॥ Agastyageetaa Gujarati Lyrics ॥
॥ અગસ્ત્યગીતા ॥ (Varahapurana 51-67)
શ્રીવરાહ ઉવાચ ।
શ્રુત્વા દુર્વાસસો વાક્યં ધરણીવ્રતમુત્તમમ્ ।
યયૌ સત્યતપાઃ સદ્યો હિમવત્પાર્શ્વમુત્તમમ્॥ ૫૧.૧ ॥
પુષ્પભદ્રા નદી યત્ર શિલા ચિત્રશિલા તથા ।
વટો ભદ્રવટો યત્ર તત્ર તસ્યાશ્રમો બભૌ ।
તત્રોપરિ મહત્ તસ્ય ચરિતં સંભવિષ્યતિ॥ ૫૧.૨ ॥
ધરણ્યુવાચ ।
બહુકલ્પસહસ્રાણિ વ્રતસ્યાસ્ય સનાતન ।
મયા કૃતસ્ય તપસસ્તન્મયા વિસ્મૃતં પ્રભો॥ ૫૧.૩ ॥
ઇદાનીં ત્વત્પ્રસાદેન સ્મરણં પ્રાક્તનં મમ ।
જાતં જાતિસ્મરા ચાસ્મિ વિશોકા પરમેશ્વર॥ ૫૧.૪ ॥
યદિ નામ પરં દેવ કૌતુકં હૃદિ વર્તતે ।
અગસ્ત્યઃ પુનરાગત્ય ભદ્રાશ્વસ્ય નિવેશનમ્ ।
યચ્ચકાર સ રાજા ચ તન્મમાચક્ષ્વ ભૂધર॥ ૫૧.૫ ॥
શ્રીવરાહ ઉવાચ ।
પ્રત્યાગતમૃષિં દૃષ્ટ્વા ભદ્રાશ્વઃ શ્વેતવાહનઃ ।
વરાસનગતં દૃષ્ટ્વા કૃત્વા પૂજાં વિશેષતઃ ।
અપૃચ્છન્મોક્ષધર્માખ્યં પ્રશ્નં સકલધારિણિ॥ ૫૧.૬ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
ભગવન્ કર્મણા કેન છિદ્યતે ભવસંસૃતિઃ ।
કિં વા કૃત્વા ન શોચન્તિ મૂર્ત્તામૂર્ત્તોપપત્તિષુ॥ ૫૧.૭ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
શૃણુ રાજન્ કથાં દિવ્યાં દૂરાસન્નવ્યવસ્થિતામ્ ।
દૃશ્યાદૃશ્યવિભાગોત્થાં સમાહિતમના નૃપ॥ ૫૧.૮ ॥
નાહો ન રાત્રિર્ન દિશોઽદિશશ્ચ
ન દ્યૌર્ન દેવા ન દિનં ન સૂર્યઃ ।
તસ્મિન્ કાલે પશુપાલેતિ રાજા
સ પાલયામાસ પશૂનનેકાન્॥ ૫૧.૯ ॥
તાન્ પાલયન્ સ કદાચિદ્ દિદૃક્ષુઃ
પૂર્વં સમુદ્રં ચ જગામ તૂર્ણમ્ ।
અનન્તપારસ્ય મહોદધેસ્તુ
તીરે વનં તત્ર વસન્તિ સર્પાઃ॥ ૫૧.૧૦ ॥
અષ્ટૌ દ્રુમાઃ કામવહા નદી ચ
તુર્યક્ ચોદ્ર્ધ્વં બભ્રમુસ્તત્ર ચાન્યે ।
પઞ્ચ પ્રધાનાઃ પુરુષાસ્તથૈકાં
સ્ત્રિયં બિભ્રતે તેજસા દીપ્યમાનામ્॥ ૫૧.૧૧ ॥
સાઽપિ સ્ત્રી સ્વે વક્ષસિ ધારયન્તી
સહસ્રસૂર્યપ્રતિમં વિશાલમ્ ।
તસ્યાધરસ્ત્રિર્વિકારસ્ત્રિવર્ણ-
સ્તં રાજાનં પશ્ય પરિભ્રમન્તમ્॥ ૫૧.૧૨ ॥
તૂષ્ણીંભૂતા મૃતકલ્પા ઇવાસન્
નૃપોઽપ્યસૌ તદ્વનં સંવિવેશ ।
તસ્મિન્ પ્રવિષ્ટે સર્વ એતે વિવિશુ-
ર્ભયાદૈક્યં ગતવન્તઃ ક્ષણેન॥ ૫૧.૧૩ ॥
તૈઃ સર્પૈઃ સ નૃપો દુર્વિનીતૈઃ
સંવેષ્ટિતો દસ્યુભિશ્ચિન્તયાનઃ ।
કથં ચૈતેન ભવિષ્યન્તિ યેન
કથં ચૈતે સંસૃતાઃ સંભવેયુઃ॥ ૫૧.૧૪ ॥
એવં રાજ્ઞશ્ચિન્તયતસ્ત્રિવર્ણઃ પુરુષઃ પરઃ ।
શ્વેતં રક્તં તથા કૃષ્ણં ત્રિવર્ણં ધારયન્નરઃ॥ ૫૧.૧૫ ॥
સ સંજ્ઞાં કૃતવાન્ મહ્યમપરોઽથ ક્વ યાસ્યસિ ।
એવં તસ્ય બ્રુવાણસ્ય મહન્નામ વ્યજાયત॥ ૫૧.૧૬ ॥
તેનાપિ રાજા સંવીતઃ સ બુધ્યસ્વેતિ ચાબ્રવીત્ ।
એવમુક્તે તતઃ સ્ત્રી તુ તં રાજાનં રુરોધ હ॥ ૫૧.૧૭ ॥
માયાતતં તં મા ભૈષ્ટ તતોઽન્યઃ પુરુષો નૃપમ્ ।
સંવેષ્ટ્ય સ્થિતવાન્ વીરસ્તતઃ સર્વેશ્વરેશ્વરઃ॥ ૫૧.૧૮ ॥
તતોઽન્યે પઞ્ચ પુરુષા આગત્ય નૃપસત્તમમ્ ।
સંવિષ્ટ્ય સંસ્થિતાઃ સર્વે તતો રાજા વિરોધિતઃ॥ ૫૧.૧૯ ॥
રુદ્ધે રાજનિ તે સર્વે એકીભૂતાસ્તુ દસ્યવઃ ।
મથિતું શસ્ત્રમાદાય લીનાઽન્યોઽન્યં તતો ભયાત્॥ ૫૧.૨૦ ॥
તૈર્લીનૈર્નૃપર્તેર્વેશ્મ બભૌ પરમશોભનમ્ ।
અન્યેષામપિ પાપાનાં કોટિઃ સાગ્રાભવન્નૃપ॥ ૫૧.૨૧ ॥
ગૃહે ભૂસલિલં વહ્નિઃ સુખશીતશ્ચ મારુતઃ ।
સાવકાશાનિ શુભ્રાણિ પઞ્ચૈકોનગુણાનિ ચ॥ ૫૧.૨૨ ॥
એકૈવ તેષાં સુચિરં સંવેષ્ટ્યાસજ્યસંસ્થિતા ।
એવં સ પશુપાલોઽસૌ કૃતવાનઞ્જસા નૃપ॥ ૫૧.૨૩ ॥
તસ્ય તલ્લાઘવં દૃષ્ટ્વા રૂપં ચ નૃપતેર્મૃધે ।
ત્રિવર્ણઃ પુરુષો રાજન્નબ્રવીદ્ રાજસત્તમમ્॥ ૫૧.૨૪ ॥
ત્વત્પુત્રોઽસ્મિ મહારાજ બ્રૂહિ કિં કરવાણિ તે ।
અસ્માભિર્બન્ધુમિચ્છદ્ભિર્ભવન્તં નિશ્ચયઃ કૃતઃ॥ ૫૧.૨૫ ॥
યદિ નામ કૃતાઃ સર્વે વયં દેવ પરાજિતાઃ ।
એવમેવ શરીરેષુ લીનાસ્તિષ્ઠામ પાર્થિવ॥ ૫૧.૨૬ ॥
મર્ય્યેકે તવ પુત્રત્વં ગતે સર્વેષુ સંભવઃ ।
એવમુક્તસ્તતો રાજા તં નરં પુનરબ્રવીત્॥ ૫૧.૨૭ ॥
પુત્રો ભવતિ મે કર્ત્તા અન્યેષામપિ સત્તમ ।
યુષ્મત્સુખૈર્નરૈર્ભાવૈર્નાહં લિપ્યે કદાચન॥ ૫૧.૨૮ ॥
એવમુક્ત્વા સ નૃપતિસ્તમાત્મજમથાકરોત્ ।
તૈર્વિમુક્તઃ સ્વયં તેષાં મધ્યે સ વિરરામ હ॥ ૫૧.૨૯ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે એકપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૧ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
સ ત્રિવર્ણો નૃપોત્સૃષ્ટઃ સ્વતન્ત્રત્વાચ્ચ પાર્થિવ ।
અહં નામાનમસૃજત્ પુત્રં પુત્રસ્ત્રિવર્ણકમ્॥ ૫૨.૧ ॥
તસ્યાપિ ચાભવત્ કન્યા અવબોધસ્વરૂપિણી ।
સા તુ વિજ્ઞાનદં પુત્રં મનોહ્વં વિસસર્જ॥ ૫૨.૨ ॥
તસ્યાપિ સર્વરૂપાઃ સ્યુસ્તનયાઃ પઞ્ચભોગિનઃ ।
યથાસંખ્યેન પુત્રાસ્તુ તેષામક્ષાભિધાનકાઃ॥ ૫૨.૩ ॥
એતે પૂર્વં દસ્યવઃ સ્યુસ્તતો રાજ્ઞા વશીકૃતાઃ ।
અમૂર્ત્તા ઇવ તે સર્વે ચક્રુરાયતનં શુભમ્॥ ૫૨.૪ ॥
નવદ્બારં પુરં તસ્ય ત્વેકસ્તમ્ભં ચતુષ્પથમ્ ।
નદીસહસ્રસંકીર્ણ જલકૃત્ય સમાસ્થિતમ્॥ ૫૨.૫ ॥
તત્પુરં તે પ્રવિવિશુરેકીભૂતાસ્તતો નવ ।
પુરુષો મૂર્ત્તિમાન્ રાજા પશુપાલોઽભવત્ ક્ષણાત્॥ ૫૨.૬ ॥
તતસ્તત્પુરસંસ્થસ્તુ પશુપાલો મહાનૃપઃ ।
સંસૂચ્ય વાચકાઞ્છબ્દાન્ વેદાન્ સસ્માર તત્પુરે॥ ૫૨.૭ ॥
આત્મસ્વરૂપિણો નિત્યાસ્તદુક્તાનિ વ્રતાનિ ચ ।
નિયમાન્ ક્રતવશ્ચૈવ સર્વાન્ રાજા ચકાર હ॥ ૫૨.૮ ॥
સ કદાચિન્નૃપઃ ખિન્નઃ કર્મકાણ્ડં પ્રરોચયન્ ।
સર્વજ્ઞો યોગનિદ્રાયાં સ્થિત્વા પુત્રં સસર્જ હ॥ ૫૨.૯ ॥
ચતુર્વક્ત્રં ચતુર્બાહું ચતુર્વેદં ચતુષ્પથમ્ ।
તસ્માદારભ્ય નૃપતેર્વશે પશ્વાદયઃ સ્થિતાઃ॥ ૫૨.૧૦ ॥
તસ્મિન્ સમુદ્રે સ નૃપો વને તસ્મિંસ્તથૈવ ચ ।
તૃણાદિષુ નૃપસ્સૈવ હસ્ત્યાદિષુ તથૈવ ચ ।
સમોભવત્ કર્મકાણ્ડાદનુજ્ઞાય મહામતે॥ ૫૨.૧૧ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે દ્વાપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૨ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
મત્પ્રશ્નવિષયે બ્રહ્મન્ કથેયં કથિતા ત્વયા ।
તસ્યા વિભૂતિરભવત્ કસ્ય કેન કૃતેન હ॥ ૫૩.૧ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
આગતેયં કથા ચિત્રા સર્વસ્ય વિષયે સ્થિતા ।
ત્વદ્દેહે મમ દેહે ચ સર્વજન્તુષુ સા સમા॥ ૫૩.૨ ॥
તસ્યાં સંભૂતિમિચ્છન્ યસ્તસ્યોપાયં સ્વયં પરમ્ ।
પશુપાલાત્ સમુત્પન્નો યશ્ચતુષ્પાચ્ચતુર્મુખઃ॥ ૫૩.૩ ॥
સ ગુરુઃ સ કથાયાસ્તુ તસ્યાશ્ચૈવ પ્રવર્ત્તકઃ ।
તસ્ય પુત્રઃ સ્વરો નામ સપ્તમૂર્તિંરસૌ સ્મૃતઃ॥ ૫૩.૪ ॥
તેન પ્રોક્તં તુ યત્કિંચિત્ ચતુર્ણાં સાધનં નૃપ ।
ઋગર્થાનાં ચતુર્ભિસ્તે તદ્ભક્ત્યારાધ્યતાં યયુઃ॥ ૫૩.૫ ॥
ચતુર્ણાં પ્રથમો યસ્તુ ચતુઃશૃઙ્ગસમાસ્થિતઃ ।
વૃષદ્વિતીયસ્તત્પ્રોક્તમાર્ગેણૈવ તૃતીયકઃ ।
ચતુર્થસ્તત્પ્રણીતસ્તાં પૂજ્ય ભક્ત્યા સુતં વ્રજેત્॥ ૫૩.૬ ॥
સપ્તમૂર્ત્તેસ્તુ ચરિતં શુશ્રુંવુઃ પ્રથમં નૃપ ।
બ્રહ્મચર્યેણ વર્ત્તેત દ્વિતીયોઽસ્ય સનાતનઃ॥ ૫૩.૭ ॥
તતો ભૃત્યાદિભરણં વૃષભારોહણં ત્રિષુ ।
વનવાસશ્ચ નિર્દ્દિષ્ટ આત્મસ્થે વૃષભે સતિ॥ ૫૩.૮ ॥
અહમસ્મિ વદત્યન્યશ્ચતુર્દ્ધા એકધા દ્વિધા ।
ભેદભિન્નસહોત્પન્નાસ્તસ્યાપત્યાનિ જજ્ઞિરે॥ ૫૩.૯ ॥
નિત્યાનિત્યસ્વરૂપાણિ દૃષ્ટ્વા પૂર્વં ચતુર્મુખઃ ।
ચિન્તયામાસ જનકં કથં પશ્યામ્યહં નૃપ॥ ૫૩.૧૦ ॥
મદીયસ્ય પિતુર્યે હિ ગુણા આસન્ મહાત્મનઃ ।
ન તે સમ્પ્રતિ દૃશ્યન્તે સ્વરાપત્યેષુ કેષુચિત્॥ ૫૩.૧૧ ॥
પિતુઃ પુત્રસ્ય યઃ પુત્રઃ સ પિતામહનામવાન્ ।
એવં શ્રુતિઃ સ્થિતા ચેયં સ્વરાપત્યેષુ નાન્યથા॥ ૫૩.૧૨ ॥
ક્વાપિ સમ્પત્સ્યતે ભાવો દ્રષ્ટવ્યશ્ચાપિ તે પિતા ।
એવં નીતેઽપિ કિં કાર્યમિતિ ચિન્તાપરોઽભવત્॥ ૫૩.૧૩ ॥
તસ્ય ચિન્તયતઃ શસ્ત્રં પિતૃકં પુરતો બભૌ ।
તેન શસ્ત્રેણ તં રોષાન્મમન્થ સ્વરમન્તિકે॥ ૫૩.૧૪ ॥
તસ્મિન્ મથિતમાત્રે તુ શિરસ્તસ્યાપિ દુર્ગ્રહમ્ ।
નાલિકેરફલાકારં ચતુર્વક્ત્રોઽન્વપશ્યત॥ ૫૩.૧૫ ॥
તચ્ચાવૃતં પ્રધાનેન દશધા સંવૃતો બભૌ ।
ચતુષ્પાદેન શસ્ત્રેણ ચિચ્છેદ તિલકાણ્ડવત્॥ ૫૩.૧૬ ॥
પ્રકામં તિલસંચ્છિન્ને તદમૂલૌ ન મે બભૌ ।
અહં ત્વહં વદન્ ભૂતં તમપ્યેવમથાચ્છિનત્॥ ૫૩.૧૭ ॥
તસ્મિન્ છિન્ને તદસ્યાંસે હ્રસ્વમન્યમવેક્ષત ।
અહં ભૂતાદિ વઃ પઞ્ચ વદન્તં ભૂતિમન્તિકાત્॥ ૫૩.૧૮ ॥
તમપ્યેવમથો છિત્ત્વા પઞ્ચાશૂન્યમમીક્ષત ।
કૃત્વાવકાશં તે સર્વે જલ્પન્ત ઇદમન્તિકાત્॥ ૫૩.૧૯ ॥
તમપ્યસઙ્ગશસ્ત્રેણ ચિચ્છેદ તિલકાણ્ડવત્ ।
તસ્મિંચ્છિન્ને દશાંશેન હ્રસ્વમન્યમપશ્યત॥ ૫૩.૨૦ ॥
પુરુષં રૂપશસ્ત્રેણ તં છિત્ત્વાઽન્યમપશ્યત ।
તદ્વદ્ હ્રસ્વં સિતં સૌમ્યં તમપ્યેવં તદાઽકરોત્॥ ૫૩.૨૧ ॥
એવં કૃતે શરીરં તુ દદર્શ સ પુનઃ પ્રભુઃ ।
સ્વકીયમેવાકસ્યાન્તઃ પિતરં નૃપસત્તમ॥ ૫૩.૨૨ ॥
ત્રસરેણુસમં મૂર્ત્યા અવ્યક્તં સર્વજન્તુષુ ।
સમં દૃષ્ટ્વા પરં હર્ષં ઉભે વિસસ્વરાર્ત્તવિત્॥ ૫૩.૨૩ ॥
એવંવિધોઽસૌ પુરુષઃ સ્વરનામા મહાતપાઃ ।
મૂર્ત્તિસ્તસ્ય પ્રવૃત્તાખ્યં નિવૃત્તાખ્યં શિરો મહત્॥ ૫૩.૨૪ ॥
એતસ્માદેવ તસ્યાશુ કથયા રાજસત્તમ ।
સંભૂતિરભવદ્ રાજન્ વિવૃત્તેસ્ત્વેષ એવ તુ॥ ૫૩.૨૫ ॥
એષેતિહાસઃ પ્રથમઃ સર્વસ્ય જગતો ભૃશમ્ ।
ય ઇમં વેત્તિ તત્ત્વેન સાક્ષાત્ કર્મપરો ભવેત્॥ ૫૩.૨૬ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ત્રિપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૩ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
વિજ્ઞાનોત્પત્તિકામસ્ય ક આરાધ્યો ભવેદ્ દ્વિજ ।
કથં ચારાધ્યતેઽસૌ હિ એતદાખ્યાહિ મે દ્વિજ॥ ૫૪.૧ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
વિષ્ણુરેવ સદારાધ્યઃ સર્વદેવૈરપિ પ્રભુઃ ।
તસ્યોપાયં પ્રવક્ષ્યામિ યેનાસૌ વરદો ભવેત્॥ ૫૪.૨ ॥
રહસ્યં સર્વદેવાનાં મુનીનાં મનુજાંસ્તથા ।
નારાયણઃ પરો દેવસ્તં પ્રણમ્ય ન સીદતિ॥ ૫૪.૩ ॥
શ્રૂયતે ચ પુરા રાજન્ નારદેન મહાત્મના ।
કથિતં તુષ્ટિદં વિષ્ણોર્વ્ર્તમપ્સરસાં તથા॥ ૫૪.૪ ॥
નારદસ્તુ પુરા કલ્પે ગતવાન્ માનસં સરઃ ।
સ્નાનાર્થં તત્ર ચજાપશ્યત્ સર્વમપ્સરસાં ગણમ્॥ ૫૪.૫ ॥
તાસ્તં દૃષ્ટ્વા વિલાસિન્યો જટામુકુટધારિણમ્ ।
અસ્થિચર્માવશેષં તુ છત્રદણ્ડકપાલિનમ્॥ ૫૪.૬ ॥
દેવાસુરમનુષ્યાણાં દિદૃક્ષું કલહપ્રિયમ્ ।
બ્રહ્મપુત્રં તપોયુક્તં પપ્રચ્છુસ્તા વરાઙ્ગનાઃ॥ ૫૪.૭ ॥
અપ્સરસ ઊચુઃ ।
ભગવન્ બ્રહ્મતનય ભર્તૃકામા વયં દ્વિજ ।
નારાયણશ્ચ ભર્ત્તા નો યથા સ્યાત્ તત્ પ્રચક્ષ્વ નઃ॥ ૫૪.૮ ॥
નારદ ઉવાચ ।
પ્રણામપૂર્વકઃ પ્રશ્નઃ સર્વત્ર વિહિતઃ શુભઃ ।
સ ચ મે ન કૃતો ગર્વાદ્ યુષ્માભિર્યૌવનસ્મયાત્॥ ૫૪.૯ ॥
તથાપિ દેવદેવસ્ય વિષ્ણોર્યન્નામકીર્તિતમ્ ।
ભવતીભિસ્તથા ભર્ત્તા ભવત્વિતિ હરિઃ કૃતઃ ।
તન્નામોચ્ચારણાદેવ કૃતં સર્વં ન સંશયઃ॥ ૫૪.૧૦ ॥
ઇદાનીં કથયામ્યાશુ વ્રતં યેન હરિઃ સ્વયમ્ ।
વરદત્વમવાપ્નોતિ ભર્તૃત્વં ચ નિયચ્છતિ॥ ૫૪.૧૧ ॥
નારદ ઉવાચ ।
વસન્તે શુક્લપક્ષસ્ય દ્વાદશી યા ભવેચ્છુભા ।
તસ્યામુપોષ્ય વિધિવન્ નિશાયાં હરિમર્ચ્ચયેત્॥ ૫૪.૧૨ ॥
પર્યઙ્કાસ્તરણં કૃત્વા નાનાચિત્રસમન્વિતમ્ ।
તત્ર લક્ષ્મ્યા યુતં રૌપ્યં હરિં કૃત્વા નિવેશયેત્॥ ૫૪.૧૩ ॥
તસ્યોપરિ તતઃ પુષ્પૈર્મણ્ડપં કારયેદ્ બુધઃ ।
