവബുദ്ധിപ്രസരകാരിണീം ॥ 101 ॥
അനാദൃത്യ സാധനൈകപരഃ സ്യാദ് മൂഢഭാവതഃ ।
പദേ പദേ വിഹന്യേത ഫലം പ്രാപ്യേത വാ ന വാ ॥ 102 ॥
തസ്മാത്തു ഋഷയോ മുഖ്യം താത്പര്യം സാധനം ഭവേത് ।
ഏവം താത്പര്യവാനേവ സാധകഃ പരമഃ സ്മൃതഃ ॥ 103 ॥
തത്ര മദ്ഭക്തിയുക്തസ്തു സാധകഃ സർവപൂജിതഃ ।
സിദ്ധിരാത്മവ്യവസിതിർദേഹാനാത്മത്വഭാവനാ ॥ 104 ॥
ആത്മത്വഭാവനം നൂനം ശരീരാദിഷു സംസ്ഥിതം ।
തദഭാവനമാത്രം തു സിദ്ധിർമൗഢ്യവിവർജിതം ॥ 105 ॥
ആത്മാ വ്യവസിതഃ സർവൈരപി നോ കേവലാത്മനാ ।
അത ഏവ തു സമ്പ്രാപ്താ മഹാനർഥപരമ്പരാ ॥ 106 ॥
തസ്മാത് കേവലചിന്മാത്രം യദ് ദേഹാദ്യവഭാസകം ।
തന്മാത്രാത്മവ്യവസിതിഃ സർവസംശയനാശിനീ ॥ 107 ॥
സിദ്ധിരിത്യുച്യതേ പ്രാജ്ഞൈർനാതഃ സിദ്ധിരനന്തരാ ।
സിദ്ധയഃ ഖേചരത്വാദ്യാ അണിമാദ്യാസ്തഥൈവ ച ॥ 108 ॥
ആത്മവിജ്ഞാനസിദ്ധേസ്തു കലാം നാർഹന്തി ഷോഡശീം ।
താഃ സർവാസ്തു പരിച്ഛിന്നാഃ സിദ്ധയോ ദേശകാലതഃ ॥ 109 ॥
ഇയം സ്യാദപരിച്ഛിന്നാഃ സ്വാത്മവിദ്യാ ശിവാത്മികാ ।
സ്വാത്മവിദ്യാസാധനേഷു താഃ സർവാഃ സുപ്രതിഷ്ഠിതാഃ ॥ 110 ॥
ആത്മവിദ്യാവിധാവേതാസ്ത്വന്തരായപ്രയോജകാഃ ।
കിം താഭിരിന്ദ്രജാലാത്മസിദ്ധിതുല്യാഭിരീഹിതം ॥ 111 ॥
യസ്യ സാക്ഷാദ് ബ്രഹ്മപദമപി സ്യാത്തൃണസമ്മിതം ।
കിയന്ത്യേതാഃ സിദ്ധയോ വൈ കാലക്ഷപണഹേതവഃ ॥ 112 ॥
തസ്മാത് സിദ്ധിർനേതരാ സ്യാദാത്മവിജ്ഞാനസിദ്ധിതഃ ।
യയാഽത്യന്തശോകനാശോ ഭവേദാനന്ദസാന്ദ്രതാ ॥ 113 ॥
സൈവ സിദ്ധിർനേതരാ തു മൃത്യുഗ്രാസവിമോചിനീ ।
ഇയമാത്മജ്ഞാനസിദ്ധിർവിവിധാഭ്യാസഭേദതഃ ॥ 114 ॥
ബുദ്ധിനൈർമല്യഭേദാച്ച പരിപാകവിഭേദതഃ ।
സങ്ക്ഷേപതസ്തു ത്രിവിധാ ചോത്തമാ മധ്യമാഽധമാ ॥ 115 ॥
ലോകേ ദ്വിജാനാമൃഷയഃ പഠിതശ്രുതിസമ്മിതാ ।
മേധയാ ച മഹാഭ്യാസാദ് വ്യാപാരശതസങ്കുലാ ॥ 116 ॥
അപ്യസ്ഖലിതവർണാ യാ പഠിതാ ശ്രുതിരുത്തമാ ।
സമാഹിതസ്യ വ്യാപാരേഽസമാഹിതസ്യ ചാന്യദാ ॥ 117 ॥
പൂർവവദ്യാഽപ്യസ്ഖലിതാ പഠിതാ മധ്യമാ ശ്രുതിഃ ।
യാ സദാ ഹ്യനുസന്ധാനയോഗാദേവ ഭവേത്തഥാ ॥ 118 ॥
പഠിതാ ശ്രുതിരത്യന്താസ്ഖലിതാ ത്വധമാ ഹി സാ ।
ഏവമേവാത്മവിജ്ഞാനസിദ്ധിരുക്താ ത്രിധർഷയഃ ॥ 119 ॥
യാ മഹാവ്യവഹാരേഷു പ്രതിസന്ധാനവർജനേ ।
അന്യദാ തദ്വർജനേ വാ സർവദാ പ്രതിസന്ധിതഃ ॥ 120 ॥
അന്യൂനാധികഭാവാ സ്യാത്സോത്തമാ മധ്യമാഽധമാ ।
അത്രോത്തമൈവ സംസിദ്ധേഃ പരാ കാഷ്ഠാ നിരൂപിതാ ॥ 121 ॥
സ്വപ്നാദിഷ്വപ്യവസ്ഥാസു യദാ സ്യാത്പരമാ സ്ഥിതിഃ ।
വിചാരക്ഷണതുല്യേവ സിദ്ധിഃ സാ പരമോത്തമാ ॥ 122 ॥
സർവത്ര വ്യവഹാരേഷു യത്നാത് സംസ്കാരബോധതഃ ।
യദാ പ്രവൃത്തിഃ സിദ്ധേഃ സാ പരാ കാഷ്ഠാ സമീരിതാ ॥ 123 ॥
അയത്നേനൈവ പരമേ സ്ഥിതിഃ സംവേദനാത്മനി ।
അവ്യാഹതാ യദാ സിദ്ധിസ്തദാ കാഷ്ഠാം സമാഗതാ ॥ 124 ॥
വ്യവഹാരപരോ ഭാവാൻ പശ്യന്നപി ന പശ്യതി ।
ദ്വൈതം തദാ ഹി സാ സിദ്ധിഃ പൂർണതാമഭിസംഗതാ ॥ 125 ॥
ജാഗരാദൗ വ്യവഹരന്നപി നിദ്രിതവദ് യദാ ।
സ്ഥിതിസ്തദാ ഹി സാ സിദ്ധിഃ പൂർണതാമഭിസംഗതാ ॥ 126 ॥
ഏവം സിദ്ധിമനുപ്രാപ്തഃ സിദ്ധേഷൂത്തമ ഉച്യതേ ।
വ്യവഹാരപരോ നിത്യം ന സമാധിം വിമുഞ്ചതി ॥ 127 ॥
കദാചിദപി മേധാവീ സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
ജ്ഞാനിനാം വിവിധാനാം ച സ്ഥിതിം ജാനാതി സർവദാ ॥ 128 ॥
സ്വാനുഭൂത്യാ സ്വാന്തരേവ സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
സംശയോ വാപി കാമോ വാ യസ്യ നാസ്ത്യേവ ലേശതഃ ॥ 129 ॥
നിർഭയോ വ്യവഹാരേഷു സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
സർവ സുഖഞ്ച ദുഃഖഞ്ച വ്യവഹാരഞ്ച ജാഗതം ॥ 130 ॥
സ്വാത്മന്യേവാഭിജനാതി സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
അത്യന്തം ബദ്ധമാത്മാനം മുക്തം ചാപി പ്രപശ്യതി ॥ 131 ॥
യഃ സ്വാത്മനി തു സർവാത്മാ സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
യഃ പശ്യൻ ബന്ധജാലാനി സർവദാ സ്വാത്മനി സ്ഫുടം ॥ 132 ॥
മോക്ഷം നാപേക്ഷതേ ക്വാപി സ സിദ്ധേഷൂത്തമോ മതഃ ।
സിദ്ധോത്തമോഽഹമേവേഹ ന ഭേദസ്ത്വാവയോഃ ക്വചിത് ॥ 133 ॥
ഏതദ്വാ ഋഷയഃ പ്രോക്തം സുസ്പഷ്ടമനുയുക്തയാ ।
ഏതന്മയോക്തം വിജ്ഞായ ന ക്വചിത് പരിമുഹ്യതി ॥ 134 ॥
ഇത്യുക്ത്വാ സാ പരാ വിദ്യാ വിരരാമ ഭൃഗുദ്വഹ ।
ശ്രുത്വൈതദൃഷയഃ സർവ സന്ദേഹമപഹായ ച ॥ 135 ॥
നത്വാ ശിവാദീൻ ലോകേശാൻ ജഗ്മുഃ സ്വം സ്വം നിവേശനം ।
വിദ്യാഗീതാ മയൈഷാ തേ പ്രോക്താ പാപൗഘനാശിനീ ॥ 136 ॥
ശ്രുതാ വിചാരിതാ സമ്യക് സ്വാത്മസാമ്രാജ്യദായിനീ ।
വിദ്യാഗീതാഽത്യുത്തമേയം സാക്ഷാദ്വിദ്യാനിരൂപിതാ ॥ 137 ॥
പഠതാം പ്രത്യഹം പ്രീതാ ജ്ഞാനം ദിശതി സാ സ്വയം ।
സംസാരതിമിരാംഭോധൗ മജ്ജതാം തരണിർഭവേത് ॥ 138 ॥
ഇതി ശ്രീത്രിപുരാരഹസ്യേ ജ്ഞാനഖണ്ഡേ
വിദ്യാഗീതാനാമ വിംശതിതമോഽധ്യായഃ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Vidya Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil