॥ Hayagriva Sahasranama Stotram Telugu Lyrics ॥
॥ శ్రీహయగ్రీవసహస్రనామస్తోత్రమ్ ॥
॥ శ్రీః ॥
శుక్లామ్బరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం
ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత్సర్వవిఘ్నోపశాన్తయే ।
యస్య ద్విరదవక్రాద్యాః పారిషద్యాః పరశ్శతం
విఘ్నం నిఘ్నన్తి సతతం విష్వక్సేనం తమాశ్రయే ॥
శ్రీకాశ్యపః –
తాత మే శ్రీహయగ్రీవనామ్నాం సాహస్రముత్తమమ్ ।
అధ్యేతుం జాయతే కాఙ్క్షా తత్ప్రసీద మయి ప్రభో ॥ ౧ ॥
ఇతిపృష్టస్తతోవాచ బ్రహ్మా లోక పితామహః ।
శ్రేయసామపి చ శ్రేయః కాశ్యపేహ విశామ్పతే ॥ ౨ ॥
అమత్యా విహితం పాపం మూలతో హి వినశ్యతి ।
రహస్యానాం రహస్యం చ పావనానాం చ పావనమ్ ॥ ౩ ॥
ప్రాయశ్చిత్తే కృతే తస్య కర్తాన నిరయీ భవేత్ ।
కామతస్తు కృతే పాపే ప్రాయశ్చిత్తశతేన చ ॥ ౪ ॥
తన్న నశ్యతి తత్కర్తా వ్యవహార్యస్తు జాయతే ।
ఏవం దురపనోదానాం బుద్ధిపూర్వమహాంహసామ్ ॥ ౫ ॥
ఆవర్జనకరాణామప్యన్తే నిష్కృతిరీరితా ।
ప్రణమ్య మానవతయా మన్త్రరత్నానుకీర్తనమ్ ॥ ౬ ॥
హంసనామసహస్రస్యపఠనం శిరసాన్వహమ్ ।
ప్రణమ్య భగవద్భక్తపాదోదక నిషేవణమ్ ॥ ౭ ॥
తదేతత్త్త్రితయం సర్వపాపసఙ్ఘాతనాశనమ్ ।
ఇతీదం పరమం గుహ్యం హంసో హయశిరాహరిః ॥ ౮ ॥
వేదోపదేశసమయే మాం నిబోధ్యోపదిష్టవాన ।
అనేన మన్త్రరత్నేన మహాశ్వశిరసో హరేః ॥ ౯ ॥
సహస్రనామభిస్తుల్యా నిష్కృతిర్నేతరాంహసామ్ ।
అనన్యభగవద్భక్తపాదోదకనిషేవణమ్ ॥ ౧౦ ॥
ఏతద్ద్వయోపదేశాఙ్గమాదౌ స్వీకార్యమిష్యతే ।
ఇత్యుక్త్వాఽనన్తగరుడవిష్వక్సేనపదోదకమ్ ॥ ౧౧ ॥
ఆదౌ మాం ప్రాశయన్నన్తే పరిశోష్యేకృతాంహసి ।
ఆత్మనో నామసాహస్రం సర్షిచ్ఛన్దోఽధిదైవతమ్ ॥ ౧౨ ॥
సన్యాసముద్రికాభేదం మహ్యం సాఙ్గముపాదిశత్ ।
యథావత్తదిదం వత్స దద్యాం తే శృణు తత్త్వతః ॥ ౧౩ ॥
యత్ప్రాప్యాత్యన్తికీ వృత్త్యా నివృత్త్యా మోక్షమేష్యతి ।
హయాస్యనామసాహస్రస్తోత్రరాజస్య వైభవమ్ ॥ ౧౪ ॥
ఋషిశ్శ్రీమాన్ హయగ్రీవో విద్యామూర్తిస్స్వయం హరిః ।
దేవతా చ స ఏవాస్య ఛన్దోనుష్టుబితి శ్రుతమ్ ॥ ౧౫ ॥
హంసో హంసోఽహమిత్యేతే బీజం శక్తిస్తుకీలకమ్ ।
హంసీం హంసోఽహమిత్యేతే ప్రాగ్జప్యా మనవస్త్రయః ॥ ౧౬ ॥
ఏకైకస్య దశావృత్తిరితిసఙ్ఖ్యావిధీయతే ।
ప్రణవత్రయమన్త్రం స్యాత్కవచం శ్రీశ్శ్రియో భవేత్ ॥ ౧౭ ॥
శ్రీవిభూషణ ఇత్యేతద్ధృదయం పరికీర్తితమ్ ।
పరోరజాః పరం బ్రహ్మేత్యపి యోనిరుదాహృతా ॥ ౧౮ ॥
విద్యామూర్తిరితి ధ్యానం విశ్వాత్మేతి చ గద్యతే ।
విశ్వమఙ్గలనామ్నోఽస్య వినియోగో యథారుచి ॥ ౧౯ ॥
భ్రూనేత్రాశ్రోత్రనాసాహన్వోష్ఠతాలూరదే క్రమాత్ ।
షోడశస్వరవిన్యాసో దక్షిణారమ్భమిష్యతే ॥ ౨౦ ॥
జిహ్వాతలేఽపి తన్మూలే స్వరావన్త్యౌ చ విన్యసేత్ ।
తదా తాలుద్వయన్యాససఖాయోస్తు పరిత్యజేత్ ॥ ౨౧ ॥
అయం హి విద్యాకామానామాద్యస్త్వన్య ఫలైషిణామ్ ।
దోఃపత్సక్థ్యఙ్గులీశీర్షే వర్గాన్కచటతాన్న్యసేత్ ॥ ౨౨ ॥
పార్శ్వయోస్తు వఫౌ పృష్టోదరయోస్తు బభౌ న్యసేత్ ।
మకారం హృదయే న్యస్య జీవే వా పఞ్చవింశకే ॥ ౨౩ ॥
నాభిపాయూదరే గుహ్యే యరలవాన్వినిక్షిపేత్ ।
శషౌ కుణ్డలయోశ్శీర్షం హారే చ కటిసూత్రకే ॥ ౨౪ ॥
సహౌ హృదబ్జే హర్దే చ లమాపాదశిఖే న్యసేత్ ।
క్షఞ్చ శీర్షాది పాదాన్తం మాతృకాన్యాస ఏష తు ॥ ౨౫ ॥
అస్య శ్రీహయగ్రీవసహస్రనామ స్తోత్రమహామన్త్రస్య శ్రీహయగ్రీవ ఋషిః ।
అనుష్టుప్ ఛన్దః । శ్రీహయగ్రీవ పరమాత్మా దేవతా । హంస ఇతి బీజమ్ ।
హంసోహమితి శక్తిః । హంసాం హంసీమితి కీలకమ్ । ఓం ఓం ఓమిత్యస్త్రమ్ ।
శ్రీః శ్రియః ఇతి కవచమ్ । శ్రీవిభూషణ ఇతి హృదయమ్ ।
పరోరజాః పరం బ్రహ్మేతి యోనిః । విద్యామూర్తిర్విశ్వాత్మా ఇతి ధ్యానమ్ ।
హంసామఙ్గుష్ఠాభ్యాం నమః । హంసీం తర్జనీభ్యాం నమః ।
హంసూం మధ్యమాభ్యాం నమః । హంసోం అనామికాభ్యాం నమః ।
హంసౌం కనిష్ఠికాభ్యాం నమః । హంసః కరతలకరపృష్ఠాభ్యాం నమః ।
ఏవం హృదయాదిన్యాసః ॥
హంసాం జ్ఞానాయ హృదయాయ నమః । హంసీం ఐశ్వర్యాయ శిరసే స్వాహా ।
హంసూం శక్తయై శిఖాయై వషట్ । హంసోం బలాయ కవచాయ హుం ।
హంసౌం తేజసే నేత్రాభ్యాం వౌషట్ ।
హంసః వీర్యాయాస్త్రాయ ఫట్ ఓమితి దిగ్బన్ధః ॥
అథ మాతృకాన్యాసః –
ఓం అమ్ ఆమ్ భ్రువోః । ఇమ్ ఈమ్ నేత్రయోః । ఉమ్ ఊమ్ శ్రోత్రయోః । ఋమ్ ౠమ్ నాసికయోః ।
లృమ్ లౄమ్ కపోలయోః । ఏమ్ ఐమ్ ఓష్ఠయోః । ఓం ఔమ్ దన్తపఙ్క్త్యోః ।
అమ్ జిహ్వాతలే । అః జిహ్వామూలే ।
కవర్గం దక్షిణే బాహూమూలే కూర్పరే మణిబన్ధే కరతలే హస్తాగ్రే ।
చవర్గం వామే బాహూమూలే కూర్పరే మణిబన్ధే కరతలే హస్తాగ్రే ।
టవర్గం దక్షిణే పాదమూలే జానుని పాదపార్ష్ణౌ పాదతలే పాదాగ్రే ।
తవర్గం వామే పాదమూలే జానుని పాదపార్ష్ణౌ పాదతలే పాదాగ్రే ।
పఫౌ పార్శ్వయోః । బభౌ పృష్ఠోదరయోః । మం హృది ।
యం రం లం వం నాభౌ పాయౌ ఉదరే గుహ్యే । శషౌ హస్తయోః ।
సహౌ శీర్షే కట్యామ్ । లక్షౌ హృదబ్జే హార్దే ఉతి మాతృకాన్యాసః ॥
అథ ధ్యానమ్ ॥
విద్యామూర్తిమఖణ్డచన్ద్రవలయశ్వేతారవిన్దస్థితం
హృద్యాభం స్ఫటికాద్రినిర్మలతనుం విద్యోతమానంశ్రియా ।
వామాఙ్కస్థితవల్లభాం ప్రతి సదావ్యాఖ్యాన్తమామ్నాయవా-
గర్థానాదిమపూరుషం హయముఖం ధ్యాయామి హంసాత్మకమ్ ॥ ౧ ॥
విశ్వాత్మా విశదప్రభాప్రతిలసద్వాగ్దేవతామణ్డలో
దేవో దక్షిణపాణియుగ్మవిలసద్బోధాఙ్కచక్రాయుధః ।
వామోదగ్రకరే దరం తదితరేణాశ్లిష్య దోష్ణా రమాం
హస్తాగ్రే ధృతపుస్తకస్స దయతాం హంసో హిరణ్యచ్ఛదః ॥ ౨ ॥
అథ సహస్రనామస్తోత్రప్రారమ్భః ।
ఓం – శ్రీం హంసో హమై మోం క్లీం శ్రీశ్శ్రియశ్శ్రీవిభూషణః ।
పరోరజాః పరం బ్రహ్మ భూర్భువస్సువరాదిమః ॥ ౧ ॥
భాస్వాన్భగశ్చ భగవాన్స్వస్తిస్వాహా నమస్స్వధా ।
శ్రౌషడ్వౌషఢలం హుం ఫట్ హుం హ్రీం క్రోం హ్లౌం యథా తథా ॥ ౨ ॥
కర్కగ్రీవః కలానాథః కామదః కరుణాకరః ।
కమలాధ్యుషితోత్సఙ్గః క్షయే కాలీవశానుగః ॥ ౩ ॥
నిషచ్ఛోపనిషచ్చాథ నీచైరుచ్చైస్సమం సహ ।
శశ్వద్యుగపదహ్వాయ శనైరేకో బహుధ్రువః ॥ ౪ ॥
భూతభృద్భూరిదస్సాక్షీ భూతాదిః పుణ్యకీర్తనః ।
భూమా భూమిరధోన్నద్ధః పురుహూతః పురుష్టుతః ॥ ౫ ॥
ప్రఫుల్లపుణ్డరీకాక్షః పరమేష్ఠీ ప్రభావనః ।
ప్రభుర్భగఃసతాం బన్ధుర్భయధ్వంసీ భవాపనః ॥ ౬ ॥
ఉద్యన్నురుశయాహుం కృదురుగాయ ఉరుక్రమః ।
ఉదారస్త్రియుగస్త్ర్యాత్మా నిదానం నలయో హరిః ॥ ౭ ॥
హిరణ్యగర్భో హేమాఙ్గో హిరణ్యశ్మశ్రురీశితా ।
హిరణ్యకేశో హిమహా హేమవాసా హితైషణః ॥ ౮ ॥
ఆదిత్యమణ్డలాన్తస్థో మోదమానస్సమూహనః ।
సర్వాత్మా జగదాధారస్సన్నిధిస్సారవాన్స్వభూః ॥ ౯ ॥
గోపతిర్గోహితో గోమీ కేశవః కిన్నరేశ్వరః ।
మాయీ మాయావికృతికృన్మహేశానో మహామహాః ॥ ౧౦ ॥
మమా మిమీ ముమూ మృమౄం మ్లుమ్లూం మేమైం తథైవ చ ।
మోమౌం బిన్దుర్విసర్గశ్చ హ్రస్వోదీర్ఘః ప్లుతస్స్వరః ॥ ౧౧ ॥
ఉదాత్తశ్చానుదాత్తశ్చ స్వరితః ప్రచయస్తథా ।
కం ఖం గం ఘం ఙం చ చం ఛం జం ఝం ఞం టం ఠమేవ చ ॥ ౧౨ ॥
డం ఢం ణం తం థం చ దం చ ధం నం పం ఫం బమేవ చ
భం మం యం రం లం చ వం చ శం షం సం హం ళమేవ చ ॥ ౧౩ ॥
క్షం యమోం వ్యఞ్జనో జిహ్వామూలీయోఽర్ధవిసర్గవాన్ ।
ఉపధ్మానీయ ఇతి చ సంయుక్తాక్షర ఏవ చ ॥ ౧౪ ॥
పదం క్రియా కారకశ్చ నిపాతో గతిరవ్యయః ।
సన్నిధిర్యోగ్యతాఽఽకాఙ్క్షా పరస్పరసమన్వయః ॥ ౧౫ ॥
వాక్యం పద్యం సమ్ప్రదాయో భావశ్శబ్దార్థలాలితః ।