નૃત્યવાદિત્રગેયૈશ્ચ જાગરં તત્ર કારયેત્॥ ૫૪.૧૪ ॥
મનોભવાયેતિ શિર અનઙ્ગાયેતિ વૈ કટિમ્ ।
કામાય બાહુમૂલે તુ સુશાસ્ત્રાયેતિ ચોદરમ્॥ ૫૪.૧૫ ॥
મન્મથાયેતિ પાદૌ તુ હરયેતિ ચ સર્વતઃ ।
પુષ્પૈઃ સમ્પૂજ્ય દેવેશં મલ્લિકાજાતિભિસ્તથા॥ ૫૪.૧૬ ॥
પશ્ચાચ્ચતુર આદાય ઇક્ષુદણ્ડાન્ સુશોભનાન્ ।
ચતુર્દિક્ષુ ન્યસેત્ તસ્ય દેવસ્ય પ્રણતો નૃપ॥ ૫૪.૧૭ ॥
એવં કૃત્વા પ્રભાતે તુ પ્રદદ્યાદ્ બ્રાહ્મણાય વૈ ।
વેદવેદાઙ્ગયુક્તાય સમ્પૂર્ણાઙ્ગાય ધીમતે॥ ૫૪.૧૮ ॥
બ્રાહ્મણાંશ્ચ તથા પૂજ્ય વ્રતમેતત્ સમાપયેત્ ।
એવં કૃતે તથા વિષ્ણુર્ભર્ત્તા વો ભવિતા ધ્રુવમ્॥ ૫૪.૧૯ ॥
અકૃત્વા મત્પ્રણામં તુ પૃષ્ટો ગર્વેણ શોભનાઃ ।
અવમાનસ્ય તસ્યાયં વિપાકો વો ભવિષ્યતિ॥ ૫૪.૨૦ ॥
એતસ્મિન્નેવ સરસિ અષ્ટાવક્રો મહામુનિઃ ।
તસ્યોપહાસં કૃત્વા તુ શાપં લપ્સ્યથ શોભનાઃ॥ ૫૪.૨૧ ॥
વ્રતેનાનેન દેવેશં પતિં લબ્ધ્વાઽભિમાનતઃ ।
અવમાનેઽપહરણં ગોપાલૈર્વો ભવિષ્યતિ ।
પુરા હર્ત્તા ચ કન્યાનાં દેવો ભર્ત્તા ભવિષ્યતિ॥ ૫૪.૨૨ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
એવમુક્ત્વા સ દેવર્ષિઃ પ્રયયૌ નારદઃ ક્ષણાત્ ।
તા અપ્યેતદ્ વ્રતં ચક્રુસ્તુષ્ટશ્ચાસાં સ્વયં હરિઃ॥ ૫૪.૨૩ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ચતુઃપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૪ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
શૃણુ રાજન્ મહાભાગ વ્રતાનામુત્તમં વ્રતમ્ ।
યેન સમ્પ્રાપ્યતે વિષ્ણુઃ શુભેનૈવ ન સંશયઃ॥ ૫૫.૧ ॥
માર્ગશીર્ષેઽથ માસે તુ પ્રથમાહ્નાત્ સમારભેત્ ।
એકભક્તં સિતે પક્ષે યાવત્ સ્યાદ્ દશમી તિથિઃ॥ ૫૫.૨ ॥
તતો દશમ્યાં મધ્યાહ્ને સ્નાત્વા વિષ્ણું સમર્ચ્ય ચ ।
ભક્ત્યા સંકલ્પયેત્ પ્રાગ્વદ્ દ્વાદશીં પક્ષતો નૃપ॥ ૫૫.૩ ॥
તામપ્યેવમુષિત્વા ચ યવાન્ વિપ્રાય દાપયેત્ ।
કૃષ્ણાયેતિ હરિર્વાચ્યો દાને હોમે તથાર્ચ્ચને॥ ૫૫.૪ ॥
ચાતુર્માસ્યમથૈવં તુ ક્ષપિત્વા રાજસત્તમ ।
ચૈત્રાદિષુ પુનસ્તદ્વદુપોષ્ય પ્રયતઃ સુધીઃ ।
સક્તુપાત્રાણિ વિપ્રાણાં સહિરણ્યાનિ દાપયેત્॥ ૫૫.૫ ॥
શ્રાવણાદિષુ માસેષુ તદ્વચ્છાલિં પ્રદાપયેત્ ।
ત્રિષુ માસેષુ યાવચ્ચ કાર્ત્તિકસ્યાદિરાગતઃ॥ ૫૫.૬ ॥
તમપ્યેવં ક્ષપિત્વા તુ દશમ્યાં પ્રયતઃ શુચિઃ ।
અર્ચયિત્વા હરિં ભક્ત્યા માસનામ્ના વિચક્ષણઃ॥ ૫૫.૭ ॥
સંકલ્પં પૂર્વવદ્ ભક્ત્યા દ્વાદશ્યાં સંયતેન્દ્રિયઃ ।
એકાદશ્યાં યથાશક્ત્યા કારયેત્ પૃથિવીં નૃપ॥ ૫૫.૮ ॥
કાઞ્ચનાઙ્ગાં ચ પાતાલકુલપર્વતસંયુતામ્ ।
ભૂમિન્યાસવિધાનેન સ્થાપયેત્ તાં હરેઃ પુરઃ॥ ૫૫.૯ ॥
સિતવસ્ત્રયુગચ્છન્નાં સર્વબીજસમન્વિતામ્ ।
સમ્પૂજ્ય પ્રિયદત્તેતિ પઞ્ચરત્નૈર્વિચક્ષણઃ॥ ૫૫.૧૦ ॥
જાગરં તત્ર કુર્વીત પ્રભાતે તુ પુનર્દ્વિજાન્ ।
આમન્ત્ર્યં સંખ્યયા રાજંશ્ચતુર્વિંશતિ યાવતઃ॥ ૫૫.૧૧ ॥
તેષાં એકૈકશો ગાં ચ અનડ્વાહં ચ દાપયેત્ ।
એકૈકં વસ્ત્રયુગ્મં ચ અઙ્ગુલીયકમેવ ચ॥ ૫૫.૧૨ ॥
કટકાનિ ચ સૌવર્ણકર્ણાભરણકાનિ ચ ।
એકૈકં ગ્રામમેતેષાં રાજા રાજન્ પ્રદાપયેત્॥ ૫૫.૧૩ ॥
તન્મધ્યમં સયુગ્મં તુ સર્વમાદ્યં પ્રદાપયેત્ ।
સ્વશક્ત્યાભરણં ચૈવ દરિદ્રસ્ય સ્વશક્તિતઃ॥ ૫૫.૧૪ ॥
યથાશક્ત્યા મહીં કૃત્વા કાઞ્ચનીં ગોયુગં તથા ।
વસ્ત્રયુગ્મં ચ દાતવ્યં યથાવિભવશક્તિતઃ॥ ૫૫.૧૫ ॥
ગાં યુગ્માભરણાત્ સર્વં સહિરણ્યં ચ કારયેત્ ।
એવં કૃતે તથા કૃષ્ણશુક્લદ્વાદશ્યમેવ ચ॥ ૫૫.૧૬ ॥
રૌપ્યાં વા પૃથિવીં કૃત્વા યથાવિભવશક્તિતઃ ।
દાપયેદ્ બ્રાહ્મણાનાં તુ તથા તેષાં ચ ભોજનમ્ ।
ઉપાનહૌ યથાશક્ત્યા પાદુકે છત્રિકાં તથા॥ ૫૫.૧૭ ॥
એતાન્ દત્ત્વા વદેદેવં કૃષ્ણો દામોદરો મમ ।
પ્રીયતાં સર્વદા દેવો વિશ્વરૂપો હરિર્મમ॥ ૫૫.૧૮ ॥
દાને ચ ભોજને ચૈવ કૃત્વા યત્ ફલમાપ્યતે ।
તન્ન શક્યં સહસ્રેણ વર્ષાણામપિ કીર્તિતુમ્॥ ૫૫.૧૯ ॥
તથાપ્યુદ્દેશતઃ કિઞ્ચિત્ ફલં વક્ષ્યામિ તેઽનઘ ।
વ્રતસ્યાસ્ય પુરા વૃત્તં શુભાન્યસ્ય શૃણુષ્વ તત્॥ ૫૫.૨૦ ॥
આસીદાદિયુગે રાજા બ્રહ્મવાદી દૃઢવ્રતઃ ।
સ પુત્રકામઃ પપ્રચ્છ બ્રહ્માણં પરમેષ્ઠિનમ્ ।
તસ્યેદં વ્રતમાચખ્યૌ બ્રહ્મા સ કૃતવાંસ્તથા॥ ૫૫.૨૧ ॥
તસ્ય વ્રતાન્તે વિશ્વાત્મા સ્વયં પ્રત્યક્ષતાં યયૌ ।
તુષ્ટશ્ચોવાચ ભો રાજન્ વરો મે વ્રિયતાં વરઃ॥ ૫૫.૨૨ ॥
રાજોવાચ ।
પુત્રં મે દેહિ દેવેશ વેદમન્ત્રવિશારદમ્ ।
યાજકં યજનાસક્તં કીર્ત્યા યુક્તં ચિરાભુષમ્ ।
અસંખ્યાતગુણં ચૈવ બ્રહ્મભૂતમકલ્મષમ્॥ ૫૫.૨૩ ॥
એવમુક્ત્વા તતો રાજા પુનર્વચનમબ્રવીત્ ।
મમાપ્યન્તે શુભં સ્થાનં પ્રયચ્છ પરમેશ્વર ।
યતન્મુનિપદં નામ યત્ર ગત્વા ન શોચતિ॥ ૫૫.૨૪ ॥
એવમસ્ત્વિતિ તં દેવઃ પ્રોક્ત્વા ચાદર્શનં ગતઃ ।
તસ્યાપિ રાજ્ઞઃ પુત્રોઽભૂદ્ વત્સપ્રીર્નામ નામતઃ॥ ૫૫.૨૫ ॥
વેદવેદાઙ્ગસમ્પન્નો યજ્ઞયાજી બહુશ્રુતઃ ।
તસ્ય કીર્ત્તિર્મહારાજ વિસ્તૃતા ધરણીતલે॥ ૫૫.૨૬ ॥
રાજાઽપિ તં સુતં લબ્ધ્વા વિષ્ણુદત્તં પ્રતાપિનમ્ ।
જગામ તપસે યુક્તઃ સર્વદ્વન્દ્વાન્ પ્રહાય સઃ॥ ૫૫.૨૭ ॥
આરાધયામાસ હરિં નિરાહારો જિતેન્દ્રિયઃ ।
હિમવત્પર્વતે રમ્યે સ્તુતિં કુર્વંસ્તદા નૃપઃ॥ ૫૫.૨૮ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
કીદૃશી સા સ્તુતિર્બ્રહ્મન્ યાં ચકાર સ પાર્થિવઃ ।
કિં ચ તસ્યાભવદ્ દેવં સ્તુવતઃ પુરુષોત્તમમ્॥ ૫૫.૨૯ ॥
દુર્વાસા ઉવાચ ।
હિમવન્તં સમાશ્રિત્ય રાજા તદ્ગતમાનસઃ ।
સ્તુતિં ચકાર દેવાય વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે॥ ૫૫.૩૦ ॥
રાજોવાચ ।
ક્ષરાક્ષરં ક્ષીરસમુદ્રશાયિનં
ક્ષિતીધરં મૂર્તિમતાં પરં પદમ્ ।
અતીન્દ્રિયં વિશ્વભુજાં પુરઃ કૃતં
નિરાકૃતં સ્તૌમિ જનાર્દનં પ્રભુમ્॥ ૫૫.૩૧ ॥
ત્વમાદિદેવઃ પરમાર્થરૂપી
વિભુઃ પુરાણઃ પુરુષોત્તમશ્ચ ।
અતીન્દ્રિયો વેદવિદાં પ્રધાનઃ
પ્રપાહિ માં શઙ્ખગદાસ્ત્રપાણે॥ ૫૫.૩૨ ॥
કૃતં ત્વયા દેવ સુરાસુરાણાં
સંકીર્ત્યતેઽસૌ ચ અનન્તમૂર્તે ।
સૃષ્ટ્યર્થમેતત્ તવ દેવ વિષ્ણો
ન ચેષ્ટિતં કૂટગતસ્ય તત્સ્યાત્॥ ૫૫.૩૩ ॥
તથૈવ કૂર્મત્વમૃગત્વમુચ્ચૈ –
સ્ત્વયા કૃતં રૂપમનેકરૂપ ।
સર્વજ્ઞભાવાદસકૃચ્ચ જન્મ
સંકીર્ત્ત્યતે તેઽચ્યુત નૈતદસ્તિ॥ ૫૫.૩૪ ॥
નૃસિંહ નમો વામન જમદગ્નિનામ
દશાસ્યગોત્રાન્તક વાસુદેવ ।
નમોઽસ્તુ તે બુદ્ધ કલ્કિન્ ખગેશ
શંભો નમસ્તે વિબુધારિનાશન॥ ૫૫.૩૫ ॥
નમોઽસ્તુ નારાયણ પદ્મનાભ
નમો નમસ્તે પુરુષોત્તમાય ।
નમઃ સમસ્તામરસઙ્ઘપૂજ્ય
નમોઽસ્તુ તે સર્વવિદાં પ્રધાન॥ ૫૫.૩૬ ॥
નમઃ કરાલાસ્ય નૃસિંહમૂર્ત્તે
નમો વિશાલાદ્રિસમાન કૂર્મ ।
નમઃ સમુદ્રપ્રતિમાન મત્સ્ય
નમામિ ત્વાં ક્રોડરૂપિનનન્ત॥ ૫૫.૩૭ ॥
સૃષ્ટ્યર્થમેતત્ તવ દેવ ચેષ્ટિતં
ન મુખ્યપક્ષે તવ મૂર્ત્તિતા વિભો ।
અજાનતા ધ્યાનમિદં પ્રકાશિતં
નૈભિર્વિના લક્ષ્યસે ત્વં પુરાણ॥ ૫૫.૩૮ ॥
આદ્યો મખસ્ત્વં સ્વયમેવ વિષ્ણો
મખાઙ્ગભૂતોઽસિ હવિસ્ત્વમેવ ।
પશુર્ભવાન્ ઋત્વિગિજ્યં ત્વમેવ
ત્વાં દેવસઙ્ઘા મુનયો યજન્તિ॥ ૫૫.૩૯ ॥
યદેતસ્મિન્ જગધ્રુવં ચલાચલં
સુરાદિકાલાનલસંસ્થમુત્તમમ્ ।
ન ત્વં વિભક્તોઽસિ જનાર્દનેશ
પ્રયચ્છ સિદ્ધિં હૃદયેપ્સિતાં મે॥ ૫૫.૪૦ ॥
નમઃ કમલપત્રાક્ષ મૂર્ત્તામૂર્ત્ત નમો હરે ।
શરણં ત્વાં પ્રપન્નોઽસ્મિ સંસારાન્માં સમુદ્ધર॥ ૫૫.૪૧ ॥
એવં સ્તુતસ્તદા દેવસ્તેન રાજ્ઞા મહાત્મના ।
વિશાલામ્રતલસ્થેન તુતોષ પરમેશ્વરઃ॥ ૫૫.૪૨ ॥
કુબ્જરૂપી તતો ભૂત્વા આજગામ હરિઃ સ્વયમ્ ।
તસ્મિન્નાગતમાત્રે તુ સીપ્યામ્રઃ કુબ્જકોઽભવત્॥ ૫૫.૪૩ ॥
તં દૃષ્ટ્વા મહદાશ્ચર્યં સ રાજા સંશિતવ્રતઃ ।
વિશાલસ્ય કથં કૌબ્જ્યમિતિ ચિન્તાપરોભવત્॥ ૫૫.૪૪ ॥
તસ્ય ચિન્તયતો બુદ્ધિર્બભૌ તં બ્રાહ્મણં પ્રતિ ।
અનેનાગતમાત્રેણ કૃતમેતન્ન સંશયઃ॥ ૫૫.૪૫ ॥
તસ્માદેષૈવ ભવિતા ભગવાન્ પુરુષોત્તમઃ ।
એવમુક્ત્વા નમશ્ચક્રે તસ્ય વિપ્રસ્ય સ નૃપઃ॥ ૫૫.૪૬ ॥
અનુગ્રહાય ભગવન્ નૂનં ત્વં પુરુષોત્તમઃ ।
આગતોઽસિ સ્વરૂપં મે દર્શયસ્વાધુના હરે॥ ૫૫.૪૭ ॥
એવમુક્તસ્તદા દેવઃ શઙ્ખચક્રગદાધરઃ ।
બભૌ તત્પુરતઃ સૌમ્યો વાક્યં ચેદમુવાચ હ॥ ૫૫.૪૮ ॥
વરં વૃણીષ્વ રાજેન્દ્ર યત્તે મનસિ વર્તતે ।
મયિ પ્રસન્ને ત્રૈલોક્ય તિલમાત્રમિદં નૃપ॥ ૫૫.૪૯ ॥
એવમુક્તસ્તતો રાજા હર્ષોત્ફુલ્લિતલોચનઃ ।
મોક્ષં પ્રયચ્છ દેવેશેત્યુક્ત્વા નોવાચ કિંચન॥ ૫૫.૫૦ ॥
એવમુક્તઃ સ ભગવાન્ પુનર્વાક્યમુવાચ હ ।
મય્યાગતે વિશાલોઽયમામ્રઃ કુબ્જત્વમાગતઃ ।
યસ્માત્ તસ્માત્ તીર્થમિદં કુબ્જકામ્રં ભવિષ્યતિ॥ ૫૫.૫૧ ॥
તિર્યગ્યોન્યાદયોઽપ્યસ્મિન્ બ્રાહ્મણાન્તા યદિ સ્વકમ્ ।
કલેવરં ત્યજિષ્યન્તિ તેષાં પઞ્ચશતાનિ ચ ।
વિમાનાનિ ભવિષ્યન્તિ યોગિનાં મુક્તિરેવ ચ॥ ૫૫.૫૨ ॥
એવમુક્ત્વા નૃપં દેવઃ શઙ્ખાગ્રેણ જનાર્દનઃ ।
પસ્પર્શ સ્પૃષ્ટમાત્રોઽસૌ પરં નિર્વાણમાપ્તવાન્॥ ૫૫.૫૩ ॥
તસ્માત્ત્વમપિ રાજેન્દ્ર તં દેવં શરણં વ્રજ ।
યેન ભૂયઃ પુનઃ શોચ્યપદવીં નો પ્રયાસ્યસિ॥ ૫૫.૫૪ ॥
ય ઇદં શૃણુયાન્નિત્યં પ્રાતરુત્થાય માનવઃ ।
પઠેદ્ યશ્ચરિતં તાભ્યાં મોક્ષધર્માર્થદો ભવેત્॥ ૫૫.૫૫ ॥
શુભવ્રતમિદં પુણ્યં યશ્ચ કુર્યાજ્જનેશ્વર ।
સ સર્વસમ્પદં ચેહ ભુક્ત્વેતે તલ્લયં વ્રજેત્॥ ૫૫.૫૬ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે પઞ્ચપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૫ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અતઃ પરં પ્રવક્ષ્યામિ ધન્યવ્રતમનુત્તમમ્ ।
યેન સદ્યો ભવેદ્ ધન્ય અધન્યોઽપિ હિ યો ભવેત્॥ ૫૬.૧ ॥
માર્ગશીર્ષે સિતે પક્ષે પ્રતિપદ્ યા તિથિર્ભવેત્ ।
તસ્યાં નક્તં પ્રકુર્વીત વિષ્ણુમગ્નિં પ્રપૂજયેત્॥ ૫૬.૨ ॥
વૈશ્વાનરાય પાદૌ તુ અગ્નયેત્યુદરં તથા ।
હવિર્ભુંજાય ચ ઉરો દ્રવિણોદેતિ વૈ ભુજો॥ ૫૬.૩ ॥
સંવર્ત્તાયેતિ ચ શિરો જ્વલનાયેતિ સર્વતઃ ।
અભ્યર્ચ્યૈવં વિધાનેન દેવદેવં જનાર્દનમ્॥ ૫૬.૪ ॥
તસ્યૈવ પુરતઃ કુણ્ડં કારયિત્વા વિઘાનતઃ ।
હોમં તત્ર પ્રકુર્વીત એભિર્મન્ત્રૈર્વિચક્ષણઃ॥ ૫૬.૫ ॥
તતઃ સંયાવકં ચાન્નં ભુઞ્જીયાદ્ ઘૃતસંયુતમ્ ।
કૃષ્ણપક્ષેઽપ્યેવમેવ ચાતુર્માસ્યં તુ યાવતઃ॥ ૫૬.૬ ॥
ચૈત્રાદિષુ ચ ભુઞ્જીત પાયસં સઘૃતં બુધઃ ।
શ્રાવણાદિષુ સક્તૂંશ્ચ તતશ્ચૈતત્ સમાપ્યતે॥ ૫૬.૭ ॥
સમાપ્તે તુ વ્રતે વહ્નિં કાઞ્ચનં કારયેદ્ બુધઃ ।
રક્તવસ્ત્રયુગચ્છન્નં રક્તપુષ્પાનુલેપનમ્॥ ૫૬.૮ ॥
કુઙ્કુમેન તથા લિપ્ય બ્રાહ્મણં દેવદેવ ચ ।
સર્વાવયવસમ્પૂર્ણં બ્રાહ્મણં પ્રિયદર્શનમ્॥ ૫૬.૯ ॥
પૂજયિત્વા વિધાનેન રક્તવસ્ત્રયુગેન ચ ।
પશ્ચાત્ તં દાપયેત્ તસ્ય મન્ત્રેણાનેન બુદ્ધિમાન્॥ ૫૬.૧૦ ॥
ધન્યોઽસ્મિ ધન્યકર્માઽસ્મિ ધન્યચેષ્ટોઽસ્મિ ધન્યવાન્ ।
ધન્યેનાનેન ચીર્ણેન વ્રતેન સ્યાં સદા સુખી॥ ૫૬.૧૧ ॥
એવમુચ્ચાર્ય તં વિપ્રે ન્યસ્ય કોશં મહાત્મનઃ ।
સદ્યો ધન્યત્વમાપ્નોતિ યોઽપિ સ્યાદ્ ભાગ્યવર્જિતઃ॥ ૫૬.૧૨ ॥
ઇહ જન્મનિ સૌભાગ્યં ધનં ધાન્યં ચ પુષ્કલમ્ ।
અનેન કૃતમાત્રેણ જાયતે નાત્ર સંશયઃ॥ ૫૬.૧૩ ॥
પ્રાગ્જન્મજનિતં પાપમગ્નિર્દહતિ તસ્ય હ ।
દગ્ધે પાપે વિમુક્તાત્મા ઇહ જન્મન્યસૌ ભવેત્॥ ૫૬.૧૪ ॥
યોઽપીદં શૃણુયાન્નિત્યં યશ્ચ ભક્ત્યા પઠેદ્ દ્વિજઃ ।
ઉભૌ તાવિહ લોકે તુ ધન્યૌ સદ્યો ભવિષ્યતઃ॥ ૫૬.૧૫ ॥
શ્રૂયતે ચ વ્રતં ચૈતચ્ચીર્ણમાસીન્મહાત્મના ।
ધનદેન પુરા કલ્પે શૂદ્રયોનૌ સ્થિતેન તુ॥ ૫૬.૧૬ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ષટ્પઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૬ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અતઃ પરં પ્રવક્ષ્યામિ કાન્તિવ્રતમનુત્તમમ્ ।
યત્કૃત્વા તુ પુરા સોમઃ કાન્તિમાનભવત્ પુનઃ॥ ૫૭.૧ ॥
યક્ષ્મણા દક્ષશાપેન પુરાક્રાન્તો નિશાકરઃ ।
એતચ્ચીર્ત્વા વ્રતં સદ્યઃ કાન્તિમાનભવત્ કિલ॥ ૫૭.૨ ॥
દ્વિતીયાયાં તુ રાજેન્દ્ર કાર્ત્તિકસ્ય સિતે દિને ।
નક્તં કુર્વીત યત્નેન અર્ચયન્ બલકેશવમ્॥ ૫૭.૩ ॥
બલદેવાય પાદૌ તુ કેશવાય શિરોઽર્ચયેત્ ।
એવમભ્યર્ચ્ય મેધાવી વૈષ્ણવં રૂપમુત્તમમ્॥ ૫૭.૪ ॥
પરસ્વરૂપં સોમાખ્યં દ્વિકલં તદ્દિને હિ યત્ ।
તસ્યાર્ઘં દાપયેદ્ ધીમાન્ મન્ત્રેણ પરમેષ્ઠિનઃ॥ ૫૭.૫ ॥
નમોઽસ્ત્વમૃતરૂપાય સર્વૌષધિનૃપાય ચ ।
યજ્ઞલોકાધિપતયે સોમાય પરમાત્મને॥ ૫૭.૬ ॥
અનેનૈવ ચ માર્ગેણ દત્ત્વાર્ઘ્યં પરમેષ્ઠિનઃ ।
રાત્રૌ સવિપ્રો ભુઞ્જીત યવાન્નં સઘૃતં નરઃ॥ ૫૭.૭ ॥
ફાલ્ગુનાદિચતુષ્કે તુ પાયસં ભોજયેચ્છુચિઃ ।
શાલિહોમં તુ કુર્વીત કાર્ત્તિકે તુ યવૈસ્તથા॥ ૫૭.૮ ॥
આષાઢાદિચતુષ્કે તુ તિલહોમં તુ કારયેત્ ।
તદ્વત્ તિલાન્નં ભુઞ્જીત એષ એવ વિધિક્રમઃ॥ ૫૭.૯ ॥
તતઃ સંવત્સરે પૂર્ણે શશિનં કૃતરાજતમ્ ।
સિતવસ્ત્રયુગચ્છન્નં સિતપુષ્પાનુલેપનમ્ ।
એવમેવ દ્વિજં પૂજ્ય તતસ્તં પ્રતિપાદયેત્॥ ૫૭.૧૦ ॥
કાન્તિમાનપિ લોકેઽસ્મિન્ સર્વજ્ઞઃ પ્રિયદર્શનઃ ।
ત્વત્પ્રસાદાત્ સોમરૂપિન્ નારાયણ નમોઽસ્તુ તે॥ ૫૭.૧૧ ॥
અનેન કિલ મન્ત્રેણ દત્ત્વા વિપ્રાય વાગ્યતઃ ।
દત્તમાત્રે તતસ્તસ્મિન્ કાન્તિમાન્ જાયતે નરઃ॥ ૫૭.૧૨ ॥
આત્રેયેણાપિ સોમેન કૃતમેતત્ પુરા નૃપ ।
તસ્ય વ્રતાન્તે સંતુષ્ટઃ સ્વયમેવ જનાર્દનઃ ।
યક્ષ્માણમપનીયાશુ અમૃતાખ્યાં કલાં દદૌ॥ ૫૭.૧૩ ॥
તાં કલાં સોમરાજાઽસૌ તપસા લબ્ધવાનિતિ ।
સોમત્વં ચાગમત્ સોઽસ્ય ઓષધીનાં પતિર્બભૌ॥ ૫૭.૧૪ ॥
દ્વિતીયામશ્વિનૌ સોમભુજૌ કીર્ત્યેતે તદ્દિને નૃપ ।
તૌ શેષવિષ્ણૂ વિખ્યાતૌ મુખ્યપક્ષૌ ન સંશયઃ॥ ૫૭.૧૫ ॥
ન વિષ્ણોર્વ્યતિરિક્તં સ્યાદ્ દૈવતં નૃપસત્તમ ।
નામભેદેન સર્વત્ર સંસ્થિતઃ પરમેશ્વરઃ॥ ૫૭.૧૬ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે સપ્તપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૭ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અતઃ પરં મહારાજ સૌભાગ્યકરણં વ્રતમ્ ।
શૃણુ યેનાશુ સૌભાગ્યં સ્ત્રીપુંસામુપજાયતે॥ ૫૮.૧ ॥
ફાલ્ગુનસ્ય તુ માસસ્ય તૃતીયા શુક્લપક્ષતઃ ।
ઉપાસિતવ્યા નક્તેન શુચિના સત્યવાદિના॥ ૫૮.૨ ॥
સશ્રીકં ચ હરિં પૂજ્ય રુદ્રં વા ચોમયા સહ ।
યા શ્રીઃ સા ગિરિજા પ્રોક્તા યો હરિઃ સ ત્રિલોચનઃ॥ ૫૮.૩ ॥
એવં સર્વેષુ શાસ્ત્રેષુ પુરાણેષુ ચ પઠ્યતે ।
એતસ્માદન્યથા યસ્તુ બ્રૂતે શાસ્ત્રં પૃથક્તયા॥ ૫૮.૪ ॥
રુદ્રો જનાનાં મર્ત્યાનાં કાવ્યં શાસ્ત્રં ન તદ્ભવેત્ ।
વિષ્ણું રુદ્રકૃતં બ્રૂયાત્ શ્રીર્ગૌરી ન તુ પાર્થિવ ।
તન્નાસ્તિકાનાં મર્ત્યાનાં કાવ્યં જ્ઞેયં વિચક્ષણૈઃ॥ ૫૮.૫ ॥
એવં જ્ઞાત્વા સલક્ષ્મીકં હરિં સમ્પૂજ્ય ભક્તિતઃ ।
મન્ત્રેણાનેન રાજેન્દ્ર તતસ્તં પરમેશ્વરમ્॥ ૫૮.૬ ॥
ગમ્ભીરાયેતિ પાદૌ તુ સુભગાયેતિ વૈ કટિમ્ ।
ઉદરં દેવદેવેતિ ત્રિનેત્રાયેતિ વૈ મુખમ્ ।
વાચસ્પતયે ચ શિરો રુદ્રાયેતિ ચ સર્વતઃ॥ ૫૮.૭ ॥
એવમભ્યર્ચ્ય મેધાવી વિષ્ણું લક્ષ્મ્યા સમન્વિતમ્ ।
હરં વા ગૌરિસંયુક્તં ગન્ધપુષ્પાદિભિઃ ક્રમાત્॥ ૫૮.૮ ॥
તતસ્તસ્યાગ્રતો હોમં કારયેન્મધુસર્પિષા ।
તિલૈઃ સહ મહારાજ સૌભાગ્યપતયેતિ ચ॥ ૫૮.૯ ॥
તતસ્ત્વક્ષારવિરસં નિસ્નેહં ધરણીતલે ।
ગોધૂમાન્નં તુ ભુઞ્જીત કૃષ્ણેપ્યેવં વિધિઃ સ્મૃતઃ ।
આષાઢાદિદ્વિતીયાં તુ પારણં તત્ર ભોજનમ્॥ ૫૮.૧૦ ॥
યવાન્નં તુ તતઃ પશ્ચાત્ કાર્ત્તિકાદિષુ પાર્થિવ ।
શ્યામાકં તત્ર ભુઞ્જીત ત્રીન્ માસાન્ નિયતઃ શુચિઃ॥ ૫૮.૧૧ ॥
તતો માઘસિતે પક્ષે તૃતીયાયાં નરાધિપ ।
સૌવર્ણાં કારયેદ્ ગૌરીં રુદ્રં ચૈકત્ર બુદ્ધિમાન્॥ ૫૮.૧૨ ॥
સલક્ષ્મીકં હરિં ચાપિ યથાશક્ત્યા પ્રસન્નધીઃ ।
તતસ્તં બ્રાહ્મણે દદ્યાત્ પાત્રભૂતે વિચક્ષણે॥ ૫૮.૧૩ ॥
અન્નેન હીને વેદાનાં પારગે સાધુવર્તિનિ ।
સદાચારેતિ વા દદ્યાદલ્પવિત્તે વિશેષતઃ॥ ૫૮.૧૪ ॥
ષડ્ભિઃ પાત્રૈરુપેતં તુ બ્રાહ્મણાય નિવેદયેત્ ।
એકં મધુમયં પાત્રં દ્વિતીયં ઘૃતપૂરિતમ્॥ ૫૮.૧૫ ॥
તૃતીયં તિલતૈલસ્ય ચતુર્થં ગુડસંયુતમ્ ।
પઞ્ચમં લવણૈઃ પૂર્ણં ષષ્ઠં ગોક્ષીરસંયુતમ્॥ ૫૮.૧૬ ॥
એતાનિ દત્ત્વા પાત્રાણિ સપ્તજન્માન્તરં ભવેત્ ।
સુભગો દર્શનીયશ્ચ નારી વા પુરુષોઽપિ વા॥ ૫૮.૧૭ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે અષ્ટપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૮ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અથાવિઘ્નકરં રાજન્ કથયામિ શૃણુષ્વ મે ।
યેન સમ્યક્ કૃતેનાપિ ન વિઘ્નમુપજાયતે॥ ૫૯.૧ ॥
ચતુર્થ્યાં ફાલ્ગુને માસિ ગ્રહીતવ્યં વ્રતં ત્વિદમ્ ।
નક્તાહારેણ રાજેન્દ્ર તિલાન્નં પારણં સ્મૃતમ્ ।
તદેવાગ્નૌ તુ હોતવ્યં બ્રાહ્મણાય ચ તદ્ ભવેત્॥ ૫૯.૨ ॥
ચાતુર્માસ્યં વ્રતં ચૈતત્ કૃત્વા વૈ પઞ્ચ મે તથા ।
સૌવર્ણં ગજવક્ત્રં તુ કૃત્વા વિપ્રાય દાપયેત્॥ ૫૯.૩ ॥
પાયસૈઃ પઞ્ચભિઃ પાત્રૈરુપેતં તુ તિલૈસ્તથા ।
એવં કૃત્વા વ્રતં ચૈતત્ સર્વવિઘ્નૈર્વિમુચ્યતે॥ ૫૯.૪ ॥
હયમેધસ્ય વિઘ્ને તુ સંજાતે સગરઃ પુરા ।
એતદેવ ચરિત્વા તુ હયમેધં સમાપ્તવાન્॥ ૫૯.૫ ॥
તથા રુદ્રેણ દેવેન ત્રિપુરં નિઘ્નતા પુરા ।
એતદેવ કૃતં તસ્માત્ ત્રિપુરં તેન પાતિતમ્ ।
મયા સમુદ્રં પિબતા એતદેવ કૃતં વ્રતમ્॥ ૫૯.૬ ॥
અન્યૈરપિ મહીપાલૈરેતદેવ કૃતં પુરા ।
તપોઽર્થિભિર્જ્ઞાનકૃતૈર્નિર્વિઘ્નાર્થે પરંતપ॥ ૫૯.૭ ॥
શૂરાય ધીરાય ગજાનનાય
લમ્બોદરાયૈકદંષ્ટ્રાય ચૈવ ।
એવં પૂજ્યસ્તદ્દિને તત્ પુનશ્ચ
હોમં કુર્યાદ્ વિઘ્નવિનાશહેતોઃ॥ ૫૯.૮ ॥
અનેન કૃતમાત્રેણ સર્વવિઘ્નૈર્વિમુચ્યતે ।
વિનાયકસ્ય કૃપયા કૃતકૃત્યો નરો ભવેત્॥ ૫૯.૯ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે નવપઞ્ચાશોઽધ્યાયઃ॥ ૫૯ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
શાન્તિવ્રતં પ્રવક્ષ્યામિ તવ રાજન્ શૃણુષ્વ તત્ ।
યેન ચીર્ણેન શાન્તિઃ સ્યાત્ સર્વદા ગૃહમેધિનામ્॥ ૬૦.૧ ॥
પઞ્ચમ્યાં શુક્લપક્ષસ્ય કાર્ત્તિકે માસિ સુવ્રત ।
આરભેદ્ વર્ષમેકં તુ ભુઞ્જીયાદમ્લવર્જિતમ્॥ ૬૦.૨ ॥
નક્તં દેવં તુ સમ્પૂજ્ય હરિં શેષોપરિ સ્થિતમ્ ।
અનન્તાયેતિ પાદૌ તુ વાસુકાયેતિ વૈ કટિમ્॥ ૬૦.૩ ॥
તક્ષકાયેતિ જઠરમુરઃ કર્કોટકાય ચ ।
પદ્માય કણ્ઠં સમ્પૂજ્ય મહાપદ્માય દોર્યુગમ્॥ ૬૦.૪ ॥
શઙ્ખપાલાય વક્ત્રં તુ કુટિલાયેતિ વૈ શિરઃ ।
એવં વિષ્ણુગતં પૂજ્ય પૃથક્ત્વેન ચ પૂજયેત્॥ ૬૦.૫ ॥
ક્ષીરેણ સ્નપનં કુર્યાત્ તાનુદ્દિશ્ય હરેઃ પુનઃ ।
તદગ્રે હોમયેત્ ક્ષીરં તિલૈઃ સહ વિચક્ષણઃ॥ ૬૦.૬ ॥
એવં સંવત્સરસ્યાન્તે કુર્યાદ્ બ્રાહ્મણભોજનમ્ ।
નાગં તુ કાઞ્ચનં કુર્યાદ્ બ્રાહ્મણાય નિવેદયેત્॥ ૬૦.૭ ॥
એવં યઃ કુરુતે ભક્ત્યા વ્રતમેતન્નરાધિપઃ ।
તસ્ય શાન્તિર્ભવેન્નિત્યં નાગાનાં ન ભયં તથા॥ ૬૦.૮ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૦ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
કામવ્રતં મહારાજ શૃણુ મે ગદતોઽધુના ।
યેન કામાઃ સમૃદ્ધ્યન્તે મનસા ચિન્તિતા અપિ॥ ૬૧.૧ ॥
ષષ્ઠ્યાં ફલાશનો યસ્તુ વર્ષમેકં વ્રતં ચરેત્ ।
પૌષમાસસિતે પક્ષે ચતુર્થ્યાં કૃતભોજનઃ॥ ૬૧.૨ ॥
ષષ્ઠ્યાં તુ પારયેદ્ ધીમાન્ પ્રથમં તુ ફલં નૃપ ।
તતો ભુઞ્જીત યત્નેન વાગ્યતઃ શુદ્ધમોદનમ્॥ ૬૧.૩ ॥
બ્રાહ્મણૈઃ સહ રાજેન્દ્ર અથવા કેવલૈઃ ફલૈઃ ।
તમેકં દિવસં સ્થિત્વા સપ્તમ્યાં પારયેન્નૃપ॥ ૬૧.૪ ॥
અગ્નિકાર્યં તુ કુર્વીત ગુહરૂપેણ કેશવમ્ ।
પૂજયિત્વાભિધાનેન વર્ષમેકં વ્રતં ચરેત્॥ ૬૧.૫ ॥
ષડ્વક્ત્ર કાર્ત્તિક ગુહ સેનાની કૃત્તિકાસુત ।
કુમાર સ્કન્દ ઇત્યેવં પૂજ્યો વિષ્ણુઃ સ્વનામભિઃ॥ ૬૧.૬ ॥
સમાપ્તૌ તુ વ્રતસ્યાસ્ય કુર્યાદ્ બ્રાહ્મણભોજનમ્ ।
ષણ્મુખં સર્વસૌવર્ણં બ્રાહ્મણાય નિવેદયેત્॥ ૬૧.૭ ॥
સર્વે કામાઃ સમૃદ્ધ્યન્તાં મમ દેવ કુમારક ।
ત્વત્પ્રસાદાદિમં ભક્ત્યા ગૃહ્યતાં વિપ્ર માચિરમ્॥ ૬૧.૮ ॥
અનેન દત્ત્વા મન્ત્રેણ બ્રાહ્મણાય સયુગ્મકમ્ ।
તતઃ કામાઃ સમૃદ્ધ્યન્તે સર્વે વૈ ઇહ જન્મનિ॥ ૬૧.૯ ॥
અપુત્રો લભતે પુત્રમધનો લભતે ધનમ્ ।
ભ્રષ્ટરાજ્યો લભેદ્ રાજ્યં નાત્ર કાર્યા વિચારણા॥ ૬૧.૧૦ ॥
એતદ્ વ્રતં પુરા ચીર્ણં નલેન નૃપસત્તમ ।
ઋતુપર્ણસ્ય વિષયે વસતા વ્રતચર્યયા॥ ૬૧.૧૧ ॥
તથા રાજ્યચ્યુતૈરન્યૈર્બહુભિર્નૃપસત્તમૈઃ ।
પૌરાણિકં વ્રતં ચૈવ સિદ્ધ્યર્થં નૃપસત્તમ॥ ૬૧.૧૨ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે એકષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૧ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અથાપરં મહારાજ વ્રતમારોગ્યસંજ્ઞિતમ્ ।
કથયામિ પરં પુણ્યં સર્વપાપપ્રણાશનમ્॥ ૬૨.૧ ॥
તસ્યૈવ માઘમાસસ્ય સપ્તમ્યાં સમુપોષિતઃ ।
પૂજયેદ્ ભાસ્કરં દેવં વિષ્ણુરૂપં સનાતનમ્॥ ૬૨.૨ ॥
આદિત્ય ભાસ્કર રવે ભાનો સૂર્ય દિવાકર ।
પ્રભાકરેતિ સમ્પૂજ્ય એવં સમ્પૂજ્યતે રવિઃ॥ ૬૨.૩ ॥
ષષ્ઠ્યાં ચૈવ કૃતાહારઃ સપ્તમ્યાં ભાનુમર્ચયેત્ ।
અષ્ટમ્યાં ચૈવ ભુઞ્જીત એષ એવ વિધિક્રમઃ॥ ૬૨.૪ ॥
અનેન વત્સરં પૂર્ણં વિધિના યોઽર્ચયેદ્ રવિમ્ ।
તસ્યારોગ્યં ધનં ધાન્યમિહ જન્મમિ જાયતે ।
પરત્ર ચ શુભં સ્થાનં યદ્ ગત્વા ન નિવર્તતે॥ ૬૨.૫ ॥
સાર્વભૌમઃ પુરા રાજા અનરણ્યો મહાબલઃ ।
તેનાયમર્ચિતો દેવો વ્રતેનાનેન પાર્થિવ ।
તસ્ય તુષ્ટો વરં દેવઃ પ્રાદાદારોગ્યમુત્તમમ્॥ ૬૨.૬ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
કિમસૌ રોગવાન્ રાજા યેનારોગ્યમવાપ્તવાન્ ।
સાર્વભૌમસ્ય ચ કથં બ્રહ્મન્ રોગસ્ય સંભવઃ॥ ૬૨.૭ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
સ રાજા સાર્વભૌમોઽભૂદ્ યશસ્વી ચ સુરૂપવાન્ ।
સ કદાચિન્નૃપશ્રેષ્ઠો નૃપશ્રેષ્ઠ મહાબલઃ॥૬૨.૮ ॥
ગતવાન્ માનસં દિવ્યં સરો દેવગણાન્વિતમ્ ।
તત્રાપશ્યદ્ બૃહદ્ પદ્મં સરોમધ્યગતં સિતમ્॥ ૬૨.૯ ॥
તત્ર ચાઙ્ગુષ્ઠમાત્રં તુ સ્થિતં પુરુષસત્તમમ્ ।
રક્તવાસોભિરાછન્નં દ્વિભુજં તિગ્મતેજસમ્॥ ૬૨.૧૦ ॥
તં દૃષ્ટ્વા સારથિં પ્રાહ પદ્મમેતત્ સમાનય ।
ઇદં તુ શિરસા બિભ્રત્ સર્વલોકસ્ય સન્નિધૌ ।
શ્લાઘનીયો ભવિષ્યામિ તસ્માદાહર માચિરમ્॥ ૬૨.૧૧ ॥
એવમુક્તસ્તદા તેન સારથિઃ પ્રવિવેશ હ ।
ગ્રહીતુમુપચક્રામ તં પદ્મં નૃપસત્તમ॥ ૬૨.૧૨ ॥
સ્પૃષ્ટમાત્રે તતઃ પદ્મે હુઙ્કારઃ સમજાયત ।
તેન શબ્દેન સ ત્રસ્તઃ પપાત ચ મમાર ચ॥ ૬૨.૧૩ ॥
રાજા ચ તત્ક્ષણાત્ તેન શબ્દેન સમપદ્યત ।
કુષ્ઠી વિગતવર્ણશ્ચ બલવીર્યવિવર્જિતઃ॥ ૬૨.૧૪ ॥
તથાગતમથાત્માનં દૃષ્ટ્વા સ પુરુષર્ષભઃ ।
તસ્થૌ તત્રૈવ શોકાર્ત્તઃ કિમેતદિતિ ચિન્તયન્॥ ૬૨.૧૫ ॥
તસ્ય ચિન્તયતો ધીમાનાજગામ મહાતપાઃ ।
વસિષ્ઠો બ્રહ્મપુત્રોઽથ તં સ પપ્રચ્છ પાર્થિવમ્॥ ૬૨.૧૬ ॥
કથં તે રાજશાર્દૂલ તવ દેહસ્ય શાસનમ્ ।
ઇદાનીમેવ કિં કાર્યં તન્મમાચક્ષ્વ પૃચ્છતઃ॥ ૬૨.૧૭ ॥
એવમુક્તસ્તતો રાજા વસિષ્ઠેન મહાત્મના ।
સર્વં પદ્મસ્ય વૃત્તાન્તં કથયામાસ સ પ્રભુઃ॥ ૬૨.૧૮ ॥
તં શ્રુત્વા સ મુનિસ્તત્ર સાધુ રાજન્નથાબ્રવીત્ ।
અસાધુરથ વા તિષ્ઠ તસ્માત્ કુષ્ઠિત્વમાગતઃ॥ ૬૨.૧૯ ॥
એવમુક્તસ્તદા રાજા વેપમાનઃ કૃતાઞ્જલિઃ ।
પપ્રચ્છ સાધ્વહં વિપ્ર કથં વાઽસાધ્વહં મુને ।
કથં ચ કુષ્ઠં મે જાતમેતન્મે વક્તુમર્હસિ॥ ૬૨.૨૦ ॥
વસિષ્ઠ ઉવાચ ।
એતદ્ બ્રહ્મોદ્ભવં નામ પદ્મં ત્રૈલોક્યવિશ્રુતમ્ ।
દૃષ્ટમાત્રેણ ચાનેન દૃષ્ટાઃ સ્યુઃ સર્વદેવતાઃ ।
એતસ્મિન્ દૃશ્યતે ચૈતત્ ષણ્માસં ક્વાપિ પાર્થિવ॥ ૬૨.૨૧ ॥
એતસ્મિન્ દૃષ્ટમાત્રે તુ યો જલં વિશતે નરઃ ।
સર્વપાપવિનિર્મુક્તઃ પરં નિર્વાણમર્હતિ॥ ૬૨.૨૨ ॥
બ્રહ્મણઃ પ્રાગવસ્થાયા મૂર્તિરપ્સુ વ્યવસ્થિતા ।
એતાં દૃષ્ટ્વા જલે મગ્નઃ સંસારાદ્ વિપ્રમુચ્યતે॥ ૬૨.૨૩ ॥
ઇમં ચ દૃષ્ટ્વા તે સૂતો જલે મગ્નો નરોત્તમ ।
પ્રવિષ્ટશ્ચ પુનરિમં હર્તુમિચ્છન્નરાધિપ ।
પ્રાપ્તવાનસિ દુર્બુદ્ધે કુષ્ઠિત્વં પાપપૂરુષ॥ ૬૨.૨૪ ॥
દૃષ્ટમેતત્ ત્વયા યસ્માત્ ત્વં સાધ્વિતિ તતઃ પ્રભો ।
મયોક્તો મોહમાપન્નસ્તેનાસાધુરિતીરિતઃ॥ ૬૨.૨૫ ॥
બ્રહ્મપુત્રો હ્યહં ચેમં પશ્યામિ પરમેશ્વરમ્ ।
અહન્યહનિ ચાગચ્છંસ્તં પુનર્દૃષ્ટવાનસિ॥ ૬૨.૨૬ ॥
દેવા અપિ વદન્ત્યેતે પદ્મં કાઞ્ચનમુત્તમમ્ ।
માનસે બ્રહ્મપદ્મં તુ દૃષ્ટ્વા ચાત્ર ગતં હરિમ્ ।
પ્રાપ્સ્યામસ્તત્ પરં બ્રહ્મ યદ્ ગત્વા ન પુનર્ભવેત્॥ ૬૨.૨૭ ॥
ઇદં ચ કારણં ચાન્યત્ કુષ્ઠસ્ય શૃણુ પાર્થિવ ।
આદિત્યઃ પદ્મગર્ભેઽસ્મિન્ સ્વયમેવ વ્યવસ્થિતઃ॥ ૬૨.૨૮ ॥
તં દૃષ્ટ્વા તત્ત્વતો ભાવઃ પરમાત્મૈષ શાશ્વતઃ ।
ધારયામિ શિરસ્યેનં લોકમધ્યે વિભૂષણમ્॥ ૬૨.૨૯ ॥
એવં તે જલ્પતા પાપમિદં દેવેન દર્શિતમ્ ।
ઇદાનીમિમમેવ ત્વમારાધય મહામતે॥ ૬૨.૩૦ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
એવમુક્ત્વા વસિષ્ઠસ્તુ ઇમમેવ વ્રતં તદા ।
આદિત્યારાધનં દિવ્યમારોગ્યાખ્યં જગાદ હ॥ ૬૨.૩૧ ॥
સોઽપિ રાજાઽકરોચ્ચેમં વ્રતં ભક્તિસમન્વિતઃ ।
સિદ્ધિં ચ પરમાં પ્રાપ્તો વિરોગશ્ચાભવત્ ક્ષણાત્॥ ૬૨.૩૨ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે દ્વિષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૨ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અથાપરં મહારાજ પુત્રપ્રાપ્તિવ્રતં શુભમ્ ।
કથયામિ સમાસેન તન્મે નિગદતઃ શૃણુ॥ ૬૩.૧ ॥
માસે ભાદ્રપદે યા તુ કૃષ્ણપક્ષે નરેશ્વર ।
અષ્ટમ્યામુપવાસેન પુત્રપ્રાપ્તિવ્રતં હિ તત્॥ ૬૩.૨ ॥
ષષ્ઠ્યાં ચૈવ તુ સંકલ્પ્ય સપ્તમ્યામર્ચયેદ્ હરિમ્ ।
દેવક્યુત્સઙ્ગગં દેવં માતૃભિઃ પરિવેષ્ટિતમ્॥ ૬૩.૩ ॥
પ્રભાતે વિમલેઽષ્ટમ્યામર્ચયેત્ પ્રયતો હરિમ્ ।
પ્રાગ્વિધાનેન ગોવિન્દમર્ચયિત્વા વિધાનતઃ॥ ૬૩.૪ ॥
તતો યવૈઃ કૃષ્ણતિલૈઃ સઘૃતૈર્હોમયેદ્ દધિ ।
બ્રાહ્મણાન્ ભોજયેદ્ ભક્ત્યા યથાશક્ત્યા સદક્ષિણાન્॥ ૬૩.૫ ॥
તતઃ સ્વયં તુ ભુઞ્જીત પ્રથમં બિલ્વમુત્તમમ્ ।
પશ્ચાદ્ યથેષ્ટં ભુઞ્જીત સ્નેહૈઃ સર્વરસૈર્યુતમ્॥ ૬૩.૬ ॥
પ્રતિમાસમનેનૈવ વિધિનોપોષ્ય માનવઃ ।
કૃષ્ણાષ્ટમીમપુત્રોઽપિ લભેત્ પુત્રં ન સંશયઃ॥ ૬૩.૭ ॥
શ્રૂયતે ચ પુરા રાજા શૂરસેનઃ પ્રતાપવાન્ ।
સ હ્યપુત્રસ્તપસ્તેપે હિમવત્પર્વતોત્તમે॥ ૬૩.૮ ॥
તસ્યૈવં કુર્વતો દેવો વ્રતમેતજ્જગાદ હ ।
સોઽપ્યેતત્ કૃતવાન્ રાજા પુત્રં ચૈવોપલબ્ધવાન્॥ ૬૩.૯ ॥
વસુદેવં મહાભાગમનેકક્રતુયાજિનમ્ ।
તં લબ્ધ્વા સોઽપિ રાજર્ષિઃ પરં નિર્વાણમાપત્વાન્॥ ૬૩.૧૦ ॥
એવં કૃષ્ણાષ્ટમી રાજન્ મયા તે પરિકીર્તિતા ।
સંવત્સરાન્તે દાતવ્યં કૃષ્ણયુગ્મં દ્વિજાતયે॥ ૬૩.૧૧ ॥
એતત્ પુત્રવ્રતં નામ મયા તે પરિકીર્તિતમ્ ।
એતત્ કૃત્વા નરઃ પાપૈઃ સર્વૈરેવ પ્રમુચ્યતે॥ ૬૩.૧૨ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ત્રિષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૩ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
અથાપરં પ્રવક્ષ્યામિ શૌર્યવ્રતમનુત્તમમ્ ।
યેન ભીરોરપિ મહચ્છૌર્યં ભવતિ તત્ક્ષણાત્॥ ૬૪.૧ ॥
માસિ ચાશ્વયુજે શુદ્ધાં નવમીં સમુપોષયેત્ ।
સપ્તમ્યાં કૃતસંકલ્પઃ સ્થિત્વાઽષ્ટમ્યાં નિરોદનઃ॥ ૬૪.૨ ॥
નવમ્યાં પારયેત્ પિષ્ટં પ્રથમં ભક્તિતો નૃપ ।
બ્રાહ્મણાન્ ભોજયેદ્ ભક્ત્યા દેવીં ચૈવ તુ પૂજયેત્ ।
દુર્ગાં દેવીં મહાભાગાં મહામાયાં મહાપ્રભામ્॥ ૬૪.૩ ॥
એવં સંવત્સરં યાવદુપોષ્યેતિ વિધાનતઃ ।
વ્રતાન્તે ભોજયેદ્ ધીમાન્ યથાશક્ત્યા કુમારિકાઃ॥ ૬૪.૪ ॥
હેમવસ્ત્રાદિભિસ્તાસ્તુ ભૂષયિત્વા તુ શક્તિતઃ ।
પશ્ચાત્ ક્ષમાપયેત્ તાસ્તુ દેવી મે પ્રીયતામિતિ॥ ૬૪.૫ ॥
એવં કૃતે ભ્રષ્ટરાજ્યો લભેદ્ રાજ્યં ન સંશયઃ ।
અવિદ્યો લભતે વિદ્યાં ભીતઃ શૌર્યં ચ વિદન્તિ॥ ૬૪.૬ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ચતુઃષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૪ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
સાર્વભૌમવ્રતં ચાન્યત્ કથયામિ સમાસતઃ ।
યેન સમ્યક્કૃતેનાશુ સાર્વભૌમો નૃપો ભવેત્॥ ૬૫.૧ ॥
કાર્તિકસ્ય તુ માસસ્ય દશમી શુક્લપક્ષિકા ।
તસ્યાં નક્તાશનો નિત્યં દિક્ષુ શુદ્ધબલિં હરેત્॥ ૬૫.૨ ॥
વિચિત્રૈઃ કુસુમૈર્ભક્ત્યા પૂજયિત્વા દ્વિજોત્તમાન્ ।
દિશાં તુ પ્રાર્થનાં કુર્યાન્ મન્ત્રેણાનેન સુવ્રતઃ ।
સર્વા ભવન્ત્યઃ સિદ્ધ્યન્તુ મમ જન્મનિ જન્મનિ॥ ૬૫.૩ ॥
એવમુક્ત્વા બલિં તાસુ દત્ત્વા શુદ્ધેન ચેતસા ।
તતો રાત્રૌ તુ ભુઞ્જીત દધ્યન્નં તુ સુસંસ્કૃતમ્॥ ૬૫.૪ ॥
પૂર્વં પશ્ચાદ્ યથેષ્ટં તુ એવં સંવત્સરં નૃપ ।
યઃ કરોતિ નરો નિત્યં તસ્ય દિગ્વિજયો ભવેત્॥ ૬૫.૫ ॥
એકાદશ્યાં તુ યત્નેન નરઃ કુર્યાદ્ યથાવિધિ ।
માર્ગશીર્ષે શુક્લપક્ષાદારભ્યાબ્દં વિચક્ષણઃ ।
તદ્ વ્રત ધનદસ્યેષ્ટં કૃતં વિત્તં પ્રયચ્છતિ॥ ૬૫.૬ ॥
એકાદશ્યાં નિરાહારો યો ભુઙ્ક્તે દ્વાદશીદિને ।
શુક્લે વાઽપ્યથવા કૃષ્ણે તદ્ વ્રતં વૈષ્ણવં મહત્॥ ૬૫.૭ ॥
એવં ચીર્ણ સુઘોરાણિ હન્તિ પાપાનિ રપાર્થિવ ।
ત્રયોદશ્યાં તુ નક્તેન ધર્મવ્રતમથોચ્યતે॥ ૬૫.૮ ॥
શુક્લપક્ષે ફાલ્ગુનસ્ય તથારભ્ય વિચક્ષણઃ ।
રૌદ્રં વ્રતં ચતુર્દશ્યાં કૃષ્ણપક્ષે વિશેષતઃ ।
માઘમાસાદથારભ્ય પૂર્ણં સંવત્સરં નૃપ॥ ૬૫.૯ ॥
ઇન્દુવ્રતં પઞ્ચદશ્યાં શુક્લાયાં નક્તભોજનમ્ ।
પિતૃવ્રતમમાવાસ્યામિતિ રાજન તથેરિતમ્॥ ૬૫.૧૦ ॥
દશ પઞ્ચ ચ વર્ષાણિ ય એવં કુરુતે નૃપ ।
તિથિવ્રતાનિ કસ્તસ્ય ફલં વ્રતપ્રમાણતઃ॥ ૬૫.૧૧ ॥
અશ્વમેધસહસ્રાણિ રાજસૂયશતાનિ ચ ।
યષ્ટાનિ તેન રાજેન્દ્ર કલ્પોક્તાઃ ક્રતવસ્તથા॥ ૬૫.૧૨ ॥
એકમેવ કૃતં હન્તિ વ્રતં પાપાનિ નિત્યશઃ ।
યઃ પુનઃ સર્વમેતદ્ધિ કુર્યાન્નરવરાત્મજ ।
સ શુદ્ધો વિરજો લોકાનાપ્નોતિ સકલં નૃપ॥ ૬૫.૧૩ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે પઞ્ચષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૫ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
આશ્ચર્યં યદિ તે કિંચિદ્ વિદિતં દૃષ્ટમેવ વા ।
તન્મે કથય ધર્મજ્ઞ મમ કૌતૂહલં મહત્॥ ૬૬.૧ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
આશ્ચર્યભૂતો ભગવાનેષ એવ જનાર્દનઃ ।
તસ્યાશ્ચર્યાણિ દૃષ્ટાનિ બહૂનિ વિવિધાનિ વૈ॥ ૬૬.૨ ॥
શ્વેતદ્વીપં ગતઃ પૂર્વં નારદઃ કિલ પાર્થિવ ।
સોઽપશ્યચ્છઙ્ખચક્રાબ્જાન્ પુરુષાંસ્તિગ્મતેજસઃ॥ ૬૬.૩ ॥
અયં વિષ્ણુરયં વિષ્ણુરેષ વિષ્ણુઃ સનાતનઃ ।
ચિન્તાઽભૂત્તસ્યતાન્દૃષ્ટ્વા કોઽસ્મિન્વિષ્ણુરિતિ પ્રભુઃ॥ ૬૬.૪ ॥
એવં ચિન્તયતસ્તસ્ય ચિન્તા કૃષ્ણં પ્રતિ પ્રભો ।
આરાધયામિ ચ કથં શઙ્ખચક્રગદાધરમ્॥ ૬૬.૫ ॥
યેન વેદ્મિ પરં તેષાં દેવો નારાયણઃ પ્રભુઃ ।
એવં સંચિન્ત્ય દધ્યૌ સ તં દેવં પરમેશ્વરમ્॥ ૬૬.૬ ॥
દિવ્યં વર્ષસહસ્રં તુ સાગ્રં બ્રહ્મસુતસ્તદા ।
ધ્યાયતસ્તસ્ય દેવોઽસૌ પરિતોષં જગામ હ॥ ૬૬.૭ ॥
ઉવાચ ચ પ્રસન્નાત્મા પ્રત્યક્ષત્વં ગતઃ પ્રભુઃ ।
વરં બ્રહ્મસુત બ્રૂહિ કિં તે દદ્મિ મહામુને॥ ૬૬.૮ ॥
નારદ ઉવાચ ।
સહસ્રમેકં વર્ષાણાં ધ્યાતસ્ત્વં ભુવનેશ્વર ।
ત્વત્પ્રાપ્તિર્યેન તદ્ બ્રૂહિ યદિ તુષ્ટોઽસિ મેઽચ્યુત॥ ૬૬.૯ ॥
દેવદેવ ઉવાચ ।
પૌરુષં સૂક્તમાસ્થાય યે યજન્તિ દ્વિજાસ્તુ મામ્ ।
સંહિતામાદ્યમાસ્થાય તે માં પ્રાપ્સ્યન્તિ નારદ॥ ૬૬.૧૦ ॥
અલાભે વેદશાસ્ત્રાણાં પઞ્ચરાત્રોદિતેન હ ।
માર્ગેણ માં પ્રપશ્યન્તે તે માં પ્રાપ્સ્યન્તિ માનવાઃ॥ ૬૬.૧૧ ॥
બ્રાહ્મણક્ષત્રિયવિશાં પઞ્ચરાત્રં વિધીયતે ।
શૂદ્રાદીનાં ન તચ્છ્રોત્રપદવીમુપયાસ્યતિ॥ ૬૬.૧૨ ॥
એવં મયોક્તં વિપ્રેન્દ્ર પુરાકલ્પે પુરાતનમ્ ।
પઞ્ચરાત્રં સહસ્રાણાં યદિ કશ્ચિદ્ ગ્રહીષ્યતિ॥ ૬૬.૧૩ ॥
કર્મક્ષયે ચ માં કશ્ચિદ્ યદિ ભક્તો ભવિષ્યતિ ।
તસ્ય ચેદં પઞ્ચરાત્રં નિત્યં હૃદિ વસિષ્યતિ॥ ૬૬.૧૪ ॥
ઇતરે રાજસૈર્ભાવૈસ્તામસૈશ્ચ સમાવૃતાઃ ।
ભવિષ્યન્તિ દ્વિજશ્રેષ્ઠ મચ્છાસનપરાઙ્મુખાઃ॥ ૬૬.૧૫ ॥
કૃતં ત્રેતા દ્વાપરં ચ યુગાનિ ત્રીણિ નારદ ।
સત્ત્વસ્થાં માં સમેષ્યન્તિ કલૌ રજસ્તમોઽધિકાઃ॥ ૬૬.૧૬ ॥
અન્યચ્ચ તે વરં દદ્મિ શૃણુ નારદ સામ્પ્રતમ્ ।
યદિદં પઞ્ચરાત્રં મે શાસ્ત્રં પરમદુર્લભમ્ ।
તદ્ભવાન્ વેત્સ્યતે સર્વં મત્પ્રસાદાન્ન સંશયઃ॥ ૬૬.૧૭ ॥
વેદેન પઞ્ચરાત્રેણ ભક્ત્યા યજ્ઞેન ચ દ્વિજ ।
પ્રાપ્યોઽહં નાન્યથા વત્સ વર્ષકોટ્યાયુતૈરપિ॥ ૬૬.૧૮ ॥
એવમુક્ત્વા સ ભગવાન્ નારદં પરમેશ્વરઃ ।
જગામાદર્શનં સદ્યો નારદોઽપિ યયૌ દિવમ્॥ ૬૬.૧૯ ॥
॥ ઇતિ શ્રીવરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે ષટ્ષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૬ ॥
ભદ્રાશ્વ ઉવાચ ।
ભગવન્ સિતકૃષ્ણે દ્વે ભિન્ને જગતિ કેશવાન્ ।
સ્ત્રિયૌ બભૂવતુઃ કે દ્વે સિતકૃષ્ણા ચ કા શુભા॥ ૬૭.૧ ॥
કશ્ચાસૌ પુરુષો બ્રહ્મન્ ય એકઃ સપ્તધા ભવેત્ ।
કોઽસૌ દ્વાદશધા વિપ્ર દ્વિદેહઃ ષટ્શિરાઃ શુભઃ॥ ૬૭.૨ ॥
દમ્પત્યં ચ દ્વિજશ્રેષ્ઠ કૃતસૂર્યોદયાદનમ્ ।
કસ્માદેતજ્જગદિદં વિતતં દ્વિજસત્તમ॥ ૬૭.૩ ॥
અગસ્ત્ય ઉવાચ ।
સિતકૃષ્ણે સ્ત્રિયૌ યે તે તે ભગિન્યૌ પ્રકીર્તિતે ।
સત્યાસત્યે દ્વિવર્ણા ચ નારી રાત્રિરુદાહૃતા॥ ૬૭.૪ ॥
યઃ પુમાન્ સપ્તધા જાત એકો ભૂત્વા નરેશ્વર ।
સ સમુદ્રસ્તુ વિજ્ઞેયઃ સપ્તધૈકો વ્યવસ્થિતઃ॥ ૬૭.૫ ॥
યોઽસૌ દ્વાદશધા રાજન્ દ્વિદેહઃ ષટ્શિરાઃ પ્રભુઃ ।
સંવત્સરઃ સ વિજ્ઞેયઃ શરીરે દ્વે ગતી સ્મૃતે ।
ઋતવઃ ષટ્ ચ વક્ત્રાણિ એષ સંવત્સરઃ સ્મૃતઃ॥ ૬૭.૬ ॥
દમ્પત્યં તદહોરાત્રં સૂર્યાચન્દ્રમસૌ તતઃ ।
તતો જગત્ સમુત્તસ્થૌ દેવસ્યાસ્ય નૃપોત્તમ॥ ૬૭.૭ ॥
સ વિષ્ણુઃ પરમો દેવો વિજ્ઞેયો નૃપસત્તમ ।
ન ચ વેદક્રિયાહીનઃ પશ્યતે પરમેશ્વરમ્॥ ૬૭.૮ ॥
॥ ઇતિ વરાહપુરાણે ભગવચ્છાસ્ત્રે સપ્તષષ્ટિતમોઽધ્યાયઃ॥ ૬૭ ॥
ઇતિ શ્રીઅગસ્ત્યગીતા સમાપ્તા ।
– Chant Stotra in Other Languages –
Agastya Gita in Sanskrit – English – Bengali – Gujarati – Kannada – Malayalam – Odia – Telugu – Tamil