॥ Shiva Sahasranamastotram from Skandamahapurana Malayalam Lyrics ॥
॥ ശ്രീശിവസഹസ്രനാമസ്തോത്രം സ്കന്ദമഹാപുരാണാന്തര്‍ഗതം ॥
(ശ്രീസ്കന്ദമഹാപുരാണേ ശങ്കരസംഹിതായാം ശിവരഹസ്യഖണ്ഡേ ഉപദേശകാണ്ഡേ)
ഹരശ്ശംഭുര്‍മഹാദേവോ നീലകണ്ഠസ്സദാശിവഃ ।
ഭര്‍താ വരഃ പാണ്ഡരാങ്ഗ ആനന്ദശ്ശാന്തവിഗ്രഹഃ ॥ 1 ॥
ഏകോഽനന്തോ മൃഗധരഃ ശൂലപാണിര്‍ഭവഃ ശിവഃ ।
വഹ്നിമധ്യനടോ മുക്തഃ സ്വയംഭൂര്‍നിശിനര്‍തനഃ ॥ 2 ॥
നന്ദീ പരശുപാണിശ്ച ജ്യോതിര്‍ഭസ്മാങ്ഗരാഗഭൃത് ।
ഗജോത്പാദീ കപാലീ ച നിത്യശ്ശുദ്ധോഽഗ്നിധാരകഃ ॥ 3 ॥
ശങ്കരോ ഭൂരഥോ മേരുചാപോ വൃഷഭവാഹനഃ ।
ഉത്പത്തിശൂന്യോ ഭൂതേശോ നാഗാഭരണധാരണഃ ॥ 4 ॥
ഉമാര്‍ധദേഹീ ഹിമവജ്ജാമാതാ ഭര്‍ഗ ഉത്തമഃ ।
ഉമാപതിര്‍വഹ്നിപാണിശ്ഛേത്താ പ്രലയനിര്‍ഭയഃ ॥ 5 ॥
ഏകരുദ്രഃ പാര്‍ഥബാണപ്രദോ രുദ്രോഽതിവീര്യവാന്‍ ।
രവിചക്രരഥസ്തദ്വത്സോമചക്രരഥഃസ്മൃതഃ ॥ 6 ॥
ദിഗംബരസ്സര്‍വനേതാ വിഷ്ണുമത്സ്യനിബര്‍ഹകഃ ।
മത്സ്യനേത്രാപഹാരീച മത്സ്യനേത്ര വിഭൂഷണഃ ॥ 7 ॥
മത്സ്യപൂജിതപാദശ്ച തഥൈവ കമലാസനഃ ।
വേദവേദ്യഃ സ്മൃതസ്തദ്വദ്വേദാശ്വരഥ ഈരിതഃ ॥ 8 ॥
വേദശ്ച വേദകൌപീനോ വേദനുപൂരകസ്തഥാ ।
വേദവാക്യോ വേദമൂര്‍തിര്‍വേദാന്തോ വേദപൂജിതഃ ॥ 9 ॥
സര്‍വേശ്വരോ നാദവാച്യോ ബ്രഹ്മമൂര്‍ധനികൃന്തനഃ ।
താണ്ഡവശ്ചാമൃതസ്തദ്വദൂര്‍ധ്വതാണ്ഡവപണ്ഡിതഃ ॥ 10 ॥
ആനന്ദശ്ചണ്ഡ ആനന്ദതാണ്ഡവഃ പൂഷദന്തഭിത് ।
ഭഗനേത്രഹരസ്തദ്വദ്ഗജചര്‍മാംബരപ്രിയഃ ॥ 11 ॥
കാമാന്തകോ വ്യാഘ്രഭേദീ മൃഗീ ചൈകാങ്ഗകസ്തഥാ ।
നിര്‍വികാരഃ പശുപതിസ്സര്‍വാത്മഗോചരസ്തഥാ ॥ 12 ॥
അഗ്രിനേത്രോ ഭാനുനേത്രശ്ചന്ദ്രനേത്രോഽപി കഥ്യതേ ।
കൂര്‍മനിഗ്രാഹകഃ കൂര്‍മകപാലാഹാരകസ്തഥാ ॥ 13 ॥
കൂര്‍മപൂജ്യസ്തഥാ കൂര്‍മകപാലാഭരണസ്തഥാ ।
വ്യാഘ്രചര്‍മാംബരഃ സ്വാമീ തഥാ പാശവിമോചകഃ ॥ 14 ॥
ഓങ്കാരാഭേനദ് ദ്വന്ദ്വഭഞ്ജകജ്ഞാനമൂര്‍തയഃ ।
വിഷ്ണുബാണോ ഗണപതിഃ പൂതോഽയന്തു പുരാതനഃ ॥ 15 ॥
ഭൂതനുശ്ച കൃപാമൂര്‍തിഃ വിഷ്ണൂത്പാദകപാദവാന്‍।
സുബ്രഹ്മണ്യപിതാ ബ്രഹ്മപിതാ സ്ഥാണുരഥ സ്മൃതഃ ॥ 16 ॥
അര്‍ഭകക്ഷീരജലധിപ്രദോ പോത്രിവിഭേദകഃ ।
പോത്രിദന്താപഹാരീ ച പോത്രിദന്തവിഭൂഷണഃ ॥ 17 ॥
പോത്രിപൂജിതപാദശ്ച ചന്ദ്രപുഷ്പേഷുകസ്തഥാ ।
സര്‍വോപാദാനകസ്തദ്വദാര്‍ദ്രഭോഽഗ്നിസമാകൃതിഃ ॥ 18 ॥
മാതാപിതൃവിഹീനശ്ച ധര്‍മാധര്‍മാവുഭാവപി ।
നിയുക്തരഥസാരഥ്യബ്രഹ്മപൂജിതപാദവാന്‍ ॥ 19 ॥
രക്തപിങ്ഗജടോ വിഷ്ണുരഭയോ ഭാനുദീപവാന്‍।
ഭൂതസേനോ മഹായോഗീ യോഗീ കാലിയനര്‍തനഃ ॥ 20 ॥
ഗീതപ്രിയോ നാരസിംഹനിഗ്രഹീതാഽപി കഥ്യതേ।
നാരസിംഹശിരോഭൂഷോ നാരസിംഹത്വഗംബരഃ ॥ 21 ॥
നാരസിംഹത്വഗുത്പാടീ നാരാസിംഹസുപൂജിതഃ ।
അണുരൂപീ മഹാരൂപീ അതിസുന്ദരവിഗ്രഹഃ ॥ 22 ॥
ആചാര്യശ്ച പുണ്യഗിരിരാചാര്യോഽപി ച കഥ്യതേ।
ഭിക്ഷാമര്‍ദനഗോലാനാം ഗിരിഷ്വാചാര്യ ഈരിതഃ ॥ 23 ॥
തഥൈഷാഷ്ടമഹാസിദ്ധിരന്തകാന്തക ഈരിതഃ ।
ഘോരസ്തഥൈവ ഗിരിശഃ കൃതമാലവിഭൂഷണഃ ॥ 24 ॥
വൃഷധ്വജോ ഡമരുകധരോ വിഷ്ണ്വക്ഷിധാരകഃ ।
രക്താങ്ഗശ്ച ബ്രഹ്മസൃഷ്ടിപ്രദശ്ചാഭയരൂപവാന്‍ ॥ 25 ॥
വിഷ്ണുരക്ഷാപ്രദസ്തദ്വദഷ്ടൈശ്വര്യസമന്വിതഃ ।
തഥൈവാഷ്ടഗുണേശോ വൈ ചാഷ്ടമങ്ഗലകേശ്വരഃ ॥ 26 ॥
ബകാസുരസ്യ ഹര്‍താ ച ബകപക്ഷധരോഽപി സഃ ।
തഥാ മന്‍മഥനാഥോഽപി വാസുദേവസുതപ്രദഃ ॥ 27 ॥
മഹാവതോഽധ്വനിത്യശ്ച ത്യക്തകേതക ഈരിതഃ ।
മഹാവ്രതോ ബില്വമാലാധാരീ പാശുപതഃ സ്മൃതഃ ॥ 28 ॥
ത്രിധാഭാശ്ച പരഞ്ജ്യോതിര്‍ദ്വിസഹസ്രദ്വിജോ ഭവാന്‍ ।
ത്രിവിക്രമനിഹന്താ ച ത്രിവിക്രമസുപൂജിതഃ ॥ 29 ॥
ത്രിവിക്രമത്വഗുത്പാടീ തഥാ തച്ചര്‍മകഞ്ചുകഃ ।
ത്രിവിക്രമാസ്ഥിദണ്ഡീ ച സര്‍വോ മധ്യസ്ഥകോഽപി സഃ ॥ 30 ॥
വടമൂലോ വേണിജടസ്തഥാ വിഷ്ണ്വസ്ഥിഭൂഷണഃ ।
വികൃതോ വിജയശ്ചൈവ തഥാ ഭക്തകൃപാകരഃ ॥ 31 ॥
സ്തോത്രപൂജാപ്രിയോ രാമവരദോ ഹൃദയാംബുജഃ ।
തഥാ പരശുരാമൈനോഹാരകസ്തേന പൂജിതഃ ॥ 32 ॥
രുദ്രാക്ഷമാലീ ഭോഗീ ച മഹാഭോഗീ ച സംസ്മൃതഃ ।
ഭോഗാതീതശ്ച സര്‍വേശോ യോഗാതീതോ ഹരിപ്രിയഃ ॥ 33 ॥
വേദവേദാന്തകര്‍താ ച ത്ര്യംബകമനോഹരൌ ।
വിനായകോ വിതരണോ വിചിത്രോ വ്രത ഇത്യപി ॥ 34 ॥
പരമേശോ വിരൂപാക്ഷോ ദേവദേവസ്ത്രിലോചനഃ ।
വൈണികോ വിഷ്ടരസ്ഥോഽയം തഥാ ക്ഷീരസമാകൃതിഃ ॥ 35 ॥
ആരണഃ കാഠകശ്ചൈവ സുമുഖോഽമൃതവാഗപി ।
ധുസ്തൂരപുഷ്പധാരീ ച ഋഗ്യജുര്‍വേദിനാവുഭൌ ॥ 36 ॥
സാമവേദീ തഥാഽഥര്‍വവേദീ കാമികകാരണൌ ।
വിമലോ മകുടശ്ചൈവ വാതുലോഽചിന്ത്യയോഗജൌ ॥ 37 ॥
ദീപ്തസ്സൂക്ഷ്മസ്തഥൈവായം വീരശ്ച കിരണോഽപി ച ।
അജിതശ്ച സഹസ്രശ്ച അംശുമാന്‍ സുപ്രഭേദകഃ ॥ 38 ॥
തഥാ വിജയനിശ്വാസൌ നാംനാ സ്വായംഭുവോഽപ്യയം ।
അനലോ രൌരവശ്ചന്ദ്രജ്ഞാനോ ബിംബ ഉദീരിതഃ ॥ 39 ॥
പ്രോദ്ഗീതോ ലലിതസ്സിദ്ധസ്തഥാ സന്താനനാമവാന്‍।
ശര്‍വോത്തരസ്തഥാചാര്യപാരമേശ്വര ഈരിതഃ ॥ 40 ॥
ഉപാഗമസമാഖ്യോഽപി തഥാ ശിവപുരാണകഃ ।
ഭവിഷ്യച്ച തഥൈവായം മാര്‍കണ്ഡേയോഽപി ലൈങ്ഗകഃ ॥ 41 ॥
സ്കാന്ദോ വരാഹോഽപി തഥാ വാമനോ മത്സ്യകൂര്‍മകൌ ।
ബ്രഹ്മാണ്ഡോ ബ്രാഹ്മപാദ്മൌ ച ഗാരുഡോ വിഷ്ണുനാരദൌ ॥ 42 ॥
തഥാ ഭാഗവതാഗ്നേയൌ ബ്രഹ്മകൈവര്‍തകോഽപ്യയം ।
തഥൈവോപപുരാണോഽപി രാമസ്യാസ്ത്രപ്രദോഽപി സഃ ॥ 43 ॥
രാമസ്യ ചാപഹാരീ ച രാമപൂജിതപാദവാന്‍।
മായീ ച ശുദ്ധമായീ ച വൈഖരീ മധ്യമാ പരാ ॥ 44 ॥
പശ്യന്തീ ച തഥാ സൂക്ഷ്മാ തഥാ പ്രണവചാപവാന്‍ ।
ജ്ഞാനാസ്ത്രസ്സകലശ്ചൈവ നിഷ്കലസ്സകലശ്ച വൈ ॥ 45 ॥
വിഷ്ണോഃ പതിരയം തദ്വദ്വലഭദ്രബലപ്രദഃ ।
ബലചാപാപഹര്‍ത്താ ച ബലപൂജിതപാദവാന്‍ ॥ 46 ॥
ദണ്ഡായുധോ വാങ്ഗനസോരഗോചരസുഗന്ധിനൌ ।
ശ്രീകണ്ഠോഽപ്യയമാചാരഃ ഖട്വാങ്ഗഃ പാശഭൃത്തഥാ ॥ 47 ॥
സ്വര്‍ണരൂപീ സ്വര്‍ണവീര്യസ്സകലാത്മാഽധിപഃ സ്മൃതഃ ।
പ്രലയഃ കാലനാഥോഽപി വിജ്ഞാനം കാലനായകഃ ॥ 48 ॥
പിനാകപാണിസ്സുകൃതോ വിഷ്കാരോ വിസ്തുരക്തപഃ ।
വിഷ്ണോഃ ക്ഷാരകരസ്തദ്വകൃഷ്ണജ്ഞാനപ്രദോ ഹി സഃ ॥ 49 ॥
കൃഷ്ണായ പുത്രദഃ കൃഷ്ണയുദ്ധദഃ കൃഷ്ണപാപഹാ ।
കൃഷ്ണപൂജിതപാദശ്ച കര്‍കിവിഷ്ണ്വശ്വഭഞ്ജനഃ ॥ 50 ॥
കര്‍കിപൂജിതപാദശ്ച വഹ്നിജിഹ്വാതികൃന്തനഃ ।
ഭാരതീനാസികാച്ഛേത്താ പാപനാശോ ജിതേന്ദ്രിയഃ ॥ 51 ॥
ശിഷ്ടോ വിശിഷ്ടഃ കര്‍താ ച ഭീമേഭ്യോ ഭീമ ഉച്യതേ ।
ശിവതത്ത്വം തഥാ വിദ്യാതത്ത്വം പഞ്ചാക്ഷരോഽപി സഃ ॥ 52 ॥
പഞ്ചവക്ത്രഃ സ്മിതശിരോധാരീ ബ്രഹ്മാസ്ഥിഭൂഷണഃ ।
ആത്മതത്ത്വം തഥാ ദൃശ്യസഹായോ രസവീര്യവാന്‍ ॥ 53 ॥
അദൃശ്യദ്രഷ്ടാ മേനായാ ജാമാതോഗ്രഷ്ഷഡങ്ഗവാന്‍ ।
തഥാ ദക്ഷശിരശ്ഛേത്താ തത്പുരുഷോ ബ്രാഹ്മണശ്ശിഖീ ॥ 54 ॥
അഷ്ടമൂര്‍തിശ്ചാഷ്ടഭുജഷ്ഷഡക്ഷരസമാഹ്വയഃ ।
പഞ്ചകൃത്യഃ പഞ്ചധേനുഃ പഞ്ചവൃക്ഷോഽഗ്നികശ്ചിവാന്‍ ॥ 55 ॥
ശങ്ഖവര്‍ണസ്സര്‍പകടിസ്സൂത്രോഽഹങ്കാര ഈരിതഃ ।
സ്വാഹാകാരഃ സ്വധാകാരഃ ഫട്കാരസ്സുമുഖഃ സ്മൃതഃ ॥ 56 ॥
ദീനാന്ധകകൃപാലുശ്ച വാമദേവോഽപി കന്ഥ്യതേ ।
ധീരഃ കല്‍പോ യുഗോ വര്‍ഷമാസാവൃതുസമാഹ്വയഃ ॥ 57 ॥
രാശിവാസരനക്ഷത്രയോഗാഃ കരണ ഈരിതഃ ।
ഘടീ കാഷ്ഠാ വിനാഡീ ച പ്രാണോ ഗുരുനിമേഷകൌ ॥ 58 ॥
ശ്രവണര്‍ക്ഷോ മേഘവാഹോ ബ്രഹ്മാണ്ഡസൃഗുദീരിതഃ ।
ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തിശ്ച തുര്യോഽയമതിതുര്യവാന്‍ ॥ 59 ॥
തഥൈവ കേവലാവസ്ഥസ്സകലാവസ്ഥ ഇത്യപി।
ശുദ്ധാവസ്ഥോത്തമാങ്ഗൌ ച സൃഷ്ടിരക്ഷാവിധായിനൌ ॥ 60 ॥
സംഹര്‍താ ച തിരോഭൂത അനുഗ്രഹകരസ്തഥാ ।
സ്വതന്ത്രഃ പരതന്ത്രശ്ച ഷണ്‍മുഖഃ കാല ഈരിതഃ ॥ 61 ॥
അകാലശ്ച തഥാ പാശുപതാസ്ത്രകര ഈശ്വരഃ ।
അഘോരക്ഷുരികാസ്ത്രൌ ച പ്രത്യങ്ഗാസ്ത്രോഽപി ക്ഥ്യതേ ॥ 62 ॥
പാദോത്സൃഷ്ടമഹാചക്രോ വിഷ്ണുവേശ്യാഭുജങ്ഗകഃ ।
നാഗയജ്ഞോപവീതീ ച പഞ്ചവര്‍ണോഽപി മോക്ഷദഃ ॥ 63 ॥
വായ്വഗ്നീശൌ സര്‍പകച്ഛഃ പഞ്ചമൂര്‍തശ്ച ഭോഗദഃ ।
തഥാ വിഷ്ണുശിരശ്ഛേത്താ ശേഷജ്യോ ബിന്ദുനാദകഃ ॥ 64 ॥
സര്‍വജ്ഞോ വിഷ്ണുനിഗലമോക്ഷകോ ബീജവര്‍ണകഃ ।
ബില്വപത്രധരോ ബിന്ദുനാദപീഠസ്തു ശക്തിദഃ ॥ 65 ॥
തഥാ രാവണനിഷ്പേഷ്ടാ ഭൈരവോത്പാദകോഽപ്യയം।
ദക്ഷയജ്ഞവിനാശീ ച ത്രിപുരത്രയശിക്ഷകഃ ॥ 66 ॥
സിന്ദൂരപത്രധാരീ ച മന്ദാരസ്രഗലങ്കൃതഃ ।
നിര്‍വീര്യോ ഭാവനാതീതസ്തഥാ ഭൂതഗണേശ്വരഃ ॥ 67 ॥
ബിഷ്ണുഭ്രൂമധ്യപാദീ ച സര്‍വോപാദാനകാരണം ।
നിമിത്തകാരണം സര്‍വസഹകാര്യപി കഥ്യതേ ॥ 68 ॥
തത്സദ്വ്യാസകരച്ഛേത്താ ശൂലപ്രോതഹരിസ്തഥാ ।
ഭേദാഭേദൌ വേദവല്ലീകണ്ഠച്ഛേത്താ ഹി കഥ്യതേ ॥ 69 ॥
പഞ്ചബ്രഹ്മസ്വരൂപീ ച ഭേദാഭേദോഭയാത്മവാന്‍ ।
അച്ഛസ്ഫടിക സങ്കാശോ ബ്രഹ്മഭസ്മാവലേപനഃ ॥ 70 ॥
നിര്‍ദഗ്ധവിഷ്ണുഭസ്മാങ്ഗരാഗഃ പിങ്ഗജടാധരഃ ।
ചണ്ഡാര്‍പിതപ്രസാദശ്ച ധാതാ ധാതൃവിവര്‍ജിതഃ ॥ 71 ॥
കല്‍പാതീതഃ കല്‍പഭസ്മ ചാഗസ്ത്യകുസുമപ്രിയഃ ।
അനുകല്‍പോപകല്‍പൌ ച സങ്കല്‍പശ്ഛേദദുന്ദുഭിഃ ॥ 72 ॥
വികല്‍പോ വിഷ്ണുദുര്‍ജ്ഞേയപാദോ മൃത്യുഞ്ജയഃ സ്മൃതഃ ।
വിഷ്ണുശ്മശാനനടനോ വിഷ്ണുകേശോപവീതവാന്‍ ॥ 73 ॥
ബ്രഹ്മശ്മശാനനടനഃ പഞ്ചരാവണഘാതകഃ ।
സര്‍പാധീശാന്തരസ്തദ്വദനലാസുരഘാതകഃ ॥ 74 ॥
മഹിഷാസുരസംഹര്‍താ നാലീദൂര്‍വാവതംസകഃ ।
ദേവര്‍ഷിനരദൈത്യേശോ രാക്ഷസേശോ ധനേശ്വരഃ ॥ 75 ॥
ചരാചരേശോഽനുപദോ മൂര്‍തിച്ഛന്ദസ്വരൂപിണൌ ।
ഏകദ്വിത്രിചതുഃ പഞ്ചജാനിനോ വിക്രമാശ്രമഃ ॥ 76 ॥
ബ്രഹ്മവിഷ്ണുകപാലാപ്തജയകിങ്കിണികാങ്ഘ്രികഃ ।
സംഹാരകാട്ടഹാസോഽപി സര്‍വസംഹാരകഃ സ്മൃതഃ ॥ 77 ॥
സര്‍വസംഹാരനേത്രാഗ്നിഃ സൃഷ്ടികൃദ്വാങ്മനോയുതഃ ।
സംഹാരകൃത് ത്രിശൂലോഽപി രക്ഷാകൃത്പാണിപാദവാന്‍ ॥ 78 ॥
ഭൃങ്ഗിനാട്യപ്രിയശ്ശങ്ഖപദ്മനിധ്യോരധീശ്വരഃ ।
സര്‍വാന്തരോ ഭക്തചിന്തിതാര്‍ഥദോ ഭക്തവത്സലഃ ॥ 79 ॥
ഭക്താപരാധസോഢാ ച വികീര്‍ണജട ഈരിതഃ ।
ജടാമകുടധാരീച വിശദാസ്ത്രോഽപി കഥ്യതേ ॥ 80 ॥
അപസ്മാരീകൃതാവിദ്യാപൃഷ്ഠാങ്ഘ്രിഃ സ്ഥൌല്യവര്‍ജിതഃ ।
യുവാ നിത്യയുവാ വൃദ്ധോ നിത്യവൃദ്ധോഽപി കഥ്യതേ ॥ 81 ॥
ശക്ത്യുത്പാടീ ശക്തിയുക്തസ്സത്യാത്സത്യോഽപി കഥ്യതേ।
വിഷ്ണൂത്പാദക അദ്വന്ദ്വഃ സത്യാസത്യശ്ച ഈരിതഃ ॥ 82 ॥
മൂലാധാരസ്തഥാ സ്വാധിഷ്ഠാനശ്ച മണിപൂരകഃ ।
അനാഹതോ വിശുദ്ധ്യാജ്ഞേ തഥാ ബ്രഹ്മബിലം സ്മൃതഃ ॥ 83 ॥
വരാഭയകരശ്ശാസ്തൃപിതാ താരകമാരകഃ ।
സാലോക്യദശ്വ സാമീപ്യദായീ സാരൂപ്യദഃ സ്മൃതഃ ॥ 84 ॥
സായുജ്യമുക്തിദസ്തദ്വദ്ധരികന്ധരപാദുകഃ ।
നികൃത്തബ്രഹ്മമൂര്‍ധാ ച ശാകിനീഡാകിനീശ്വരഃ ॥ 85 ॥
യോഗിനീമോഹിനീനാഥോ ദുര്‍ഗാനാഥോഽപി കഥ്യതേ।
യജ്ഞോ യജ്ഞേശ്വരോ യജ്ഞഹവിര്‍ഭുഗ്യജ്വനാം പ്രിയഃ ॥ 86 ॥
വിഷ്ണുശാപാപഹര്‍താ ച ചന്ദ്രശാപാപഹാരകഃ ।
ഇന്ദ്രശാപാപഹര്‍താച വേദാഗമപുരാണകൃത് ॥ 87 ॥
വിഷ്ണുബ്രഹ്മോപദേഷ്ടാ ച സ്കന്ദോമാദേശികോഽപ്യയം।
വിഘ്നേശസ്യോപദേഷ്ടാ ച നന്ദികേശഗുരുസ്തഥാ ॥ 88 ॥
തഥാ ഋഷിഗുരുസ്സര്‍വഗുരുര്‍ദശദിഗീശ്വരഃ ।
ദശായുധദശാങ്ഗൌ ച ജ്ഞാനയജ്ഞോപവീതവാന്‍ ॥ 89 ॥
ബ്രഹ്മവിഷ്ണുശിരോമുണ്ഡകന്ദുകഃ പരമേശ്വരഃ ।
ജ്ഞാനക്രിയായോഗചര്യാനിരതോരഗകുണ്ഡലൌ ॥ 90 ॥
ബ്രഹ്മതാലപ്രിയോ വിഷ്ണുപടഹപ്രീതിരപ്യയം।
ഭണ്ഡാസുരാപഹര്‍താച കങ്കപത്രധരോഽപ്യയം ॥ 91 ॥
തന്ത്രവാദ്യരതസ്തദ്വദര്‍കപുഷ്പപ്രിയോഽപ്യയം।
വിഷ്ണ്വാസ്യമുക്തവീര്യോഽപി ദേവ്യഗ്ഗ്രകൃതതാണ്ഡവഃ ॥ 92 ॥
ജ്ഞാനാംബരോ ജ്ഞാനഭൂഷോ വിഷ്ണുശങ്ഖപ്രിയോഽപ്യയം ।
വിഷ്ണൂദരവിമുക്താത്മവീര്യശ്ചൈവ പരാത്പരഃ ॥ 93 ॥
മഹേശ്വരശ്ചേശ്വരോഽപി ലിങ്ഗോദ്ഭവസുഖാസനൌ ।
ഉമാസഖശ്ചന്ദ്രചൂഡശ്ചാര്‍ധനാരീശ്വരഃ സ്മൃതഃ ॥ 94 ॥
സോമാസ്കന്ദസ്തഥാ ചക്രപ്രസാദീ ച ത്രിമൂര്‍തികഃ ।
അര്‍ധാങ്ഗവിഷ്ണുശ്ച തഥാ ദക്ഷിണാമൂര്‍തിരവ്യയഃ ॥ 95 ॥
ഭിക്ഷാടനശ്ച കങ്കാലഃ കാമാരിഃ കാലശാസനഃ ।
ജലന്ധരാരിസ്ത്രിപുരഹന്താ ച വിഷഭക്ഷണഃ ॥ 96 ॥
കല്യാണസുന്ദരശരഭമൂര്‍തീ ച ത്രിപാദപി ।
ഏകപാദോ ഭൈരവശ്ച വൃഷാരൂഢസ്സദാനടഃ ॥ 97 ॥
ഗങ്ഗാധരഷ്ഷണ്ണവതിതത്ത്വമപ്യയമീരിതഃ ।
തഥാ സാഷ്ടശതഭേദമൂരതിരഷ്ടശതാഹ്വയഃ ॥ 98 ॥
അഷ്ടോത്തരശതം താലരാഗനൃത്തൈകപണ്ഡിതഃ ।
സഹസ്രാഖ്യസ്സഹസ്രാക്ഷസ്സഹസ്രമുഖ ഈരിതഃ ॥ 99 ॥
സഹസ്രബാഹു സ്തന്‍മൂര്‍തിരനന്തമുഖ ഈരിതഃ ।
അനന്തനാമാപി തഥാ ചാനന്തശ്രുതിരപ്യയം ॥ 100 ॥
അനന്തനയനസ്തദ്വദനന്തഘ്രാണമണ്ഡിതഃ ।
അനന്തരൂപ്യയം തദ്വദനന്തൈശ്വര്യവാന്‍ സ്മൃതഃ ॥ 101 ॥
അനന്തശക്തികൃത്യാവാനനന്തജ്ഞാനവാനയം ।
അനന്താനന്ദസന്ദോഹ അനന്തൌദാര്യവാനയം ॥ 102 ॥
തഥൈവ പൃഥിവീമൂര്‍തിഃ പൃഥിവീശോഽപി കഥ്യതേ ।
പൃഥിവീധാരകസ്തദ്വത്പൃഥിവ്യാന്തര ഈരിതഃ ॥ 103 ॥
പൃഥിവ്യതീതശ്ച തഥാ പാര്‍ഥിവാണ്ഡാഭിമാന്യയം ।
തദണ്ഡപുരുഷഹൃദയകമലോഽപി നിഗദ്യതേ ॥ 104 ॥
തദണ്ഡഭുവനേശാനഃ തച്ഛക്തിധരണാത്മകഃ ।
ആധാരശക്ത്യധിഷ്ഠാനാനന്താഃ കാലാഗ്നിരപ്യയം ॥ 105 ॥
കാലാഗ്നിരുദ്രഭുവനപതിരപ്യയമീരിതഃ ।
അനന്തശ്ച തഥേശശ്ച ശങ്കരഃ പദ്മപിങ്ഗലൌ ॥ 106 ॥
കാലശ്ച ജലജശ്ചൈവ ക്രോധോഽതിബല ഈരിതഃ ।
ധനദശ്ചാതികൂശ്മാണ്ഡഭുവനേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 107 ॥
കൂശ്മാണ്ഡസ്സപ്തപാതാലനായകോഽപി നിഗദ്യതേ ।
പാതാലാന്തോഽപി ചേശാനോ ബലാതിബലനാവുഭൌ ॥ 108 ॥
ബലവികരണശ്ചായം ബലേശോഽപി ബലേശ്വരഃ ।
ബലാധ്യക്ഷശ്ച ബലവാന്‍ഹാടകേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 109 ॥
തഥാ തദ്ഭുവനേശാനസ്തഥൈവാഷ്ടഗജേശ്വരഃ ।
അഷ്ടനാഗേശ്വരസ്തദ്വദ്ഭൂലോകേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 110 ॥
മേര്‍വീശോ മേരുശിഖരരാജോഽവനിപതിസ്തഥാ ।
ത്ര്യംബകശ്ചാഷ്ടകുലപര്‍വതേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 111 ॥
മാനസോത്തരഗിരി സ്തദ്വദ്വിശ്വേശോഽപി നിഗദ്യതേ ।
സ്വര്‍ണലോകശ്ചക്രവാലഗിരിവാസവിരാമകഃ ॥ 112 ॥
ധര്‍മോ വിവിധധാമാ ച ശങ്ഖപാലശ്ച കഥ്യതേ ।
തഥാ കനകരോമാ ച പര്‍ജന്യഃ കേതുമാനപി ॥ 113 ॥
വിരോചനോ ഹരിച്ഛായോ രക്തച്ഛായശ്ച കഥ്യതേ ।
മഹാന്ധകാരനാഥോഽപി അണ്ഡഭിത്തീശ്വരോഽപ്യയം ॥ 114 ॥
പ്രാചീവജ്രീശ്വരോ ദക്ഷിണപ്രാചീശോഽപി ഗദ്യതേ ।
അഗ്നീശ്വരോ ദക്ഷിണശ്ച ദിഗീശോ ധര്‍മരാഡപി ॥ 115 ॥