వ్యఞ్జనా లక్షణా శక్తిః పాకో రీతిరలఙ్కృతిః ॥ ౧౬ ॥
శయ్యా ఫ్రౌఢధ్వనిస్తద్వత్కావ్యం సర్గః క్రియా రుచిః ।
నానారూపప్రబన్ధశ్చ యశః పుణ్యం మహద్ధనమ్ ॥ ౧౭ ॥
వ్యవహారపరిజ్ఞానం శివేతరపరిక్షయః ।
సదః పరమనిర్వాణం ప్రియపథ్యోపదేశకః ॥ ౧౮ ॥
సంస్కారః ప్రతిభా శిక్షా గ్రహణం ధారణం శ్రమః ।
ఆసుతాస్వాదిమా చిత్రం విస్తారశ్చిత్రసంవిధిః ॥ ౧౯ ॥
పురాణమితిహాసశ్చ స్మృతిసూత్రం చ సంహితా ।
ఆచార ఆత్మనా తుష్టిరాచార్యాజ్ఞానతిక్రమః ॥ ౨౦ ॥
శ్రీమాన్శ్రీగీఃశ్రియః కాన్తశ్శ్రీనిధిశ్శ్రీనికేతనః ।
శ్రేయాన్హయాననశ్రీదశ్శ్రీమయశ్శ్రితవత్సలః ॥ ౨౧ ॥
హంసశ్శుచిషదాదిత్యో వసుశ్చన్ద్రోఽన్తరిక్షసత్ ।
హోతా చ వేదిషద్యోనిరతిథిర్ద్రోణసద్ధవిః ॥ ౨౨ ॥
నృషన్మృత్యుశ్చ వరసదమృతం చర్తసద్వృషః ।
వ్యోమసద్వివిధస్కోటశబ్దార్థవ్యఙ్గ్యవైభవః ॥ ౨౩ ॥
అబ్జా రసస్వాదుతమో గోజా గేయో మనోహరః ।
ఋతజాస్సకలం భద్రమద్రిజాస్థైర్యముత్తమమ్ ॥ ౨౪ ॥
ఋతం సమజ్ఞాత్వనృతం బృహత్సూక్ష్మవశానుగః ।
సత్యం జ్ఞానమనన్తం యత్తత్సద్బ్రహ్మమయోఽచ్యుతః ॥ ౨౫ ॥
అగ్రేభవన్నగో నిత్యః పరమః పురుషోత్తమః ।
యోగనిద్రాపరస్స్వామీ నిధ్యానవరనిర్వృనః ॥ ౨౬ ॥
రసో రస్యో రసయితా రసవాన్ రసికప్రియః ।
ఆనన్దో నన్దయన్సర్వానానన్దీ హయకన్ధరః ॥ ౨౭ ॥
కాలః కాల్యశ్చ కాలాత్మా కాలాభ్యుత్థితజాగరః ।
కలాసాచివ్యకృత్కాన్తాకథితవ్యాధికార్యకః ॥ ౨౮ ॥
దృఙ్న్యఞ్చనోదఞ్చనోద్యల్లయసర్గో లఘుక్రియః ।
విద్యాసహాయో వాగీశో మాతృకామణ్డలీకుతః ॥ ౨౯ ॥
హిరణ్యం హంసమిథునమీశానశ్శక్తిమాన్ జయీ ।
గ్రహమేథీ గుణీ శ్రీభూనీలాలీలైకలాలస ॥ ౩౦ ॥
అఙ్కేనోదూహ్య వాగ్దేవీమాచార్యకముపాశ్రయః ।
వేదవేదాన్తశాస్త్రార్థతత్త్వవ్యాఖ్యానతత్పరః ॥ ౩౧ ॥
ల్హౌం హ్లం హం హం హయో హం సూం హంసాం హంసీం హసూం హసౌమ్ ।
హసూం హం హరిణో హారీ హరికేశో హరేడితః ॥ ౩౨ ॥
సనాతనో నిర్బీజస్సన్నవ్యక్తో హృదయేశయః ।
అక్షరః క్షరజీవేశః క్షమీ క్షయకరోఽచ్యుతః ॥ ౩౩ ॥
కర్తాకారయితాఽకార్యం కారణం ప్రకృతిః కృతిః ।
క్షయక్షయమనామార్థో విష్ణుర్జిష్ణుర్జగన్మయః ॥ ౩౪ ॥
సఙ్కుచన్వికచన్స్థాణునిర్వికారో నిరామయః ।
శుద్ధో బుద్ధః ప్రబుద్ధశ్చ స్నిగ్ధో ముగ్ధస్సముద్ధతః ॥ ౩౫ ॥
సఙ్కల్పదో బహుభవత్సర్వాత్మా సర్వనామభృత్ ।
సహస్రశీర్షస్సర్వజ్ఞస్సహస్రాక్షస్సహస్రపాత్ ॥ ౩౬ ॥
వ్యక్తోవిరాట్స్వరాట్సమ్రాడ్విష్వగ్రూపవపుర్విధుః ।
మాయావీ పరమానన్దో మాన్యో మాయాతిగో మహాన్ ॥ ౩౭ ॥
వటపత్రశయో బాలో లలన్నామ్నాయసూచకః ।
ముఖన్యస్తకరగ్రస్తపాదాగ్రపటలః ప్రభుః ॥ ౩౮ ॥
నైద్రీహాసాశ్వసమ్భూతజ్ఞాజ్ఞసాత్వికతామసః ।
మహార్ణవామ్బుపర్యఙ్కః పద్మనాభః పరాత్పరః ॥ ౩౯ ॥
బ్రహ్మభూర్బ్రహ్మభయహృద్ధరిరోముపదేశకృత్ ।
మధుకైటభనిర్మాతా మత్తబ్రహ్మమదాపహః ॥ ౪౦ ॥
వేధోవిలాసవాగానిర్దయాసారో మృషార్థదః ।
నారాయణాస్త్రనిర్మాతామధుకైటభమర్దనః ॥ ౪౧ ॥
వేదకర్తా వేదభర్తా వేదహర్తా విదాంవరః ।
పుఙ్ఖానుపుఙ్ఖహేషాఢ్యః పూర్ణషాడ్గుణ్యవిగ్రహః ॥ ౪౨ ॥
లాలామృతకణవ్యాజవాన్తనిర్దోషవర్ణకః ।
ఉల్లోలస్వానధీరోద్యదుచ్చైర్హలహలధ్వనిః ॥ ౪౩ ॥
కర్ణాదారభ్య కల్క్యాత్మా కవిః క్షీరార్ణవోపమః ।
శఙ్ఖ చక్రగదీ ఖడ్గీ శార్ఙ్గీ నిర్భయముద్రకః ॥ ౪౪ ॥
చిన్ముద్రాచిహ్నితో హస్తతలవిన్యస్తపుస్తకః ।
విద్యానామ్నీం శ్రియం శిష్యాం వేదయన్నిజవైభవమ్ ॥ ౪౫ ॥
అష్టార్ణ్యమ్యోఽష్టభుజోవ్యష్టిసృష్టికరః పితా ।
అష్టైశ్వర్యప్రదోహృష్యదష్టమూర్తిపితృస్తుతః ॥ ౪౬ ॥
అనీతవేదపురుషో విధివేదోపదేశకృత్ ।
వేదవేదాఙ్గవేదాన్తపురాణస్మృతిమూర్తిమాన్ ॥ ౪౭ ॥
సర్వకర్మసమారాధ్యస్సర్వవేదమయో విభుః ।
సర్వార్థతత్త్వవ్యాఖ్యాతా చతుష్షష్టికలాధిపః ॥ ౪౮ ॥
శుభయుక్సుముఖశ్శుద్ధస్సురూపస్సుగతస్సుధీః ।
సువ్రతిస్సంహృతిశ్శూరస్సుతపాః సుష్టుతిస్సుహృత్ ॥ ౪౯ ॥
సున్దరస్సుభగస్సౌమ్యస్సుఖదస్సుహృదాం ప్రియః ।
సుచరిత్రస్సుఖతరశ్శుద్ధసత్వప్రదాయకః ॥ ౫౦ ॥
రజస్తమోహరో వీరోవిశ్వరక్షాధురన్ధరః ।
నరనారాయణాకృత్యా గురుశిష్యత్వమాస్థితః ॥ ౫౧ ॥
పరావరాత్మా ప్రబలః పావనః పాపనాశనః ।
దయాఘనః క్షమాసారో వాత్సల్యైకవిభూషణః ॥ ౫౨ ॥
ఆదికూర్మో జగద్భర్తా మహాపోత్రీ మహీధరః ।
స్తద్భిత్స్వామీ హరిర్యక్షో హిరణ్యరిపురైచ్ఛికః ॥ ౫౩ ॥
ప్రహ్లాదపాలకస్సర్వభయహర్తా ప్రియంవదః ।
శ్రీముఖాలోకనస్రంసత్క్రౌఞ్చకః కుహకాఞ్చనః ॥ ౫౪ ॥
ఛత్రీ కమణ్డలుధరో వామనో వదతాం వరః ।
పిశునాత్మా శనోదృష్టిలోపనో బలిమర్దనః ॥ ౫౫ ॥
ఉరుక్తమో బలిశిరోన్యస్తాఙ్ఘ్రిర్బలిమర్దనః ।
జామదగ్న్యః పరశుభృత్కృత్తక్షత్త్రకులోత్తమః ॥ ౫౬ ॥
రామోఽభిరామశ్శాన్తాత్మా హరకోదణ్డఖణ్డనః ।
శరణాగతసన్త్రాతా సర్వాయోధ్యకముక్తిదః ॥ ౫౭ ॥
సఙ్కర్షణోమదోదగ్రో బలవాన్ముసలాయుధః ।
కృష్ణాక్లేశహరః కృష్ణో మహావ్యసనశాన్తిదః ॥ ౫౮ ॥
అఙ్గారితోత్తరాగర్భప్రాణదః పార్థసారథిః ।
గీతాచార్యో ధరాభారహారీ షట్పురమర్దనః ॥ ౫౯ ॥
కల్కీ విష్ణుయశస్సూనుః కలికాలుష్యనాశనః ।
సాధుదుష్కృత్పరిత్రాణవినాశవిహితోదయః ॥ ౬౦ ॥
వైకుణ్ఠే పరమే తిష్ఠన్ సుకుమారయువాకృతిః ।
విశ్వోదయస్థితిధ్వంససఙ్కల్పేన స్వయం ప్రభుః ॥ ౬౧ ॥
మదనానాం చ మదనో మణికోటీరమానితః ।
మన్దారమాలికాపీడో మణికుణ్డలమణ్డితః ॥ ౬౨ ॥
సుస్నిగ్ధనీలకుటిలకున్తలః కోమలాకృతిః ।
సులలాటస్స్తుతిలకస్సుభ్రూకస్సుకపోలకః ॥ ౬౩ ॥
సిద్ధాసదసదాలోకసుధాస్యన్దీరదచ్ఛదః ।
తారకాకోరకాకారవినిర్మితరదచ్ఛదః ॥ ౬౪ ॥
సుధావర్తిపరిస్ఫూర్తిశోభమానరదచ్ఛదః ।
విష్టబ్ధోవిపులగ్రీవోనిభృతోచ్చైశ్శ్రవస్థితిః ॥ ౬౫ ॥
సమావృత్తావదాతోరుముక్తాప్రాలమ్బభూషణః ।
రత్నాఙ్గదీ వజ్రనిష్కీ నీలరత్నాఙ్కకఙ్కణః ॥ ౬౬ ॥
హరిన్మణిగణాబద్ధశృఙ్ఖలాకఙ్కణోర్మికః ।
సితోపవీతసంశ్లిష్యత్పద్మాక్షమణిమాలికః ॥ ౬౭ ॥
శ్రీచూర్ణవద్ద్వాదశోర్ధ్వపుణ్డ్రరేఖాపరిష్కృతః ।
పట్టతన్తుగ్రథనవత్పవిత్రనరశోభితః ॥ ౬౮ ॥
పీనవక్షామహాస్కన్ధో విపులోరుకటీతటః ।
కౌస్తుభీ వనమాలీ చ కాన్త్యాచన్ద్రాయుతోపమః ॥ ౬౯ ॥
మన్దారమాలికామోదీ మఞ్జువాగమలచ్ఛవిః ।
దివ్యగన్ధో దివ్యరసో దివ్యతేజా దివస్పతిః ॥ ౭౦ ॥
వాచాలో వాక్పతిర్వక్తా వ్యాఖ్యాతా వాదినాం ప్రియః ।
భక్తహృన్మధురో వాదిజిహ్వాభద్రాననస్థితిః ॥ ౭౧ ॥
స్మృతిసన్నిహితస్స్నిగ్ధస్సిద్ధిదసిద్ధిసన్నుతః ।
మూలకన్దోముకున్దోగ్లౌస్స్వయమ్భూశమ్భురైన్దవః ॥ ౭౨ ॥
ఇష్టో మనుర్యమః కాలకాల్యః కమ్బుకలానిధిః ।
కల్యః కామయితా భీమః కాతర్యహరణః కృతిః ॥ ౭౩ ॥
సమ్ప్రియః పక్కణస్తర్కచర్చానిర్ధారణాదయః ।
వ్యతిరేకో వివేకశ్చ ప్రవేకః ప్రక్రమః క్రమః ॥ ౭౪ ॥
ప్రమాణ ప్రతిభూః ప్రాజ్ఞః ప్రజ్ఞాపత్థ్యాచధారణః ।
విధిర్విధాతా వ్యవధిరుద్భవః ప్రభవస్థితిః ॥ ౭౫ ॥
విషయస్సంశయః పూర్వః పక్షః కక్ష్యోపపాదకః ।
రాద్ధాన్తో విహితో న్యాయఫలనిష్పత్తిరుద్భవః ॥ ౭౬ ॥
నానారూపాణి తన్త్రాణి వ్యవహార్యో వ్యవస్థితిః ।
సర్వసాధారణో దేవస్సాధ్వసాధుహితే రతః ॥ ౭౭ ॥
సన్ధా సనాతనో ధర్మో ధర్మైరర్చ్యా మహాత్మభిః ।
ఛన్దోమయస్త్రిధామాత్మా స్వచ్ఛన్దశ్ఛాన్దసేడితః ॥ ౭౮ ॥
యజ్ఞో యజ్ఞాత్మకో యష్టా యజ్ఞాఙ్గోఽపఘనోహవిః ।
సమిదాజ్యం పురోడాశశ్శాలా స్థాలీ స్రువస్స్రుచా ॥ ౭౯ ॥
ప్రాగ్వంశో దేవయజనః పరిధిశ్చ పరిస్తరః ।
వేదిర్విహరణం త్రేతా పశుః పాశశ్చ సంస్కృతిః ॥ ౮౦ ॥
విధిర్మన్త్రోఽర్థవాదశ్చ ద్రవ్యమఙ్గం చ దైవతమ్ ।
స్తోత్రం శస్త్రం సామ గీతిరుద్గీథస్సర్వసాధనమ్ ॥ ౮౧ ॥
యాజ్యా పురోనుకావ్యా చ సామిధేనీ సమూహనమ్ ।
ప్రయోక్తారః ప్రయోగశ్చ ప్రపఞ్చః ప్రాశుభా శ్రమః ॥ ౮౨ ॥
శ్రద్ధా ప్రధ్వంసనా తుష్టిః పుష్టిః పుణ్యం ప్రతిర్భవః ।
సదస్సదస్యసమ్పాతః ప్రశ్నః ప్రతివచస్థితిః ॥ ౮౩ ॥
ప్రాయశ్చిత్తం పరిష్కారో ధృతిర్నిర్వహణం ఫలమ్ ।
నియోగో భావనా భావ్యం హిరణ్యం దక్షిణా నుతిః ॥ ౮౪ ॥
ఆశీరభ్యుపపత్తిశ్చ తృప్తిస్స్వం శర్మ కేవలమ ।
పుణ్యక్షయః పునః పాతభయం శిక్షాశుగర్దనః ॥ ౮౫ ॥
కార్పణ్యం యాతనాం చిన్తా నిర్వేదశ్చ విహస్తతా ।
దేహభృత్కర్మసమ్పాతః కిఞ్చిత్కర్మానుకూలకః ॥ ౮౬ ॥
అహేతుకతయా ప్రేమ సామ్ముఖ్యం చాప్యనుగ్రహః ।
శుచిశ్శ్రీమత్కులజనో నేతా సత్త్వాభిమానవాన్ ॥ ౮౭ ॥
అన్తరాయహరః పిత్రోరదుష్టాహారదాయకః ।
శుద్ధాహారానురూపాఙ్గపరిణామవిధాయకః ॥ ౮౮ ॥
స్రావపాతాదివిపదాం పరిహర్తా పరాయణః ।
శిరఃపాణ్యాదిసన్ధాతా క్షేమకృత్ప్రాణదః ప్రభు ॥ ౮౯ ॥
అనిర్ఘృణశ్చావిషమశ్శక్తిత్రితయదాయకః ।
స్వేచ్ఛాప్రసఙ్గసమ్పత్తివ్యాజహర్షవిశేషవాన్ ॥ ౯౦ ॥
సంవిత్సన్ధాయకస్సర్వజన్మక్లేశస్మృతిప్రదః ।
వివకేశోకవైరాగ్యభవభీతివిధాయకః ॥ ౯౧ ॥
గర్భస్యాప్యనుకూలాదినాసాన్తాధ్యవసాయదః ।
శుభవైజననోపేతసదనేహోజనిప్రదః ॥ ౯౨ ॥
ఉత్తమాయుఃప్రదో బ్రహ్మనిష్ఠానుగ్రహకారకః ।
స్వదాసజననిస్తీర్ణతద్వంశజపరమ్పరః ॥ ౯౩ ॥
శ్రీవైష్ణవోత్పాదకృతస్వస్తికావనిమణ్డలః ।
అధర్వణోక్తైకశతమృత్యుదూరక్రియాపరః ॥ ౯౪ ॥
దయాద్యష్టగుణాధాతా తత్తత్సంస్కృతిసాధకః ।
మేధావిధాతా శ్రద్ధాకృత్ సౌస్థ్యదో జామితాహరః ॥ ౯౫ ॥
విఘ్ననుద్విజయీ ధాతా దేశకాలానుకూల్యకృత్ ।
వినేతా సత్పథానేతా దోషహృచ్ఛుభదస్సఖా ॥ ౯౬ ॥
హ్రీదో భీదో రుచికరో విశ్వో విశ్వహితే రతః ।
ప్రమాదహృత్ప్రాప్తకారీ ప్రద్యుమ్నో బలవత్తరః ॥ ౯౭ ॥
సాఙ్గవేదసమాయోక్తా సర్వశాస్త్రార్థవిత్తిదః ।
బ్రహ్మచర్యాన్తరాయఘ్నః ప్రియకృద్ధితకృత్పరః ॥ ౯౮ ॥
చిత్తశుద్ధిప్రదశ్ఛిన్నాక్షచాపల్యః క్షమావహః ।
ఇన్ద్రియార్థారతిచ్ఛేత్తా విద్యైకవ్యసనావహః ॥ ౯౯ ॥
ఆత్మానుకూల్యరుచికృదఖిలార్తివినాశకః ।
తితీర్షుహృత్త్వరావేదీ గురుసద్భక్తితేజసః ॥ ౧౦౦ ॥
గురుసమ్బన్ధఘటకో గురువిశ్వాసవర్ధనః ।
గురూపాసనసన్ధాతా గురుప్రేమప్రవర్ధనః ॥ ౧౦౧ ॥
ఆచార్యాభిమతైర్యోక్తా పఞ్చసంస్కృతిభావనః ।
గురూక్తవృత్తినైశ్చల్యసన్ధాతాఽవహితస్థితిః ॥ ౧౦౨ ॥
ఆపన్నాఖిలరక్షార్థమాచార్యకముపాశ్రితః ।
శాస్త్రపాణిప్రదానేన భవమగ్నాన్సముద్ధరన్ ॥ ౧౦౩ ॥
పాఞ్చకాలికధర్మేషు నైశ్చల్యం ప్రతిపాదయన్ ।
స్వదాసారాధనాద్యర్థశుద్ధద్రవ్యప్రదాయకః ॥ ౧౦౪ ॥
న్యాసవిద్యావినిర్వోఢా న్యస్తాత్మభరరక్షకః ।
స్వకైఙ్కర్యైకరుచిదస్స్వదాస్యప్రేమవర్ధనః ॥ ౧౦౫ ॥
ఆచార్యార్థాఖిలద్రవ్యసమ్భృత్యర్పణరోచకః ।
ఆచార్యస్య స్వసచ్ఛిష్యోజ్జీవనైకరుచిప్రదః ॥ ౧౦౬ ॥
ఆగత్యయోజయనాసహితైకకృతిజాగరః ।
బ్రహ్మవిద్యాసమాస్వాదసుహితః కృతిసంస్కృతిః ॥ ౧౦౭ ॥
సత్కారే విషధీదాతా తరుణ్యాం శవబుద్ధిదః ।
సభామ్ప్రత్యాయయన్వ్యాలీం సర్వత్ర సమబుద్ధిదః ॥ ౧౦౮ ॥
సమ్భావితాశేషదోషహృత్పునర్న్యాసరోచకః ।
మహావిశ్వాససన్ధాతా స్థైర్యదాతా మదాపహః ॥ ౧౦౯ ॥
నాదవ్యాఖ్యాస్వసిద్ధాన్తరక్షాహేతుస్వమన్త్రదః ।
స్వమన్త్రజపసంసిద్ధిజఙ్ఘాలకవితోదయః ॥ ౧౧౦ ॥
అదుష్టగుణవత్కావ్యబన్ధవ్యాముగ్ధచేతనః ।
వ్యఙ్గ్యప్రధానరసవద్గద్యపద్యాదినిర్మితిః ॥ ౧౧౧ ॥
స్వభక్తస్తుతిసన్తుష్టో భూయోభక్తిప్రదాయకః ।
సాత్వికత్యాగసమ్పన్నసత్కర్మకృదతిప్రియః ॥ ౧౧౨ ॥
నిరన్తరానుస్మరణనిజదాసైవాదాస్యకృత్ ।
నిష్కామవత్సలో నైచ్యభావనేషు వినిర్విశన్ ॥ ౧౧౩ ॥
సర్వభూతభవద్భావం సమ్పశ్యత్సుసదాస్థితః ।
కరణత్రయసారూప్యకల్యాణపతిసాదరః ॥ ౧౧౪ ॥
కదా కదేతి కైఙ్కర్యకామినాం శేషితామ్భజన ।
పరవ్యూహాదినిర్దోషశుభాశ్రయపరిగ్రహః ॥ ౧౧౫ ॥
చన్ద్రమణ్డలమధ్యస్య శ్వేతామ్భోరుహవిష్టరః ।
జ్యోత్స్నాయమానాఙ్గరుచినిర్ధూతాన్తర్బహిస్తమాః ॥ ౧౧౬ ॥
భావ్యో భావయితా భద్రం పారిజాతవనాలయః ।
క్షీరాబ్ధిమధ్యమద్వీపపాలకః ప్రపితామహః ॥ ౧౧౭ ॥
నిరన్తరనమోవాకశుద్ధయాజిహదాశ్రయః ।
ముక్తిదశ్వేతమృద్రూపశ్వేతద్వీపవిభావనః ॥ ౧౧౮ ॥
గరుడాహారితశ్వేతమృత్పూతయదుభూధరః ।
భద్రాశ్వవర్షనిలయో భయహారీ శుభాశ్రయః ॥ ౧౧౯ ॥
భద్రశ్రీవత్సహారాఢ్యః పఞ్చరాత్రప్రవర్తకః ।
భక్తాత్మభావభవనో హార్దోఽఙ్గుష్ఠప్రమాణవాన్ ॥ ౧౨౦ ॥
స్వదాససత్కృతాకృత్యే తన్మిత్రారిషు యోజయన్ ।
ప్రాణానుత్క్రామయన్నూరీకృతప్రారబ్ధలోపనః ॥ ౧౨౧ ॥
లధ్వ్యైవ శిక్షయాపాపమశేషమపి నిర్ణుదన్ ।
త్రిస్థూణక్షోభతో భూతసూక్ష్మ్యైస్సూక్ష్మవపుస్సృజన్ ॥ ౧౨౨ ॥
నిరఙ్కుశకృపాపూరో నిత్యకల్యాణకారకః ।
మూర్ధన్యనాడ్యా స్వాన్దాసాన్బ్రహ్మరన్ధ్రాదుదఞ్చయన్ ॥ ౧౨౩ ॥
ఉపాసనపరాన్సర్వాన్ ప్రారబ్ధమనుభావయన్ ।
సర్వప్రారబ్ధదేహాన్తేఽప్యన్తిమస్మరణం దిశన్ ॥ ౧౨౪ ॥
ప్రపేయుషాం భేజుషాం చ యమదృష్టిమభావయన్ ।
దివ్యదేహప్రదస్సూర్యం ద్వారయన్మోక్షమేయుషామ్ ॥ ౧౨౫ ॥
ఆతివాహికసత్కారానధ్వన్యాపాద్య మానయన్ ।
సార్వాన్క్రతుభుజశ్శశ్వత్ప్రాభృతాని ప్రదాపయన్ ॥ ౧౨౬ ॥
దురన్తమాయాకాన్తారం ద్రుతం యోగేన్ లఙ్ఘయన్ ।
స్ఫాయత్సుదర్శవివిధవీథ్యన్తేనాధ్వనా నయన్ ॥ ౧౨౭ ॥
సీమాన్తసిన్ధువిరజాం యోగేనోత్తారయన్వశీ ।
అమానవస్య దేవస్య కరం శిరసి ధారయన్ ॥ ౧౨౮ ॥
అనాదివాసనాం ధూన్వన్ వైకుణ్ఠాప్త్యా సలోకయన్ ।
అహేయమఙ్గలోదారతనుదానాత్సరూపయన ॥ ౧౨౯ ॥
సూరిజుష్టం సుఖైకాన్తం పరమం పదమాపయన్ ।
అరారణ్యామృతామ్భోధీ దర్శయన్ శ్రమనాశనః ॥ ౧౩౦ ॥
దివ్యోద్యానసరోవాపీసరిన్మణినగాన్నయన ।
ఐరమ్మదామృతసరోగమయన్సూపబృంహణః ॥ ౧౩౧ ॥
అశ్వత్థం సోమసవనం ప్రాపయన్విష్టరశ్రవాః ।
దివ్యాప్సరస్సమానీతబ్రహ్మాలఙ్కారదాయకః ॥ ౧౩౨ ॥
దివ్యవాసోఽఞ్జనక్షౌమమాల్యైస్స్వాన్బహుమానయన్ ।
స్వీయామయోధ్యాం నగరీం సాదరం సమ్ప్రవేశయన్ ॥ ౧౩౩ ॥
దాసాన్దివ్యరసాలోకగన్ధాంసలశరీరయన్ ।
స్వదాసాన్సూరివర్గేణ సస్నేహం బహుమానయన్ ॥ ౧౩౪ ॥
సూరిసేవోదితానన్దనైచ్యాన్స్వానతిశాయయన్ ।
వాచయన్స్వాం నమోవీప్సాం కుర్వన్ప్రహ్వాన్కృతాఞ్జలీన్ ॥ ౧౩౫ ॥
ప్రాకారగోపురారామప్రాసాదేభ్యః ప్రణామయన్ ।
ఇన్ద్రప్రజాపతిద్వారపాలసమ్మానమాపయన్ ॥ ౧౩౬ ॥
మాలికాఞ్చన్మహారాజవీథీమధ్యం నివాసయన్ ।
శ్రీవైకుణ్ఠపురన్ధ్రీభిర్నానాసత్కారకారకః ॥ ౧౩౭ ॥
దివ్యం విమానం గమయన్ బ్రహ్మకాన్త్యాభిపూరయన్ ।
మహానన్దాత్మకశ్రీమన్మణిమణ్డపమాపయన్ ॥ ౧౩౮ ॥
హృష్యత్కుముదచణ్డాద్యైర్విష్వక్సేనాన్తికం నయన్ ।
సేనేశచోదితాస్థాననాయకో హేతినాయకః ॥ ౧౩౯ ॥
ప్రాపయన్దివ్యమాస్థానం వైనతేయం ప్రణామయన్ ।
శ్రీమత్సున్దరసూరీన్ద్రదివ్యపఙ్క్తిం ప్రణామయన్ ॥ ౧౪౦ ॥
భాస్వరాసనపర్యఙ్కప్రాపణేన కృతార్థయన్ ।
పర్యఙ్కవిద్యాసంసిద్ధసర్వవైభవసఙ్గతః ॥ ౧౪౧ ॥
స్వాత్మానమేవ శ్రీకాన్తం సాదరం భూరి దర్శయన్ ।
శేషతైకరతిం శేషం శయ్యాత్మానం ప్రణామయన్ ॥ ౧౪౨ ॥
అనన్తాక్షిద్విసాహస్రసాదరాలోకపాత్రయన్ ।
అకుమారయువాకారం శ్రీకాన్తం సమ్ప్రణామయన్ ॥ ౧౪౩ ॥
అతటానన్దతో హేతో రఞ్చయన్కిలికిఞ్చితమ్ ।
దాసానత్యుత్థితముహుఃకృతిసృష్టిప్రసన్నహృత్ ॥ ౧౪౪ ॥
శ్రీయాం ప్రాపస్వయం తాతం జీవం పుత్రం ప్రహర్షయన్ ।
మజ్జయన్ స్వముఖామ్భోధౌ స్వకాం కీర్తిరుచిం దిశన్ ॥ ౧౪౫ ॥
దయార్ద్రగఙ్గావలనాకృతహ్లాదైః కృతార్థయన్ ।
పర్యఙ్కారోహణప్రహ్వం సమం లక్ష్మ్యోపపాదయన్ ॥ ౧౪౬ ॥
కస్త్వమిత్యనుయుఞ్జానో దాసోఽస్మీత్యుక్తివిస్మితః ।
అపృథక్త్వప్రకారోఽస్మి వాచాస్వాశ్రితవద్భవన్ ॥ ౧౪౭ ॥
విదుషాం తత్క్రతునయాద్ధయాస్యవపుషాభవన్ ।
వాసుదేవాత్మనా భూయో భవన్వైకుణ్ఠనాయకః ॥ ౧౪౮ ॥
యథా తథైవ స్వం రూపం జగన్మోహనమూర్తిమాన్ ।
ద్విమూర్తీ బహుమూర్తీశ్చ ఆత్మనశ్చ ప్రకాశయన్ ॥ ౧౪౯ ॥
యుగపత్సకలం సాక్షాత్స్వతః కర్తుం సమర్థయన్ ।
కవీనామాదిశన్నిత్యం ముక్తానామాదిమః కవిః ॥ ౧౫౦ ॥
షడర్ణమనునిష్ఠానాం శ్వేతద్వీపస్థితిం దిశన్ ।
ద్వాదశాక్షరనిష్ఠానాం లోకం సాన్తానికం దిశన్ ॥ ౧౫౧ ॥
అష్టాక్షరైకనిష్ఠానాం కార్యం వైకుణ్ఠమర్పయన్ ।
శరణాగతినిష్ఠానాం సాక్షాద్వైకుణ్ఠమర్పయన్ ॥ ౧౫౨ ॥
స్వమన్త్రరాజనిష్ఠానాం స్వస్మార్దాతేశయం దిశన్ ।
శ్రియా గాఢోపగూఢాత్మా భూతధాత్రీరుచిం దిశన్ ॥ ౧౫౩ ॥
నీలావిభూతివ్యాముగ్ధో మహాశ్వేతాశ్వమస్తకః ।
త్ర్యక్షస్త్రిపురసంహారీ రుద్రస్స్కన్దో వినాయకః ॥ ౧౫౪ ॥
అజో విరిఞ్చో ద్రుహిణో వ్యాప్తమూర్తిరమూర్తికః ।
అసఙ్గోఽనన్యధీసఙ్గవిహఙ్గోవైరిభఙ్గదః ॥ ౧౫౫ ॥
స్వామీ స్వం స్వేన సన్తుప్యన్ శక్రస్సర్వాధికస్యదః ।
స్వయంజ్యోతిస్స్వయంవైద్యశ్శూరశ్శూరకులోద్భవః ॥ ౧౫౬ ॥
వాసవో వసురణ్యోగ్నిర్వాసుదేవస్సుహృద్వసుః ।
భూతో భావీ భవన్భవ్యో విష్ణుస్థానస్సనాతనః ॥ ౧౫౭ ॥
నిత్యానుభావో నేదీయాన్దవీయాన్దుర్విభావనః ।
సనత్కుమారస్సన్ధాతా సుగన్ధిస్సుఖదర్శనః ॥ ౧౫౮ ॥
తీర్థం తితిక్షుస్తీర్థాఙ్ఘ్రిస్తీర్థస్వాదుశుభశ్శుచిః ।
తీర్థవద్దీధితిస్తిగ్మతేజాస్తీవ్రమనామయః ॥ ౧౫౯ ॥
ఈశాద్యుపనిషద్వేద్యః పఞ్చోపనిషదాత్మకః ।
ఈడన్తఃస్థోఽపి దూరస్థః కల్యాణతమరూపవాన్ ॥ ౧౬౦ ॥
ప్రాణానాం ప్రాణనః పూర్ణజ్ఞానైరపి సుదుర్గ్రహః ।
నాచికేతోపాసనార్చ్యస్త్రిమాత్రప్రణవోదితః ॥ ౧౬౧ ॥
భూతయోనిశ్చ సర్వజ్ఞోఽక్షరోఽక్షరపరాత్పరః ।
అకారాదిపదజ్ఞేయవ్యూహతారార్థపూరుషః ॥ ౧౬౨ ॥
మనోమయామృతో నన్దమయో దహరరూపదృత్ ।
న్యాసవిద్యావేద్యరూపః ఆదిత్యాన్తర్హిరణ్మయః ॥ ౧౬౩ ॥
ఇదన్ద్ర ఆత్మోద్గీథాది ప్రతీకో పాసనాన్వయీ ।
మధువిద్యోపాసనీయో గాయత్రీధ్యానగోచరః ॥ ౧౬౪ ॥
దివ్యకౌక్షేయసజ్జ్యోతిః శాణ్డిల్యోపాస్తివీక్షితః ।
సంవర్గవిద్యావేద్యాత్మా తత్ షోడశకలం పరమ్ ॥ ౧౬౫ ॥
ఉపకోసలవిద్యేక్ష్యః పఞ్చాగ్న్యాత్మశరీరకః ।
వైశ్వానరః సదఖేభూమా చ జగత్కర్మాఽఽదిపూరుషః ॥ ౧౬౬ ॥
మూర్తామూర్తబ్రహ్మ సర్వప్రేష్ఠోఽన్యప్రియతాకరః ।
సర్వాన్తరశ్చాపరోక్షశ్చాన్తర్యామ్యమృతోఽనఘః ॥ ౧౬౭ ॥
అహర్నామాదిత్యరూపశ్చాహన్నామాక్షిసంశ్రితః ।
సతుర్యగాయత్ర్యర్థశ్చ యథోపాస్త్యాప్యసద్వపుః ॥ ౧౬౮ ॥
చన్ద్రాదిసాయుజ్యపూర్వమోక్షదన్యాసగోచరః ।
న్యాసనాశ్యానభ్యుపేతప్రారబ్ధాంశో మహాదయః ॥ ౧౬౯ ॥
అవతారరహస్యాదిజ్ఞానిప్రారబ్ధనాశనః ।
స్వేన స్వార్థం పరేణాపి కృతే న్యాసే ఫలప్రదః ॥ ౧౭౦ ॥
అసాహసోఽనపాయశ్రీస్సహాయస్స శ్రియై వసన్ ।
శ్రీమాన్నారాయణో వాసుదేవోఽవ్యాద్విష్ణురుత్తమః ॥ ౧౭౧ ॥
॥ ఓం ॥
ఇతీదం పరమం గుహ్యం సర్వపాపప్రణాశనమ్ ।
వాగీశనామసాహస్రం వత్స తేఽభిహితం మయా ॥ ౧ ॥
య ఇదం శృణుయాద్భక్త్యా శ్రావయేద్వా స్వయం పఠత్ ।
నాసౌ ప్రాప్నోతి దురితమిహాముత్ర చ కిఞ్చన ॥ ౨ ॥
తదిదం ప్రజపన్ స్వామీ విద్యాధీశో హయాననః ।
క్షత్రియశ్చేన్మహారుద్రో విక్రమాక్రాన్తసర్వభూః ॥ ౩ ॥
మహోదారో మహాకీర్తిర్మహితో విజయీ భవేత్ ।
ఊరుజశ్చేదురుయశోధనధాన్యసమృద్ధిమాన్ ॥ ౪ ॥
అశేషభోగసమ్భూతో ధనాధిపసమో భవేత్ ।
శృణుయాదేవ వృషలస్స్వయం విప్రాత్సుపూజితాత్ ॥ ౫ ॥
మహిమానమవాప్నోతి మహితైశ్వర్యభాజనమ్ ।
శ్రీమతో హయశీర్షస్య నామ్నాం సాహస్రముత్తమమ్ ॥ ౬ ॥
శృణ్వన్పఠన్నపి నరస్సర్వాన్కామానవాప్నుయాత్ ।
ధర్మార్థకామసన్తానభాగ్యారోగ్యోత్తమాయుషామ్ ॥ ౭ ॥
ప్రాపణే పరమో హేతుః స్తవరాజోఽయమద్భుతః ।
హయగ్రీవే పరా భక్తిముద్వహన్ య ఇమం పఠేత్ ॥ ౮ ॥
త్రిసన్ధ్యం నియతశ్శుద్ధస్సోఽపవర్గాయ కల్పతే ।
త్రిః పఠన్నామసాహస్రం ప్రత్యహం వాగధీశితుః ॥ ౯ ॥
మహతీం కీర్తిమాప్నోతి నిస్సీమాం ప్రేయసీం ప్రియామ్ ।
వీర్యం బలం పతిత్వం చ మేధాశ్రద్ధావలోన్నతీః ॥ ౧౦ ॥
సారస్వతసమృద్ధిం చ భవ్యాన్భోగ్యాన్నతాన్సుతాన్ ।
అభిరూపాం వధూం సాధ్వీం సుహృదశ్చ హితైషిణః ॥ ౧౧ ॥
బ్రహ్మవిద్యాప్రవచనైః కాలక్షేపం చ సన్తతమ్ ।
హయగ్రీవపదామ్భోజ సలిలస్యానుకూలతః ॥ ౧౨ ॥
లభేత నిర్మలం శాన్తో హంసోపాసనతత్పరః ।
శ్రీమత్పరమహంసస్య చిత్తోల్లాసనసద్విధౌ ॥ ౧౩ ॥
ఇదం తు నామ్నాం సాహస్రమిష్టసాధనముత్తమమ్ ।
పాపీ పాపాద్విముక్తస్స్యాద్రోగీ రోగాద్విముచ్యతే ॥ ౧౪ ॥
బద్ధో బన్ధాద్విముచ్యేత భీతే భీతిర్విముచ్యతే ।
ముక్తో దరిద్రో దారిద్ర్యాద్భవేత్పూర్ణమనోరథః ॥ ౧౫ ॥
ఆపన్న ఆపదా ముక్తో భవత్యేవ న సంశయః ।
హంసార్చనపరో నిత్యం హంసార్చనపరాయణః ॥ ౧౬ ॥
నిర్ధూతకల్మషో నిత్యం బ్రహ్మసాయుజ్యమాప్నుయాత్ ।
యే భక్త్యా పరమే హంసే శ్రియా మిథునితాఙ్గితే ॥ ౧౭ ॥
జన్మవ్యాధిజరానాశభయభాజో న తే జనాః ।
ఆచార్యాత్తదిదం స్తోత్రమధిగత్య పఠేన్నరః ॥ ౧౮ ॥
తస్యేదం కల్పతే సిద్ధ్యై నాన్యథా వత్స కాశ్యప ।
ఆచార్యం లక్షణైర్యుక్తమన్యం వాఽఽత్మవిదుత్తమమ్ ॥ ౧౯ ॥
వృత్వాచార్యం సదా భక్త్యా సిద్ధ్యై తదిదమశ్నుయాత్ ।
స యాతి పరమాం విద్యాం శకునిబ్రహ్మహర్షణీమ్ ॥ ౨౦ ॥
హయాస్యనామసాహస్రస్తుతిరంహోవినాశినీ ।
పరమో హంస ఏవాదౌ ప్రణవం బ్రహ్మణే దిశత్ ॥ ౨౧ ॥
ఉపాదిశత్తతో వేదాన్ శ్రీమాన హయశిరో హరిః ।
తేనాసౌ స్తవరాజో హి హంసాఖ్యహయగోచరః ॥ ౨౨ ॥
విద్యాసామ్రాజ్యసమ్పత్తిమోక్షైకఫలసాధనమ్ ।
సర్వవిత్స్వాత్మభావేన పరమం పదమాప్నుయాత్ ॥ ౨౩ ॥
న తత్ర సంశయః కశ్చిన్నిపుణం పరిపశ్యతి ।
తథాపి స్వాత్మని ప్రేమసిన్ధుసన్ధుక్షణక్షమః। ॥ ౨౪ ॥
ఇతీదం నామసాహస్రం సఙ్గృహీతం తథోత్తరమ్ ।
ఏవం సఙ్గృహ్య దేవేన హయగ్రీవేణ పాలనమ్ ॥ ౨౫ ॥
స్తోత్రరత్నమిదం దత్తం మహ్యం తత్ కథితం తవ ।
హంసనామసహస్రస్య వైభవం పరమాద్భుతమ్ ॥ ౨౬ ॥
వక్తుం యథావత్కశ్శక్తో వర్షకోటిశతైరపి ।
హయాస్యః పరమో హంసో హరిర్నారాయణోఽవ్యయః ॥ ౨౭ ॥
కారణం శరణం మృత్యురమృతం చాఖిలాత్మనామ్ ।
సత్యం సత్యం పునస్సత్యం ధ్యేయో నారాయణో హరిః ॥ ౨౮ ॥
సమానమధికం వేదాన్న దైవం కేశవాత్పరమ్ ।
తత్త్వం విజ్ఞాతుకామానాం ప్రమాణైస్సర్వతోముఖైః ॥ ౨౯ ॥
తత్త్వం స పరమో హంస ఏక ఏవ జనార్దనః ।
ఇదం రహస్యం పరమం మహాపాతకనాశనమ్ ॥ ౩౦ ॥
న చాశుశ్రూషవే వాచ్యం నాభక్తాయ కదాచన ।
నాప్యన్యదేవతాయాపి న వాచ్యం నాస్తికాయ చ ॥ ౩౧ ॥
అధీత్యైతద్గురుముఖాదన్వహం యః పఠేన్నరః ।
తద్వంశ్యా అపి సర్వే స్యుస్సమ్పత్సారస్వతోన్నతాః ॥ ౩౨ ॥
ఇతి హయవదనాననారవిన్దాన్మధులహరీవ నిరర్గలా గలన్తీ ।
జగతి దశశతీతదీయనామ్నాం జయతి జడానపి గీర్షు యోజయన్తీ ॥ ౩౩ ॥
॥ ఇతి శ్రీహయగ్రీవసహస్రనామస్తోత్రం సమ్పూర్ణమ్ ॥
– Chant Stotra in Other Languages –
Sri Vishnu Stotram » 1000 Names of Hayagreeva » Hayagriva Sahasranama Stotram in Sanskrit » English » Bengali » Gujarati » Kannada » Malayalam » Odia » Tamil