॥ Shiva Sahasranama Stotram from Shivarahasya Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીશિવરહસ્યાન્તર્ગતં શિવસહસ્રનામસ્તોત્રમ્ ॥
॥ શિવરહસ્યે પઞ્ચમાંશે ચત્વારિંશોઽધ્યાયઃ ॥
દેવી –
શ્રુતં સુદર્શનાખ્યાનં ત્વત્તો વિસ્માપનં મમ ।
પ્રદોષે પાપિના તેન દૃષ્ટશ્ચાન્યાર્ચિતઃ શિવઃ ॥ ૧ ॥
શેષેણ નામસાહત્રૈસ્ત્વં સ્તુતઃ કથમીશ્વર ।
તન્નામ્નાં શ્રવણેચ્છા મે ભૂયસી ભવતિ પ્રભો ॥ ૨ ॥
સૂતઃ –
તસ્મિન્ કૈલાસશિખરે સુખાસીનં મહેશ્વરમ્ ।
પ્રણમ્ય પ્રાર્થયામાસ સા દેવી જગદંબિકા ॥ ૩ ॥
તદા દેવ્યા મહાદેવઃ પ્રાર્થિતઃ સર્વકામદઃ ।
ભવો ભવાનીમાહેત્થં સર્વપાપપ્રણાશકમ્ ॥ ૪ ॥
ફણીશો મુખસાહસ્રૈત્ર્યાનિ નામાનિ ચોક્ત્તવાન્ ।
તાનિ વઃ સમ્પ્રવક્ષ્યામિ યથા મમ ગુરોઃ શ્રુતમ્ ॥ ૫ ॥
ઈશ્વરઃ –
ઋષિઃ છન્દો દૈવતં ચ તાન્યહં ક્રમશોંઽબિકે ।
સહસ્રનામ્નાં પુણ્યં મે ફણિન્દ્રઃ કૃતવાનુમે ॥ ૬ ॥
ઋષિસ્તસ્ય હિ શેષોઽયં છન્દોઽનુષ્ટુપ્ પ્રકીર્તિતમ્ ।
દેવતાસ્યાહમીશાનિ સર્વત્ર વિનિયોજનમ્ ॥ ૭ ॥
ધ્યાનં તે કથયામ્યદ્ય શ્રૂણુ ત્વમગકન્યકે ।
કૈલાસે સુહિરણ્યવિષ્ટરવરે દેવ્યા સમાલિઙ્ગિતં
નન્દ્યાદ્યૈર્ગણપૈઃ સદા પરિવૃતં વન્દે શિવં સુન્દરમ્ ।
ભક્તાઘૌઘનિકૃન્તનૈકપરશું બિભ્રાણમિન્દુપ્રભં
સ્કન્દાદ્યૈર્ગજવક્ત્ર (?) સેવિતપદં ધ્યાયામિ સાંબં સદા ॥ ૮ ॥
એવં મામબિકે ધ્યાત્વા નામાનિ પ્રજપેત્તતઃ ।
હૃત્પદ્મસદ્મસંસ્થં માં સર્વાભીષ્ટાર્થસિદ્ધયે ॥ ૯ ॥
પુણ્યકાલેષુ સર્વેષુ સોમવારે વિશેષતઃ ।
બિલ્વપત્રૈઃ પઙ્કજૈશ્ચ પુણ્યનામાનિ શઙ્કરિ ॥ ૧૦ ॥
પૂજયેન્નામસાહસ્રૈઃ સર્વાર્થપ્રાપ્તયે શિવે ।
યો યં કામયતે કામં તં તમાપ્નોતિ શઙ્કરિ ॥ ૧૧ ॥
ધનાર્થી લભતે વિત્તં કન્યાર્થી કન્યકાં તથા ।
રાજ્યાર્થી રાજ્યમાપ્નોતિ મોક્ષાર્થી મોક્ષમાપ્નુયાત્ ॥ ૧૨ ॥
શૃણુ દેવિ પરં પુણ્યં માતૃકાનામનુત્તમમ્ ।
સહસ્રં પ્રજપેન્નિત્ર્યં ધર્મકામાર્થમોક્ષભાક્ ॥ ૧૩ ॥
ઈશ્વરઃ –
ઓંકારનિલયાત્મસ્થઃ ઓંકારાર્થૈકવાચકઃ ।
ઓંકારેશાકૃતિરોમિતિશબ્દકૃતસ્તુતિઃ ॥ ૧૪ ॥
ઓંકારકુણ્ડનિલયલિઙ્ગપૃજનપાપહૃત્ ।
નમિતાશેષદેવાદિર્નદીપુલિતસંસ્થિતઃ ॥ ૧૫ ॥
નન્દિવાદ્યપ્રિયો નિત્યો નામપારાયણપ્રિયઃ ।
મહેન્દ્રનિલયો માનિ માનસાન્તરપાપભિત્ ॥ ૧૬ ॥
મયસ્કરો મહાયોગી માયાચક્રપ્રવર્તકઃ ।
શિવઃ શિવતરઃ શીતઃ શીતાંશુકૃતભૂષણઃ ॥ ૧૭ ॥
ધનુઃશરકરો ધ્યાતા ધર્માધર્મપ્રાયાણઃ ।
આત્મા આતાર્ય આલાદ્ય અનઙ્ગશરખણ્ડનઃ ॥ ૧૮ ॥
ઈશાન ઈડ્ય ઈઘ્ર્યશ્ચ ઇભમસ્તકસંસ્તુતઃ ।
ઉમાસંશ્લિષ્ટવામાઙ્ગ ઉશીનરનૃપાર્ચિતઃ ॥ ૧૯ ॥
ઉદુમ્બરફલપ્રીત ઉમાદિસુરપૂજિતઃ ।
ઋજીષીકૃતભૃચક્રો રિપુપ્રમથનોર્જિતઃ ॥ ૨૦ ॥
લિઙ્ગાર્ચકજનપ્રીતો લિઙ્ગી લિઙ્ગસમપ્રિયઃ ।
લિપિપ્રિયો બિન્દુહીનો લીલાકૃતજગન્ત્ત્રયઃ ॥ ૨૧ ॥
ઐન્દ્રીદિક્પતિસંયુક્ત ઐશ્વર્યાદિફલપ્રદઃ ।
ઔત્તાનપાદપૂજ્યાઙ્ઘ્રિરૌમાદિસુરપૂજિતઃ ॥ ૨૨ ॥
કલ્યાણાચલકોદણ્ડઃ કામિતાર્થફલપ્રદઃ ।
કસ્તૂરીતિલકપ્રીતઃ કર્પૂરાભકલેવરઃ ॥ ૨૩ ॥
કરન્ધમસુતપ્રીતઃ કલ્પાદિપરિવર્જિતઃ ।
કલ્પિતાનેકભૂતાદિઃ કલિકલ્મષનાશનઃ ॥ ૨૪ ॥
કમલામલસન્નેત્રઃ કમલાપતિપૂજિતઃ ।
ખગોલ્કાદિત્યવરદઃ ખઞ્જરીટવરપ્રદઃ ॥ ૨૫ ॥
ખર્જુરવનમધ્યસ્થઃ ખણ્ડિતાખણ્ડલીકરઃ ।
ખગઃ ખઙ્ગહરઃ ખણ્ડઃ ખગગઃ ખાકૃતિઃ ખસઃ ॥ ૨૬ ॥
ખણ્ડપર્શુઃ ખણ્ડધનઃ ખણ્ડિતારાતિમણ્ડલઃ ।
ગન્ધર્વગણસુપ્રીતો ગન્ધધૃક્ ગર્વનાશકઃ ॥ ૨૭ ॥
ગઙ્ગાધરો ગોગણેશો ગણેશવરપુત્રકઃ ।
ગતિદો ગદહા ગન્ધી ગન્ધમાલ્યવરાર્ચિતઃ ॥ ૨૮ ॥
ગગનસ્થો ગણપતિર્ગગનાભોગભૂષણઃ ।
ઘણ્ટાકર્ણપ્રિયો ઘણ્ટી ઘટજસ્તુતિસુપ્રિયઃ ॥ ૨૯ ॥
ઘોટકપ્રિયપુત્રશ્ચ ધર્મકાલો ઘનાકૃતિઃ ।
ઘનવાહો ઘૃતાધ્યક્ષો ઘનઘોષો ઘટેશ્વરઃ ॥ ૩૦ ॥
ઘટાનાદકરપ્રીતો ઘટીભૂતમહાગિરિઃ ।
ચન્દ્રચૂડશ્ચન્દ્રકરશ્ચન્દનાર્દ્રશ્ચતુષ્પથઃ ॥ ૩૧ ॥
ચમસોદ્ભેદમધ્યસ્થશ્ચણ્ડકોપશ્ચતુર્મુખઃ ।
ચક્ષુઃશ્રોત્રમહાહારશ્ચણ્ડિકેશવરપ્રદઃ ॥ ૩૨ ॥
ચેતોજન્મહરશ્ચણ્ડશ્ચાતુર્હોત્રપ્રિયશ્ચરઃ ।
ચતુર્મુખમુખસ્તુત્યશ્ચતુર્વેદશ્ચરાચરઃ ॥ ૩૩ ॥
ચણ્ડભાનુકરાન્તઃસ્થશ્ચતુર્મૂર્તિવપુઃસ્થિતઃ ।
છાદિતાનેકલોકાદિઃ છન્દસાં ગણમધ્યગઃ ॥ ૩૪ ॥
છત્રચામરશોભાઢ્યઃ છન્દોગગતિદાયકઃ ।
જઙ્ગમાજઙ્ગમાકારો જગન્નાથો જગદ્ગતઃ ॥ ૩૫ ॥
જહ્નુકન્યાજટો જપ્યો જેતા જત્રુર્જનાર્તિહા ।
જમ્ભારાતિર્જનપ્રીતો જનકો જનિકોવિદઃ ॥ ૩૬ ॥
જનાર્દનાર્દનો જામિજાત્યાદિપરિવર્જિતઃ ।
ઝણજ્ઝણાન્ઘ્રિજારાવો ઝઙ્કારોજ્ઝિતદુષ્ક્રિયઃ ॥ ૩૭ ॥
ટઙ્કપ્રિયષ્ટંકૃતિકષ્ટંકભેદી ટકારકઃ ।
ટાદિવર્ણપ્રિયષ્ઠાન્તો ઢક્કાનાદપ્રિયો રસઃ ॥ ૩૮ ॥
ડામરિતન્ત્રમધ્યસ્થો ડમરુધ્વનિશોભિતઃ ।
ઢક્કાધ્વનિકૃતાનલ્પબધિરીકૃતદિઙ્મુખઃ ॥ ૩૯ ॥
ણકારો ણણુકોત્થાદિર્ણાન્તકૃણ્ણવિમોચકઃ ।
તસ્કરસ્તામ્રકસ્તાર્ક્ષ્યસ્તામસાદિગુણોજ્ઝિતઃ ॥ ૪૦ ॥
તરુમૂલપ્રિયસ્તાતસ્તમસાં નાશકસ્તટઃ ।
થાનાસુરહરઃ સ્થાતા સ્થાણુઃ સ્થાનપ્રિયઃ સ્થિરઃ ॥ ૪૧ ॥
દાતા દાનપતિર્દાન્તો દન્દશૂકવિભુષિતઃ ।
દર્શનિયો દીનદયો દણ્ડિતારાતિમણ્ડલઃ ॥ ૪૨ ॥
દક્ષયજ્ઞહરો દેવો દાનવારિર્દમોદયઃ ।
દત્તાત્રેયપ્રિયો દણ્ડી દાડિમીકુસુમપ્રિયઃ ॥ ૪૩ ॥
ધતા ધનાધિપસખો ધનધાન્યપ્રદો ધનમ્ ।
ધામપ્રિયોઽન્ધસાં નાથો ધર્મવાહો ધનુર્ધરઃ ॥ ૪૪ ॥
નમસ્કારપ્રિયો નાથો નમિતાશેષદુઃખહૃત્ ।
નન્દિપ્રિયો નર્મસખો નર્મદાતીરસંસ્થિતઃ ॥ ૪૫ ॥