ദക്ഷിണാശാപതിസ്തദ്വന്നിരൃതീശോഽപി കഥ്യതേ ।
പശ്ചിമാശാപതിസ്തദ്വദ്വരുണേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 116 ॥
തഥോദക്പശ്ചിമേശോഽപി വായ്വീശോഽപി തഥോച്യതേ ।
തഥൈവോത്തരദിങ്നാഥഃ കുബേരേശോഽപി ചോച്യതേ ॥ 117 ॥
തഥൈവോത്തരപൂര്‍വേശ ഈശാനേശോഽപി കഥ്യതേ ।
കൈലാസശിഖരീനാഥഃ ശ്രീകണ്ഠപരമേശ്വരഃ ॥ 118 ॥
മഹാകൈലാസനാഥോഽപി മഹാസദാശിവഃ സ്മൃതഃ ।
ഭുവര്ലോകേശശംഭൂഗ്രാസ്സൂര്യമണ്ഡലനായകഃ ॥ 119 ॥
പ്രകാശരുദ്രോ യശ്ചന്ദ്രമണ്ഡലേശോഽപി കഥ്യതേ ।
തഥാ ചന്ദ്രമഹാദേവോ നക്ഷത്രാണാമധീശ്വരഃ ॥ 120 ॥
ഗ്രഹലോകേശ ഗന്ധര്‍വഗാന്ധര്‍വേശാവുഭാവപി ।
സിദ്ധവിദ്യാധരേശോഽയം കിന്നരേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 121 ॥
യക്ഷചാരണനാഥോഽപി സ്വര്ലോകേശോഽപി സ സ്മൃതഃ ।
ഭീമശ്ചൈവ മഹര്ലോകനാഥശ്ചൈവ മഹാഭവഃ ॥ 122 ॥
ജനലോകേശ്വരോ ജ്ഞാനപാദോ ജനനവര്‍ജിതഃ ।
അതിപിങ്ഗല ആശ്ചര്യോ ഭൌതികശ്ച ശൃതോഽപ്യയം ॥ 123 ॥
തപോലോകേശ്വരസ്തപ്തോ മഹാദേവോഽപി സ സ്മൃതഃ ।
സത്യലോകേശ്വരസ്തദ്വത് ബ്രഹ്മേശാനോഽപി ചോച്യതേ ॥ 124 ॥
വിഷ്ണുലോകേശവിഷ്പവീശൌ ശിവലോകഃ പരശ്ശിവഃ ।
അണ്ഡാന്തേശോ ദണ്ഡപാണിരണ്ഡപൃഷ്ഠേശ്വരോഽപ്യയം ॥ 125 ॥
ശ്വേതശ്ച വായുവേഗോഽപി സുപാത്രശ്ച സ്മൃതോഽപ്യയം ।
വിദ്യാഹ്വയാത്മകസ്തദ്വത്കാലാഗ്നിശ്ച സ്മൃതോഽപ്യയം ॥ 126 ॥
മഹാസംഹാരകസ്തദ്വന്‍മഹാകാലോഽപി കഥ്യതേ ।
മഹാനിരൃതിരപ്യേവ മഹാവരുണ ഇത്യപി ॥ 127 ॥
വീരഭദ്രോ മഹാംസ്തദ്വച്ഛതരുദ്രോഽപി കഥ്യതേ ।
ഭദ്രകാലവീരഭദ്രൌ കമണ്ഡലുധരോഽപ്യയം ॥ 128 ॥
അബ്ഭുവനേശോഽപി തഥാ ലക്ഷ്മീനാഥോഽപി കഥ്യതേ ।
സരസ്വതീശോ ദേവേശഃ പ്രഭാവേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 129 ॥
തഥൈവ ഡിണ്ഡീവല്‍മീകനാഥൌ പുഷ്കരനായകഃ ।
മണ്ഡീശഭാരഭൂതേശൌ ബിലാലകമഹേശ്വര ॥ 130 ॥
തേജോമണ്ഡലനാഥോഽപി തേജോമണ്ഡലമൂര്‍തിപഃ ।
തേജോമണ്ഡലവിശ്വേശശ്ശിവോഽഗ്നിരപി കഥ്യതേ ॥ 131 ॥
വായുമണ്ഡലമൂര്‍തിശ്ച വായുമണ്ഡലധാരകഃ ।
വായുമണ്ഡലനാഥശ്ച വായുമണ്ഡലരക്ഷകഃ ॥ 132 ॥
മഹാവായുസുവേഗോഽയമാകാശമണ്ഡലേശ്വരഃ ।
ആകാശമണ്ഡലധരസ്തന്‍മൂര്‍തിരപി സംസ്മൃതഃ ॥ 133 ॥
ആകാശമണ്ഡലാതീതസ്തന്‍മണ്ഡലഭുവനപഃ ।
മഹാരുദ്രശ്ച തന്‍മാത്രമണ്ഡലേശശ്ച സംസ്മൃതഃ ॥ 134 ॥
തന്‍മാത്രമണ്ഡലപതിര്‍മഹാശര്‍വമഹാഭവൌ ।
മഹാപശുപീതശ്ചാപി മഹാഭീമോ മഹാഹരഃ ॥ 135 ॥
കര്‍മേന്ദ്രിയമണ്ഡലേശസ്തന്‍മണ്ഡലഭുവഃ പതിഃ പതിഃ ।
ക്രിയാസരസ്വതീനാഥഃ ക്രിയാ ( ശ്രിയാ) ലക്ഷ്മീപതിസ്തഥാ ॥ 136 ॥
ക്രിയേന്ദ്രിയഃ ക്രിയാമിത്രഃ ക്രിയാബ്രഹ്മ പതിഃ പതിഃ ।
ജ്ഞാനേന്ദ്രിയമണ്ഡലേശഃ തന്‍മണ്ഡലഭുവനപഃ ॥ 137 ॥
ഭൂമിദേവദിശ്ശിവേശശ്ച വരുണോഽപി ച വഹ്നിപഃ ।
വാതേശോ വിവിധാവിഷ്ടമണ്ഡലേശാബുഭാവപി ॥ 138 ॥
വിഷയമണ്ഡലഭുവനേശോ ഗന്ധര്‍വേശഃ ശിവേശ്വരഃ ।
പ്രാസാദബലഭദ്രശ്ച സൂക്മേശോ മാനവേശ്വരഃ ॥ 139 ॥
അന്തഃകരണമണ്ഡലേശോ ബുദ്ധിചിത്തമനഃ പതിഃ ।
അഹങ്കാരേശ്വരശ്ചാപി ഗുണമണ്ഡലനായകഃ ॥ 140 ॥
സംവര്‍തസ്താമസഗുണപതിസ്തദ്ഭുവനാധിപഃ ।
ഏകവീരഃ കൃതാന്തശ്ച സന്ന്യാസീ സര്‍വശങ്കരഃ ॥ 141 ॥
പുരുഷമൃഗാനുഗ്രഹദസ്സസാക്ഷീകോ ഗുണാധിപഃ ।
കാക്ഷീകശ്ച ഭുവനേശഃ കൃതശ്ച കൃതഭൈരവഃ ॥ 142 ॥
ബ്രഹ്മാശ്രീകണ്ഠദേവോഽയം സരാജസഗുണേശ്വരഃ ।
രാജസഗുണഭുവനേശോ ബലാധ്യക്ഷശ്ച കഥ്യതേ ॥ 143 ॥
ഗുണാധ്യക്ഷോ മഹാശാന്തോ മഹാത്രിപുരഘാതകഃ ।
സര്‍വരൂപീ നിമേഷശ്ച ഉന്‍മേഷ ഇതി കഥ്യതേ ॥ 144 ॥
പ്രകൃതീമണ്ഡലേശോഽയം തന്‍മണ്ഡലഭുവനപഃ ।
ശുഭരാമശുഭഭീമശുദ്ധോഗ്രശുദ്ധഭവ ശുദ്ധശര്‍വശുദ്ധൈകവീരാഃ ॥ 145 ॥
പ്രചണ്ഡപുരുഷശുഭഗന്ധജനിരഹിതഹരീശനാഗമണ്ഡലേശാഃ ।
നാഗമണ്ഡലഭുവനേശ അപ്രതിഷ്ഠഃ പ്രതിഷ്ഠകഃ ॥ 146 ॥
രൂപാങ്ഗമനോന്‍മനമഹാവീരസ്വരൂപകാഃ ।
കല്യാണബഹുവീരശ്ച ബലമേധാദിചേതനഃ ॥ 147 ॥
ദക്ഷോ നിയതിമണ്ഡലേശോ നിയതിമണ്ഡലഭുവനപഃ ।
വാസുദേവശ്ച വജ്രീ ച വിധാതാഽഭ്രമണിഃ സ്മൃതഃ ॥ 148 ॥
കലവികരണശ്ചൈവ ബലവികരണസ്തഥാ ।
ബലപ്രമഥനശ്ചൈവ സര്‍വഭൂതദമശ്ച സഃ ॥ 149 ॥
വിദ്യാമണ്ഡലേശോ വിദ്യാമണ്ഡലഭുവനപഃ ।
മഹാദേവോ മഹാജ്യോതിര്‍മഹാദേവേശ ഇത്യപി ॥ 150 ॥
കലാമണ്ഡലേശശ്വ കലാമണ്ഡലഭുവനപഃ ।
വിശുദ്ധശ്ച പ്രബുദ്ധശ്ച ശുദ്ധശ്ചൈവ സ്മൃതശ്ച സഃ ॥ 151 ॥
ശുചിവര്‍ണപ്രകാശശ്ച മഹോക്ഷോക്ഷാ ച കീര്‍തിതഃ ।
മായാതന്വീശ്വരോ മായാഭുവനേശസ്സുശക്തിമാന്‍ ॥ 152 ॥
വിദ്യോതനോ വിശ്വബീജോ ജ്യോതീരൂപശ്ച ഗോപതിഃ ।
ത്രികാലബ്രഹ്മകര്‍താ ച അനന്തേശശ്ച സംസ്മൃതഃ ॥ 153 ॥
ശുദ്ധവിദ്യേശഃ ശുദ്ധശ്ച വിദ്യാഭുവനനായകഃ ।
വാമേശസര്‍വജ്യേഷ്ഠേശൌ രൌദ്രീകാലേശ്വരാവുഭൌ ॥ 154 ॥
കലവികരണീകശ്ച ബലവികരണീശ്വരഃ ।
ബലപ്രമഥിനീശോഽപി സര്‍വഭൂതദമേശ്വരഃ ॥ 155 ॥
മനോന്‍മനേശസ്തത്ത്വേശസ്തഥൈവ ഭുവനേശ്വരഃ ।
മഹാമഹേശ്വരസ്സദാശിവതത്ത്വേശ്വരാവുഭൌ ॥ 156 ॥
സദാശിവഭുവനേശോ ജ്ഞാനവൈരാഗ്യനായകഃ ।
ഐശ്വര്യേശശ്ച ധര്‍മേശസ്സദാശിവ ഇതി സ്മൃതഃ ॥ 157 ॥
അണുസദാശിവോഽപ്യേഷ അഷ്ടവിദ്യേശ്വരോഽപ്യയം ।
ശക്തിതത്ത്വേശ്വരശ്ശക്തിഭുവനേശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 158 ॥
ബിന്ദുമൂര്‍തിസ്സപ്തകോടിമഹാമന്ത്രേശ്വരോഽപ്യയം ।
നിവൃത്തീശഃ പ്രതിഷ്ഠേശോ വിദ്യേശശ്ശാന്തിനായകഃ ॥ 159 ॥
ശാന്ത്യതീതേശ്വരസ്തദ്വദര്‍ധചന്ദ്രേശ്വരോഽപ്യയം ।
സുശാന്തീശശ്ച തഥാ ശിവാശ്രയസമാഹ്വയഃ ॥ 160 ॥
യോജനീയശ്ച യോജ്യശ്ച യോജനാതീതനായകഃ ।
സുപ്രഭേദനിരോധീശൌ ഇന്ധനീരേചകേശ്വരഃ ॥ 161 ॥
രൌദ്രീശജ്ഞാനബോധേശൌ തമോപഹ ഇതി സ്മൃതഃ ।
നാദതത്ത്വേശ്വരസ്തദ്വന്നാദാഖ്യഭുവനേശ്വരഃ ॥ 162 ॥
ഇന്ധികേശോ ദീപികേശോ മോചികേശശ്ച സംസ്മൃതഃ ।
ഊര്‍ധ്വഗാമിനീശോഽപി ഇഡാനാഥോഽപി കഥ്യതേ ॥ 163 ॥
സുഷുംനേശഃ പിങ്ഗലേശോ ബ്രഹ്മരന്ധ്രേശ്വരോഽപ്യയം ।
ബ്രഹ്മരന്ധ്രസ്വരൂപീശഃ പഞ്ചബീജേശ്വരോഽപ്യയം ॥ 164 ॥
അമൃതേശശ്ച ശക്തീശസ്സൂക്ഷ്മേശശ്ച സുസൂക്ഷ്മപഃ ।
മൃതേശശ്ചാമൃതേശോഽപി വ്യാപിനീശോഽപി കഥ്യതേ ॥ 165 ॥
പരനാദേശ്വരോ വ്യോമ വ്യോമരൂപീ ച കഥ്യതേ ।
അനാശ്രിതോഽപ്യനന്തശ്ച അനാദശ്ച മുനീശ്വരഃ ॥ 166 ॥
ഉന്‍മനീശോ മന്ത്രമൂര്‍തിര്‍മന്ത്രേശോ മന്ത്രധാരകഃ ।
മന്ത്രാതീതഃ പദാമൂര്‍തിഃ പദേശഃ പദധാരകഃ ॥ 167 ॥
പദാതീതോഽക്ഷരാത്മാ ച അക്ഷരേശോഽക്ഷരാശ്രയഃ ।
കലാതീതശ്ച തഥാ ഓങ്കാരാത്മാ ച കഥ്യതേ ॥ 168 ॥
ഓങ്കാരേശശ്ചതഥാ ഓങ്കാരാസന ഈരിതഃ ।
പരാശക്തിപതിസ്തദ്വദാദിശക്തിപതിശ്ച സഃ ॥ 169 ॥
ഇച്ഛാശക്തിപതിശ്ചൈവ ജ്ഞാനശക്തിപതിശ്ച സഃ ।
ക്രിയാശക്തിപതിസ്തദ്വത് ശിവസാദാഖ്യ ഈരിതഃ ॥ 170 ॥
അമൂര്‍തിസാദാരവ്യശ്ചൈവ മൂര്‍തിസാദാരവ്യ ഈരിതഃ ।
കര്‍തൃസാദാഖ്യശ്ച തഥാ കര്‍മസാദാഖ്യ ഈരിതഃ ॥ 171 ॥
സര്‍വസ്രഷ്ടാ സര്‍വരക്ഷാകാരകസ്സര്‍വഹാരകഃ ।
തിരോഭാവകൃദപ്യേഷ സര്‍വാനുഗ്രാഹകസ്തഥാ ॥ 172 ॥
നിരഞ്ജനോഽചഞ്ചലശ്ച വിമലോഽനല ഈരിതഃ ।
സച്ചിദാനന്ദരൂപീ ച വിഷ്ണുചക്രപ്രസാദകൃത് ॥ 173 ॥
സര്‍വവ്യാപീ തഥാദ്വൈതവിശിഷ്ടാദ്വൈതകാവുഭൌ ।
പരിപൂര്‍ണോ ലിങ്ഗരൂപോ മഹാലിങ്ഗസ്വരൂപവാന്‍ ॥ 174 ॥
ശ്രീസൂതഃ –
ഏവമാഖ്യാതമധുനാ യുഷ്മാകം ബ്രാഹ്മണോത്തമാഃ ।
അഷ്ടോത്തരസഹസ്രാണി നാമാനി ഗിരിജാപതേഃ ॥ 175 ॥
യഃ പഠേച്ഛംഭുനാമാനി പവിത്രാണി മഹാമതിഃ ।
ശൃണുയാദ്വാപി ഭക്ത്യാ സ രുദ്ര ഏവ ന സംശയഃ ॥ 176 ॥
സ ധന്യസ്സ കുലീനശ്ച സ പൂജ്യസ്സ മഹത്തരഃ ।
തസ്യൈവ ച മഹാലക്ഷ്മീസ്തസ്യൈവ ച സരസ്വതീ ॥ 177 ॥
സ ശക്താനപി സങ്ഗ്രാമേ വിഭീഷയതി രുദ്രവത് ।
പുത്രാര്‍ഥീ പുത്രമാപ്നോതി ധനാര്‍ഥീ ച മഹദ്ധനം ॥ 178 ॥
ആരോഗ്യകാമസ്ത്വാരോഗ്യമവ്യാധിദൃഢഗാത്രതാം ।
ശിഖായാം ധാരയേദ്യോഽസൌ ലിഖിത്വാ പുസ്തകേ സദാ ॥ 179 ॥
രാജദ്വാരേ ച സദസി സ വശീകുരുതേ ജനാന്‍ ।
ന ച ഹിംസന്തി സര്‍പാദ്യാ രാക്ഷസാ ന പിശാചകാഃ ॥
കിം പുനര്‍ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ഠാസ്സര്‍വാന്‍കാമാന്‍ ലഭേദയം ॥ 180 ॥
॥ ഇതി ശ്രീസ്കന്ദമഹാപുരാണേ ശങ്കരസംഹിതായാം ശിവരഹസ്യഖണ്ഡേ
ഉപദേശകാണ്ഡേ ശ്രീശിവസഹസ്രനാമസ്തോത്രം സമ്പൂര്‍ണം ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
1000 Names of Sri Shiva – Sahasranama Stotram from Skanda Mahapurana in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil