॥ Mookapanchasati Gujarati Lyrics ॥
॥ શ્રીમૂકપઞ્ચશતી ॥
માતા મરકતશ્યામા માતઙ્ગી મદશાલિની ।
કુર્યાત્ કટાક્ષં કલ્યાણી કદમ્બવનવાસિની ॥
॥ શ્રીઃ ॥
॥ શ્રીચન્દ્રમૌલીશ્વરાય નમઃ ॥
॥ શ્રીકારણપરચિદ્રૂપાયૈ નમઃ ॥
શ્રીમૂકમહાકવિપ્રણીતા
॥ શ્રીઃ ॥
॥ શ્રીમૂકપઞ્ચશતી ॥
શ્રીકામાક્ષીપરદેવતાયાઃ પાદારવિન્દયોઃ
ભક્તિભરેણ સમર્પિતમ્ ॥
આર્યામેવ વિભાવયન્મનસિ યઃ પાદારવિન્દં પુરઃ
પશ્યન્નારભતે સ્તુતિં સ નિયતં લબ્ધ્વા કટાક્ષચ્છવિમ્ ।
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરીજ્યોત્સ્નાવયસ્યાન્વિતા-
મારોહત્યપવર્ગસૌધવલભીમાનન્દવીચીમયીમ્ ॥
[મન્દસ્મિત ૧૦૧ ]
શ્રીમત્પરમહંસપરિવ્રાજકાચાર્યવર્ય શ્રીકામકોટિપીઠાધીશ્વર-
જગદ્ગુરુ શ્રીમત્ ચન્દ્રશેખરેન્દ્રસરસ્વતી શ્રીપાદાનાં
શ્રીમુખેન સમદ્ભાસિતા
॥ શ્રીઃ ॥
॥ શ્રીચન્દ્રમૌલીશ્વર ॥
મુદ્રા
સ્વસ્તિ શ્રીમદખિલભૂમણ્ડલાલંકાર-ત્રયસ્ત્રિંશત્કોટિ-
દેવતાસેવિત શ્રીકામાક્ષીદેવીસનાથ-શ્રીમદેકામ્રનાથ-
શ્રીમહાદેવીસનાથ-શ્રીહસ્તિનિરિનાથ-સાક્ષાત્કારપરમ-
અધિષ્ઠાનસત્યવ્રતનામાઙ્કિત-કાઞ્ચીદિવ્યક્ષેત્રે શારદા-
મઠસુસ્થિતાનામ્, અતુલિતસુધારસમાધુર્યકમલાસનકામિની-
ધમ્મિલ્લ સમ્ફુલ્લમલ્લિકામાલિકાનિષ્યન્દમકરન્દઝરી-
સૌવસ્તિકવાઙ્નિગુમ્ભવિજૃમ્ભણાનન્દતુન્દિલિતમણીષિ-
મણ્ડલાનામ્, અનવરતાદ્વૈતવિદ્યાવિનોદરસિકાનામ્,
નિરન્તરાલંકૃતીકૃતશાન્તિદાન્તિભૂમ્નામ્, સકલભુવન-
ચક્રપ્રતિષ્ઠાપક શ્રીચક્રપ્રતિષ્ઠાવિખ્યાતયશોઽલંકૃતાનામ્,
નિખિલપાષણ્ડષણ્ડકણ્ટકોદ્ધાટનેન વિશદીકૃતવેદવેદાન્ત-
માર્ગષણ્મતપ્રતિષ્ઠાપકાચાર્યાણામ્, શ્રીમત્પરમહંસપરિવ્રાજક-
આચાર્યવર્ય-શ્રીજગદ્ગુરુ શ્રીમચ્છંકરભગવત્પાદાચાર્યાણામ્
અધિષ્ઠાને સિંહાસનાભિષિક્ત શ્રીમન્મહાદેવેન્દ્રસરસ્વતી-
સંયમીન્દ્રાણામ્, અન્તેવાસિવર્ય શ્રીમચ્ચન્દ્રશેખરેન્દ્રસરસ્વતી
શ્રીપાદૈઃ ।
ક્રિયતે નારાયણસ્મૃતિઃ
તત્રભવાન્ મૂક ઇતિ સુપ્રસિદ્ધઃ મહાકવિશિરોમણિઃ
શ્રીકામાક્ષીદેવીકરુણાકટાક્ષતરઙ્ગિતપુણ્યકવિતારસપૂરઃ
`મૂકપઞ્ચશતી’ ઇતિ કર્તુર્નામ્ના પ્રસિદ્ધમિમં લોકોત્તરં
ગ્રન્થં પ્રણીય ભૂમણ્ડલેઽનુત્તમં પુણ્યયશોવિશેષં શાશ્વતીં
પરાનન્દાનુભૂતિં ચ લબ્ધવાનિતિ સુવિદિતમેવ । સ્તોત્રરત્ને
ચાસ્મિન્ કાઞ્ચીમધ્યગત કામકોટિપીઠાધિષ્ઠાત્રીમ્
ઇન્દુમૌલેરૈશ્વર્યરૂપાં શ્રીકામાક્ષીં પરદેવતામ્,
આરૂઢયૌવનાટોપા, તરુણિમસર્વસ્વં, નિત્યતરુણી,
લાવણ્યામૃતતરઙ્ગમાલા, વિભ્રમસમવાયસારસન્નાહા,
શૃઙ્ગારાદ્વૈતતન્ત્રસિદ્ધાન્તં, મીનધ્વજતન્ત્રપરમતાત્પર્યં\,
કન્દર્પસૂતિકાપાઙ્ગી, મનસિજસામ્રાજ્યગર્વબીજં,
પુષ્પાયુધવીર્યસરસપરિપાટી, મદનાગમસમયદીક્ષિત-
કટાક્ષા, કુસુમશરગર્વસમ્પત્કોશગૃહમ્, અનઙ્ગબ્રહ્મતત્ત્વ-
બોધસિરા, પઞ્ચશરશાસ્ત્રબોધનપરમાચાર્યદૃષ્ટિપાતા
ઇત્યાદિરૂપેણ વર્ણયન્ પુનઃ લાવણ્યમૃતપરકાષ્ઠાભૂતાં
તામેવ પરદેવતાં, કારણપરચિદ્રૂપા, કૈવલ્યાનન્દકન્દઃ,
આમ્નાયરહસ્યમ્, ઉપનિષદરવિન્દકુહરમધુધારા,
વાઙ્મનોઽતીતા, આનન્દાદ્વૈતકન્દલી, મુક્તિબીજમ્,
આગમસલ્લાપસારયાથાર્થ્યં, બોધામૃતવીચી, અભિદાકૃતિઃ,
ઐકાત્મ્યપ્રકૃતિઃ, નિગમવચસ્સિદ્ધાન્તઃ, ગુરુમૂર્તિઃ, ઇત્યેવં-
રૂપેણ સાક્ષત્કુર્વન્ યૌવનશૃઙ્ગારાદિવિષયરસાનુભવ-
સામગ્રીં જ્ઞાનવૈરાગ્યાદિબ્રહ્માનન્દાનુભવસામગ્રીત્વેન
સમ્પાદયન્ –
᳚શિવ શિવ પશ્યન્તિ સમં શ્રીકામાક્ષીકટાક્ષિતાઃ પુરુષાઃ ।
વિપિનં ભવનમમિત્રં મિત્રં લોષ્ટં ચ યુવતિબિમ્બોષ્ઠમ્ ॥᳚
ઇતિ પરદેવતાનુગ્રહફલીભૂતાં પરવૈરાગ્યકાષ્ઠાં પ્રકટયતિ ।
[આર્યા ૪૮ ]
પદ્મપઞ્ચશતકાત્મકેઽત્ર ગ્રન્થે શતકાનાં યા આનુપૂર્વી
તસ્યામયં વિશેષો દૃશ્યતે । યથા કશ્ચન શિશુઃ ચક્ષુરાદિ
ઇન્દ્રિયપ્રાગલ્ભ્યાવિર્ભાવાત્પૂર્વં મનોવૃત્તિમાત્રેણ કલયતિ
સ્વેપ્સિતમ્ ; એવમાર્યાશતકે ભક્તશિશોઃ મનઃ પ્રવૃત્તિમ્
અમ્બિકાયાઃ સ્વરૂપાનુસન્ધાનપટીયસીં સમ્પાદયતિ
કવિપુઙ્ગવઃ ; અયમાશયઃ –
᳚અન્તરપિ બહિરપિ ત્વં જન્તુતતેરન્તકાન્તકૃદહન્તે ।
ચિન્તિતસન્તાનવતાં સન્તતમપિ તન્તનીષિ મહિમાનમ્ ॥᳚
ઇતિ શ્લોકેન સૂચિતઃ ॥ [આર્યા ૯૮ ]
દ્વિતીયશતકે તાવત્ યથા કિઞ્ચિત્પ્રવૃદ્ધગ્રહણશક્તિઃ
બાલકઃ ખાન્તિકે વિદ્યમાનસ્ય વસ્તુનઃ દર્શન-
સ્પર્શનાદિભિઃ આહ્લાદમધિગચ્છતિ તદ્વત્ ભક્તબાલકઃ
અત્યન્તમધોભાગે વિદ્યમાનસ્ય સ્વસ્યાન્તિકત્વેનૈવ
જગન્માતુઃ નિરન્તરધ્યાનફલીભૂત પાદારવિન્દ દર્શન-
આનન્દમનુભવતીત્યયમાશયઃ –
᳚મરાલીનાં યાનાભ્યસનકલનામૂલગુરવે
દરિદ્રાણાં ત્રાણવ્યતિકરસુરોદ્યાનતરવે ।
તમસ્કાણ્ડપ્રૌઢિપ્રકટનતિરસ્કારપટવે
જનોઽયં કામાક્ષ્યાશ્ચરણનલિનાય સ્પૃહયતે ॥᳚
ઇતિ શ્લોકેન સૂચિતઃ ॥ [પાદારવિન્દ ૩ ]
યથા મનસઃ જ્ઞાનેન્દ્રિયાણાં ચ સ્ફૂર્ત્યનન્તરમેવ
વાક્પ્રસરતિ, તથૈવ આર્યાપાદારવિન્દશતકયોરનન્તરં
સ્વપ્રેમાસ્પદં વસ્તુ નિરર્ગલં સ્તોતુમારભતે –
᳚પાણ્ડિત્યં પરમેશ્વરિ સ્તુતિવિધૌ નૈવાશ્રયન્તે ગિરાં
વૈરિઞ્ચાન્યપિ ગુમ્ફનાનિ વિગલદ્ગર્વાણિ શર્વાણિ તે ।
સ્તોતું ત્વાં પરિફુલ્લનીલનલિનશ્યામાક્ષિ કામાક્ષિ માં
વાચાલીકુરુતે તથાપિ નિતરાં ત્વત્પાદસેવાદરઃ ॥᳚
ઇતાદિના સ્તુતિશતકેન । [સ્તુતિ ૧ ]
લૌકિકાવિદ્યાદિષુ કુશલઃ કશ્ચન યથા લૌકિકસમ્પદઃ
પ્રાપ્તુર્મહો ભવતિ તદ્વત્ પૂર્વકૃતસ્તુતિફલત્વેન ભક્તઃ
અમ્બિકાયાઃ કટાક્ષવિશેષમધિગમ્ય પરસંવિદનુભૂત્ય-
ઉચિતતેજઃપુષ્ટ્યાદિપાત્રં ભવતીત્યયમાશયઃ-
᳚અસ્તં ક્ષણાન્નયતુ મે પરિતાપસૂર્ય-
માનન્દચન્દ્રમસમાનયતાં પ્રકાશમ્ ।
કાલાન્ધકારસુષમાં કલયન્ દિગન્તે
કામાક્ષિ કોમલકટાક્ષનિશાગમસ્તે ॥᳚
ઇત્યાદિભિર્વર્ણનૈઃ કટાક્ષશતકે સૂચિતઃ ॥ [કટાક્ષ ૬ ]
યથા લૌકિકસમ્પત્સમ્પૂર્ણઃ કશ્ચન સમગ્રયૌવનઃ
લૌકિકશૃઙ્ગારસુખાનુભવાય પાત્રં ભવતિ, તદ્વત્
દેવ્યાઃ પરમાનુગ્રહપાત્રીભૂતઃ તદીયમન્દસ્મિત-
ચન્દ્રિકાસનાથઃ આનન્દચન્દ્ર ઇવ અલૌકિક-
નિરતિશયાનન્દાનુભવાત્મકઃ પ્રકાશત ઇતિ
અમૂમેવ ભાવપ્રણાલિકાં મહાકવિઃ સ્વયમેવ
પઞ્ચશતીપુર્તિમ્પદ્યેન આવિષ્યકરોતિ । યથા –
᳚આર્યામેવ વિભાવયન્મનસિ યઃ પાદારવિન્દં પુરઃ
પશ્યન્નારભતે સ્તુતિં સ નિયતં લબ્ધ્વા કટાક્ષચ્છવિમ્ ।
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરીજ્યોત્સ્નાવયસ્યાન્વિતા-
મારોહત્યપવર્ગસૌધવલભીમાનન્દવીચીમયીમ્ ॥᳚
ઇતિ । [મન્દસ્મિત ૧૦૧ ]
અસ્યા લોકોત્તરાયાઃ સ્તુતેઃ પઠનમાત્રેણ તત્ક્ષણે
મહાકવિનાઽમુના અન્તતઃ પરદેવતયૈવ વા
ઐકાત્મ્યમનુભવતીવ સાધકઃ ।
તદિદં ગ્રન્થરત્નં દ્રાવિડભાષામયાર્થાનુવાદ-
સહિતમચિરાદેવ મહતા પરિશ્રમેણ ભક્તિભરેણ
મુદ્રાપ્ય શ્રી કામાક્ષી દેવી કુમ્ભાભિષેક શુભ-
મુહૂર્ત એવ ઉપહારીકૃતવતે, મુદ્રાપણદિવિષયે પરમં
સાહાય્યમાચરિતવદ્ભયઃ, તદ્ગ્રન્થપઠિતૃભ્યશ્ચ
ભક્તપુઙ્ગવેભ્યઃ શ્રીકામાક્ષીકટાક્ષાઃ સમુલ્લ-
સન્ત્વિત્યાશાસ્મહે ॥
॥ ઇતિ નારાયણસ્મૃતિઃ ॥
॥ આર્યાશતકમ્ ॥
કારણપરચિદ્રૂપા કાઞ્ચીપુરસીમ્નિ કામપીઠગતા ।
કાચન વિહરતિ કરુણા કાશ્મીરસ્તબકકોમલાઙ્ગલતા ॥ ૧ ॥
કંચન કાઞ્ચીનિલયં કરધૃતકોદણ્ડબાણસૃણિપાશમ્ ।
કઠિનસ્તનભરનમ્રં કૈવલ્યાનન્દકન્દમવલમ્બે ॥ ૨ ॥
ચિન્તિતફલપરિપોષણચિન્તામણિરેવ કાઞ્ચિનિલયા મે ।
ચિરતરસુચરિતસુલભા ચિત્તં શિશિરયતુ ચિત્સુખાધારા ॥ ૩ ॥
કુટિલકચં કઠિનકુચં કુન્દસ્મિતકાન્તિ કુઙ્કુમચ્છાયમ્ ।
કુરુતે વિહૃતિં કાઞ્ચ્યાં કુલપર્વતસાર્વભૌમસર્વસ્વમ્ ॥ ૪ ॥
પઞ્ચશરશાસ્ત્રબોધનપરમાચાર્યેણ દૃષ્ટિપાતેન ।
કાઞ્ચીસીમ્નિ કુમારી કાચન મોહયતિ કામજેતારમ્ ॥ ૫ ॥
પરયા કાઞ્ચીપુરયા પર્વતપર્યાયપીનકુચભરયા ।
પરતન્ત્રા વયમનયા પઙ્કજસબ્રહ્મચારિલોચનયા ॥ ૬ ॥
ઐશ્વર્યમિન્દુમૌલેરૈકાત્મ્યપ્રકૃતિ કાઞ્ચિમધ્યગતમ્ ।
ઐન્દવકિશોરશેખરમૈદમ્પર્યં ચકાસ્તિ નિગમાનામ્ ॥ ૭ ॥
શ્રિતકમ્પસીમાનં શિથિલિતપરમશિવધૈર્યમહિમાનમ્ ।
કલયે પટલિમાનં કંચન કઞ્ચુકિતભુવનભૂમાનમ્ ॥ ૮ ॥
આદૃતકાઞ્ચીનિલયમાદ્યામારૂઢયૌવનાટોપામ્ ।
આગમવતંસકલિકામાનન્દાદ્વૈતકન્દલીં વન્દે ॥ ૯ ॥
તુઙ્ગાભિરામકુચભરશૃઙ્ગારિતમાશ્રયામિ કાઞ્ચિગતમ્ ।
ગઙ્ગાધરપરતન્ત્રં શૃઙ્ગારાદ્વૈતતન્ત્રસિદ્ધાન્તમ્ ॥ ૧૦ ॥
કાઞ્ચીરત્નવિભૂષાં કામપિ કન્દર્પસૂતિકાપાઙ્ગીમ્ ।
પરમાં કલામુપાસે પરશિવવામાઙ્કપીઠિકાસીનામ્ ॥ ૧૧ ॥
કમ્પાતીચરાણાં કરુણાકોરકિતદૃષ્ટિપાતાનામ્ ।
કેલીવનં મનો મે કેષાંચિદ્ભવતુ ચિદ્વિલાસાનામ્ ॥ ૧૨ ॥
આમ્રતરુમૂલવસતેરાદિમપુરુષસ્ય નયનપીયૂષમ્ ।
આરબ્ધયૌવનોત્સવમામ્નાયરહસ્યમન્તરવલમ્બે ॥ ૧૩ ॥
અધિકાઞ્ચિ પરમયોગિભિરાદિમપરપીઠસીમ્નિ દૃશ્યેન ।
અનુબદ્ધં મમ માનસમરુણિમસર્વસ્વસમ્પ્રદાયેન ॥ ૧૪ ॥
અઙ્કિતશંકરદેહામઙ્કુરિતોરોજકઙ્કણાશ્લેષૈઃ ।
અધિકાઞ્ચિ નિત્યતરુણીમદ્રાક્ષં કાંચિદદ્ભુતાં બાલામ્ ॥ ૧૫ ॥
મધુરધનુષા મહીધરજનુષા નન્દામિ સુરભિબાણજુષા ।
ચિદ્વપુષા કાઞ્ચિપુરે કેલિજુષા બન્ધુજીવકાન્તિમુષા ॥ ૧૬ ॥
મધુરસ્મિતેન રમતે માંસલકુચભારમન્દગમનેન ।
મધ્યેકાઞ્ચિ મનો મે મનસિજસામ્રાજ્યગર્વબીજેન ॥ ૧૭ ॥
ધરણિમયીં તરણિમયીં પવનમયીં ગગનદહનહોતૃમયીમ્ ।
અમ્બુમયીમિન્દુમયીમમ્બામનુકમ્પમાદિમામીક્ષે ॥ ૧૮ ॥
લીનસ્થિતિ મુનિહૃદયે ધ્યાનસ્તિમિતં તપસ્યદુપકમ્પમ્ ।
પીનસ્તનભરમીડે મીનધ્વજતન્ત્રપરમતાત્પર્યમ્ ॥ ૧૯ ॥
શ્વેતા મન્થરહસિતે શાતા મધ્યે ચ વાડ્ભનોઽતીતા ।
શીતા લોચનપાતે સ્ફીતા કુચસીમ્નિ શાશ્વતી માતા ॥ ૨૦ ॥
પુરતઃ કદા ન કરવૈ પુરવૈરિવિમર્દપુલકિતાઙ્ગલતામ્ ।
પુનતીં કાઞ્ચીદેશં પુષ્પાયુધવીર્યસરસપરિપાટીમ્ ॥ ૨૧ ॥
પુણ્યા કાઽપિ પુરન્ધ્રી પુઙ્ખિતકન્દર્પસમ્પદા વપુષા ।
પુલિનચરી કમ્પાયાઃ પુરમથનં પુલકનિચુલિતં કુરુતે ॥ ૨૨ ॥
તનિમાદ્વૈતવલગ્નં તરુણારુણસમ્પ્રદાયતનુલેખમ્ ।
તટસીમનિ કમ્પાયાસ્તરુણિમસર્વસ્વમાદ્યમદ્રાક્ષમ્ ॥ ૨૩ ॥
પૌષ્ટિકકર્મવિપાકં પૌષ્પશરં સવિધસીમ્નિ કમ્પાયાઃ ।
અદ્રાક્ષમાત્તયૌવનમભ્યુદયં કંચિદર્ધશશિમૌલૈઃ ॥ ૨૪ ॥
સંશ્રિતકાઞ્ચીદેશે સરસિજદૌર્ભાગ્યજાગ્રદુત્તંસે ।
સંવિન્મયે વિલીયે સારસ્વતપુરુષકારસામ્રાજ્યે ॥ ૨૫ ॥
મોદિતમધુકરવિશિખં સ્વાદિમસમુદાયસારકોદણ્ડમ્ ।
આદૃતકાઞ્ચીખેલનમાદિમમારુણ્યભેદમાકલયે ॥ ૨૬ ॥
ઉરરીકૃતકાઞ્ચિપુરીમુપનિષદરવિન્દકુહરમધુધારામ્ ।
ઉન્નમ્રસ્તનકલશીમુત્સવલહરીમુપાસ્મહે શમ્ભોઃ ॥ ૨૭ ॥
એણશિશુદીર્ઘલોચનમેનઃપરિપન્થિ સન્તતં ભજતામ્ ।
એકામ્રનાથજીવિતમેવમ્પદદૂરમેકમવલમ્બે ॥ ૨૮ ॥
સ્મયમાનમુખં કાઞ્ચીભયમાનં કમપિ દેવતાભેદમ્ ।
દયમાનં વીક્ષ્ય મુહુર્વયમાનન્દામૃતામ્બુધૌ મગ્નાઃ ॥ ૨૯ ॥
કુતુકજુષિ કાઞ્ચિદેશે કુમુદતપોરાશિપાકશેખરિતે ।
કુરુતે મનોવિહારં કુલગિરિપરિબૃઢકુલૈકમણિદીપે ॥ ૩૦ ॥
વીક્ષેમહિ કાઞ્ચિપુરે વિપુલસ્તનકલશગરિમપરવશિતમ્ ।
વિદ્રુમસહચરદેહં વિભ્રમસમવાયસારસન્નાહમ્ ॥ ૩૧ ॥
કુરુવિન્દગોત્રગાત્રં કૂલચરં કમપિ નૌમિ કમ્પાયાઃ ।
કૂલંકષકુચકુમ્ભં કુસુમાયુધવીર્યસારસંરમ્ભમ્ ॥ ૩૨ ॥
કુડૂમલિતકુચકિશોરૈઃ કુર્વાણૈઃ કાઞ્ચિદેશસૌહાર્દમ્ ।
કુઙ્કુમશોણૈર્નિચિતં કુશલપથં શમ્ભુસુકૃતસમ્ભારૈઃ ॥ ૩૩ ॥
અઙ્કિતકચેન કેનચિદન્ધંકરણૌષધેન કમલાનામ્ ।
અન્તઃપુરેણ શમ્ભોરલંક્રિયા કાઽપિ કલ્પ્યતે કાઞ્ચ્યામ્ ॥ ૩૪ ॥
ઊરીકરોમિ સન્તતમૂષ્મલફાલેન લલિતં પુંસા ।
ઉપકમ્પમુચિતખેલનમુર્વીધરવંશસમ્પદુન્મેષમ્ ॥ ૩૫ ॥
અઙ્કુરિતસ્તનકોરકમઙ્કાલંકારમેકચૂતપતેઃ ।
આલોકેમહિ કોમલમાગમસંલાપસારયાથાર્થ્યમ્ ॥ ૩૬ ॥
પુઞ્જિતકરુણમુદઞ્ચિતશિઞ્જિતમણિકાઞ્ચિ કિમપિ કાઞ્ચિપુરે ।
મઞ્જરિતમૃદુલહાસં પિઞ્જરતનુરુચિ પિનાકિમૂલધનમ્ ॥ ૩૭ ॥
લોલહૃદયોઽસ્તિ શમ્ભોર્લોચનયુગલેન લેહ્યમાનાયામ્ ।
લલિતપરમશિવાયાં લાવણ્યામૃતતરઙ્ગમાલાયામ્ ॥ ૩૮ ॥
મધુકરસહચરચિકુરૈર્મદનાગમસમયદીક્ષિતકટાક્ષૈઃ ।
મણ્ડિતકમ્પાતીરૈર્મઙ્ગલકન્દૈર્મમાસ્તુ સારૂપ્યમ્ ॥ ૩૯ ॥
વદનારવિન્દવક્ષોવામાઙ્કતટીવશંવદીભૂતા ।
પૂરુષત્રિતયે ત્રેધા પુરન્ધ્રિરૂપા ત્વમેવ કામાક્ષિ ॥ ૪૦ ॥
બાધાકરીં ભવાબ્ધેરાધારાદ્યમ્બુજેષુ વિચરન્તીમ્ ।
આધારીકૃતકાઞ્ચી બોધામૃતવીચિમેવ વિમૃશામઃ ॥ ૪૧ ॥
કલયામ્યન્તઃ શશધરકલયાઽઙ્કિતમૌલિમમલચિદ્વલયામ્ ।
અલયામાગમપીઠીનિલયાં વલયાઙ્કસુન્દરીમમ્બામ્ ॥ ૪૨ ॥
શર્વાદિપરમસાધકગુર્વાનીતાય કામપીઠજુષે ।
સર્વાકૃતયે શોણિમગર્વાયાસ્મૈ સમર્પ્યતે હૃદયમ્ ॥ ૪૩ ॥
સમયા સાન્ધ્યમયૂખૈઃ સમયા બુદ્ધયા સદૈવ શીલિતયા ।
ઉમયા કાઞ્ચીરતયા ન મયા લભ્યતે કિં નુ તાદાત્મ્યમ્ ॥ ૪૪ ॥
જન્તોસ્તવ પદપૂજનસન્તોષતરઙ્ગિતસ્ય કામાક્ષિ ।
વન્ધો યદિ ભવતિ પુનઃ સિન્ધોરમ્ભસ્સુ બમ્ભ્રમીતિ શિલા ॥ ૪૫ ॥
કુણ્ડલિ કુમારિ કુટિલે ચણ્ડિ ચરાચરસવિત્રિ ચામુણ્ડે ।
ગુણિનિ ગુહારિણિ ગુહ્યે ગુરુમૂર્તે ત્વાં નમામિ કામાક્ષિ ॥ ૪૬ ॥
અભિદાકૃતિર્ભિદાકૃતિરચિદાકૃતિરપિ ચિદાકૃતિર્માતઃ ।
અનહન્તા ત્વમહન્તા ભ્રમયસિ કામાક્ષિ શાશ્વતી વિશ્વમ્ ॥ ૪૭ ॥
શિવ શિવ પશ્યન્તિ સમં શ્રીકામાક્ષીકટાક્ષિતાઃ પુરુષાઃ ।
વિપિનં ભવનમમિત્રં મિત્રં લોષ્ટં ચ યુવતિબિમ્બોષ્ઠમ્ ॥ ૪૮ ॥
કામપરિપન્થિકામિનિ કામેશ્વરિ કામપીઠમધ્યગતે ।
કામદુઘા ભવ કમલે કામકલે કામકોટિ કામાક્ષિ ॥ ૪૯ ॥
મધ્યેહૃદયં મધ્યેનિટિલં મધ્યેશિરોઽપિ વાસ્તવ્યામ્ ।
ચણ્ડકરશક્રકાર્મુકચન્દ્રસમાભાં નમામિ કામાક્ષીમ્ ॥ ૫૦ ॥
અધિકાઞ્ચિ કેલિલોલૈરખિલાગમયન્ત્રતન્ત્રમયૈઃ ।
અતિશીતં મમ માનસમસમશરદ્રોહિજીવનોપાયૈઃ ॥ ૫૧ ॥
નન્દતિ મમ હૃદિ કાચન મન્દિરયન્તા નિરન્તરં કાઞ્ચીમ્ ।
ઇન્દુરવિમણ્ડલકુચા બિન્દુવિયન્નાદપરિણતા તરુણી ॥ ૫૨ ॥
શમ્પાલતાસવર્ણં સમ્પાદયિતું ભવજ્વરચિકિત્સામ્ ।
લિમ્પામિ મનસિ કિંચન કમ્પાતટરોહિ સિદ્ધભૈષજ્યમ્ ॥ ૫૩ ॥
અનુમિતકુચકાઠિન્યામધિવક્ષઃપીઠમઙ્ગજન્મરિપોઃ ।
આનન્દદાં ભજે તામાનઙ્ગબ્રહ્મતત્વબોધસિરામ્ ॥ ૫૪ ॥
ઐક્ષિષિ પાશાઙ્કુશધરહસ્તાન્તં વિસ્મયાર્હવૃત્તાન્તમ્ ।
અધિકાઞ્ચિ નિગમવાચાં સિદ્ધાન્તં શૂલપાણિશુદ્ધાન્તમ્ ॥ ૫૫ ॥
આહિતવિલાસભઙ્ગીમાબ્રહ્મસ્તમ્બશિલ્પકલ્પનયા ।
આશ્રિતકાઞ્ચીમતુલામાદ્યાં વિસ્ફૂર્તિમાદ્રિયે વિદ્યામ્ ॥ ૫૬ ॥
મૂકોઽપિ જટિલદુર્ગતિશોકોઽપિ સ્મરતિ યઃ ક્ષણં ભવતીમ્ ।
એકો ભવતિ સ જન્તુર્લોકોત્તરકીર્તિરેવ કામાક્ષિ ॥ ૫૭ ॥
પઞ્ચદશવર્ણરૂપં કંચન કાઞ્ચીવિહારધૌરેયમ્ ।
પઞ્ચશરીયં શમ્ભોર્વઞ્ચનવૈદગ્ધ્યમૂલમવલમ્બે ॥ ૫૮ ॥
પરિણતિમતીં ચતુર્ધા પદવીં સુધિયાં સમેત્ય સૌષુમ્નીમ્ ।
પઞ્ચાશદર્ણકલ્પિતમદશિલ્પાં ત્વાં નમામિ કામાક્ષિ ॥ ૫૯ ॥
આદિક્ષન્મમ ગુરુરાડાદિક્ષાન્તાક્ષરાત્મિકાં વિદ્યામ્ ।
સ્વાદિષ્ઠચાપદણ્ડાં નેદિષ્ઠામેવ કામપીઠગતામ્ ॥ ૬૦ ॥
તુષ્યામિ હર્ષિતસ્મરશાસનયા કાઞ્ચિપુરકૃતાસનયા ।
સ્વાસનયા સકલજગદ્ભાસનયા કલિતશમ્બરાસનયા ॥ ૬૧ ॥
પ્રેમવતી કમ્પાયાં સ્થેમવતી યતિમનસ્સુ ભૂમવતી ।
સામવતી નિત્યગિરા સોમવતી શિરસિ ભાતિ હૈમવતી ॥ ૬૨ ॥
કૌતુકિના કમ્પાયાં કૌસુમચાપેન કીલિતેનાન્તઃ ।
કુલદૈવતેન મહતા કુડ્મલમુદ્રાં ધુનોતુ નઃપ્રતિભા ॥ ૬૩ ॥
યૂના કેનાપિ મિલદ્દેહા સ્વાહાસહાયતિલકેન ।
સહકારમૂલદેશે સંવિદ્રૂપા કુટુમ્બિની રમતે ॥ ૬૪ ॥
કુસુમશરગર્વસમ્પત્કોશગૃહં ભાતિ કાઞ્ચિદેશગતમ્ ।
સ્થાપિતમસ્મિન્કથમપિ ગોપિતમન્તર્મયા મનોરત્નમ્ ॥ ૬૫ ॥
દગ્ધષડધ્વારણ્યં દરદલિતકુસુમ્ભસમ્ભૃતારુણ્યમ્ ।
કલયે નવતારુણ્યં કમ્પાતટસીમ્નિ કિમપિ કારુણ્યમ્ ॥ ૬૬ ॥
અધિકાઞ્ચિ વર્ધમાનામતુલાં કરવાણિ પારણામક્ષ્ણોઃ ।
આનન્દપાકભેદામરુણિમપરિણામગર્વપલ્લવિતામ્ ॥ ૬૭ ॥
બાણસૃણિપાશકાર્મુકપાણિમમું કમપિ કામપીઠગતમ્ ।
એણધરકોણચૂડં શોણિમપરિપાકભેદમાકલયે ॥ ૬૮ ॥
કિં વા ફલતિ મમાન્યૌર્બિમ્બાધરચુમ્બિમન્દહાસમુખી ।
સમ્બાધકરી તમસામમ્બા જાગર્તિ મનસિ કામાક્ષી ॥ ૬૯ ॥
મઞ્ચે સદાશિવમયે પરિશિવમયલલિતપૌષ્પપર્યઙ્કે ।
અધિચક્રમધ્યમાસ્તે કામાક્ષી નામ કિમપિ મમ ભાગ્યમ્ ॥ ૭૦ ॥
રક્ષ્યોઽસ્મિ કામપીઠીલાસિકયા ઘનકૃપામ્બુરાશિકયા ।
શ્રુતિયુવતિકુન્તલીમણિમાલિકયા તુહિનશૈલબાલિકયા ॥ ૭૧ ॥
લીયે પુરહરજાયે માયે તવ તરુણપલ્લવચ્છાયે ।
ચરણે ચન્દ્રાભરણે કાઞ્ચીશરણે નતાર્તિસંહરણે ॥ ૭૨ ॥
મૂર્તિમતિ મુક્તિબીજે મૂર્ધ્નિ સ્તબકિતચકોરસામ્રાજ્યે ।
મોદિતકમ્પાકૂલે મુહુર્મુહુર્મનસિ મુમુદિષાઽસ્માકમ્ ॥ ૭૩ ॥
વેદમયીં નાદમયીં બિન્દુમયીં પરપદોદ્યદિન્દુમયીમ્ ।
મન્ત્રમયીં તન્ત્રમયીં પ્રકૃતિમયીં નૌમિ વિશ્વવિકૃતિમયીમ્ ॥ ૭૪ ॥
પુરમથનપુણ્યકોટી પુઞ્જિતકવિલોકસૂક્તિરસધાટી ।
મનસિ મમ કામકોટી વિહરતુ કરુણાવિપાકપરિપાટી ॥ ૭૫ ॥
કુટિલં ચટુલં પૃથુલં મૃદુલં કચનયનજઘનચરણેષુ ।
અવલોકિતમવલમ્બિતમધિકમ્પાતટમમેયમસ્માભિઃ ॥ ૭૬ ॥
પ્રત્યઙ્મુખ્યા દૃષ્ટયા પ્રસાદદીપાઙ્કુરેણ કામાક્ષ્યાઃ ।
પશ્યામિ નિસ્તુલમહો પચેલિમં કમપિ પરશિવોલ્લાસમ્ ॥ ૭૭ ॥
વિદ્યે વિધાતૃવિષયે કાત્યાયનિ કાલિ કામકોટિકલે ।
ભારતિ ભૈરવિ ભદ્રે શાકિનિ શામ્ભવિ શિવે સ્તુવે ભવતીમ્ ॥ ૭૮ ॥
માલિનિ મહેશચાલિનિ કાઞ્ચીખેલિનિ વિપક્ષકાલિનિ તે ।
શૂલિનિ વિદ્રુમશાલિનિ સુરજનપાલિનિ કપાલિનિ નમોઽસ્તુ ॥ ૭૯ ॥
દેશિક ઇતિ કિં શંકે તત્તાદૃક્તવ નુ તરુણિમોન્મેષઃ ।
કામાક્ષિ શૂલપાણેઃ કામાગમસમયદીક્ષાયામ્ ॥ ૮૦ ॥
વેતણ્ડકુમ્ભડમ્બરવૈતણ્ડિકકુચભરાર્તમધ્યાય ।
કુઙ્કુમરુચે નમસ્યાં શંકરનયનામૃતાય રચયામઃ ॥ ૮૧ ॥
અધિકાઞ્ચિતમણિકાઞ્ચનકાઞ્ચીમધિકાઞ્ચિ કાંચિદદ્રાક્ષમ્ ।
અવનતજનાનુકમ્પામનુકમ્પાકૂલમસ્મદનુકૂલામ્ ॥ ૮૨ ॥
પરિચિતકમ્પાતીરં પર્વતરાજન્યસુકૃતસન્નાહમ્ ।
પરગુરુકૃપયા વીક્ષે પરમશિવોત્સઙ્ગમઙ્ગલાભરણમ્ ॥ ૮૩ ॥
દગ્ધમદનસ્ય શમ્ભોઃ પ્રથીયસીં બ્રહ્મચર્યવૈદગ્ધીમ્ ।
તવ દેવિ તરુણિમશ્રીચતુરિમપાકો ન ચક્ષમે માતઃ ॥ ૮૪ ॥
મદજલતમાલપત્રા વસનિતપત્રા કરાદૃતખાનિત્રા ।
વિહરતિ પુલિન્દયોષા ગુઞ્જાભૂષા ફણીન્દ્રકૃતવેષા ॥ ૮૫ ॥
અઙ્કે શુકિની ગીતે કૌતુકિની પરિસરે ચ ગાયકિની ।
જયસિ સવિધેઽમ્બ ભૈરવમણ્ડલિની શ્રવસિ શઙ્ખકુણ્ડલિની ॥ ૮૬ ॥
પ્રણતજનતાપવર્ગા કૃતબહુસર્ગા સસિંહસંસર્ગા ।
કામાક્ષિ મુદિતભર્ગા હતરિપુવર્ગા ત્વમેવ સા દુર્ગા ॥ ૮૭ ॥
શ્રવણચલદ્વેતણ્ડા સમરોદ્દણ્ડા ધુતાસુરશિખણ્ડા ।
દેવિ કલિતાન્ત્રષણ્ડા ધૃતનરમુણ્ડા ત્વમેવ ચામુણ્ડા ॥ ૮૮ ॥
ઉર્વીધરેન્દ્રકન્યે દર્વીભરિતેન ભક્તપૂરેણ ।
ગુર્વીમકિંચનાર્તિ ખર્વીકુરુષે ત્વમેવ કામાક્ષિ ॥ ૮૯ ॥
તાડિતરિપુપરિપીડનભયહરણ નિપુણહલમુસલા ।
ક્રોડપતિભીષણમુખી ક્રીડસિ જગતિ ત્વમેવ કામાક્ષિ ॥ ૯૦ ॥
સ્મરમથનવરણલોલા મન્મથહેલાવિલાસમણિશાલા ।
કનકરુચિચૌર્યશીલા ત્વમમ્બ બાલા કરાબ્જધૃતમાલા ॥ ૯૧ ॥
વિમલપટી કમલકુટી પુસ્તકરુદ્રાક્ષશસ્તહસ્તપુટી ।
કામાક્ષિ પક્ષ્મલાક્ષી કલિતવિપઞ્ચી વિભાસિ વૈરિઞ્ચી ॥ ૯૨ ॥
કુઙ્કુમરુચિપિઙ્ગમસૃક્પઙ્કિલમુણ્ડાલિમણ્ડિતં માતઃ ।
શ્રીકામાક્ષિ તદીયસઙ્ગમકલામન્દીભવત્કૌતુકઃ
જયતિ તવ રૂપધેયં જપપટપુસ્તકવરાભયકરાબ્જમ્ ॥ ૯૩ ॥
કનકમણિકલિતભૂષાં કાલાયસકલહશીલકાન્તિકલામ્ ।
કામાક્ષિ શીલયે ત્વાં કપાલશૂલાભિરામકરકમલામ્ ॥ ૯૪ ॥
લોહિતિમપુઞ્જમધ્યે મોહિતભુવને મુદા નિરીક્ષન્તે ।
વદનં તવ કુવયુગલં કાઞ્ચીસીમાં ચ કેઽપિ કામાક્ષિ ॥ ૯૫ ॥
જલધિદ્વિગુણિતહુતબહદિશાદિનેશ્વરકલાશ્વિનેયદલૈઃ ।
નલિનૈર્મહેશિ ગચ્છસિ સર્વોત્તરકરકમલદલમમલમ્ ॥ ૯૬ ॥
સત્કૃતદેશિકચરણાઃ સબીજનિર્બીજયોગનિશ્રેણ્યા ।
અપવર્ગસૌધવલભીમારોહન્ત્યમ્બ કેઽપિ તવ કૃપયા ॥ ૯૭ ॥
અન્તરપિ બહિરપિ ત્વં જન્તુતતેરન્તકાન્તકૃદહન્તે ।
ચિન્તિતસન્તાનવતાં સન્તતમપિ તન્તનીષિ મહિમાનમ્ ॥ ૯૮ ॥
કલમઞ્જુલવાગનુમિતગલપઞ્જરગતશુકગ્રહૌત્કણ્ઠ્યાત્ ।
અમ્બ રદનામ્બરં તે બિમ્બફલં શમ્બરારિણા ન્યસ્તમ્ ॥ ૯૯ ॥
જય જય જગદમ્બ શિવે જય જય કામાક્ષિ જય જયાદ્રિસુતે ।
જય જય મહેશદયિતે જય જય ચિદ્ગગનકૌમુદીધારે ॥ ૧૦૦ ॥
આર્યાશતકં ભક્ત્યા પઠતામાર્યાકટાક્ષેણ ।
નિસ્સરતિ વદનકમલાદ્વાણી પીયૂષધોરણી દિવ્યા ॥ ૧૦૧ ॥
આર્યાશતકં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
॥ પાદારવિન્દશતકમ્ ॥
મહિમ્નઃ પન્થાનં મદનપરિપન્થિપ્રણયિનિ
પ્રભુર્નિર્ણેતું તે ભવતિ યતમાનોઽપિ કતમઃ ।
તથાપિ શ્રીકાઞ્ચીવિહૃતિરસિકે કોઽપિ મનસો
વિપાકસ્ત્વત્પાદસ્તુતિવિધિષુ જલ્પાકયતિ મામ્ ॥ ૧ ॥
ગલગ્રાહી પૌરન્દરપુરવનીપલ્લવરુચાં
ધૃતપાથમ્યાનામરુણમહસામાદિમગુરુઃ ।
સમિન્ધે બન્ધૂકસ્તબકસહયુધ્વા દિશિ દિશિ
પ્રસર્પન્કામાક્ષ્યાશ્ચરણકિરણાનામરુણિમા ॥ ૨ ॥
મરાલીનાં યાનાભ્યસનકલનામૂલગુરવે
દરિદ્રાણાં ત્રાણવ્યતિકરસુરોદ્યાનતરવે ।
તમસ્કાણ્ડપ્રૌઢિપ્રકટનતિરસ્કારપટવે
જનોઽયં કામાક્ષ્યાશ્ચરણનલિનાય સ્પૃહયતે ॥ ૩ ॥
વહન્તી સૈન્દૂરીં સરણિમવનમ્રામરપુરી-
પુરન્ધ્રીસીમન્તે કવિકમલબાલાર્કસુષમા ।
ત્રયીસીમન્તિન્યાઃ સ્તનતટનિચોલારુણપટી
વિભાન્તી કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનકાન્તિર્વિજયતે ॥ ૪ ॥
પ્રણમ્રીભૂતસ્ય પ્રણયકલહત્રસ્તમનસઃ
સ્મરારાતેશ્ચૂડાવિયતિ ગૃહમેધી હિમકરઃ ।
યયોઃ સાન્ધ્યાં કાન્તિં વહતિ સુષમાભિશ્ચરણયોઃ
તયોર્મે કામાક્ષ્યા હૃદયમપતન્દ્રં વિહરતામ્ ॥ ૫ ॥
યયોઃ પીઠાયન્તે વિબુધમુકુટીનાં પટલિકા
યયોઃ સૌધાયન્તે સ્વયમુદયભાજો ભણિતયઃ ।
યયોઃ દાસાયન્તે સરસિજભવાદ્યાશ્ચરણયોઃ
તયોર્મે કામાક્ષ્યા દિનમનુ વરીવર્તુ હૃદયમ્ ॥ ૬ ॥
નયન્તી સંકોચં સરસિજરુચં દિક્પરિસરે
સૃજન્તી લૌહિત્યં નખકિરણચન્દ્રાર્ધખચિતા ।
કવીન્દ્રાણાં હૃત્કૈરવવિકસનોદ્યોગજનની
સ્ફુરન્તી કામાક્ષ્યાઃ ચરણરુચિસન્ધ્યા વિજયતે ॥ ૭ ॥
વિરાવૈર્માઞ્જીરૈઃ કિમપિ કથયન્તીવ મધુરં
પુરસ્તાદાનમ્રે પુરવિજયિનિ સ્મેરવદને ।
વયસ્યેવ પ્રૌઢા શિથિલયતિ યા પ્રેમકલહ-
પ્રરોહં કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગલી સા વિજયતે ॥ ૮ ॥
સુપર્વસ્ત્રીલોલાલકપરિચિતં ષટ્પદકુલૈઃ
સ્ફુરલ્લાક્ષારાગં તરુણતરણિજ્યોતિરરુણૈઃ ।
ભૃતં કાન્ત્યમ્ભોભિઃ વિસૃમરમરન્દૈઃ સરસિજૈઃ
વિધત્તે કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગલં બન્ધુપદવીમ્ ॥ ૯ ॥
રજઃસંસર્ગેઽપિ સ્થિતમરજસામેવ હૃદયે
પરં રક્તત્વેન સ્થિતમપિ વિરક્તૈકશરણમ્ ।
અલભ્યં મન્દાનાં દધદપિ સદા મન્દગતિતાં
વિધત્તે કામાક્ષ્યાઃ ચરણયુગમાશ્ચર્યલહરીમ્ ॥ ૧૦ ॥
જટાલા મઞ્જીરસ્ફુરદરુણરત્નાંશુનિકરૈઃ
નિષિદન્તી મધ્યે નખરુચિઝરીગાઙ્ગપયસામ્ ।
જગત્ત્રાણં કર્તું જનનિ મમ કામાક્ષિ નિયતં
તપશ્ચર્યાં ધત્તે તવ ચરણપાથોજયુગલી ॥ ૧૧ ॥
તુલાકોટિદ્વન્દ્વક્કણિતભણિતાભીતિવચસોઃ
વિનમ્રં કામાક્ષી વિસૃમરમહઃપાટલિતયોઃ ।
ક્ષણં વિન્યાસેન ક્ષપિતતમસોર્મે લલિતયોઃ
પુનીયાન્મૂર્ધાનં પુરહરપુરન્ધ્રી ચરણયોઃ ॥ ૧૨ ॥
ભવાનિ દ્રુહ્યેતાં ભવનિબિડિતેભ્યો મમ મુહુ-
સ્તમોવ્યામોહેભ્યસ્તવ જનનિ કામાક્ષિ ચરણૌ ।
યયોર્લાક્ષાબિન્દુસ્ફુરણધરણાદ્ધ્વર્જટિજટા-
કુટીરા શોણાઙ્કં વહતિ વપુરેણાઙ્કકલિકા ॥ ૧૩ ॥
પવિત્રીકુર્યુર્નુઃ પદતલભુવઃ પાટલરુચઃ
પરાગાસ્તે પાપપ્રશમનધુરીણાઃ પરશિવે ।
કણં લબ્ધું યેષાં નિજશિરસિ કામાક્ષિ વિવશા
વલન્તો વ્યાતન્વન્ત્યહમહમિકાં માધવમુખાઃ ॥ ૧૪ ॥
બલાકામાલાભિર્નખરુચિમયીભિઃ પરિવૃતે
વિનમ્રસ્વર્નારીવિકચકચકાલામ્બુદકુલે ।
સ્ફુરન્તઃ કામાક્ષિ સ્ફુટદલિતબન્ધૂકસુહૃદ-
સ્તટિલ્લેખાયન્તે તવ ચરણપાથોજકિરણાઃ ॥ ૧૫ ॥
સરાગઃ સદ્વેષઃ પ્રસૃમરસરોજે પ્રતિદિનં
નિસર્ગાદાક્રામન્વિબુધજનમૂર્ધાનમધિકમ્ ।
કથંકારં માતઃ કથય પદપદ્મસ્તવ સતાં
નતાનાં કામાક્ષિ પ્રકટયતિ કૈવલ્યસરણિમ્ ॥ ૧૬ ॥
જપાલક્ષ્મીશોણો જનિતપરમજ્ઞાનનલિની-
વિકાસવ્યાસઙ્ગો વિફલિતજગજ્જાડ્યગરિમા ।
મનઃપૂર્વાદ્રિં મે તિલકયતુ કામાક્ષિ તરસા
તમસ્કાણ્ડદ્રોહી તવ ચરણપાથોજરમણઃ ॥ ૧૭ ॥
નમસ્કુર્મઃ પ્રેઙ્ખન્મણિકટકનીલોત્પલમહઃ-
પયોધૌ રિઙ્ખદ્ભિર્નખકિરણફેનૈર્ધવલિતે ।
સ્ફુટં કુર્વાણાય પ્રબલચલદૌર્વાનલશિખા-
વિતર્કં કામાક્ષ્યાઃ સતતમરુણિમ્ને ચરણયોઃ ॥ ૧૮ ॥
શિવે પાશાયેતામલઘુનિ તમઃકૂપકુહરે
દિનાધીશાયેતાં મમ હૃદયપાથોજવિપિને ।
નભોમાસાયેતાં સરસકવિતારીતિસરિતિ
ત્વદીયૌ કામાક્ષિ પ્રસૃતકિરણૌ દેવિ ચરણૌ ॥ ૧૯ ॥
નિષક્તં શ્રુત્યન્તે નયનમિવ સદ્વૃત્તરુચિરૈઃ
સમૈર્જુષ્ટં શુદ્ધૈરધરમિવ રમ્યૈર્દ્વિજગણૈઃ ।
શિવે વક્ષોજન્મદ્વિતયમિવ મુક્તાશ્રિતમુમે
ત્વદીયં કામાક્ષિ પ્રણતશરણં નૌમિ ચરણમ્ ॥ ૨૦ ॥
નમસ્યાસંસજ્જન્નમુચિપરિપન્થિપ્રણયિની-
નિસર્ગપ્રેઙ્ખોલત્કુરલકુલકાલાહિશબલે ।
નખચ્છાયાદુગ્ધોદધિપયસિ તે વૈદ્રુમરુચાં
પ્રચારં કામાક્ષિ પ્રચુરયતિ પાદાબ્જસુષમા ॥ ૨૧ ॥
કદા દૂરીકર્તું કટુદુરિતકાકોલજનિતં
મહાન્તં સન્તાપં મદનપરિપન્થિપ્રિયતમે ।
ક્ષણાત્તે કામાક્ષિ ત્રિભુવનપરીતાપહરણે
પટીયાંસં લપ્સ્યે પદકમલસેવામૃતરસમ્ ॥ ૨૨ ॥
યયોઃ સાન્ધ્યં રોચિઃ સતતમરુણિમ્ને સ્પૃહયતે
યયોશ્ચાન્દ્રી કાન્તિઃ પરિપતતિ દૃષ્ટ્વા નખરુચિમ્ ।
યયોઃ પાકોદ્રેકં પિપઠિષતિ ભક્ત્યા કિસલયં
મ્રદિમ્નઃ કામાક્ષ્યા મનસિ ચરણૌ તૌ તનુમહે ॥ ૨૩ ॥
જગન્નેદં નેદં પરમિતિ પરિત્યજ્ય યતિભિઃ
કુશાગ્રીયસ્વાન્તૈઃ કુશલધિષણૈઃ શાસ્ત્રસરણૌ ।
ગવેષ્યં કામાક્ષિ ધ્રુવમકૃતકાનાં ગિરિસુતે
ગિરામૈદમ્પર્યં તવ ચરણપદ્મં વિજયતે ॥ ૨૪ ॥
કૃતસ્નાનં શાસ્ત્રામૃતસરસિ કામાક્ષિ નિતરાં
દધાનં વૈશદ્યં કલિતરસમાનન્દસુધયા ।
અલંકારં ભૂમેર્મુનિજનમનશ્ચિન્મયમહા-
પયોધેરન્તસ્સ્થં તવ ચરણરત્નં મૃગયતે ॥ ૨૫ ॥
મનોગેહે મોહોદ્ભવતિમિરપૂર્ણે મમ મુહુઃ
દરિદ્રાણીકુર્વન્દિનકરસહસ્રાણિ કિરણૈઃ ।
વિધત્તાં કામાક્ષિ પ્રસૃમરતમોવઞ્ચનચણઃ
ક્ષણાર્ધં સાન્નિધ્યં ચરણમણિદીપો જનનિ તે ॥ ૨૬ ॥
કવીનાં ચેતોવન્નખરરુચિસમ્પર્કિ વિબુધ-
સ્રવન્તીસ્રોતોવત્પટુમુખરિતં હંસકરવૈઃ ।
દિનારમ્ભશ્રીવન્નિયતમરુણચ્છાયસુભગં
મદન્તઃ કામાક્ષ્યાઃ સ્ફુરતુ પદપઙ્કેરુહયુગમ્ ॥ ૨૭ ॥
સદા કિં સમ્પર્કાત્પ્રકૃતિકઠિનૈર્નાકિમુકુટૈઃ
તટૈર્નીહારાદ્રેરધિકમણુના યોગિમનસા ।
વિભિન્તે સંમોહં શિશિરયતિ ભક્તાનપિ દૃશામ્
અદૃશ્યં કામાક્ષિ પ્રકટયતિ તે પાદયુગલમ્ ॥ ૨૮ ॥
પવિત્રાભ્યામમ્બ પ્રકૃતિમૃદુલાભ્યાં તવ શિવે
પદાભ્યાં કામાક્ષિ પ્રસભમભિભૂતૈઃ સચકિતૈઃ ।
પ્રવાલૈરમ્ભોજૈરપિ ચ વનવાસવ્રતદશાઃ
સદૈવારભ્યન્તે પરિચરિતનાનાદ્વિજગણૈઃ ॥ ૨૯ ॥
ચિરાદ્દૃશ્યા હંસૈઃ કથમપિ સદા હંસસુલભં
નિરસ્યન્તી જાડ્યં નિયતજડમધ્યૈકશરણમ્ ।
અદોષવ્યાસઙ્ગા સતતમપિ દોષાપ્તિમલિનં
પયોજં કામાક્ષ્યાઃ પરિહસતિ પાદાબ્જયુગલી ॥ ૩૦ ॥
સુરાણામાનન્દપ્રબલનતયા મણ્ડનતયા
નખેન્દુજ્યોત્સ્નાભિર્વિસૃમરતમઃખણ્ડનતયા ।
પયોજશ્રીદ્વેષવ્રતરતતયા ત્વચ્ચરણયોઃ
વિલાસઃ કામાક્ષિ પ્રકટયતિ નૈશાકરદશામ્ ॥ ૩૧ ॥
સિતિમ્ના કાન્તીનાં નખરજનુષાં પાદનલિન-
ચ્છવીનાં શોણિમ્ના તવ જનનિ કામાક્ષિ નમને ।
લભન્તે મન્દારગ્રથિતનવબન્ધૂકકુસુમ-
સ્રજાં સામીચીન્યં સુરપુરપુરન્ધ્રીકચભરાઃ ॥ ૩૨ ॥
સ્ફુરન્મધ્યે શુદ્ધે નખકિરણદુગ્ધાબ્ધિપયસાં
વહન્નબ્જં ચક્રં દરમપિ ચ લેખાત્મકતયા ।
શ્રિતો માત્સ્યં રૂપં શ્રિયમપિ દધાનો નિરુપમાં
ત્રિધામા કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનનામા વિજયતે ॥ ૩૩ ॥
નખશ્રીસન્નદ્ધસ્તબકનિચિતઃ સ્વૈશ્ચ કિરણૈઃ
પિશઙ્ગૈઃ કામાક્ષિ પ્રકટિતલસત્પલ્લવરુચિઃ ।
સતાં ગમ્યઃ શઙ્કે સકલફલદાતા સુરતરુઃ
ત્વદીયઃ પાદોઽયં તુહિનગિરિરાજન્યતનયે ॥ ૩૪ ॥
વષટ્કુર્વન્માઞ્જીરકલકલૈઃ કર્મલહરી-
હવીંષિ પ્રૌદ્દણ્ડં જ્વલતિ પરમજ્ઞાનદહને ।
મહીયાન્કામાક્ષિ સ્ફુટમહસિ જોહોતિ સુધિયાં
મનોવેદ્યાં માતસ્તવ ચરણયજ્વા ગિરિસુતે ॥ ૩૫ ॥
મહામન્ત્રં કિંચિન્મણિકટકનાદૈર્મૃદુ જપન્
ક્ષિપન્દિક્ષુ સ્વચ્છં નખરુચિમયં ભાસ્મનરજઃ ।
નતાનાં કામાક્ષિ પ્રકૃતિપટુરચ્ચાટ્ય મમતા-
પિશાચીં પાદોઽયં પ્રકટયતિ તે માન્ત્રિકદશામ્ ॥ ૩૬ ॥
ઉદીતે બોધેન્દૌ તમસિ નિતરાં જગ્મુષિ દશાં
દરિદ્રાં કામાક્ષિ પ્રકટમનુરાગં વિદધતી ।
સિતેનાચ્છાદ્યાઙ્ગં નખરુચિપટેનાઙ્ઘ્રિયુગલી-
પુરન્ધ્રી તે માતઃ સ્વયમભિસરત્યેવ હૃદયમ્ ॥ ૩૭ ॥
દિનારમ્ભઃ સમ્પન્નલિનવિપિનાનામભિનવો
વિકાસો વાસન્તઃ સુકવિપિકલોકસ્ય નિયતઃ ।
પ્રદોષઃ કામાક્ષિ પ્રકટપરમજ્ઞાનશશિન-
શ્ચકાસ્તિ ત્વત્પાદસ્મરણમહિમા શૈલતનયે ॥ ૩૮ ॥
ધૃતચ્છાયં નિત્યં સરસિરુહમૈત્રીપરિચિતં
નિધાનં દીપ્તીનાં નિખિલજગતાં બોધજનકમ્ ।
મુમુક્ષૂણાં માર્ગપ્રથનપટુ કામાક્ષિ પદવીં
પદં તે પાતઙ્ગીં પરિકલયતે પર્વતસુતે ॥ ૩૯ ॥
શનૈસ્તીર્ત્વા મોહામ્બુધિમથ સમારોઢુમનસઃ
ક્રમાત્કૈવલ્યાખ્યાં સુકૃતિસુલભાં સૌધવલભીમ્ ।
લભન્તે નિઃશ્રેણીમિવ ઝટિતિ કામાક્ષિ ચરણં
પુરશ્ચર્યાભિસ્તે પુરમથનસીમન્તિનિ જનાઃ ॥ ૪૦ ॥
પ્રચણ્ડાર્તિક્ષોભપ્રમથનકૃતે પ્રાતિભસરિ-
ત્પ્રવાહપ્રોદ્દણ્ડીકરણજલદાય પ્રણમતામ્ ।
પ્રદીપાય પ્રૌઢે ભવતમસિ કામાક્ષિ ચરણ-
પ્રસાદૌન્મુખ્યાય સ્પૃહયતિ જનોઽયં જનનિ તે ॥ ૪૧ ॥
મરુદ્ભિઃ સંસેવ્યા સતતમપિ ચાઞ્ચલ્યરહિતા
સદારુણ્યં યાન્તી પરિણતિદરિદ્રાણસુષમા ।
ગુણોત્કર્ષાન્માઞ્જીરકકલકલૈસ્તર્જનપટુઃ
પ્રવાલં કામાક્ષ્યાઃ પરિહસતિ પાદાબ્જયુગલી ॥ ૪૨ ॥
જગદ્રક્ષાદક્ષા જલજરુચિશિક્ષાપટુતરા
સમૈર્નમ્યા રમ્યા સતતમભિગમ્યા બુધજનૈઃ ।
દ્વયી લીલાલોલા શ્રુતિષુ સુરપાલાદિમુકુટી-
તટીસીમાધામા તવ જનનિ કામાક્ષિ પદયોઃ ॥ ૪૩ ॥
ગિરાં દૂરૌ ચોરૌ જડિમતિમિરાણાં કૃતજગ-
ત્પરિત્રાણૌ શોણૌ મુનિહૃદયલીલૈકનિપુણૌ ।
નખૈઃ સ્મેરૌ સારૌ નિગમવચસાં ખણ્ડિતભવ-
ગ્રહોન્માદૌ પાદૌ તવ જનનિ કામાક્ષિ કલયે ॥ ૪૪ ॥
અવિશ્રાન્તં પઙ્કં યદપિ કલયન્યાવકમયં
નિરસ્યન્કામાક્ષિ પ્રણમનજુષાં પઙ્કમખિલમ્ ।
તુલાકોટિદ્વન્દં દધદપિ ચ ગચ્છન્નતુલતાં
ગિરાં માર્ગં પાદો ગિરિવરસુતે લઙ્ઘયતિ તે ॥ ૪૫ ॥
પ્રવાલં સવ્રીલં વિપિનવિવરે વેપયતિ યા
સ્ફુરલ્લીલં બાલાતપમધિકબાલં વદતિ યા ।
રુચિં સાન્ધ્યાં વન્ધ્યાં વિરચયતિ યા વર્ધયતુ સા
શિવં મે કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનપાટલ્યલહરી ॥ ૪૬ ॥
કિરઞ્જ્યોત્સ્નારીતિં નખમુખરુચા હંસમનસાં
વિતન્વાનઃ પ્રીતિં વિકચતરુણામ્ભોરુહરુચિઃ ।
પ્રકાશઃ શ્રીપાદસ્તવ જનનિ કામાક્ષિ તનુતે
શરત્કાલપ્રૌઢિં શશિશકલચૂડપ્રિયતમે ॥ ૪૭ ॥
નખાઙ્કૂરસ્મેરદ્યુતિવિમલગઙ્ગામ્ભસિ સુખં
કૃતસ્નાનં જ્ઞાનામૃતમમલમાસ્વાદ્ય નિયતમ્ ।
ઉદઞ્ચન્મઞ્જીરસ્ફુરણમણિદીપે મમ મનો
મનોજ્ઞે કામાક્ષ્યાશ્ચરણમણિહર્મ્યે વિહરતામ્ ॥ ૪૮ ॥
ભવામ્ભોધૌ નૌકાં જડિમવિપિને પાવકશિખા-
મમર્ત્યેન્દ્રાદીનામધિમુકુટમુત્તંસકલિકામ્ ।
જગત્તાપે જ્યોત્સ્નામકૃતકવચઃપઞ્જરપુટે
શુકસ્ત્રીં કામાક્ષ્યા મનસિ કલયે પાદયુગલીમ્ ॥ ૪૯ ॥
પરત્મપ્રાકાશ્યપ્રતિફલનચુઞ્ચુઃ પ્રણમતાં
મનોજ્ઞસ્ત્વત્પાદો મણિમુકુરમુદ્રાં કલયતે ।
યદીયાં કામાક્ષિ પ્રકૃતિમસૃણાઃ શોધકદશાં
વિધાતું ચેષ્ઠન્તે બલરિપુવધૂટીકચભરાઃ ॥ ૫૦ ॥
અવિશ્રાન્તં તિષ્ઠન્નકૃતકવચઃકન્દરપુટી-
કુટીરાન્તઃ પ્રૌઢં નખરુચિસટાલીં પ્રકટયન્ ।
પ્રચણ્ડં ખણ્ડત્વં નયતુ મમ કામાક્ષિ તરસા
તમોવેતણ્ડેન્દ્રં તવ ચરણકણ્ઠીરવપતિઃ ॥ ૫૧ ॥
પુરસ્તાત્કામાક્ષિ પ્રચુરરસમાખણ્ડલપુરી-
પુરન્ધ્રીણાં લાસ્યં તવ લલિતમાલોક્ય શનકૈઃ ।
નખશ્રીભિઃ સ્મેરા બહુ વિતનુતે નૂપુરરવૈ-
શ્ચમત્કૃત્યા શઙ્કે ચરણયુગલી ચાટુરચનાઃ ॥ ૫૨ ॥
સરોજં નિન્દન્તી નખકિરણકર્પૂરશિશિરા
નિષિક્તા મારારેર્મુકુટશશિરેખાહિમજલૈઃ ।
સ્ફુરન્તી કામાક્ષિ સ્ફુટરુચિમયે પલ્લવચયે
તવાધત્તે મૈત્રીં પથિકસુદૃશા પાદયુગલી ॥ ૫૩ ॥
નતાનાં સમ્પત્તેરનવરતમાકર્ષણજપઃ
પ્રરોહત્સંસારપ્રસરગરિમસ્તમ્ભનજપઃ ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ સ્મરહરમનોમોહનજપઃ
પટીયાન્નઃ પાયાત્પદનલિનમઞ્જીરનિનદઃ ॥ ૫૪ ॥
વિતન્વીથા નાથે મમ શિરસિ કામાક્ષિ કૃપયા
પદામ્ભોજન્યાસં પશુપરિબૃઢપ્રાણદયિતે ।
પિબન્તો યન્મુદ્રાં પ્રકટમુપકમ્પાપરિસરં
દૃશા નાનન્દ્યન્તે નલિનભવનારાયણમુખાઃ ॥ ૫૫ ॥
પ્રણામોદ્યદ્બૃન્દારમુકુટમન્દારકલિકા-
વિલોલલ્લોલમ્બપ્રકરમયધૂમપ્રચુરિમા ।
પ્રદીપ્તઃ પાદાબ્જદ્યુતિવિતતિપાટલ્યલહરી-
કૃશાનુઃ કામાક્ષ્યા મમ દહતુ સંસારવિપિનમ્ ॥ ૫૬ ॥
વલક્ષશ્રીરૃક્ષાધિપશિશુસદૃક્ષૈસ્તવ નખૈઃ
જિઘૃક્ષુર્દક્ષત્વં સરસિરુહભિક્ષુત્વકરણે ।
ક્ષણાન્મે કામાક્ષિ ક્ષપિતભવસંક્ષોભગરિમા
વચોવૈચક્ષન્યં ચરણયુગલી પક્ષ્મલયતાત્ ॥ ૫૭ ॥
સમન્તાત્કામાક્ષિ ક્ષતતિમિરસન્તાનસુભગાન્
અનન્તાભિર્ભાભિર્દિનમનુ દિગન્તાન્વિરચયન્ ।
અહન્તાયા હન્તા મમ જડિમદન્તાવલહરિઃ
વિભિન્તાં સન્તાપં તવ ચરણચિન્તામણિરસૌ ॥ ૫૮ ॥
દધાનો ભાસ્વત્તામમૃતનિલયો લોહિતવપુઃ
વિનમ્રાણાં સૌમ્યો ગુરુરપિ કવિત્વં ચ કલયન્ ।
ગતૌ મન્દો ગઙ્ગાધરમહિષિ કામાક્ષિ ભજતાં
તમઃકેતુર્માતસ્તવ ચરણપદ્મો વિજયતે ॥ ૫૯ ॥
નયન્તીં દાસત્વં નલિનભવમુખ્યાનસુલભ-
પ્રદાનાદ્દીનાનામમરતરુદૌર્ભાગ્યજનનીમ્ ।
જગજ્જન્મક્ષેમક્ષયવિધિષુ કામાક્ષિ પદયો-
ર્ધુરીણામીષ્ટે કરસ્તવ ભણિતુમાહોપુરુષિકામ્ ॥ ૬૦ ॥
જનોઽયં સન્તપ્તો જનનિ ભવચણ્ડાંશુકિરણૈઃ
અલબ્ધવૈકં શીતં કણમપિ પરજ્ઞાનપયસઃ ।
તમોમાર્ગે પાન્થસ્તવ ઝટિતિ કામાક્ષિ શિશિરાં
પદામ્ભોજચ્છાયાં પરમશિવજાયે મૃગયતે ॥ ૬૧ ॥
જયત્યમ્બ શ્રીમન્નખકિરણચીનાંશુકમયં
વિતાનં બિભ્રાણે સુરમુકુટસંઘટ્ટમસૃણે ।
નિજારુણ્યક્ષૌમાસ્તરણવતિ કામાક્ષિ સુલભા
બુધૈઃ સંવિન્નારી તવ ચરણમાણિક્યભવને ॥ ૬૨ ॥
પ્રતીમઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતતરુણાદિત્યકિરણ-
શ્રિયો મૂલદ્રવ્યં તવ ચરણમદ્રીન્દ્રતનયે ।
સુરેન્દ્રાશામાપૂરયતિ યદસૌ ધ્વાન્તમખિલં
ધુનીતે દિગ્ભાગાનપિ ચ મહસા પાટલયતે ॥ ૬૩ ॥
મહાભાષ્યવ્યાખ્યાપટુશયનમારોપયતિ વા
સ્મરવ્યાપારેર્ષ્યાપિશુનનિટિલં કારયતિ વા ।
દ્વિરેફાણામધ્યાસયતિ સતતં વાધિવસતિં
પ્રણમ્રાન્કામાક્ષ્યાઃ પદનલિનમાહાત્મ્યગરિમા ॥ ૬૪ ॥
વિવેકામ્ભસ્સ્રોતસ્સ્નપનપરિપાટીશિશિરિતે
સમીભૂતે શાસ્ત્રસ્મરણહલસંકર્ષણવશાત્ ।
સતાં ચેતઃક્ષેત્રે વપતિ તવ કામાક્ષિ ચરણો
મહાસંવિત્સસ્યપ્રકરવરબીજં ગિરિસુતે ॥ ૬૫ ॥
દધાનો મન્દારસ્તબકપરિપાટીં નખરુચા
વહન્દીપ્તાં શોણાઙ્ગુલિપટલચામ્પેયકલિકામ્ ।
અશોકોલ્લાસં નઃ પ્રચુરયતુ કામાક્ષિ ચરણો
વિકાસી વાસન્તઃ સમય ઇવ તે શર્વદયિતે ॥ ૬૬ ॥
નખાંશુપ્રાચુર્યપ્રસૃમરમરાલાલિધવલઃ
સ્ફુરન્મઞ્જીરોદ્યન્મરકતમહશ્શૈવલયુતઃ ।
ભવત્યાઃ કામાક્ષિ સ્ફુટચરણપાટલ્યકપટો
નદઃ શોણાભિખ્યો નગપતિતનૂજે વિજયતે ॥ ૬૭ ॥
ધુનાનં પઙ્કૌઘં પરમસુલભં કણ્ટકકુલૈઃ
વિકાસવ્યાસઙ્ગં વિદધદપરાધીનમનિશમ્ ।
નખેન્દુજ્યોત્સ્નાભિર્વિશદરુચિ કામાક્ષિ નિતરામ્
અસામાન્યં મન્યે સરસિજમિદં તે પદયુગમ્ ॥ ૬૮ ॥
કરીન્દ્રાય દ્રુહ્યત્યલસગતિલીલાસુ વિમલૈઃ
પયોજૈર્માત્સર્યં પ્રકટયતિ કામં કલયતે ।
પદામ્ભોજદ્વન્દ્વં તવ તદપિ કામાક્ષિ હૃદયં
મુનીનાં શાન્તાનાં કથમનિશમસ્મૈ સ્પૃહયતે ॥ ૬૯ ॥
નિરસ્તા શોણિમ્ના ચરણકિરણાનાં તવ શિવે
સમિન્ધાના સન્ધ્યારુચિરચલરાજન્યતનયે ।
અસામર્થ્યાદેનં પરિભવિતુમેતત્સમરુચાં
સરોજાનાં જાને મુકુલયતિ શોભાં પ્રતિદિનમ્ ॥ ૭૦ ॥
ઉપાદિક્ષદ્દાક્ષ્યં તવ ચરણનામા ગુરુરસૌ
મરાલાનાં શઙ્કે મસૃણગતિલાલિત્યસરણૌ ।
અતસ્તે નિસ્તન્દ્રં નિયતમમુના સખ્યપદવીં
પ્રપન્નં પાથોજં પ્રતિ દધતિ કામાક્ષિ કુતુકમ્ ॥ ૭૧ ॥
દધાનૈઃ સંસર્ગં પ્રકૃતિમલિનૈઃ ષટ્પદકુલૈઃ
દ્વિજાધીશશ્લાઘાવિધિષુ વિદધદ્ભિર્મુકુલતામ્ ।
રજોમિશ્રૈઃ પદ્મૈર્નિયતમપિ કામાક્ષિ પદયોઃ
વિરોધસ્તે યુક્તો વિષમશરવૈરિપ્રિયતમે ॥ ૭૨ ॥
કવિત્વશ્રીમિશ્રીકરણનિપુણૌ રક્ષણચણૌ
વિપન્નાનાં શ્રીમન્નલિનમસૃણૌ શોણકિરણૌ ।
મુનીન્દ્રાણામન્તઃકરણશરણૌ મન્દસરણૌ
મનોજ્ઞૌ કામાક્ષ્યા દુરિતહરણૌ નૌમિ ચરણૌ ॥ ૭૩ ॥
પરસ્માત્સર્વસ્માદપિ ચ પરયોર્મુક્તિકરયોઃ
નખશ્રીભિર્જ્યોત્સ્નાકલિતતુલયોસ્તામ્રતલયોઃ ।
નિલીયે કામાક્ષ્યા નિગમનુતયોર્નાકિનતયોઃ
નિરસ્તપ્રોન્મીલન્નલિનમદયોરેવ પદયોઃ ॥ ૭૪ ॥
સ્વભાવાદન્યોન્યં કિસલયમપીદં તવ પદં
મ્રદિમ્ના શોણિમ્ના ભગવતિ દધાતે સદૃશતામ્ ।
વને પૂર્વસ્યેચ્છા સતતમવને કિં તુ જગતાં
પરસ્યેત્થં ભેદઃ સ્ફુરતિ હૃદિ કામાક્ષિ સુધિયામ્ ॥ ૭૫ ॥
કથં વાચાલોઽપિ પ્રકટમણિમઞ્જીરનિનદૈઃ
સદૈવાનન્દાર્દ્રાન્વિરચયતિ વાચંયમજનાન્ ।
પ્રકૃત્યા તે શોણચ્છવિરપિ ચ કામાક્ષિ ચરણો
મનીષાનૈર્મલ્યં કથમિવ નૃણાં માંસલયતે ॥ ૭૬ ॥
ચલત્તૃષ્ણાવીચીપરિચલનપર્યાકુલતયા
મુહુર્ભ્રાન્તસ્તાન્તઃ પરમશિવવામાક્ષિ પરવાન્ ।
તિતીર્ષુઃ કામાક્ષિ પ્રચુરતરકર્મામ્બુધિમમું
કદાહં લપ્સ્યે તે ચરણમણિસેતું ગિરિસુતે ॥ ૭૭ ॥
વિશુષ્યન્ત્યાં પ્રજ્ઞાસરિતિ દુરિતગ્રીષ્મસમય-
પ્રભાવેણ ક્ષીણે સતિ મમ મનઃકેકિનિ શુચા ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતચરણામ્ભોદમહિમા
નભોમાસાટોપં નગપતિસુતે કિં ન કુરુતે ॥ ૭૮ ॥
વિનમ્રાણાં ચેતોભવનવલભીસીમ્નિ ચરણ-
પ્રદીપે પ્રાકાશ્યં દધતિ તવ નિર્ધૂતતમસિ ।
અસીમા કામાક્ષિ સ્વયમલઘુદુષ્કર્મલહરી
વિઘૂર્ણન્તી શાન્તિં શલભપરિપાટીવ ભજતે ॥ ૭૯ ॥
વિરાજન્તી શુક્તિર્નખકિરણમુક્તામણિતતેઃ
વિપત્પાથોરાશૌ તરિરપિ નરાણાં પ્રણમતામ્ ।
ત્વદીયઃ કામાક્ષિ ધ્રુવમલઘુવહ્નિર્ભવવને
મુનીનાં જ્ઞાનાગ્નેરરણિરયમઙ્ઘિર્વિજયતે ॥ ૮૦ ॥
સમસ્તૈઃ સંસેવ્યઃ સતતમપિ કામાક્ષિ વિબુધૈઃ
સ્તુતો ગન્ધર્વસ્ત્રીસુલલિતવિપઞ્ચીકલરવૈઃ ।
ભવત્યા ભિન્દાનો ભવગિરિકુલં જૃમ્ભિતતમો-
બલદ્રોહી માતશ્ચરણપુરુહૂતો વિજયતે ॥ ૮૧ ॥
વસન્તં ભક્તાનામપિ મનસિ નિત્યં પરિલસદ્-
ઘનચ્છાયાપૂર્ણં શુચિમપિ નૃણાં તાપશમનમ્ ।
નખેન્દુજ્યોત્સ્નાભિઃ શિશિરમપિ પદ્મોદયકરં
નમામઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણમધિકાશ્ચર્યકરણમ્ ॥ ૮૨ ॥
કવીન્દ્રાણાં નાનાભણિતિગુણચિત્રીકૃતવચઃ-
પ્રપઞ્ચવ્યાપારપ્રકટનકલાકૌશલનિધિઃ ।
અધઃકુર્વન્નબ્જં સનકભૃગુમુખ્યૈર્મુનિજનૈઃ
નમસ્યઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણપરમેષ્ઠી વિજયતે ॥ ૮૩ ॥
ભવત્યાઃ કામાક્ષિ સ્ફુરિતપદપઙ્કેરુહભુવાં
પરાગાણાં પૂરૈઃ પરિહૃતકલઙ્કવ્યતિકરૈઃ ।
નતાનામામૃષ્ટે હૃદયમુકુરે નિર્મલરુચિ
પ્રસન્ને નિશ્શેષં પ્રતિફલતિ વિશ્વં ગિરિસુતે ॥ ૮૪ ॥
તવ ત્રસ્તં પાદાત્કિસલયમરણ્યાન્તરમગાત્
પરં રેખારૂપં કમલમમુમેવાશ્રિતમભૂત્ ।
જિતાનાં કામાક્ષિ દ્વિતયમપિ યુક્તં પરિભવે
વિદેશે વાસો વા શરણગમનં વા નિજરિપોઃ ॥ ૮૫ ॥
ગૃહીત્વા યાથાર્થ્યં નિગમવચસાં દેશિકકૃપા-
કટાક્ષર્કજ્યોતિશ્શમિતમમતાબન્ધતમસઃ ।
યતન્તે કામાક્ષિ પ્રતિદિવસમન્તર્દ્રઢયિતું
ત્વદીયં પાદાબ્જં સુકૃતપરિપાકેન સુજનાઃ ॥ ૮૬ ॥
જડાનામપ્યમ્બ સ્મરણસમયે તવચ્ચરણયોઃ
ભ્રમન્મન્થક્ષ્માભૃદ્ધુમુઘુમિતસિન્ધુપ્રતિભટાઃ ।
પ્રસન્નાઃ કામાક્ષિ પ્રસભમધરસ્પન્દનકરા
ભવન્તિ સ્વચ્છન્દં પ્રકૃતિપરિપક્કા ભણિતયઃ ॥ ૮૭ ॥
વહન્નપ્યશ્રાન્તં મધુરનિનદં હંસકમસૌ
તમેવાધઃ કર્તું કિમિવ યતતે કેલિગમને ।
ભવસ્યૈવાનન્દં વિદધદપિ કામાક્ષિ ચરણો
ભવત્યાસ્તદ્દ્રોહં ભગવતિ કિમેવં વિતનુતે ॥ ૮૮ ॥
યદત્યન્તં તામ્યત્યલસગતિવાર્તાસ્વપિ શિવે
તદેતત્કામાક્ષિ પ્રકૃતિમૃદુલં તે પદયુગમ્ ।
કિરીટૈઃ સંઘટ્ટં કથમિવ સુરૌઘસ્ય સહતે
મુનીન્દ્રાણામાસ્તે મનસિ ચ કથં સૂચિનિશિતે ॥ ૮૯ ॥
મનોરઙ્ગે મત્કે વિબુધજનસંમોદજનની
સરાગવ્યાસઙ્ગં સરસમૃદુસંચારસુભગા ।
મનોજ્ઞા કામાક્ષિ પ્રકટયતુ લાસ્યપ્રકરણં
રણન્મઞ્જીરા તે ચરણયુગલીનર્તકવધૂઃ ॥ ૯૦ ॥
પરિષ્કુર્વન્માતઃ પશુપતિકપર્દં ચરણરાટ્
પરાચાં હૃત્પદ્મં પરમભણિતીનાં ચ મકુટમ્ ।
ભવાખ્યે પાથોધૌ પરિહરતુ કામાક્ષિ મમતા-
પરાધીનત્વં મે પરિમુષિતપાથોજમહિમા ॥ ૯૧ ॥
પ્રસૂનૈઃ સમ્પર્કાદમરતરુણીકુન્તલભવૈઃ
અભીષ્ટાનાં દાનાદનિશમપિ કામાક્ષિ નમતામ્ ।
સ્વસઙ્ગાત્કઙ્કેલિપ્રસવજનકત્વેન ચ શિવે
ત્રિધા ધત્તે વાર્તાં સુરભિરિતિ પાદો ગિરિસુતે ॥ ૯૨ ॥
મહામોહસ્તેનવ્યતિકરભયાત્પાલયતિ યો
વિનિક્ષિપ્તં સ્વસ્મિન્નિજજનમનોરત્નમનિશમ્ ।
સ રાગસ્યોદ્રેકાત્સતતમપિ કામાક્ષિ તરસા
કિમેવં પાદોઽસૌ કિસલયરુચિં ચોરયતિ તે ॥ ૯૩ ॥
સદા સ્વાદુંકારં વિષયલહરીશાલિકણિકાં
સમાસ્વાદ્ય શ્રાન્તં હૃદયશુકપોતં જનનિ મે ।
કૃપાજાલે ફાલેક્ષણમહિષિ કામાક્ષિ રભસાત્
ગૃહીત્વા રુન્ધીથારસ્તવ પદયુગીપઞ્જરપુટે ॥ ૯૪ ॥
ધુનાનં કામાક્ષિ સ્મરણલવમાત્રેણ જડિમ-
જ્વરપ્રૌઢિં ગૂઢસ્થિતિ નિગમનૈકુઞ્જકુહરે ।
અલભ્યં સર્વેષાં કતિચન લભન્તે સુકૃતિનઃ
ચિરાદન્વિષ્યન્તસ્તવ ચરણસિદ્ધૌષધમિદમ્ ॥ ૯૫ ॥
રણન્મઞ્જીરાભ્યાં લલિતગમનાભ્યાં સુકૃતિનાં
મનોવાસ્તવ્યાભ્યાં મથિતતિમિરાભ્યાં નખરુચા ।
નિધેયાભ્યાં પત્યા નિજશિરસિ કામાક્ષિ સતતં
નમસ્તે પાદાભ્યાં નલિનમૃદુલાભ્યાં ગિરિસુતે ॥ ૯૬ ॥
સુરાગે રાકેન્દુપ્રતિનિધિમુખે પર્વતસુતે
ચિરાલ્લભ્યે ભક્ત્યા શમધનજનાનાં પરિષદા ।
મનોભૃઙ્ગો મત્કઃ પદકમલયુગ્મે જનનિ તે
પ્રકામં કામાક્ષિ ત્રિપુરહરવામાક્ષિ રમતામ્ ॥ ૯૭ ॥
શિવે સંવિદ્રૂપે શશિશકલચૂડપ્રિયતમે
શનૈર્ગત્યાગત્યા જિતસુરવરેભે ગિરિસુતે ।
યતન્તે સન્તસ્તે ચરણનલિનાલાનયુગલે
સદા બદ્ધં ચિત્તપ્રમદકરિયૂથં દૃઢતરમ્ ॥ ૯૮ ॥
યશઃ સૂતે માતર્મધુરકવિતાં પક્ષ્મલયતે
શ્રિયં દત્તે ચિત્તે કમપિ પરિપાકં પ્રથયતે ।
સતાં પાશગ્રન્થિં શિથિલયતિ કિં કિં ન કુરુતે
પ્રપન્ને કામાક્ષ્યાઃ પ્રણતિપરિપાટી ચરણયોઃ ॥ ૯૯ ॥
મનીષાં માહેન્દ્રીં કકુભમિવ તે કામપિ દશાં
પ્રધત્તે કામાક્ષ્યાશ્ચરણતરુણાદિત્યકિરણઃ ।
યદીયે સમ્પર્કે ધૃતરસમરન્દા કવયતાં
પરીપાકં ધત્તે પરિમલવતી સૂક્તિનલિની ॥ ૧૦૦ ॥
પુરા મારારાતિઃ પુરમજયદમ્બ સ્તવશતૈઃ
પ્રસન્નાયાં સત્યાં ત્વયિ તુહિનશૈલેન્દ્રતનયે ।
અતસ્તે કામાક્ષિ સ્ફુરતુ તરસા કાલસમયે
સમાયાતે માતર્મમ મનસિ પાદાબ્જયુગલમ્ ॥ ૧૦૧ ॥
પદદ્વન્દ્વં મન્દં ગતિષુ નિવસન્તં હૃદિ સતાં
ગિરામન્તે ભ્રાન્તં કૃતકરહિતાનાં પરિબૃઢે ।
જનાનામાનન્દં જનનિ જનયન્તં પ્રણમતાં
ત્વદીયં કામાક્ષિ પ્રતિદિનમહં નૌમિ વિમલમ્ ॥ ૧૦૨ ॥
ઇદં યઃ કામાક્ષ્યાશ્ચરણનલિનસ્તોત્રશતકં
જપેન્નિત્યં ભક્ત્યા નિખિલજગદાહ્લાદજનકમ્ ।
સ વિશ્વેષાં વન્દ્યઃ સકલકવિલોકૈકતિલકઃ
ચિરં ભુક્ત્વા ભોગાન્પરિણમતિ ચિદ્રૂપકલયા ॥ ૧૦૩ ॥
પાદારવિન્દશતકં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
॥ સ્તુતિશતકમ્ ॥
પાણ્ડિત્યં પરમેશ્વરિ સ્તુતિવિધૌ નૈવાશ્રયન્તે ગિરાં
વૈરિઞ્ચાન્યપિ ગુમ્ફનાનિ વિગલદ્ગર્વાણિ શર્વાણિ તે ।
સ્તોતું ત્વાં પરિફુલ્લનીલનલિનશ્યામાક્ષિ કામાક્ષિ માં
વાચાલીકુરુતે તથાપિ નિતરાં ત્વત્પાદસેવાદરઃ ॥ ૧ ॥
તાપિઞ્છસ્તબકત્વિષે તનુભૃતાં દારિદ્ર્યમુદ્રાદ્વિષે
સંસારાખ્યતમોમુષે પુરરિપોર્વામાઙ્કસીમાજુષે ।
કમ્પાતીરમુપેયુષે કવયતાં જિહ્વાકુટીં જગ્મુષે
વિશ્વત્રાણપુષે નમોઽસ્તુ સતતં તસ્મૈ પરંજ્યોતિષે ॥ ૨ ॥
યે સન્ધ્યારુણયન્તિ શંકરજટાકાન્તારચન્રાર્ભકં
સિન્દૂરન્તિ ચ યે પુરન્દરવધૂસીમન્તસીમાન્તરે ।
પુણ્યં યે પરિપક્કયન્તિ ભજતાં કાઞ્ચીપુરે મામમી
પાયાસુઃ પરમેશ્વરપ્રણયિનીપાદોદ્ભવાઃ પાંસવઃ ॥ ૩ ॥
કામાડમ્બરપૂરયા શશિરુચા કમ્રસ્મિતાનાં ત્વિષા
કામારેરનુરાગસિન્ધુમધિકં કલ્લોલિતં તન્વતી ।
કામાક્ષીતિ સમસ્તસજ્જનનુતા કલ્યાણદાત્રી નૃણાં
કારુણ્યાકુલમાનસા ભગવતી કમ્પાતટે જૃમ્ભતે ॥ ૪ ॥
કામાક્ષીણપરાક્રમપ્રકટનં સમ્ભાવયન્તી દૃશા
શ્યામા ક્ષીરસહોદરસ્મિતરુચિપ્રક્ષાલિતાશાન્તરા ।
કામાક્ષીજનમૌલિભૂષણમણિર્વાચાં પરા દેવતા
કામાક્ષીતિ વિભાતિ કાપિ કરુણા કમ્પાતટિન્યાસ્તટે ॥ ૫ ॥
શ્યામા કાચન ચન્દ્રિકા ત્રિભુવને પુણ્યાત્મનામાનને
સીમાશૂન્યકવિત્વવર્ષજનની યા કાપિ કાદમ્બિની ।
મારારાતિમનોવિમોહનવિધૌ કાચિતત્તમઃકન્દલી
કામાક્ષ્યાઃ કરુણાકટાક્ષલહરી કામાય મે કલ્પતામ્ ॥ ૬ ॥
પ્રૌઢધ્વાન્તકદમ્બકે કુમુદિનીપુણ્યાંકુરં દર્શયન્
જ્યોત્સ્નાસંગમનેઽપિ કોકમિથુનં મિશ્રં સમુદ્ભાવયન્ ।
કાલિન્દીલહરીદશાં પ્રકટયન્કમ્રાં નભસ્યદ્ભુતાં
કશ્ચિન્નેત્રમહોત્સવો વિજયતે કાઞ્ચીપુરે શૂલિનઃ ॥ ૭ ॥
તન્દ્રાહીનતમાલનીલસુષમૈસ્તારુણ્યલીલાગૃહૈઃ
તારાનાથકિશોરલાઞ્છિતકચૈસ્તામ્રારવિન્દેક્ષણૈઃ ।
માતઃ સંશ્રયતાં મનો મનસિજપ્રાગલ્ભ્યનાડિન્ધમૈઃ
કમ્પાતીરચરૈર્ઘનસ્તનભરૈઃ પુણ્યાઙ્કરૈઃ શાંકરૈઃ ॥ ૮ ॥
નિત્યં નિશ્ચલતામુપેત્ય મરુતાં રક્ષાવિધિં પુષ્ણતી
તેજસ્સંચયપાટવેન કિરણાનુષ્ણદ્યુતેર્મુષ્ણતી ।
કાઞ્ચીમધ્યગતાપિ દીપ્તિજનની વિશ્વાન્તરે જૃમ્ભતે
કાચિચ્ચિત્રમહો સ્મૃતાપિ તમસાં નિર્વાપિકા દીપિકા ॥ ૯ ॥
કાન્તૈઃ કેશરુચાં ચયૈર્ભ્રમરિતં મન્દસ્મિતૈઃ પુષ્પિતં
કાન્ત્યા પલ્લવિતં પદામ્બુરુહયોર્નેત્રત્વિષા પત્રિતમ્ ।
કમ્પાતીરવનાન્તરં વિદધતી કલ્યાણજન્મસ્થલી
કાઞ્ચીમધ્યમહામણિર્વિજયતે કાચિત્કૃપાકન્દલી ॥ ૧૦ ॥
રાકાચન્દ્રસમાનકાન્તિવદના નાકાધિરાજસ્તુતા
મૂકાનામપિ કુર્વતી સુરધુનીનીકાશવાગ્વૈભવમ્ ।
શ્રીકાઞ્ચીનગરીવિહારરસિકા શોકાપહન્ત્રી સતામ્
એકા પુણ્યપરમ્પરા પશુપતેરાકારિણી રાજતે ॥ ૧૧ ॥
જાતા શીતલશૈલતઃ સુકૃતિનાં દૃશ્યા પરં દેહિનાં
લોકાનાં ક્ષણમાત્રસંસ્મરણતઃ સન્તાપવિચ્છેદિની ।
આશ્ચર્યં બહુ ખેલનં વિતનુતે નૈશ્ચલ્યમાબિભ્રતી
કમ્પાયાસ્તટસીમ્નિ કાપિ તટિની કારુણ્યપાથોમયી ॥ ૧૨ ॥
ઐક્યં યેન વિરચ્યતે હરતનૌ દમ્ભાવપુમ્ભાવુકે
રેખા યત્કચસીમ્નિ શેખરદશાં નૈશાકરી ગાહતે ।
ઔન્નત્યં મુહુરેતિ યેન સ મહાન્મેનાસખઃ સાનુમાન્
કમ્પાતીરવિહારિણા સશરણાસ્તેનૈવ ધામ્ના વયમ્ ॥ ૧૩ ॥
અક્ષ્ણોશ્ચ સ્તનયોઃ શ્રિયા શ્રવણયોર્બાહ્વોશ્ચ મૂલં સ્પૃશન્
ઉત્તંસેન મુખેન ચ પ્રતિદિનં દ્રુહ્યન્પયોજન્મને ।
માધુર્યેણ ગિરાં ગતેન મૃદુના હંસાઙ્ગનાં હ્રેપયન્
કાઞ્ચીસીમ્નિ ચકાસ્તિ કોઽપિ કવિતાસન્તાનબીજાઙ્કુરઃ ॥ ૧૪ ॥
ખણ્ડં ચાન્દ્રમસં વતંસમનિશં કાઞ્ચીપુરે ખેલનં
કાલાયશ્છવિતસ્કરીં તનુરુચિં કર્ણજપે લોચને ।
તારુણ્યોષ્મનખમ્પચં સ્તનભરં જઙ્ઘાસ્પૃશં કુન્તલં
ભાગ્યં દેશિકસંચિતં મમ કદા સમ્પાદયેદમ્બિકે ॥ ૧૫ ॥
તન્વાનં નિજકેલિસૌધસરણિં નૈસર્ગિકીણાં ગિરાં
કેદારં કવિમલ્લસૂક્તિલહરીસસ્યશ્રિયાં શાશ્વતમ્ ।
અંહોવઞ્ચનચુઞ્ચુ કિંચન ભજે કાઞ્ચીપુરીમણ્ડનં
પર્યાયચ્છવિ પાકશાસનમણેઃ પૌષ્પેષવં પૌરુષમ્ ॥ ૧૬ ॥
આલોકે મુખપઙ્કજે ચ દધતી સૌધાકરીં ચાતુરીં
ચૂડાલંક્રિયમાણપઙ્કજવનીવૈરાગમપ્રક્રિયા ।
મુગ્ધસ્મેરમુખી ઘન્સતનતટીમૂર્ચ્છાલમધ્યાઞ્ચિતા
કાઞ્ચીસીમનિ કામિની વિજયતે કાચિજ્જગન્મોહિની ॥ ૧૭ ॥
યસ્મિન્નમ્બ ભવત્કટાક્ષરજની મન્દેઽપિ મન્દસ્મિત-
જ્યોત્સ્નાસંસ્નપિતા ભવત્યભિમુખી તં પ્રત્યહો દેહિનમ્ ।
દ્રક્ષામાક્ષિકમાધુરીમદભરવ્રીડાકરી વૈખરી
કામાક્ષિ સ્વયમાતનોત્યભિસૃતિં વામેક્ષણેવ ક્ષણમ્ ॥ ૧૮ ॥
કાલિન્દીજલકાન્તયઃ સ્મિતરુચિસ્વર્વાહિનીપાથસિ
પ્રૌઢધ્વાન્તરુચઃ સ્ફુટાધરમહોલૌહિત્યસન્ધ્યોદયે ।
મણિક્યોપલકુણ્ડલાંશુશિખિનિ વ્યામિશ્રધૂમશ્રિયઃ
કલ્યાણૈકભુવઃ કટાક્ષસુષમાઃ કામાક્ષિ રાજન્તિ તે ॥ ૧૯ ॥
કલકલરણત્કાઞ્ચી કાઞ્ચીવિભૂષણમાલિકા
કચભરલસચ્ચન્દ્રા ચન્દ્રાવતંસસધર્મિણી ।
કવિકુલગિર્ઃ શ્રાવંશ્રાવં મિલત્પુલકાંકુરા
વિરચિતશિરઃકમ્પા કમ્પાતટે પરિશોભતે ॥ ૨૦ ॥
સરસવચસાં વીચી નીચીભવન્મધુમાધુરી
ભરિતભુવના કીર્તિર્મૂર્તિર્મનોભવજિત્વરી ।
જનનિ મનસો યોગ્યં ભોગ્યં નૃણાં તવ જાયતે
કથમિવ વિના કાઞ્ચીભૂષે કટાક્ષતરઙ્ગિતમ્ ॥ ૨૧ ॥
ભ્રમરિતસરિત્કૂલો નીલોત્પલપ્રભયાઽઽભયા
નતજનતમઃખણ્ડી તુણ્ડીરસીમ્નિ વિજૃમ્ભતે ।
અચલતપસામેકઃ પાકઃ પ્રસૂનશરાસન-
પ્રતિભટમનોહારી નારીકુલૈકશિખામણિઃ ॥ ૨૨ ॥
મધુરવચસો મન્દસ્મેરા મતઙ્ગજગામિનઃ
તરુણિમજુષસ્તાપિચ્છાભાસ્તમઃપરિપન્થિનઃ ।
કુચભરનતાઃ કુર્યુર્ભદ્રં કુરઙ્ગવિલોચનાઃ
કલિતકરુણાઃ કાઞ્ચીભાજઃ કપાલિમહોત્સવાઃ ॥ ૨૩ ॥
કમલસુષમાક્ષ્યારોહે વિચક્ષણવીક્ષણાઃ
કુમુદસુકૃતક્રીડાચૂડાલકુન્તલબન્ધુરાઃ ।
રુચિરરુચિભિસ્તાપિચ્છશ્રીપ્રપઞ્ચનચુઞ્ચવઃ
પુરવિજયિનઃ કમ્પાતીરે સ્ફુરન્તિ મનોરથાઃ ॥ ૨૪ ॥
કલિતરતયઃ કાઞ્ચીલીલાવિધૌ કવિમણ્ડલી-
વચનલહરીવાસન્તીનાં વસન્તવિભૂતયઃ ।
કુશલવિધયે ભૂયાસુર્મે કુરઙ્ગવિલોચનાઃ
કુસુમવિશિખારાતેરક્ષ્ણાં કુતૂહલવિભ્રમાઃ ॥ ૨૫ ॥
કબલિતતમસ્કાણ્ડાસ્તુણ્ડીરમણ્ડલમણ્ડનાઃ
સરસિજવનીસન્તાનાનામરુન્તુદશેખરાઃ ।
નયનસરણેર્નેદીયંસઃ કદા નુ ભવન્તિ મે
તરુણજલદશ્યામાઃ શમ્ભોસ્તપઃફલવિભ્રમાઃ ॥ ૨૬ ॥
અચરમમિષું દીનં મીનધ્વજસ્ય મુખશ્રિયા
સરસિજભુવો યાનં મ્લાનં ગતેન ચ મઞ્જુના ।
ત્રિદશસદસામન્નં ખિન્નં ગિરા ચ વિતન્વતી
તિલકયતિ સા કમ્પાતીરં ત્રિલોચનસુન્દરી ॥ ૨૭ ॥
જનનિ ભુવને ચઙ્ક્રમ્યેઽહં કિયન્તમનેહસં
કુપુરુષકરભ્રષ્ટૈર્દુષ્ટૈર્ધનૈરુદરમ્ભરિઃ ।
તરુણકરુણે તન્દ્રાશૂન્યે તરઙ્ગય લોચને
નમતિ મયિ તે કિંચિત્કાઞ્ચીપુરીમણિદીપિકે ॥ ૨૮ ॥
મુનિજનમનઃપેટીરત્નં સ્ફુરત્કરુણાનટી-
વિહરણકલાગેહં કાઞ્ચીપુરીમણિભૂષણમ્ ।
જગતિ મહતો મોહવ્યાધેર્નૃણાં પરમૌષધં
પુરહરદૃશાં સાફલ્યં મે પુરઃ પરિજૃમ્ભતામ્ ॥ ૨૯ ॥
મુનિજનમોધામ્ને ધામ્ને વચોમયજાહ્નવી-
હિમગિરિતટપ્રાગ્ભારાયાક્ષરાય પરાત્મને ।
વિહરણજુષે કાઞ્ચીદેશે મહેશ્વરલોચન-
ત્રિતયસરસક્રીડાસૌધાઙ્ગણાય નમો નમઃ ॥ ૩૦ ॥
મરકતરુચાં પ્રત્યાદેશં મહેશ્વરચક્ષુષામ્
અમૃતલહરીપૂરં પારં ભવાખ્યપયોનિધેઃ ।
સુચરિતફલં કાઞ્ચીભાજો જનસ્ય પચેલિમં
હિમશિખરિણો વંશસ્યૈકં વતંસમુપાસ્મહે ॥ ૩૧ ॥
પ્રણમનદિનારમ્ભે કમ્પાનદીસખિ તાવકે
સરસકવિતોન્મેષઃ પૂષા સતાં સમુદઞ્ચિતઃ ।
પ્રતિભટમહાપ્રૌઢપ્રોદ્યત્કવિત્વકુમુદ્વતીં
નયતિ તરસા નિદ્રામુદ્રાં નગેશ્વરકન્યકે ॥ ૩૨ ॥
શમિતજડિમારમ્ભા કમ્પાતટીનિકટેચરી
નિહતદુરિતસ્તોમા સોમાર્ધમુદ્રિતકુન્તલા ।
ફલિતસુમનોવાઞ્છા પાઞ્ચાયુધી પરદેવતા
સફલયતુ મે નેત્રે ગોત્રેશ્વરપ્રિયનન્દિની ॥ ૩૩ ॥
મમ તુ ધિષણા પીડ્યા જાડ્યાતિરેક કથં ત્વયા
કુમુદસુષમામૈત્રીપાત્રીવતંસિતકુન્તલામ્ ।
જગતિ શમિતસ્તમ્ભાં કમ્પાનદીનિલયામસૌ
શ્રિયતિ હિ ગલત્તન્દ્રા ચન્દ્રાવતંસસધર્મિણીમ્ ॥ ૩૪ ॥
પરિમલપરીપાકોદ્રેકં પયોમુચિ કાઞ્ચને
શિખરિણિ પુનર્દ્બૈધીભાવં શશિન્યરુણાતપમ્ ।
અપિ ચ જનયન્કમ્બોર્લક્ષ્મીમનમ્બુનિ કોઽપ્યસૌ
કુસુમધનુષઃ કાઞ્ચીદેશે ચકાસ્તિ પરાક્રમઃ ॥ ૩૫ ॥
પુરદમયિતુર્વામોત્સઙ્ગસ્થલેન રસજ્ઞયા
સરસકવિતાભાજા કાઞ્ચીપુરોદરસીમયા ।
તટપરિસરૈર્નીહારાદ્રેર્વચોભિરકૃત્રિમૈઃ
કિમિવ ન તુલામસ્મચ્ચેતો મહેશ્વરિ ગાહતે ॥ ૩૬ ॥
નયનયુગલીમાસ્માકીનાં કદા નુ ફલેગ્રહીં
વિદધતિ ગતૌ વ્યાકુર્વાણા ગજેન્દ્રચમત્ક્રિયામ્ ।
મરતકરુચો માહેશાના ઘનસ્તનનમ્રિતાઃ
સુકૃતવિભવાઃ પ્રાઞ્ચઃ કાઞ્ચીવતંસધુરન્ધરાઃ ॥ ૩૭ ॥
મનસિજયશઃપારમ્પર્યં મરન્દઝરીસુવાં
કવિકુલગિરાં કન્દં કમ્પાનદીતટમણ્ડનમ્ ।
મધુરલલિતં મત્કં ચક્ષુર્મનીષિમનોહરં
પુરવિજયિનઃ સર્વસ્વં તત્પુરસ્કુરુતે કદા ॥ ૩૮ ॥
શિથિલિતતમોલીલાં નીલારવિન્દવિલોચનાં
દહનવિલસત્ફાલાં શ્રીકામકોટિમુપાસ્મહે ।
કરધૃતસચ્છૂલાં કાલારિચિત્તહરાં પરાં
મનસિજકૃપાલીલાં લોલાલકામલિકેક્ષણામ્ ॥ ૩૯ ॥
કલાલીલાશાલા કવિકુલવચઃકૈરવવની-
શરજ્જ્યોત્સ્નાધારા શશધરશિશુશ્લાઘ્યમુકુટી ।
પુનીતે નઃ કમ્પાપુલિનતટસૌહાર્દતરલા
કદા ચક્ષુર્માર્ગં કનકગિરિધાનુષ્કમહિષી ॥ ૪૦ ॥
નમઃ સ્તાન્નમ્રેભ્યઃ સ્તનગરિમગર્વેણ ગુરુણા
દધાનેભ્યશ્ચૂડાભરણમમૃતસ્યન્દિ શિશિરમ્ ।
સદા વાસ્તવેભ્યઃ સુવિધભુવિ કમ્પાખ્યસરિતે
યશોવ્યાપારેભ્યઃ સુકૃતવિભવેભ્યો રતિપતેઃ ॥ ૪૧ ॥
અસૂયન્તી કાચિન્મરકતરુચો નાકિમુકુટી-
કદમ્બં ચુમ્બન્તી ચરણનખચન્દ્રાંશુપટલૈઃ ।
તમોમુદ્રાં વિદ્રાવયતુ મમ કાઞ્ચીર્નિલયના
હરોત્સઙ્ગશ્રીમન્મણિગૃહમહાદીપકલિકા ॥ ૪૨ ॥
અનાદ્યન્તા કાચિત્સુજનનયનાનન્દજનની
નિરુન્ધાના કાન્તિં નિજરુચિવિલાસૈર્જલમુચામ્ ।
સ્મરારેસ્તારલ્યં મનસિ જનયન્તી સ્વયમહો
ગલત્કમ્પા શમ્પા પરિલસતિ કમ્પાપરિસરે ॥ ૪૩ ॥
સુધાડિણ્ડીરશ્રીઃ સ્મિતરુચિષુ તુણ્ડીરવિષયં
પરિષ્કુર્વાણાસૌ પરિહસિતનીલોત્પલરુચિઃ ।
સ્તનાભ્યામાનમ્રા સ્તબકયતુ મે કાઙ્ક્ષિતતરું
દૃશામૈશાનીનાં સુકૃતફલપાણ્ડિત્યગરિમા ॥ ૪૪ ॥
કૃપાધારાદ્રોણી કૃપણધિષણાનાં પ્રણમતાં
નિહન્ત્રી સન્તાપં નિગમમુકુટોત્તંસકલિકા ।
પરા કાઞ્ચીલીલાપરિચયવતી પર્વતસુતા
ગિરાં નીવી દેવી ગિરિશપરતન્ત્રા વિજયતે ॥ ૪૫ ॥
કવિત્વશ્રીકન્દઃ સુકૃતપરિપાટી હિમગિરેઃ
વિધાત્રી વિશ્વેષાં વિષમશરવીરધ્વજપટી ।
સખી કમ્પાનદ્યાઃ પદહસિતપાથોજયુગલી
પુરાણો પાયાન્નઃ પુરમથનસામ્રાજ્યપદવી ॥ ૪૬ ॥
દરિદ્રાણા મધ્યે દરદલિતતાપિચ્છસુષમાઃ
સ્તનાભોગક્કાન્તાસ્તરુણહરિણાઙ્કાઙ્કિતકચાઃ ।
હરાધીના નાનાવિબુધમુકુટીચુમ્બિતપદાઃ
કદા કમ્પાતીરે કથય વિહરામો ગિરિસુતે ॥ ૪૭ ॥
વરીવર્તુ સ્થેમા ત્વયિ મમ ગિરાં દેવિ મનસો
નરીનર્તુ પ્રૌઢા વદનકમલે વાક્યલહરી ।
ચરીચર્તુ પ્રજ્ઞાજનનિ જડિમાનઃ પરજને
સરીસર્તુ સ્વૈરં જનનિ મયિ કામાક્ષિ કરુણા ॥ ૪૮ ॥
ક્ષણાત્તે કામાક્ષિ ભ્રમરસુષમાશિક્ષણગુરુઃ
કટાક્ષવ્યાક્ષેપો મમ ભવતુ મોક્ષાય વિપદામ્ ।
નરીનર્તુ સ્વૈરં વચનલહરી નિર્જરપુરી-
સરિદ્વીચીનીચીકરણપટુરાસ્યે મમ સદા ॥ ૪૯ ॥
પુરસ્તાન્મે ભૂયઃપ્રશમનપરઃ સ્તાન્મમ રુજાં
પ્રચારસ્તે કમ્પાતટવિહૃતિસમ્પાદિનિ દૃશોઃ ।
ઇમાં યાચ્ઞામૂરીકુરુ સપદિ દૂરીકુરુ તમઃ-
પરીપાકં મત્કં સપદિ બુધલોકં ચ નય મામ્ ॥ ૫૦ ॥
ઉદઞ્ચન્તી કાઞ્ચીનગરનિલયે ત્વત્કરુણયા
સમૃદ્ધા વાગ્ધાટી પરિહસિતમાધ્વી કવયતામ્ ।
ઉપાદત્તે મારપ્રતિભટજટાજૂટમુકુટી-
કુટીરોલ્લાસિન્યાઃ શતમખતટિન્યા જયપટીમ્ ॥ ૫૧ ॥
શ્રિયં વિદ્યાં દદ્યાજ્જનનિ નમતાં કીર્તિમમિતાં
સુપુત્રાન્ પ્રાદત્તે તવ ઝટિતિ કામાક્ષિ કરુણા ।
ત્રિલોક્યામાધિક્યં ત્રિપુરપરિપન્થિપ્રણયિનિ
પ્રણામસ્ત્વત્પાદે શમિતદુરિતે કિં ન કુરુતે ॥ ૫૨ ॥
મનઃસ્તમ્ભં સ્તમ્ભં ગમયદુપકમ્પં પ્રણમતાં
સદા લોલં નીલં ચિકુરજિતલોલમ્બનિકરમ્ ।
ગિરાં દૂરં સ્મેરં ધૃતશશિકિશોરં પશુપતેઃ
દૃશાં યોગ્યં ભોગ્યં તુહિનગિરિભાગ્યં વિજયતે ॥ ૫૩ ॥
ઘનશ્યામાન્કામાન્તકમહિષિ કામાક્ષિ મધુરાન્
દૃશાં પાતાનેતાનમૃતજલશીતાનનુપમાન્ ।
ભવોત્પાતે ભીતે મયિ વિતર નાથે દૃઢભવ-
ન્મનશ્શોકે મૂકે હિમગિરિપતાકે કરુણયા ॥ ૫૪ ॥
નતાનાં મન્દાનાં ભવનિગલબન્ધાકુલધિયાં
મહાન્ધ્યાં રુન્ધાનામભિલષિતસન્તાનલતિકામ્ ।
ચરન્તીં કમ્પાયાસ્તટભુવિ સવિત્રીં ત્રિજગતાં
સ્મરામસ્તાં નિત્યં સ્મરમથનજીવાતુકલિકામ્ ॥ ૫૫ ॥
પરા વિદ્યા હૃદ્યાશ્રિતમદનવિદ્યા મરકત-
પ્રભાનીલા લીલાપરવશિતશૂલાયુધમનાઃ ।
તમઃપૂરં દૂરં ચરણનતપૌરન્દરપુરી-
મૃગાક્ષી કામાક્ષી કમલતરલાક્ષી નયતુ મે ॥ ૫૬ ॥
અહન્તાખ્યા મત્કં કબલયતિ હા હન્ત હરિણી
હઠાત્સંવિદ્રૂપં હરમહિષિ સસ્યાઙ્કુરમસૌ ।
કટાક્ષવ્યાક્ષેપપ્રકટહરિપાષાણપટલૈઃ
ઇમામુચ્ચૈરુચ્ચાટય ઝટિતિ કામાક્ષિ કૃપયા ॥ ૫૭ ॥
બુધે વા મૂકે વા તવ પતતિ યસ્મિન્ક્ષણમસૌ
કટાક્ષઃ કામાક્ષિ પ્રકટજડિમક્ષોદપટિમા ।
કથંકારં નાસ્મૈ કરમુકુલચૂડાલમુકુટા
નમોવાકં બ્રૂયુર્નમુચિપરિપન્થિપ્રભૃતયઃ ॥ ૫૮ ॥
પ્રતીચીં પશ્યામઃ પ્રકટરુચિનીવારકમણિ-
પ્રભાસધ્રીચીનાં પ્રદલિતષડાધારકમલામ્ ।
ચરન્તીં સૌષુમ્ને પથિ પરપદેન્દુપ્રવિગલ-
ત્સુધાર્દ્રાં કામાક્ષીં પરિણતપરંજ્યોતિરુદયામ્ ॥ ૫૯ ॥
જમ્ભારાતિપ્રભૃતિમુકુટીઃ પાદયોઃ પીઠયન્તી
ગુમ્ફાન્વાચાં કવિજનકૃતાન્સ્વૈરમારામયન્તી ।
શમ્પાલક્ષ્મીં મણિગણરુચાપાટલૈઃ પ્રાપયન્તી
કમ્પાતીરે કવિપરિષદાં જૃમ્ભતે ભાગ્યસીમા ॥ ૬૦ ॥
ચન્દ્રાપીડાં ચતુરવદનાં ચઞ્ચલાપાઙ્ગલીલાં
કુન્દસ્મેરાં કુચભરનતાં કુન્તલોદ્ધૂતભૃઙ્ગામ્ ।
મારારાતેર્મદનશિખિનં માંસલં દીપયન્તીં
કામાક્ષીં તાં કવિકુલગિરાં કલ્પવલ્લીમુપાસે ॥ ૬૧ ॥
કાલામ્ભોદપ્રકરસુષમાં કાન્તિભિસ્તિર્જયન્તી
કલ્યાણાનામુદયસરણિઃ કલ્પવલ્લી કવીનામ્ ।
કન્દર્પારેઃ પ્રિયસહચરી કલ્મષાણાં નિહન્ત્રી
કાઞ્ચીદેશં તિલકયતિ સા કાપિ કારુણ્યસીમા ॥ ૬૨ ॥
ઊરીકુર્વન્નુરસિજતટે ચાતુરીં ભૂધરાણાં
પાથોજાનાં નયનયુગલે પરિપન્થ્યં વિતન્વન્ ।
કમ્પાતીરે વિહરતિ રુચા મોઘયન્મેઘશૈલીં
કોકદ્વેષં શિરસિ કલયન્કોઽપિ વિદ્યાવિશેષઃ ॥ ૬૩ ॥
કાઞ્ચીલીલાપરિચયવતી કાપિ તાપિચ્છલક્ષ્મીઃ
જાડ્યારણ્યે હુતવહશિખા જન્મભૂમિઃ કૃપાયાઃ ।
માકન્દશ્રીર્મધુરકવિતાચાતુરી કોકિલાનાં
માર્ગે ભૂયાન્મમ નયનયોર્માન્મથી કાપિ વિદ્યા ॥ ૬૪ ॥
સેતુર્માતર્મરતકમયો ભક્તિભાજાં ભવાબ્ધૌ
લીલાલોલા કુવલયમયી માન્મથી વૈજયન્તી ।
કાઞ્ચીભૂષા પશુપતિદૃશાં કાપિ કાલાઞ્જનાલી
મત્કં દુઃખં શિથિલયતુ તે મઞ્જુલાપાઙ્ગમાલા ॥ ૬૫ ॥
વ્યાવૃણ્વાનાઃ કુવલયદલપ્રક્રિયાવૈરમુદ્રાં
વ્યાકુર્વાણા મનસિજમહારાજસામ્રાજ્યલક્ષ્મીમ્ ।
કાઞ્ચીલીલાવિહૃતિરસિકે કાઙ્ક્ષિતં નઃ ક્રિયાસુઃ
બન્ધચ્છેદે તવ નિયમિનાં બદ્ધદીક્ષાઃ કટાક્ષાઃ ॥ ૬૬ ॥
કાલામ્ભોદે શશિરુચિ દલં કૈતકં દર્શયન્તી
મધ્યેસૌદામિનિ મધુલિહાં માલિકાં રાજયન્તી ।
હંસારાવં વિકચકમલે મઞ્જુમુલ્લાસયન્તી
કમ્પાતીરે વિલસતિ નવા કાપિ કારુણ્યલક્ષ્મીઃ ॥ ૬૭ ॥
ચિત્રં ચિત્રં નિજમૃદુતયા ભર્ત્સયન્પલ્લવાલીં
પુંસાં કામાન્ભુવિ ચ નિયતં પૂરયન્પુણ્યભાજામ્ ।
જાતઃ શૈલાન્ન તુ જલનિધેઃ સ્વૈરસંચારશીલઃ
કાઞ્ચીભૂષા કલયતુ શિવં કોઽપિ ચિન્તામણિર્મે ॥ ૬૮ ॥
તામ્રામ્ભોજં જલદનિકટે તત્ર બન્ધૂકપુષ્પં
તસ્મિન્મલ્લીકુસુમસુષમાં તત્ર વીણાનિનાદમ્ ।
વ્યાવૃન્વાના સુકૃતલહરી કાપિ કાઞ્ચિનગર્યામ્
ઐશાની સા કલયતિતરામૈન્દ્રજાલં વિલાસમ્ ॥ ૬૯ ॥
આહારાંશં ત્રિદશસદસામાશ્રયે ચાતકાનામ્
આકાશોપર્યપિ ચ કલયન્નાલયં તુઙ્ગમેષામ્ ।
કમ્પાતીરે વિહરતિતરાં કામધેનુઃ કવીનાં
મન્દસ્મેરો મદનનિગમપ્રક્રિયાસમ્પ્રદાયઃ ॥ ૭૦ ॥
આર્દ્રીભૂતૈરવિરલકૃપૈરાત્તલીલાવિલાસૈઃ
આસ્થાપૂર્ણૈરધિકચપલૈરઞ્ચિતામ્ભોજશિલ્પૈઃ ।
કાન્તૈર્લક્ષ્મીલલિતભવનૈઃ કાન્તિકૈવલ્યસારૈઃ
કાશ્મલ્યં નઃ કબલયતુ સા કામકોટી કટાક્ષૈઃ ॥ ૭૧ ॥
આધૂન્વન્ત્યૈ તરલનયનૈરાઙ્ગજીં વૈજયન્તીમ્
આનન્દિન્યૈ નિજપદજુષામાત્તકાઞ્ચીપુરાયૈ ।
આસ્માકીનં હૃદયમખિલૈરાગમાનાં પ્રપઞ્ચૈઃ
આરાધ્યાયૈ સ્પૃહયતિતરામદિમાયૈ જનન્યૈ ॥ ૭૨ ॥
દૂરં વાચાં ત્રિદશસદસાં દુઃખસિન્ધોસ્તરિત્રં
મોહક્ષ્વેલક્ષિતિરુહવને ક્રૂરધારં કુઠારમ્ ।
કમ્પાતીરપ્રણયિ કવિભિર્વર્ણિતોદ્યચ્ચરિત્રં
શાન્ત્યૈ સેવે સકલવિપદાં શાંકરં તત્કલત્રમ્ ॥ ૭૩ ॥
ખણ્ડીકૃત્ય પ્રકૃતિકુટિલં કલ્મષં પ્રાતિભશ્રી-
શુણ્ડીરત્વં નિજપદજુષાં શૂન્યતન્દ્રં દિશન્તી ।
તુણ્ડીરાખ્યૈ મહતિ વિષયે સ્વર્ણવૃષ્ટિપ્રદાત્રી
ચણ્ડી દેવી કલયતિ રતિં ચન્દ્રચૂડાલચૂડે ॥ ૭૪ ॥
યેન ખ્યાતો ભવતિ સ ગૃહી પૂરુષો મેરુધન્વા
યદ્દૃક્કોણે મદનનિગમપ્રાભવં બોભવીતિ ।
યત્પ્રીત્યૈવ ત્રિજગદધિપો જૃમ્ભતે કિમ્પચાનઃ
કમ્પાતીરે સ જયતિ મહાન્કશ્ચિદોજોવિશેષઃ ॥ ૭૫ ॥
ધન્યા ધન્યા ગતિરિહ ગિરાં દેવિ કામાક્ષિ યન્મે
નિન્દ્યાં ભિન્દ્યાત્સપદિ જડતાં કલ્મષાદુન્મિષન્તીમ્ ।
સાધ્વી માધ્વીરસમધુરતાભઞ્જિની મઞ્જુરીતિઃ
વાણીવેણી ઝટિતિ વૃણુતાત્સ્વર્ધુનીસ્પર્ધિની મામ્ ॥ ૭૬ ॥
યસ્યા વાટી હૃદયકમલં કૌસુમી યોગભાજાં
યસ્યાઃ પીઠી સતતશિશિરા શીકરૈર્માકરન્દૈઃ ।
યસ્યાઃ પેટી શ્રુતિપરિચલન્મૌલિરત્નસ્ય કાઞ્ચી
સા મે સોમાભરણમહિષી સાધયેત્કાઙ્ક્ષિતાનિ ॥ ૭૭ ॥
એકા માતા સકલજગતામીયુષી ધ્યાનમુદ્રામ્
એકામ્રાધીશ્વરચરણયોરેકતાનાં સમિન્ધે ।
તાટઙ્કોદ્યન્મણિગણરુચા તામ્રકર્ણપ્રદેશા
તારુણ્યશ્રીસ્તબકિતતનુસ્તાપસી કાપિ બાલા ॥ ૭૮ ॥
દન્તાદન્તિપ્રકટનકરી દન્તિભિર્મન્દયાનૈઃ
મન્દારાણાં મદપરિણતિં મથ્નતી મન્દહાસૈઃ ।
અઙ્કૂરાભ્યાં મનસિજતરોરઙ્કિતોરાઃ કુચાભ્યા-
મન્તઃકાઞ્ચિ સ્ફુરતિ જગતામાદિમા કાપિ માતા ॥ ૭૯ ॥
ત્રિયમ્બકકુટુમ્બિનીં ત્રિપુરસુન્દરીમિન્દિરાં
પુલિન્દપતિસુન્દરીં ત્રિપુરભૈરવીં ભારતીમ્ ।
મતઙ્ગકુલનાયિકાં મહિષમર્દનીં માતૃકાં
ભણન્તિ વિબુધોત્તમા વિહૃતિમેવ કામાક્ષિ તે ॥ ૮૦ ॥
મહામુનિમનોનટી મહિતરમ્યકમ્પાતટી-
કુટીરકવિહારિણી કુટિલબોધસંહારિણી ।
સદા ભવતુ કામિની સકલદેહિનાં સ્વામિની
કૃપાતિશયકિંકરી મમ વિભૂતયે શાંકરી ॥ ૮૧ ॥
જડાઃ પ્રકૃતિનિર્ધના જનવિલોચનારુન્તુદા
નરા જનનિ વીક્ષણં ક્ષણમવાપ્ય કામાક્ષિ તે ।
વચસ્સુ મધુમાધુરીં પ્રકટયન્તિ પૌરન્દરી-
વિભૂતિષુ વિડમ્બનાં વપુષિ માન્મથીં પ્રક્રિયામ્ ॥ ૮૨ ॥
ઘન્સતનતટસ્ફુટસ્ફુરિતકઞ્ચુલીચઞ્ચલી-
કૃતત્રિપુરશાસના સુજનશીલિતોપાસના ।
દૃશોઃ સરણિમશ્નુતે મમ કદા નુ કાઞ્ચીપુરે
પરા પરમયોગિનાં મનસિ ચિત્કુલા પુષ્કલા ॥ ૮૩ ॥
કવીન્દ્રહૃદયેચરી પરિગૃહીતકાઞ્ચીપુરી
નિરૂઢકરુણાઝરી નિખિલલોકરક્ષાકરી ।
મનઃપથદવીયસી મદનશાસનપ્રેયસી
મહાગુણગરીયસી મમ દૃશોઽસ્તુ નેદીયસી ॥ ૮૪ ॥
ધનેન ન રમામહે ખલજનાન્ન સેવામહે
ન ચાપલમયામહે ભવભયાન્ન દૂયામહે ।
સ્થિરાં તનુમહેતરાં મનસિ કિં ચ કાઞ્ચીરત-
સ્મરાન્તકકુટુમ્બિનીચરણપલ્લવોપાસનામ્ ॥ ૮૫ ॥
સુરાઃ પરિજના વપુર્મનસિજાય વૈરાયતે
ત્રિવિષ્ટપનિતમ્બિનીકુચતટી ચ કેલીગિરિઃ ।
ગિરઃ સુરભયો વયસ્તરુણિમા દરિદ્રસ્ય વા
કટાક્ષસરણૌ ક્ષણં નિપતિતસ્ય કામાક્ષિ તે ॥ ૮૬ ॥
પવિત્રય જગત્ત્રયીવિબુધબોધજીવાતુભિઃ
પુરત્રયવિમર્દિનઃ પુલકકઞ્ચુલીદાયિભિઃ ।
ભવક્ષયવિચક્ષણૈર્વ્યસનમોક્ષણૈર્વીક્ષણૈઃ
નિરક્ષરશિરોમણિં કરુણયૈવ કામાક્ષિ મામ્ ॥ ૮૭ ॥
કદા કલિતખેલનાઃ કરુણયૈવ કાઞ્ચીપુરે
કલાયમુકુલત્વિષઃ શુભકદમ્બપૂર્ણાઙ્કુરાઃ ।
પયોધરભરાલસાઃ કવિજનેષુ તે બન્ધુરાઃ
પચેલિમકૃપારસા પરિપતન્તિ માર્ગે દૃશોઃ ॥ ૮૮ ॥
અશોધ્યમચલોદ્ભવં હૃદયનન્દનં દેહિનામ્
અનર્ઘમધિકાઞ્ચિ તત્કિમપિ રત્નમુદ્દ્યોતતે ।
અનેન સમલંકૃતા જયતિ શઙ્કરાઙ્કસ્થલી
કદાસ્ય મમ માનસં વ્રજતિ પેટિકાવિભ્રમમ્ ॥ ૮૯ ॥
પરામૃતઝરીપ્લુતા જયતિ નિત્યમન્તશ્ચરી
ભુવામપિ બહિશ્ચરી પરમસંવિદેકાત્મિકા ।
મહદ્ભિરપરોક્ષિતા સતતમેવ કાઞ્ચીપુરે
મમાન્વહમહંમતિર્મનસિ ભાતુ માહેશ્વરી ॥ ૯૦ ॥
તમોવિપિનધાવિનં સતતમેવ કાઞ્ચીપુરે
વિહારરસિકા પરા પરમસંવિદુર્વીરુહે ।
કટાક્ષનિગલૈર્દૃઢં હૃદયદુષ્ટદન્તાવલં
ચિરં નયતુ મામકં ત્રિપુરવૈરિસીમન્તિની ॥ ૯૧ ॥
ત્વમેવ સતિ ચણ્ડિકા ત્વમસિ દેવિ ચામુણ્ડિકા
ત્વમેવ પરમાતૃકા ત્વમપિ યોગિનીરૂપિણી ।
ત્વમેવ કિલ શામ્ભવી ત્વમસિ કામકોટી જયા
ત્વમેવ વિજયા ત્વયિ ત્રિજગદમ્બ કિં બ્રૂમહે ॥ ૯૨ ॥
પરે જનનિ પાર્વતિ પ્રણતપાલિનિ પ્રાતિભ-
પ્રદાત્રિ પરમેશ્વરિ ત્રિજગદાશ્રિતે શાશ્વતે ।
ત્રિયમ્બકકુટુમ્બિનિ ત્રિપદસઙ્ગિનિ ત્રીક્ષણે
ત્રિશક્તિમયિ વીક્ષણં મયિ નિધેહિ કામાક્ષિ તે ॥ ૯૩ ॥
મનોમધુકરોત્સવં વિદધતી મનીષાજુષાં
સ્વયમ્પ્રભવવૈખરીવિપિનવીથિકાલમ્બિની ।
અહો શિશિરિતા કૃપામધુરસેન કમ્પાતટે
ચરાચરવિધાયિની ચલતિ કાપિ ચિન્મઞ્જરી ॥ ૯૪ ॥
કલાવતિ કલાભૃતો મુકુટસીમ્નિ લીલાવતિ
સ્પૃહાવતિ મહેશ્વરે ભુવનમોહને ભાસ્વતિ ।
પ્રભાવતિ રમે સદા મહિતરૂપશોભાવતિ
ત્વરાવતિ પરે સતાં ગુરુકૃપામ્બુધારાવતિ ॥ ૯૫ ॥
ત્વયૈવ જગદમ્બયા ભુવનમણ્ડલં સૂયતે
ત્વયૈવ કરુણાર્દ્રયા તદપિ રક્ષણં નીયતે ।
ત્વયૈવ ખરકોપયા નયનપાવકે હૂયતે
ત્વયૈવ કિલ નિત્યયા જગતિ સન્તતં સ્થીયતે ॥ ૯૬ ॥
ચરાચરજગન્મયીં સકલહૃન્મયીં ચિન્મયીં
ગુણત્રયમયીં જગત્ત્રયમયીં ત્રિધામામયીમ્ ।
પરાપરમયીં સદા દશદિશાં નિશાહર્મયીં
પરાં સતતસન્મયીં મનસિ ચિન્મયીં શીલયે ॥ ૯૭ ॥
જય જગદમ્બિકે હરકુટુમ્બિનિ વક્ત્રરુચા
જિતશરદમ્બુજે ઘનવિડમ્બિનિ કેશરુચા ।
પરમવલમ્બનં કુરુ સદા પરરૂપધરે
મમ ગતસંવિદો જડિમડમ્બરતાણ્ડવિનઃ ॥ ૯૮ ॥
ભુવનજનનિ ભૂષાભૂતચન્દ્રે નમસ્તે
કલુષશમનિ કમ્પાતીરગેહે નમસ્તે ।
નિખિલનિગમવેદ્યે નિત્યરૂપે નમસ્તે
પરશિવમયિ પાશચ્છેદહસ્તે નમસ્તે ॥ ૯૯ ॥
ક્વણત્કાઞ્ચી કાઞ્ચીપુરમણિવિપઞ્ચીલયઝરી-
શિરઃકમ્પા કમ્પાવસતિરનુકમ્પાજલનિધિઃ ।
ઘનશ્યામા શ્યામા કઠિનકુચસીમા મનસિ મે
મૃગાક્ષી કામાક્ષી હરનટનસાક્ષી વિહરતાત્ ॥ ૧૦૦ ॥
સમરવિજયકોટી સાધકાનન્દધાટી
મૃદુગુણપરિપેટી મુખ્યકાદમ્બવાટી ।
મુનિનુતપરિપાટી મોહિતાજાણ્ડકોટી
પરમશિવવધૂટી પાતુ માં કામકોટી ॥ ૧૦૧ ॥
ઇમં પરવરપ્રદં પ્રકૃતિપેશલં પાવનં
પરાપરચિદાકૃતિપ્રકટનપ્રદીપાયિતમ્ ।
સ્તવં પઠતિ નિત્યદા મનસિ ભાવયન્નમ્બિકાં
જપૈરલમલં મખૈરધિકદેહસંશોષણૈઃ ॥ ૧૦૨ ॥
સ્તુતિશતકં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
॥ કટાક્ષશતકમ્ ॥
મોહાન્ધકારનિવહં વિનિહન્તુમીડે
મૂકાત્મનામપિ મહાકવિતાવદાન્યાન્ ।
શ્રીકાઞ્ચિદેશશિશિરીકૃતિજાગરૂકાન્
એકામ્રનાથતરુણીકરુણાવલોકાન્ ॥ ૧ ॥
માતર્જયન્તિ મમતાગ્રહમોક્ષણાનિ
માહેન્દ્રનીલરુચિશિક્ષણદક્ષિણાનિ ।
કામાક્ષિ કલ્પિતજગત્ત્રયરક્ષણાનિ
ત્વદ્વીક્ષણાનિ વરદાનવિચક્ષણાનિ ॥ ૨ ॥
આનઙ્ગતન્ત્રવિધિદર્શિતકૌશલાનામ્
આનન્દમન્દપરિઘૂર્ણિતમન્થરાણામ્ ।
તારલ્યમમ્બ તવ તાડિતકર્ણસીમ્નાં
કામાક્ષિ ખેલતિ કટાક્ષનિરીક્ષણાનામ્ ॥ ૩ ॥
કલ્લોલિતેન કરુણારસવેલ્લિતેન
કલ્માષિતેન કમનીયમૃદુસ્મિતેન ।
મામઞ્ચિતેન તવ કિંચન કુઞ્ચિતેન
કામાક્ષિ તેન શિશિરીકુરુ વીક્ષિતેન ॥ ૪ ॥
સાહાય્યકં ગતવતી મુહુરર્જનસ્ય
મન્દસ્મિતસ્ય પરિતોષિતભીમચેતાઃ ।
કામાક્ષિ પાણ્ડવચમૂરિવ તાવકીના
કર્ણાન્તિકં ચલતિ હન્ત કટાક્ષલક્ષ્મીઃ ॥ ૫ ॥
અસ્તં ક્ષણાન્નયતુ મે પરિતાપસૂર્યમ્
આનન્દચન્દ્રમસમાનયતાં પ્રકાશમ્ ।
કાલાન્ધકારસુષુમાં કલયન્દિગન્તે
કામાક્ષિ કોમલકટાક્ષનિશાગમસ્તે ॥ ૬ ॥
તાટાઙ્કમૌક્તિકરુચાઙ્કુરદન્તકાન્તિઃ
કારુણ્યહસ્તિપશિખામણિનાધિરૂઢઃ ।
ઉન્મૂલયત્વશુભપાદપમસ્મદીયં
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમતઙ્ગજેતન્દ્રઃ ॥ ૭ ॥
છાયાભરણે જગતાં પરિતાપહારી
તાટઙ્કરત્નમણિતલ્લજપલ્લવશ્રીઃ ।
કારુણ્યનામ વિકિરન્મકરન્દજાલં
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષસુરદ્રુમસ્તે ॥ ૮ ॥
સૂર્યાશ્રયપ્રણયિની મણિકુણ્ડલાંશુ-
લૌહિત્યકોકનદકાનનમાનનીયા ।
યાન્તી તવ સ્મરહરાનનકાન્તિસિન્ધું
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષકલિન્દકન્યા ॥ ૯ ॥
પ્રાપ્નોતિ યં સુકૃતિનં તવ પક્ષપાતાત્
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસકલાપુરન્ધ્રી ।
સદ્યસ્તમેવ કિલ મુક્તિવધૂર્વૃણીતે
તસ્માન્નિતાન્તમનયોરિદમૈકમત્યમ્ ॥ ૧૦ ॥
યાન્તી સદૈવ મરુતામનુકૂલભાવં
ભ્રૂવલ્લિશક્રધનુરુલ્લસિતા રસાર્દ્રા ।
કામાક્ષિ કૌતુકતરઙ્ગિતનીલકણ્ઠા
કાદમ્બિનીવ તવ ભાતિ કટાક્ષમાલા ॥ ૧૧ ॥
ગઙ્ગામ્ભસિ સ્મિતમયે તપનાત્મજેવ
ગઙ્ગાધરોરસિ નવોત્પલમાલિકેવ ।
વક્ત્રપ્રભાસરસિ શૈવલમણ્ડલીવ
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષરુચિચ્છટા તે ॥ ૧૨ ॥
સંસ્કારતઃ કિમપિ કન્દલિતાન્ રસજ્ઞ-
કેદારસીમ્નિ સુધિયામુપભોગયોગ્યાન્ ।
કલ્યાણસૂક્તિલહરીકલમાંકુરાન્નઃ
કામાક્ષિ પક્ષ્મલયતુ ત્વદપાઙ્ગમેઘઃ ॥ ૧૩ ॥
ચાઞ્ચલ્યમેવ નિયતં કલયન્પ્રકૃત્યા
માલિન્યભૂઃ શ્રતિપથાક્રમજાગરૂકઃ ।
કૈવલ્યમેવ કિમુ કલ્પયતે નતાનાં
કામાક્ષિ ચિત્રમપિ તે કરુણાકટાક્ષઃ ॥ ૧૪ ॥
સંજીવને જનનિ ચૂતશિલીમુખસ્ય
સંમોહને શશિકિશોરકશેખરસ્ય ।
સંસ્તમ્ભને ચ મમતાગ્રહચેષ્ટિતસ્ય
કામાક્ષિ વીક્ષણકલા પરમૌષધં તે ॥ ૧૫ ॥
નીલોઽપિ રાગમધિકં જનયન્પુરારેઃ
લોલોઽપિ ભક્તિમધિકાં દૃઢયન્નરાણામ્ ।
વક્રોઽપિ દેવિ નમતાં સમતાં વિતન્વન્
કામાક્ષિ નૃત્યતુ મયિ ત્વદપાઙ્ગપાતઃ ॥ ૧૬ ॥
કામદ્રુહો હૃદયયન્ત્રણજાગરૂકા
કામાક્ષિ ચઞ્ચલદૃગઞ્ચલમેખલા તે ।
આશ્ચર્યમમ્બ ભજતાં ઝટિતિ સ્વકીય-
સમ્પર્ક એવ વિધુનોતિ સમસ્તબન્ધાન્ ॥ ૧૭ ॥
કુણ્ઠીકરોતુ વિપદં મમ કુઞ્ચિતભ્રૂ-
ચાપાઞ્ચિતઃ શ્રિતવિદેહભવાનુરાગઃ ।
રક્ષોપકારમનિશં જનયઞ્જગત્યાં
કામાક્ષિ રામ ઇવ તે કરુણાકટાક્ષઃ ॥ ૧૮ ॥
શ્રીકામકોટિ શિવલોચનશોષિતસ્ય
શૃઙ્ગારબીજવિભવસ્ય પુનઃપ્રરોહે ।
પ્રેમામ્ભસાર્દ્રમચિરાત્પ્રચુરેણ શઙ્કે
કેદારમમ્બ તવ કેવલદૃષ્ટિપાતમ્ ॥ ૧૯ ॥
માહાત્મ્યશેવધિરસૌ તવ દુર્વિલઙ્ઘ્ય-
સંસારવિન્ધ્યગિરિકુણ્ઠનકેલિચુઞ્ચુઃ ।
ધૈર્યામ્બુધિં પશુપતેશ્ચુલકીકરોતિ
કામાક્ષિ વીક્ષણવિજૃમ્ભણકુમ્ભજન્મા ॥ ૨૦ ॥
પીયૂષવર્ષવશિશિરા સ્ફુટદુત્પલશ્રી-
મૈત્રી નિસર્ગમધુરા કૃતતારકાપ્તિઃ ।
કામાક્ષિ સંશ્રિતવતી વપુરષ્ટમૂર્તેઃ
જ્યોત્સ્નાયતે ભગવતિ ત્વદપાઙ્ગમાલા ॥ ૨૧ ॥
અમ્બ સ્મરપ્રતિભટસ્ય વપુર્મનોજ્ઞમ્
અમ્ભોજકાનનમિવાઞ્ચિતકણ્ટકાભમ્ ।
ભૃઙ્ગીવ ચુમ્બતિ સદૈવ સપક્ષપાતા
કામાક્ષિ કોમલરુચિસ્ત્વદપાઙ્ગમાલા ॥ ૨૨ ॥
કેશપ્રભાપટલનીલવિતાનજાલે
કામાક્ષિ કુણ્ડલમણિચ્છવિદીપશોભે ।
શઙ્કે કટાક્ષરુચિરઙ્ગતલે કૃપાખ્યા
શૈલૂષિકા નટતિ શંકરવલ્લભે તે ॥ ૨૩ ॥
અત્યન્તશીતલમતન્દ્રયતુ ક્ષણાર્ધમ્
અસ્તોકવિભ્રમમનઙ્ગવિલાસકન્દમ્ ।
અલ્પસ્મિતાદૃતમપારકૃપાપ્રવાહમ્
અક્ષિપ્રરોહમચિરાન્મયિ કામકોટિ ॥ ૨૪ ॥
મન્દાક્ષરાગતરલીકૃતિપારતન્ત્ર્યાત્
કામાક્ષિ મન્થરતરાં ત્વદપાઙ્ગડોલામ્ ।
આરુહ્ય મન્દમતિકૌતુકશાલિ ચક્ષુઃ
આનન્દમેતિ મુહુરર્ધશશાઙ્કમૌલેઃ ॥ ૨૫ ॥
ત્રૈયમ્બકં ત્રિપુરસુન્દરિ હર્મ્યભૂમિ-
રઙ્ગં વિહારસરસી કરુણાપ્રવાહઃ ।
દાસાશ્ચ વાસવમુખાઃ પરિપાલનીયં
કામાક્ષિ વિશ્વમપિ વીક્ષણભૂભૃતસ્તે ॥ ૨૬ ॥
વાગીશ્વરી સહચરી નિયમેન લક્ષ્મીઃ
ભ્રૂવલ્લરીવશકરી ભુવનાનિ ગેહમ્ ।
રૂપં ત્રિલોકનયનામૃતમમ્બ તેષાં
કામાક્ષિ યેષુ તવ વીક્ષણપારતન્ત્રી ॥ ૨૭ ॥
માહેશ્વરં ઝટિતિ માનસમીનમમ્બ
કામાક્ષિ ધૈર્યજલધૌ નિતરાં નિમગ્નમ્ ।
જાલેન શૃઙ્ખલયતિ ત્વદપાઙ્ગનામ્ના
વિસ્તારિતેન વિષમાયુધદાશકોઽસૌ ॥ ૨૮ ॥
ઉન્મથ્ય બોધકમલાકારમમ્બ જાડ્ય-
સ્તમ્બેરમં મમ મનોવિપિને ભ્રમન્તમ્ ।
કુણ્ઠીકુરુષ્વ તરસા કુટિલાગ્રસીમ્ના
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમહાઙ્કુશેન ॥ ૨૯ ॥
ઉદ્વેલ્લિતસ્તબકિતૈર્લલિતૈર્વિલાસૈઃ
ઉત્થાય દેવિ તવ ગાઢકટાક્ષકુઞ્જાત્ ।
દૂરં પલાયયતુ મોહમૃગીકુલં મે
કામાક્ષિ સ્તવરમનુગ્રહકેસરીન્દ્રઃ ॥ ૩૦ ॥
સ્નેહાદૃતાં વિદલિતોત્પલકન્તિચોરાં
જેતારમેવ જગદીશ્વરિ જેતુકામઃ ।
માનોદ્ધતો મકરકેતુરસૌ ધુનીતે
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષકૃપાણવલ્લીમ્ ॥ ૩૧ ॥
શ્રૌતીં વ્રજન્નપિ સદા સરણિં મુનીનાં
કામાક્ષિ સન્તતમપિ સ્મૃતિમાર્ગગામી ।
કૌટિલ્યમમ્બ કથમસ્થિરતાં ચ ધત્તે
ચૌર્યં ચ પઙ્કજરુચાં ત્વદપાઙ્ગપાતઃ ॥ ૩૨ ॥
નિત્યં શ્રેતુઃ પરિચિતૌ યતમાનમેવ
નીલોત્પલં નિજસમીપનિવાસલોલમ્ ।
પ્રીત્યૈવ પાઠયતિ વીક્ષણદેશિકેન્દ્રઃ
કામાક્ષી કિન્તુ તવ કાલિમસમ્પ્રદાયમ્ ॥ ૩૩ ॥
ભ્રાન્ત્વા મુહુઃ સ્તબકિતસ્મિતફેનરાશૌ
કામાક્ષિ વક્ત્રરુચિસંચયવારિરાશૌ ।
આનન્દતિ ત્રિપુરમર્દનનેત્રલક્ષ્મીઃ
આલમ્બ્ય દેવિ તવ મન્દમપાઙ્ગસેતુમ્ ॥ ૩૪ ॥
શ્યામા તવ ત્રિપુરસુન્દરિ લોચનશ્રીઃ
કામાક્ષિ કન્દલિતમેદુરતારકાન્તિઃ ।
જ્યોત્સ્નાવતી સ્મિતરુચાપિ કથં તનોતિ
સ્પર્ધામહો કુવલયૈશ્ચ તથા ચકોરૈઃ ॥ ૩૫ ॥
કાલાઞ્જનં ચ તવ દેવિ નિરીક્ષણં ચ
કામાક્ષિ સામ્યસરણિં સમુપૈતિ કાન્ત્યા ।
નિશ્શેષનેત્રસુલભં જગતીષુ પૂર્વ-
મન્યત્ત્રિનેત્રસુલભં તુહિનાદ્રિકન્યે ॥ ૩૬ ॥
ધૂમાઙ્કુરો મકરકેતનપાવકસ્ય
કામાક્ષિ નેત્રરુચિનીલિમચાતુરી તે ।
અત્યન્તમદ્ભુતમિદં નયનત્રયસ્ય
હર્ષોદયં જનયતે હરુણાઙ્કમૌલેઃ ॥૩૭ ॥
આરભ્ભલેશસમયે તવ વીક્ષણસ્સ
કામાક્ષિ મૂકમપિ વીક્ષણમાત્રનમ્રમ્ ।
સર્વજ્ઞતા સકલલોકસમક્ષમેવ
કીર્તિસ્વયંવરણમાલ્યવતી વૃણીતે ॥ ૩૮ ॥
કાલામ્બુવાહ ઉવ તે પરિતાપહારી
કામાક્ષિ પુષ્કરમધઃકુરુતે કટાખ़્ષઃ ।
પૂર્વઃ પરં ક્ષણરુચા સમુપૈતિ મૈત્રી-
મન્યસ્તુ સ।તતરુચિં પ્રકટીકરોતિ ॥ ૩૯ ॥
સૂક્ષ્મેઽપિ દુર્ગમતરેઽપિ ગુરુપ્રસાદ-
સાહાય્યકેન વિચરન્નપવર્ગમાર્ગે ।
સંસારપઙ્કનિચયે ન પતત્યમૂં તે
કામાક્ષિ ગાઢમવલમ્બ્ય કટાક્ષયષ્ટિમ્ ॥ ૪૦ ॥
કામાક્ષિ સન્તતમસૌ હરિનીલરત્ન-
સ્તમ્ભે કટાક્ષરુચિપુઞ્જમયે ભવત્યાઃ ।
બદ્ધોઽપિ ભક્તિનિગલૈર્મમ ચિત્તહસ્તી
સ્તમ્ભં ચ બન્ધમપિ મુઞ્ચતિ હન્ત ચિત્રમ્ ॥ ૪૧ ॥
કામાક્ષિ કાષ્ણર્યમપિ સન્તતમઞ્જનં ચ
બિભ્રન્નિસર્ગતરલોઽપિ ભવત્કટાક્ષઃ ।
વૈમલ્યમન્વહમનઞ્જનતા ચ ભૂયઃ
સ્થૈર્યં ચ ભક્તહૃદયાય કથં દદાતિ ॥ ૪૨ ॥
મન્દસ્મિતસ્તબકિતં મણિકુણ્ડલાંશુ-
સ્તોમપ્રવાલરુચિરં શિશિરીકૃતાશમ્ ।
કામાક્ષિ રાજતિ કટાક્ષરુચેઃ કદમ્બમ્
ઉદ્યાનમમ્બ કરુણાહરિણેક્ષણાયાઃ ॥ ૪૩ ॥
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષમહેન્દ્રનીલ-
સિંહાસનં શ્રિતવતો મકરધ્વજસ્ય ।
સામ્રાજ્યમઙ્ગલવિધૌ મુણિકુણ્ડલશ્રીઃ
નીરાજનોત્સવતરઙ્ગિતદીપમાલા ॥ ૪૪ ॥
માતઃ ક્ષણં સ્નપય માં તવ વીક્ષિતેન
મન્દાક્ષિતેન સુજનૈરપરોક્ષિતેન ।
કામાક્ષિ કર્મતિમિરોત્કરભાસ્કરેણ
શ્રેયસ્કરેણ મધુપદ્યુતિતસ્કરેણ ॥ ૪૫ ॥
પ્રેમાપગાપયસિ મજ્જનમારચય્ય
યુક્તઃ સ્મિતાંશુકૃતભસ્મવિલેપનેન ।
કામાક્ષિ કુણ્ડલમણિદ્યુતિભિર્જટાલઃ
શ્રીકણ્ઠમેવ ભજતે તવ દૃષ્ટિપાતઃ ॥ ૪૬ ॥
કૈવલ્યદાય કરુણારસકિંકરાય
કામાક્ષિ કન્દલિતવિભ્રમશંકરાય ।
આલોકનાય તવ ભક્તશિવંકરાય
માતર્નમોઽસ્તુ પરતન્ત્રિતશંકરાય ॥ ૪૭ ॥
સામ્રાજ્યમઙ્ગલવિધૌ મકરધ્વજસ્ય
લોલાલકાલિકૃતતોરણમાલ્યશોભે ।
કામેશ્વરિ પ્રચલદુત્પલવૈજયન્તી-
ચાતુર્યમેતિ તવ ચઞ્ચલદૃષ્ટિપાતઃ ॥ ૪૮ ॥
માર્ગેણ મઞ્જુકચકાન્તિતમોવૃતેન
મન્દાયમાનગમના મદનાતુરાસૌ ।
કામાક્ષિ દૃષ્ટિરયતે તવ શંકરાય
સંકેતભૂમિમચિરાદભિસારિકેવ ॥ ૪૯ ॥
વ્રીડનુવૃત્તિરમણીકૃતસાહચર્યા
શૈવાલિતાં ગલરુચા શશિશેખરસ્ય ।
કામાક્ષિ કાન્તિસરસીં ત્વદપાઙ્ગલક્ષ્મીઃ
મન્દં સમાશ્રયતિ મજ્જનખેલનાય ॥ ૫૦ ॥
કાષાયમંશુકમિવ પ્રકટં દધાનો
માણિક્યકુણ્ડલરુચિં મમતાવિરોધી ।
શ્રુત્યન્તસીમનિ રતઃ સુતરાં ચકાસ્તિ
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષયતીશ્વરોઽસૌ ॥ ૫૧ ॥
પાષાણ એવ હરિનીલમણિર્દિનેષુ
પ્રમ્લનતાં કુવલયં પ્રકટીકરોતિ ।
નૌમિત્તિકો જલદમેચકિમા તતસ્તે
કામાક્ષિ શૂન્યમુપમનમપાઙ્ગલક્ષ્મ્યાઃ ॥ ૫૨ ॥
શૃઙ્ગારવિભ્રમવતી સુતરાં સલજ્જા
નાસાગ્રમૌક્તિકરુચા કૃતમન્દહાસા ।
શ્યામા કટાક્ષસુષમા તવ યુક્તમેતત્
કામાક્ષિ ચુમ્બતિ દિગમ્બરવક્ત્રબિમ્બમ્ ॥ ૫૩ ॥
નીલોત્પલેન મધુપેન ચ દૃષ્ટિપાતઃ
કામાક્ષિ તુલ્ય ઇતિ તે કથમામનન્તિ ।
શૈત્યેન નિન્દયતિ યદન્વહમિન્દુપાદાન્
પાથોરુહેણ યદસૌ કલહાયતે ચ ॥ ૫૪ ॥
ઓષ્ઠપ્રભાપટલવિદ્રુમમુદ્રિતે તે
ભ્રૂવલ્લિવીચિસુભગે મુખકાન્તિસિન્ધૌ ।
કામાક્ષિ વારિભરપૂરણલમ્બમાન-
કાલામ્બુવાહસરણિં લભતે કટાક્ષઃ ॥ ૫૫ ॥
મન્દસ્મિતૈર્ધવલિતા મણિકુણ્ડલાંશુ-
સમ્પર્કલોહિતરુચિસ્ત્વદપાઙ્ગધારા ।
કામાક્ષિ મલ્લિકુસુમૈર્નવપલ્લવૈશ્ચ
નીલોત્પલૈશ્ચ રચિતેવ વિભાતિ માલા ॥ ૫૬ ॥
કામાક્ષિ શીતલકૃપારસનિર્ઝરામ્ભઃ-
સમ્પર્કપક્ષ્મલરુચિસ્ત્વદપાઙ્ગમાલા ।
ગોભિઃ સદા પુરરિપોરભિલષ્યમાણા
દૂર્વાકદમ્બકવિડમ્બનમાતનોતિ ॥ ૫૭ ॥
હૃત્પઙ્કજં મમ વિકાસયતુ પ્રમુષ્ણ-
ન્નુલ્લાસમુત્પલરુચેસ્તમસાં નિરોદ્ધા ।
દોષાનુષઙ્ગજડતાં જગતાં ધુનાનઃ
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસદિનોદયસ્તે ॥ ૫૮ ॥
ચક્ષુર્વિમોહયતિ ચન્દ્રવિભૂષણસ્ય
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષતમઃપ્રરોહઃ ।
પ્રત્યઙ્મુખં તુ નયનં સ્તિમિતં મુનીનાં
પ્રાકાશ્યમેવ નયતીતિ પરં વિચિત્રમ્ ॥ ૫૯ ॥
કામાક્ષિ વીક્ષણરુચા યુધિ નિર્જિતં તે
નીલોત્પલં નિરવશેષગતાભિમાનમ્ ।
આગત્ય તત્પરિસરં શ્રવણવતંસ-
વ્યોજેન નૂનમભયાર્થનમાતનોતિ ॥ ૬૦ ॥
આશ્ચર્યમમ્બ મદાનાભ્યુદયાવલમ્બઃ
કામાક્ષિ ચઞ્ચલનિરીક્ષણવિભ્રમસ્તે ।
ધૈર્યં વિધૂય તનુતે હૃદિ રાગબન્ધં
શમ્ભોસ્તદેવ વિપરીતતયા મુનીનામ્ ॥ ૬૧ ॥
જન્તોઃ સકૃત્પ્રણમતો જગદીડ્યતાં ચ
તેજાસ્વિતાં ચ નિશિતાં ચ મતિં સભાયામ્ ।
કામાક્ષિ માક્ષિકઝરીમિવ વૈખરીં ચ
લક્ષ્મીં ચ પક્ષ્મલયતિ ક્ષણવીક્ષણં તે ॥ ૬૨ ॥
કાદમ્બિની કિમયતે ન જલાનુષઙ્ગં
ભૃઙ્ગાવલી કિમુરરીકુરુતે ન પદ્મમ્ ।
કિં વા કલિન્દતનયા સહતે ન ભઙ્ગં
કામાક્ષિ નિશ્ચયપદં ન તવાક્ષિલક્ષ્મીઃ ॥ ૬૩ ॥
કાકોલપાવકતૃણીકરણેઽપિ દક્ષઃ
કામાક્ષિ બાલકસુધાકરશેખરસ્ય ।
અત્યન્તશીતલતમોઽપ્યનુપારતં તે
ચિત્તં વિમોહયતિ ચિત્રમયં કટાક્ષઃ ॥ ૬૪ ॥
કાર્પણ્યપૂરપરિવર્ધિતમમ્બ મોહ-
કન્દોદ્ગતં ભવમયં વિષપાદપં મે ।
તુઙ્ગં છિનત્તુ તુહિનાદ્રિસુતે ભવત્યાઃ
કાઞ્ચીપુરેશ્વરિ કટાક્ષકુઠારધારા ॥ ૬૫ ॥
કામાક્ષિ ઘોરભવરોગચિકિત્સનાર્થ-
મભ્યર્થ્ય દેશિકકટાક્ષભિષક્પ્રસાદાત્ ।
તત્રાપિ દેવિ લભતે સુકૃતી કદાચિ-
દન્યસ્ય દુર્લભમપાઙ્ગમહૌષધં તે ॥ ૬૬ ॥
કામાક્ષિ દેશિકકૃપાંકુરમાશ્રયન્તો
નાનાતપોનિયમનાશિતપાશબન્ધાઃ ।
વાસાલયં તવ કટાક્ષમમું મહાન્તો
લબ્ધ્વા સુખં સમાધિયો વિચરન્તિ લોકે ॥ ૬૭ ॥
સાકૂતસંલપિતસમ્ભૃતમુગ્ધહાસં
વ્રીડાનુરાગસહચારિ વિલોકનં તે ।
કામાક્ષિ કામપરિપન્થિનિ મારવીર-
સામ્રાજ્યવિભ્રમદશાં સફલીકરોતિ ॥ ૬૮ ॥
કામાક્ષિ વિભ્રમબલૈકનિધિર્વિધાય
ભ્રૂવલ્લિચાપકુટિલીકૃતિમેવ ચિત્રમ્ ।
સ્વાધીનતાં તવ નિનાય શશાઙ્કમૌલે-
રઙ્ગાર્ધરાજ્યસુખલાભમપાઙ્ગવીરઃ ॥ ૬૯ ॥
કામાંકુરૈકનિલયસ્તવ દૃષ્ટિપાતઃ
કામાક્ષિ ભક્તમનસાં પ્રદદાતુ કામાન્ ।
રાગાન્વિતઃ સ્વયમપિ પ્રકટીકરોતિ
વૈરાગ્યમેવ કથમેષ મહામુનીનામ્ ॥ ૭૦ ॥
કાલામ્બુવાહનિવહૈઃ કલહાયતે તે
કામાક્ષિ કાલિમમદેન સદા કટાક્ષઃ ।
ચિત્રં તથાપિ નિતરામમુમેવ દૃષ્ટ્વા
સોત્કણ્ઠ એવ રમતે કિલ નીલકણ્ઠઃ ॥ ૭૧ ॥
કામાક્ષિ મન્મથરિપું પ્રતિ મારતાપ-
મોહાન્ધકારજલદાગમનેન નૃત્યન્ ।
દુષ્કર્મકઞ્ચુકિકુલં કબલીકરોતુ
વ્યામિશ્રમેચકરુચિસ્ત્વદપાઙ્ગકેકી ॥ ૭૨ ॥
કામાક્ષિ મન્મથરિપોરવલોકનેષુ
કાન્તં પયોજમિવ તાવકમક્ષિપાતમ્ ।
પ્રેમાગમો દિવસવદ્વિકચીકરોતિ
લજ્જાભરો રજનિવન્મુકુલીકરોતિ ॥ ૭૩ ॥
મૂકો વિરિઞ્ચતિ પરં પુરુષઃ કુરૂપઃ
કન્દર્પતિ ત્રિદશરાજતિ કિમ્પચાનઃ ।
કામાક્ષિ કેવલમુપક્રમકાલ એવ
લીલાતરઙ્ગિતકટાક્ષરુચઃ ક્ષણં તે ॥ ૭૪ ॥
નીલાલકા મધુકરન્તિ મનોજ્ઞનાસા-
મુક્તારુચઃ પ્રકટકન્દબિસાઙ્કુરન્તિ ।
કારુણ્યમમ્બ મકરન્દતિ કામકોટિ
મન્યે તતઃ કમલમેવ વિલોચનં તે ॥ ૭૫ ॥
આકાંક્ષ્યમાણફલદાનવિચક્ષણાયાઃ ।
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષકકામધેનોઃ ।
સમ્પર્ક એવ કથમમ્બ વિમુક્તપાશ-
બન્ધાઃ સ્ફુટં તનુભૃતઃ પશુતાં ત્યજન્તિ ॥ ૭૬ ॥
સંસારઘર્મપરિતાપજુષાં નરાણાં
કામાક્ષિ શીતલતરાણિ તવેક્ષિતાનિ ।
ચન્દ્રાતપન્તિ ઘનચન્દનકર્દમન્તિ
મુક્તાગુણન્તિ હિમવારિનિષેચનન્તિ ॥ ૭૭ ॥
પ્રેમામ્બુરાશિસતતસ્નપિતાનિ ચિત્રં
કામાક્ષિ તાવકકટાક્ષનિરીક્ષણાનિ ।
સન્ધુક્ષયન્તિ મુહુરિન્ધનરાશિરીત્યા
મારદ્રુહો મનસિ મન્મથચિત્રભાનુમ્ ॥ ૭૮ ॥
કાલાઞ્જનપ્રતિભટં કમનીયકાન્ત્યા
કન્દર્પતન્ત્રકલયા કલિતાનુભાવમ્ ।
કાઞ્ચીવિહારરસિકે કલુષાર્તિચોરં
કલ્લોલયસ્વ મયિ તે કરુણાકટાક્ષમ્ ॥ ૭૯ ॥
ક્રાન્તેન મન્મથદેન વિમોહ્યમાન-
સ્વાન્તેન ચૂતતરુમૂલગતસ્ય પુંસઃ ।
કાન્તેન કિંચિદવલોકય લોચનસ્ય
પ્રાન્તેન માં જનનિ કાઞ્ચિપુરીવિભૂષે ॥ ૮૦ ॥
કામાક્ષિ કોઽપિ સુજનાસ્ત્વદપાઙ્ગસંગે
કણ્ઠેન કન્દલિતકાલિમસમ્પ્રદાયાઃ ।
ઉત્તંસકલ્પિતચકોરકુટુમ્બપોષા
નક્તન્દિવસપ્રસવભૂનયના ભવન્તિ ॥ ૮૧ ॥
નીલોત્પલપ્રસવકાન્તિનિર્દશનેન
કારુણ્યવિભ્રમજુષા તવ વીક્ષણેન ।
કામાક્ષિ કર્મજલધેઃ કલશીસુતેન
પાશત્રયાદ્વયમમી પરિમોચનીયાઃ ॥ ૮૨ ॥
અત્યન્તચઞ્ચલમકૃત્રિમમઞ્જનં કિં
ઝંકારભઙ્ગિરહિતા કિમુ ભૃઙ્ગમાલા ।
ધૂમાઙ્કુરઃ કિમુ હુતાશનસંગહીનઃ
કામાક્ષિ નેત્રરુચિનીલિમકન્દલી તે ॥ ૮૩ ॥
કામાક્ષિ નિત્યમયમઞ્જલિરસ્તુ મુક્તિ-
બીજાય વિભ્રમમદોદયઘૂર્ણિતાય ।
કન્દર્પદર્પપુનરુદ્ભવસિદ્ધિદાય
કલ્યાણદાય તવ દેવિ દૃગઞ્ચલાય ॥ ૮૪ ॥
દર્પાઙ્કુરો મકરકેતનવિભ્રમાણાં
નિન્દાઙ્કુરો વિદલિતોત્પલચાતુરીણામ્ ।
દીપાઙ્કુરો ભવતમિસ્રકદમ્બકાનાં
કામાક્ષિ પાલયતુ માં ત્વદપાઙ્ગપાતઃ ॥ ૮૫ ॥
કૈવલ્યદિવ્યમણિરોહણપર્વતેભ્યઃ
કારુણ્યનિર્ઝરપયઃકૃતમઞ્જનેભ્યઃ ।
કામાક્ષિ કિંકરિતશઙ્કરમાનસેભ્ય-
સ્તેભ્યો નમોઽસ્તુ તવ વીક્ષણવિભ્રમેભ્યઃ ॥ ૮૬ ॥
અલ્પીય એવ નવમુત્પલમમ્બ હીના
મીનસ્ય વા સરણિરમ્બુરુહાં ચ કિં વા ।
દૂરે મૃગીદૃગસમઞ્જસમઞ્જનં ચ
કામાક્ષિ વીક્ષણરુચૌ તવ તર્કયામઃ ॥ ૮૭ ॥
મિશ્રીભવદ્ગરલપઙ્કિલશઙ્કરોરસ્-
સીમાઙ્ગણે કિમપિ રિઙ્ખણમાદધાનઃ ।
હેલાવધૂતલલિતશ્રવણોત્પલોઽસૌ
કામાક્ષિ બાલ ઇવ રાજતિ તે કટાક્ષઃ ॥ ૮૮ ॥
પ્રૌઢિકરોતિ વિદુષાં નવસૂક્તિધાટી-
ચૂતાટવીષુ બુધકોકિલલાલ્યમાનમ્ ।
માધ્વીરસં પરિમલં ચ નિરર્ગલં તે
કામાક્ષિ વીક્ષણવિલાસવસન્તલક્ષ્મીઃ ॥ ૮૯ ॥
કૂલંકષં વિતનુતે કરુણામ્બુવર્ષી
સારસ્વતં સુકૃતિનઃ સુલભં પ્રવાહમ્ ।
તુચ્છીકરોતિ યમુનામ્બુતરઙ્ગભઙ્ગીં
કામાક્ષિ કિં તવ કટાક્ષમહામ્બુવાહઃ ॥ ૯૦ ॥
જગર્તિ દેવિ કરુણાશુકસુન્દરી તે
તાટઙ્કરત્નરુચિદાડિમખણ્ડશોણે ।
કામાક્ષિ નિર્ભરકટાક્ષમરીચિપુઞ્જ-
માહેન્દ્રનીલમણિપઞ્જરમધ્યભાગે ॥ ૯૧ ॥
કામાક્ષિ સત્કુવલયસ્ય સગોત્રભાવા-
દાક્રામતિ શ્રુતિમસૌ તવ દૃષ્ટિપાતઃ ।
કિંચ સ્ફુટં કુટિલતાં પ્રકટીકરોતિ
ભ્રૂવલ્લરીપરિચિતસ્ય ફલં કિમેતત્ ॥ ૯૨ ॥
એષા તવાક્ષિસુષમા વિષમાયુધસ્ય
નારાચવર્ષલહરી નગરાજકન્યે ।
શંકે કરોતિ શતધા હૃદિ ધૈર્યમુદ્રાં
શ્રીકામકોટિ યદસૌ શિશિરાંશુમૌલેઃ ॥ ૯૩ ॥
બાણેન પુષ્પધનુષઃ પરિકલ્પ્યમાન-
ત્રાણેન ભક્તમનસાં કરુણાકરેણ ।
કોણેન કોમલદૃશસ્તવ કામકોટિ
શોણેન શોષય શિવે મમ શોકસિન્ધુમ્ ॥ ૯૪ ॥
મારદ્રુહા મુકુટસીમનિ લાલ્યમાને
મન્દાકિનીપયસિ તે કુટિલં ચરિષ્ણુઃ ।
કામાક્ષિ કોપરભસાદ્વલમાનમીન-
સન્દેહમઙ્કુરયતિ ક્ષણમક્ષિપાતઃ ॥ ૯૫ ॥
કામાક્ષિ સંવલિતમૌક્તિકકુણ્ડલાંશુ-
ચઞ્ચત્સિતશ્રવણચામરચાતુરીકઃ ।
સ્તમ્ભે નિરન્તરમપાઙ્ગમયે ભવત્યા
બદ્ધશ્ચકાસ્તિ મકરધ્વજમત્તહસ્તી ॥ ૯૬ ॥
યાવત્કટાક્ષરજનીસમયાગમસ્તે
કામાક્ષિ તાવદચિરાન્નમતાં નરાણામ્ ।
આવિર્ભવત્યમૃતદીધિતિબિમ્બમમ્બ
સંવિન્મયં હૃદયપૂર્વગિરીન્દ્રશૃઙ્ગે ॥ ૯૭ ॥
કામાક્ષિ કલ્પવિટપીવ ભવત્કટાક્ષો
દિત્સુઃ સમસ્તવિભવં નમતાં નરાણામ્ ।
ભૃઙ્ગસ્ય નીલનલિનસ્ય ચ કાન્તિસમ્પ-
ત્સર્વસ્વમેવ હરતીતિ પરં વિચિત્રમ્ ॥ ૯૮ ॥
અત્યન્તશીતલમનર્ગલકર્મપાક-
કાકોલહારિ સુલભં સુમનોભિરેતત્ ।
પીયૂષમેવ તવ વીક્ષણમમ્બ કિન્તુ
કામાક્ષિ નીલમિદમિત્યયમેવ ભેદઃ ॥ ૯૯ ॥
અજ્ઞાતભક્તિરસમપ્રસરદ્વિવેક-
મત્યન્તગર્વમનધીતસમસ્તશાસ્ત્રમ્ ।
અપ્રાપ્તસત્યમસમીપગતં ચ મુક્તેઃ
કામાક્ષિ નૈવ તવ સ્પૃહયતિ દૃષ્ટિપાતઃ ॥ ૧૦૦ ॥
(કામાક્ષિ મામવતુ તે કરુણાકટાક્ષઃ)
પાતેન લોચનરુચેસ્તવ કામકોટિ
પોતેન પતકપયોધિભયાતુરાણામ્ ।
પૂતેન તેન નવકાઞ્ચનકુણ્ડલાંશુ-
વીતેન શીતલય ભૂધરકન્યકે મામ્ ॥ ૧૦૧ ॥
કટાક્ષશતકં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
॥ મન્દસ્મિતશતકમ્ ॥
બધ્નીમો વયમઞ્જલિં પ્રતિદિનં બન્ધચ્છિદે દેહિનાં
કન્દર્પાગમતન્ત્રમૂલગુરવે કલ્યાણકેલીભુવે ।
કામાક્ષ્યા ઘનસારપુઞ્જરજસે કામદ્રુહશ્ચક્ષુષાં
મન્દારસ્તબકપ્રભામદમુષે મન્દસ્મિતજ્યોતિષે ॥ ૧ ॥
સધ્રીચે નવમલ્લિકાસુમનસાં નાસાગ્રમુક્તામણે-
રાચાર્યાય મૃણાલકાણ્ડમહસાં નૈસર્ગિકાય દ્વિષે ।
સ્વર્ધુન્યા સહ યુધ્વેન હિમરુચેરર્ધાસનાધ્યાસિને
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતમઞ્જરીધવલિમાદ્વૈતાય તસ્મૈ નમઃ ॥ ૨ ॥
કર્પૂરદ્યુતિચાતુરીમતિતરામલ્પીયસીં કુર્વતી
દૌર્ભાગ્યોદયમેવ સંવિદધતી દૌષાકરીણાં ત્વિષામ્ ।
ક્ષુલ્લાનેવ મનોજ્ઞમલ્લિનિકરાન્ફુલ્લાનપિ વ્યઞ્જતી
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરી કામપ્રસૂરસ્તુ મે ॥ ૩ ॥
યા પીનસ્તનમણ્ડલોપરિ લસત્કર્પૂરલેપાયતે
યા નીલેક્ષણરાત્રિકાન્તિતતિષુ જ્યોત્સ્નાપ્રરોહાયતે ।
યા સૌન્દર્યધુનીતરઙ્ગતતિષુ વ્યાલોલહંસાયતે
કામાક્ષ્યાઃ શિશિરીકરોતુ હૃદયં સા મે સ્મિતપ્રાચુરી ॥ ૪ ॥
યેષાં ગચ્છતિ પૂર્વપક્ષસરણિં કૌમુદ્વતઃ શ્વેતિમા
યેષાં સન્તતમારુરુક્ષતિ તુલાકક્ષ્યાં શરચ્ચન્દ્રમાઃ ।
યેષામિચ્છતિ કમ્બુરપ્યસુલભામન્તેવસત્પ્રક્રિયાં
કામાક્ષ્યા મમતાં હરન્તુ મમ તે હાસત્વિષામઙ્કુરાઃ ॥ ૫ ॥
આશાસીમસુ સન્તતં વિદધતી નૈશાકરીં વ્યાક્રિયાં
કાશાનામભિમાનભઙ્ગકલનાકૌશલ્યમાબિભ્રતી ।
ઈશાનેન વિલોકિતા સકુતુકં કામાક્ષિ તે કલ્મષ-
ક્લેશાપાયકરી ચકાસ્તિ લહરી મન્દસ્મિતજ્યોતિષામ્ ॥ ૬ ॥
આરૂઢસ્ય સમુન્નતસ્તનતટીસામ્રાજ્યસિંહાસનં
કન્દર્પસ્ય વિભોર્જગત્ત્રયપ્રાકટ્યમુદ્રાનિધેઃ ।
યસ્યાશ્ચામરચાતુરીં કલયતે રશ્મિચ્છટા ચઞ્ચલા
સા મન્દસ્મિતમઞ્જરી ભવતુ નઃ કામાય કામાક્ષિ તે ॥ ૭ ॥
શમ્ભોર્યા પરિરમ્ભસમ્ભ્રમવિધૌ નૈર્મલ્યસીમાનિધિઃ
ગૈર્વાણીવ તરઙ્ગિણી કૃતમૃદુસ્યન્દાં કલિન્દાત્મજામ્ ।
કલ્માષીકુરુતે કલઙ્કસુષમાં કણ્ઠસ્થલીચુમ્બિનીં
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતકન્દલી ભવતુ નઃ કલ્યાણસન્દોહિની ॥ ૮ ॥
જેતું હારલતામિવ સ્તનતટીં સંજગ્મુષી સન્તતં
ગન્તું નિર્મલતામિવ દ્વિગુણિતાં મગ્ના કૃપાસ્ત્રોતસિ ।
લબ્ધું વિસ્મયનીયતામિવ હરં રાગાકુલં કુર્વતી
મઞ્જુસ્તે સ્મિતમઞ્જરી ભવભયં મથ્નાતુ કામાક્ષિ મે ॥ ૯ ॥
શ્વેતાપિ પ્રકટં નિશાકરરુચાં માલિન્યમાતન્વતી
શીતાપિ સ્મરપાવકં પશુપતેઃ સન્ધુક્ષયન્તી સદા ।
સ્વાભાવ્યાદધરાશ્રિતાપિ નમતામુચ્ચૈર્દિશન્તી ગતિં
કામાક્ષિ સ્ફુટમન્તરા સ્ફુરતુ નસ્ત્વન્મન્દહાસપ્રભા ॥ ૧૦ ॥
વક્ત્રશ્રીસરસીજલે તરલિતભ્રૂવલ્લિકલ્લોલિતે
કાલિમ્ના દધતી કટાક્ષજનુષા માધુવ્રતીં વ્યાપૃતિમ્ ।
નિર્નિદ્રામલપુણ્ડરીકકુહનાપાણ્ડિત્યમાબિભ્રતી
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતચાતુરી મમ મનઃ કાતર્યમુન્મૂલયેત્ ॥ ૧૧ ॥
નિત્યં બાધિતબન્ધુજીવમધરં મૈત્રીજુષં પલ્લવૈઃ
શુદ્ધસ્ય દ્વિજમણ્ડલસ્ય ચ તિરસ્કર્તારમપ્યાશ્રિતા ।
યા વૈમલ્યવતી સદૈવ નમતાં ચેતઃ પુનીતેતરાં
કામાક્ષ્યા હૃદયં પ્રસાદયતુ મે સા મન્દહાસપ્રભા ॥ ૧૨ ॥
દ્રુહ્યન્તી તમસે મુહુઃ કુમુદિનીસાહાય્યમાબિભ્રતી
યાન્તી ચન્દ્રકિશોરશેખરવપુઃસૌધાઙ્ગણે પ્રેઙ્ખણમ્ ।
જ્ઞાનામ્ભોનિધિવીચિકાં સુમનસાં કૂલંકષાં કુર્વતી
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતકૌમુદી હરતુ મે સંસારતાપોદયમ્ ॥ ૧૩ ॥
કાશ્મીરદ્રવધાતુકર્દમરુચા કલ્માષતાં બિભ્રતી
હંસૌધૈરિવ કુર્વતી પરિચિતિં હારીકૃતૈર્મૌક્તિકૈઃ ।
વક્ષોજન્મતુષારશૈલકટકે સંચારમાતન્વતી
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતદ્યુતિમયી ભાગીરથી ભાસતે ॥ ૧૪ ॥
કમ્બોર્વંશપરમ્પરા ઇવ કૃપાસન્તાનવલ્લીભુવઃ
સમ્ફુલ્લસ્તબકા ઇવ પ્રસૃમરા મૂર્તાઃ પ્રસાદા ઇવ ।
વાક્પીયૂષકણા ઇવ ત્રિપથગાપર્યાયભેદા ઇવ
ભ્રાજન્તે તવ મન્દહાસકિરણાઃ કાઞ્ચીપુરીનાયિકે ॥ ૧૫ ॥
વક્ષોજે ઘનસારપત્રરચનાભઙ્ગીસપત્નાયિતા
કણ્ઠે મૌક્તિકહારયષ્ટિકિરણવ્યાપારમુદ્રાયિતા ।
ઓષ્ઠશ્રીનિકુરુમ્બપલ્લવપુટે પ્રેઙ્ખત્પ્રસૂનાયિતા
કામાક્ષિ સ્ફુરતાં મદીયહૃદયે ત્વન્મન્દહાસપ્રભા ॥ ૧૬ ॥
યેષાં બિન્દુરિવોપરિ પ્રચલિતો નાસાગ્રમુક્તામણિઃ
યેષાં દીન ઇવાધિકણ્ઠમયતે હારઃ કરાલમ્બનમ્ ।
યેષાં બન્ધુરિવોષ્ઠયોરરુણિમા ધત્તે સ્વયં રઞ્જનં
કામાક્ષ્યાઃ પ્રભવન્તુ તે મમ શિવોલ્લાસાય હાસાઙ્કુરાઃ ॥ ૧૭ ॥
યા જાડ્યામ્બુનિધિં ક્ષિણોતિ ભજતાં વૈરાયતે કૈરવૈઃ
નિત્યં યાં નિયમેન યા ચ યતતે કર્તું ત્રિણેત્રોત્સવમ્ ।
બિમ્બં ચાન્દ્રમસં ચ વઞ્ચયતિ યા ગર્વેણ સા તાદૃશી
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જરી તવ કથં જ્યોત્સ્નેત્યસૌ કીર્ત્યતે ॥ ૧૮ ॥
આરુઢા રભસાત્પુરઃ પુરરિપોરાશ્લેષણોપક્રમે
યા તે માતરુપૈતિ દિવ્યતટિનીશઙ્કાકરી તત્ક્ષણમ્ ।
ઓષ્ઠૌ વેપયતિ ભ્રુવૌ કુટિલયત્યાનમ્રયત્યાનનં
તાં વન્દે મૃદુહાસપૂરસુષમામેકામ્રનાથપ્રિયે ॥ ૧૯ ॥
વક્ત્રેન્દોસ્તવ ચન્દ્રિકા સ્મિતતતિર્વલ્ગુ સ્ફુરન્તી સતાં
સ્યાચ્ચેદ્યુક્તિમિદં ચકોરમનસાં કામાક્ષિ કૌતૂહલમ્ ।
એતચ્ચિત્રમહર્નિશં યદધિકામેષા રુચિં ગાહતે
બિમ્બોષ્ઠદ્યુમણિપ્રભાસ્વપિ ચ યદ્બિબ્બોકમાલમ્બતે ॥ ૨૦ ॥
સાદૃશ્યં કલશામ્બુધેર્વહતિ યત્કામાક્ષિ મન્દસ્મિતં
શોભામોષ્ઠરુચામ્બ વિદ્રુમભવામેતાદ્ભિદાં બ્રૂમહે ।
એકસ્માદુદિતં પુરા કિલ પપૌ શર્વઃ પુરાણઃ પુમાન્
એતન્મધ્યસમુદ્ભવં રસયતે માધુર્યરૂપં રસમ્ ॥ ૨૧ ॥
ઉત્તુઙ્ગસ્તનકુમ્ભશૈલકટકે વિસ્તારિકસ્તૂરિકા-
પત્રશ્રીજુષિ ચઞ્ચલાઃ સ્મિતરુચઃ કામાક્ષિ તે કોમલાઃ ।
સન્ધ્યાદીધિતિરઞ્જિતા ઇવ મુહુઃ સાન્દ્રાધરજ્યોતિષા
વ્યાલોલામલશારદાભ્રશકલવ્યાપારમાતન્વતે ॥ ૨૨ ॥
ક્ષીરં દૂરત એવ તિષ્ઠતુ કથં વૈમલ્યમાત્રાદિદં
માતસ્તે સહપાઠવીથિમયતાં મન્દસ્મિતૈર્મઞ્જુલૈઃ ।
કિં ચેયં તુ ભિદાસ્તિ દોહનવશાદેકં તુ સંજાયતે
કામાક્ષિ સ્વયમર્થિતં પ્રણમતામન્યત્તુ દોદુહ્યતે ॥ ૨૩ ॥
કર્પૂરૈરમૃતૈર્જગજ્જનનિ તે કામાક્ષિ ચન્દ્રાતપૈઃ
મુક્તાહારગુણૈર્મૃણાલવલયૈર્મુગ્ધસ્મિતશ્રીરિયમ્ ।
શ્રીકાઞ્ચીપુરનાયિકે સમતયા સંસ્તૂયતે સજ્જનૈઃ
તત્તાદૃઙ્મમ તાપશાન્તિવિધયે કિં દેવિ મન્દાયતે ॥ ૨૪ ॥
મધ્યેગર્ભિતમઞ્જુવાક્યલહરીમાધ્વીઝરીશીતલા
મન્દારસ્તબકાયતે જનનિ તે મન્દસ્મિતાંશુચ્છટા ।
યસ્યા વર્ધયિતું મુહુર્વિકસનં કામાક્ષિ કામદ્રુહો
વલ્ગુર્વીક્ષણવિભ્રમવ્યતિકરો વાસન્તમાસાયતે ॥ ૨૫ ॥
બિમ્બોષ્ઠદ્યુતિપુઞ્જરઞ્જિતરુચિસ્ત્વન્મન્દહાસચ્છટા ।
કલ્યાણં ગિરિસાર્વભૌમતનયે કલ્લોલયત્વાશુ મે ।
ફુલ્લન્મલ્લિપિનદ્ધહલ્લકમયી માલેવ યા પેશલા
શ્રીકાઞ્ચીશ્વરિ મારમર્દિતુરુરોમધ્યે મુહુર્લમ્બતે ॥ ૨૬ ॥
બિભ્રાણા શરદભ્રવિભ્રમદશાં વિદ્યોતમાનાપ્યસો
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જરી કિરતિ તે કારુણ્યધારારસમ્ ।
આશ્ચર્યં શિશિરીકરોતિ જગતીશ્ચાલોક્ય ચૈનામહો
કામં ખેલતિ નીલકણ્ઠહૃદયં કૌતૂહલાન્દોલિતમ્ ॥ ૨૭ ॥
પ્રેઙ્ખત્પ્રૌઢકટાક્ષકુઞ્જકુહરેષ્વત્યચ્છગુચ્છાયિતં
વક્ત્રેન્દુચ્છવિસિન્ધુવીચિનિચયે ફેનપ્રતાનાયિતમ્ ।
નૈરન્તર્યવિજૃમ્ભિતસ્તનતટે નૈચોલપટ્ટાયિતં
કાલુષ્યં કબલીકરોતુ મમ તે કામાક્ષિ મન્દસ્મિતમ્ ॥ ૨૮ ॥
પીયૂષં તવ મન્થરસ્મિતમિતિ વ્યર્થૈવ સાપપ્રથા
કામાક્ષિ ધ્રુવમીદૃશં યદિ ભવેદેતત્કથં વા શિવે ।
મન્દારસ્ય કથાલવં ન સહતે મથ્નાતિ મન્દાકિની-
મિન્દું નિન્દતિ કીર્તિતેઽપિ કલશીપાથોધિમીર્ષ્યાયતે ॥ ૨૯ ॥
વિશ્વેષાં નયનોત્સવં વિતનુતાં વિદ્યોતતાં ચન્દ્રમા
વિખ્યાતો મદનાન્તકેન મુકુટીમધ્યે ચ સંમાન્યતામ્ ।
આઃ કિં જાતમનેન હાસસુષમામાલોક્ય કામાક્ષિ તે
કાલઙ્કીમવલમ્બતે ખલુ દશાં કલ્માષહીનોઽપ્યસૌ ॥ ૩૦ ॥
ચેતઃ શીતલયન્તુ નઃ પશુપતેરાનન્દજીવાતવો
નમ્રાણાં નયનાધ્વસીમસુ શરચ્ચન્દ્રાતપોપક્રમાઃ ।
સંસારાખ્યસરોરુહાકરખલીકારે તુષારોત્કરાઃ
કામાક્ષિ સ્મરકીર્તિબીજનિકરાસ્ત્વન્મન્દહાસાઙ્કુરાઃ ॥ ૩૧ ॥
કર્મૌઘાખ્યતમઃકચાકચિકરાન્કામાક્ષિ સંચિન્તયે
ત્વન્મન્દસ્મિતરોચિષાં ત્રિભુવનક્ષેમંકરાનઙ્કુરાન્ ।
યે વક્ત્રં શિશિરશ્રિયો વિકસિતં ચન્દ્રાતપામ્ભોરુહ-
દ્વેષોદ્ધેષોણચાતુરીમિવ તિરસ્કર્તું પરિષ્કુર્વતે ॥ ૩૨ ॥
કુર્યુર્નઃ કુલશૈલરાજતનયે કૂલંકષં મઙ્ગલં
કુન્દસ્પર્ધનચુઞ્ચવસ્તવ શિવે મન્દસ્મિતપ્રક્રમાઃ ।
યે કામાક્ષિ સમસ્તસાક્ષિનયનં સન્તોષયન્તીશ્વરં
કર્પૂરપ્રકરા ઇવ પ્રસૃમરાઃ પુંસામસાધારણાઃ ॥ ૩૩ ॥
કમ્રેણ સ્નપયસ્વ કર્મકુહનાચોરેણ મારાગમ-
વ્યાખ્યાશિક્ષણદીક્ષિતેન વિદુષામક્ષીણલક્ષ્મીપુષા ।
કામાક્ષિ સ્મિતકન્દલેન કલુષસ્ફોટક્રિયાચુઞ્ચુના
કારુણ્યામૃતવીચિકાવિહરણપ્રાચુર્યધુર્યેણ મામ્ ॥ ૩૪ ॥
ત્વન્મન્દસ્મિતકન્દલસ્ય નિયતં કામાક્ષિ શઙ્કામહે
બિમ્બઃ કશ્ચન નૂતનઃ પ્રચલિતો નૈશાકરઃ શીકરઃ ।
કિંચ ક્ષીરપયોનિધિઃ પ્રતિનિધિઃ સ્વર્વાહિનીવીચિકા-
બિબ્વોકોઽપિ વિડમ્બ એવ કુહના મલ્લીમતલ્લીરુચઃ ॥ ૩૫ ॥
દુષ્કર્માર્કનિસર્ગકર્કશમહસ્સમ્પર્કતપતં મિલ-
ત્પઙ્કં શઙ્કરવલ્લભે મમ મનઃ કાઞ્ચીપુરાલંક્રિયે ।
અમ્બ ત્વન્મૃદુલસ્મિતામૃતરસે મઙ્ક્ત્વા વિધૂય વ્યથા-
માનન્દોદયસૌધશૃઙ્ગપદવીમારોઢુમાકાઙ્ક્ષતિ ॥ ૩૬ ॥
નમ્રાણાં નગરાજશેખરસુતે નાકાલયાનાં પુરઃ
કામાક્ષિ ત્વરયા વિપત્પ્રશમેન કારુણ્યધારાઃ કિરન્ ।
આગચ્છન્તમનુગ્રહં પ્રકટયન્નાનન્દબીજાનિ તે
નાસીરે મૃદુહાસ એવ તનુતે નાથે સુધાશીતલઃ ॥ ૩૭ ॥
કામાક્ષિ પ્રથમાનવિભ્રમનિધિઃ કન્દર્પદર્પપ્રસૂઃ
મુગ્ધસ્તે મૃદુહાસ એવ ગિરિજે મુષ્ણાતુ મે કિલ્બિષમ્ ।
યં દ્રષ્ટું વિહિતે કરગ્રહ ઉમે શમ્ભુસ્ત્રપામીલિતં
સ્વૈરં કારયતિ સ્મ તાણ્ડવવિનોદાનન્દિના તણ્ડુના ॥ ૩૮ ॥
ક્ષુણ્ણં કેનચિદેવ ધીરમનસા કુત્રાપિ નાનાજનૈઃ
કર્મગ્રન્થિનિયન્ત્રિતૈરસુગમં કામાક્ષિ સામાન્યતઃ ।
મુગ્ધૈર્દ્રુષ્ટુમશક્યમેવ મનસા મૂઢસય મે મૌક્તિકં
માર્ગં દર્શયતુ પ્રદીપ ઇવ તે મન્દસ્મિતશ્રીરિયમ્ ॥ ૩૯ ॥
જ્યોત્સ્નાકાન્તિભિરેવ નિર્મલતરં નૈશાકરં મણ્ડલં
હંસૈરેવ શરદ્વિલાસસમયે વ્યાકોચમમ્ભોરુહમ્ ।
સ્વચ્છૈરેવ વિકસ્વરૈરુડુગુણૈઃ કામાક્ષિ બિમ્બં દિવઃ
પુણ્યૈરેવ મૃદુસ્મિતૈસ્તવ મુખં પુષ્ણાતિ શોભાભરમ્ ॥ ૪૦ ॥
માનગ્રન્થિવિધુન્તુદેન રભસાદાસ્વાદ્યમાને નવ-
પ્રેમાડમ્બરપૂર્ણિમાહિમકરે કામાક્ષિ તે તત્ક્ષણમ્ ।
આલોક્ય સ્મિતચન્દ્રિકાં પુનરિમામુન્મીલનં જગ્મુષીં
ચેતઃ શીલયતે ચકોરચરિતં ચન્દ્રાર્ધચૂડામણેઃ ॥ ૪૧ ॥
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જરીં તવ ભજે યસ્યાસ્ત્વિષામઙ્કુરા-
નાપીનસ્તનપાનલાલસતયા નિશ્શઙ્કમઙ્કેશયઃ ।
ઊર્ધ્વં વીક્ષ્ય વિકર્ષતિ પ્રસૃમરાનુદ્દામયા શુણ્ડયા
સૂનુસુતે બિસશઙ્કયાશુ કુહનાદન્તાવલગ્રામણીઃ ॥ ૪૨ ॥
ગાઢાશ્લેષવિમર્દસમ્ભ્રમવશાદુદ્દામમુક્તાગુણ-
પ્રાલમ્બે કુચકુમ્ભયોર્વિગલિતે દક્ષદ્વિષો વક્ષસિ ।
યા સખ્યેન પિનહ્યતિ પ્રચુરયા ભાસા તદીયાં દશાં
સા મે ખેલતુ કામકોટિ હૃદયે સાન્દ્રસ્મિતાંશુચ્છટા ॥ ૪૩ ॥
મન્દારે તવ મન્થરસ્મિતરુચાં માત્સર્યમાલોક્યતે
કામાક્ષિ સ્મરશાસને ચ નિયતો રાગોદયો લક્ષ્યતે ।
ચાન્દ્રીષુ દ્યુતિમઞ્જરીષુ ચ મહાન્દ્વેષાઙ્કુરો દૃશ્યતે
શુદ્ધાનાં કથમીદૃશી ગિરિસુતેઽતિશુદ્ધા દશા કથ્યતામ્ ॥ ૪૪ ॥
પીયૂષં ખલુ પીયતે સુરજનૈર્દુગ્ધામ્બુધિર્મથ્યતે
માહેશૈશ્ચ જટાકલાપનિગડૈર્મન્દાકિની નહ્યતે ।
શીતાંશુઃ પરિભૂયતે ચ તમસા તસ્માદનેતાદૃશી
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જરી તવ વચોવૈદગ્ધ્યમુલ્લઙ્ઘતે ॥ ૪૫ ॥
આશઙ્કે તવ મન્દહાસલહરીમન્યાદૃશીં ચન્દ્રિકા-
મેકામ્રેશકુટુમ્બિનિ પ્રતિપદં યસ્યાઃ પ્રભાસંગમે ।
વક્ષોજામ્બુરુહે ન તે રચયતઃ કાંચિદ્દશાં કૌઙ્મલી-
માસ્યામ્ભોરુહમમ્બ કિંચ શનકૈરાલમ્બતે ફુલ્લતામ્ ॥ ૪૬ ॥
આસ્તીર્ણાધરકાન્તિપલ્લવચયે પાતં મુહુર્જગ્મુષી
મારદ્રોહિણિ કન્દલત્સ્મરશરજ્વાલાવલીર્વ્યઞ્જતી ।
નિન્દન્તી ઘનસારહારવલયજ્યોત્સ્નામૃણાલાનિ તે
કામાક્ષિ સ્મિતચાતુરી વિરહિણીરીતિં જગાહેતરામ્ ॥ ૪૭ ॥
સૂર્યાલોકવિધૌ વિકાસમધિકં યાન્તી હરન્તી તમ-
સ્સન્દોહં નમતાં નિજસ્મરણતો દોષાકરદ્વેષિણી ।
નિર્યાન્તી વદનારવિન્દકુહરાન્નિર્ધૂતજાડ્યા નૃણાં
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિમયી ચિત્રીયતે ચન્દ્રિકા ॥ ૪૮ ॥
કુણ્ઠીકુર્યુરમી કુબોધઘટનામસ્મન્મનોમાથિનીં
શ્રીકામાક્ષિ શિવંકરાસ્તવ શિવે શ્રીમન્દહાસાઙ્કુરાઃ ।
યે તન્વન્તિ નિરન્તરં તરુણિમસ્તમ્બેરમગ્રામણી-
કુમ્ભદ્વન્દ્વવિડમ્બિનિ સ્તનતટે મુક્તાકુથાડમ્બરમ્ ॥ ૪૯ ॥
પ્રેઙ્ખન્તઃ શરદમ્બુદા ઇવ શનૈઃ પ્રેમાનિલૈઃ પ્રેરિતા
મજ્જન્તો મન્દનારિકણ્ઠસુષમાસિન્ધૌ મુહુર્મન્થરમ્ ।
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતાંશુનિકરાઃ શ્યામાયમાનશ્રિયો
નીલામ્ભોધરનૈપુણીં તત ઇતો નિર્નિદ્રયન્ત્યઞ્જસા ॥ ૫૦ ॥
વ્યાપારં ચતુરાનનૈકવિહૃતૌ વ્યાકુર્વતી કુર્વતી
રુદ્રાક્ષગ્રહણં મહેશિ સતતં વાગૂર્મિકલ્લોલિતા ।
ઉત્ફુલ્લં ધવલારવિન્દમધરીકૃત્ય સ્ફુરન્તી સદા
શ્રીકામાક્ષિ સરસ્વતી વિજયતે ત્વન્મન્દહાસપ્રભા ॥ ૫૧ ॥
કર્પૂરદ્યુતિતસ્કરેણ મહસા કલ્માષયત્યાનનં
શ્રીકાઞ્ચીપુરનાયિકે પતિરિવ શ્રીમન્દહાસોઽપિ તે ।
આલિઙ્ગત્યતિપીવરાં સ્તનતટીં બિમ્બાધરં ચુમ્બતિ
પ્રૌઢં રાગભરં વ્યનક્તિ મનસો ધૈર્યં ધુનીતેતરામ્ ॥ ૫૨ ॥
વૈશદ્યેન ચ વિશ્વતાપહરણક્રીડાપટીયસ્તયા
પાણ્ડિત્યેન પચેલિમેન જગતાં નેત્રોત્સવોત્પાદેન ।
કામાક્ષિ સ્મિતકન્દલૈસ્તવ તુલામારોઢુમુદ્યોગિની
જ્યોત્સ્નાસૌ જલરાશિપોષણતયા દૂષ્યાં પ્રપન્ના દશામ્ ॥ ૫૩ ॥
લાવણ્યામ્બુજિનીમૃણાલવલયૈઃ શૃઙ્ગારગન્ધદ્વિપ-
ગ્રામણ્યઃ શ્રુતિચામરૈસ્તરુણિમસ્વારાજ્યતેજોઙ્કુરૈઃ ।
આનન્દામૃતસિન્ધુવીચિપૃષતૈરાસ્યાબ્જહંસૈસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મથાન મન્દહસિતૈર્મત્કં મનઃકલ્મષમ્ ॥ ૫૪ ॥
ઉત્તુઙ્ગસ્તનમણ્ડલીપરિચલન્માણિક્યહારચ્છટા-
ચઞ્ચચ્છોણિમપુઞ્જમધ્યસરણિં માતઃ પરિષ્કુર્વતી ।
યા વૈદગ્ધ્યમુપૈતિ શંકરજટાકાન્તારવાટીપત-
ત્સ્વર્વાપીપયસઃ સ્મિતદ્યુતિરસૌ કામાક્ષિ તે મઞ્જુલા ॥ ૫૫ ॥
સન્નામૈકજુષા જનેન સુલભં સંસૂચયન્તી શનૈ-
રુત્તુઙ્ગસ્ય ચિરાદનુગ્રહતરોરુત્પત્સ્યમાનં ફલમ્ ।
પ્રાથમ્યેન વિકસ્વરા કુસુમવત્પ્રાગલ્ભ્યમભ્યેયુષી
કામાક્ષિ સ્મિતચાતુરી તવ મમ ક્ષેમંકરી કલ્પતામ્ ॥ ૫૬ ॥
ધાનુષ્કાગ્રસરસ્ય લોલકુટિલભ્રૂલેખયા બિભ્રતો
લીલાલોકશિલીમુખં નવવયસ્સામ્રાજ્યલક્ષ્મીપુષઃ ।
જેતું મન્મથમર્દિનં જનનિ તે કામાક્ષિ હાસઃ સ્વયં
વલ્ગુર્વિભ્રમભૂભૃતો વિતનુતે સેનાપતિપ્રક્રિયામ્ ॥ ૫૭ ॥
યન્નાકમ્પત કાલકૂટકબલીકારે ચુચુમ્બે ન યદ્-
ગ્લાન્યા ચક્ષુષિ રૂષિતાનલશિખે રુદ્રસ્ય તત્તાદૃશમ્ ।
ચેતો યત્પ્રસભં સ્મરજ્વરશિખિજ્વાલેન લેલિહ્યતે
તત્કામાક્ષિ તવ સ્મિતાંશુકલિકાહેલાભવં પ્રાભવમ્ ॥ ૫૮ ॥
સમ્ભિન્નેવ સુપર્વલોકતટિની વીચીચયૈર્યામુનૈઃ
સંમિશ્રેવ શશાઙ્કદીપ્તિલહરી નીલૈર્મહાનીરદૈઃ ।
કામાક્ષિ સ્ફુરિતા તવ સ્મિતરુચિઃ કાલાઞ્જનસ્પર્ધિના
કાલિમ્ના કચરોચિષાં વ્યતિકરે કાંચિદ્દશામશ્નુતે ॥ ૫૯ ॥
જાનીમો જગદીશ્વરપ્રણયિનિ ત્વન્મન્દહાસપ્રભાં
શ્રીકામાક્ષિ સરોજિનીમભિનવામેષા યતઃ સર્વદા ।
આસ્યેન્દોરવલોકેન પશુપતેરભ્યેતિ સમ્ફુલ્લતાં
તન્દ્રાલુસ્તદભાવ એવ તનુતે તદ્વૈપરીત્યક્રમમ્ ॥ ૬૦ ॥
યાન્તી લોહિતિમાનમભ્રતટિની ધાતુચ્છટાકર્દમૈઃ
ભાન્તી બાલગભસ્તિમાલિકિરણૈર્મેઘાવલી શારદી ।
બિમ્બોષ્ઠદ્યુતિપુઞ્જચુમ્બનકલાશોણાયમાનેન તે
કામાક્ષિ સ્મિતરોચિષા સમદશામારોઢુમાકાઙ્ક્ષતે ॥ ૬૧ ॥
શ્રીકામાક્ષિ મુખેન્દુભૂષણમિદં મન્દસ્મિતં તાવકં
નેત્રાનન્દકરં તથા હિમકરો ગચ્છેદ્યથા તિગ્મતામ્ ।
શીતં દેવિ તથા યથા હિમજલં સન્તાપમુદ્રાસ્પદં
શ્વેતં કિંચ તથા યથા મલિનતાં ધત્તે ચ મુક્તામણિઃ ॥ ૬૨ ॥
ત્વન્મન્દસ્મિતમઞ્જરીં પ્રસૃમરાં કામાક્ષિ ચન્દ્રાતપં
સન્તઃ સન્તતમામનન્ત્યમલતા તલ્લક્ષણં લક્ષ્યતે ।
અસ્માકં ન ધુનોતિ તાપકમધિકં ધૂનોતિ નાભ્યન્તરં
ધ્વાન્તં તત્ખલુ દુઃખિનો વયમિદં કેનોતિ નો વિદ્મહે ॥ ૬૩ ॥
નમ્રસ્ય પ્રણયપ્રરૂઢકલહચ્છેદાય પાદાબ્જયોઃ
મન્દં ચન્દ્રકિશોરશેખરમણેઃ કામાક્ષિ રાગેણ તે ।
બન્ધૂકપ્રસવશ્રિયં જિતવતો બંહીયસીં તાદૃશીં
બિમ્બોષ્ઠસ્ય રુચિં નિરસ્ય હસિતજ્યોત્સ્ના વયસ્યાયતે ॥ ૬૪ ॥
મુક્તાનાં પરિમોચનં વિદધતસ્તત્પ્રીતિનિષ્પાદિની
ભૂયો દૂરત એવ ધૂતમરુતસ્તત્પાલનં તન્વતી ।
ઉદ્ભૂતસ્ય જલાન્તરાદવિરતં તદ્દૂરતાં જગ્મુષી
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જરી તવ કથં કમ્બોસ્તુલામશ્નુતે ॥ ૬૫ ॥
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિઝરીવૈદગ્ધ્યલીલાયિતં
પશ્યન્તોઽપિ નિરન્તરં સુવિમલંમન્યા જગન્મણ્ડલે ।
લોકં હાસયિતું કિમર્થમનિશં પ્રાકાશ્યમાતન્વતે
મન્દાક્ષં વિરહય્ય મઙ્ગલતરં મન્દારચન્દ્રાદયઃ ॥ ૬૬ ॥
ક્ષીરાબ્ધેરપિ શૈલરાજતનયે ત્વન્મન્દહાસસ્ય ચ
શ્રીકામાક્ષિ વલક્ષિમોદયનિધેઃ કિંચિદ્ભિદાં બ્રૂમહે ।
એકસ્મૈ પુરુષાય દેવિ સ દદૌ લક્ષ્મીં કદાચિત્પુરા
સર્વેભ્યોઽપિ દદાત્યસૌ તુ સતતં લક્ષ્મીં ચ વાગીશ્વરીમ્ ॥ ૬૭ ॥
શ્રીકાઞ્ચીપુરરત્નદીપકલિકે તાન્યેવ મેનાત્મજે
ચાકોરાણિ કુલાનિ દેવિ સુતરાં ધન્યાનિ મન્યામહે ।
કમ્પાતીરકુટુમ્બચંક્રમકલાચુઞ્ચૂનિ ચઞ્ચૂપુટૈઃ
નિત્યં યાનિ તવ સ્મિતેન્દુમહસામાસ્વાદમાતન્વતે ॥ ૬૮ ॥
શૈત્યપ્રક્રમમાશ્રિતોઽપિ નમતાં જાડ્યપ્રથાં ધૂનયન્
નૈર્મલ્યં પરમં ગતોઽપિ ગિરિશં રાગાકુલં ચારયન્ ।
લીલાલાપપુરસ્સરોઽપિ સતતં વાચંયમાન્પ્રીણયન્
કામાક્ષિ સ્મિતરોચિષાં તવ સમુલ્લાસઃ કથં વર્ણ્યતે ॥ ૬૯ ॥
શ્રોણીચઞ્ચલમેખલામુખરિતં લીલાગતં મન્થરં
ભ્રૂવલ્લીચલનં કટાક્ષવલનં મન્દાક્ષવીક્ષાચણમ્ ।
યદ્વૈદગ્ધ્યમુખેન મન્મથરિપું સંમોહયન્ત્યઞ્જસા
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતાય સતતં તસ્મૈ નમ્સકુર્મહે ॥ ૭૦ ॥
શ્રીકામાક્ષિ મનોજ્ઞમન્દહસિતજ્યોતિષ્પ્રરોહે તવ
સ્ફીતશ્વેતિમસાર્વભૌમસરણિપ્રાગલ્ભ્યમભ્યેયુષિ ।
ચન્દ્રોઽયં યુવરાજતાં કલયતે ચેટીધુરં ચન્દ્રિકા
શુદ્ધા સા ચ સુધાઝરી સહચરીસાધર્મ્યમાલમ્બતે ॥ ૭૧ ॥
જ્યોત્સ્ના કિં તનુતે ફલં તનુમતામૌષ્ણ્યપ્રશાન્તિં વિના
ત્વન્મન્દસ્મિતરોચિષા તનુમતાં કામાક્ષિ રોચિષ્ણુના ।
સન્તાપો વિનિવાર્યતે નવવયઃપ્રાચુર્યમઙ્કૂર્યતે
સૌન્દર્યં પરિપૂર્યતે જગતિ સા કીર્તિશ્ચ સંચાર્યતે ॥ ૭૨ ॥
વૈમલ્યં કુમુદશ્રિયાં હિમરુચઃ કાન્ત્યૈવ સન્ધુક્ષ્યતે
જ્યોત્સ્નારોચિરપિ પ્રદોષસમયં પ્રાપ્યૈવ સમ્પદ્યતે ।
સ્વચ્છત્વં નવમૌક્તિકસ્ય પરમં સંસ્કારતો દૃશ્યતે
કામાક્ષ્યાઃ સ્મિતદીધિતેર્વિશદિમા નૈસર્ગિકો ભાસતે ॥ ૭૩ ॥
પ્રાકાશ્યં પરમેશ્વરપ્રણયિનિ ત્વન્મન્દહાસશ્રિયઃ
શ્રીકામાક્ષિ મમ ક્ષિણોતુ મમતાવૈચક્ષણીમક્ષયામ્ ।
યદ્ભીત્યેવ નિલીયતે હિમકરો મેઘોદરે શુક્તિકા-
ગર્ભે મૌક્તિકમણ્ડલી ચ સરસીમધ્યે મૃણાલી ચ સા ॥ ૭૪ ॥
હેરમ્બે ચ ગુહે હર્ષભરિતં વાત્સલ્યમઙ્કૂરયત્
મારદ્રોહિણિ પૂરુષે સહભુવં પ્રેમાઙ્કુરં વ્યઞ્જયત્ ।
આનમ્રેષુ જનેષુ પૂર્ણકરુણાવૈદગ્ધ્યમુત્તાલયત્
કામાક્ષિ સ્મિતમઞ્જસા તવ કથંકારં મયા કથ્યતે ॥ ૭૫ ॥
સંક્રુદ્ધદ્વિજરાજકોઽપ્યવિરતં કુર્વન્દ્વિજૈઃ સંગમં
વાણીપદ્ધતિદૂરગોઽપિ સતતં તત્સાહચર્યં વહન્ ।
અશ્રાન્તં પશુદુર્લભોઽપિ કલયન્પત્યૌ પશૂનાં રતિં
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતામૃતરસસ્યન્દો મયિ સ્પન્દતામ્ ॥ ૭૬ ॥
શ્રીકામાક્ષિ મહેશ્વરે નિરુપમપ્રેમાઙ્કુરપ્રક્રમમ્ં
નિત્યં યઃ પ્રકટીકરોતિ સહજામુન્નિદ્રયન્માધુરીમ્ ।
તત્તાદૃક્તવ મન્દહાસમહિમા માતઃ કથં માનિતાં
તન્મૂર્ધ્ના સુરનિમ્નગાં ચ કલિકામિન્દોશ્ચ તાં નિન્દતિ ॥ ૭૭ ॥
યે માધુર્યવિહારમણ્ટપભુવો યે શૈત્યમુદ્રાકરા
યે વૈશદ્યદશાવિશેષસુભગાસ્તે મન્દહાસાઙ્કુરાઃ ।
કામાક્ષ્યાઃ સહજં ગુણત્રયમિદં પર્યાયતઃ કુર્વતાં
વાણીગુમ્ફનડમ્બરે ચ હૃદયે કીર્તિપ્રરોહે ચ મે ॥ ૭૮ ॥
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુનિકરા દક્ષાન્તકે વીક્ષણે
મન્દાક્ષગ્રહિલા હિમદ્યુતિમયૂખાક્ષેપદીક્ષાઙ્કુરાઃ ।
દાક્ષ્યં પક્ષ્મલયન્તુ માક્ષિકગુડદ્રાક્ષાભવં વાક્ષુ મે
સૂક્ષ્મં મોક્ષપથં નિરીક્ષિતુમપિ પ્રક્ષાલયેયુર્મનઃ ॥ ૭૯ ॥
જાત્યા શીતશીતલાનિ મધુરાણ્યેતાનિ પૂતાનિ તે
ગાઙ્ગાનીવ પયાંસિ દેવિ પટલાન્યલ્પસ્મિતજ્યોતિષામ્ ।
એનઃપઙ્કપરમ્પરામલિનિતામેકામ્રનાથપ્રિયે
પ્રજ્ઞાનાત્સુતરાં મદીયધિષણાં પ્રક્ષાલયન્તુ ક્ષણાત્ ॥ ૮૦ ॥
અશ્રાન્તં પરતન્ત્રિતઃ પશુપતિસ્ત્વન્મન્દહાસાઙ્કુરૈઃ
શ્રીકામાક્ષિ તદીયવર્ણસમતાસઙ્ગેન શઙ્કામહે ।
ઇન્દું નાકધુનીં ચ શેખરયતે માલાં ચ ધત્તે નવૈઃ
વૈકુણ્ઠૈરવકુણ્ઠનં ચ કુરુતે ધૂલીચયૈર્ભાસ્મનૈઃ ॥ ૮૧ ॥
શ્રીકાઞ્ચીપુરદેવતે મૃદુવચસ્સૌરભ્યમુદ્રાસ્પદં
પ્રૌઢપ્રેમલતાનવીનકુસુમં મન્દસ્મિતં તાવકમ્ ।
મન્દં કન્દલતિ પ્રિયસ્ય વદનાલોકે સમાભાષણે
શ્લક્ષ્ણે કુઙ્મલતિ પ્રરૂઢપુલકે ચાશ્લોષણે ફુલ્લતિ ॥ ૮૨ ॥
કિં ત્રૈસ્રોતસમમ્બિકે પરિણતં સ્રોતશ્ચતુર્થં નવં
પીયૂષસ્ય સમસ્તતાપહરણં કિંવા દ્વિતીયં વપુઃ ।
કિંસ્વિત્ત્વન્નિકટં ગતં મધુરિમાભ્યાસાય ગવ્યં પયઃ
શ્રીકાઞ્ચીપુરનાયકપ્રિયતમે મન્દસ્મિતં તાવકમ્ ॥ ૮૩ ॥
ભૂષા વક્ત્રસરોરુહસ્ય સહજા વાચાં સખી શાશ્વતી
નીવી વિભ્રમસન્તતેઃ પશુપતેઃ સૌધી દૃશાં પારણા ।
જીવાતુર્મદનશ્રિયઃ શશિરુચેરુચ્ચાટની દેવતા
શ્રીકામાક્ષિ ગિરામભૂમિમયતે હાસપ્રભામઞ્જરી ॥ ૮૪ ॥
સૂતિઃ શ્વેતિમકન્દલસ્ય વસતિઃ શૃઙ્ગારસારશ્રિયઃ
પૂર્તિઃ સૂક્તિઝરીરસસ્ય લહરી કારુણ્યપાથોનિધેઃ ।
વાટી કાચન કૌસુમી મધુરિમસ્વારાજ્યલક્ષ્મ્યાસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મમાસ્તુ મઙ્ગલકરી હાસપ્રભાચાતુરી ॥ ૮૫ ॥
જન્તૂનાં જનિદુઃખમૃત્યુલહરીસન્તાપનં કૃન્તતઃ
પ્રૌઢાનુગ્રહપૂર્ણશીતલરુચો નિત્યોદયં બિભ્રતઃ ।
શ્રીકામાક્ષિ વિસૃત્વરા ઇવ કરા હાસાઙ્કુરાસ્તે હઠા-
દાલોકેન નિહન્યુરન્ધતમસસ્તોમસ્ય મે સન્તતિમ્ ॥ ૮૬ ॥
ઉત્તુઙ્ગસ્તનમણ્ડલસ્ય વિલસલ્લાવણ્યલીલાનટી-
રઙ્ગસ્ય સ્ફુટમૂર્ધ્વસીમનિ મુહુઃ પ્રાકાશ્યમભ્યેયુષી ।
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિતતિર્બિમ્બોષ્ઠકાન્ત્યઙ્કુરૈઃ
ચિત્રાં વિદ્રુમમુદ્રિતાં વિતનુતે મૌક્તીં વિતાનશ્રિયમ્ ॥ ૮૭ ॥
સ્વાભાવ્યાત્તવ વક્ત્રમેવ લલિતં સન્તોષસમ્પાદનં
શમ્ભોઃ કિં પુનરઞ્ચિતસ્મિતરુચઃ પાણ્ડિત્યપાત્રીકૃતમ્ ।
અમ્ભોજં સ્વત એવ સર્વજગતાં ચક્ષુઃપ્રિયમ્ભાવુકં
કામાક્ષિ સ્ફુરિતે શરદ્વિકસિતે કીદૃગ્વિધં ભ્રાજતે ॥ ૮૮ ॥
પુમ્ભિર્નિર્મલમાનસૌર્વિદધતે મૈત્રીં દૃઢં નિર્મલાં
લબ્ધ્વા કર્મલયં ચ નિર્મલતરાં કીર્તિં લભન્તેતરામ્ ।
સૂક્તિં પક્ષ્મલયન્તિ નિર્મલતમાં યત્તાવકાઃ સેવકાઃ
તત્કામાક્ષિ તવ સ્મિતસ્ય કલયા નૈર્મલ્યસીમાનિધેઃ ॥ ૮૯ ॥
આકર્ષન્નયનાનિ નાકિસદસાં શૈત્યેન સંસ્તમ્ભય-
ન્નિન્દું કિંચ વિમોહયન્પશુપતિં વિશ્વાર્તિમુચ્ચાટયન્ ।
હિંસત્સંસૃતિડમ્બરં તવ શિવે હાસાહ્વયો માન્ત્રિકઃ
શ્રીકામાક્ષિ મદીયમાનસતમોવિદ્વેષણે ચેષ્ટતામ્ ॥ ૯૦ ॥
ક્ષેપીયઃ ક્ષપયન્તુ કલ્મષભયાન્યસ્માકમલ્પસ્મિત-
જ્યોતિર્મણ્ડલચંક્રમાસ્તવ શિવે કામાક્ષિ રોચિષ્ણવઃ ।
પીડાકર્મઠકર્મઘર્મસમયવ્યાપારતાપાનલ-
શ્રીપાતા નવહર્ષવર્ષણસુધાસ્રોતસ્વિનીશીકરાઃ ॥ ૯૧ ॥
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતૈન્દવમહઃપૂરે પરિમ્ફૂર્જતિ
પ્રૌઢાં વારિધિચાતુરીં કલયતે ભક્તાત્મનાં પ્રાતિભમ્ ।
દૌર્ગત્યપ્રસરાસ્તમઃપટલિકાસાધર્મ્યમાબિભ્રતે
સર્વં કૈરવસાહચર્યપદવીરીતિં વિધત્તે પરમ્ ॥ ૯૨ ॥
મન્દારાદિષુ મન્મથારિમહિષિ પ્રાકાશ્યરીતિં નિજાં
કાદાચિત્કતયા વિશઙ્ક્ય બહુશો વૈશદ્યમુદ્રાગુણઃ ।
સાતત્યેન તવ સ્મિતે વિતનુતે સ્વૈરાસનાવાસનામ્ ॥ ૯૩ ॥
ઇન્ધાને ભવવીતિહોત્રનિવહે કર્મૌઘચણ્ડાનિલ-
પ્રૌઢિમ્ના બહુલીકૃતે નિપતિતં સન્તાપચિન્તાકુલમ્ ।
માતર્માં પરિષિઞ્ચ કિંચિદમલૈઃ પીયૂષવર્ષૈરિવ
શ્રીકામાક્ષિ તવ સ્મિતદ્યુતિકણૈઃ શૈશિર્યલીલાકરૈઃ ॥ ૯૪ ॥
ભાષાયા રસનાગ્રખેલનજુષઃ શૃઙ્ગારમુદ્રાસખી-
લીલાજાતરતેઃ સુખેન નિયમસ્નાનાય મેનાત્મજે ।
શ્રીકામાક્ષિ સુધામયીવ શિશિરા સ્રોતસ્વિની તાવકી
ગાઢાનન્દતરઙ્ગિતા વિજયતે હાસપ્રભાચાતુરી ॥ ૯૫ ॥
સન્તાપં વિરલીકરોતુ સકલં કામાક્ષિ મચ્ચેતના
મજ્જન્તી મધુરસ્મિતામરધુનીકલ્લોલજાલેષુ તે ।
નૈરન્તર્યમુપેત્ય મન્મથમરુલ્લોલેષુ યેષુ સ્ફુટં
પ્રેમેન્દુઃ પ્રતિબિમ્બિતો વિતનુતે કૌતૂહલં ધૂર્જટેઃ ॥ ૯૬ ॥
ચેતઃક્ષીરપયોધિમન્થરચલદ્રાગાખ્યમન્થાચલ-
ક્ષોભવ્યાપૃતિસમ્ભવાં જનનિ તે મન્દસ્મિતશ્રીસુધામ્ ।
સ્વાદંસ્વાદમુદીતકૌતુકરસા નેત્રત્રયી શાંકરી
શ્રીકામાક્ષિ નિરન્તરં પરિણમત્યાનન્દવીચીમયી ॥ ૯૭ ॥
આલોકે તવ પઞ્ચસાયકરિપોરુદ્દામકૌતૂહલ-
પ્રેઙ્ખન્મારુતઘટ્ટનપ્રચલિતાદાનન્દદુગ્ધામ્બુધેઃ ।
કાચિદ્વીચિરુદઞ્ચતિ પ્રતિનવા સંવિત્પ્રરોહાત્મિકા
તાં કામાક્ષિ કવીશ્વરાઃ સ્મિતમિતિ વ્યાકુર્વતે સર્વદા ॥ ૯૮ ॥
સૂક્તિઃ શીલયતે કિમદ્રિતનયે મન્દસ્મિતાત્તે મુહુઃ
માધુર્યાગમસમ્પ્રદાયમથવા સૂક્તેર્નુ મન્દસ્મિતમ્ ।
ઇત્થં કામપિ ગાહતે મમ મનઃ સન્દેહમાર્ગભ્રમિં
શ્રીકામાક્ષિ ન પારમાર્થ્યસરણિસ્ફૂર્તૌ નિધત્તે પદમ્ ॥ ૯૯ ॥
ક્રીડાલોલકૃપાસરોરુહમુખીસૌધાઙ્ગણેભ્યઃ કવિ-
શ્રેણીવાક્પરિપાટિકામૃતઝરીસૂતીગૃહેભ્યઃ શિવે ।
નિર્વાણાઙ્કુરસાર્વભૌમપદવીસિંહાસનેભ્યસ્તવ
શ્રીકામાક્ષિ મનોજ્ઞમન્દહસિતજ્યોતિષ્કણેભ્યો નમઃ ॥ ૧૦૦ ॥
આર્યામેવ વિભાવયન્મનસિ યઃ પાદારવિન્દં પુરઃ
પશ્યન્નારભતે સ્તુતિં સ નિયતં લબ્ધ્વા કટાક્ષચ્છવિમ્ ।
કામાક્ષ્યા મૃદુલસ્મિતાંશુલહરીજ્યોત્સ્નાવયસ્યાન્વિતામ્
આરોહત્યપવર્ગસૌધવલભીમાનન્દવીચીમયીમ્ ॥ ૧૦૧ ॥
મન્દસ્મિતશતકં સમ્પૂર્ણમ્ ॥
શ્રી મૂકપઞ્ચશતી સમ્પૂર્ણા ॥
॥ ૐ તત્ સત્ ॥