નન્દનો નમસામીશો નાનારૂપો નદીગતઃ ।
નામપ્રીતો નામરૂપગુણકર્મવિવર્જિતઃ ॥ ૪૬ ॥
પત્તીનાં ચ પતિઃ પાર્યઃ પરમાત્મા પરાત્પરઃ ।
પઙ્કજાસનપૂજ્યાઙ્ઘ્રિઃ પદ્મનાભવરપ્રદઃ ॥ ૪૭ ॥
પન્નગાધિપસદ્ધારઃ પશૂનાં પતિપાવકઃ ।
પાપહા પણ્ડિતઃ પાન્થો પાદપોન્મથનઃ પરઃ ॥ ૪૮ ॥
ફણીફણાલસમ્મૌલિઃ ફણિકઙ્કણસત્કરઃ ।
ફણિતા નેકવેદોક્ત્તિઃ ફણિમાણિક્યભૂષિતઃ ॥ ૪૯ ॥
બન્ધમોચનકૃદ્બન્ધુર્બન્ધુરાલકશોભિતઃ ।
બલી બલવતાં મુખ્યો બલિપુત્રવરપ્રદઃ ॥ ૫૦ ॥
બાણાસુરેન્દ્રપૂજ્યાઙ્ઘ્રિર્બાણલિઙ્ગો બહુપદઃ ।
વન્દીકૃતાગમો બાલપાલકો બહુશોભિતઃ ॥ ૫૧ ॥
ભવાદિર્ભવહા ભવ્યો ભવો ભાવપરાયણઃ ।
ભયહૃદ્ભવદો ભૂતો ભણ્ડાસુરવરપ્રદઃ ॥ ૫૨ ॥
ભગાક્ષિમથનો ભર્ગો ભવાનીશો ભયઙ્કરઃ ।
ભઙ્કારો ભાવુકદો ભસ્માભ્યક્ત્તતનુર્ભટઃ ॥ ૫૩ ॥
મયસ્કરો મહાદેવો માયાવી માનસાન્તરઃ ।
માયાતીતો મન્મથારિર્મધુપોઽથ મનોન્મનઃ ॥ ૫૪ ॥
મધ્યસ્થો મધુમાંસાત્મા મનોવાચામગોચરઃ ।
મણ્ડિતો મણ્ડનાકારો મતિદો માનપાલકઃ ॥ ૫૫ ॥
મનસ્વી મનુરૂપશ્ચ મન્ત્રમૂર્તિર્મહાહનુઃ ।
યશસ્કરો યન્ત્રરૂપો યમિમાનસપાવનઃ ॥ ૫૬ ॥
યમાન્તકરણો યામી યજમાનો યદુર્યમી ।
રમાનાથાર્ચિતપદો રમ્યો રતિવિશારદઃ ॥ ૫૭ ॥
રંભાપ્રીતો રસો રાત્રિચરો રાવણપૂજિતઃ ।
રઙ્ગપાદો રન્તિદેવો રવિમણ્ડલમધ્યગઃ ॥ ૫૮ ॥
રથન્તરસ્તુતો રક્ત્તપાનો રથપતી રજઃ ।
રથાત્મકો લમ્બતનુર્લાઙ્ગલી લોલગણ્ડકઃ ॥ ૫૯ ॥
લલામસોમલૂતાદિર્લલિતાપૂજિતો લવઃ ।
વામનો વાયુરૂપશ્ચ વરાહમથનો વટુઃ ॥ ૬૦ ॥
વાક્યજાતો વરો વાર્યો વરુણેડ્યો વરાશ્રયઃ ।
વપુર્ધરો વર્ષવરો વરિયાન્ વરદો વરઃ ॥ ૬૧ ॥
વસુપ્રદો વસુપતિર્વન્દારુજનપાલકઃ ।
શાન્તઃ શમપરઃ શાસ્તા શમનાન્તકરઃ શઠઃ ॥ ૬૨ ॥
શઙ્ખહસ્તઃ શત્રુહન્તા શમિતાખિલદુષ્કૃતઃ ।
શરહસ્તઃ શતાવર્તઃ શતક્રતુવરપ્રદઃ ॥ ૬૩ ॥
શમ્ભુઃ શમ્યાકપુષ્પાર્ચ્યઃ શઙ્કરઃ શતરુદ્રગઃ ।
શમ્યાકરઃ શાન્તમનાઃ શાન્તઃ શશિકલાધરઃ ॥ ૬૪ ॥
ષડાનનગુરુઃ ષણ્ડઃ ષટ્કર્મનિરતઃ ષગુઃ ।
ષડ્જાદિરસિકઃ ષષ્ઠઃ ષષ્ઠીપ્રીતઃ ષડઙ્ગવાન્ ॥ ૬૫ ॥
ષડૂર્મિરહિતઃ શષ્પ્યઃ ષિદ્ગઃ ષાડ્ગુણ્યદાયકઃ ।
સત્યપ્રિયઃ સત્યધામા સંસારરહિતઃ સમઃ ॥ ૬૬ ॥
સખા સન્ધાનકુશલઃ સર્વસમ્પત્પ્રદાયકઃ ।
સગરઃ સાગરાન્તસ્થઃ સત્રાશઃ સરણઃ સહઃ ॥ ૬૭ ॥
સાંબઃ સનાતનઃ સાધુઃ સારાસારવિશારદઃ ।
સામગાનપ્રિયઃ સારઃ સરસ્વત્યા સુપૂજિતઃ ॥ ૬૮ ॥
હતારાતિર્હંસગતિર્હાહાહૂહૂસ્તુતિપ્રિયઃ ।
હરિકેશો હરિદ્રાઙ્ગો હરિન્મણિસરોહઠઃ ॥ ૬૯ ॥
હરિપૃજ્યો હરો હાર્યો હરિણાઙ્કશિખણ્ડકઃ ॥
હાહાકારાદિરહિતો હનુનાસો હહુંકૃતઃ ॥ ૭૦ ॥
લલાનનો લતાસોમો લક્ષમીકાન્તવરપ્રદઃ ।
લમ્બોદરગુરુર્લભ્યો લવલીશો લુલાયગઃ ॥ ૭૧ ॥
ક્ષયદ્વીરઃ ક્ષમાયુત્તઃ ક્ષયાદિરહિતઃ ક્ષમી ।
ક્ષત્રિયાન્તકરઃ ક્ષાન્તઃ ક્ષાત્રધર્મપ્રવર્તકઃ ॥ ૭૨ ॥
ક્ષયિષ્ણુવર્ધનઃ ક્ષાન્તઃ ક્ષપાનાથકલધરઃ ।
ક્ષપાદિપૂજનપ્રીતઃ ક્ષપણાન્તઃ ક્ષરાક્ષરઃ ॥ ૭૩ ॥
રુદ્રો મન્યુઃ સુધન્વા ચ બાહુમાન્ પરમેશ્વરઃ ।
સ્વિષુઃ સ્વિષ્ટકૃદીશાનઃ શરવ્યાધારકો યુવા ॥ ૭૪ ॥
અઘોરસ્તનુમાન્ દેવો ગિરીશઃ પાકશાસનઃ ।
ગિરિત્રઃ પુરુષઃ પ્રાણઃ પઞ્ચપ્રાણપ્રવર્તકઃ ॥ ૭૫ ॥
અધ્યવોચો મહાદેવ અધિવક્તા મહેશ્વરઃ ।
ઈશાનઃ પ્રથમો દેવો ભિષજાં પતિરીશ્વરઃ ॥ ૭૬ ॥
તામ્રોઽરુણો વિશ્વનાથો બભ્રુશ્ચૈવ સુમઙ્ગલઃ ।
નીલગ્રીવઃ શિવો હૃષ્ટો દેવદેવો વિલોહિતઃ ॥ ૭૭ ॥
ગોપવશ્યો વિશ્વકર્તા ઉદહાર્યજનેક્ષિતઃ ।
વિશ્વદૃષ્ટઃ સહસ્રાક્ષો મીઢુષ્ઠો ભગવન્ હરઃ ॥ ૭૮ ॥
શતેષુધિઃ કપર્દી ચ સોમો મીઢુષ્ટમો ભવઃ ।
અનાતતશ્ચાતિધૃષ્ણુઃ સત્વાનાં રક્ષકઃ પ્રભુઃ ॥ ૭૯ ॥
વિશ્વેશ્વરો મહાદેવસ્ત્ર્યંબકસ્ત્રિપુરાન્તકઃ ।
ત્રિકાગ્નિકાલઃ કાલાગ્નિરુદ્રો નીલોઽધિપોઽનિલઃ ॥ ૮૦ ॥
સર્વેશ્વરઃ સદા શમ્ભુઃ શ્રીમાન્ મૃત્યુઞ્જયઃ શિવઃ ।
સ્વર્ણબાહુઃ સૈન્યપાલો દિશાધીશો વનસ્પતિઃ ॥ ૮૧ ॥
હરિકેશઃ પશુપતિરુગ્રઃ સસ્પિઞ્જરોઽન્તકઃ ।
ત્વિષીમાન્ માર્ગપો બભ્રુર્વિવ્યાધી ચાન્નપાલકઃ ॥ ૮૨ ॥
પુષ્ટો ભવાધિપો લોકનાથો રુદ્રાતતાયિકઃ ।
ક્ષેત્રશઃ સૂતપોઽહન્ત્યો વનપો રોહિતઃ સ્થપઃ ॥ ૮૩ ॥
વૄક્ષેશો મન્ત્રજો વાણ્યો ભુવન્ત્યો વારિવસ્કૃતઃ ।
ઓષદીશો મહાઘોષઃ ક્રન્દનઃ પત્તિનાયકઃ ॥ ૮૪ ॥
કૃત્સ્નવીતી ધાવમનઃ સત્વનાં પતિરવ્યયઃ ।
સહમાનોઽથ નિર્વ્યાધિરવ્યાધિઃ કુકુભો નટઃ ॥ ૮૫ ॥
નિષઙ્ગી સ્તેનપઃ કક્ષ્યો નિચેરુઃ પરિચારકઃ ।
આરણ્યપઃ સૃકાવિ ચ જિઘાંસુર્મુષ્ણપોઽસિમાન્ ॥ ૮૬ ॥
નક્તશ્વરઃ પ્રકૃન્તશ્ચ ઉષ્ણીષી ગિરિસઞ્ચરઃ ।
કુલુઞ્ચ ઇષુમાન્ ધન્વી આતન્વાન્ પ્રતિધાનવાન્ ॥ ૮૭ ॥
આયચ્છો વિસૃજોઽપ્યાત્મા વેધનો આસનઃ પરઃ ।
શયાનઃ સ્વાપકૃત્ જાગ્રત્ સ્થિતો ધાવનકારકઃ ॥ ૮૮ ॥
સભાપતિસ્તુરઙ્ગેશ ઉગણસ્તૃંહતિર્ગુરુઃ ।
વિશ્વો વ્રાતો ગણો વિશ્વરુપો વૈરુપ્યકારકઃ ॥ ૮૯ ॥
મહાનણીયાન્ રથપઃ સેનાનીઃ ક્ષત્રસંગ્રહઃ ।
તક્ષા ચ રથકારશ્ચ કુલાલઃ કર્મકારકઃ ॥ ૯૦ ॥
પુઞ્જિષ્ઠશ્ચ નિષાદશ્ચ ઇષુકૃદ્ધન્વકારકઃ ।
મૃગયુઃ શ્વાનપો દેવો ભવો રુદ્રોઽથ શર્વકઃ ॥ ૯૧ ॥
પશુપો નીલકણ્ઠશ્ચ શિતિકણ્ઠઃ કપર્દભૃત્ ।
વ્યુપ્તકેશઃ સહસ્રાક્ષઃ શતધન્વા ગિરીશ્વરઃ ॥ ૯૨ ॥
શિપિવિષ્ટોઽથ મીઢુષ્ટ ઇષુમાન્ હૃસ્વવામનઃ ।
બહુર્વર્ષવયા વૃદ્ધઃ સંવૃદ્ધ્વા પથમોઽગ્રિયઃ ॥ ૯૩ ॥
આશુશ્વૈવાજિરઃ શીઘ્ર્યઃ શીમ્ય ઊર્મ્યોઽથ વસ્વનઃ ।
સ્રોતો દ્વીપ્યસ્તથા જ્યેષ્ઠઃ કનિષ્ઠઃ પૂર્વજોઽપરઃ ॥ ૯૪ ॥
મધ્યશ્ચાથાપ્રગલ્ભશ્ચ ….
આશુષેણશ્ચાશુરથઃ શૂરો વૈ ભિન્દિવર્મધૃક્ ॥ ૯૫ ॥
વરૂથી વિરુમી કાવચી શ્રુતસેનોઽથ દુન્દુભિઃ ।
ધૃષ્ણુશ્ચ પ્રહિતો દૂતો નિષઙ્ગી તીક્ષ્ણસાયકઃ ॥ ૯૬ ॥
આયુધી સ્વાયુધી દેવ ઉપવીતી સુધન્વધૃક્ ।
સ્રુત્યઃ પથ્યસ્તથા કાટ્યો નીપ્યઃ સૂદ્યઃ સરોદ્ભવઃ ॥ ૯૭ ॥
નાદ્યવૈશન્તકૂપ્યાશ્ચાવટ્યો વર્ષ્યો મેઘ્યોઽથ વૈદ્યુતઃ।
ઈઘ્ર્ય આતપ્ય વાતોત્થો રશ્મિજો વાસ્તવોઽસ્તુપઃ ॥ ૯૮ ॥
સોમો રુદ્રસ્તથા તામ્ર અરુણઃ શઙ્ગઃ ઈશ્વરઃ ।
ઉગ્રો ભીમસ્તથૈવાગ્રેવધો દૂરેવધસ્તથા ॥ ૯૯ ॥
હન્તા હનીયાન્ વૃક્ષશ્ચ હરિકેશઃ પ્રતર્દનઃ ।
તારઃ શમ્ભુર્મયોભૂશ્ચ શઙ્કરશ્ચ મયસ્કરઃ ॥ ૧૦૦ ॥
શિવઃ શિવતરસ્તીર્થ્યઃ કૂલ્યઃ પાર્યો વાર્યઃ પ્રતારણઃ ।
ઉત્તારણસ્તથાલાદ્ય આર્તાયઃ શષ્પ્યફેનજઃ ॥ ૧૦૧ ॥
સિકત્યશ્ચ પ્રવાહ્યશ્ચ ઇરિણ્યઃ પ્રમથઃ કિંશિલઃ ।
ક્ષયણઃ કૂલગો ગોષ્ઠ્યઃ પુલત્સ્યો ગૃહ્ય એવ ચ ॥ ૧૦૨ ॥
તલ્પ્યો ગેહ્યસ્તથા કાટ્યો ગહ્વરેષ્ઠો હૃદોદ્ભવઃ ।
નિવેષ્ટ્યઃ પાસુમધ્યસ્થો રજસ્યો હરિતસ્થિતઃ ॥ ૧૦૩ ॥
શુષ્ક્યો લોપ્યસ્તથોલપ્ય ઊર્મ્યઃ સૂર્મ્યશ્ચ પર્ણજઃ ।
પર્ણશદ્યોઽપગુરકઃ અભિઘ્નોત્ખિદ્યકોવિદઃ ॥ ૧૦૪ ॥
અવઃ (?) કિરિક ઈશાનો દેવાદિહૃદયાન્તરઃ ।
વિક્ષીણકો વિચિન્વત્ક્યઃ આનિર્હ આમિવત્કકઃ ॥ ૧૦૫ ॥
દ્રાપિરન્ઘસ્પતિર્દાતા દરિદ્રન્નિલલોહિતઃ ।
તવસ્વાંશ્ચ કપર્દીશઃ ક્ષયદ્વિરોઽથ ગોહનઃ ॥ ૧૦૬ ॥
પુરુષન્તો ગર્તગતો યુવા મૃગવરોગ્રકઃ ।
મૃડશ્ચ જરિતા રુદ્રો મીઢ્યો દેવપતિર્હરિઃ ॥ ૧૦૭ ॥
મીઢુષ્ટમઃ શિવતમો ભગવાનર્ણવાન્તરઃ ।
શિખી ચ કૃત્તિવાસાશ્ચ પિનાકી વૃષ્ભસ્થિતઃ ॥ ૧૦૮ ॥
અગ્નીષુશ્ચ વર્ષેષુર્વાતેષુશ્ચ ……
પૃથિવીસ્થો દિવિષ્ટશ્ચ અન્તરિક્ષસ્થિતો હરઃ ॥ ૧૦૯ ॥
અપ્સુ સ્થિતો વિશ્વનેતા પથિસ્થો વૃક્ષમૂલગઃ ।
ભૂતાધિપઃ પ્રમથપ ….. ॥ ૧૧૦ ॥
અવપલઃ સહસ્રાસ્યઃ સહસ્રનયનશ્રવાઃ ।
ઋગ્ગણાત્મા યજુર્મધ્યઃ સામમધ્યો ગણાધિપઃ ॥ ૧૧૧ ॥
ઉર્મ્યર્વશીર્ષપરમઃ શિખાસ્તુત્યોઽપસૂયકઃ ।
મૈત્રાયણો મિત્રગતિસ્તણ્ડુપ્રીતો રિટિપ્રિયઃ ॥ ૧૧૨ ॥
ઉમાધવો વિશ્વભર્તા વિશ્વહર્તા સનાતનઃ ।
સોમો રુદ્રો મેધપતિવંકુર્વૈ મરુતાં પિતા ॥ ૧૧૩ ॥
……. અરુષો અધ્વરેશ્વરઃ ।
જલાષભેષજો ભૂરિદાતા સુજનિમા સુરઃ ॥ ૧૧૪ ॥
સમ્રાટ્ પુરાંભિદ્ દુઃખસ્થઃ સત્પતિઃ પાવનઃ ક્રતુઃ ।
હિરણ્યરેતા દુર્ધર્ષો વિશ્વાધિક ઉરુક્રમઃ ॥ ૧૧૫ ॥
ગુરુગાયોઽમિતગુણો મહાભૂતસ્ર્ત્રિવિક્રમઃ ।
અમૃતો અજરોઽજય્યો રુદ્રોઽગ્નિઃ પુરુષો વિરાટ્ ॥ ૧૧૬ ॥
તુષારાટ્પૂજિતપદો મહાહર્ષો રસાત્મકઃ ।
મહર્ષિબુદ્ધિદો ગોપ્તા ગુપ્તમન્ત્રો ગતિપ્રદઃ ॥ ૧૧૭ ॥
ગન્ધર્વગાનપ્રીતાત્મા ગીતપ્રીતોરુશાસનઃ ।
વિદ્વેષણહરો હાર્યો હર્ષક્રોધવિવર્જિતઃ ॥ ૧૧૮ ॥
ભક્ત્તપ્રિયો ભક્ત્તિવશ્યો ભયહૃદ્ભૂતસઙ્ધભિત્ ।
ભુવનેશો ભૂધરાત્મા વિશ્વવન્દ્યો વિશોષકઃ ॥ ૧૧૯ ॥
જ્વરનાશો રોગનાશો મુઞ્જિકેશો વરપ્રદઃ ।
પુણ્ડરીકમહાહારઃ પુણ્ડરીકત્વગમ્બરઃ ॥ ૧૨૦ ॥
આખણ્ડલમુખસ્તુત્યઃ કુણ્ડલી કુણ્ડલપ્રિયઃ ।
ચણ્ડાંશુમણ્ડલાન્તસ્થઃ શશિખણ્ડશિખણ્ડકઃ ॥ ૧૨૧ ॥
ચણ્ડતનાણ્ડવસન્નાહશ્ચણ્ડકોપોઽખિલાણ્ડગઃ ।
ચણ્ડિકાપૂજિતપદો મણ્ડનાકલ્પકાણ્ડજઃ ॥ ૧૨૨ ॥
રણશૌણ્ડો મહાદણ્ડસ્તુહુણ્ડવરદાયકઃ ।
કપાલમાલાભરણસ્તારણઃ શોકહારણઃ ॥ ૧૨૩ ॥
વિધારણઃ શૂલકરો ઘર્ષણઃ શત્રુમારણઃ ।
ગઙ્ગાધરો ગરધરસ્ત્રિપુણ્ટ્રાવલિભાસુરઃ ॥ ૧૨૪ ॥
શમ્બરારિહરો દક્ષહરોઽન્ધકહરો હરઃ ।
વિશ્વજિદ્ગોજિદીશાનો અશ્વજિદ્ધનજિત્ તથા ॥ ૧૨૫ ॥
ઉર્વરાજિદુદ્વજ્જિચ્ચ સર્વજિત્ સર્વહારકઃ ।
મન્દારનિલયો નન્દઃ કુન્દમાલાધરોઽમ્બુદઃ ॥ ૧૨૬ ॥
નન્દિપ્રીતો મન્દહાસઃ સુરવૃન્દનિષેવિતઃ ।
મુચુકુન્દાર્ચિતપદો દ્વન્દ્વહીનેન્દિરાર્ચિતઃ ॥ ૧૨૭ ॥
વિશ્વાધારો વિશ્વનેતા વીતિહોત્રો વિનીતકઃ ।
શઙ્કરઃ શાશ્વતઃ શાસ્તા સહમાનઃ સહસ્રદઃ ॥ ૧૨૮ ॥
ભીમો મહેશ્વરો નિત્ય અંબરાન્તરનર્તનઃ ।
ઉગ્રો ભવહરો ધૌમ્યો ધીરોદાત્તો વિરાજિતઃ ॥ ૧૨૯ ॥
વઞ્ચકો નિયતો વિષ્ણુઃ પરિવઞ્ચક ઈશ્વરઃ ।
ઉમાવરપ્રદો મુણ્ડી જટિલ શુચિલક્ષણઃ ॥ ૧૩૦ ॥
ચર્મામ્બરઃ કાન્તિકરઃ કઙ્કાલવરવેષધૃક્ ।
મેખલી અજિની દણ્ડી કપાલી મેખલાધરઃ ॥ ૧૩૧ ॥
સદ્યોજાતઃ કાલિપતિર્વરેણ્યો વરદો મુનિઃ ।
વસાપ્રિયો વામદેવસ્તત્પૂર્વો વટમૂલગ ॥ ૧૩૨ ॥
ઉલૂકરોમા ઘોરાત્મા લાસ્યપ્રીતો લઘુઃ સ્થિરઃ ।
અણોરણીયાનીશાનઃ સુન્દરભ્રૂઃ સુતાણ્ડવઃ ॥ ૧૩૩ ॥
કિરીટમાલાભરણો રાજરાજલસદ્ગતિઃ ।
હરિકેશો મુઞ્જિકેશો વ્યોમકેશો યશોધરઃ ॥ ૧૩૪ ॥
પાતાલવસનો ભર્તા શિપિવિષ્ટઃ કૃપાકરઃ ।
હિરણ્યવર્ણો દિવ્યાત્મા વૃષધર્મા વિરોચનઃ ॥ ૧૩૫ ॥
દૈત્યેન્દ્રવરદો વૈદ્યઃ સુરવન્દ્યોઽઘનાશકઃ ।
આનન્દેશઃ કુશાવર્તો નન્દ્યાવર્તો મધુપ્રિયઃ ॥ ૧૩૬ ॥
પ્રસન્નાત્મા વિરૂપાક્ષો વનાનાં પતિરવ્યયઃ ।
મસ્તકાદો વેદવેદ્યઃ સર્વો બ્રહ્મૌદનપ્રિયઃ ॥ ૧૩૭ ॥
પિશઙ્ગિતજટાજૂટસ્તડિલ્લોકવિલોચનઃ ।
ગૃહાધારો ગ્રામપાલો નરસિંહવિનાશકઃ ॥ ૧૩૮ ॥
મત્સ્યહા કૂર્માપૃષ્ઠાસ્થિધરો ભૂદારદારકઃ ॥
વિધીન્દ્રપૂજિતપદઃ પારદો વારિધિસ્થિતઃ ॥ ૧૩૯ ॥
મહોદયો મહાદેવો મહાબીજો મહાઙ્ગધૃક્ ।
ઉલૂકનાગાભરણો વિધિકન્ધરપાતનઃ ॥ ૧૪૦ ॥
આકાશકોશો હાર્દાત્મા માયાવી પ્રકૃતેઃ પરઃ ।
શુલ્કસ્ત્રિશુલ્કસ્ત્રિમધુસ્ત્રિસુપર્ણઃ ષડઙ્ગવિત્ ॥ ૧૪૧ ॥
લલનાજનપૂજ્યાંઘ્રિર્લઙ્કાવાસોઽનિલાશનઃ ।
વિશ્વતશ્ચક્ષુરીશાનો વિશ્વતોબાહુરીશ્વરઃ ॥ ૧૪૨ ॥
સર્વાત્મા ભાવનાગમ્યઃ સ્વતન્ત્રઃ પરમેશ્વરઃ ।
વિશ્વભક્ષો વિદ્રુમાક્ષઃ સર્વદેવશિરોમણિઃ ॥ ૧૪૩ ॥
બ્રહમ સત્યં તથાનન્દો જ્ઞાનાનન્દમહાફલઃ ।
ઈશ્વરઃ –
અષ્ટોત્તરં મહાદેવિ શેષાશેષમુખોદ્ગતમ્ ।
ઇત્યેતન્નામસાહ્સ્રં રહસ્યં કથિતં મયા ॥ ૧૪૪ ॥
પવિત્રમિદમાયુષ્યં પઠતાં શૃણ્વતાં સદા।
યસ્ત્વેતન્નમસાહસ્રૈઃ બિલ્વૈઃ પઙ્કજકુડ્મલૈઃ ॥ ૧૪૫ ॥
પૂજયેત્ સર્વકાલેષુ શિવરાત્રૌ મહેશ્વરિ ।
તસ્ય મુક્ત્તિં દદામીશે સત્યં સત્યં ન સંશયઃ ॥ ૧૪૬ ॥
મમ પ્રિયકરં હ્યેતત્ ફણિના ફણિતં શુભમ્ ।
પઠેત્ સર્વાન્ લભેતૈવ કામાનાયુષ્યમેવ ચ ॥ ૧૪૭ ॥
નામસાહસ્રપાઠી સ યમલોકં ન પશ્યતિ ।
કલ્યાણીં ચ લભેદ્ગૌરિ ગતિં નામ્નાં ચ વૈભવાત્ ॥ ૧૪૮ ॥
નાખ્યેયં ગોપ્યમેતદ્ધિ નાભક્તાય કદાચન ।
ન પ્રકાશ્યમિદં દેવિ માતૃકારુદ્રસંહિતમ્ ॥ ૧૪૯ ॥
ભક્ત્તેષુ લભતે નિત્યં ભક્ત્તિં મત્પાદયોર્દૃઢામ્ ।
દત્વાઽભક્ત્તેષુ પાપાત્મા રૌરવં નરકં વ્રજેત્ ॥ ૧૫૦ ॥
સૂતઃ –
ઇતિ શિવવચનં નિશમ્ય ગૌરી પ્રણયાચ્ચ પ્રણતા શિવાઙ્ઘ્રિપદ્મે ।
સુરવરતરુસુન્દરોરુપુષ્પૈરભિપૂજ્ય પ્રમથાધિપં તુતોષ ॥ ૧૫૧ ॥
તુષ્ટાવ કષ્ટહરમિષ્ટદમષ્ટદેહં
નષ્ટાઘસંઘદુરદૃષ્ટહરં પ્રકૃષ્ટમ્ ।
ઉત્કૃષ્ટવાક્યસુરબૃન્દગણેષ્ટદાનલોલં
વિનષ્ટતમસં શિપિવિષ્ટમીશમ્ ॥ ૧૫૨ ॥
શ્રીપાર્વતી –
ચણ્ડાંશુશીતાંશુહુતાશનેત્રં ચક્ષુઃશ્રવાપારવિલોલહારમ્ ।
ચર્મામ્બરં ચન્દ્રકલાવતંસં ચરાચરસ્થં ચતુરાનનેડ્યમ્ ॥ ૧૫૩ ॥
વિશ્વાધિકં વિશ્વવિધાનદક્ષં વિશ્વેશ્વરં વિશ્રુતનામસારમ્ ।
વિનાયકેડ્યં વિધિવિષ્ણુપૂજ્યં વિભું વિરુપાક્ષમજં ભજેઽહમ્ ॥ ૧૫૪ ॥
મધુમથનાક્ષિવરાબ્જપૂજ્યપાદં મનસિજતનુનાશનોત્થદીપ્તમન્યુમ્ ।
મમ માનસપદ્મસદ્મસંસ્થં મતિદાને નિપુણં ભજામિ શમ્ભુમ્ ॥ ૧૫૫ ॥
હરિં હરન્તમનુયન્તિ દેવા નખૈસ્તથા પક્ષવાતૈઃ સુઘોણૈઃ ।
નૃસિંહમુગ્રં શરભાકૃતિં શિવં મત્તં તદા દાનવરક્તપાનાત્ ॥ ૧૫૬ ॥
નખરમુખરઘાતૈસ્તીક્ષ્ણયા દંષ્ટ્રયાપિ
જ્વરપરિકરદેહે નાશતાપૈઃ સુદીપ્તે ।
દિતિજકદનમત્તં સંહરન્તં જગચ્ચ
હરિમસુરકુલઘ્નં દેવતુષ્ટ્યૈ મહેશઃ ।
પરશુવરનિખાતૈઃ ક્રોડમુત્ક્રોષ્ટુમીષ્ટે ॥ ૧૫૭ ॥
રૌદ્રનામભિરીશાનં સ્તુત્વાઽથ જગદંબિકા।
પ્રેમાશ્રુપુલકા દેવં સા ગાઢં પરિષસ્વજે ॥ ૧૫૮ ॥
શૌનકઃ –
કાનિ રૌદ્રાણિ નામાનિ ત્વં નો વદ વિશેષતઃ ।
ન તૃપ્તિરીશચરિતં શૃણ્વતાં નઃ પ્રસીદ ભો ॥ ૧૫૯ ॥
સૂતઃ –
તાન્યહં વો વદામ્યદ્ય શૃણુદ્વં શૌનકાદયઃ ॥
પવિત્રાણિ વિચિત્રાણિ દેવ્યા પ્રોક્ત્તાનિ સત્તમાઃ ॥ ૧૬૦ ॥
દેવી –
દિશાંપતિઃ પશુપતિઃ પથીનાં પતિરીશ્વરઃ ।
અન્નાનાં ચ પતિઃ શંભુઃ પુષ્ટાનાં ચ પતિઃ શિવઃ ॥ ૧૬૧ ॥
જગતાં ચ પતિઃ સોમઃ ક્ષેત્રાણાં ચ પતિર્હરઃ ।
વનાનાં પતિરીશાનો વૃક્ષાણાં ચ પતિર્ભવઃ ॥ ૧૬૨ ॥
આવ્યાધિનીનાં ચ પતિઃ સ્નાયૂનાં ચ પતિર્ગુરુઃ ।
પત્તિનાં ચ પતિસ્તામ્રઃ સત્વનાં ચ પતિર્ભવઃ ॥ ૧૬૩ ॥
આરણ્યાનાં પતિઃ શમ્ભુર્મુષ્ણતાં પતિરુષ્ણગુઃ ।
પ્રકૃતીનાં પતિશ્ચેશઃ કુલુઞ્ચાનાં પતિઃ સમઃ ॥ ૧૬૪ ॥
રુદ્રો ગૃત્સપતિર્વ્રાત્યો ભગીરથપતિઃ શુભઃ ।
અન્ધસાંપતિરીશાનઃ સભાયાઃ પતિરીશ્વરઃ ॥ ૧૬૫ ॥
સેનાપતિશ્ચ શ્વપતિઃ સર્વાધિપતયે નમઃ ।
પ્રણતા વિનતા તવાઙ્ઘ્રિપદ્મે ભગવન્ પરિપાહિ માં વિભો ત્વમ્ ।
તવ કારુણ્યકટાક્ષલેશલેશૈર્મુદિતા શઙ્કર ભર્ગ દેવદેવ ॥ ૧૬૬ ॥
સૂતઃ –
ઇતિ ગિરિવરજાપ્રકૃષ્ટવાક્યં સ્તુતિરૂપં વિબુધાધિપો મહેશઃ ।
અભિવીક્ષ્ય તદા મુદા ભવાનીમિદમાહ સ્મરગર્વનાશકઃ ॥ ૧૬૭ ॥
શિવઃ –
ઇદમગતનયે સહસ્રનામ્નાં પરમરહસ્યમહો મહાઘશોષમ્ ।
પ્રબલતરવરૈશ્ચ પાતકૌધૈર્યદિ પઠતે હિ દ્વિજઃ સ મુક્તિભાક્ ॥ ૧૬૮ ॥
શૈવં મેઽદ્ય રહસ્યમદ્ભ્હુતતરં સદ્ દ્વાદશાંશાન્વિતમ્ ।
શ્રુત્વોદારગિરા દરોરુકથયા સમ્પૂરિતં ધારિતમ્ ।
પાપાનં પ્રલયાય તદ્ભવતિ વૈ સત્યં વદામ્યદ્રિજે ॥ ૧૬૯ ॥
શ્રુતિગિરિકરિકુમ્ભગુંભરત્ને ત્વયિ ગિરિજે પરયા રમાર્દ્રદૃષ્ટ્યા ।
નિહિતોઽજિહ્મધિયાં મુદેઽયમેષ … મમ ભક્ત્તજનાર્પણં મુદે ॥ ૧૭૦ ॥
ઈશ્વરઃ –
એતત્તે પઞ્ચમાંશસ્ય વિસ્તરઃ કથિતો મયા ।
રહસ્યાર્થસ્ય દેવેશિ કિં ભૂયઃ શ્રોતુમિચ્છસિ ॥ ૧૭૧ ॥
ઇત્થં શિવવચઃ શ્રુત્વા પ્રણમ્યાથ મહેશ્વરી ।
સમાલિઙ્ગ્ય મહાદેવં સહર્ષં ગિરિજા તદા ॥ ૧૭૨ ॥
પ્રાહ પ્રેમાશ્રુપુલકા શ્રુત્વા શિવકથાસુધામ્ ।
દેવી –
અહો ધન્યાસ્મિ દેવેશ ત્વત્કથામ્ભોધિવીચિભિઃ ॥ ૧૭૩ ॥
શ્રોત્રે પવિત્રતાં યાતે માહાત્મ્યં વેદ કસ્તવ।
મામૃતે દેવદેવેશ ન ભેદોઽસ્ત્યાવયોઃ શિવઃ ॥ ૧૭૪ ॥
ભવ ભવ ભગવન્ ભવાબ્ધિપાર સ્મરગરખ્ણ્ડનમણ્ડનોરુગણ્ડ ।
સ્ફુરદુરુમુકુટોત્તમાઙ્ગગઙ્ગા… દિવ્યદેહ ॥ ૧૭૫ ॥
અવ ભવ ભવહન્ પ્રકર્ષપાપાઞ્જનમજ્ઞં જડદુઃખભોગસઙ્ગમ્ ।
તવ સુખકથયા જગત્ પવિત્રં ભવ ભવતાત્ ભવતાપહન્ મુદે મે ॥ ૧૭૬ ॥
સૂતઃ –
ઇતિ દેવ્યા સ્તુતો દેવો મહેશઃ કરુણાનિધિઃ ।
તદ્વત્ કથાનિધિઃ પ્રોક્તઃ શિવરત્નમહાખનિઃ ॥ ૧૭૭ ॥
ભવતાં દર્શનેનાદ્ય શિવભક્તિકથારસૈઃ ।
પાવિતોઽસ્મિ મુનિશ્રેષ્ઠાઃ કિં ભૂયઃ શ્રોતુમિચ્છથ ॥ ૧૭૮ ॥
ઇતિ તદ્વદનામ્ભોજસુધાનિષ્યન્દિનીં ગિરમ્ ।
શ્રુત્વા પ્રકટરોમાઞ્ચઃ શૌનકઃ પ્રાહ સાદરમ્ ॥ ૧૭૯ ॥
શૌનકઃ –
અહો મહાદેવકથાસુધામ્બુભિઃ સમ્પ્લાવિતોઽસ્મ્યદ્ય ભવાગ્નિતપ્તઃ ।
ધન્યોઽસ્મિ ત્વદ્વાક્યસુજાતહર્ષો દ્વિજૈઃ સુજાતૈરપિ જાતહર્ષઃ ॥ ૧૮૦ ॥
સૂતઃ –
શ્રીમત્કૈલાસવર્યે ભુવનજનકતઃ સંશ્રુતા પુણ્યદાત્રી
શમ્ભોર્દિવ્યકથાસુધાબ્ધિલહરી પાપાપનોદક્ષમા ।
દેવ્યાસ્તચ્છ્રુતવાન્ ગુરુર્મમ મુનિઃ સ્કન્દાચ્ચ તલ્લબ્ધવાન્
સેયં શઙ્કરકિઙ્કરેષુ વિહિતા વિશ્વૈકમોક્ષપ્રદા ॥ ૧૮૧ ॥
ઇતિ શ્રીશિવરહસ્યે ભર્ગાખ્યે પઞ્ચમાંશે
…. નામ ચત્વારિંશોઽધ્યાયઃ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
1000 Names of Shiva – Sahasranama Stotram from Shivarahasya in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil